ba
stringlengths 0
3.17k
| ru
stringlengths 1
3.11k
| corpus
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
Алда барғаны ым менән хәбәр итә: айыу – урынында, өңөндә. | Идущий впереди подал сигнал: медведь в берлоге. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Кәбирҙең сәстәре оҙонайған, бөҙрәләре беленә төшкән. | У Кабира волосы отросли и сильней закучерявились. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Тимәк, беҙ – бәләкәй халыҡ? | — Значит, мы – маленький народ? | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Балаҡай, үҙеңдең башың еттеме шунса уйға? – тип ҡартәсәйем күҙемә һынап ҡараны. | — Дитя мое, у тебя у самой хватило ума, чтобы додуматься до этого? – испытующе заглянула картэсэй в мои глаза. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Тимәк, табанын имеп йоҡлап ята. | Значит, сосет свою лапу и спит себе мирно. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ә бәләкәй саҡта мин көрәш һабантуйҙа ғына, бәһлеүән ағайҙар билдәренә таҫтамал һалып көрмәкләшкән майҙанда була икән, тип уйлай инем. | А когда я была совсем еще маленькой, думала, что борьба происходит только на сабантуях, где мужчины состязаются в большом круге. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Бер асҡыстың ишен эшләп бир, Хәйрулла ағай, тием дәһә! | — Сделай, пожалуйста, копию одного ключа, дядя Хайрулла! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Шым ғына яталар ине әле ҡалын урманда, хәҙер ҡуҙғаттылар, ана... | — Растревожили их, согнали с привычных угодий, вот и начали они нападать... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ғөмүмән, татарҙар – ҙур халыҡ, сит илдәрҙә лә күпләп таралғандар – 7 миллион тирәһе. | В общем, татары —это большой народ, они живут и за границей, их там около 7 миллионов. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Оҙаҡ тотма, – тип ҡалды Мәүлиҙә. | — Не задерживай, до приезда папы верни! – напомнила Мавлида. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Мәүлиҙә менән беҙ ҙә шунда, һуңғы дәрестән ҡасып киттек. | Мы с Мавлидой ради такого события сбежали с урока. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Мәүлиҙә яуап бирмәне, шул арала бөтөнләй икенсе юҫыҡтағы уйға һабышҡан, имеш. | Мавлида на это ничего не ответила, мысли ее уже были заняты другим: | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Баҫыуҙағылар ике-өс көн үҙ-ара талашышып йөрөнөләр ҙә аңғарып алдылар: Ҡарағашҡа баш эйергә кәрәк. Юғиһә, сөгөлдөрөң ҡар аҫтында ҡаласаҡ. | Хочешь не хочешь, надо идти с поклоном к Каракаш Масруре, иначе свекла твоя может остаться под снегом. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Салпа Сәғүрә лә бармаған уға, тиҙәр. | Говорят, что и Салпа Сагура не обращалась к ней. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Ниндәй исем ул Сәмәй? | — Это что за имя – Самай? – спрашиваю. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әсәйем, шулай һөйләнеп, Гөлбикә апайға ярҙамлашырға китте, беҙ ҡартәсәйем менән ауыл яғына атланыҡ. | – С такими словами мама пошла помогать тете Гульбике, мы с картэсэй направились домой. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Һарыгүҙ?! | — Желтоглазый?! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Тиҙ тейәнек. Рабиға апай менән Гөлбикә апай ярҙамлашты. | Быстро загрузили машины, тетя Гульбика и тетя Рабига помогли. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әбейҙәр сыуағы килде, буғай. | Кажется, наступило бабье лето. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Көн аяҙ. | День погожий. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ҡапылға бөтәһе лә шым булды. | Все в доме притихли. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Тәү тапҡыр ғына төрттөрмәйҙәрҙер, күрәһең, яуабын тиҙ тапты. | Видно, не первый раз слышит подобные колкости. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Аптырама, Нурия, хәҙер тейешле язаны бирәм үҙеңә, ана, минең ҡыҙыҡайҙарҙы бәйләмгә өйрәт, шунан ғәфү итерем, – тине апай, йылмайып. | — Нурия, так просто не отвертишься, я уже придумала тебе наказание. Научи моих дочек вязанию, вот и прощу тебя, – сказала с улыбкой тетя Гуля-Гульсум. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Аҡсурина! | Акчурина! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Фариза еңгә әйтә, мөхәббәт өсөн дә көрәшергә кәрәк, ти. | Тетя Фариза еще говорит, что и за любовь надо бороться. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Улар ҙа бөйөк халыҡ. | — Они тоже великий народ. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Машиналар баҫыуға инә лә батып ултыра, асфальт түгел дәһә – һөрөнтө ер. | Машины вязнут в жидком черноземе, тут ведь пашня, а не асфальт. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Арлы-бирле иткәнсе, мәктәпкә төшөргә аҙналап ҡына ваҡыт ҡалғанда, сөгөлдөр баҫыуында уңыш йыйыу башланды. | Не успели глазом моргнуть, как на свекловичных плантациях настала пора уборки. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Бына артып торабыҙ әле, күңеллерәк булыр, – тип ҡаршы алды беҙҙе Фариза еңгә. | — Вот, нас стало больше, – встретила нас тетя Фариза. – Веселее будет. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Улар өйҙә, – тинем, әсәйем өндәшмәгәс. | — Они дома, – ответила я, так как мама молчала. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ҡайтып еткәнсе, ул миңә айыуҙар хаҡында бер хикәйәт һөйләп өлгөрҙө. | А олатай, пока шли, успел рассказать мне про свою встречу с медведем. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Юҡ, ҡәйнәм, һин йөрөмә. | — Нет, свекровушка, ты не ходи. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Килеп ултырҙы ла байғош, майланып бөткән тишек эшләпәһен сисеп, бөкләп кеҫәһенә тыҡты. | Бедолага сел на него, снял засаленную дырявую шапку, сложив вдвое, засунул в карман. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
– Һаман төпсөнәм. – Свердловск өлкәһендә бармы башҡорттар? | — А в Свердловской области есть башкиры? – продолжаю я допытываться. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әсе телем өсөн «яза» алыуым мине һөйөндөрҙө генә. | Такое маленькое наказание за мой злой язык! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Бер көндө, Гөлбикә апайға бер юлы ике машина килеп туҡтаған, тип арғы остағылар ахылдашып йүгереп килгән. | В один из дней, увидев, что возле участка тети Гульбики стоят сразу две машины, женщины тотчас же примчались к ним. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Аҡназар ағайың әйтһә, ул трактор осоп килеп етер, вәт. – Рәйес шулай тине лә әсәйемә тағы, анау саҡтағы кеүек, ныҡ итеп, бер китапта яҙылғанса, «күҙе менән ҡапшап» ҡараны. | Если Акназар-агай скажет, трактор мигом у тебя окажется, – ответил председатель маме, а сам, как было написано в какой-то книге, «жадным взглядом ощупал ее с ног до головы». | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Бөгөн минең дәфтәрҙә ике яҙыу бар, улайһа: яман һүҙем һәм ғәфү үтенеүем, тимәк, үлсәүҙәр әле тигеҙ тарта? | Сегодня, выходит, в мои тетради добавлено две записи: в одной злые слова, а в другой – прощение... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ҡала инде, өйгә саҡыра алмай ҙаһа уны тол ҡатын. | Но не может же она, вдова, пригласить мужчину в дом? | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ике машина иртәгә Кәшифәнең, Мәҡсүт бисәһенең, пайына килә, уныҡын да ятҡырып ҡалдырмайыҡ, тинек. | Две машины завтра придут на участок Кашифы, жены Максюта, она надолго легла в больницу, решили и ее свеклу отправить на завод. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
