url
stringlengths 37
41
| id
stringlengths 1
5
| text
stringlengths 2
134k
| title
stringlengths 1
120
|
---|---|---|---|
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10578 | 10578 | .cs
.cs je fun opo odun amioro orile-ede top-level domain (ccTLD) fun Czechoslovakia. Sugbon, orile-ede na tuka si Czech Republic ati Slovakia ni 1993, awon orile-ede mejeji yi si gba ccTLDs ti won otooto: .cz ati .sk nitelerawon. Ilo .cs wa dopin die die, o si je pipare patapata ni January 1995. | .cs |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10579 | 10579 | .zr
.zr | .zr |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10580 | 10580 | Top-level domain
Top-level domain | Top-level domain |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10582 | 10582 | Sango | Sango |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10584 | 10584 | Sikiru Ayinde Barrister
Sikiru Ayinde Barrister ) je olorin fuji omo ile Naijiria. Ayinde Barrister bere si korin ta ni odun 1966- 2008, Barrister gbe awo orin to po to 127 jade. Ninu won ni "Oke Agba" (1980), "Ijo Olomo" (1983), "Nigeria" (1983), "Military" (1984), "Barry Wonder" (1987), "Fuji Garbage" (1988), "Music Extravaganza" (1990) ati "Fuji Waves" (1991).
Ìgbésí Ayé r̀ẹ.
A bí Síkírù Àyìndé Barrister nínú ẹb́i Sàláwù Balógun ní ìlú Ìb̀adàn, bàbá rẹ̀ Salawu Balógun jẹ́ Alápatà Ẹran, nígbà tí ìyá rẹ̀ jẹ́ Oníṣòwò pẹ́pẹ̀ẹ̀pẹ́. Ó lọ Ilé-Ìwé alákọ̀ọ́bẹ̀rẹ̀ ti Muslim Mission àti Ilé-Ìwé Model ti Mushin tó wà nílù Èkó. Lẹ́yìn èyí ni ó lọ sí ilé-ìwé àkọ́ṣẹ́-mọṣẹ́ ti Yaba Polytechnic láti kọ́ nípa ìmọ̀ òǹtẹ̀wé àti àwọn iṣẹ́ ọwọ́ mìíràn. Àyìndé Barrister bẹ̀rẹ̀ iṣé orin kíkọ láti ìgbà kékeré rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí 'Ají-Sààrì' tàbí "Ají-wérẹ" lásìkò Àwẹ̀ àwọn Musulumi; bí ó ṣe ń ṣiṣẹ́ rẹ̀ náà ló ń kọrin pẹ̀lú rẹ̀ . Ó ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí Atẹ̀wé fún Ilé-Iṣẹ́ tí ó pọn ọtí Nigerian Breweries, lẹ́yìn náà ni wọ́n gbà gẹ́gẹ́ bí òǹtẹ̀wé ránṣẹ́ ní Ilé-Iṣẹ́ Ológun Ilè Nàìjíríà Nigerian Armylát̀arí akitiyan rẹ̀́, lásìkò ogun abẹ́lé.</ref> Ó ṣíṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí Ọmọ ogun ní Ẹ̀ka kẹwàá '10th Brigade' ti ìpín Kejì '2nd Division' ti Ilé-Iṣẹ́ Ológun Nàìjíríà lábẹ́ Ọ̀gágun 'Adéníran' ó sì jà fitafita ní Awka, Abagana àti Onitsha.
Ikú àti ìsìnkú rẹ̀.
