Datasets:

zaibutcooler

/

mini-burmese

like 1

အယ်ဆာဗေဒိုနိုင်ငံ

အယ်ဆာဗေဒို သမ္မတနိုင်ငံသည် အမေရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းဒေသတွင် တည်ရှိသည်။ အယ်ဆာဗေဒိုသမ္မတနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းစစ်နှင့်တကွ သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ်များ အကြိမ်ကြိမ်ကျရောက်မှုတို့ကြောင့် အဆုံးအရှုံး အပျက် အစီးများစွာကို ရင်ဆိုင်ခံစားခဲ့ရသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံသည် အလယ်ပိုင်းအမေရိကနိုင်ငံငယ် များတွင် အငယ်ဆုံးဖြစ်သော်လည်း၊ လူဦးရေကား အထူထပ် ဆုံးဖြစ်၏။ ယင်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်၌ ဟွန်းဒူးရပ်နိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်၌ကား ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ တည်ရှိသည်။ ဆယ်လ ဗာဒေါ နိုင်ငံသည် စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၈ဝ၅၈ ကျယ်ဝန်း၍၊ လူဦးရေမှာ ၁၉၅၄ဝဝဝ ယောက်ခန့် (၁၉၅၁) ဖြစ်လေသည်။ ရာသီဥတုမှာ အခြားသော အလယ်ပိုင်းအမေရိကနိုင်ငံငယ်များ ကဲ့သို့ပင် သွေ့ခြောက်သောရာသီနှင့် စိုစွတ်သောရာသီနှစ်မျိုးသာ ရှိသည်။ ကမ်းခြေမြေနိမ့်ပိုင်းများမှာပူ၍၊ တောင်စောင်းများမှာ ရာသီဥတုမျှတလေသည်။ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံကို တောင်တန်း နှစ်ခုက အနောက်မြောက်မှ အရှေ့တောင်ဘက်သို့ ဖြတ်၍ထား သည်။ တစ်ပြည်လုံးတွင် မီးတောင်များ အနှံ့အပြားရှိ၍၊ မြေငလျင် မကြာခဏလှုပ်သည်။ တောင်တန်းနှစ်ခုအကြားရှိ ပေ ၂ဝဝဝ ခန့်မြင့်သော ကုန်းပြင်မြင့်သည် ကာဖီစိုက်ပျိုးရာ ဒေသ ဖြစ်လေသည်။ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ကြသော လူမျိုးများမှာ စပိန်လူမျိုးများနှင့် အနောက်အိန္ဒိယလူမျိုးများ ဖြစ်၏။ လူများစုမှာ တောရွာများတွင်နေထိုင်၍ လယ်ယာစိုက် ပျိုးလုပ်ကိုင်ခြင်းဖြင့် အသက်မွေးမြူကြသည်။ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံ၏ မြေယာ ၈ဝ ရာခိုင်နှုန်းကို လယ် ယာစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ရန်အတွက် အသုံးပြုကြသည်။ ကာဖီကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးသည်။ ထိုတိုင်းပြည်၏ ထွက်ကုန်ရာခိုင်နှုန်း ၉ဝ မှာ ကာဖီဖြစ်သည်။ ဒုတိယလိုက်သော ထွက်ကုန်မှာ သကြားဖြစ်၏။ ပြောင်းဆန်မှလည်း အရေးပါအရာရောက်သော ထွက်ကုန် တစ်ခုဖြစ်ပေသည်။ ဒန်းပန်းပင်မှအဆီကို ထိုတိုင်း ပြည်၌သာလျှင် ရနိုင်သည်။ ဟင်နီကင်ခေါ် ကြိုးများလုပ်ရန် အတွက် အသုံးကျသော လျှော်ပင်တစ်မျိုးကိုလည်း အကြီး အကျယ် စိုက်ပျိုးသည်။ ဆန်၊ ပဲပင်နှင့် မဲနည်ပင် များကို လည်း စိုက်ပျိုးကြသည်။ ဆယ်လဗာဒေါ နိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကထား သော နိုင်ငံပင်ဖြစ်သော်လည်း၊ စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းများကို လည်း တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ ယခုလက်ရှိသကြားလုပ် ငန်း၊ ဖိနပ်လုပ်ငန်း၊ ဆေးလိပ်၊ စီးကရက်လုပ်ငန်းစသည်တို့ အတွက် စက်ရုံများကို ရေးအားဖြင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး လျက်ရှိသည်။ ရွှေ နှင့် ငွေကိုလည်း အသင့်အတင့် တူးဖော် ရရှိ၏။ စက်မှုလုပ်ငန်းများ တိုးတက်သင့်သလောက် မတိုးတက် ခြင်းမှာ ကုန်ကြမ်းများနည်းပါးခြင်းနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းပါရဂူများ နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေသည်။ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံသည် မူလက စပိန်လက်အောက်ခံ ဖြစ်၏။ ၁၅၂၆ ခုနှစ်တွင် စပိန်လူမျိုးတို့သည် ဆယ်လဗာဒေါ နိုင်ငံကို တိုင်းရင်းသားများ၏လက်မှ တိုက်ခိုက်သိမ်းယူခဲ့၏။ ထို့နောက် ဆယ်လဗာဒေါကို ဂွါတီမာလာနိုင်ငံ၏ လက် အောက်ခံအဖြစ်ဖြင့် စပိန်တို့က အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြ၏။ ၁၈၃၉ ခုနှစ် တွင် အခြားအလယ်ပိုင်း အမေရိကနိုင်ငံငယ်များနည်းတူ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံသည် စပိန်တို့၏လက်အောက်မှ လွတ် မြောက်၍ သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်လာသည်။ သို့ရာတွင် ဆယ်လဗာဒေါ နိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းဆူပူမှုများကြောင့် ငြိမ်းချမ်းမှုမရှိခဲ့ချေ။ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းကမှသာ ပြည်တွင်းအခြေ အနေမှာ ထူးခြားစွာတိုးတက် ခဲ့လေသည်။ ၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်တွင်အတည်ဖြစ်သော ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေအရ အစိုးရအဖွဲ့တွင် သမ္မတနှင့် ဝန်ကြီး ၁ဝ ဦးပါဝင်သည်။ ဥပဒေပြုလွှတ်တော်တစ်ခုတည်းရှိ၍၊ ပြည်သူ့ ကိုယ်စားလှယ် ၅၂ ဦးကို ရွေးကောက်တင်​မြှောက်ရသည်။ သမ္မတကို ၆ နှစ်တစ်ကြိမ် ရွေးကောက်ရသည်။ ပညာရေး စနစ်မှာ အခမဲ့ ပညာသင်ကြားရေးစနစ်မျိုးဖြစ်၍၊ မူလတန်း ပညာကို မသင်မနေရအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ ဆန်ဆယ်လ ဗာဒေါမြို့တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်း တစ်ကျောင်းရှိသည်။ ပြည်သူအများတို့သည် ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းဝင်များ ဖြစ်ကြသည်။ ရုံးသုံးဘာသာမှာ စပိန်ဘာသာဖြစ်သည်။ ဆယ်လဗာဒေါနိုင်ငံ၏ မြို့တော်မှာ ဆန်ဆယ်လဗာဒေါမြို့ ဖြစ်၍၊ လူဦးရေ ၁၉၄၆၁၈ ယောက် (၁၉၅၃) ရှိသည်။ မြို့တော်သည် တောင်ပေါ်တွင်တည် ရှိ၍၊ အနီးအနားမှ မီးတောင်များ ပေါက်ကွဲသဖြင့် မြို့ပျက် သည့်အခါတိုင်း မြို့ကိုပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့ကြရသည်၊ အယ်ဆာဗေဒို အစိုးရအဖွဲ့ကို ၁၉၈ဝ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ တွင် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရာ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဝင် ဟိုစေးနပိုလီ ယန် ဒွာတေသည် သမ္မတ၊ ဗိုလ်မှူးကြီး ဂျိုင်းမေးအဗ0x055ဒူဂူတီ ရက်က ဒုတိယသမ္မတနှင့် စစ်သေနာပတိ ဖြစ်လာသည်။ အယ်ဆာဗေဒို အစိုးရ၏ လက်ယာ ပိုမိုယိမ်းယိုင်လာမှုကြောင့် လက်ဝဲအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဆိုရှယ်ဒီမို ကရက်တစ်များ၊ ခရစ်ယာန်ဒီမိုကရက်တစ်အချို့နှင့် တောင်သူလယ်သမားအဖွဲ့ အစည်းများ၊ ကျောင်းသားများ၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ၊ ဘာသာရေး အဖွဲ့အစည်းများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဒီမိုကရက်တစ် တော်လှန်ရေး တပ်ဦးကိုဖွဲ့စည်းပြီး အစိုးရကို ပိုမိုဆန့်ကျင်လာ ခဲ့ကြသည်။ အကျယ်အဝန်း။။၈၂၅၉ စတုရန်းမိုင်။ လူဦးရေ။။၄၈၁ဝဝဝဝ။ မြို့တော်။။ ဆန်ဆေဗာဒိုမြို့။ ၁၉၈၁ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီလ ၁ဝ ရက်နေ့တွင် ဒီမိုကရက်တစ် တော်လှန်ရေးတပ်ဦး ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့များက အစိုးရတပ်ဖွဲ့ များကို စတင်ထိုးစစ်ဆင်ကြသည်။ ဆန်ဆာဗေဒိုမြို့တော်မှ တိုက်ပွဲစတင်ပြီး ကျေးလက်ဒေသများသို့တိုင် ဆက်လက်ဖြစ် ပွားခဲ့သည်။ ပြောက်ကျားများသည် ကျေးလက်ကိုသိမ်း၍ မြို့ကြီးကိုဝိုင်းသည့် မဟာဗျူဟာစစ်ဆင်ရေးကို ကျင့်သုံးခဲ့ကြ သည်။ မိုရာဇန်နှင့် ရှာလတန်နန်ဂိုပြည်နယ်ရှိ မြို့ငယ် နှစ်မြို့နယ်ကို ပြောက်ကျားများက ခေတ္တမျှ သိမ်းပိုက်ထားနိုင် ခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မြို့ကြီးများ၌ အထွေထွေ သပိတ် မှောက်မှုကြီးတစ်ရပ် ဆင်နွဲရန်လည်း ပြည်သူတို့ကို လှုံ့ဆော်ခဲ့ သည်။ သို့ရာတွင် ငါးရက်တာကြာသော အဆိုပါစစ်ကြီးတွင် လူပေါင်း ၁၁ဝဝ ခန့် သေဆုံး၍ အောင်မြင်မှုမရှိပဲ ရပ်ဆိုင်း လိုက်ရသည်။ သမ္မတ ရော်နယ်ရေဂင်ဦးဆောင်သည့် အမေရိကန် အစိုးရ သစ်သည် အယ်ဆာဗေဒိုနိုင်ငံသို့ နောက်ထပ်စစ်ရေးနှင့် စီးပွား ရေးအကူအညီ ဒေါ်လာ ၇၃ သန်းပေးကမ်းရန် ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်သို့ တင်ပြခဲ့သည်ဟု ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။ အယ်ဆာဗေဒို အာဏာသိမ်း အစိုးရအဖွဲ့ဝင်ဟောင်းတစ်ဦး ဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီး အဒေါ်ဖိုမက်ဂျနိုသည် ထိန်းသိမ်းခံထား ရာမှ လွတ်မြောက်လာပြီဖြစ်၍ အယ်ဆာဗေဒိုနိုင်ငံမှ ထွက်ခွာ သွားလိမ့်မည်ဟု မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့က စစ်ဘက်မှပြောခဲ့ သည်။ အယ်ဆာဗေဒို ကွန်မြူနစ်ပါတီ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ရှဖစ်ဟန်ဇယ်က သတင်းစာ ကွန်ဖရင့်တစ်ခုတွင် မိမိတို့ ပြောက်ကျားများအနေဖြင့် အမေရိကန်၏ စစ်ရေးအကူအညီ ပေးမှု ရပ်ဆိုင်းရေးအပေါ် အခြေခံပြီး အစိုးရအာဏာပိုင်များနှင့် ဆွေးနွေးရန် အသင့်ပြင်ဆင်ထားပြီးဖြစေကြောင်း၊ သို့ရာတွင် မိမိတို့၏ အခွင့်အရေး လုံခြုံမှုမရသေးမီ လက်နက်ချအပ်မည် မဟုတ်ဟု မတ်လ ၂၄ ရက်နေ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ အစိုးရ၏ ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းချက်အရ လက်နက်ချအပ်ခဲ့ သော ပြောက်ကျားသူပုန်ပေါင်း အနည်းဆုံး ၃ဝဝဝ ခန့်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အစိုးရလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ကော်မရှင်က ဧပြီလ ၁ဝ ရက်နေ့တွင် ကြေညာသည်။ အယ်ဆာဗေဒို အစိုးရတပ်များသည် ပြောက်ကျားတို့ လပေါင်းများစွာ အခိုင်အမာ ခိုအောင်းနေခဲ့သည့် ဆန်ဆေဗာ ဒိုမြို့တော် မြောက်ဘက် ၂၉ မိုင်အကွာရှိ စူရှီတိုတိုမြို့ကို အလုံးအရင်းနှင့် မြေလှန်တိုက်ခိုက် ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ ဤ အကြိမ်မှာ တတိယအကြိမ်မြောက် အကြီးအကျယ် တိုက်ခိုက် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အယ်ဆာဗေဒိုပြည်နယ်နှစ်ခု၌ အစိုးရတပ်နှင့် ပြောက်ကျား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လျက်ရှိပြီး မြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်သော ရှာလတန်နန်ဂိုဒေသ၌ အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်သည်။ ထိုဒေသရှိ ပြောက်ကျားစခန်းများကို စစ်လေယာဉ်များ၊ လောင် ချာများဖြင့် တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းလျက်ရှိသည်ဟု စစ်ဘက်မှ မေလ ၂၆ ရက်နေ့က ကြေညာခဲ့သည်။ ၁၉၈ဝ ပြည့်နှစ် ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ နိုင်ငံရေးဆူပူအုံကြွမှုအတွင်း အသတ်ခံရသူပေါင်း ၂၂ဝဝဝ ရှိပြီဟု တရားရေး အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့ သည်။ မေလ ၂၉ ရက်နေ့ ညတွင် လက်ဝဲပြောက်ကျားများနှင့် အစိုးရတပ်များ ဆန်ဆေဗာဒိုမြို့လယ်၌ တစ်နာရီကြာ တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အစိုးရတပ်များက အခြေအနေ ထိန်းသိမ်း ထားနိုင်ပြီး ပြောက်ကျားများ ဆုတ်ခွာပေးခဲ့ရသည်။ အစိုးရတပ်များသည် ဆန်ဆေဗာဒိုမြို့တော်၏ မြောက်နှင့် အရှေ့ဘက်ရှိ ပြောက်ကျားအခြေစိုက်စခန်းနှစ်ခုကို အပြင်း အထန်တိုက်ခိုက် ချေမှုန်းခဲ့သည်။ မြို့တော်မှ ၃၆ မိုင်အကွာရှိ ချင်ချွန်တက်ပက် မီးတောင်တစ်ဝိုက်တွင် ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့မှ စ၍ ကြည်းကြောင်း၊ လေကြောင်း တိုက်ပွဲ အပြင်းထန်ဆုံးဖြစ် သည်။ လက်ဝဲပြောက်ကျားတို့က အာဏာရ လက်ယာဂိုဏ်းစစ် အစိုးရနှင့် နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းရေး စေ့စပ်ဆွေးနွေးရန် အသင့် ရှိကြောင်းဖြင့် ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်နေ့က ရုတ်တရက်ကြေညာ ခဲ့သည်။ လက်ဝဲပြောက်ကျားတို့အား အပြီးတိုင်ချေမှုန်းမည့် ထိုးစစ် ကြီးတစ်ရပ်ကို လမ်ပါမြစ်အနီးရှိ အရှေ့ဘက်ဒေသတစ်ခွင်၌ အကြီးအကျယ်ဆင်နွှဲခဲ့ရာ ယင်းတိုက်ပွဲသည် ၁၉၈၁ ခုနှစ် အတွင်း အကြီးမားဆုံး တိုက်ပွဲကြီးဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ဆန်ဆေဗာဒိုမြို့တော်မှ ၂၉ မိုင်အကွာရှိ စူရှိတိုတိုမြို့ ပတ်ဝန်းကျင်မှ ကျေးရွာများသို့ ပြောက်ကျားများ ဝင်ရောက် တပ်စွဲထားနိုင်ခဲ့သည်ဟု နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့က ကြေညာ ခဲ့သည်။ စူရှီတိုတိုမြို့သည် မြောက်ပိုင်းသို့ ဆက်သွယ်ရေး အဓိကလမ်းတွင်ရှိပြီး ပြောက်ကျားများက ယင်းသို့ သိမ်းပိုက် ထားခြင်းဖြင့် မြောက်ပိုင်း ရှာလတန်နန်ဂိုပြည်နယ်ရှိ အစိုးရ တပ်များထံ ရိက္ခာပို့လမ်းကြောင်းကို ဖြတ်တောက်ထားနိုင်ခဲ့ သည်။ အယ်ဆာဗေဒိုသမ္မတက လက်ဝဲဝါဒီများအား လွတ်လပ်ရေး နှင့် ဒီမိုကရေစီရေးကို အစစ်အမှန် ယုံကြည်ပါက လာမည့် ၁၉၈၂ ခုနှစ် မတ်လတွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ပြည်သူလူထုကို မိမိတို့၏ ရည်မှန်းချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ပြောလိုသမျှ ထုတ်ဖော်တင်ပြကြရန် နိုဝင်ဘာလ ၃ဝ ရက်နေ့ က တိုက်တွန်းလိုက်ပြီး သူ့အားပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းများ၏ ရန်သူ အဖြစ် မှားယွင်းစွာစွပ်စွဲခဲ့ကြသည့် အစွန်းရောက် လက်ယာဝါဒီ များကိုလည်း ဝေဖန်ပြောကြားခဲ့သည်။ အယ်ဆာဗေဒိုနိုင်ငံမှ ခြေလျင်တပ်သား ၁၆ဝဝ ကို ၁၉၈၂ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီလမှစ၍ စစ်အခြေစိုက်စခန်းနှစ်ခုတွင် ၁၆ ပတ် ကြာ စစ်သင်တန်းပေးမည်ဟု အမေရိကန် ပင်တဂွန် စစ်ဌာန ချုပ်က ဒီဇင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။ ကိုးကား နိုင်ငံ နိုင်ငံ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6

၂၀၀၀ ဆယ်စုနှစ်

၂၀၀၀ ဆယ်စုနှစ် ၂၀၀၀ ၂၀၀၁ ၂၀၀၂ ၂၀၀၃ ၂၀၀၄ ၂၀၀၅ ၂၀၀၆ ၂၀၀၇ ၂၀၀၈ ၂၀၀၉ ၂၀ ရာစုနှစ် ၂၁ ရာစုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%82%E1%81%80%E1%81%80%E1%81%80%20%E1%80%86%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

၁၉၉၉

ဇန်နဝါရီလ (၁၁) ရက်။ တေးရေးတေးဆို၊သရုပ်ဆောင်၊ဒါရိုက်တာ တွံတေးသိန်းတန် ရန်ကုန်မြို့၊ဗဟိုစည်ဆေးရုံတွင် အသည်းကင်ဆာရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၂၃) ရက်။ တေးရေး၊တေးဆို စိုးလွင်လွင်(ခ)ပိုပို အသက် (၃၇) နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်။ ဩဂုတ်လ (၁၂) ရက်။ နိုင်ငံတကာလူငယ်များနေ့အဖြစ် ဩဂုတ် ၁၂ရက်နေ့ကို ကုလသမဂ္ဂက ၁၉၉၉-ခု မှာ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၉ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%89

၁၉၉၈

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁၈) ရက်။ စာရေးဆရာ မြသန်းတင့် အသက်(၆၉)နှစ် အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၉)ရက်။ ၁၉၉၈ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ (၉)ရက်နေ့၌ မိုး၊ မခင်နှင်းဆီ၊ မခင်းနှင်းဆီရဲ့နှင်းဆီ၊ ဘာပဲလုပ်ရလုပ်ရ သီချင်းများနှင့် ကျော်ကြားခဲ့သော အဆိုတော် ဦးမြကြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ဩဂုတ်လ (၂၄)ရက်။ ရန်ကုန်မြို့၊လှည်းတန်းလမ်းဆုံ၌ ကျောင်းသားများ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ အာဏာပိုင်များမှ ထိုဆန္ဒပြမှုကို ပြင်းထန်စွာ နှိမ်နင်းခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၈ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%88

၁၉၉၇

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁၅) ရက်။ နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီကို ဖွဲ့စည်း၍ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး ဦးတည်ချက် (၁၂) ရပ် ချမှတ်ကာ အေးချမ်းသာယာပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်ကို ဆက်လက် တည်ဆောက်သည်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၇ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%87

၁၉၉၆

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၃၀) ရက်။ အမျိုးသားညီလာခံကို ယာယီအားဖြင့် ဆိုင်းငံ့သည်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁၄) ရက်။ ကုန်သည်ကြီးများဟိုတယ်(Traders Hotel)(ယခု ဆူးလေရှန်ဂရီလာဟိုတယ်) ကို ရန်ကုန်မြို့၊ဆူးလေဘုရားလမ်း၌ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလ (၆) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၆)ရက်နေ့ ညနေပိုင်းမှစ၍ ရန်ကုန်မြို့၊လှည်းတန်းလမ်းဆုံ၌ ကျောင်းသားဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။(၇)ရက်နေ့ မနက် ၂ နာရီတွင် လုံထိန်းရဲများနှင့် စစ်သားများက ဆန္ဒပြမှုများကိုအကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။ မီးသတ်ကားများကလည်းရေပိုက်များအသုံးပြုကာဆန္ဒပြကျောင်းသားများကိုအတင်းထိုးပက်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၉၆ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%86

၁၉၉၅

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁၀) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နေအိမ်အကျယ်ချုပ်အဖြစ် တားဆီးထား သည့်အမိန်အား နဝတအစိုးရမှ ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့သည်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၅ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%85

၁၉၉၄

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၄ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%84

၁၉၉၃

ဇန်နဝါရီလ (၉) ရက်။ အမျိုးသားညီလာခံ စတင်ကျင်းပသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၉) ရက်။ မင်းကွန်းဆရာတော်ဘုရားကြီး ဦးဝိစိတ္တသာရာဘိဝံသ သက်တော်(၈၁)နှစ်တွင် ပျံလွန်တော်မူခဲ့သည်။ (၂၆)ရက်။ စာရေးဆရာမ မိုးငြိမ်းဧ သည် ၁၉၉၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၆ ရက်၊ သောကြာနေ့ ည ၁၁ နာရီ ၁၅ မိနစ်တွင် ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ နှလုံးရောဂါတို့ဖြင့် ရန်ကုန်မြို့၊ ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်၊ ဦးကြွယ်ဟိုးလမ်းနေအိမ်၌ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ မတ်လ (၁၂) ရက်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ဘုံဘေ(ယခု မွမ်ဘိုင်း)မြို့တွင် အသေခံကားဗုံးပေါက်ကွဲမှုတစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူ ၂၅၇ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၃ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%83

၁၉၉၂

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၇) ရက်။ စာရေးဆရာ အထောက်တော်လှအောင် ကွယ်လွန်။ (၂၃) ရက်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောမောင်အား ကျန်းမာရေးအခြေအနေကြောင့်အနားပေးကာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးသန်းရွှေ ရာထူးတက်လာသည်။ (၂၄) ရက်။ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးအတွက် အန္တရာယ်မရှိဟုယူဆသည့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတချို့ကို စစ်အစိုးရက လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခဲ့သည်။ မေလ (၁၇-၂၀) ရက်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ဘန်ကောက်မြို့တွင် ဒီမိုကရေစီအရေး ဆန္ဒပြပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဇွန်လ (၁၆) ရက်။ စာရေးဆရာ မောင်လွန်းကြင် ကြို့ပင်ကောက်မြို့၌ ရုတ်တရက်ကွယ်လွန်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၂ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%82

၁၉၉၁

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁၀) ရက်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ပေးအပ်ချီးမြှင့်ခဲ့ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုကို မိခင်ကိုယ်စား သားကြီးဖြစ်သူ မြင့်ဆန်းအောင်က နော်ဝေးနိုင်ငံ အော်စလိုမြို့၌ တက်ရောက် ဆုယူခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%81