– Ғибрәтле хәлдәр икән... | – Страшные события, оказывается... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Шунан беҙ дүртәүләп, мин, Мәүлиҙә, Гөл һәм Әсмә, бергәрәк йөрөй башланыҡ. | С тех пор Асма, Мавлида, я и новая подруга держимся вместе. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Эйе шул, – ти һалды Гөлбикә апай, улай саҡырмағанын белһә лә. | — Да, да, – подтвердила ее слова тетя Гульбика, хотя до этого ничего такого не говорила. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Сөнки кисә генә шундай инем, уйлап та бөтөрмәҫтән, ҡылығын ҡыла һалып барған бер ҡатлы ҡыҙыҡай инем. | Еще вчера я была наивной прямолинейной девочкой, которая, особенно не считаясь, делала то, что в голову придет. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Һунар итергә, мылтыҡ атырға, – тип дауам иттем мин. – Һуғыш була ҡалһа, ут эсенә керергә... | — Ходить на охоту, стрелять из ружья, – продолжила я. — А если начнется война – в огонь броситься... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әммә бөйөк халыҡ! | Мы – великий народ! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Гөлфирә менән Әлфирә ине ҡыҙҙарҙың исеме. | Ее дочерей звали Гульфира и Альфира. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ул «кабинет» тип йөрөткән бүлмәһендә йәшенеп Америка радиоһын тыңлай, ти, төн уртаһында. | Он же, говорят, тайком в своем кабинете по ночам слушает радио Америки. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Көн аяҙ, ҡояшлы. | День ясный, солнечный. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Бәләкәй түгел! Аҙ һанлы. | — Нет, не «маленький», а малочисленный. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Юҡ, оло кешене бимазаламайым. Ҡартәсәйемә? | Нет, своими проблемами не стану беспокоить старого человека. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Сәмиғуллин районға тотоп алып киткән бөтәһен дә. — Танауында һәлберәп торған сөйәле бармы? | Самигуллин задержал всех и на милицейской машине увез в райцентр на допрос. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Бер ҡасан да һайыҡмаҫ һағышым булдың даһа, атай! | Какой же непроходящей болью в душе стал ты, отец! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Беҙҙең Тенис йылғаһының һыуын эсергә ярамай – ағыулы. | Пить воду из нашей реки Тенис нельзя, она отравлена. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әйткәндәй, ҡушаматһыҙ кешеләр бар икән ул Толпарлыла. | Кстати, не все в деревне имеют прозвища. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Бүреһуҡҡан олатай ҙа килгәйне, йүгереп барып уның менән ике ҡуллап күрештем. | Бурехуккан-олатай сидел на скамейке, и я, подбежав, поздоровалась с ним за обе руки. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Иртәгәһенә үк Мәүлиҙәләргә индем. | На следующий день я зашла к Мавлиде. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Райондан белгестәр килеп, тотош дадандарҙы балы-ние менән бергә яндырырға ҡушҡан. | Специалисты-пчеловоды, приехавшие из райцентра, велели сжечь все пчелосемьи вместе с ульями, чтобы не распространилась зараза. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Юҡ инде, юҡ! | — Нет, нет! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Алеша әллә кармакка эләкте? – тип миңә күҙ ҡыҫты Данис. | — Что, попался наш Алеша на крючок? – подмигнул мне Данис. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Уң яҡтан торған фәрештә дәфтәргә – яҡшы ғәмәлеңде, һул яҡтан торғаны яман ғәмәлеңде яҙып бара, ти. | Тот, который за правым плечом, записывает в «тетрадь деяний» все хорошие поступки человека, а тот, что за левым – все неблаговидные. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Фариза еңгә еңелсә бара, санаһына ике-өс шәл һалып ҡына, ә әсәйемдең бер тоҡ ҡыҙҙырылған көнбағышы ла бар – шуны стаканлап һатып, беҙгә манный, тары ярмаһы, керәндил тейәп ала ҡайтҡанда. | У мамы мешок семечек, будет продавать на базаре по пять копеек за стакан, а на вырученные деньги купит крупу, сладости и много чего еще. Всю дорогу, двое суток, нужно идти пешком. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ул да булмай, йәшен ялтырарға, күк күкрәргә тотондо. | Дождь все не шел. Вспышки молнии становились все ярче, удары грома становились все грознее. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Бына бер мәлде ваҡытһыҙ уянған асыулы айыу үкереп тышҡа атлыға башланы. | Разбуженный медведь заревел, стал ломиться наружу. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ә мин уйлап торам: был тормошта нишләп һуң бөтә нәмә өсөн дә тик көрәшергә? | А я призадумалась: почему в этой жизни за все нужно бороться? | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ауылға етеп барғанда, бигерәк тә ҡаты дөһөрләне йәшен, күк ишелеп ауғандай булды. | Когда подходили к деревне, так громыхнуло, будто купол небесный обрушился на землю. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ниһайәт, Войничтың «Овод» тигән китабын ҡулға төшөрҙөм. | Мне наконец-то попал в руки «Овод». | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Мәктәптә – отметка өсөн, баҫыуҙа – сөгөлдөр өсөн, илдә – милләтең өсөн. | В школе – за хорошие отметки, на полях – за свеклу, а в большом мире – за Родину, за свой народ. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ярабби, булған... | Была... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Гуля-Гөлсөм апай, ғәфү ит инде, үпкәләп ҡуйма, – тинем, ихлас күңелдән әйттем. | — Тетя Гуля-Гульсум, прости, пожалуйста, не обижайся на меня, на глупую, – сказала я, искренне сожалея о сказанном. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Әйтәм, уларҙың эсе ҙур?! Мин бөгөн дә, йөклө апайҙарҙы күрһәм, ҡорһаҡтарының Ер шары төшөрөлгән глобус кеүек йоп-йомро булыуын иҫкәрәм... * * * | О чем?! Я и сейчас, когда вижу беременных женщин, всегда вспоминаю тот разговор с картэсэй и воображаю, что в их больших круглых животах в самом деле таится модель Вселенной, ну как глобус... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Шунан икенсе бер тимерҙе уттан сығарып, һандалға һалып, әйләндереп-тулғандырып ҙур сүкеш менән һуҡҡыланы ла яңынан күмер эсенә тыҡты. | Достал другую железку, положил на наковальню, поворачивая, ударил молотом несколько раз и сунул обратно в горячие угли. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Фермала һөт үлсәүсе булып эшләй. | Сама она работает на ферме учетчицей. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
И, апайҙар, ысвикла бисәләре! Хәлемдән килһә, һеҙҙең хаҡта шәп бәйән яҙыр инем мин. | Если бы я могла и умела, написала бы о вас рассказы, а то и целые дастаны. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ҡорттары янып бөтәсәк. | И все бедные пчелы тоже сгорят. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әмин абый, бәлки, беләлер ҙә? | Может быть, Амин-абый знает? | https://t.me/bashkort_translate_bot |
– Килмәҫ инем, ошолай булырын һиҙеп килдем бында ла. | – Не пришел бы на митинг, но чувствовал, что добром не кончится... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Зөлхизә әбей, Рәйхана инәй иҫәндәрме? – тип һорай, ә беҙгә һаулыҡ ҡушмай. | — Зульхиза-эби и Райхана-апай живы-здоровы ли? – спрашивает, но с нами не поздоровалась даже. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Беҙҙең янға ла килде. | И к нам подошла. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ул да булмай, колхоз умарталығынан хәбәр килде: бал ҡорттары иҫән ҡышлай алмаған, баҙҙа уҡ варроотоз тигән йоғошло сирҙән һәләк булғандар. | Вдруг с колхозной пасеки пришло известие, что все пчелы погибли от варроатозного клеща. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ҡартәсәйем, йәпләп ултырып, татлы тамырҙы таҙартырға тотондо. | Она, удобно усевшись на опрокинутое ведро, взялась за работу. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Эйе, боронғо беҙҙең ерҙәр, халҡының байтағы бөгөнгө көндә лә – башҡорт. | Да, это исторически наши земли, и там в основном живут башкиры. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Аһ!.. | Ах!.. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Йоҙроҡ уйнатырға ярамай, һин дә, кем, Рамай ҡусты. | Но и ты, брат Рамай, не распускай руки! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Беҙ, ҡарттар, китеп бөтөп барабыҙ, донъя һеҙгә ҡала – әҙәмсә йәшәгеҙ! | И вот что хочу я сказать от имени аксакалов: мы, старики, скоро уйдем в мир иной, но вы, молодые, живите по-человечески! | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Халыҡ сығырынан сыҡҡайны, ҡара ҡайғынан. Аҡназарҙың өҫтөнә менеп баралар ине, Әхмәҙин ағай сик ҡуйҙы, – тине ҡартәсәйем. | — Народ вышел из себя, готов был растерзать Акназара, но Ахмадин-агай сумел охладить горячие головы, – коротко ответила картэсэй на немой вопрос олэсэй. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ана, Гөлбикә апай, уның ап-аҡ яулығын танымаҫлыҡ түгел. Һелте һыуы менән йыуа ул аҡ әйберҙәрен, ҡулын да йәлләмәй – киҫә бит ул һелте, яман зәһәр. | В белом, как снег, платке – тетя Гульбика, больше ни у кого нет такого белоснежного платка, потому что она стирает белье в щелочной воде, не жалея собственных рук. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әмин абый үҙенең өҫтәл, шкаф, һандыҡ һәм ултырғыс ҡына һыймалы бер тәҙрәле теге кабинетында дәфтәр тикшереп ултыра ине. | Амин-абый сидел в своем тесном кабинете, заставленном шкафом, столом, стулом и сундуком. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Тиҙ генә сығып ысҡынырға үткер юнылған шыршы ботаҡтары бирмәй, сәнсә. | Быстро выйти из берлоги ему мешают острые ветки ели, цепляют за ребра, ранят. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
— Ә татарҙар? | — А татары? | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Уға арҡамды ҡуйып та ятам, барыбер күҙгә йоҡо килмәй. | Пробую лечь спиной к окну, закрываю глаза, все равно не могу заснуть. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Сөнки Фариза еңгәгә йәшлек әхирәтенән хат килеп төштө, ул Силәбе яҡтарында булған ҡот осҡос ваҡиғалар тураһында яҙған. | Тетя Фариза на днях получила письмо от своей землячки, та поведала ей о страшных событиях в Челябинской области. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ҡыҙыҡһығыҙ, гәрсә ҡыҙғанысһығыҙ, уҫалһығыҙ, гәрсә йыуашһығыҙ, матурһығыҙ, гәрсә бисураһығыҙ... | Вы и добрые, и порой злые, и красавицы писаные, и замарашки-кикиморы... | https://t.me/bashkort_translate_bot |
«Дивчина» тип Алексей был юлы тик Мәүлиҙәгә ҡарап һөйләште. | На этот раз Алексей словом «дивчина» обращался только к Мавлиде. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Әсәйем менән Гөлбикә апай икешәр мамыҡ шәл өлгөрттө, ә Рабиға апай балаларына бейәләй, башалтай йүнәтеүҙән уҙманы. | Моя мама и тетя Гульбика – по две пуховые шали, а тетя Рабига – носки и варежки для своей многочисленной детворы. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Күңелем тулыуҙан, рәхмәтле хистәрем тулышыуҙан әсәйемде барып ҡосаҡлап, оҙаҡ ҡына күкрәгемде күкрәгенә ҡуйып торҙом, йылымды бирҙем уға шулай. | Я подошла к маме, обняла и долго стояла, прижавшись к ней всем телом, отдавая ей свое тепло. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Салпа, мәҫәлән, өләсәй төҫө күрмәй үҫкәндер. | Уверена, Салпа, например, не росла с бабушкой, хотя я не спрашивала об этом ни у кого. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Улар икеһе лә, һиҙеп торам, мин ысынлап та Салпаға ласҡылдата төкөргән икән, тип ышана. | Они обе, наверное, думали, что я на самом деле плюнула на Салпу. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Ете ҡатынды йәшен һуҡҡан баҫыуҙа. | Сидящих под ней семерых женщин сразило молнией. | https://t.me/bashkort_translate_bot |
Мәҫәлән, Үзбәкстанда 650 мең татар төпләнгән, Ҡаҙағстанда – 300 меңдән ашыу. | Например, в Узбекистане основались 650 тысяч татар, в Казахстане – более 300 тысяч. | https://t.me/bashkort_translate_bot |