Barrister ku ni ojo 16 osu kejila 2010 ni London nibi to ti lo gba iwosan fun arun ito-suga(diabetes). Isinku re waye ni ogbo ojo osu kejila odun 2010 ni ile re ti o wa ni Eko. | Sikiru Ayinde Barrister |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10585 | 10585 | Èkó
<ns>10</ns>
<id>10589</id>
<revision>
<id>502220</id>
<parentid>20836</parentid>
<timestamp>2015-08-09T21:51:16Z</timestamp>
<contributor>
<username>YiFeiBot</username>
<id>11398</id>
</contributor>
<minor />
<comment>Bot: Migrating 1 langlinks, now provided by on </comment>
<model>wikitext</model>
<format>text/x-wiki</format>
Èkó (tàbí Lagos ní èdè Gẹ̀ẹ́sì , US also ; ) ni ìlú tó ní èrò tó pọ̀ jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà àti ní gbogbo ilẹ̀ Áfríkà. Èkó jẹ́ ilé-ajé pàtàkì ní gbogbo Áfríkà àti oríta òkòwò ní Ìpínlẹ̀ Èkó. Èkó gẹ́gẹ́bí ìlú-nínlá ni o ní GDP kẹrin tó pọ̀jùlọ ní Áfríkà, ibẹ̀ sì ni èbúté ọkọ̀-ojúomi tó tó bijùlọ àti tó láápọn jùlọ ní ilẹ̀ Áfríkà. Èkó ni ìkan láàrin àwọn ìlú tí ó ń ní ìgbèdàgbà kíákíá jùlọ ní àgbáyé.
Èkó ní orúkọ tí àwọn Yorùbá ń pè ìlú erékùsù tí ó ti di olú ìlú àti ibùjoko ìjoba gbogbo-gbòò fún ilè Nàìjíríà ní ojó òní. Ìlú Yorùbá ní, ṣugbọ́n orúkọ ti àwọn ènìyàn àgbáíyé fí ń pè é ni èyí ti àwọn Òyìnbó Potogi tí o kọ́ bẹ etíkun ilẹ̀ Yorùbá wò fún un. Orúkọ náà ni “Lagos”, eyi ti ìtumọ rẹ̀ jásí “adágún” tàbí “ọ̀sà”, nítorí pé ọ̀sà ni ó yí ìlú náà ka...
Àwọn Ẹ̀yà Yorùbá ti Àwórì ni ó kọ́kọ́ tẹ̀dó si agbègbè Ìlú Èkó, lábé ìsàkóso àti Ìtọnà olórí wọn, Ọ̀lọ̀fin, àwọn Àwórì kọ́kọ́ tẹ̀dó sí erékùsù Ìddó, Léyìn ìgbà náà ni wọ́n bẹ̀rẹ̀ si ní wọnú àwọn agbègbè yókù Èkó láti tẹ̀dó. Ní séntúrì karùndínlógún {15th Century}, Ìlú Èkó, bọ́ sí abẹ́ ìsàkóso Ìjọba Benin. Ìgbà náà ni àwọn Ológun Ìlú náà sọ agbègbè ìlú náà ní "Èkó", eléyìí, tí ó túmò sí [Ibi tí àwọn Ológun tí ń simi} Ní èdè Edo/Benin. Gbogbo eléyìí ṣẹlẹ̀ lábẹ́ olórí àwọn Benin ní ìgbà náà Ọba Ọ̀rọ̀gbà. Léyìn tí èyí ṣẹlẹ̀, ni Ìjọba Benin fi Baálẹ̀ jẹ́ oyè, láti máà M'ójútó/Se Àkóso, àti Gbígbà Ìsákọ́lè {Tribute} ìlú náà bíi agbègbè lábé-fé Ìjọba ńlá ti Benin. Ọba Yorùbá àkọ́kọ́ ti Ìlú Èkó jẹ́, ní Ọba Aṣípa. Ní ọdun-ún 1472, àwọn Òyìnbó Pọ́tókì{Portuguese} dé si ilè Èkó, àwọn Pọ́tókì náà ní Òyìnbó àkókó, tí o máà de Ilè -Èkó láti Erékùsù Orílè-ẹ̀dẹ̀ Europe ní ìgbà náà. | Èkó |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10592 | 10592 | Lagos | Lagos |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10593 | 10593 | Àwọn Agbègbè Ìjọba Ìbílẹ̀ Nàìjíríà
Awon Agbègbè Ijoba Ibile Naijiria 744 ni o wa ni Naijiria | Àwọn Agbègbè Ìjọba Ìbílẹ̀ Nàìjíríà |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10599 | 10599 | Baháí