၁၉၉၀

ဇန်နဝါရီလ (၃) ရက်။ ယှဉ်ပြိုင် အရွေး ခံမည့်သူ အမည် စာရင်းများ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်သို့ တင်သွင်းရန် နောက်ဆုံးနေ့ ဖြစ်သည်။ မဲဆန္ဒ နယ်ပေါင်း ၄၉၂ ခု အတွက် နိုင်ငံရေး ပါတီ ၁၀၀ မှ ယှဉ်ပြိုင်မည့်သူ ဦးရေ စုစုပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော် ရှိသည်။ (၈) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ဗြိတိသျှ နိုင်ငံသားနှင့် အိမ်ထောင်ပြုသူ ဖြစ်ပြီး မြေအောက် နိုင်ငံရေး ပါတီများ နှင့်လည်း ဆက်သွယ်မှု ရှိခဲ့သည်ဟု အကြောင်း ပြ၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပါဝင် ယှဉ်ပြိုင်မှုကို တစည ပါတီက ကန့်ကွက် လိုက်သည်။ ဥရောပ ဘုံဈေး အဖွဲ့ကြီးက နောက်ထပ် ပြင်းထန်သော ကန့်ကွက် စာကို မြန်မာ အာဏာပိုင် များထံ ပေးပို့ ခဲ့သည်။ ထိုစာ၌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ဦးတင်ဦးတို့ အပါအဝင် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင် ယှဉ်ပြိုင်မည့်သူ အားလုံးကို ပါဝင်ခွင့် ပြုရန် တိုက်တွန်း လိုက်သည်။ (၁၆) ရက်။ ရန်ကုန် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပါဝင် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ကို ပိတ်ပင် လိုက်သည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို ရာပေါင်း များစွာသော လူထုက ကန့်ကွက် ကြသည့် အခါ စစ်တပ်များ ရန်ကုန် မြို့တွင်းသို့ ဝင်ရောက် လာကြသည်။ (၂၄) ရက်။ အစိုးရအား ဆန့်ကျင်သော ကျောင်းသား ရာပေါင်းများစွာ နေထိုင်လျက် ရှိသည့် ကရင် သူပုန် အခြေစိုက် စခန်း သေဘောဘိုးကို အစိုးရ တပ်များက သိမ်းလိုက်သည်။ (၂၅) ရက်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံမှ ကတ်လင်း (Kirkland Resources) ကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ စာချုပ်၌ လက်မှတ် ရေးထိုးသည်။ (၃၁) ရက်။ ထိုင်း နယ်စပ်ရှိ ကရင် သူပုန် စခန်း ဝါလေကို အစိုးရ တပ်က သိမ်းယူ လိုက်သည်။ ဖလူး စခန်း တိုက်ပွဲ စတင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဒီဇင်ဘာလ ကတည်းက ဝါလေမှ ရွာသား ၆၀၀၀ နှင့် ကျောင်းသားများ ထိုင်းနိုင်ငံ ဘက်သို့ ထွက်ပြေး ကြသည်။ ဇန်နဝါရီ - ဖေဖော်ဝါရီ။ ရန်ကုန်နှင့် အခြား မြို့များရှိ ထောင်နှင့် ချီသော ပြည်သူ များမှာ မြို့ပြင် ဘက်သို့ အတင်းအကြပ် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း ခံကြရသည်။ နိုင်ငံရေး သမားများကို တနိုင်ငံလုံး၌ ဆက်လက် ဖမ်းဆီးလျက် ရှိသည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် လူ့ဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီမှ ယှဉ်ပြိုင် အရွေး ခံမည့်သူ အမြောက်အမြား အဖမ်း ခံရသည်။ ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေး တို့၌ ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ် ကြသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၅) - (၁၁)ရက်။ ထိုင်း - မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ ဘုရား ၃ ဆူ တောင်ကြား ဒေသ၌ ပြင်းထန်သော တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။ မြန်မာ စစ်တပ်က ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်းသို့ ဖြတ်ကျော် လာကာ မွန်သူပုန် ဌာနချုပ် စခန်းကို ဝင်သိမ်း လိုက်သည်။ ကရင်နှင့် မွန် ရွာသူ ရွာသား ၆၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀ ခန့်နှင့် ကျောင်းသား ၇၀၀ ခန့် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘက်သို့ ထွက်ပြေး ကြသည်။ (၁၃) ရက်။ ကုလ သမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင်က ဂျီနီဗာ၌ ပြုလုပ် ခဲ့သော ၄၆ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု များကို စုံစမ်းရန် အထူး အဖွဲ့ တခုကို ဖွဲ့စည်း ခဲ့သည်။ ထိုကော်မရှင်က နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိအား နိုင်ငံရေး ပါတီ အားလုံးနှင့် တသီး ပုဂ္ဂလ များကို ရွေးကောက်ပွဲ၌ ပါဝင် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပြုရန် တိုက်တွန်း လိုက်သည်။ (၁၆) ရက်။ မန္တလေးမြို့တွင် ရဟန်း သံဃာများနှင့် ကျောင်းသားများ ရာချီ၍ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိကို ဆန့်ကျင် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ မတ်လ (၁၃) ရက်။ ထိုင်း စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ချာဗာလစ်ယောင်ချာယွတ်သည် ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို ရောက်ရှိ နေချိန် ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် စစ်တပ်မှ အာဏာ သိမ်းပြီးနောက် သူ၏ ဒုတိယမြောက် ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ် ဖြစ်ပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဖြစ်ပွား ခဲ့သော လက်ဘက်ရည်ဆိုင် အရေးအခင်းနှင့် မောင်ဖုံးမော် ကျဆုံးခဲ့သည့် ဒုတိယမြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့လယ်း ဖြစ်သည်။ ထိုနေ့တွင် ဆန္ဒပြပွဲများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးစား ခဲ့ကြသော ကျောင်းသား တချို့ အဖမ်း ခံရသည်။ သူတို့ထဲမှ မောင်မောင်ကျော် ဆိုသူအား အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် သုံးနှစ် ချမှတ် လိုက်သည်။ (၂၁) ရက်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် မြန်မာပိုင် လေယဉ် တစင်းကို ထိုင်း နိုင်ငံသို့ အနုကြမ်း စီးခဲ့သော ကျောင်းသား နှစ်ဦး ဖြစ်သည့် ရဲရင့်နှင့် ရဲသီဟ တို့အား ထောင်ဒဏ် ၆ နှစ် ကျခံစေရန် ဘန်ကောက်မြို့ တရားရုံး တခုမှ အမိန့် ချလိုက်သည်။ (၂၂) ရက်။ မွန်ပြည်သစ် ပါတီနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦးမှ တပ်ဖွဲ့ များသည် မွန်ပြည်နယ် ရေးမြို့ကို ဝင်သိမ်းခဲ့ကြသည်။ ထိုမြို့ကို မြန်မာ့ လေတပ်မှ ဗုံးကြဲ ခဲ့သောကြောင့် အရပ်သား အချို့ သေဆုံး သွားရသည်။ ဧပြီလ (၁၀) ရက်။ ကရင် သူပုန် ဌာနချုပ် မာနယ်ပလော အနီး တဝိုက်တွင် မြန်မာ အစိုးရ လေယာဉ်ပျံဖြင့် ဗုံးလာ ကြဲသောကြောင့် ဒုက္ခသည်ပေါင်း ရာနှင့် ချီ၍ ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်း ထွက်ပြေး ကြသည်။ (၁၁) ရက်။ မြို့နယ် ဆယ်မြို့နယ်တွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ဥပဒေ ရုပ်သိမ်း လိုက်ကြောင်း မြန်မာ့ အသံမှ ကြေညာသည်။ (၁၆) ရက်။ ပြင်းထန်သော အပြင် မထွက်ရ အမိန့်နှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှု၊ ဆန္ဒပြမှုများ မပြုလုပ်ရ ဟူသော ပိတ်ပင် တားမြစ်ချက်များ အလယ်တွင် သင်္ကြန် ပွဲတော်ကြီး သည်လည်း အေးအေးဆေးဆေး ပြီးဆုံး သွားရသည်။ (၁၈) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ၏ ကြေညာချက် အရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဖျော် ယမကာ ထုတ်လုပ်ရန် ပက်စီကိုလာ ကုမ္ပဏီက သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုးကြောင်း သိရှိ ရသည်။ (၂၄) ရက်။ မြန်မာ အစိုးရ၏ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု များကို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်သည့် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ မည်သည့် ကုန်ပစ္စည်းမျှ မတင်သွင်းရ ဟူသော ဥပဒေကို အမေရိကန် ဆီးနိတ် လွှတ်တော်က သဘောတူ ဆုံးဖြတ် လိုက်သည်။ မေလ (၂) ရက်။ မြန်မာပြည်ရှိ အကျဉ်းထောင် များ၌ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား များကို ညှဉ်းပမ်း နှိပ်စက်သည့် ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်း ချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့ကြီးမှ အစီရင်ခံစာ တစောင် ထုတ်ပြန်သည်။ ထို အစီရင်ခံစာတွင် "တပ်မတော်သည် အချုပ်အချယ် မဲ့သော အာဏာဖြင့် ပြည်သူများကို ထင်သလို ဖမ်းဆီးပြီး ခုံရုံးတင် စစ်ဆေးမှု မပြုဘဲ လနှင့် ချီ၍ အကျဉ်းချ ထားခြင်း ပြင်ပနှင့် ဆက်သွယ်ခွင့် မပေးခြင်း၊ ညှဉ်းပမ်း နှိပ်စက်၍ စစ်ဆေး မေးမြန်းခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်လျက် ရှိသည်" ဟူ၍ ပါရှိသည်။ (၂၄)-(၂၆) ရက်။ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၂၃ ခုတွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ဥပဒေကို ရုပ်သိမ်း လိုက်သည်။ မေလ ၂၇ ရက် ရွေးကောက်ပွဲ နေ့တွင် သတင်း ယူနိုင်ရန် အတွက် နိုင်ငံခြား သတင်းထောက် များကို ဖိတ်ခေါ်မည်ဟု ကြေညာသည်။ (၂၇) ရက်။ ၁၉၆၀ နှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဦးဆုံး အကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သောပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့ရာ၊ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်သည် မဲဆန္ဒနယ် ၄၄၇ နယ်၌ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ ၃၉၂ နယ်၌ အနိုင် ရရှိခဲ့သည်။ အဖွဲ့ချုပ်သည် တနိုင်ငံလုံးတွင် မဲဆန္ဒနယ် ၄၈၅ နေရာ၌ ၃၉၂ နေရာ အနိုင်ရရှိသောကြောင့် ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်မှ မဲ အရေအတွက် ၇၅ % ဖြင့် အပြတ်အသတ် အနိုင် ရလိုက်သည်။ (၂၈) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်မှ အနိုင် ရရှိကြောင်း နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ကြေညာသော်လည်း အာဏာ လွှဲပြောင်းရေးနှင့် ပတ်သက်၍ တိတိကျကျ မကြေညာ သေးပေ။ (၃၀) ရက်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်က "နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ အနေနှင့် တရား ဥပဒေနှင့် အညီ အာဏာ လွှဲပေးမည်။ အမျိုးသား လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှု များကို အာဏာ လွှဲပေးရေးကို နှောင့်ယှက် နိုင်သည်" ဟု ပြောကြားသည်။ (၃၁) ရက်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ပြောရေး ဆိုခွင့် ရှိသူက နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိသည် ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များကို မလိုက်နာလျှင် မိမိ အစိုးရ အနေနှင့် စစ်အစိုးရကို ကမာ္ဘ့ အသိုင်းအဝိုင်းမှ ပယ်ရန် အစီအစဉ်များ လုပ်ဆောင် မည်ဟု ပြောကြားသည်။ ဇွန်လ (၆) ရက်။ ဥရောပ ဘုံဈေး အဖွဲ့ဝင် ၁၂ နိုင်ငံက နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိအား ရွေးချယ် တင်မြှောက် ခံရသော အမျိုးသား လွှတ်တော်သို့ အာဏာ လွှဲပေးရန် တိုက်တွန်းသည်။ (၈) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ရွေးကောက်ပွဲ ကုန်ကျ စရိတ်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များ အပေါ် ကိုယ်စားလှယ် များ၏ ကန့်ကွက်ချက် များကို ဖြေရှင်း ပြီးမှသာ အမျိုးသား လွှတ်တော်ကို ခေါ်ယူ ပေးနိုင် မည်ဟု ပြောကြားသည်။ (၁၇) ရက်။ ဗိုလ်မှူးချုပ် ခင်ညွန့်က သံတမန် များနှင့် နိုင်ငံခြား အသံလွှင့် ဌာန များအား နိုင်ငံရေး သမားများနှင့် တွေ့ဆုံ၍ ကောလာဟလများ ထုတ်လွှင့်ခြင်းဖြင့် မငြိမ် မသက်မှုများ ဖန်တီး နေသည်ဟု စွပ်စွဲ ပြောကြားသည်။ (၁၉) ရက်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်က အာဏာ (အမြန်) အလျင်စလို လွှဲပေးရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အသစ် ရေးဆွဲရန် လိုကြောင်း၊ ထိုဖွဲ့စည်းပုံ ရေးဆွဲရေး လုပ်ငန်းသည် ခက်ခဲ နက်နဲ၍ အချိန်ယူ လုပ်ကိုင်ရန် လိုကြောင်း အလေးအနက်ထား ပြောကြားသည်။ (၂၀) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်က နိုင်ငံရေး ပါတီ များနှင့် နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိတို့ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရန် တောင်းဆိုသည်။ ဇွန်လ။ မြို့ကြီး များမှ အတင်းအကြပ် ရွေ့ပြောင်း စေမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားသည်။ ပြည်သူ ထောင်ပေါင်း များစွာကို ပုဂံမှ နှင်ထုတ်၍ ဖုန်ထူသော မြို့ဟောင်း တောင်ဘက်တွင် ပြန်လည် နေရာ ချထားသည်။ ဇူလိုင်လ (၃) ရက်။ ဗိုလ်မှူးချုပ် ခင်ညွန့်က ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်နှင့် ပတ်သက်၍ မရေမရာ ထင်ကြေး ရေးသားမှုများ သတင်းလွှာ တစောင်တွင် ဖော်ပြသည်ဟု စွပ်စွဲကာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ကို နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ၏ ပထမဆုံး တိုက်ခိုက် ပြောဆိုမှုကို ပြုလုပ်သည်။ (၄) ရက်။ ဩစတြေးလျ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး (Gareth Evans) က နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိအား အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ကို အာဏာ လွှဲပေးရန် တိုက်တွန်း လိုက်သည်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရန် ငြင်းပယ် လိုက်သည်။ (၅) ရက်။ တရုတ် သံအမတ် ချန်ယူရှန်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် အောင်ပွဲ ရခဲ့သော အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ကို ချီးကျူး လိုက်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆို လိုက်သည်။ (၁၉) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်က အာဇာနည် နေ့တွင် သတိပြု ပရိယာယ် သုံးရန် ထုတ်ပြန် သော်လည်း ရန်ကုန်နှင့် အခြား နေရာများတွင် ကျောင်းသား အများစုက ကွက်ကြား ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ် ကြသည်။ (၂၉) ရက်။ ရွေးချယ် ခံရသော အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ညီလာခံ ကိုယ်စားလှယ်များ ရန်ကုန် ဂန္ဓီ ခန်းမတွင် တွေ့ဆုံ၍ နိုင်ငံတော် ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေး အတွက် စိတ်ရင်းကောင်းဖြင့် ရိုးသား ပွင့်လင်းသော ဆွေးနွေးမှု များနှင့် ဒီမိုကရေစီ စနစ်သို့ အလျင်အမြန် ကူးပြောင်းရန် တို့ကို တောင်းဆို လိုက်သည်။ ကိုယ်စားလှယ် များက ဦးတင်ဦး၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား အားလုံးကို လွှတ်ပေးရန် နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိကို တိုက်တွန်း လိုက်သည်။ လက်နက် အပြည့်အစုံနှင့် စစ်သားများ ရန်ကုန်တွင် ကင်းလှည့် နေသည်။ ဩဂုတ်လ (၇) ရက်။ ရန်ကုန်တိုင်း တိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် မျိုးညွန့်က နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိသည် အာဏာ လွှဲပေးရန် အချိန် ဆွဲနေခြင်း မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။ (၈) ရက်။ ရှစ်လေးလုံး နှစ်နှစ်ပြည့် ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားသည်။ မန္တလေးတွင် စစ်တပ်က ဆန္ဒ ပြသူများကို ပစ်ခတ်ရာ သံဃာ နှစ်ပါးနှင့် ကျောင်းသား နှစ်ဦး သေဆုံးသည်။ (၁၀) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူး သန်းထွန်းက မန္တလေး ပစ်ခတ်မှုတွင် တဦးမျှ မသေကြောင်း ပြောကြားသည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ကို မငြိမ်မသက်မှုများ ဖန်တီး နေသည်ဟု စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ ရိုင်ဖယ် စက်သေနတ် များကို ကိုင်ဆောင် ထားသော စစ်သားများက တရပ်ကား များဖြင့် ရန်ကုန်မြို့တွင် ကင်းလှည့် နေသည်။ တနိုင်ငံလုံးတွင် ပြည်သူ အများအပြား အဖမ်း ခံရသည်။ တရုတ်မှ လက်နက် ခဲယမ်း အမြောက်အမြား သင်္ဘောဖြင့် ရန်ကုန်သို့ ရောက်လာသည်။ (၂၇) ရက်။ ရန်ကုန်တိုင်း တိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် မျိုးညွှန့်က နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ အနေနှင့် အမျိုးသား လွှတ်တော် ခေါ်ယူရန် အချိန် အကန့်အသတ် မရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။ ဩဂုတ်လ ၈ ရက် မန္တလေး အရေးအခင်းမှ စ၍ လူ ၅၀၀ ကျော် အဖမ်း ခံရသည်။ (၂၉) ရက်။ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရသော ပါတီ အနေနှင့် ဥပဒေနှင့် တရားဝင် ရပိုင်ခွင့်ကို အသုံးပြု၍ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ ခွင့်ပြုချက် ရသည် ဖြစ်စေ မရသည် ဖြစ်စေ၊ အမျိုးသား ညီလာခံကို အောက်တိုဘာ လတွင် ကျင်းပမည် ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်က ပြောကြားသည်။ (၃၁) ရက်။ အခြေအနေများ ပို၍ တင်းမာ လာသောကြောင့် လုပ်သား ပြည်သူ့ နေ့စဉ် သတင်းစာ အယ်ဒီတာ့ အာဘော်တွင် ပြည်သူများအား တောင်းဆိုမှုများ၊ ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်မှုများ မပြုလုပ်ရန် သတိ ပေးထားသည်။ စက်တင်ဘာလ (၂) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်သည် နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ရန် အဆင်သင့် မရှိကြောင်း တိုင်းမှူး မျိုးညွှန့်က ပြောကြားသည်။ (၆) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ခေါင်းဆောင် ဦးကြည်မောင်နှင့် အတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ခိုင် တို့ကို မန္တလေးမှ ပါတီ ခေါင်းဆောင် ၄ ဦးနှင့် အတူ ဖမ်းလိုက်သည်။ မန္တလေး ပြည်သူများက ဖမ်းဆီးမှုကို ဆန့်ကျင် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ မန္တလေးမှ သံဃာတော် များက နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိနှင့် အဆက်အသွယ် ဖြတ်ရန် စစ်မှုထမ်းများ ဆက်ကပ်သည့် လှူဖွယ် ပစ္စည်းများကို လက်မခံ တော့ကြောင်း၊ စစ်ဘက်မှ ကျင်းပ ပြုလုပ်သည့် ဘာသာရေး ပွဲများတွင် ပါဝင်မည် မဟုတ်ကြောင်းကို ကြေညာလိုက်သည်။ (၂၈) ရက်။ မြန်မာ တပြည်လုံးတွင် ဖမ်းဆီးမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားသည်။ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် အခြား နိုင်ငံများမှ ၎င်းတို့၏ သံရုံး အမှုထမ်း များအား ဖမ်းဆီးမှုကို ကန့်ကွက် ကြသည်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၉၀ ၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%80

၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ်

၁၉၉၀ ဆယ်စုနှစ် ၁၉၉၀ ၁၉၉၁ ၁၉၉၂‎ ၁၉၉၃ ၁၉၉၄ ၁၉၉၅ ၁၉၉၆ ၁၉၉၇ ၁၉၉၈ ၁၉၉၉ ၂၀ ရာစုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%89%E1%81%80%20%E1%80%86%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

Parable of the Tares

၂၄အခြားသော ဥပမာစကားကိုမိန့်မြွက်တော်မူသည်ကား၊ ကောင်းကင်နိုင်ငံတော်သည် ကောင်းသောမျိုး စေ့ကို လယ်၌ကြဲသောသူနှင့်တူ၏။ ၂၅လူတို့သည် အိပ်ပျော်သောအခါ သူ၏ရန်သူသည်လာ၍ကောင်းသောစပါးနှင့်လက္ခဏာတူသော တော မျိုးစေ့ကို စပါးအထဲ၌ကြဲ၍ သွားလေ၏။ ၂၆အပင်ပေါက်၍ အသီးအနှံထွက်သောအခါ၊ တောပင်များလည်းထင်ရှားလျှင်၊ ၂၇ကျွန်တို့သည် အိမ်ရှင်ထံသို့သွား၍ သခင်၊ ကောင်းသောမျိုးစေ့ကို လယ်၌ကြဲတော်မူသည် မဟုတ် လော။ တောပင်တို့သည် အဘယ်ကဖြစ်သနည်းဟု လျှောက်ကြလျှင်၊ ၂၈အိမ်ရှင်က ဤအမှုကား ရန်သူပြုသောအမှုတည်းဟု ဆို၏။ အကျွန်ုပ်တို့သည်သွား၍ တောပင်တို့ကို ရွေးနှုတ်စေခြင်းငှါ အလိုတော်ရှိသလောဟု လျှောက်ကြလျှင်၊ ၂၉အိမ်ရှင်က ထိုသို့ငါအလိုမရှိ။ တောပင်တို့ကိုရွေးနှုတ်လျှင် စပါးပင်တို့ကိုရောနှော၍ နှုတ်မိမည် စိုးရိမ် စရာအကြောင်းရှိ၏။ ၃၀စပါးရိတ်သည်ကာလတိုင်အောင် အပင်နှစ်မျိုးတို့သည် အတူကြီးပွားပါလေစေ။ စပါးရိတ်သည်ကာလ ရောက်လျှင်၊ တောပင်တို့ကို ရှေ့ဦးစွာရွေးနှုတ်၍ မီးရှို့ခြင်းငှါစည်းနှောင်ကြလော့။ စပါးကိုကား ကျီ၌စုသိမ်း သွင်းထားကြလော့ဟု ရိတ်သောသူတို့အား ငါစီရင်မည်ဟု အိမ်ရှင်ဆိုသည်ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ၃၆ထိုနောက်မှ ယေရှုသည် လူအစုအဝေးများကိုလွှတ်၍ အိမ်သို့ဝင်တော်မူပြီးမှ၊ တပည့်တော်တို့သည် ချဉ်းကပ်၍၊ လယ်၌ကြဲသောတောမျိုးစေ့၏ ဥပမာအနက်အဓိပ္ပာယ်ကို အကျွန်ုပ်တို့အား ဘော်ပြတော်မူပါဟု လျှောက်ကြလျှင်၊ ၃၇ကိုယ်တော်က၊ ကောင်းသောမျိုးစေ့ကိုကြဲသောသူသည် လူသားဖြစ်၏။ ၃၈လယ်ကား ဤလောကဖြစ်၏။ ကောင်းသောအစေ့ကား နိုင်ငံတော်သားဖြစ်၏။ တောမျိုးစေ့ကား နတ် ဆိုးသားဖြစ်၏။ ၃၉တောမျိုးစေ့ကိုကြဲသောရန်သူကား မာရ်နတ်ဖြစ်၏။ စပါးရိတ်သောကာလကား ဤကမ္ဘာကုန်သော ကာလဖြစ်၏။ စပါးရိတ်သောသူကား ကောင်းကင်တမန်ဖြစ်၏။ ၄၀တောပင်တို့ကိုရွေးနှုတ်၍ မီးရှို့သကဲ့သို့ ဤကမ္ဘာအဆုံး၌ဖြစ်လတံ့။ ၄၁လူသားသည် မိမိကောင်းကင်တမန်တို့ကိုစေလွှတ်ပြီးလျှင်၊ မှားယွင်းစေသောသူတို့နှင့် မတရားသော အမှုကို ပြုသောသူရှိသမျှတို့ကို နိုင်ငံတော်ထဲကရွေးနှုတ်၍၊ ၄၂ငိုကြွေးခြင်း၊ အံသွားခဲကြိတ်ခြင်းရှိရာ မီးဖို၌ချကြလတံ့။ ၄၃ထိုအခါ ဖြောင့်မတ်သောသူတို့သည် နေထွန်းလင်းသကဲ့သို့ မိမိတို့အဘ၏နိုင်ငံတော်၌ ထွန်းလင်းကြ လတံ့။ ကြားစရာနားရှိသောသူသည် မည်သည်ကားကြားပါစေ။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Tares

ဆိတ်နှင့်သိုးများ

၃၄ထိုအခါ လက်ျာတော်ဘက်၌ရှိသော သူတို့အား မင်းကြီးက၊ ၃၁လူသားသည် မိမိဘုန်းအာနုဘော်ကို ဆောင်လျက်၊ သန့်ရှင်းသော ကောင်းကင်တမန်များ အခြံအရံ တို့နှင့်တကွ ကြွလာတော်မူသောအခါ ဘုန်းရှိသော ပလ္လင်တော်ပေါ်မှာ ထိုင်၍၊ ၃၂ရှေ့တော်၌ လူမျိုးအပေါင်းတို့ကို စုဝေးစေသဖြင့်၊ သိုးထိန်းသည် သိုးနှင့်ဆိတ်တို့ကို အသီးအခြားခွဲ၍၊ ၃၃သိုးတို့ကို လက်ျာတော်ဘက်၊ ဆိတ်တို့ကို လက်ဝဲတော်ဘက်၌ ထားတော်မူလတံ့။ ငါ့ခမည်းတော်ထံ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာကို ခံသောသူတို့၊ ကမ္ဘာဦးကပင် သင်တို့အဘို့ ပြင်ဆင်သောနိုင်ငံကို လာ၍ အမွေခံကြလော့။ ၃၅အကြောင်းမူကား၊ ငါသည် မွတ်သိပ်သောအခါ သင်တို့သည် ကျွေးကြ၏။ ငါသည် ရေငတ်သောအခါ သင်တို့သည် သောက်ဘို့ပေးကြ၏။ ငါသည် ဧည့်သည်ဖြစ်သောအခါ သင်တို့သည် ဧည့်သည်ဖြစ်သောအခါ သင်တို့သည် ဧည့်သည်ဝတ်ကို ပြုကြ၏။ ၃၆ငါသည် အဝတ်အချည်းစည်းရှိသောအခါ သင်တို့သည် အဝတ်နှင့်ဖုံးလွှမ်းကြ၏။ ငါသည် အနာ ရောဂါ စွဲသောအခါ သင်တို့သည်ကြည့်ရှုပြုစုကြ၏။ ငါသည် ထောင်ထဲမှာနေရသောအခါ သင်တို့သည် ငါ့ထံသို့လာကြ၏ဟု မိန့်တော်မူလျှင်၊ ၃၇ဖြောင့်မတ်သောသူတို့က၊ သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် မွတ်သိပ်တော်မူသည်ကို အဘယ်အခါ၌ အကျွန်ုပ် တို့သည်မြင်၍ ကိုယ်တော်ကို လုပ်ကျွေးပါသနည်း။ ရေငတ်တော်မူသည်ကို အဘယ်အခါ၌ အကျွန်ုပ်တို့သည် မြင်၍ ကိုယ်တော်ကို သောက်ဘို့ပေးပါသနည်း။ ၃၈ဧည့်သည်ဖြစ်တော်မူသည်ကို အဘယ်အခါ၌ အကျွန်ုပ်တို့သည်မြင်၍ ဧည့်သည်ဝတ်ကို ကိုယ်တော် အား ပြုပါသနည်း။ အဝတ်အချည်းစည်းရှိတော်မူသည်ကို အဘယ်အခါ၌ အကျွန်ုပ်တို့သည်မြင်၍ ကိုယ်တော် ကို အဝတ်နှင့်ဖုံးလွှမ်းပါသနည်း။ ၃၉အနာစွဲတော်မူသည်ကို၎င်း၊ ထောင်ထဲမှာ နေတော်မူသည်ကို၎င်း၊ အဘယ်အခါ၌ အကျွန်ုပ်တို့သည် မြင်၍ အထံတော်သို့ ရောက်ပါသနည်းဟု ပြန်၍လျှောက်ကြသော်၊ ၄၀မင်းကြီးက၊ ငါအမှန်ဆိုသည်ကား၊ သင်တို့သည် ဤသူတည်းဟူသော ငါ့ညီတို့တွင် အငယ်ဆုံးသော သူတယောက်အား ပြုကြသမျှတို့ကို ငါ့အား ပြုကြပြီဟု ပြန်၍မိန့်တော်မူလတံ့။ ၄၁ထိုအခါ လက်ဝဲတော်ဘက်၌ရှိသောသူတို့အား မင်းကြီးက၊ ကျိန်ခြင်းကို ခံရသောသူတို့၊ မာရန်နတ်နှင့် သူ၏တမန်တို့အဘို့ ပြင်ဆင်သောထာဝရမီးထဲသို့ ငါ့ထံမှ ခွာသွားကြလော့။ ၄၂အကြောင်းမူကား၊ ငါသည် မွတ်သိပ်သောအခါ သင်တို့သည်မကျွေး၊ ငါသည် ရေငတ်သောအခါ သင် တို့သည် သောက်ဘို့မပေး။ ၄၃ငါသည် ဧည့်သည်ဖြစ်သောအခါ သင်တို့သည် ဧည့်သည်ဝတ်ကိုမပြု။ ငါသည် အဝတ်အချည်းစည်းရှိ သောအခါ သင်တို့သည် အဝတ်နှင့်မဖုံးမလွှမ်း။ ငါသည် အနာရောဂါစွဲသောအခါ၌၎င်း၊ ထောင်ထဲမှာ နေရ သောအခါ၌၎င်း၊ သင်တို့သည် မကြည့်ရှုမပြုစုကြဟု မိန့်တော်မူလျှင်၊ ၄၄ထိုသူတို့က၊ သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် မွတ်သိပ်တော်မူခြင်း၊ ရေငတ်တော်မူခြင်း၊ ဧည့်သည်ဖြစ်တော်မူ ခြင်း၊ အဝတ်အချည်းစည်းရှိတော်မူခြင်း၊ အနာစွဲတော်မူခြင်း၊ ထောင်ထဲမှာနေတော်မူခြင်းတို့ကို အကျွန်ုပ်တို့ သည် အဘယ်အခါ၌မြင်၍ ကိုယ်တော်ကို မပြုစုမလုပ်ကျွေးဘဲ နေပါသနည်းဟု ပြန်၍လျှောက်ကြသော်၊ ၄၅မင်းကြီးက၊ ငါအမှန်ဆိုသည်ကား၊ သင်တို့သည် ဤသူတို့တွင် အငယ်ဆုံးသောသူတယောက်အား မပြုသမျှတို့ကို ငါ့အား မပြုကြပြီဟု ပြန်၍မိန့်တော်မူလတံ့။ ၄၆ထိုသူတို့သည် ထာဝရအပြစ်ဒဏ်ခံရာသို့၎င်း၊ ဖြောင့်မတ်သောသူတို့မူကား၊ ထာဝရအသက်ရှင်ရာ သို့၎င်း သွားရကြလတံ့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8

Parable of the Unjust Steward

တပည့်တော်တို့အားတဖန် မိန့်တော်မူသည်ကား၊ ငွေရတတ်သောသူတယောက်၌ ဘဏ္ဍာစိုးရှိ၏။ ထို ဘဏ္ဍာစိုးသည် သင်၏ဥစ္စာများကို ဖျက်ဆီးသည်အကြောင်းကို သူတပါးတို့သည် သခင်ရှေ့၌ အပြစ်တင် ကြသော်၊ ၂သခင်သည် ဘဏ္ဍာစိုးကို ခေါ်၍၊ သင်၏အမူအရာ၌ ငါကြားရသောစကားကား အဘယ်သို့နည်း။ ဘဏ္ဍာစိုးအရာ၌ မှတ်သားသော စာရင်းကို ပေးလော့။ ယခုမှစ၍ ဘဏ္ဍာစိုးမလုပ်ရဟု ဆို၏။ ၃ထိုအခါ ဘဏ္ဍာစိုးက၊ ငါသည် အဘယ်သို့ပြုရမည်နည်း။ ငါ၏သခင်သည် ဘဏ္ဍာစိုးအရာကို နှုတ်လေပြီ။ လယ်လုပ်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်။ သူတောင်းစား လုပ်ခြင်းငှါ ရှက်ကြောက်၏။ ၄ဘဏ္ဍာစိုးအရာမှ ကျသည်နောက် သူတပါးတို့သည် မိမိတို့အိမ်၌ ငါ့ကိုလက်ခံစေခြင်းငှါ အဘယ်သို့ ငါပြုရမည်ကို ငါသိ၏ဟူ၍ စိတ်ထဲ၌ ကြံစည်ပြီးမှ၊ ၅သခင်၏ငွေရှိသောသူအပေါင်းတို့ကို ခေါ်၍၊ ငါ၏သခင်ကို ဆပ်ပေးရန် သင်၌အဘယ်မျှလောက်ရှိ သနည်းဟု တယောက်ကိုမေးလျှင်၊ ၆ထိုသူက၊ ဆီအခွက်တထောင်ပေးရန် ရှိသည်ဟုဆို၏။ ဘဏ္ဍာစိုးကလည်း၊ သင်၏ စာရင်းကိုယူ၍ အသော့ထိုင်ပြီးလျှင်၊ အခွက်ငါးရာကို ရေးမှတ်လော့ဟုဆို၏။ ၇ထိုနောက် အခြားသောသူကိုခေါ်၍၊ ငါ၏ သခင်ကိုဆပ်ပေးရန် သင်၌ အဘယ်မျှလောက်ရှိသနည်း ဟု မေးလျှင်၊ ထိုသူက၊ ဂျုံစပါးအတင်းတထောင်ပေးရန်ရှိသည်ဟု ဆို၏။ ဘဏ္ဍာစိုးကလည်း၊ သင်၏ စာရင်းကိုယူ၍ အတင်းရှစ်ရာကို ရေးမှတ်လော့ဟု ဆို၏။ ၈မတရားသော ထိုဘဏ္ဍာစိုးသည် လိမ္မာစွာပြုသည်ကို သခင်သည် ချီးမွမ်းလေ၏။ အကြောင်းမူကား၊ လောကီသားတို့သည် မိမိတို့အမှုကို ဆောင်ရွက်ရာတွင်၊ အလင်းသို့ရောက်သောသူတို့ထက်သာ၍ လိမ္မာကြ၏။ ၉တဖန် ငါဆိုသည်ကား၊ သင်တို့သည် စုတေ့သောအခါ၊ အစဉ်အမြဲတည်သော ဗိမာန်၌သင်တို့ကို လက်ခံလတံ့သော အဆွေရှိစေခြင်းငှါ မမြဲသော လောကီစည်းစိမ်ကို သုံးဆောင်ကြလော့။ ၁၀အနည်းငယ်သော အမှု၌ သစ္စာရှိသောသူသည် ကြီးသောအမှု၌လည်း သစ္စာရှိလိမ့်မည်။ အနည်းငယ် သောအမှု၌ သစ္စာမရှိသောသူသည် ကြီးသောအမှု၌ သစ္စာမရှိ။ ၁၁သို့ဖြစ်၍ မမြဲသော လောကီစည်းစိမ်ကို သုံးရာတွင် သင်တို့သည် သစ္စာမရှိလျှင်၊ မှန်သောစည်းစိမ်ကို သင်တို့၌ အဘယ်သူအပ်မည်နည်း။ ၁၂သူတပါးအမှု၌ သင်တို့သည် သစ္စာမရှိလျှင်၊ အဘယ်သူသည် အပိုင်ပေးမည်နည်း။ ၁၃အဘယ်အစေခံမျှ သခင်နှစ်ဦးအစေကို မခံနိုင်။ သခင်တဦးကိုမုန်း၍ တဦးကိုချစ်မည်။ သခင်တဦး မှီခို၍ တဦးကို မခန့်မညားပြုမည်။ သင်တို့သည် ဘုရားသခင်၏ အစေကို၎င်း၊ လောကီစည်းစိမ်၏အစေကို၎င်း မခံနိုင်ကြဟု မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Unjust%20Steward

Parable of the Ten Virgins

ထိုအခါ ကောင်းကင်နိုင်ငံတော်သည်ကား၊ မင်္ဂလာဆောင်လုလင်ကို ခရီးဦးကြိုပြုအံ့သောငှါ မီးခွက်ကို ကိုင်ယူ၍ ထွက်သွားသောသတို့သမီးတကျိပ်နှင့်တူ၏။ ၂ထိုသတို့သမီးတို့တွင် ငါးယောက်သည် ပညာသတိရှိကြ၏။ ငါးယောက်မူကား အမိုက်ဖြစ်ကြ၏။ ၃မိုက်သောသူတို့သည် မီးခွက်တို့ကိုသာယူ၍ ဆီကို မယူကြ။ ၄ပညာသတိရှိသောသူတို့မူကား၊ မီးခွက်နှင့်တကွ ဘူး၌ပါသောဆီကိုလည်း ယူကြ၏။ ၅မင်္ဂလာဆောင်လုလင်သည် မလာဘဲနေစဉ်၊ ထိုသတို့သမီးအပေါင်းတို့သည် ငိုက်၍အိပ်ပျော်ကြ၏။ ၆သန်းခေါင်ယံ၌ကြည့်ပါ။ မင်္ဂလာဆောင်လုလင်သည် လာပြီ။ ခရီးဦးကြိုပြုခြင်းငှါ ထွက်သွားကြကုန်ဟု ကြွေးကြော်လျှင်၊ ၇ထိုသတို့သမီးအပေါင်းတို့သည် ထ၍မီးခွက်များကို ပြင်ဆင်ကြ၏။ ၈မိုက်သောသူတို့က ငါတို့ဆီမီးသေပါပြီ။ သင်တို့ ဆီကိုအနည်းငယ်ပေးပါဟု ပညာရှိသောသူတို့အား တောင်းကြ၏။ ၉ပညာရှိသောသူတို့ကလည်း သင်တို့အဘို့နှင့် ငါတို့အဘို့ ဆီမလောက်။ ထို့ကြောင့် ဆီရောင်းသောသူ ရှိရာသို့သွား၍ ကိုယ်သုံးဘို့ဝယ်လျှင် သာ၍ကောင်းသည်ဟု ပြန်ပြောကြ၏။ ၁၀ထိုသူတို့သည် ဆီဝယ်သွားသည်အခိုက်တွင် မင်္ဂလာဆောင်လုလင်သည်လာ၍၊ အသင့်ရှိသော သတို့ သမီးတို့သည် လုလင်နှင့်အတူ ပွဲသို့ဝင်ကြပြီးလျှင် တံခါးကိုပိတ်ထား၏။ ၁၁ထိုနောက် ကြွင်းသောသတို့သမီးတို့သည်လာ၍ အရှင်၊ အရှင်၊ ကျွန်မတို့အား တံခါးကိုဖွင့်ပါဟု တောင်းလျှောက်ကြသော်၊ ၁၂အရှင်ကလည်း၊ ငါအမှန်ဆိုသည်ကား၊ သင်တို့ကို ငါမသိဟု ပြန်ပြောလေ၏။ ၁၃သို့ဖြစ်၍ လူသားသည် ကြွလာအံ့သောနေ့ရက်၊ အချိန်နာရီကို သင်တို့သည်မသိသောကြောင့် စောင့် နေကြလော့။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Ten%20Virgins

Parable of the Good Samaritan

တရံရောအခါ ကျမ်းတတ်တယောက်သည်ထ၍၊ အရှင်ဘုရား၊ ထာဝရအသက်ကို အမွေခံရအံ့သောငှါ အကျွန်ုပ်သည် အဘယ်အမှုကို ပြုရပါမည်နည်းဟု ကိုယ်တော်ကို စုံစမ်းနှောင့်ရှက်ခြင်းငှါ မေးလျှောက်သော်၊ ၂၆ကိုယ်တော်က၊ ပညတ္တိကျမ်း၌ အဘယ်သို့လာသနည်း။ သင်သည်အဘယ်သို့ ဘတ်သနည်းဟု မေး တော်မူလျှင်၊ ၂၇ထိုသူက၊ သင်၏ဘုရားသခင် ထာဝရဘုရားကို စိတ်နှလုံးအကြွင်းမဲ့၊ အစွမ်းသတ္တိရှိသမျှ၊ ဉာဏ်ရှိ သမျှနှင့် ချစ်လော့။ ကိုယ်နှင့်စပ်ဆိုင်သောသူကို ကိုယ်နှင့်အမျှ ချစ်လော့ဟု ပြန်လျှောက်လေ၏။ ၂၈ကိုယ်တော်ကလည်၊ သင်၏စကားသည် မှန်ပေ၏။ ထိုသို့ပြုလျှင် အသက်ကိုရမည်ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ၂၉ထိုသူကလည်၊ အဘယ်သူသည် အကျွန်ုပ်နှင့် စပ်ဆိုင်သောသူဖြစ်ပါသနည်းဟု မိမိအပြစ်မရှိဟန် လိုသောစိတ်နှင့် ယေရှုကိုလျှောက်ပြန်သော်။ ၃၀ယေရှုက၊ လူတယောက်သည် ယေရုရှလင်မြို့မှ ယေရိခေါမြို့သို့သွားရာတွင် ထားပြနှင့်တွေ့ကြုံလေ ၏။ ထားပြတို့သည် ထိုသူ၏အဝတ်ကိုချွတ်၍ နာကျင်စွာ ရိုက်နက်ပြီးမှ သေလုမတတ်ရှိသောအခါ ပစ်ထား၍ သွားကြ၏။ ၃၁ထိုလမ်းသို့ ယဇ်ပုရောဟိတ်တယောက်သည် အမှတ်တမဲ့သွား၍ ထိုလူနာကိုမြင်လျှင် လွှဲရှောင်၍ သွား လေ၏။ ၃၂ထိုနည်းတူ လေဝိလူတယောက်သည် ထိုအရပ်သို့ရောက်သောအခါ၊ လာ၍ကြည့်မြင်လျှင် လွဲရှောင်၍ သွားလေ၏။ ၃၃ရှမာရိ လူတယောက်သည် ခရီးသွားရာတွင် ထိုလူနာရှိရာသို့ရောက်၍ မြင်သောအခါ၊ ကရုဏာစိတ် ရှိသည်နှင့်၊ ၃၄ချဉ်းကပ်၍ သူ၏အနာများကို ဆီနှင့်စပျစ်ရည်ထည့်လျက် အဝတ်နှင့်စည်းပြီးလျှင်၊ မိမိတိရစ္ဆာန် ပေါ်မှာ တင်၍ စရပ်တခုသို့ ဆောင်သွားပြုစုလေ၏။ ၃၅နက်ဖြန်နေ့၌ ထွက်သွားသောအခါ၊ ဒေနာရိနှစ်ပြားကိုထုတ်၍ စရပ်ရှင်အား ပေးလျက်၊ ဤသူကို ကြည့်ရှုပြုစုပါ။ ကုန်သမျှကိုငါပြန်လာသောအခါ ဆပ်ပေးမည်ဟုဆို၏။ သင်သည်အဘယ်သို့ထင်သနည်း။ ၃၆ထိုသူသုံးယောက်တို့တွင် အဘယ်သူသည် ထားပြလက်သို့ရောက်သောသူနှင့် စပ်ဆိုင်သောသူဖြစ် သနည်းဟု ပြန်၍မေးတော်မူလျှင်၊ ၃၇ကျမ်းတတ်ကလည်၊ လူနာကိုသနားသောသူသည် စပ်ဆိုင်သောသူဖြစ်ပါ၏ဟုလျှောက်သော် ယေရှု က၊ သင်သည်သွား၍ ထိုနည်းတူပြုလော့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Good%20Samaritan

Parable of the Lost Sheep

သင်တို့သည် ဤသူငယ်ကို တစုံတယောက်ကို မထီမဲ့မြင်မပြုမည်အကြောင်း သတိရှိကြလော့။ ငါဆို သည်ကား၊ သူတို့၏ကောင်းကင်တမန်တို့သည် ကောင်းကင်ဘုံ၌ရှိတော်မူသော ငါ့အဘ၏မျက်နှာတော်ကိုအစဉ် မပြတ်ဖူးမြင်ကြ၏။ ၁၁ထိုမှတပါး လူသားသည်ပျောက်သောသူတို့ကို ကယ်တင်အံ့သောငှာ ကြွလာသတည်း။ ၁၂အဘယ်သို့ထင်ကြသနည်း။ သိုးတရာရှိသောသူ၌ သိုးတကောင်သည်လမ်းလွဲ၍ပျောက်လျှင်၊ ထိုသူ သည် ကိုးဆယ်ကိုးကောင်သောသိုးတို့ကို တောင်ပေါ်မှာထားခဲ့ပြီးမှ၊ လမ်းလွဲ၍ပျောက်သော သိုးတကောင်ကို သွား၍ရှာတတ်သည် မဟုတ်လော။ ၁၃တွေ့ပြီးလျှင်၊ လမ်းမလွဲ၍ပျောက်သောသိုး ကိုးဆယ်ကိုးကောင်၌ ဝမ်းမြောက်ခြင်းရှိသည်ထက်၊ ထိုသိုး တကောင်၌ သာ၍ဝမ်းမြောက်ခြင်းရှိသည်ဟု ငါအမှန်ဆို၏။ ၁၄ထိုနည်းတူ ကောင်းကင်ဘုံ၌ရှိတော်မူသော သင်တို့အဘသည် ဤသူငယ်တယောက်ကိုမျှ ပျက်စီးစေ ခြင်းငှာ အလိုတော်မရှိ။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Lost%20Sheep

Parable of the Prodigal Son

တဖန် မိန့်တော်မူသည်ကား၊ တစုံတယောက်သောသူ၌ သားနှစ်ယောက်ရှိ၏။ ၁၂သားအငယ်သည် အဘထံသို့ သွား၍၊ အဘ၊ အကျွန်ုပ်ရထိုက်သော အမွေဥစ္စာကိုဝေ၍ ပေးပါဟု တောင်းပန်လျှင်၊ အဘသည် ဥစ္စာများကိုဝေ၍ သားတို့အား ပေးလေ၏။ ၁၃ထိုနောက်များမကြာ၊ သားအငယ်သည် မိမိဥစ္စာများကို သိမ်းယူ၍ ဝေးစွာသောပြည်သို့ သွားပြီးလျှင်၊ ထိုပြည်မှာ ကာမဂုဏ်၌ လွန်ကျူးသောအားဖြင့် ဥစ္စာပြုန်းတီး၍၊ ၁၄ရှိသမျှကုန်သောအခါ၊ ထိုပြည်၌ ကြီးစွာသောအစာခေါင်းပါးခြင်းဖြစ်၍၊ သူသည် အလွန်ဆင်းရဲခြင်းသို့ ရောက်၏။ ၁၅ထိုအခါ ပြည်သားတယောက်ထံသို့သွား၍ အစေခံလျှင်၊ ဝက်တို့ကို ကျောင်းစေခြင်းငှါ သူ့သခင်သည် တောသို့ စေလွှတ်သဖြင့်၊ ၁၆သူသည် ဝက်စားတတ်သော ပဲ့တောင့်ကိုပင် စားချင်မတတ်ငတ်မွတ်လျက်နေရ၏။ အဘယ်သူမျှ အစာကို မကျွေး။ ၁၇ထိုအခါ သတိရလျှင်၊ ငါ့အဘ၏အိမ်၌ အခစားသောသူများတို့သည် ဝစွာစားရကြ၏။ ငါမူကား ဤ ပြည်၌သေအောင် အငတ်ခံရ၏။ ၁၈ငါထ၍ အဘထံသို့ သွားမည်။ အဘ၊ အကျွန်ုပ်သည် ဘုရားသခင်ကို၎င်း၊ ကိုယ်တော်ကို၎င်း ပြစ်မှား ပါပြီ။ ၁၉ယခုမှစ၍ ကိုယ်တော်၏သားဟူ၍ ခေါ်ခြင်းကိုမခံထိုက်ပါ။ သူငှားအရာ၌ အကျွန်ုပ်ကို ထားတော် မူပါဟု ငါပြောမည်ဟူ၍ အကြံရှိသည်နှင့်၊ ၂၀ထ၍ အဘထံသို့ သွားလေ၏။ သွား၍ ဝေးသေးသောအခါ အဘသည် သူ့ကိုမြင်လျှင်၊ သနားသော စိတ်ရှိသည်နှင့် ပြေးသွား၍ သား၏လည်ပင်းကို ပိုက်ဘက်လျက် နမ်းရှုပ်လေ၏။ ၂၁သားကလည်း၊ အဘ၊ အကျွန်ုပ်သည် ဘုရားသခင်ကို၎င်း၊ ကိုယ်တော်ကို၎င်း ပြစ်မှားပါပြီ။ ယခုမှစ၍ ကိုယ်တော်၏သားဟူ၍ ခေါ်ခြင်းကို မခံထိုက်ပါဟုဆိုလျှင်၊ ၂၂အဘက၊ မြတ်သောဝတ်လုံကို ယူခဲ့၍ သူ့ကို ခြုံကြ၊ သူ၏လက်၌ လက်စွပ်တန်ဆာကို ဆင်ကြ။ ၂၃ခြေနင်းကိုလည်း စီးစေကြ။ ဆူအောင်ကျွေးသော နွားကလေးကို ယူ၍သတ်ကြ။ သို့ပြီးမှ ငါတို့သည် စားကြကုန်အံ့။ ပျော်မွေ့ခြင်းကို ပြုကြကုန်အံ့။ ၂၄ငါ့သားသည်အထက်က သေ၏။ ယခုရှင်ပြန်၏။ အပါတို့ကို ဆိုပြီးမှ၊ ထိုသူအပေါင်းတို့သည် ပျော်မွေ့ ခြင်းကို ပြုကြ၏။ သားအကြီးသည် တောင်ယာကလာ၍ အိမ်အနီးသို့ရောက်သောအခါ၊ ကခြင်း၊ တီးမှုတ်ခြင်းအသံကို ကြားလျှင်၊ ၂၆ငယ်သားတယောက်ကိုခေါ်၍ အဘယ်သို့သော အခြင်းအရာနည်းဟု မေး၏။ ၂၇ငယ်သားက၊ သခင်၏ညီသည် ရောက်လာပါပြီ။ ဘေးနှင့်ကင်းလွတ်လျက်ရှိသည်ကို အဘတွေ့သော ကြောင့်၊ ဆူအောင်ကျွေးသော နွားကလေးကိုသတ်ပါပြီဟု ပြောဆို၏။ သားအကြီးသည် အမျက်ထွက်၍ အိမ်သို့ မဝင်ဘဲနေ၏။ ၂၈အဘသည် သူ့ဆီသို့သွား၍ ချော့မော့ရ၏။ ၂၉သားအကြီးကလည်း၊ အကျွန်ုပ်သည် ကာလတာရှည်စွာ အဘ၏ အစေကိုခံပါပြီ။ အဘ၏အလိုကို တခါမျှ မလွန်ကျူးပါ။ သို့သော်လည်း အကျွန်ုပ်သည် အဆွေတို့နှင့်အူပျော်မွေ့ခြင်းကို ပြုစေခြင်းငှါ၊ အဘသည် ဆိတ်ကလေးတကောင်ကို တခါမျှ မပေး။ ၃၀ပြည်တန်ဆာမိန်းမတို့နှင့် ပေါင်းဘော်၍ မိမိဥစ္စာကိုဖြုန်းသော ဤသားငယ်ရောက်လာသောအခါ မူကား၊ အဘသည် ဆူအောင်ကျွေးသော နွားကလေးကို သတ်လေပြီတကားဟု ဆို၏။ ၃၁အဘကလည်း၊ ငါ့သား၊ သင်သည် ငါ့ထံမှာ အစဉ်နေ၏။ ငါ၏ဥစ္စာရှိသမျှသည် သင်၏ဥစ္စာဖြစ်၏။ ၃၂သင်၏ညီမူကား အထက်ကသေ၏။ ယခုရှင်ပြန်၏။ အထက်ကပျောက်၏။ ယခုတွေ့ပြန်၏။ ထိုကြောင့် ပျော်မွေ့ဝမ်းမြောက်စရာအကြောင်းရှိ၏။ အဘဆိုသည်ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Prodigal%20Son

Parable of the Sower

ထိုနေ့၌ ယေရှုသည် အိမ်ကထွက်၍ အိုင်နားမှာထိုင်နေတော်မူသည်တွင်၊ ၂များစွာသောလူအပေါင်းတို့သည် ကိုယ်တော်ကိုဝန်းရံ၍စုဝေးလျက်ရှိကြသောကြောင့်၊ လှေထဲသို့ဝင်၍ ထိုင်တော်မူ၏။ ပရိသတ်အပေါင်းတို့သည် ကုန်းပေါ်မှာရပ်နေကြ၏။ ၃ထိုအခါ ဥပမာစကားများတို့ကို မြွက်ဆိုတော်မူသည်မှာ၊ မျိုးစေ့ကြဲသောသူသည် မျိုးစေ့ကိုကြဲခြင်းငှါ ထွက်သွား၏။ ၄အစေ့ကိုကြဲသည်တွင် အချို့သောအစေ့တို့သည် လမ်း၌ကျသဖြင့် ငှက်တို့သည်လာ၍ကောက်စား ကြ ၏။ ၅အချို့သောအစေ့တို့သည် မြေနည်း၍ ကျောက်ပေါများသောအရပ်၌ကျသဖြင့်၊ မြေတိမ်သောကြောင့် ချက်ချင်းအပင်ပေါက်သော်လည်း၊ ၆နေထွက်သောအခါ ပူလောင်သည်ဖြစ်၍အမြစ်မစွဲသောကြောင့် ညှိုးနွမ်းပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ကြ၏။ ၇အချို့သောအစေ့တို့သည် ဆူးပင်တို့တွင်ကျသဖြင့်၊ ဆူးပင်တို့သည်ကြီးပွား၍ ညှဉ်းဆဲကြ၏။ ၈အချို့သောအစေ့တို့သည် ကောင်းသောမြေ၌ကျသဖြင့်၊ အဆသုံးဆယ်၊ အဆခြောက်ဆယ်၊ အဆ တရာပွားများ၍ အသီးသီးကြ၏။ ၉ကြားစရာနားရှိသောသူ မည်သည်ကားကြားပါစေဟု မိန့်တော်မူ၏။ ၁၀တပည့်တော်တို့သည် ချဉ်းကပ်လျက်၊ ကိုယ်တော်သည် အဘယ်ကြောင့်ဥပမာကိုဆောင်၍ ဤလူတို့ အား ဟောပြောတော်မူသနည်းဟု မေးလျှောက်ကြလျှင်၊ ၁၁ကိုယ်တော်က၊ သင်တို့သည် ကောင်းကင်နိုင်ငံတော်၏နက်နဲသော အရာတို့ကိုသိရသော အခွင့်ရှိကြ၏။ ထိုသူတို့မူကား အခွင့်မရှိကြ၊ ၁၂အကြင်သူသည် ရတတ်၏။ ထိုသူ၌ ကြွယ်ဝပြည့်စုံစေခြင်းငှါ ပေးဦးမည်။ အကြင်သူသည် ဆင်းရဲ၏။ ထိုသူ၌ရှိသမျှကိုပင် နှုတ်လိမ့်မည်။ ၁၃ထိုကြောင့် သူတို့သည် မြင်လျက်မမြင်၊ ကြားလျက်မကြား၊ အနက်ကိုလည်း နားမလည်သောကြောင့် ဥပမာကိုဆောင်၍ ငါဟောပြော၏။ ၁၄ဟေရှာယဟောဘူးသောအနာဂတ်စကားဟူမူကား၊ သင်တို့သည် ကြားလျက်ပင် အနက်ကိုနားမလည် ဘဲ ကြားကြလိမ့်မည်။ မြင်လျက်ပင် အာရုံမပြုဘဲမြင်ကြလိမ့်မည်။ ၁၅အကြောင်းမူကား၊ ဤလူမျိုးသည် မျက်စိမမြင်၊ နားမကြား၊ စိတ်နှလုံးမသိ၊ အကျင့်မပြောင်းလဲ၊ သူတို့ အနာရောဂါကို ငါမငြိမ်းစေရသည်တိုင်အောင်၊ သူတို့စိတ်နှလုံးသည်မိုက်လျက်၊ နားသည်ထိုင်းလျက်၊ ကိုယ် မျက်စိကိုပိတ်လျက်ရှိကြ၏ဟူသောစကားသည် ဤလူတို့၌ ပြည့်စုံခြင်းသို့ရောက်သတည်း။ ၁၆သင်တို့မျက်စိသည် မြင်သောကြောင့်မင်္ဂလာရှိ၏။ သင်တို့နားသည်လည်း ကြားသောကြောင့် မင်္ဂလာ ရှိ၏။ ၁၇ငါအမှန်ဆိုသည်ကား၊ သင်တို့ မြင်ရသောအရာတို့ကိုပရောဖက်များနှင့် ဖြောင့်မတ်သော သူများတို့သည် မြင်ခြင်းငှါအလိုရှိသော်လည်း မမြင်ရကြ။ သင်တို့ကြားရသောအရာတို့ကို ကြားခြင်းငှါ အလိုရှိသော်လည်း မကြားရကြ။ ၁၈မျိုးစေ့ကြဲသောသူ၏ဥပမာအနက်အဓိပ္ပာယ်ကို နားထောင်ကြလော့။ ၁၉လမ်း၌ အစေ့ကိုကြဲခြင်းအကြောင်းအရာကား၊ နိုင်ငံတော်၏တရားစကားကိုကြား၍ နှလုံးမသွင်းသည် ရှိသော်၊ နတ်ဆိုးလာ၍ နှလုံး၌ကြဲသောအစေ့ကို နှုတ်ယူတတ်သည်ဟု ဆိုလိုသတည်း။ ၂၀ကျောက်ပေါသောအရပ်၌ အစေ့ကိုကြဲခြင်းအကြောင်းအရာကား၊ တရားစကားကိုကြား၍ ဝမ်းမြောက် သောစိတ်နှင့် ချက်ချင်းခံယူသော်လည်း၊ ၂၁စိတ်နှလုံး၌ အမြစ်မစွဲခဏသာတည်သဖြင့်၊ တရားစကားကြောင့်အမှုအခင်းနှင့် ညှဉ်းဆဲခြင်းကို ခံရ သောအခါ ချက်ချင်းဖောက်ပြန်တတ်သည်ဟု ဆိုလိုသတည်း။ ၂၂ဆူးပင်တို့တွင် အစေ့ကိုကြဲခြင်းအကြောင်းအရာကား တရားစကားကိုကြား၍လောကီအမှု၌ စိုးရိမ်ခြင်း နှင့် စည်းစိမ်ဥစ္စာ၏လှည့်စားခြင်းသည် တရားစကားကို လွှမ်းမိုးညှဉ်းဆဲတတ်သောကြောင့် အသီးမသီးနိုင်ဟု ဆိုလိုသတည်း။ ၂၃ကောင်းသောမြေ၌ အစေ့ကိုကြဲခြင်းအကြောင်းအရာကား၊ တရားစကားကိုကြား၍ နှလုံးသွင်းသဖြင့်၊ အဆသုံးဆယ်၊ အဆခြောက်ဆယ်၊ အဆတရာပွားများ၍ အသီးသီးတတ်သည်ဟု ဆိုလိုသတည်းဟု မိန့်တော်မူ ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Sower