<ns>0</ns>
<revision>
<parentid>514305</parentid>
<timestamp>2022-07-06T13:04:04Z</timestamp>
<contributor>
<username>Sowoletoyin</username>
</contributor>
<comment>Mo se àfikún àwòrán #WPWPYO</comment>
<model>wikitext</model>
<format>text/x-wiki</format>
Bahai Ẹ̀sìn kan tí wọ́n dá sílẹ̀ ní ọdún 1863 tí ó ń mú gbogbo èyí tí ó dára lára èsìn mìíran lò tí ó sì ń mú kí gbogbo àwọn ènìyàn ayé para pọ̀. Àwọn tí ó ń sin ẹ̀sìn yìí ni wọ́n ń pè ní Bahais. | Baháí |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10603 | 10603 | Aberdeen
Ìlú ńlá kan nìyí ní ìlà-oòrùn àríwá ilẹ̀ Scotland. Ara Káúntì (County) Aberdeenshire ni ó wà tẹ́lẹ̀. Láti oṣù kárùn-ún ọdún 1975 ni ó ti di ara Grampian. Wọ́n máa ń pe Aberdeen ní ‘granite city’. Ó ní Yunifásítì kan tí wọ́n dá sílẹ̀ ní 1494. Aberdeen Angus ni wọn máa ń pe orúkọ àgùntàn kan tí ó gbajúmọ̀ ní Aberdeen. Àwọn ará ìlú Aberdeen ni wọ́n ń pè ní Aberdonian. | Aberdeen |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10604 | 10604 | Aberdeenshire
Agbègbè kan ní ìlà-oòrùn Scotland ni Aberdeenshire. Ó ní àwọ òkè ní apá ìwọ̀-oòrùn rẹ̀. Ibi tí ó ga jù níbẹ̀ ni a ń pè ní Cairngorm. Àwọn òkè yìí jẹ ojú ní gbèsè. Orí òkè wọ̀nyí ni odò Don àti Dee ti sun wá. Ní apá ìlà-oòrùn Aberdenshire, iṣẹ́ àgbẹ̀ ni ó jẹ wọ́n lógún. Bí wọ́n ti ń dáko ni wọ́n ń sin nǹkan ọ̀sìn. Bèbè òkun ibẹ̀ ní òkúta. Buchan Ness tí ó wà ní Aberdeenshire ni ìlú tí ó kángun jù ní ìlà-oòrùn ilẹ̀ Scotland. Àwọn ìlú tí ó ṣe pàtàkì ní Aberdeenshire ni Aberdeen, Peterhead, fraserburgh, Inverturie, Ballatre àti Huntly. Iṣẹ́ àgbẹ̀ ni ó wọ́pọ̀ jù ní Aberdeenshire. Wọ́n dá ilé-iṣẹ́ ẹja sílẹ̀ ní Aberdeen, fraserburgh àti Peterhead. Àwọn ènìyàn ti ó wà ní agbègbè yìí ní 1961 jẹ́ 298, 503. | Aberdeenshire |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10605 | 10605 | Abergavenny
Abergavenny je ilu oja ní ilè Welsi. Ìlú náà wà ní ibi tí odo Ilok àti Gavenny ti pàdé. Máìlì márùn-ún ni ìlú yìí sí Monmouth, ní apá ìwọ̀-oòrùn. Àwọn ènìyàn tó ń gbé ìlú yìí ní 1961 jẹ́ 9,625. | Abergavenny |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10606 | 10606 | Sani Abacha
Sani Abacha (20 September 1943 – 8 June 1998) je Ogagun Ile-Ise Ologun ile Naijiria ati Olori orile-ede Naijiria lati ojo 17 osu Kokanla odun 1993 titi de ojo 8 osu Kefa 0dun 1998 to ku lojiji.
ìgbé ayé rẹ.
Wọn bí Abacha ní ìlú Kano ni Nàìjíríà. Ó lọ sí ilé ẹ̀kọ́ gíga tí Nigeria Military Training College tí Ìlú Kaduna Ọgbà ipò igbimọ in Ọdún 1963 leyin tí ó dé láti ikẹ eko tó cadeti ni ìlú Aldershot ni England.
Ìgbà Ikú rẹ.
Ní ọjọ́ kẹjọ oṣù kẹfà ni ọdún 1998,abacha ku si Aṣọ Rock tí àwọn Ààrẹ ni ìlú Abuja.Wọn sìn Abacha ní ìlà náà tí Mùsùlùmí. Àwọn kàn ní májẹ lè ní opáa, àwọn kan ni àwọn apá yàn ni wọ́n paa, àti bẹẹbẹẹ ló ní pàtó kosi ẹni tí ó mọ ìdí ikú rẹ.Lẹ́yìn ikú rẹ, wọn fi Ọgbẹ́ni Abdulsalami Abubakar ṣe olú dárí tí ìpínlẹ́ ni Oṣù Kẹ̀wá ọdún 1998. | Sani Abacha |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10613 | 10613 | Abdulsalami Abubakar
<ns>0</ns>
<revision>
<parentid>459309</parentid>
<timestamp>2017-09-17T10:03:12Z</timestamp>
<contributor>
<username>Demmy</username>
</contributor>
<comment>/* Itokasi */</comment>
<model>wikitext</model>
<format>text/x-wiki</format>
Abdulsalami Abubakar (ojoibi June 13, 1942) je omo ologun ara ile Naijiria ati Olori ijoba ile Naijiria lati ojo 9 osu 6, 1998 titi di ojo 29, osu 5, 1999 leyin igba ti Sani Abacha ku. | Abdulsalami Abubakar |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10615 | 10615 | Àkójọ àwọn gómìnà ìpínlẹ̀ Nàìjíríà
<ns>0</ns>
<revision>
<parentid>576880</parentid>
<timestamp>2024-01-24T03:15:43Z</timestamp>
<contributor>
<username>InternetArchiveBot</username>
</contributor>
<comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
<model>wikitext</model>
<format>text/x-wiki</format>
Àtòjọ àwọn gómìnà ìpínlẹ̀ Nàìjíríà lọ́wọ́lọ́wọ́.
Egbe oselu ti ikokan awon gomina na je:
NB: Party affiliation changes regularly as a result of the state of defections in Nigeria's political party system. | Àkójọ àwọn gómìnà ìpínlẹ̀ Nàìjíríà |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10618 | 10618 | .cc
.cc je ti Àwọn Erékùsù Kókósì (Cocos Islands) | .cc |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10619 | 10619 | .cd
.cd | .cd |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10620 | 10620 | .cf
.cf je àmìọ̀rọ̀ orílẹ̀-èdè top-level domain fun Internet (ccTLD) ti ile Central African Republic. It is administered by the Central African Society of Telecommunications. | .cf |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10621 | 10621 | .cg
.cg | .cg |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10622 | 10622 | .ch
.ch je ti ile Swítsàlandì | .ch |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10623 | 10623 | .ci
.ci is the Internet country code top-level domain (ccTLD) for Côte d'Ivoire. | .ci |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10624 | 10624 | .ck
.ck je ti ile Erekusu Kuuk | .ck |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10625 | 10625 | .cl
.cl ni amioro orile-ede top-level domain lori Internet (ccTLD) fun Tsile. | .cl |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10626 | 10626 | .cn
.cn je ti ile china | .cn |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10627 | 10627 | .co
.co | .co |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10628 | 10628 | .cr
.cr | .cr |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10629 | 10629 | .cu
.cu je ti ile Kuba | .cu |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10630 | 10630 | .cv
.cv | .cv |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10631 | 10631 | .cx
.cx | .cx |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10632 | 10632 | .cy
.cy | .cy |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10633 | 10633 | .cz
.cz | .cz |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10634 | 10634 | .dj
.dj | .dj |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10635 | 10635 | .dk
.dk | .dk |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10636 | 10636 | .dm
.dm je ti ile Dòmíníkà | .dm |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10637 | 10637 | .do
.do | .do |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10638 | 10638 | .dz
.dz ni amioro orile-ede (ccTLD) fun Algeria. | .dz |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10639 | 10639 | .ec
.ec je ti ile Ẹ̀kùàdọ̀ | .ec |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10640 | 10640 | .ee
.ee je ti orile-ede Estonia. | .ee |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10641 | 10641 | .eg
.eg | .eg |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10642 | 10642 | .er | .er |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10643 | 10643 | .es
.es | .es |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10644 | 10644 | .et | .et |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10645 | 10645 | .eu
.eu je ti orile Isokan Europe (EU). | .eu |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10646 | 10646 | .fi
.fi | .fi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10647 | 10647 | .fj
.fj | .fj |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10648 | 10648 | .fk
.fk | .fk |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10649 | 10649 | .fm
.fm ni amioro orile-ede fun top-level domain lori Internet (ccTLD) fun Federated States of Micronesia, to je adipo awon erekusu ni Okun Pasifiki. | .fm |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10650 | 10650 | .fo