Parable of the Unjust Judge

၁လူတို့သည် အားမလျော့ဘဲကြိုးစား၍ ဆုတောင်းရမည်အကြောင်းကို ဥပမာစကားအားဖြင့် မိန့်တော်မူ သည်ကား၊ ၂မြို့တမြို့၌ ဘုရားသခင်ကို မကြောက်ရွံ့၊ လူကို အားမနာတတ်သော တရားသူကြီးတယောက်ရှိ၏။ ၃ထိုမြို့၌နေသော မုတ်ဆိုးမတယောက်သည် တရားသူကြီးထံသို့သွား၍၊ ကျွန်မရန်ဘက်ကို လက်စား ချေလောက်အောင် အပြစ်အလျောက်ဒဏ် စီရင်ပါဟု တောင်းပန်သော်လည်း၊ ၄တရားမစီရင်ဘဲ ကြာမြင့်စွာနေ၏။ ထိုနောက် တရားသူကြီးက၊ ငါသည် ဘုရားသခင်ကို မကြောက်ရွံ့၊ လူကို အားမနာတတ်သောသူ ဖြစ်သော်လည်း၊ ၅ဤမုတ်ဆိုးမသည် ငါ့ကိုနှောင့်ရှက်သောကြောင့် သူ့ဘက်၌ တရားစီရင်မည်။ သို့မဟုတ် အစဉ်လာ၍ ငါ့ကို ပင်ပန်းစေလိမ့်မည်ဟု စိတ်ထဲ၌ အကြံရှိ၏။ ၆မတရားသော ထိုတရားသူကြီး၏ အကြံကိုမှတ်ကြလော့။ ၇ဘုရားသခင် ရွေးကောက်တော်မူသောသူတို့သည် ညဉ့်နေ့မပြတ် အော်ဟစ်၍ တောင်းလျှောက်လျှင်၊ ဘုရားသခင်သည် သူတို့ဘက်၌ တရားမစီရင်ဘဲ နေတော်မူမည်လော။ ကြာမြင့်စွာ သည်းခံတော်မူမည်လော။ ၈ငါဆိုသည်ကား၊ သူတို့ဘက်၌ အလျင်အမြန် တရားစီရင်တော်မူမည်။ သို့သော်လည်း လူသားသည် ကြွလာသောအခါ ယုံကြည်ခြင်းကို မြေကြီးပေါ်မှာ တွေ့မည်လောဟု သခင်ဘုရားသည် မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Unjust%20Judge

Parable of the Lost Coin

တနည်းကား၊ တစုံတယောက်သောမိန်းမ၌ ငွေဆယ်ပြားရှိ၍ တပြားပျောက်လျှင်၊ ဆီမီးကိုထွန်း၍ မတွေ့မှီတိုင်အောင် တအိမ်လုံးကိုလှည်း၍ စေ့စေ့မရှာဘဲ နေမည်လော။ ၉တွေ့ပြီးလျှင် အဆွေခင်ပွန်းအိမ်နီးချင်းများကိုခေါ်၍၊ ပျောက်သောငွေကို ငါတွေ့ပြီ။ ငါနှင့်အတူ ဝမ်း မြောက်ကြလော့ဟု ဆိုတတ်သည်မဟုတ်လော။ ၁၀ထိုနည်းတူ ငါဆိုသည်ကား၊ ဘုရားသခင်၏ ကောင်းကင်တမန်တို့သည် နောင်တရသောလူဆိုးတ ယောက်၌ ဝမ်းမြောက်ခြင်းရှိကြသည်ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Lost%20Coin

Parable of the Pearl

တနည်းကား၊ ကောင်းကင်နိုင်ငံတော်သည် မြတ်သောပုလဲတို့ကိုရှာသော ကုန်သည်နှင့်တူ၏။ ၄၆ထိုကုန်သည်သည် အလွန်အဘိုးထိုက်သောပုလဲကိုတွေ့သောအခါ၊ သွား၍ မိမိ၌ရတတ်သမျှကို ရောင်းပြီးလျှင် ထိုပုလဲကိုဝယ်လေ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Pearl

Parable of the Talents

ဥပမာကား၊ လူတဦးသည် အခြားသောပြည်သို့သွားမည်ဟု အကြံရှိလျက်၊ မိမိငယ်သားတို့ကိုခေါ်၍ မိမိဥစ္စာများကို အပ်ပေး၏။ သူတို့သည် အသီးအသီးအစွမ်းသတ္တိရှိသည်အတိုင်း၊ တဦး၌ ငွေအခွက်ငါးဆယ်၊ ၁၅တဦး၌ အခွက်နှစ်ဆယ်၊ တဦး၌ အခွက်တဆယ်ကို အပ်ပေးပြီးမှ ချက်ချင်းသွားလေ၏။ ၁၆အခွက်ငါးဆယ်ကိုခံသောသူသည် သွား၍ကုန်သွယ်ခြင်းကိုပြုသဖြင့် အခြားသောအခွက်ငါးဆယ်ကို အမြတ်ရလေ၏။ ၁၇ထိုနည်းတူ အခွက်နှစ်ဆယ်ကိုခံသောသူသည်လည်း၊ အခြားသောအခွက်နှစ်ဆယ်ကို အမြတ်ရလေ၏။ ၁၈အခွက်တဆယ်ကို ခံသောသူမူကား၊ သွား၍ မြေ၌တွင်းတူးပြီးလျှင် အရှင်၏ငွေကိုဝှက်ထားလေ၏။ ၁၉ကာလကြာမြင့်ပြီးမှ ထိုငယ်သားတို့၏ အရှင်သည်လာ၍ သူတို့ကိုစာရင်းယူလေ၏။ ၂၀အခွက်ငါးဆယ်ကို ခံသောသူသည်ချဉ်းကပ်၍ အခြားသောအခွက်ငါးဆယ်ကိုဆက်လျက်၊ သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် အကျွန်ုပ်၌ အခွက်ငါးဆယ်ကို အပ်ပေးတော်မူ၏။ အခြားသောအခွက်ငါးဆယ်ကို အကျွန်ုပ် အမြတ်ရပါပြီဟု လျှောက်လေ၏။ ၂၁အရှင်ကလည်၊ သာဓု၊ သစ္စာရှိသော ငယ်သားကောင်း။ သင်သည် အမှုငယ်၌သစ္စာစောင့်လေပြီ။ များ စွာသော အမှုအခွင့်ကို သင်၌ငါအပ်ပေးမည်။ သင်၏သခင်နှင့်အတူ စည်းစိမ်ကိုဝင်စားလော့ဟု မိန့်တော် မူ၏။ ၂၂အခွက်နှစ်ဆယ်ကို ခံသောသူသည်လည်းချဉ်းကပ်၍ သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် အကျွန်ုပ်၌ အခွက်နှစ် ဆယ်ကို အပ်ပေးတော်မူ၏။ အခြားသောအခွက်နှစ်ဆယ်ကို အကျွန်ုပ်အမြတ်ရပါပြီဟု လျှောက်လေသော်၊ ၂၃အရှင်က၊ သာဓု သစ္စာရှိသောငယ်သားကောင်း၊ သင်သည် အမှုငယ်၌သစ္စာစောင့်လေပြီ။ များစွာသော အမှုအခွင့်ကို သင်၌ ငါအပ်ပေးမည်။ သင်၏ သခင်နှင့်အတူ စည်းစိမ်ကိုဝင်စားလော့ဟု မိန့်တော်မူ၏။ အခွက်တဆယ်ကို ခံသောသူသည်လည်း ချဉ်းကပ်၍ သခင်၊ ကိုယ်တော်သည် ခဲယဉ်းသောသူဖြစ် သည်နှင့် ကိုယ်မစိုက်မပျိုးသောအရပ်၌ရိတ်၍၊ ကိုယ်မဖြန့်မကြဲသောအရပ်၌ စုသိမ်းတတ်သည်ကို အကျွန်ုပ် သိ၍၊ ၂၅ကြောက်သောကြောင့်၊ အခြားသို့သွား၍ ကိုယ်တော်၏ ငွေအခွက်တဆယ်ကို မြေ၌ဝှက်ထားပါပြီ။ ယခုကိုယ်တော်၏ ဥစ္စာရှိသည်ဟု လျှောက်၏။ ၂၆အရှင်ကလည်း၊ ဆိုးညစ်ပျင်းရိသောငယ်သား၊ ငါသည် ကိုယ်မစိုက်မပျိုးသောအရပ်၌ ရိတ်၍၊ ကိုယ် မဖြန့်မကြဲသောအရပ်၌ စုသိမ်းသည်ကို သင်သိသည်မှန်လျှင်၊ ၂၇ငါ့ငွေကို ပွဲစားလက်သို့အပ်ရမည်။ ထိုသို့အပ်လျှင် ငါပြန်လာသောအခါ ငွေရင်းနှင့်အတိုးကိုရနိုင်၏။ ၂၈ထို့ကြောင့် အခွက်တဆယ်ကို ထိုသူ၏ လက်မှနှုတ်ကြ။ အခွက်တရာရှိသောသူကို ပေးကြ။ ၂၉အကြောင်းမူကား၊ အကြင်သူသည်ရတတ်၏။ ထိုသူ၌ ကြွယ်ဝပြည့်စုံစေခြင်းငှါ ပေးဦးမည်။ အကြင်သူ သည် ဆင်းရဲ၏။ ထိုသူ၌ရှိသမျှကိုပင် နှုတ်လိမ့်မည်။ ၃၀အသုံးမရသော ထိုငယ်သားကိုငိုကြွေးခြင်း၊ အံသွားခဲကြိတ်ခြင်းရှိရာ၊ ပြင်အရပ်မှောင်မိုက်ထဲသို့ နှင် ထုတ်ချလိုက်ကြဟု စီရင်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/Parable%20of%20the%20Talents

The Rich Fool

တဖန် ဥပမာစကားကို မိန့်တော်မူသည်ကား၊ သူဌေးတဦး၌ မြေကောင်း၍ အသီးအနှံများလှ၏။ ၁၇ထိုသူဌေးက၊ ငါသည် အဘယ်သို့ ပြုရမည်နည်း။ အသီးအနှံများကို သိုထားစရာအရပ်မရှိ။ ၁၈ပြုမည်အကြံမူကား၊ ငါ့တိုက်များကိုဖျက်၍ ကျယ်သောတိုက်တို့ကို တည်ပြီးမှ၊ ငါ၏ အသီးအနှံဥစ္စာ ရှိသမျှတို့ကို သိုထားမည်။ ၁၉ငါ့ဝိညာဉ်အားလည်း၊ အချင်းဝိညာဉ်၊ သင်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာသုံးဆောင်ရန် ဥစ္စာများကို သိုထား လျက်ရှိပြီ။ ငြိမ်ဝပ်စွာနေလော့။ စားသောက်ခြင်း၊ ပျော်မွေ့ခြင်းကို ပြုလော့။ ငါပြောမည်ဟု သူဌေးအကြံရှိ၏။ ၂၀ထိုသို့ အကြံရှိစဉ်တွင် ဘုရားသခင်က၊ အချင်းလူမိုက်၊ ယနေ့ညဉ့်ပင် သင်၏ဝိညာဉ်ကို ရုပ်သိမ်းရာ အချိန်ရောက်လိမ့်မည်။ သို့ဖြစ်၍ သင်သည် ပြင်ဆင်သိုထားသော ဥစ္စာကို အဘယ်သူပိုင်မည်နည်းဟု သူဌေး အား မိန့်တော်မူ၏။ ၂၁ထိုအတူ ကိုယ်အဘို့ ဘဏ္ဍာများကိုဆည်းဖူး၍၊ ဘုရားသခင်ရှေ့တော်၌ ဆင်းရဲသောသူ မည်သည်ကား၊ ထိုသူဌေးနှင့်တူသည်ဟု မိန့်တော်မူ၏။ ခရစ်ယာန်ဘာသာ

https://my.wikipedia.org/wiki/The%20Rich%20Fool

၁၉၈၉

ဇန်နဝါရီလ (၂) ရက်။ ဒေါ်ခင်ကြည်၏ ဈာပနာ အခမ်းအနားသို့ ထောင်ပေါင်း များစွာသော ပြည်သူများ တက်ရောက် ကြသည်။ အာဏာ သိမ်းအပြီး ပထမ ဦးဆုံး လမ်းပေါ် ချီတက်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုဈာပနာသို့ အနောက်တိုင်း သံတမန် အများအပြား တက်ရောက် ကြသည်။ (၄) ရက်။ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ အိန္ဒိယ၊ အီတလီ၊ ပြင်သစ်နှင့် အနောက်ဂျာမဏီ သံအမတ် တို့သည် စစ်အာဏာပိုင် များက ရန်ကုန်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် လွတ်လပ်ရေးနေ့ အခမ်းအနားကို သပိတ် မှောက်ကြသည်။ (၅) ရက်။ အမေရိကန် အစိုးရ ပြောရေး ဆိုခွင့် ရှိသူ Phyllis Oakley က မြန်မာ စစ်တပ်အား ထိုင်းနယ်စပ် ဒေသများမှ ပြန်လည် ရောက်ရှိ လာသော ကျောင်းသား များကို ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် သတ်ဖြတ်ခြင်းများ ပြုလုပ် နေကြောင်း စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ (၆) ရက်။ တာ့ခ်ရှိ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ရေး စခန်းတွင် မိမိတို့အား မြန်မာပြည်သို့ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ခြင်းကို ကန့်ကွက်သည့် အနေဖြင့် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည့် မြန်မာ ကျောင်းသား ၂၆ ဦးသည် လေကြောင်းဖြင့် ရန်ကုန်မြို့သို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာသည်။ (၁၀) ရက်။ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်း ချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့ကြီးက ထိုင်း အစိုးရသည် မြန်မာ ကျောင်းသားများကို တာ့ခ်မှ ရန်ကုန်သို့ အတင်းအကြပ် ပြန်လည် ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ ထိုင်းအစိုးရကမူ မြန်မာ ကျောင်းသားများ အနေနှင့် မတ်လ ၃၁ ရက် မတိုင်မီ နေရပ်သို့ ပြန်ကြရန် သို့တည်းမဟုတ် ထိုင်းနိုင်ငံ ထဲသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်မှုဖြင့် တရားစွဲ ခံရမည်ဟု ကြေညာသည်။ (၁၃) ရက်။ ဂျပန်က မြန်မာပြည်သို့ ပေးအပ်ခဲ့သည့် အကူအညီများ အားလုံးကို တရားဝင် ရပ်စဲလိုက်သည်။ စုစုပေါင်း ယန်းငွေ ၉၂၇ သန်း (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇ ဒဿမ ၃ သန်း) တန်ဖိုး ရှိသော နောက်ဆုံး အကူအညီ နှစ်ရပ်ကိုပါ ရပ်စဲလိုက်သည်။ (၁၈) ရက်-(၂၀)ရက်။ ရန်ကုန်၊ လွိုင်ကော်၊ တောင်ကြီး၊ မိတ္ထီလာနှင့် ပုဂံသို့ လာရောက်၍ ထိုင်း နယ်စပ်မှ ပြန်ရောက် ခဲ့ကြသည့် ကျောင်းသား များနှင့် တွေ့ဆုံရန် ဘန်ကောက်တွင် အခြေပြုသော ထိုင်းနှင့် နိုင်ငံခြား သတင်းထောက် ၄၆ ယောက်အား ဖိတ်ကြားလိုက်သည်။ (၁၉) ရက်။ မြန်မာ အစိုးရ တပ်က ထိုင်း နယ်စပ် အနီးရှိ ဗမာပြည် ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် အဖွဲ့နှင့် မြန်မာ နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦး ဌာနချုပ် ရှိရာ ကလယ်ဒေး စခန်းကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဧရာဝတီတိုင်း ခရီးစဉ်မှ ပြန်ရောက် လာသည်။ သူမအား နှောက်ယှက်ခြင်း၊ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်မှ အဖွဲ့ဝင် ၃၄ ဦးကို ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ကြိုဆိုခဲ့သော ပုသိမ်၊ ဟင်္သာတ၊ မအူပင်၊ လပွတ္တာနှင့် အခြား ဧရာဝတီ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဒေသမှ ပြည်သူ များအား ခြိမ်းခြောက်ခြင်းတို့ ပြုလုပ် ခဲ့ကြောင်း စစ်တပ်က စွပ်စွဲခြင်း ခံရသည်။ (၂၈) ရက်။ ရဲဘော် သုံးကျိပ်ဝင် ဗိုလ်ရန်နိုင် (၇၁ နှစ်)၊ ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန်သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၅) ရက်။ ရန်ကုန် မြို့နယ် များတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ချာဗာလစ်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်တို့ အပေးအယူ လုပ်ခဲ့သော သစ်ခုတ်ခွင့်နှင့် ငါးဖမ်းခွင့် သဘော တူညီမှု များကို သပိတ် မှောက်ကြရန် တိုက်တွန်းသည့် ပိုစတာများ ထွက်ပေါ် လာသည်။ ထို့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ တာ့ခ်မှ မြန်မာ ကျောင်းသား များအား အတင်း အဓမ္မ ပြန်ပို့ ခဲ့သည့် ကိစ္စ ကိုလည်း ကန့်ကွက် ကြသည်။ (၇) ရက်။ အမေရိကန် အစိုးရက အာရှမှ လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စများနှင့် ပတ်သက်၍ သတင်း ထုတ်ပြန်သည်။ မြန်မာ အစိုးရသည် လူမဆန်စွာ သတ်ဖြတ်မှုများ၊ ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးမှုများ၊ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား များအား နှိပ်စက် ညှဉ်းပမ်းမှု များကို ကျူးလွန် နေသည်ဟု စွပ်စွဲ လိုက်၏။ ကရင် သူပုန်များက ၎င်းတို့ အကျိုး မရှိသော ထိုင်း - မြန်မာ နယ်စပ် တလျှောက်ရှိ သစ်ခုတ်လှဲမှု လုပ်ငန်း များကို အဟန့်အတား ပြန်လုပ် သွားမည်ဟု ကြေညာ လိုက်သည်။ (၉) ရက်။ ဩစတြေးလျ နိုင်ငံမှ အလည်အပတ် ရောက်ရှိ နေသော လွှတ်တော် အမတ် ခရစ္စတိုဖာရှော့ (Christopher Schacht) က ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်နှင့် တွေ့ဆုံကာ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် အတွက် ရက်သတ်မှတ် ပေးရန် တိုက်တွန်း လိုက်သည်။ (၁၂) ရက်။ ပြည်ထောင်စုနေ့။ ဤနေ့မျိုးတွင် ရန်ကုန်မြို့၌ စီတန်း လှည့်လည် ချီတက်ပွဲများ လူထု စည်းဝေးပွဲများ မပြု လုပ်သည်မှာ လွတ်လပ်သော မြန်မာ့ သမိုင်းတွင် ပထမဦးဆုံး အကြိမ် ဖြစ်သည်။ (၁၆) ရက်။ မြန်မာ့ အသံက ၁၉၉၀ နွေရာသီ၌ ရွေးကောက်ပွဲများ ပြုလုပ် ပေးမည်ဟု ကြေညာသည်။ (၁၇) ရက်။ ဂျပန်က ဗိုလ်ချုပ် စောမောင် အစိုးရကို အသိအမှတ် ပြုလိုက်ပြီး ၎င်းအနေနှင့် စီးပွားရေး အကူအညီ တစိတ်တဒေသ ပြန်လည် ပေးအပ် မည်ဟု ပြောကြားသည်။ (၂၂) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က စစ်အစိုးရသည် ဆက်လက်၍ လူ့အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက် နေပြီး ဂျပန်က အကူအညီများ ပြန်လည် ပေးအပ် ခဲ့သည်ကို ပြစ်တင် ဝေဖန် ပြောကြား လိုက်သည်။ (၂၈) ရက်။ နိုင်ငံခြား သတင်း ဌာန များတွင် လုပ်ကိုင် နေကြသော မြန်မာများနှင့် တာ့စ်၊ ဆင်ဟွာ သတင်းထောက်တို့ ပါဝင်သည့် နိုင်ငံခြား သတင်းထောက်များ ကလပ်ကို ဖွင့်လှစ် ခဲ့သည်။ မတ်လ (၂) ရက်။ ၁၉၆၂ ခု အာဏာသိမ်းမှု၏ ၂၇ နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေသစ် အပြည့်အစုံကို ပြည်သူ တို့အား ထုတ်ပြန် ကြေညာသည်။ (၁၃) ရက်။ ရန်ကုန်မြို့၌ မောင်ဖုန်းမော် ကျဆုံးသည့် တနှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို ကျောင်းသားများက ကျင်းပ ကြသည်။ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ကို မြန်မာပြည် လူ့အခွင့်အရေးနေ့ အဖြစ် အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များက ကြေညာ လိုက်သည်။ (၁၄) ရက်။ ဝ၊ ရှမ်းနှင့် ကိုးကန့်တရုတ် တပ်ဖွဲ့ များသည် CPB ဗဟိုမှ ခွဲထွက်ကာ မာ့စ်နှင့် လီနင် ဝါဒ တို့ကို စွန့်ပယ် လိုက်ကြသည်။ (၁၆) ရက်။ တံတားဖြူ တနှစ်မြောက် အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် အင်းလျား ကန်၌ လွမ်းသူ့ ပန်းခွေများ ရေထဲ မျောကြရာ စစ်တပ်က သေနတ် များဖြင့် ချိန်ကာ တားဆီးမှု ပြုသည်။ ကျောင်းသား တထောင်ခန့် အစိုးရကို ကန့်ကွက် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ (၂၄) ရက်။ မြန်မာပြည်၏ အထင်ပေါ်ဆုံး မြေအောက် ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင် မင်းကိုနိုင်အား ရန်ကုန် မြို့တွင် ဖမ်းဆီး လိုက်ကြောင်း တရားဝင် သတင်း ဌာန များက ကြေညာသည်။ (၂၆) ရက်။ တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွား ခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာ စစ်တပ်က ထိုင်းနယ်စပ် အနီးရှိ ကရင် သူပုန်တို့၏ မော်ဖိုးကေ စခန်းကို သိမ်းယူ လိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ တပ်မတော်နေ့။ ဦးနေဝင်းသည် ရန်ကုန်၌ ပြုလုပ်သော ညစာ စားပွဲသို့ တက်ရောက်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် မဆလ ပါတီ ခေါင်းဆောင် အဖြစ်မှ နုတ်ထွက် ခဲ့ပြီးနောက် အများ ပြည်သူ ရှေ့မှောက်သို့ ပထမဆုံး အကြိမ် ပြန်၍ ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ကျောင်းသား အုပ်စုများ စစ်တပ်ကို ဆန့်ကျင် ဆန္ဒ ပြကြရာမှ သေနတ်သံများ ပြတ်တောင်း ပြတ်တောင်း ကြားနေ ရသည်။ မန္တလေးတွင် ထောင်ပေါင်း များစွာသော ပြည်သူများ ဆန္ဒ ပြကြပြီး အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံများ အော်ဟစ် ကြသည်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ ထိုင်း အာဏာပိုင် များက တာ့ခ်ရှိ မြန်မာ ကျောင်းသားများ ကြိုဆိုရေး စခန်းကို ပိတ်လိုက်သည်။ (၅) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ဧရာဝတီ မြစ်ဝ ကျွန်းပေါ် ဒေသ တခွင် စည်းရုံးရေး ဆင်းခဲ့စဉ် အတွင်း ဓနုဖြူ၌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ဗိုလ်ကြီး မြင့်ဦးက သတ်ဖြတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်သည်။ (၁၁)-(၁၃) ရက်။ ထိုင်း ဒုတိယ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ပရာပတ်စ်လင်ပါဖန် ရန်ကုန်မြို့သို့ ၄ ရက်ကြာ အလည်အပတ် ရောက်ရှိ လာသည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်က ထိုင်း နိုင်ငံအား ကုန်သွယ်ရေး ဦးစား ပေးမှုဆု ကမ်းလှမ်း လိုက်သည်။ (၁၃) ရက်။ အမေရိကန်က မြန်မာနိုင်ငံသည် လက်ရှိ ရထားသည့် GSP အဆင့် ဆုံးရှုံး လိမ့်မည်ဟု ကြေညာသည်။ ယင်း အဆင့်မှာ မြန်မာ့ ကုန်ပစ္စည်းများ အမေရိကန် နိုင်ငံသို့ တင်သွင်းရာ၌ အကောက် အခွန် ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိခြင်း ဖြစ်သည်။ (၁၃) -(၁၆)ရက်။ မြန်မာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် များ၏ နှစ်သစ်ကူးပွဲ ဖြစ်သည်။ တက္ကသိုလ် ရိပ်သာ လမ်းရှိ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်၌ အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး သံချပ် များဖြင့် သင်္ကြန်ပွဲကို ဆင်နွှဲ ကြသည်။ လမ်းမများ ပေါ်၌ စစ်သား များစွာမှာ လက်နက် အပြည့်အစုံဖြင့် ကင်းလှည့်လျက် ရှိသည်။ (၁၇) ရက်။ ဝ အမျိုးသား တပ်ဖွဲ့များက ပုန်ကန်ကာ တရုတ် နယ်စပ် အနီးမှ ပန်ဆန်းရှိ ကွန်မြူနစ် ပါတီ၏ ဗဟို ဌာနချုပ်ကို သိမ်းပိုက် ခဲ့သည်။ ဗမာပြည်တွင် ၄၁ နှစ်ကြာ ခဲ့သော ကွန်မြူနစ် သူပုန်ထမှု အဆုံးသတ် သွားသည်။ အသက်အရွယ် ကြီးနေကြပြီ ဖြစ်သော CPB ခေါင်းဆောင်များသည် တရုတ်နိုင်ငံ မိန်းလျန်းမြို့သို့ ထွက်ပြေး သွားသည်။ (၁၈) ရက်။ ဂျပန်နှင့် ဩစတြေးလျ နိုင်ငံသည် စစ်အစိုးရနှင့် ပြေပြစ်စွာ ဆက်ဆံ နေသေး သဖြင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြစ်တင် ဝေဖန် လိုက်သည်။ (၂၃) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် သင်္ကြန် သံချပ် ပြိုင်ပွဲတွင် ပါဝင် ခဲ့သော ကျောင်းသား များကို ဖမ်းဆီးမှု စတင် ပြုလုပ်သည်။ ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင် လူ့ဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ မိုးသီးဇွန် ရန်ကုန်မှ ထိုင်း နယ်စပ်သို့ ထွက်ခွာ ခဲ့သည်။ မေလ (၄) ရက်။ ဝါရင့် အလံနီ ကွန်မြူနစ် ပါတီ ခေါင်းဆောင် သခင်စိုး၊ အသက် ၈၄ နှစ်တွင် ရန်ကုန်၌ ကွယ်လွန် သွားသည်။ (၂၀) ရက်။ ကရင် သူပုန် အခြေစိုက် စခန်း ဝမ်းခါးကို သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးစားသည့် အနေဖြင့် အစိုးရ စစ်သား ၄၀၀ ထိုင်းနိုင်ငံ ထဲသို့ ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက်ကာ သူပုန် စခန်းကို နောက်ကျောမှ တိုက်ခိုက်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ ဘက်ရှိ ဘန်ဝမ်ကွေး မြို့ငယ်ကို မီးရှို့ လိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက တိုင်းပြည်၏ မူလ နာမည် ဘားမား (BURMA) မှ မြန်မာ (MYANMAR) သို့ ပြောင်းလိုက်ကြောင်း ကြေညာသည်။ လူမျိုးစု သူပုန်များနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်ရန် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဆိုပြုချက်ကို ပယ်ချ လိုက်သည်။ (၃၁) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ပြည်သူ့ လွှတ်တော် (သို့မဟုတ်) ပါလီမန်၏ ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေ သစ်ကို ထုတ်ပြန် ကြေညာသည်။ ဇွန်လ (၁၈) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ချုပ်ချယ်မှုများ ပါရှိသည့် ပုံနှိပ်ခြင်းနှင့် ထုတ်ဝေခြင်း ဥပဒေသစ်ကို ထုတ်ပြန် ကြေညာသည်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့မှ စကားရပ်များ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်သည့် ဥပဒေကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ (၁၉) ရက်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၉ ရက်မှ စ၍ ပိတ်ခဲ့သော မူလတန်း ကျောင်းများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်သည်။ (၂၁) ရက်။ မြေနီကုန်း လူသတ်ပွဲ၏ ပထမ အကြိမ် နှစ်ပတ်လည် နေ့ကို ထောင်ပေါင်း များစွာသော ပြည်သူ လူထုက မြေနီကုန်း ဈေး၌ အထိမ်းအမှတ်ပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ စစ်တပ်က ပစ်ခတ် သဖြင့် လူတဦး သေဆုံး ရသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှာ ခေတ္တ ခဏကြာမျှ ထိန်းသိမ်း ခံရသည်။ (၂၃) ရက်။ လုပ်သား ပြည်သူ နေ့စဉ် သတင်းစာက အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ပြင်းထန်စွာ ထိုးနှက် တိုက်ခိုက်သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရန်ကုန်၌ ပြုလုပ်သော လူထု ဟောပြောပွဲ များတွင် ဦးနေဝင်းအား ပွင့်လင်းစွာ စတင် ဝေဖန် ပြောဆိုခြင်းဖြင့် ပြန်လည် တုံ့ပြန်သည်။ ဇူလိုင်လ ဇူလိုင်လ ၄ ရက်။ သမ္မတ ဟောင်းလည်းဖြစ်၊ ဦးနု၏ အနီးကပ် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်လည်း ဖြစ်သော မန်းဝင်းမောင်သည် ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန်သည်။ (၇)ရက်။ ရန်ကုန် တဘက်ကမ်းရှိ သံလျင် ရေနံချက် စက်ရုံတွင် ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားသည်။ (၁၀)ရက်။ ရန်ကုန် မြို့တော် ခမ်းမတွင် ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားသည်။ (၁၈)ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိတို့ ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်မှု အထွဋ်အထိပ်သို့ ရောက်လာသည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်က မိမိတို့ အစီအစဉ်ဖြင့် ၄၂ ကြိမ်မြောက် အာဇာနည်နေ့ အထိမ်းအမှတ်ပွဲကို တက်ရောက်မည်ဟု ကြေညာ လိုက်သည်။ ငြိမ်/ပိက လက်နက် အပြည့်အစုံ တပ်ဆင် ထားသည့် စစ်တပ် များကို ရန်ကုန် မြို့တွင်းသို့ ပို့ဆောင် လိုက်သည်။ ရိုက်တာ သတင်းထောက် ဒေးဗစ်စတိုရီ (David Storey) မြန်မာပြည်မှ နှင်ထုတ်ခြင်း ခံရသည်။ (၁၉)ရက်။ အာဇာနည်နေ့။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ချီတက်မှုကို ကာကွယ်ရန် ထောင်ပေါင်း များစွာသော စစ်သား များသည် ရန်ကုန်မြို့ လမ်းများ ပေါ်တွင် ကင်းလှည့် လည်ကြသည်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်မှ သီးသန့် ပြုလုပ်မည့် အထိမ်းအမှတ် ချီတက်ပွဲ အစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်း လိုက်သည်။ (၂၀) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နဝတ အစိုးရက နိုင်ငံတော်အား နှောင့်ယှက် ဖျက်ဆီးလိုသူများ၏ ဘေးအန္တရာယ်မှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သည့်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၀(ခ) အရ နေအိမ်တွင် တားဆီးမိန့်ထုတ်ပြန်၍ တားဆီးလိုက်သည်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ဦးတင်ဦး တို့အား တနှစ် အကျယ်ချုပ် ချထား လိုက်သည်။ တနိုင်ငံလုံးရှိ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် အဖွဲ့ဝင် မြောက်မြားစွာ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံရသည်။ (၂၃) ရက်။ ဥပဒေ ချိုးဖောက် ခဲ့သူများကို စစ်ဆေးရန် အဖွဲ့ဝင် ၃ ဦး ပါသော စစ်ခုံရုံးများ ဖွဲ့စည်း လိုက်ကြောင်း နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ကြေညာ လိုက်သည်။ အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်မှ သေဒဏ် အထိ အပြစ်ဒဏ်များ သတ်မှတ် လိုက်သည်။ အတိုက်အခံ များအား ဆက်လက် ဖမ်းဆီး ကြသည်။ တချိန်တည်း၌ ထောင်ပေါင်း များစွာသော ရာဇဝတ် အကျဉ်းသား များကို ထောင်မှ လွှတ်ပေး လိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် အဖွဲ့ဝင် လူငယ် ၃ ဦးကို ဇူလိုင်လ ၇ ရက်နေ့က သံလျက် ရေနံချက် စက်ရုံ၌ ဗုံးဖောက်ခွဲ ခဲ့မှုဖြင့် စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ် ပေးလိုက်သည်။ (၃၀) ရက်။ မန္တလေး၌ သံဃာတော် အပါး ၅၀၀၀ အစိုးရကို ဆန္ဒ ပြကြသည်။ ဩဂုတ်လ (၅) ရက်။ ဗိုလ်မှူးချုပ် ခင်ညွန့်က ခြောက်နာရီကြာ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲကို ရန်ကုန်မြို့၌ ပြုလုပ်ရာ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်သည် ဗကပ တို့၏ ခြယ်လှယ်မှု ခံနေရကြောင်း စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ ဗကပတို့ အာဏာ သိမ်းရန် ကြံစည်မှုကို သူ့အနေနှင့် ဖော်ထုတ် ခဲ့သည်ဟု ကြေညာသည်။ (၁၀) ရက်။ ရာဇဝတ်မှုဖြင့် တရား စွဲဆိုခြင်း ခံနေရသော အကျဉ်းသား စုစုပေါင်း ၁၇၈၇၇ ယောက်ကို ထောင်မှ လွှတ်ပေး လိုက်သည်။ (၁၄) ရက်။ အလယ်တန်း ကျောင်းများ ပြန်ဖွင့်သည်။ နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားသူ များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ် နေကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ် လာသည်။ (၁၅) ရက်။ ဇူလိုင်လ ၇ ရက်နေ့တွင် သံလျင် ရေနံချက် စက်ရုံ၌ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု အတွက် သေဒဏ် ကျခံ ခဲ့ရသော လူငယ် ၃ ဦး ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း မဟုတ်ဘဲ ကရင် သူပုန် ကေအန်ယူမှ ပြုလုပ် ခဲ့ခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း ကေအန်ယူ ပြောရေး ဆိုခွင့် ရှိသူက ပြောကြားသည်။ (၁၈) ရက်။ စင်္ကာပူ၌ အခြေစိုက်သော အက်စ်ကေအက်စ် မားကတ်တင်း လီမီတက် (SKS Marketing Ltd) က မြန်မာ အစိုးရနှင့် ဖက်စပ် လုပ်ငန်း တည်ထောင် လိုက်သည်။ ရန်ကုန်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် မျိုးညွှန့်က ကုန်သည်များကို အစိုးရ မတည်မြဲအောင် လုပ်ဆောင် နေသည်ဟု စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ ရန်ကုန်၌ နေ့စဉ် လူသုံးကုန် ဈေးနှုန်းများ ခေါင်ခိုက် လာသည်။ (၂၁) ရက်။ ဆရာ အတတ်သင် သိပ္ပံများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ် လိုက်သည်။ (၂၆) ရက်။ ရန်ကုန်ရှိ အမေရိကန် သံရုံးက အစိုးရ အနေနှင့် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား များကို ရိုက်နှက်ခြင်း၊ ညှဉ်းပမ်းခြင်း စသည့် ခိုင်လုံသော သတင်းများ ရရှိ ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ (၂၉) ရက်။ ၁၉၈၈ ခု စက်တင်ဘာ လတွင် မန္တလေးတိုင်း တန့်ဆည် ရဲစခန်းကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် ပါဝင်သည်ဟု ဆိုသော လူ ၁၁ ဦးကို ရွှေဘို စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ် အမိန့် ချလိုက်သည်။ ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေး ဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ဖေသိန်းက "မြန်မာပြည်တွင် လွန်ခဲ့သော နှစ်အုံကြွမှု၌ သေဆုံးခဲ့သော ကျောင်းသား ဦးရေမှာ မပြောပ လောက်သော ဦးရေ မျှသာ ဖြစ်၍ ပြောစရာပင် မလိုတော့" ဟု ဆိုသည်။ (၃၀) ရက်။ အစ္စရေးနှင့် ဘယ်လ်ဂျီယံမှ ဝယ်ယူ ခဲ့သော လက်နက် ခဲယမ်းများ စင်္ကာပူမှ တဆင့် ရေကြောင်းဖြင့် ရန်ကုန်သို့ ရောက်လာသည်။ (၃၁) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက အသစ် ဖွဲ့စည်း လိုက်သည့် ရှေ့နေများ ကောင်စီ၏ ရှေ့နေချုပ် အသစ်ကို ခန့်အပ် လိုက်သည်။ စက်တင်ဘာလ (၈) ရက်။ ဥရောပ ဘုံဈေး အဖွဲ့ဝင် အစိုးရ ၁၂ ခုက မြန်မာပြည်အား နိုင်ငံရေး ဖိနှိပ်မှုများ အဆုံး သတ်ရန်နှင့် လွတ်လပ်သော ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန် တိုက်တွန်း လိုက်သည်။ (၉) ရက်။ ဗိုလ်မှူးချုပ် ခင်ညွန့်က ၇ နာရီကြာ မိန့်ခွန်း ပြောကြား ခဲ့ရာတွင် မိမိ အနေနှင့် လက်ျာ သမားများ အာဏာသိမ်းရန် ကြံစည်မှုကို ဖော်ထုတ် ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်ရှိ နိုင်ငံခြား သံရုံး တချို့က ယင်း ကြံစည်မှုတွင် ပါဝင် ပတ်သက် ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲ လိုက်သည်။ (၁၈) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ အာဏာ သိမ်းယူသည့် တနှစ်မြောက်နေ့ ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ငြိမ်သက်လျက် ရှိပြီး လုံခြုံရေး တင်းကြပ်စွာ ချထားသည်။ စစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် အနေဖြင့် အလယ်တန်း ကျောင်းသားလေး များက အနီရောင် လက်ပတ်များ တပ်ဆင် ထားကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ (၂၃) ရက်။ ကိုကာ ကိုလာ ကုမ္ပဏီသည် ယင်း ကုမ္ပဏီထုတ် အဖျော် ယမကာ များကို ထုတ်လုပ် ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချရန် အစိုးရနှင့် သဘောတူ စာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း လုပ်သား ပြည်သူ့ နေ့စဉ် သတင်းစာက ကြေညာသည်။ (၂၅) ရက်။ အထက်တန်း ကျောင်းများ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ထောက်လှမ်းရေး သူလျှို ၃ ဦးအား ခေါင်းဖြတ် သတ်ခဲ့သည့် သင်္ကာ မကင်းဖွယ်ရာ လူ ၅ ဦးကို စစ်ခုံရုံးက သေဒဏ် အမိန့် ချလိုက်သည်။ အောက်တိုဘာလ (၃) ရက်။ အောက်တိုဘာလ ၃ ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ဗဟို ကော်မတီဝင် ဦးဝင်းတင်ကို အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ် အပြစ် ပေးလိုက်သည်။ တောင်ကိုရီးယား ရေနံ ကုမ္ပဏီ တခု ဖြစ်သော ယူကောင်း လီမီတက် (Yukong Ltd) က မြန်မာပြည် ကမ်းလွန် ရေနံ ရှာဖွေခွင့်ကို ပထမ ဦးဆုံး ရရှိ လိုက်သည်။ (၅) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ဗဟို ကော်မတီဝင် ဦးသော်ကအား အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် အနှစ် ၂၀ အပြစ် ပေးလိုက်သည်။ ရန်ကုန်မှ ရှေ့နေ တဦး ဖြစ်သူ ဦးနေမင်းကို ဘီဘီစီသို့ သတင်းမှားများ ပေးပို့သည် ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ၁၄ နှစ် အပြစ် ပေးလိုက်သည်။ (၆) ရက်။ မြိတ်မှ ရန်ကုန်သို့ ထွက်လာသော မြန်မာ လေယာဉ် တစင်းအား မြန်မာ ကျောင်းသား နှစ်ဦးက ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်ပေး ဆွဲလာသည်။ (၇) ရက်။ ထောက်လှမ်းရေး တင်ဦးသည် ယခင် ထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲ ဖြစ်ခဲ့သော ဘိုနီနှင့် အတူ ရန်ကုန် အင်းစိန် ထောင်မှ လွတ်လာသည်။ (၁၈)-(၁၉) ရက်။ ဗိုလ်ချုပ် သန်းရွှေ ဦးဆောင်၍ အဖွဲ့ဝင် ၂၄ ဦး ပါသော မြန်မာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့သည် တရုတ်ပြည်သို့ ရောက်ရှိ လာသည်။ (၂၇) ရက်။ နယ်သာလန်မှ ရှဲလ် (Shell) ကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုး လိုက်သည်။ (၃၀) ရက်။ ဂျပန်နိုင်ငံမှ အီဒီမစ်ဆူ (Idemitsu) ကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုး လိုက်သည်။ နိုဝင်ဘာလ (၆) ရက်။ ပက်ထရို ကနေဒါ (Petro-Canada) ကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုး လိုက်သည်။ (၁၀) ရက်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှ အမိုကို (AMOCO) ကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုး လိုက်သည်။ (၁၃) ရက်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှ ယူနိုကယ် (UNOCAL Corp) ကုမ္ပဏီက မြန်မာ နိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုး လိုက်သည်။ (၁၅) ရက်။ လူပေါင်း ၆၀၀၀ ခန့်သည် နိုင်ငံရေးမှုဖြင့် အဖမ်း ခံခဲ့ရပြီး လူပေါင်း ၃၀၀၀ မှာ ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ကတည်းက အဖမ်း ခံခဲ့ရသည်။ တခြား ခန့်မှန်းချက် များက ထို ကိန်းဂဏန်း တို့ထက် ပို၍ များသည်ဟု အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်း ချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့အစည်းက ပြန်ကြား လာသည်။ အသစ် ဖွဲ့စည်း လိုက်သော စစ်ခုံရုံး များမှ လူပေါင်း တရာကို သေဒဏ် အပြစ် ပေးခဲ့သည် ဟူ၍လည်း ယင်း အဖွဲ့အစည်းက ပြောဆိုသည်။ (၁၆)-ဒီဇင်ဘာလ( ၆) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိနှင့် သူပုန် ခေါင်းဆောင် တချို့ ရန်ကုန်မြို့တွင် လျှို့ဝှက် ဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်သည်။ အဆိုပါ ခေါင်းဆောင် များသည် မတ်လနှင့် ဧပြီလ များက ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ် ပါတီ (ယခုမရှိ) ၏ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်မှုကို ဆန့်ကျင် တော်လှန် ခဲ့ရာ၌ ပါဝင် ခဲ့သူများ ဖြစ်သည်။ (၁၇) ရက်။ ဗြိတိန် နိုင်ငံမှ ကရော့ဖ် ရေနံ ရှာဖွေရေး (Croft Exploration) ကုမ္ပဏီက မြန်မာ နိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ်ရေး ထိုးလိုက်သည်။ (၂၁) ရက်။ လက်ျာ ကြံစည်မှု ခေါင်းဆောင် ဦးရဲထွန်းအား နိုင်ငံရေး ပြစ်မှု ကျူးလွန်ခြင်းနှင့် ဟာဝိုင်ယီရှိ ဘဏ် တခုတွင် တရား မဝင် ငွေစာရင်း ဖွင့်ခဲ့ခြင်းတို့ အတွက် ထောင်ဒဏ် ၁၈ နှစ် အပြစ် ပေးလိုက်သည်။ (၂၄) ရက်။ ဘီအိပ်ခ်ျပီ (Broken Hill Proprietary) ဟု ခေါ်သော ဩစတြေးလျ နိုင်ငံမှ ကုမ္ပဏီ တခုက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေနံ ရှာဖွေရန် သဘောတူ လက်မှတ် ရေးထိုး လိုက်သည်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁၁) ရက်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ် မေလ ရွေးကောက်ပွဲ များတွင် နိုင်ငံရေး ပါတီပေါင်း ၁၀၀ ခန့် ပါဝင် ယှဉ်ပြိုင်ရန် ကြေညာ လိုက်သည်။ မန္တလေး၌ ဆန္ဒပြပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားသည်။ (၂၂) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ဦးအား ရန်ကုန် စစ်ခုံရုံးက အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ် ချမှတ် လိုက်သည်။ (၂၉) ရက်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိ အဖွဲ့က ဦးနုနှင့် အပေါင်းပါ ၁၂ ဦးကို အကျယ်ချုပ် ချထား လိုက်သည်။ အစိုးရ တပ်ဖွဲ့ များက ထိုင်းနယ်မြေ တွင်းသို့ ဝင်၍ ထိုင်း နယ်စပ်ရှိ ကရင် သူပုန် စခန်း ဖလူးကို နောက်ပိုင်းမှ ဝင်ပြီး သိမ်းပိုက် လိုက်သည်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ မတ် ဖွားများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ဖွားများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ဖွားများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ဖွားများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ဖွားများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ဖွားများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ဖွားများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ကိုးကား ၁၉၈၉ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%89