.fo ni amioro orile-ede top-level domain (ccTLD) fun awon Erekusu Faroe. | .fo |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10651 | 10651 | .fr
.fr je ti orile-ede Fransi | .fr |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10652 | 10652 | .ga
.ga | .ga |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10653 | 10653 | .gd
.gd | .gd |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10654 | 10654 | .ge
.ge | .ge |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10655 | 10655 | .gf
.gf | .gf |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10656 | 10656 | .gg
.gg | .gg |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10657 | 10657 | .gh
.gh je amioro orile-ede fun top-level domain ti Internet (ccTLD) fun ile Ghana. | .gh |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10658 | 10658 | .gi
.gi | .gi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10659 | 10659 | .ky
.ky ni amioro orile-ede lori Internet fun top-level domain (ccTLD) fun Cayman Islands. | .ky |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10660 | 10660 | .kz
.kz je ti orile-ede Kasakstan. | .kz |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10661 | 10661 | .gl
.gl je ti ile Greenland. | .gl |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10662 | 10662 | .gm
.gm | .gm |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10663 | 10663 | .gn
.gn je ti ile Guinea | .gn |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10664 | 10664 | .gp
<ns>0</ns>
<revision>
<parentid>368396</parentid>
<timestamp>2013-03-08T13:12:27Z</timestamp>
<contributor>
<username>Addbot</username>
</contributor>
<minor />
<comment> Migrating 67 interwiki links, now provided by on </comment>
<model>wikitext</model>
<format>text/x-wiki</format>
.gp | .gp |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10666 | 10666 | .gq
.gp | .gq |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10667 | 10667 | .gs
.gs | .gs |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10668 | 10668 | .gt
.gt ni amioro orile-ede ti Internet fun top-level domain (ccTLD) orile-ede Guatemala. | .gt |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10669 | 10669 | .gu
.gu ni amioro orile-ede lori Internet ti top-level domain (ccTLD) fun orile-ede Guam. | .gu |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10670 | 10670 | .gw
.gw "Global Web" ni amioro orile-ede top-level domain lori Internet (ccTLD) fun Guinea-Bissau. | .gw |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10671 | 10671 | .gy
.gy je ti ile Guyana | .gy |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10672 | 10672 | .hk
.hk | .hk |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10673 | 10673 | .hm
.hm | .hm |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10674 | 10674 | .hn
.hn | .hn |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10675 | 10675 | .hr
.hr ni ami orile-ede Internet ti top-level domain (ccTLD) fun orile-ede Croatia (Kroatíà: ). | .hr |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10676 | 10676 | .ht
.ht | .ht |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10677 | 10677 | .hu
.hu je ti orile-ede Hungary. | .hu |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10678 | 10678 | .id
.id | .id |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10679 | 10679 | .ie
.ie | .ie |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10680 | 10680 | .il
.il | .il |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10681 | 10681 | .im
.im ni amioro orile-ede lori Internet ti top-level domain (ccTLD) fun Isle of Man. | .im |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10682 | 10682 | .in
.in | .in |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10683 | 10683 | .io
.io ni amioro Internet top-level domain (ccTLD) fun Ileagbegbe Okun India Britani. | .io |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10684 | 10684 | .iq
.iq je amioro orile-ede ti top-level domain lori Internet (ccTLD) fun Iraq. | .iq |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10685 | 10685 | .ir
.ir je ti ile Ìránì | .ir |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10686 | 10686 | .is
.is | .is |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10687 | 10687 | .it
.it je ti Italia. | .it |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10688 | 10688 | .je | .je |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10689 | 10689 | .jm
.jm | .jm |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10690 | 10690 | .jo | .jo |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10691 | 10691 | .jp
.jp je amioro orile-ede fun top-level domain ti Internet (ccTLD) fun orile-ede Japan. | .jp |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10697 | 10697 | Japan
Japan (日本, Nihon or Nippon) jẹ́ orílẹ̀-èdè erékùṣù ní Ìlà Oòrùn Asia. Ó pàlà pẹ̀lú Òkun Pàsífíìkì, o wa ni ilaorun Okun Japan, Saina, Ariwa Korea, Guusu Korea ati Rosia, o gun lati Okun Okhotsk ni ariwa de Okun Ilaorun Saina ati Taiwan ni guusu. Awon leta ti won fi n ko oruko Japan tumo si "orisun orun", eyi lo je idie ti a fi n pe Japan ni "".