၁၉၈၈

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၂) ရက်။ မြန်မာ အသံမှ အဖွဲ့အစည်း အနေဖြင့် သော်လည်းကောင်း၊ တသီး ပုဂ္ဂလ အနေဖြင့် သော်လည်းကောင်း ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ များကို နိုင်ငံခြားသို့ တင်ပို့ ရောင်းချခွင့် ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာသည်။ (၁၂) ရက်။ ဆိုရှယ်လစ် စီပွားရေး စနစ် ပန်းတိုင်သည် သစ်လွင်ပြီး ငြိမ်းချမ်းသော လူမှု အဖွဲ့အစည်း တည်ဆောက်ရန် ဖြစ်သည်။ ဤတာဝန်များ ထမ်းဆောင်ရန် အတွက် ပါတီ၊ နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရား အားလုံးနှင့် လူထု လူတန်းစား အဖွဲ့အစည်း များသည် တိုင်းရင်းသား များ၏ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ရရှိအောင် ကြိုးစား ကြရမည် ဟူ၍ ဦးစန်းယုက ပြည်ထောင်စုနေ့ မိန်းခွန်းတွင် ပြောကြားသည်။ မတ်လ (၇) ရက်။ ည ၉ နာရီ ခွဲခန့်တွင် ပြည်လမ်းပေါ်ရှိ ချက်သံရုံး အပြင်ဘက်တွင် ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်း ဦးအောင်ကြီးက ဦးနေဝင်း ထံသို့ အိပ်ဖွင့် ပေးစာတွင် စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲရန်နှင့် အစိုးရသစ် ဖွဲ့စည်းရန် အကြံ ပြုလိုက်သည်။ (၁၂) ရက်။ ရန်ကုန် ဆင်ခြေဖုံး ကြို့ကုန်း အနောက်ပိုင်းရှိ စန္ဒာဝင်း လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တွင် စက်မှု တက္ကသိုလ် ကျောင်းသား တချို့နှင့် အရပ်သားများ ခိုက်ရန် ဖြစ်ပွားသည်။ စက်မှု တက္ကသိုလ် ကျောင်းသား တဦး ထိခိုက် ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး တရားခံ များကို သက်ဆိုင်ရာက ဖမ်းဆီး လိုက်သည်။ (၁၃) ရက်။ တရားခံအား သက်ဆိုင်ရာက လွှတ်ပေး ခဲ့သဖြင့် ကျောင်းသား ၂၀၀ ခန့် ရပ်ကွက် ပြည်သူ့ ကောင်စီရုံးကို သွားဝိုင်းကာ ကန့်ကွက် ကြသည်။ လုံထိန်း များနှင့် ကျောင်းသား အုပ်စု အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပွားသည်။ လုံထိန်းများ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ကျောင်းသား မောင်ဖုန်းမော် သေဆုံးရပြီး ရက်အနည်းငယ် အကြာတွင် ကျောင်းသား ၆ ယောက်မှ ၇ ယောက်ထိ သေနတ် ဒဏ်ရာဖြင့် သေဆုံး သွားကြသည်။ (၁၄) ရက်။ စက်မှု တက္ကသိုလ် ကျောင်းသား များသည် ရန်ကုန်ရှိ အခြား တက္ကသိုလ် များတွင် လက်ကမ်း စာစောင်များ ဖြန့်ဝေ ကြသည်။ လုံထိန်းများ၏ ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်မှုနှင့် ၁၉၈၇ စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့က ငွေစက္ကူများ ဖျက်သိမ်းခြင်းကို ရှုတ်ချ ထားသော လက်ကမ်း စာစောင်များ ဖြစ်သည်။ (၁၅) ရက်။ အာအိုင်တီ ကျောင်းဝင်း အတွင်းသို့ စစ်တပ်မှ ဝင်စီး လိုက်သည်။ အစိုးရ၏ ထုတ်ပြန် ကြေညာချက်တွင် ကျောင်းသား များကို အပြစ်ပုံ ချထားပြီး၊ အာအိုင်တီ ကျောင်းသားများ အဖမ်း ခံရသည်။ (၁၆) ရက်။ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် (ပင်မ) မှ ကျောင်းသားများ လှိုင်ဒေသ ကောလိပ်နှင့် စက်မှု တက္ကသိုလ်သို့ ပြည်လမ်းမ အတိုင်း ချီတက် ကြသည်။ သူတို့အား အင်းလျားကန် အနီး လုံထိန်း တပ်ဖွဲ့နှင့် စစ်တပ်က ပိတ်ဆို့ ခဲ့သည်။ ကျောင်းသား များစွာ ပစ်သတ် ခံရသည်။ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် (ပင်မ) ဝင်းထဲသို့ လုံထိန်းများ ဝင်ရောက် လာသည်။ (၁၇) ရက်။ မောင်ဖုန်းမော် အသုဘသို့ နောက်ဆုံး အကြိမ် ဂါဝရ ပြုရန် ထောင်ပေါင်း များစွာသော လူထုက ကြန်တော သင်္ချိုင်း အပြင် ဘက်တွင် စုဝေး ကြသည်။ သို့သော် မောင်ဖုန်းမော် ရုပ်အလောင်းကို တနေရာတွင် တိတ်တဆိတ် မီးသင်္ဂြိုဟ် ခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း သိလိုက် ရသည်။ မောင်ဖုန်းမော် သေဆုံး ရသည့် ကိစ္စကို စုံစမ်းရန် စုံစမ်း စစ်ဆေးရေး ကောင်မရှင် တရပ် ဖွဲ့စည်း လိုက်ကြောင်း အစိုးရက ကြေညာသည်။ သို့သော်လည်း အခြား သူများ ထိခိုက် သေဆုံးရခြင်း အတွက် စုံစမ်းရန် ဖော်ပြခြင်း မရှိပေ။ ပင်မ တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်း အတွင်း ပြုလုပ်သော အစည်းအဝေး တခုတွင် ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂကို ဖွဲ့စည်း လိုက်သည်။ ကျောင်းသား တထောင်ခန့်ကို ဖမ်းဆီး၍ ရန်ကုန်မြို့ မြောက်ပိုင်းရှိ အင်းစိန် ထောင်သို့ ပို့လိုက်သည်။ (၁၈) ရက်။ ထောင်ပေါင်း များစွာသော ကျောင်းသားများ ရန်ကုန် မြို့လယ်ရှိ ဆူးလေ ဘုရားသို့ ချီတက် လာကြပြီး တခြား ကျောင်းသား များနှင့် ပူးပေါင်း ကြသည်။ အစိုးရက တပ်မ ၂၂၊ ၆၆နှင့် ၇၇ တို့ကို ခေါ်ယူ လိုက်သည်။ ထောင်ပေါင်း များစွာသော ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြသူ များကို ဖမ်းဆီး ကြသည်။ "သွေးစွန်းသော သောကြာနေ့" အဖြစ် လူသိ များသော ထိုနေ့တွင် လုံထိန်းတို့၏ တပ်မှူး ဦးစိန်လွင် မှာလည်း "ရန်ကုန်မြို့၏ လူသတ်သမား" ဟု အမည် စတွင် ခဲ့သည်။ ကျောင်းများနှင့် တက္ကသိုလ်များ ပိတ်လိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ ဦးနေဝင်းနှင့် အဖွဲ့သည် အနောက် ဂျာမဏီ နှင့် ဆွစ်ဇာလန်သို့ ထွက်ခွာ သွားသည်။ ဧပြီလ (၉) ရက်။ အစိုးရက ဖွဲ့စည်း ထားသော စုံစမ်း စစ်ဆေးရေး ကော်မရှင်က မတ်လ အဓိကရုဏ်းတွင် ကျောင်းသား ၃ ယောက် သေဆုံးပြီး၊ ၆၂၅ ယောက် အဖမ်း ခံရကာ ၁၄၁ ယောက်ကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်း ထားသည်ဟု ကြေညာသည်။ စာမျက်နှာ ၄၀ ပါသော အိပ်ဖွင့် ပေးစာကို ဦးအောင်ကြီးက ဦးနေဝင်းထံ ရေးသား ပေးပို့ ခဲ့သည်။ ထိုစာ၌ စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု လိုအပ်ကြောင်း ရေးသား ထားသည်။ မေလ (၁၀) ရက်။ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်း ချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့က ထုတ်ဝေ ခဲ့သော စာမျက်နှာ ၇၁ မျက်နှာ ရှိသည့် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် မြန်မာ့ တပ်မတော်သည် ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်မှုများ၊ နယ်စပ် ဒေသ များတွင် ညှဉ်းပမ်းမှု၊ အမျိုးသမီး များကို အဓမ္မ ပြုကျင့်မှု များနှင့် ရွာသား များကို ပေါ်တာ အဖြစ် အတင်း စေခိုင်းကာ လူမျိုးစု သူပုန် များကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် "လူသား မိုင်းရှင်း ကရိယာ" အဖြစ် တပ်ဖွဲ့ ရှေ့မှ သွားစေခြင်းတို့ အတွက် တာဝန် ရှိကြောင်း ပါရှိသည်။ (၂၆ ) ရက်။ ဥရောပသို့ ခရီး ထွက်ခဲ့သူ ဦးနေဝင်း ရန်ကုန်သို့ ပြန်ရောက် လာသည်။ (၃၀) ရက်။ ကျောင်းများနှင့် တက္ကသိုလ်များ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ် လိုက်သော်လည်း ကျောင်းပြန် တက်သည့် ကျောင်းသား ဦးရေမှာ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိသည်။ တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်း များ၌ အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး စာရွက် စာတမ်းများ ပြန်လည် ထွက်ပေါ် လာသည်။ အင်းစိန် ထောင်မှ ပြန်လွှတ် ခဲ့သော ကျောင်းသားများ နှင့်အတူ ထောင်တွင်း အတွေ့အကြုံများ ပါလာသည်။ ၎င်းတို့မှာ ညှဉ်းပမ်း နှိပ်စက် ခံရခြင်း၊ အရိုက်အနှက် ခံရခြင်းနှင့် လျှပ်စစ် ဓာတ်ဖြင့် တို့ခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။ အကျဉ်းကျ ခံနေရသည့် အတွင်း လုံထိန်းများက ကျောင်းသူများကို အဓမ္မ ကျင့်ခဲ့သည့် သတင်း များလည်း ထွက်ပေါ် လာသည်။ ဇွန်လ (၈) ရက်။ ဦးအောင်ကြီးက ဦးနေဝင်း ထံသို့အိပ်ဖွင့် ပေးစာ နောက်ထပ် တစောင် ရေးသား ပြန်သည်။ ဤ တကြိမ်တွင် စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ပြဿနာရပ် များကို မီးမောင်း ထိုးပြပြီး မတ်လတွင် ဖြစ်ပွား ခဲ့သော လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု ကိစ္စများကို ဖော်ပြ ထားသည်။ (၁၃) ရက်။ မတ်လတွင် အသတ် ခံရသူများ အတွက် အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနား ကျင်းပရန် စီစဉ် ကြသည်။ သို့သော် အကောင်အထည် မပေါ်ခဲ့။ အချို့ ကျောင်းသားများက မတ်လ အတွင်း ဖြစ်ရပ်များကို ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့ နောက်ဆုံး ထားပြီး တိကျ မှန်ကန်စွာ မထုတ်ပြန် ပေးပါက ပြဿနာများ ပိုမို ကြီးထွား လာလိမ့်မည်ဟု ရာဇသံ ပေးခဲ့သည်။ (၁၅) ရက်။ ဆန္ဒပြပွဲများနှင့် စည်းဝေးပွဲများ အဓိက အားဖြင့် ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် (ပင်မ) ၌ စတင်၍ ပေါ်လာ ပြန်သည်။ (၁၆) ရက်။ ရန်ကုန်ရှိ တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်း များတွင် ဆန္ဒပြမှုများ ထပ်မံ ဖြစ်ပွားသည်။ မောင်မောင်ကျော်၊ မိုးသီးဇွန်တို့ ဟောပြော ကြသည်။ (၁၇) ရက်။ တက္ကသိုလ် ကျောင်းဝင်း များတွင် ဆန္ဒပြပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားသည်။ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် (ပင်မ) မှ သင်တန်း ရပ်စဲ လိုက်သည်။ ဆန္ဒပြပွဲ များနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြည်လမ်း ဆေးတက္ကသိုလ် (၁) သို့ ရွေ့ပြောင်း သွားသည်။ (၂၀) ရက်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ကျောင်းသား ၅၀၀၀ မှ ၆၀၀၀ အထိနှင့် အခြား ပြည်သူများ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒ ပြကြသည်။ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် (ပင်မ) တွင် ပြုလုပ်သော လူထု အစည်းအဝေးပွဲ များသို့ သံဃာတော်များ တက်ရောက် သည်ကို တွေ့ရ၏။ တောင်းဆိုချက် များမှာ ကျောင်းထုတ် ခံရသော ကျောင်းသား များကို ကျောင်းပြန် တက်ခွင့် ပေးရန်နှင့် မတ်လ အတွင်း သတ်ဖြတ်မှု များကို ကျူးလွန် ခဲ့သူတို့အား အပြစ် ပေးရန်တို့ ဖြစ်သည်။ ဦးနေဝင်းကို ထိုးနှက် တိုက်ခိုက်သော ပိုစတာများ ထွက်ပေါ် လာသည်။ ဦးနေဝင်း၏ ဆွစ်ဇာလန် ဘဏ်တွင် ထားရှိသော ငွေစာရင်းများ အကြောင်း ကိုလည်း ဖော်ပြ ကြသည်။ ကျောင်းသား များကို စာနာ၍ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် (လှိုင်နယ်မြေ) အနီးရှိ အထည်အလိပ် စက်ရုံ အလုပ်သမားများ ဆန္ဒ ပြကြသည်။ တက္ကသိုလ် နယ်မြေကို ရဲနှင့် စစ်တပ်က ညနေ ၆ နာရီတွင် ဝိုင်းရံ ပိတ်ဆို့ လိုက်၏။ (၂၁) ရက်။ ပြည်လမ်းရှိ ဆေးတက္ကသိုလ် (၁) မှ ထောင်ပေါင်း များစွာသော ကျောင်းသား များသည် ရန်ကုန် မြို့လယ်သို့ ကြွေးကြော်သံ များဖြင့် ချီတက် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ ဟံသာဝတီ လမ်းဆုံတွင် ကျောင်းသား များကို လုံထိန်း များက တားဆီးကာ မျက်ရည်ယို ဗုံးများ၊ ရိုင်ဖယ် သေနတ် များဖြင့် ပစ်ခတ် ကြသည်။ ကျောင်းသား အုပ်စုက ဂျင်ဂလိ များဖြင့် ပြန်လည် ပစ်ခတ် ကြ၍ လုံထိန်းများ ထွက်ပြေး သွားကြ၏။ ရဲနှင့် ပြည်သူများ အဓိကရုဏ်း တနေ့လုံး ဆက်ဖြစ် ပွားသည်။ ပြည်သူ ၈၀ နှင့် လုံထိန်း ၂၀ ခန့် သေဆုံး သွားသည်။ အာဏာပိုင် များက လူစု ဝေးခြင်းကို ရက်ပေါင်း ၆၀ မျှ မပြု လုပ်ရန် ကြေညာ ခဲ့သည်။ ရန်ကုန်မြို့၌ ဇွန်လ ၂၁ ရက်မှ ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ အထိ ညနေ ၆ နာရီမှ နံနက် ၆ နာရီ အတွင်း အပြင် မထွက်ရ အမိန့်ကို အာဏာပိုင် များက ထုတ်ပြန်သည်။ ဆေးတက္ကသိုလ် (၁) နှင့် သွားဘက်ဆိုင်ရာ ဆေးတက္ကသိုလ် များမှ သင်တန်း အားလုံး ရပ်စဲ လိုက်သည်။ (၂၂) ရက်။ ဆေးတက္ကသိုလ် (၂) မှ သင်တန်း အားလုံး ရပ်စဲ လိုက်သည်။ ကျောင်းသား များစွာ တို့သည် သမိုင်းဝင် ရွှေတိဂုံ ဘုရားသို့ နေရာ ရွှေ့ပြောင်း လိုက်ကြသည်။ (၂၃) ရက်။ ကျောင်းသား များသည် လူစုဝေးခြင်း မပြုရ ဟူသော ပိတ်ပင် တားမြစ်မှုကို ဆန့်ကျင်၍ ရွှေတိဂုံ စေတီတော်၌ သပိတ် စခန်း ဖွင့်လိုက်သည်။ လူထု မငြိမ်သက်မှုသည် ရန်ကုန်နှင့် ကီလိုမီတာ ၅၀ ကွာဝေးသော ပဲခူး အထိ ပြန့်နှံ့ သွားသည်။ ပဲခူး၌ အနည်းဆုံး လူ ၇၀ ပစ်သတ် ခံရသည်။ မော်လမြိုင်နှင့် ပြည်မြို့ တွင်လည်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားသည်။ မန္တလေး ဆေးတက္ကသိုလ် သင်တန်း အားလုံး ရပ်ပစ် လိုက်သည်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ အပြင် မထွက်ရ အမိန့်ကို ည ၈ နာရီမှ နံနက် ၄ နာရီသို့ လျော့ပေါ့ ပေးလိုက်သည်။ ထိုကန့်သတ်ချိန်၌ အပြင်ဘက် ထွက်ခဲ့သူ အတော် များများကို ရဲနှင့် စစ်တပ်က ပစ်သတ် ခဲ့သည်။ (၃) ရက်။ ကုန်သည် များကို ကုန်ဈေးနှုန်း မကစားရန် အစိုးရက သတိ ပေးလိုက်သည်။ အပြင် မထွက်ရ အမိန့်ကြောင်း လည်းကောင်း၊ ငွေစက္ကူများ တရား မဝင်တော့ကြောင်း နောက်ထပ် ကြေညာ ဦးမည် ဟူသော ကောလာဟလ များကြောင့် လည်းကောင်း ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့် လာသည်။ (၇) ရက်။ မဆလ ပါတီက အရေးပေါ် ညီလာခံကို ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်မည်ဟု ကြေညာ ခဲ့သည်။ မြန်မာ့ အသံမှ မတ်လ အတွင်း ဖမ်းဆီး ခဲ့သော ကျောင်းသား အားလုံးကို ပြန်လွှတ် ပေးမည်ဟု ကြေညာသည်။ (၉) ရက်။ ညမထွက်ရ အမိန့်ကို ရန်ကုန်တွင် ပြန်လည် ရုပ်သိမ်း လိုက်သည်။ ပဲခူး၊ ပြည်နှင့် မော်လမြိုင် တို့တွင်လည်း အလားတူ ပိတ်ပင် တားမြစ်ချက် များကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်း ပေးသည်။ ကျောင်းထုတ် ခံရသော ကျောင်းသားများ အနေနှင့် သူတို့၏ တက္ကသိုလ် များတွင် ကျောင်းပြန် တက်ခွင့် ပြန်လည် လျှောက်ထား နိုင်ကြောင်း ကြေညာ ခဲ့သည်။ (၁၂) ရက်။ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် မူဆလင် ဘာသာဝင်များ လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွား ခဲ့ပြီးနောက် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ကြီး မြို့တွင် အရေးပေါ် အမိန့် ထုတ်ပြန် လိုက်သည်။ ပဋိပက္ခ များမှာ လက်ရှိ တွေ့ကြုံ နေရသော ပြဿနာ များကို အာရုံ ပြောင်းပစ်ရန် အာဏာပိုင် များက လှုံ့ဆော် ဖန်တီးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ကျောင်းသား များက ဆိုသည်။ (၁၆) ရက်။ အလားတူ ပဋိပက္ခမျိုး ပြည်မြို့တွင် ဖြစ်ပွားပြီး နောက်တနေ့တွင် လူသူ စုဝေးခြင်း ကိုလည်း ပိတ်ပင် တားမြစ် လိုက်သည်။ (၁၈) ရက်။ ပြည်ထဲရေးနှင့် သာသနာရေး ဝန်ကြီး ဦးမင်းဂေါင်အား နုတ်ထွက်ခွင့် ပြုလိုက်သည်။ မတ်လ အတွင်း အင်းစိန်ထောင် အပြင် ဘက်၌ ဖမ်းဆီး ခံရသူ ဆန္ဒပြသူ ၄၁ ဦး ထောင်ကား ပေါ်၌ အသက်ရှု ကြပ်ကာ သေဆုံး ခဲ့မှုတွင် သူ တာဝန် ရှိကြောင်း ဝန်ခံသည်။ အာဏာပိုင် များက မတ်လအတွင်း လူနှစ်ဦးထက် ပို၍ သေဆုံး ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံသည်မှာ ပထမဆုံး အကြိမ် ဖြစ်သည်။ (၁၉) ရက်၊(၂၀) ရက်။ ပြည်မြို့ အရှေ့ဘက်ရှိ ဦးနေဝင်း၏ ဇာတိ ပေါင်းတလည် မြို့တွင်လည်း အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပေါ် သည်ဟု သတင်းများ ထွက်လာသည်။ (၂၁) ရက်။ ရန်ကုန် ပြည်သူ့ ရဲတပ်ဖွဲ့မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးသိန်းအောင်ကို အငြိမ်းစား ယူခွင့် ပြုခဲ့ပြီး ပြည်သူ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ ရဲချုပ် ဦးဖေကြည်ကို ရာထူးမှ ချကာ စစ်တပ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ တာဝန် ထမ်းဆောင် စေသည်။ (၂၂) ရက်။ ပြည်မြို့တွင် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာပြီး အုပ်ချုပ်ရေး တာဝန် အားလုံးကို တပ်မတော်သို့ လွှဲအပ် ပေးလိုက်သည်။ (၂၃) ရက်။ မဆလ ပါတီ အရေးပေါ် ညီလာခံ စတင် ပြုလုပ်သည်။ ဦးနေဝင်းက မိန့်ခွန်း ပြောကြားကာ သူနှင့် အတူ မဆလ ပါတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးစန်းယု၊ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးအေးကို၊ တွဲဖက် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးစိန်လွင်၊ ဗဟို ကော်မတီ အလုပ်အမှုဆောင် အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်ကြသည့် ဦးကျော်ထင်နှင့် ဦးထွန်းတင်တို့ အနား ယူတော့ မည်ဟု ပြောကြားသည်။ စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရန်နှင့် တပါတီ စနစ်နှင့် သို့မဟုတ် ပါတီစုံ စနစ် ကျင့်သုံးရန် ကိစ္စ အတွက် ပြည်သူ့ ဆန္ဒ ခံယူပွဲ ကျင်းပရန် အဆို တင်သွင်း လိုက်သည်။ (၂၄) ရက်။ ကိုယ်စားလည် များက ဦးနေဝင်းအား ရာထူး၌ ဆက်လက် နေရန် တိုက်တွန်း ကြပြီး စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု အစီအစဉ်ကို ထိခိုက် နိုင်သည် ဟူသော အကြောင်း ပြချက်ဖြင့် ပါတီစုံ စနစ် ကျင့်သုံးရေး အတွက် ပြည်သူ့ ဆန္ဒ ခံယူရန် အဆိုကို ကန့်ကွက် ကြသည်။ (၂၅) ရက်။ စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုကို အရှိန်အဟုန် မြှင့်ရန်နှင့် ညီလာခံက ပြည်သူ့ ဆန္ဒ ခံယူပွဲကို သဘော မတူကြောင်း ဦးအေးကိုက အဆို တင်သွင်းသည်။ ညီလာခံက နောက်ဆုံးတွင် ဦးနေဝင်းအား ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်မှ အနားယူမှု ကိုသာ ခွင့်ပြုခဲ့ကာ ပြည်သူ့ ဆန္ဒ ခံယူပွဲ မပြုလုပ်ရန် သဘောတူ ဆုံးဖြတ် ခဲ့သည်။ (၂၆) ရက်။ မဆလ ပါတီ ဗဟို ကော်မတီ အစည်းအဝေး ကျင်းပ၍ ဦးစိန်လွင်ကို ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌသစ် အဖြစ် ရွေးချယ် ခဲ့သည်။ ဦးစန်းယုအား နုတ်ထွက်ခွင့် ပြုသော်လည်း ဦကျော်ထင်၊ ဦးအေးကိုနှင့် ဦးထွန်းတင် တို့ကို ပြန်လည် ရွေးကောက် တင်မြှောက် ကြသည်။ နိုင်ငံတော် ပြည်သူ့ ဥပဒေ အကျိုးဆောင် အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမြင့်မောင်နှင့် အတူ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးမောင်မောင်ခ တို့ကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ် လိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ ပြည်သူ့ လွှတ်တော် အစည်းအဝေး ကျင်းပသည်။ ဦးစိန်လွင်ကို နိုင်ငံတော် ကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ (နိုင်ငံတော် သမ္မတ) အဖြစ် ရွေးချယ် တင်မြှောက် လိုက်သည်။ ဦးကျော်ထင်အား နိုင်ငံတော် ကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး၊ ဦးထွန်းတင်အား ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဒေါက်တာ မောင်မောင်အား နိုင်ငံတော် ပြည်သူ့ ဥပဒေ အကျိုးဆောင် အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် အသီးသီး ရွေးကောက် တင်မြှောက်လိုက်ကြသည်။ (၂၈) ရက် (ဝါဆိုလပြည့်နေ့)။ အဓိကရုဏ်း ဖြစ်ပေါ် ခဲ့ပြီးနောက် ရန်ကုန်မြို့နှင့် ၃၅၄ ကီလိုမီတာ အကွာရှိ မြေထဲမြို့ (အလံမြို့) တွင် ညမထွက်ရ အမိန့် ထုတ်ပြန်သည်။ ရွှေတိဂုံ ဘုရားတွင် ကျောင်းသားနှင့် အစိုးရ ဆန့်ကျင် ဆန္ဒပြသူများ စုရုံးကြသည်။ (၂၉) ရက်။ ရွှေတိဂုံ အပြင်ဘက်တွင် ကျောင်းသားများ ဆန္ဒ ပြကြသည်။ ထိုနေ့ ညနှောင်းပိုင်း အချိန်၌ ဦးအောင်ကြီး၊ အေပီ သတင်းထောက် ဦးစိန်ဝင်းနှင့် တခြား အငြိမ်းစား စစ်ဘက် အရာရှိ ၉ ဦး အဖမ်း ခံရသည်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ မြန်မာ နိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ အဖွဲ့ချုပ်က ဩဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့တွင် တပြည်လုံး အနှံ့ အထွေထွေ သပိတ်ကြီး ဆင်နွှဲရန် ဆော်ဩသည့် စာရွက် စာတမ်းများ ဖြန့်ဝေ ကြသည်။ (၂) ရက်။ ဦးစိန်လွင်နှင့် တခြား ပါတီ ခေါင်းဆောင်များက ပျက်သုန်း သွားသည့် စီးပွားရေး ပြန်လည် ရှင်သန်ရန် အစီအစဉ် များကို ဆွေးနွေး ကြသည်။ ရွှေတိဂုံ ဘုရား အပြင် ဘက်၌ ကျောင်းသားများ အစည်းအဝေး ကျင်းပကာ ဟောပြော ကြသည်။ (၃) ရက်။ ညနေ ၆ နာရီတွင် ရန်ကုန်မြို့၌ စစ်ဥပဒေ အမိန့် ထုတ်ပြန်သည်။ ဆန္ဒပြသူ တသောင်းက အမိန့်ကို ဖီဆန်၍ မြို့တွင်းသို့ လှည့်လည် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ (၅) ရက်။ စစ်ဥပဒေကို ဖီဆန်မှုဖြင့် ရာပေါင်း များစွာသော ပြည်သူ တို့ကို ဖမ်းဆီး လိုက်သည်။ သို့သော် ဆန္ဒ ပြပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။ (၆) ရက်။ တရားဝင် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ဖွင့်လှစ်ရန် သဘော တူညီမှုကို တရုတ်ပြည် ယူနန်နယ်ရှိ ထုတ်ကုန် သွင်းကုန် ကော်ပိုရေးရှင်းနှင့် မြန်မာ့ ကုန်သွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဌာန တို့က လက်မှတ် ရေးထိုး ကြသည်။ အထက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန္ဒပြမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားကာ ရေနံချောင်း၊ သနပ္ပင်နှင့် ပဲခူးမြို့ တို့တွင် ညမထွက်ရ အမိန့် ထုတ်ပြန် လိုက်သည်။ (၈) ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းလုံး၌ ၈၈ ဒီမိုကရေစီအရေးတော်ပုံကြီး ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရန်ကုန်မြို့ လမ်းပေါ်တွင် ဆန္ဒပြပွဲများ အများအပြား ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် အထွေထွေ သပိတ်ကြီးကို စတင် ကြသည်။ ထောင်ပေါင်း များစွာသော ဆန္ဒပြ လူထုက ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ရရှိရန်၊ မဆလ ပါတီ နုတ်ထွက် ပေးရန်နှင့် ဆိုရှယ်လစ် စီးပွားရေး စနစ် အဆုံး သတ်ရန် တောင်းဆို ကြသည်။ တနိုင်ငံလုံးရှိ အဓိက မြို့များနှင့် အခြား မြို့ရွာ များတွင် အလားတူ ဆန္ဒပြပွဲများ တပြိုင်နက် ကျင်းပ ပြုလုပ် ကြသည်။ အစတွင် စစ်တပ်က နောက်ကွယ်၌ နေပြီး ည ၁၁ နာရီ ၄၅ မိနစ်တွင် တပ်သားများက မြို့တော်ခန်းမ အပြင်ဘက်ရှိ ဆန္ဒပြ နေကြသူ လူအုပ် ထဲသို့ မောင်းပြန် သေနတ်များဖြင့် ပစ်ခတ် ကြသည်။ (၉) ရက်။ လူထု ဆန္ဒပြပွဲများ တနိုင်ငံ လုံးရှိ နေရာပေါင်း ၄၀ အထိ ပြန့်နှံ့ သွားသည်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် တပ်မ ၂၂ မှ တပ်ဖွဲ့ များက ဆန္ဒ ပြသူများကို ပစ်ခတ် ကြသည်။ အစိုးရက ၅ ဦးသာ သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ပြောဆို သော်လည်း တခြား သတင်း ရပ်ကွက်များ အဆိုအရ ရာပေါင်းများစွာ သေဆုံး ခဲ့ရသည်ဟု သိရှိ ရသည်။ ထောင်ပေါင်း များစွာ အဖမ်းခံရသည်။ သို့သော် ဆန္ဒပြမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွား နေသည်။ ကျောင်းများ အားလုံး ပိတ်လိုက်သည်။ စစ်ကိုင်းမြို့တွင် ရဲနှင့် စစ်တပ်က ဆန္ဒ ပြနေသော လူထုကို ပစ်ခတ်ခဲ့သဖြင့် ရာပေါင်းများစွာ သေဆုံးကြရသည်။ (၁၀) ရက်။ ရန်ကုန်မြို့၌ ဘရင်း ကယ်ရီယာများပေါ်မှ စစ်သားများ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဆန္ဒပြသူ အမြောက်အမြား သေဆုံးသွားကြရသည်။ ဆန္ဒ ပြသူများက စစ်သား များအား ဓာတ်ဆီဗုံး၊ ဂျင်ဂလိ၊ ဓားရှည်နှင့် လှံများ အသုံးပြုကာ ပြန်လည် တိုက်ခိုက် ကြသည်။ ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီး၌ စစ်တပ်က ဆေးရုံ အမှုထမ်း များကို ပစ်ခတ်သည်။ မြောက်ဥက္ကလာပတွင် ဒေါသ ထွက်နေသော လူအုပ်ကြီးက ရဲတပ်သားတချို့အား ပထမဆုံးအကြိမ် ခေါင်းဖြတ် သတ်လိုက်ကြသည်။ (၁၁) ရက်။ အထွေထွေ သပိတ်ကြောင့် အစိုးရ ယန္တရားများ ရပ်ဆိုင်းသွားသည်။ စစ်တပ်ဖွဲ့များ သွားလာမှုကို ဟန့်တားရန် တားဆီး ပိတ်ဆို့မှုများ ချထား ကြသည်။ ရန်ကုန်တစ်မြို့တည်း၌ သေဆုံးခဲ့သော ဆန္ဒ ပြသူများ အနည်းဆုံး တစ်ထောင် ရှိမည်ဟု အနောက်တိုင်း သံတမန် များက ခန့်မှန်း ကြသည်။ စစ်ကိုင်းမြို့ မြောက်ဘက်တွင် ရဲတပ်သားနှင့် စစ်သား များက ဆန္ဒ ပြသူများကို ပစ်ခတ်ကြရာ အနည်းဆုံး လူ ၁၀၀ သေဆုံး ရသည်။ အမေရိကန် ဆီးနိတ် လွှတ်တော်က မဆလ အစိုးရနှင့် မြန်မာပြည်မှ လူသတ်မှု များအား ရှုတ်ချသည့် အဆိုကို တညီ တညွတ်တည်း အတည် ပြုလိုက်သည်။ (၁၂) ရက်။ သက်တမ်း ၁၈ ရက်သာ ခံသည့် ဦးစိန်လွင်သည် သမ္မတ ရာထူးမှ ဆင်းပေးရသည်။ ရန်ကုန် မြို့လယ် လမ်းများ ပေါ်၌ ပြည်သူများက ပျော်ရွှင်စွာ ကခုန် ကြသည်။ ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီး၌ သေနတ် ဒဏ်ရာ ရထားသည့် လူနာ များဖြင့် ပြည့်ကြပ်လျက် ရှိ၏။ ပြည်သူများက ပျော်ရွှင် မြူးနေသည့် တိုင်အောင် စိတ်သက်သာ စရာ မဟုတ်သော ငြိမ်သက်ခြင်းက လွှမ်းမိုးလျက် ရှိသည်။ (၁၅) ရက်။ ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့မှ စ၍ ရန်ကုန်၊ စစ်ကိုင်းနှင့် အခြား မြို့များတွင် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့က ကလေးများ၊ ကျောင်းသား များနှင့် ပြည်သူ များကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်းနှင့် လှံစွပ်ဖြင့် ထိုးသတ်ခြင်း တို့မှာ ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံ ဥပဒေနှင့် နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး ဥပဒေ များကို လုံးဝ ဆန့်ကျင်ရာ ရောက်ကြောင်း ရန်ကုန် ရှေ့နေများ ကောင်စီက ထုတ်ပြန် ကြေညာသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ကျောင်းသားနှင့် အစိုးရ ကြားတွင် ဝင်ရောက် စေ့စပ် ပေးနိုင်ရန် အတွက် ပြည်သူ့ အတိုင်ပင်ခံ ကော်မတီ တရပ် ဖွဲ့စည်းပေးရန် အဆို ပြုလိုက်သည်။ ဦးနု၊ ဦးဝင်းမောင် အပြင် ၁၉၆၂ ခုနှစ် မတိုင်မီက နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင် တချို့ မှာလည်း သူမ အဆိုကို ထောက်ခံကြသည်။ (၁၆) ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံ ဆရာဝန် အသင်းက ရန်ကုန်မြို့တွင် အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ကန့်ကွက် လိုက်သည်။ ထိုကန့်ကွက် ခဲ့သည့် ကြေညာချက်မှာ အစစ်အမှန် မဟုတ်ကြောင်း အာဏာပိုင် များက ပြောဆိုသည်။ ဩစတြေးလျ၊ ဂျပန်နှင့် စင်္ကာပူမှ ကုမ္ပဏီ များနှင့် ပူးပေါင်း၍ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များ အတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် ပုဂံ တို့တွင် ဟိုတယ်များ တည်ဆောက်မည်ဟု အစိုးရက ကြေညာသည်။ (၁၇) ရက်။ ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီး အပြင်ဘက်၌ လူ ၃၀၀၀ ခန့် စုရုံး မိကြသည်။ ဘရင်း ကယ်ရီယာများနှင့် တပ်ဖွဲ့များက ဆန္ဒ ပြသူများကို ဝန်းရံ ထားလိုက်သည်။ မန္တလေး တခွင် ဆန္ဒပြပွဲများ ထပ်မံ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သတင်းများ ပေါ်လာသည်။ ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီးမှ ဆရာဝန်နှင့် သူနာပြု များက သတ်ဖြတ်မှု များကို ထပ်မံ ကန့်ကွက်ကြသည်။ (၁၉) ရက်။ မဆလ ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌသစ် အဖြစ် ဒေါက်တာမောင်မောင်အား ခန့်ထားလိုက်သည်။ ပြည်သူ့ တရားသူကြီး အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဟိန်း ဦးဆောင်သည့် ပြည်သူ့ ဆန္ဒလေ့လာရေး ကော်မရှင်ကို ပြည်သူ့ လွှတ်တော်က ဖွဲ့စည်းပေးလိုက်သည်။ (၂၀) ရက်။ ဆန္ဒ ပြသူများက ဒေါက်တာ မောင်မောင် ရာထူးမှ နုတ်ထွက် ပေးရန်နှင့် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ များကို ပြင်ဆင်ရန် အတွက် ကြားဖြတ် အစိုးရ ဖွဲ့ပေးရန် တောင်းဆို ကြသည်။ (၂၂) ရက်။ ပြည်သူပေါင်း များစွာ လမ်းပေါ် ထွက်၍ ဆန္ဒ ပြကြသည်။ အထွေထွေ သပိတ်ကြီးက အစိုးရ နုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုသည်။ မန္တလေး၊ ဟင်္သာတ၊ မကွေး၊ မုံရွာ၊ ရေဦးနှင့် အထက် မြန်မာပြည် မြို့များတွင် နေ့စဉ် ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့သည်။ (၂၃) ရက်။ ဆန္ဒ ပြပွဲများတွင် လူထု ခြောက်သိန်း ပါဝင် ဆန္ဒ ပြကြသည်ဟု ခန့်မှန်း ရသည်။ အေဒီ လမ်းရှိ ဦးနေဝင်း အိမ်တွင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေး တခု ပြုလုပ် ခဲ့ကြောင်း သတင်း ထွက်ပေါ် လာသည်။ ထို အစည်းအဝေးတွင် လူထု မငြိမ်သက်မှုကို ဖြိုခွင်းရန် သေနင်္ဂဗျူဟာ အသစ် ရေးဆွဲ ကြသည်။ (၂၄) ရက်။ မာရှယ်လော (စစ်ဥပဒေ) ရုပ်သိမ်းလိုက်သည်။ ရန်ကုန်မှ တပ်များ ပြန်လည် ရုပ်သိမ်း သွားသည်။ ဒေါက်တာ မောင်မောင်က တစ်ပါတီ စနစ် သို့မဟုတ် ပါတီစုံစနစ် ကျင့်သုံးရန် ကိစ္စ အတွက် ပြည်သူ့ ဆန္ဒခံယူပွဲ ပြုလုပ်ပေးရန် ကတိပြုလိုက်သည်။ (၂၅) ရက်။ ဇူလိုင်လ ၂၉ ရက်နေ့က ဖမ်းဆီး ခဲ့သည့် ဦးအောင်ကြီး၊ ဦးစိန်ဝင်းနှင့် အခြား သူများကို ပြန်လွှတ် ပေးလိုက်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ စမ်းချောင်း မြို့နယ်၌ ဦးအောင်ကြီး မိန့်ခွန်းပြောရာ ပရိသတ် ၃၀,၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်သည်။ တစ်နိုင်ငံလုံး၌ ဆန္ဒပြပွဲနှင့် လူထု စည်းဝေးပွဲများ နေ့စဉ် ပြုလုပ်သည်။ ညဘက်တွင် လက်နက်ကိုင် စစ်သားများက မြန်မာ နိုင်ငံခြား ကုန်သွယ်မှုဘဏ်မှ ကျပ်သိန်း ၆၀၀ သယ်ယူ သွားသည်။ ရန်ကုန်တွင် တပ်စွဲ ထားသော တပ်ဖွဲ့ အားလုံးကို ကြိုတင်၍ လစာငွေ ခြောက်လစာ ထုတ်ပေးလိုက်သည်။ ထိုကိစ္စကို အသစ် ဖွဲ့စည်းလိုက်သော ဘဏ်အလုပ်သမား သမဂ္ဂက ကန့်ကွက် လိုက်သည်။ (၂၆) ရက်။ အထွေထွေ သပိတ်က လေကြောင်းနှင့် မီးရထား သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်း များကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။ ရွှေတီဂုံစေတီတော် အနောက်ဘက်မုဒ်တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် မဆလအစိုးရ၏ ပြည်သူလူထုအား အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲနေမှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သော မိန့်ခွန်းကို လူပေါင်း တသိန်းကျော် တက်ရောက်သည့် လူထုအစည်းအဝေးပွဲ၌ ပထမဆုံးအကြိမ် မိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။ (၂၆) ရက်၊ (၂၈) ရက်။ အင်းစိန်ထောင် အတွင်း အဓိကရုဏ်း စတင် ဖြစ်ပေါ် လာသည်။ နိုင်ငံ အဝန်းရှိ မြို့ပေါင်း ၉ မြို့မှ ထောင်များ တွင်လည်း အဓိကရုဏ်းများ တပြိုက်နက် ဖြစ်ပေါ် လာသည်။ အကျဉ်းသား ၉၀၀၀ နီးပါး ထွက်ပြေးကြသည် (သို့မဟုတ်) လွှတ်ပေးလိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ်ဟောင်း ဦးတင်ဦး ရန်ကုန် ဆေးရုံကြီး ရှေ့တွင် မိန့်ခွန်း ပြောကြားသည်။ (၂၈) ရက်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဗမာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသား သမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် (ဗကသ) ကို ဖွဲ့စည်း တည်ထောင် လိုက်သည်။ မင်းကိုနိုင်အား ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ရွေးချယ် တင်မြှောက် ကြသည်။ ဦးနုက ဒီမိုကရေစီနှင့် ငြိမ်ချမ်းရေး အဖွဲ့ချုပ် (ယာယီ) ကို တည်ထောင်သည်။ ယင်း အဖွဲ့တွင် ဦးတင်ဦးက အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဖြစ်လာသည်။ (၂၉) ရက်။ ရှေ့နေများ၊ စာရေး ဆရာများ၊ ရုပ်ရှင် သရုပ်ဆောင်နှင့် အဆိုတော်များ ဆန္ဒ ပြပွဲများတွင် ပါဝင်လာကြသည်။ (၃၀) ရက်။ လူထု ဆန္ဒပြပွဲ အများအပြား ဖြစ်လာပြီး မဆလ ပါတီဝင် ထောင်ပေါင်း များစွာ ပါတီမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ကြသည်။ (၃၁) ရက်။ အစိုးရက လမ်းပေါ်သို့ ထွက်၍ ဆန္ဒပြခြင်းနှင့် စည်းဝေးပွဲများ ပြုလုပ်ခွင့် ပေးခဲ့သည်။ အနောက်ဂျာမဏီက ရန်ကုန်မှ သတ်ဖြတ်မှုများကို သဘော မတူကြောင်း ပြသရန် ဒွိုက်ချ်မာခ်(DM) ငွေ ၆၅ သန်း ထောက်ပံ့ ကူညီမှုကို ရပ်စဲလိုက်သည်။ စက်တင်ဘာလ (၂) ရက်။ မြန်မာ ရှေ့နေများက ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံ ဥပဒေကို ဖျက်သိမ်း ပေးရန် တောင်းဆို ကြသည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် အာဏာ သိမ်းမှုမှာ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ ဥပဒေကို ချိုးဖောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားလိုက်သည်။ ဆန္ဒ ပြပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားဆဲ ဖြစ်သည်။ မြို့ကြီး မြို့ငယ် စုစုပေါင်း ၅၀ ခန့်မှာ ဆန္ဒ ပြသူများ လက်ထဲ ကျရောက်သွားသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုန်းကြီးများက အဓိက မြို့များ၌ တရားရုံးများ ဖွင့်လှစ်ကာ နေ့စဉ် ပြဿနာ များကို ဖြေရှင်း ပေးကြသည်။ (၃)(၄) ရက်။ အမေရိကန် လွှတ်တော် အမတ် စတီဗင် ဂျေ ဆိုလာဇ် (Stephen J Solarz) ရန်ကုန်မြို့သို့ ရောက်ရှိ။ (၅) ရက်။ အတိုက်အခံ များ၏ တောင်းဆိုမှုကို လိုက်လျောရန်၊ သို့မဟုတ် ပါက အဆုံး မသတ် နိုင်သည့် ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြပွဲ များကို ရင်ဆိုင်ရန် ပြည်သူများက အစိုးရအား ရာဇသံ ပေးလိုက်သည်။ အလုပ်သမား များနှင့် အစိုးရ ဝန်ထမ်း များက လွတ်လပ်သော အလုပ်သမား သမဂ္ဂ များကို ဖွဲ့စည်း ကြသည်။ (၆) ရက်။ ရဲဘော် သုံးကျိပ်ဝင် ၉ ဦးက လူထု အုံ့ကမှုကို ထောက်ခံရန် စစ်တပ်အား တောင်းဆို လိုက်သည်။ ချက်ကိုစလိုဗက်ကီးယား သံရုံး အပြင် ဘက်တွင် ဆန္ဒပြသူ များက ဒေါက်တာ မောင်မောင် အစိုးရထံ သဝဏ်လွှာ ပေးပို့မှုကို ကန့်ကွက် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ (၇) ရက်။ အစိုးရ အဖွဲ့ နုတ်ထွက်လျှင် နုတ်ထွက် သို့မဟုတ်ပါက ဆန္ဒပြမှု များကို ရင်ဆိုင်ရန် ဆန္ဒပြ သူများ၏ ရာဇသံကို အစိုးရက လစ်လျူ ရှုလိုက်သည်။ (၉) ရက်။ ဦးနုက မိမိ ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ်နှင့် ဦးတင်ဦး ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အဖြစ် ပါဝင်သော စင်ပြိုင် အစိုးရ ဖွဲ့စည်း လိုက်ကြောင်း ကြေညာသည်။ တပ်မတော် (လေ) မှ စစ်သည် စုစုပေါင်း ၂၀၀ ခန့် လူထု ဆန္ဒပြပွဲ များတွင် ပူးပေါင်း ပါဝင်လာကြသည်။ (၁၀) ရက်။ မဆလ ပါတီ ဒုတိယ အကြိမ် အရေးပေါ် ညီလာခံ ကျင်းပပြီး ပါတီစုံ စနစ် အောက်တွင် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲများ ပြုလုပ်ရန် အဆို တင်သွင်း ခဲ့ပြီး အကြံ ပြုခဲ့သော ပြည်သူ့ ဆန္ဒခံယူပွဲ အဆိုကို ပယ်ဖျက် လိုက်သည်။ တပ်မှူးဟောင်း ၃ ဦး ဖြစ်ကြသည့် ဦးတင်ဦး၊ ဦးအောင်ရွှေနှင့် ဦးစောမြင့်တို့ ဒီမိုကရေစီနှင့် ငြိမ်ချမ်းရေးပါတီ (ယာယီ) မှ နုတ်ထွက် ကြသည်။ (၁၁) ရက်။ ပြည်သူ့ လွှတ်တော် အရေးပေါ် အစည်းအဝေးက အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲများ ပြုလုပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက်သည်။ ရန်ကုန်မြို့ ဆန္ဒပြပွဲ များတွင် ပြည်သူ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင် လာကြသည်။ ပြည်သူ လူထု ထောင်ပေါင်း များစွာ ပါဝင်သည့် လူထု အုံ့ကမှုကြီး များနှင့် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြပွဲ များက၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် ကြားဖြတ် အစိုးရ တောင်ဆိုမှု အပေါ် ဖိအား ပေးကြသည်။ ပြည်သူတို့က အစိုးရ၏ အဆိုပြုချက်ကို ပယ်ချ လိုက်သည်။ (၁၂) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဦးတင်ဦးနှင့် ဦးအောင်ကြီးတို့ ပူးတွဲ၍ ကြားဖြတ် အစိုးရဖွဲ့စည်းရန် ထောက်ခံကြောင်း ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်သည်။ (၁၃) ရက်။ ဂျပန်က မြန်မာပြည်သို့ မိမိ ကူညီ ထောက်ပံ့ နေမှုကို တိုင်းပြည် အခြေအနေ မအေးမချင်း ရပ်စဲ ထားမည်ဟု ကြေညာ လိုက်သည်။ ဆန္ဒ ပြပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားသည်။ (၁၆) ရက်။ စုစုပေါင်း အင်အား တသိန်း ရှစ်သောင်း ရှိသော စစ်တပ်ကို မဆလ ပါတီမှ နုတ်ထွက်ခွင့် ပြုကြောင်း အစိုးရက ကြေညာသည်။ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဌာန အပြင် ဘက်တွင် ဆန္ဒ ပြသူများနှင့် စစ်သားများ ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်မှု ဖြစ်ပွားသည်။ ဦးအောင်ကြီးနှင့် အခြား ပုဂ္ဂိုလ်များက အခြေအနေကို ထိန်း၍ လူစုခွဲ ပေးလိုက်သည်။ စစ်သားများ ပြန်ရုပ် သွားကြသည်။ (၁၇) ရက်။ ကုန်သွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဌာန အပေါ်မှ သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ် ခဲ့သော စစ်သား နှစ်ဆယ့်လေးဦး စလုံးမှာ နောက်ဆုံးတွင် လက်နက် ချလိုက်သည်။ အစိုးရက နုတ်ထွက် ပေးရန်နှင့် ကြားဖြတ် အစိုးရ ဖွဲ့စည်း ပေးရန် ငြင်းဆန် ခဲ့သဖြင့် ဆန္ဒပြမှုများ ပို၍ ပြင်းထန် လာသည်။ ကျောင်းသား အချို့မှာ လူမျိုးစု သူပုန်များ ထံမှ စစ်သင်တန်းများ တက်ရောက် နိုင်ရန်နှင့် လက်နက်များ ရရှိရန် အတွက် ထိုင်းနယ်စပ် ဒေသ များသို့ စတင်၍ ထွက်ခွာ သွားကြသည်။ (၁၈) ရက်။ ဆန္ဒပြပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားသည်။ ညနေ ၄ နာရီတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောမောင်က စစ်တပ်မှ အာဏာကို လွှဲပြောင်း ယူလိုက်ပြီး နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ် ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်း လိုက်ကြောင်း ရေဒီယိုမှ ကြေညာသည်။ ညဘက်တွင် ပြည်သူများက တားဆီး ပိတ်ဆို့မှုများ ချထား လိုက်ပြီး လျှပ်စစ် ဝါယာ ကြိုးများကို ဖြတ်တောက်ကာ လမ်းမီးမှောင် ချထားခြင်းဖြင့် အပြင် မထွက်ရ အမိန့်ကို ဆန့်ကျင် ကြသည်။ စစ်တပ်က ဆန္ဒ ပြသူများအား ပစ်ခတ်သည်။ လူ ၄ ဦးထက် ပို၍ စုဝေးခြင်း မပြုရန် အမိန့်ထုတ် တားမြစ်လိုက်သည်။ အထွေထွေမကျေနပ်မှုများကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပအဖျက်အမှောင့်ပယောဂများ စွက်ဖက်မှုကြောင့် မင်းမဲ့စရိုက်များလွှမ်းမိုးကာ တိုင်းဆူပြည်ဖျက်လုပ်ရပ်များ ကြီးစိုးလာသည်။ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုနှင့် ရပ်ရွာအေးချမ်းသာယာမှုပျက်သုဉ်းကာ ပြည်သူများ ကျီးလန့်စာစား အခြေအနေသို့ ဆိုက်ရောက်ခဲ့သဖြင့် တပ်မတော်က နိုင်ငံ့တာဝန်ကိုရယူပြီး နိုင်ငံတော်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခဲ့ရသည် ဟု ဆိုခဲ့သည်။ (၁၉) ရက်။ လမ်းများ ပေါ်တွင် စစ်တပ်နှင့် ဆန္ဒ ပြသူများ၏ တိုက်ခိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။ ရာပေါင်း များစွာသော ပြည်သူများ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင် များ၏ ပစ်ခတ်ခြင်း ခံရသည်။ မြို့ပေါ်ပြောက်ကျား များက ရန်ကုန် မြို့လယ်ရှိ မိုက်ကရိုဝေ့ဗ် (microwave antenna) ကြေးနန်း တိုင်ကို ဒုံးကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်သည်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်/ပိက ပြည်သူ့ လွှတ်တော်၊ နိုင်ငံတော် ကောင်စီနှင့် အခြား အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်း များကို ဖျက်သိမ်း လိုက်သည်။ (၂၀) ရက်။ ဗိုလ်ချုပ် စောမောင်၏ ငြိမ်/ပိ အဖွဲ့က ကိုယ်ပိုင် အစိုးရ ဖွဲ့လိုက်သည်။ ဗိုလ်ချုပ် စောမောင်သည် ဝန်ကြီးချုပ်၊ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးနှင့် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီး ဖြစ်လာသည်။ (၂၃) ရက်။ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု များကို ကန့်ကွက်သည့် အနေဖြင့် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ကူညီ ထောက်ပံ့မှု များကို ဖြတ်တောက် လိုက်သည်။ ထိုင်းနယ်စပ် အနီး KNU သူပုန် စခန်း များတွင် ကျောင်းသား အချို့ စစ်သင်တန်း စတင် တက်ရောက် ကြသည်။ (၂၄) ရက်။ ဦးအောင်ကြီး၊ ဦးတင်ဦးနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တို့က အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ဒီမိုကရေစီ လိုလားသည့် ဆန္ဒပြသူ များကို အစုလိုက် ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် လျှို့ဝှက်စွာ ညှဉ်းပမ်း သတ်ဖြတ်မှုများ နိုင်ငံအနှံ့ ပြုလုပ် လာသည်။ ထိုင်း လေကြောင်း ကုမ္ပဏီမှ ရန်ကုန်သို့ ပျံသန်းမှုကို ပြန်လည် စတင် လိုက်သည်။ ကွန်မြူနစ် သူပုန်များက တရုတ် နယ်စပ် အနီးရှိ မိုင်းယန်းမြို့ကို သိမ်းပိုက် လိုက်ပြီး ရက်အနည်းငယ်ကြာ ထိန်းထား နိုင်ခဲ့သည်။ ပြင်းထန်သော တိုက်ပွဲများ အဆိုပါ နေရာ တဝိုက်၌ ရက်သတ္တပတ်ပေါင်း များစွာ ဖြစ်ပွား ခဲ့သည်။ (၂၆) ရက်။ မဆလ ပါတီသည် တိုင်းရင်းသား စည်းလုံး ညီညွတ်ရေး ပါတီ ဖြစ်လာသည်။ ဥရောပဘုံဈေး အဖွဲ့ (European Community) က သတ်ဖြတ်မှုများ ရပ်တန့်ကာ ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ရန် မြန်မာ အစိုးရအား တောင်းဆိုလိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေကို နဝတ အဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်သည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က နိုင်ငံရေးပါတီ အဖြစ် မှတ်ပုံတင်လိုက်သည်။ (၂၈) ရက်။ ဗြိတိသျှ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဆာဂျက်ဖရီ ဟောင်း (Sir Geoffrey Howe) က ကုလ သမဂ္ဂတွင် မိန့်ခွန်း ပြောကြား ခဲ့ရာ၌ မြန်မာပြည်မှ လူမဆန်စွာ သတ်ဖြတ်မှုများ အပေါ် စိုးရိမ်မိကြောင်း ပြင်းထန်သော စကားလုံးများ သုံး၍ ပြောကြားသည်။ (၃၀) ရက်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်၌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးတာဝန်ကို ယူခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ ယူနီဆက် (UNICEF) နှင့် နိုင်ငံ တကာ ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့ကြီးက မြန်မာပြည်သို့ လေကြောင်းဖြင့် ဆေးဝါးများ တင်ပို့ ပေးသည်။ ကျောင်းသား တသောင်း ခန့်နှင့် အခြား ဒီမိုကရေစီ လိုလားသော ဆန္ဒ ပြသူများသည် ထိုင်း၊ တရုတ်၊ အန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ် ဒေသ များသို့ ထွက်ပြေး လာကြသည်။ (၃) ရက်။ အထွေထွေ သပိတ် ပြိုကွဲ သွားသည်။ အစိုးရက ဝန်ထမ်းများ အလုပ်ခွင်သို့ ဝင်ရောက်ရန်နှင့် မလိုက်နာ ပါက အလုပ်မှ ထုတ်ပယ်မည် (သို့မဟုတ်) အခြား အပြစ် ပေးမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်၍ အလုပ်ခွင်သို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက် စေသည်။ (၆) ရက်။ စစ်တပ် အတွက် လက်နက် ခဲယမ်းများ သင်္ဘောဖြင့် စင်္ကာပူမှ ရောက်လာသည်။ စစ်တပ်က ရန်ကုန်မြို့မှ ပြည်သူ များအား လူမျိုးစု သူပုန်များကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် ပေါ်တာ အဖြစ် အတင်းအကြပ် စေခိုင်းမှု စတင် ပြုလုပ်သည်။ အာဏာသိမ်း အပြီး၌ နယ်စပ်သို့ ထွက်ပြေး သွားခဲ့သူများ အညံ့ခံ၍ ပြန်လည် ဝင်ရောက် လာနိုင်ရန် နယ်စပ် ဒေသ များတွင် ကြိုဆိုရေး စခန်း ၂၇ ခုကို ဖွင့်လှစ် လိုက်သည်။ စစ်တပ်က ကျောင်းသားများ နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံး ထား၍ ကြိုဆိုရေး စခန်း များသို့ ရောက်မလာ ကြလျှင် ၎င်းတို့အား သူပုန် အဖြစ် သတ်မှတ် မည်ဟု ပြောကြား လိုက်သည်။ (၇) ရက်။ ဂျပန်က ယူနီဆက်မှ တဆင့် မြန်မာပြည်သို့ အရေးပေါ် ကူညီ ထောက်ပံ့မှုကို ပေးအပ် သွားမည်ဟု ကြေညာသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ကုလ သမဂ္ဂ အမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ် မောင်မောင်ကြီးက လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ် ပေးမည်ဟု ကတိ ပြုခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီ လိုလားသော ဆန္ဒပြသူ များကို ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် တိတ်တဆိတ် ညှဉ်းပမ်း သတ်ဖြတ်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွား နေသည်။ စစ်တပ်က ဩဂုတ်လနှင့် စက်တင်ဘာလ အတွင်းက ဖြစ်ပွား ခဲ့သော ဆန္ဒပြပွဲ များတွင် ပါဝင် ခဲ့သည့် ရာပေါင်း များစွာသော ဝန်ထမ်း များကို အလုပ်မှ ဖြုတ်ပစ် လိုက်သည်။ (၁၂) ရက်။ ကေအန်ယူ သူပုန်များက ၁၉၈၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စစ်တပ်က သိမ်းပိုက် ခဲ့သော ထိုင်းနယ်စပ် အနီးရှိ သူတို့၏ စခန်းဟောင်း မယ်သဝေါကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက် လိုက်သည်။ (၁၇) ရက်။ ဩဂုတ်လ ကတည်းက ပိတ်ခဲ့သော ရန်ကုန်မြို့မှ ဘဏ်တိုက် များကို ပြန်လည် ဖွင့်လှစ် လိုက်သည်။ (၂၆) ရက်။ ရွှေတိဂုံ ဘုရား အပြင် ဘက်တွင် ကျောင်းသားများ စုရုံး ကြပြီး အစိုးရ ဆန့်ကျင်သည့် ကြွေးကြော်သံ များကို အော်ဟစ် ကြသည်။ စစ်တပ် ရောက်လာသည့် အခါ ကျောင်းသား များက လူစု ခွဲလိုက် ကြသည်။ (၃၀) ရက်။ လုံခြုံရေး တပ်သား များက သူတို့ ပျောက်သွားသည့် သေနတ် များကို သရက်တော ကျောင်းတိုက် အတွင်းမှ ပြန်လည် တွေ့ရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့ အသံမှ ကြေညာသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ရှမ်းပြည်နယ်၊ ပဲခူး၊ မကွေး၊ မန္တလေးနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း တို့ရှိ မြို့/ရွာ ၅၀ ကျော် တို့ကို လှည့်လည်၍ စည်းရုံးရေး ဆင်းရာ ထောင်ပေါင်း များစွာသော လူထု ပရိသတ် များက သောင်းသောင်းဖျဖျ ကြိုဆို ကြသည်။ (၃၁) ရက်။ စစ်အစိုးရ အဖွဲ့မှ ဗိုလ်မှူးကြီး အေဘယ်လ်က မြန်မာပြည် အနေနှင့် ၂၆ နှစ် တာမျှ ကုန်သွယ်ရေး ချုပ်ကိုင်မှုကို အဆုံး သတ်လိုက်ကြောင်း ကြေညာသည်။ ဗိုလ်မှူးကြီး အေဘယ်လ်က နိုင်ငံခြားမှ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု ကိုလည်း ကြိုဆိုကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောဆို လိုက်သည်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ နိုင်ငံခြားတွင် အမှုထမ်း နေသူများကို ဖယ်ရှားခြင်းများ စတင်သည်။ နိုင်ငံခြားမှ သံတမန်များ ကိုလည်း ပြန်လည် ခေါ်ယူ လိုက်သည်။ (၂) ရက်။ မှတ်ပုံတင် ထားသည့် နိုင်ငံရေး ပါတီပေါင်း ၄၃ ခုက နယ်စပ် ဒေသများမှ ပြန်လည် ရောက်ရှိ လာသော ကျောင်းသား များအား ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် နှောင့်ယှက်ခြင်း များကို ကန့်ကွက် လိုက်သည်။ (၄) ရက်။ ဗြိတိန် နိုင်ငံက မြန်မာ နိုင်ငံသို့ ပေးအပ် နေသော အကူအညီ များကို ရပ်စဲ လိုက်သည်။ (၅) ရက်။ ထိုင်းနယ်စပ် ဒေသ တဝိုက်ရှိ ကျောင်းသား များက ကရင် သူပုန် စစ်စခန်းတွင် ပြုလုပ် ခဲ့သော အစည်းအဝေး တရပ်၌ မြန်မာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦး (မကဒတ) ခေါ် All Burma Students' Democratic Font (ABSDF) ကို ဖွဲ့စည်း လိုက်သည်။ (၈) ရက်။ ကင်ဘရာမြို့ရှိ မြန်မာ သံရုံးမှ သံတမန် ၃ ဦး ဩစတြေးလျ နိုင်ငံ၌ နိုင်ငံရေး ခိုလှုံခွင့် တောင်းခံသည်။ အလုပ် ဖြုတ်ခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် ခေါ်ယူ စစ်ဆေး သုတ်သင်ခြင်းများ ဆက်လက် ပြုလုပ်လျက် ရှိသည်။ (၉) ရက်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ရဟန်းရှင်များ ဦးစီး ကျင်းပသည့် ဆန္ဒပြပွဲကို တားဆီးခြင်း ခံရသည်။ (၁၂) ရက်။ ထိုင်း အစိုးရက ထိုင်း ကျောင်းသားနှင့် လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့အစည်း များ၏ ဝေဖန် ပြစ်တင်မှုကြောင့် ထိုင်း ဒုတိယ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ပရာပတ်စ်လင်ပါဖန် မြန်မာ နိုင်ငံသို့ အလည်အပတ် သွားမည့် ခရီးစဉ်ကို ဖျက်လိုက်သည်။ (၁၅) ရက်။ အမေရိကန် လွှတ်တော်မှ ဒါနာရိုရာဗက်ချာ (Dana Rohrabacher) ထိုင်း နယ်စပ်ရှိ သေဘောဘိုး စခန်းသို့ သွားပြီး စိတ်ဓာတ် အရ လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေး အရ လည်းကောင်း ကူညီ အားပေးရန် ကတိ ပေးလိုက်သည်။ (၁၆) ရက်။ နယ်စပ်သို့ ထွက်ပြေး သွားသော ကျောင်းသား များကို ပြန်လက်ခံရန် သတ်မှတ်ရက် အချိန် ကာလကို နှစ်ကုန်သည် အထိ တိုးမြှင့် ပေးလိုက်သည်။ (၁၉) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ တပ်ပေါင်းစုမှ လူမျိုးစု သူပုန်၁၀ ဖွဲ့၊ မြေအောက် ကျောင်းသား အဖွဲ့ ၁၂ ဖွဲ့နှင့် အတိုက်အခံ ပါတီ အဖွဲ့အစည်း များသည် ထိုင်းနယ်စပ် အနီးရှိ ကလယ်ဒေး စခန်းတွင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး ကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် အဖွဲ့ (Democratic Alliance of Burma, DAB) ကို ဖွဲ့စည်း လိုက်သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ကေအန်ယူ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မြ၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ကချင် သူပုန် ခေါင်းဆောင် ဘရမ်ဆိုင်း တို့အား ရွေးချယ် တင်မြှောက် ကြသည်။ (၂၂) ရက်။ ထိုင်း အစိုးရက စောမောင် အာဏာ သိမ်းပြီးနောက် ထွက်ပြေး ခဲ့သော ကျောင်းသား များကို ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ယာယီ ခိုလှုံခွင့် ပေးလိုက်သည်။ (၂၄) ရက်။ မလေးရှား နိုင်ငံ သံအမတ်သည် သူ၏ သံတမန် ခန့်အပ်လွှာကို ဗိုလ်ချုပ် စောမောင် အစိုးရအား ပေးအပ် ခဲ့သဖြင့် စစ်အစိုးရနှင့် ပထမဦးဆုံး ဆက်သွယ်သော နိုင်ငံ ဖြစ်လာသည်။ (၃၀) ရက်။ စစ်အစိုးရသည် နိုင်ငံခြားငွေ ရရှိနိုင်ရန် ၎င်း၏ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေကို ကြေညာ ခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလ (၃) ရက်။ ဦးအောင်ကြီးသည် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်က ကွန်မြူနစ်ဟု စွပ်စွဲခြင်း ခံရသော သူ ၈ ဦးကို ထုတ်ပယ်ရန် ငြင်းဆန် ခဲ့သဖြင့် ထို အဖွဲ့ချုပ်မှ နုတ်ထွက် လိုက်သည်။ (၁၀) ရက်။ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ဦးတင်ဦးအား ရွေးချယ် တင်မြှောက် လိုက်သည်။ (၁၄) ရက်။ ထိုင်းနိုင်ငံ စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ချာဗာလစ် ယောင်ချာယွတ် မြန်မာပြည်သို့ သွားရောက်ပြီး ထိုင်း - မြန်မာ နယ်စပ် များတွင် နေထိုင်လျက် ရှိသည့် အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး ကျောင်းသား များကို ပြန်လည် ပို့ဆောင် ပေးရန် အတွက် အပြန်အလှန် သဘောဖြင့် ရရှိခဲ့သည့် မြန်မာ အစိုးရ၏ ရက်ရော လှသော သစ်ခုတ်ခွင့်နှင့် ငါးဖမ်းခွင့်များ ပိုက်၍ ထိုင်း နိုင်ငံသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိ လာသည် (၁၆) ရက်။ ဦးအောင်ကြီးက ပြည်ထောင်စု အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ ပါတီကို ထူထောင် လိုက်သည်။ (၁၈) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မြန်မာပြည် အရှေ့တောင်ပိုင်း ခရီးမှ ရန်ကုန်သို့ ပြန်ရောက် လာသည်။ ထိုဒေသ တွင်လည်း ဒေသခံ ပြည်သူ လူထု အများစု၏ ထောက်ခံ ကြိုဆိုမှု ရလာ ခဲ့သည်။ (၁၉) ရက်။ လုပ်သား ပြည်သူ့ နေ့စဉ် သတင်းစာ ခေါင်းကြီးပိုင်းတွင် နိုင်ငံရေး ပါတီများ အနေနှင့် လိုက်နာရမည့် စည်းကမ်း၊ တရား ဥပဒေနှင့် အစိုးရ အမိန့် ထုတ်ပြန် ကြေညာချက် များကို လိုက်နာ ကြရန် ဖြစ်ပြီး ပြည်သူ များကို သွေးထိုး လှုံ့ဆော်ရန် အချိန် မဟုတ် တော့ကြောင်း ရေးသား လိုက်သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က "သန့်ရှင်းပြီး တရား မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်နိုင် မဖြစ်နိုင် ကျွန်မတို့ မေးကြ ရပါမယ်။ ကျွန်မတို့က ဒါကို ဆန့်ကျင် နေတာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ပြန်လည် ဖြေကြားသည်။ (၂၁) ရက်။ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဒီဇင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမောင်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ချာဗာလစ် ယောင်ချာယွတ်တို့ ရခဲ့သည့် သဘော တူညီမှု၏ တစိတ် တဒေသ အဖြစ် ထိုင်း နယ်စပ်မှ ကျောင်းသား များအား မြန်မာပြည် ပြန်ပို့ရန် အတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ တာ့ခ်လေဆိပ် အနီး၌ ကြိုဆိုရေး စခန်း တခု ဖွင့်လှစ် လိုက်သည်။ အစိုးရ စစ်တပ်မှ မယ်သဝေါ ကရင် သူပုန် စခန်းကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက် လိုက်သည်။ (၂၆) ရက်။ ပထမ အသုတ် ဖြစ်သော မြန်မာ ကျောင်းသား ၈၀ ကို ထိုင်းနိုင်ငံ တာ့ခ်မြို့မှ ရန်ကုန်မြို့သို့ လေကြောင်းဖြင့် ပို့ဆောင် ပေးလိုက်သည်။ (၂၇) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ မိခင် ဖြစ်သူ၊ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ဇနီး ဒေါ်ခင်ကြည် (အသက်- ၇၆ နှစ်) ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန်သည်။ ထိုင်း အစိုးရက မြန်မာ အစိုးရအား ထိုင်းလေကြောင်း ပိုက်နက် ထဲတွင် လေယာဉ်ပျံဖြင့် နယ်စပ် ဒေသ များကို ကောင်းကင် ဓာတ်ပုံ ရိုက်နိုင်ရန် ၁၉၈၉ ခုနှစ် မတ်လ ၃၁ ရက်နေ့ထိ ခွင့်ပြု လိုက်သည်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ မတ် ဖွားများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ဖွားများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ဖွားများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ဖွားများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ဖွားများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ဖွားများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ဖွားများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ကိုးကား ၁၉၈၈ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%88