Japan jẹ́ arkipelago àwọn Erékùṣù 6,852. àwọn erékùṣù ibẹ̀ tí ó tóbi jùlọ ní Honshū, Hokkaidō, Kyūshū àti Shikoku, ti àpapọ̀ wọ́n jẹ́ èdè mẹ́tàdínlọ́gọ́rùún (97%) ìtóbi ilẹ̀ Japan. Opo awon erekusu wonyi je oloke, opo je onileru; fun apere, ibi gigajulo ni Japan, Oke Fuji, je onileru. Japan je orile-ede ikewa to iye awon eniyajulo, pelu awon eniyan ti won to egbegberun 128. Agbegbe Titobiju Tokyo, to ni oluilu "de facto" Tokyo ati awon ibile ayika re, ni o je agbegbe metropoli titobijulo lagbaye pelu iye eniyan to to egbegberun 30.
Iwadi iseoroayeijoun fihan pe awon eniyan ti ungbe ni Japan lati igba to ya bi igba Okutaijoun Oke. Igba akoko ti a ko gbo nipa oruko Japan ninu iwe akoole je ninu awon iwe itan Saina lati orundun 1k SK. Ipa latodo awon orile-ede miran je titele pelu idagbe igba pipe bo se han gbangba ninu itan Japan. Ni igbeyin orundun 19k ati 20k ijabori ninu Ogun Saina ati Japan Akoko, Ogun Rosia Japan, ati Ogun Agbaye 1k gba Japan laye lati fe ile re nigba itoja ogun. Ogun Saina ati Japan Keji odun 1937 tan titi de Ogun Agbaye 2k, to wa sopin ni 1945 leyin ijubombu atomu si Hiroshima ati Nagasaki. Lati igba atunse ibagbepo re ni 1947, Japan ti di oba onibagbepo olokan pelu obaluaye atiileasofin aladiboyan tounje Diet mu.
Alagbara itokowo ninla, Japan ni o ni itokowo keta totobijulo lagbaye gegebi GIO oloruko ati gegebi ifiwe agbara iraja. Bakanna o tun je atajalode kerin titobijulo ati arajalatode kerin titobijulo lagbaye. Botilejepe Japan lonibise ti jowo eto re lati gbe ogun, o di ile-ise ologun odeoni mu fun abo ati ise alafia. Leyin Singapore, Japan lo ni ipaniyan to kerejulo lagbaye. Gegebi UN ati WHO se diye, Japan lo ni ireti igbeaye gigunjulo larin gbogbo awon orile-ede lagbaye. Bakanna o tun ni iku omo-owo tokerejulo keta, gegebi UN se so. | Japan |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10699 | 10699 | Orílẹ̀-èdè Olómìnira àwọn Ará ilẹ̀ Ṣáínà
Orílẹ̀-èdè Olómìnira Ará ilẹ̀ Ṣáínà je orile-ede ni orile Ásíà. | Orílẹ̀-èdè Olómìnira àwọn Ará ilẹ̀ Ṣáínà |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10701 | 10701 | Àkójọ àwọn olúìlú ìpínlẹ̀ Nàìjíríà
Àwọn wọ̀nyí ni àkójọ àwọn olúìlú àwọn ìpínlẹ̀ Nàìjíríà. | Àkójọ àwọn olúìlú ìpínlẹ̀ Nàìjíríà |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10703 | 10703 | Ikeja
Ikeja je oluilu ipinle Eko ni guusu iwo oorun Naijiria . Awon olugbe rẹ, ni asiko ikaniyan odun 2006 je 313,196.
Papa ọkọ ofurufu ti Murtala Muhammed wa ni ilu naa. Ikeja ilu ti Femi Kuti ti wa, ti o si je ilu iya Lagbaja. Ile ise radio bii Eko FM ati Radio Lagos wa ni ilu Ikeja.
Itan ilu yi.
Ikeja, eyi ti won n pe ni “Akeja” tele, je ilu ti won fi oruko re lela latari orisa awon Awori ti ilu ota. | Ikeja |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10704 | 10704 | Adó-Èkìtì
Adó Èkìtì jẹ́ ìlú ńlá kan ní apá Ìwọ̀ Oòrùn orílẹ̀-èdè Nàìjíríàtí ó sì jẹ́ olú-Ìlú fún Ìpínlẹ̀ Èkìtì.
Ètò ọrọ̀ aje wọn.
Lára àwọn obun tí wọ́n fi ń ṣọrọ̀ aje ní ìlú Adó-Èkìtì ni kí á gbohùn sáfẹ́fẹ́, lára àwọn ilé-iṣẹ́ ìgbóhùn-sáfẹ́fẹ́ tí ó jẹ́ amóhù-máwòrán ti ìjọba àpapọ̀ Nigerian Television Authority (NTA) ti ó wà ní ìlú Adó-Èkìtì. Bákan náà ni wọ́n tún ní ilé-iṣẹ́ amóhù-máwòrán ti Ìpínlẹ̀ tí wọ́n pe ní "Ekiti State Television (BSES)". Àwọn ilé-iṣẹ́ ìgbóhùnsáfẹ́fẹ́ ti asọ̀rọ̀-mágbèsì náà kò gbẹ́yìn, lára wọn ni:
Oríṣiríṣi ohun ọrọ̀ aje ni ó wà ní ìlú Adó, tí àwọn ènìyàn sì ṣòwò kárà-kátà ohun ọ̀gbìn oríṣiríṣi bíi: ẹ̀gẹ́, iṣu, àwọn nkan oníhóró lóríṣirí, tábà òwú tí wọ́n sì ma ń ṣe iṣẹ́ aṣọ híhun àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ.
Ètò ìṣèjọba ìbílẹ̀.
Lọ́wọ́ lọ́wọ́, ẹni tí ó jẹ́ adarí ìbílẹ̀ pàtàkì akọ́kọ́ ní ìlú Adó ni Ọba tàbí Èwí Adó ni Rufus Aladesanmi III tí wọ́n jẹ́ "Èwí ti Adó", tí wọ́n tẹ́rí gbadé lẹ́yì Èwí àná, Ọba "Samuel Adeyemi George-Adelabu I" ní ọdún 1990. | Adó-Èkìtì |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10705 | 10705 | Ado Ekiti | Ado Ekiti |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10706 | 10706 | Ìlú Benin
Ilu Benin tabi Benin City je ilu ni Naijiria ati oluilu ipinle Edo. | Ìlú Benin |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10707 | 10707 | Ilu Benin | Ilu Benin |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10708 | 10708 | Ralph Ellison
Ralph Waldo Ellison (March 1, 1914 – April 16, 1994) je oluko ati olukowe ara Amẹ́ríkà. | Ralph Ellison |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10730 | 10730 | Alex Ekwueme
Alex Ifeanyichukwu Ekwueme (ojoibi October 21, 1932) je oloselu ati Igbakeji Aare ile Naijiria si Aare Shehu Shagari ni Igba Oselu Keji lati 1979 de 1983. | Alex Ekwueme |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10731 | 10731 | African National Congress | African National Congress |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=10737 | 10737 | Ènìyàn Yorùbá | Ènìyàn Yorùbá |