၁၉၈၇

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁၀) ရက်။ ဦးနေဝင်းက ရေဒီယိုနှင့် ရုပ်မြင် သံကြားမှ မိမိ ၂၅ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ် ခဲ့စဉ် ကာလ အတွင်း အမှားများ ပြုလုပ် ခဲ့ကြောင်း၊ အချိန် အခါနှင့် လျော်ညီစွာ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ၉ မိနစ်ခွဲကြာ ပြောကြားသော မိန့်ခွန်းတွင် ဝန်ခံ လိုက်သည်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ် ကတည်းက အစိုးရ ချုပ်ကိုင် ခဲ့သည့် ဆန်၊ ပြောင်းနှင့် ပဲ အမျိုးမျိုး ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားမှုများ အပေါ် ကင်းလွတ်ခွင့် ပြုလိုက်သည်။ (၅) ရက်။ ကျပ်ငွေ ၂၅၊ ၃၅ နှင့် ၇၅ ကျပ်တန် များကို သုံးစွဲရန် တရား မဝင်တော့ကြောင်း နိုင်ငံတော် ကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဦးစိန်လွင် လက်မှတ် ရေးထိုး ခဲ့သည့်အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်သည်။ တိုင်းပြည်၏ ငွေကြေး လည်ပတ်မှု ၈၉ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ပျောက်ကွယ် သွားပြီး ပြည်သူများအား သုံးစွဲခွင့် ရပ်စဲ လိုက်သည့် ငွေစက္ကူများ အတွက် လျော်ကြေး မပေးပေ။ (၆) ရက်။ အစိုးရက တက္ကသိုလ်နှင့် ကောလိပ် အားလုံးကို ပိတ်လိုက်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်းမှ ရန်ကုန်တွင် လာရောက် ပညာ သင်ကြား နေသော ကျောင်းသားများကို နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ လိုက်သည်။ (၇) ရက်။ အခွန်ကောက် ဥပဒေ အများအပြားကို ပြန်လည် ပြင်ဆင် လိုက်သည်။ လယ်သမားများ ငွေအစား ကုန်ပစ္စည်း များဖြင့် အခွန် ပေးရန် ဥပဒေကို ချမှတ်ခဲ့ရာ ကျေးလက် ဒေသများတွင် မကျေနပ်မှုများ ပေါ်ပေါက် လာသည်။ အောက်တိုဘာလ (၉) ရက်။ ဦးနေဝင်းက ထိုနေ့ မဆလ ပါတီ အစည်းအဝေး တရပ်တွင် "ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ နိုင်ငံသားတိုင်း ဘယ်သူမဆို ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းများကို မှတ်ပုံတင်ပြီး လုပ်ကိုင်နိုင်တဲ့ အကြောင်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ကြေညာခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်" ဟူ၍ ပြောကြားသည်။ (၁၄) ရက်။ ပြည်သူ့ လွှတ်တော်က စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် ငွေစက္ကူ တန်ဖိုး ချခဲ့မှုကို သဘောတူကြောင်း အတည် ပြုလိုက်သည်။ အသုံး မပြု နိုင်တော့သည့် ၂၅၊ ၃၅ နှင့် ၇၅ ကျပ်တန် ငွေစက္ကူများ အစား ၄၅ ကျပ်တန်နှင့် ၉၀ ကျပ်တန် ငွေစက္ကူ များဖြင့် အစား ထိုးလိုက်သည်။ (၂၈) ရက်။ နံနက် ၄ နာရီ ခွဲခန့်တွင် ရန်ကုန် မြို့လယ်ရှိ သမ္မတ ရုပ်ရှင်ရုံ၌ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားသည်။ တစုံတယောက်မှ ထိခိုက်မှု မရှိပေ။ (၂၉) ရက်။ ကုလ သမဂ္ဂ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေး ကောင်စီက မြန်မာပြည်သည် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှု အနည်းဆုံး နိုင်ငံ အဆင့်အတန်းတွင် ပါဝင်ကြောင်း လက်ခံလိုက်သည်။ နိုဝင်ဘာလ (၂-၃) ရက်။ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေ ဒေသ ကောလိပ်မှ ကျောင်းသားများ အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး ကြွေးကြော်သံ များဖြင့် ဆန္ဒ ပြကြသည်။ (၇) ရက်။ မန္တလေးတိုင်း ရေဆင်း စိုက်ပျိုးရေး တက္ကသိုလ်နှင့် ပျဉ်းမနား တိရစ္ဆာန် မွေးမြူရေးနှင့် ဆေးကုသရေး တက္ကသိုလ်မှ ကျောင်းသားများက ဦးနေဝင်း ရုပ်ပုံများကို မီးရှို့၍ ဆန္ဒ ပြကြသည်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁၁) ရက်။ ကုလ သမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံက မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံဖြိုး တိုးတက်မှု အနည်းဆုံး နိုင်ငံများ စာရင်းတွင် ပါဝင်ကြောင်း သဘောတူ အတည် ပြုလိုက်သည်။ ကမ္ဘာ့ ငွေကြေး ရန်ပုံငွေ အဖွဲ့အစည်း ကိန်းဂဏန်း အရ မြန်မာ့ နိုင်ငံခြား ငွေသည် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၈ သန်း အထိ ကျဆင်း သွားသည်။ ရန်ကုန် စက်မှု တက္ကသိုလ်မှ ကြိုးကြား ကြိုးကြား သတင်းများ ကြားရသည်။ မန္တလေးရှိ ရဲအဖွဲ့သို့ မြေအောက် ကျောင်းသား အဖွဲ့က ခြိမ်ချောက် စာများ ပေးပို့သည်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ မတ် ဖွားများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ဖွားများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ဖွားများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ဖွားများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ဖွားများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ဖွားများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ဖွားများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ကိုးကား ၁၉၈၇ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%87

၁၉၈၆

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၂၆) ရက်။ ချာနိုဘိုင်း နျူးကလီးယား ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ မတ် ဖွားများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ဖွားများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ဖွားများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ဖွားများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ဖွားများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ဖွားများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ဖွားများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ကိုးကား ၁၉၈၆ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%86

၁၉၈၅

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ အိန္ဒိယတွင် မစ္စတာရာဂျစ်ဂန္ဒီ၏ အစိုးရသစ် တာဝန် စတင်ထမ်းဆောင်။ ကိုမိုရိုကျွန်းစုတွင် ၁၉၇၈ ခုမှစ၍ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်လိုက်ပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး ဖျက်သိမ်းရာ၊ ယခင် အလီမရော့ဂျေးထမ်းဆောင်ခဲ့သော ဝန်ကြီးချုပ် တာဝန်ဝတ္တရားများကို လက်ရှိသမ္မတ အာမက်အဗ္ဗဒူလာက ပူးတွဲထမ်းဆောင်။ အင်တာနက်ဒိုမိန်းအမည်စနစ်ကို ဖန်တီး။ ဂရင်းလန်ကျွန်းကို ဥရောပဘုံဈေးအဖွဲ့မှ ပြန်လည်ရွေးနှုတ်။ ပထမဆုံးသော ယူကေဆယ်လူလာမိုဘိုင်းဖုန်းကွန်ရက်ကို ဗိုဒါဖုန်းက လွှတ်တင်။ (၃) ရက်။ အီသီယိုးပီးယားရှိ ဖလက်ရှာရဟူဒီ ၂၅,၀၀၀ အနက် ၁၂,၀၀၀ ခန့်ကို ဆူဒန်မှတဆင့် အစ္စရေးသို့ ၁၉၈၄ နိုဝင်ဘာမှစ၍ လေယာဉ်ဖြင့် သယ်ယူခဲ့ကြောင်း သတင်းထွက်ပေါ်။ (၄) ရက်။ ၃၇ နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့နှင့် အခြေခံဥပဒေနေ့ အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားများကို ကျင်းပ။ နိုင်ငံတော်ကောင်စီသည် အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု ဘွဲ့တံဆိပ်တော်နှင့် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ ဘွဲ့တံဆိပ်တော်များ ဆက်ကပ် လှူဒါန်းခြင်း ခံရသော ဆရာတော်ကြီးများ၏ ဘွဲ့အမည်များကိုလည်းကောင်း၊ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့များနှင့် ဂုဏ်ထူးဆောင် တံဆိပ်များ အပ်နှင်းခြင်း ခံရသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ အမည်စာရင်းကိုလည်းကောင်း ထုတ်ပြန်။ ဝန်ကြီးအဖွဲ့သည် မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးအတွက် ကိုယ်ကျိုးစွန့် အနစ်နာခံ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည့် ပုဂ္ဂိုလ်လေးဦးတို့အား တလုံးတခဲတည်း ချီးမြှင့်ငွေ ကျပ်တသောင်းတိတိနှင့် လစဉ် ချီးမြှင့်ငွေ ကျပ်နှစ်ရာတိတိကို ခံစားခွင့်ပြုလိုက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်။ ဘာရင့်ပင်လယ်တွင် ၁၉၈၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ က ယက်ရေတပ် လေ့ကျင့်ရေး ပြုလုပ်နေစဉ် ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်ပုံစံ ဒုံးပျံတစင်း လမ်းလွဲပြီး နော်ဝေးပိုင်နက်ကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင်းသို့ ကျဆင်းသည့် ဖြစ်ရပ်အတွက် ယက်က နော်ဝေနှင့် ဖင်လန်အစိုးရတို့ကို တောင်းပန်။ (၅) ရက်။ (၆) ရက်။ (၇) ရက်။ ကန်ခြားရေးဝန်ကြီး ဂျော့ရွတ်နှင့် ယက်ခြားရေးဝန်ကြီး အန်ဒရေ ဂရိုမီကိုတို့သည် ဂျီနီဗာ၌ တွေ့ဆုံ၊ နျူးကလီးယားနှင့် အာကာသလက်နက်များ လျှော့ချရေး စေ့စပ်ဆွေးနွေးပွဲသစ် အစည်းအဝေးအစီအစဉ်အတွက် ညှိနှိုင်း။ ဆဲလ်နက်(Cellnet)က ဒုတိယမြောက် ယူကေဆယ်လူလာကွန်ရက်ကို လွှတ်တင်။ (၈) ရက်။ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပုံနှိပ်ရေးနှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး ကော်ပိုရေးရှင်း စာပေဗိမာန်အဖွဲ့က ကြီးမှူး၍ ဝေဖန်ရေးစာပေ စာတမ်းဖတ်ပွဲကို ကျင်းပ။ ဗိုလစ်ဗီးယားတွင် အစိုးရအဖွဲ့တဖွဲ့လုံး နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် လက်ဝဲ အမျိုးသား တော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှု ပါတီဝင်များသာ ပါဝင်သော အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကို ဖွဲ့စည်း။ ဂျပန်သည် ဟေလီကြယ်တံခွန် စောင့်ကြည့်ရန် အမ်အက်စ်တီ-၅ ဆာကီဂါကေ (ရှေ့ဆောင်) အမည်ရှိ ဂြိုဟ်တုကို လွှတ်တင်။ (၉) ရက်။ (၁၀) ရက်။ ၃၇ နှစ်မြောက် ကချင်ပြည်နယ်နေ့အခမ်းအနားကို မြစ်ကြီးနား၌ ကျင်းပရာ လူထုအစည်းအဝေးပွဲကြီးသို့ လုပ်သားပြည်သူ ၂၀,၀၀၀ ကျော် တက်ရောက်။ နီကရာဂွာတွင် ဒင်နီယယ် အော်တီဂါ ဆားဗေဒရာက သမ္မတအဖြစ်၊ ဆာဂီအို ရာမီရက်ဇ် မာကာဒိုက ဒုသမ္မတအဖြစ် ခြောက်နှစ်သက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆို။ Kenyaက ဆားရဝီ အာရပ်ဒီမိုကရက်တစ်ရီပတ်ဘလစ်Sahrawi Arab Democratic Republic (SADR)ကို အသိအမှတ်ပြု။ (၁၂) ရက်။ ဂရိနှင့် အယ်လဘေးနီးယားတို့ကို ဆက်သွယ်ထားသော လမ်းမကြီးကို ၁၉၄၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ကာကာဗီယာနယ်စပ်မြို့လေး၌ စတင်ဖွင့်လှစ်ပြီး၊ နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သဘောတူစာချုပ်ကို အေသင်၌ ချုပ်ဆို။ (၁၃) ရက်။ (၁၄) ရက်။ သမ္မတနှင့် ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဦးစန်းယုသည် ဧရာဝတီတိုင်းတွင်းရှိ ၂၆ မြို့နယ်တို့မှ ပါတီ၊ ကောင်စီ၊ လူထုလူတန်းစား အဖွဲ့အစည်းများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး လမ်းညွှန်။ လက်ဘနွန်တောင်ပိုင်းမှ အစ္စရေးတပ်များကို အဆင့်သုံးဆင့်ဖြင့် ရုပ်သိမ်းရန် အစ္စရေးအစိုးရက ဆုံးဖြတ်။ (၁၅) ရက်။ ၃၃ နှစ်မြောက် ကယားပြည်နယ်နေ့အခမ်းအနားကို လွိုင်ကော်၌ ကျင်းပ။ ဘရာဇီးရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ သမ္မတလောင်း တန်ခရီဒိုနိဗ်စ် (Tancredo Neves)(၇၄ နှစ်)သည် ၂၁ နှစ်အတွင်း ပထမဆုံးသော အရပ်သား သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခြင်းခံရ။ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်ရေးကို အဆုံးသတ်။ (၁၆) ရက်။ (၁၇) ရက်။ ဗြိတိန်တယ်လီကွန်းBritish Telecomမှ ရက်ဒ်ဖုန်းဘောက်စ်red telephone boxများကို ပြသမည်ဟု ကြေညာ။ (၁၈) ရက်။ သမ္မတ ဦးစန်းယုနှင့် မဆလ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်းတို့ ၂၂ ကြိမ်မြောက် မြန်မာ့ ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲ ပဏာမ ခင်းကျင်းပြသမှုများကို ကြည့်ရှု စစ်ဆေး။ (၁၉) ရက်။ (၂၀) ရက်။ ကန်သမ္မတ ရော်နယ် ရေဂင်နှင့် ဒုသမ္မတ ဂျော့ ဘုရှ်တို့ ဒုလေးနှစ်သက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆို။ ရော်နယ် ရေဂင်သည် ယူနိုက်တက်စတိတ်၏ ဒုတိယသက်တမ်းသမ္မတနေရာအတွက် လျှို့ဝှက်စွာ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆို။ (၂၁) ရက်။ ရော်နယ် ရေဂင်သည် အများသိ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆို။ (၂၂) ရက်။ အင်ဒိုနီးရှား ခြားဝန်ကြီး ဒေါက်တာ မော့တာကူဆူမတ်မာဂျာ မြန်မာသို့ အလည်အပတ် ရောက်။ အာဟာရချို့တဲ့လွန်းသူ ဦးရေသည် လာမည့်ငါးနှစ်အတွင်း သန်း ၄၅၀ မှ ၅၁၀ အထိ တိုးလာပြီး နှစ်ဆယ်ရာစု နှစ်ကုန်တွင် သန်း၆၀၀ နှင့် သန်း ၇၀၀ ကြားထိ ရောက်ရှိသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ခရစ်နှစ် ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် အာဟာရချို့တဲ့သူ ဦးရေသည် သန်း ၁,၃၀၀ ထိ ရှိလာမည်ဟု ခန့်မှန်းမိကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ၁၉၈၅ အတွက် တကမ္ဘာလုံး၏ စစ်သုံးစရိတ်သည် ဒေါ်လာသန်းပေါင်း တသန်းထိ ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ နျူးကလီးယားဗုံးအလုံး ၅၀,၀၀၀ သည် ယမ်းဘီလူးအား တန်ချိန် သန်း ၁၆,၀၀၀ နှင့် ညီမျှကြောင်း တနည်းဆိုသော် လူတဦးချင်းစီအတွက် ပေါက်ကွဲအား သုံးတန်ခွဲစီနှင့် ညီမျှကြောင်း၊ နျူးကလီးယား အင်အားကြီး ငါးနိုင်ငံရှိ လက်နက်အင်အား စုစုပေါင်းသည် ဟီရိုရှီးမား၌ ဖောက်ခွဲခဲ့သော ဗုံးမျိုး အလုံးတသန်းနှင့် ညီမျှကြောင်းဖြင့် ဂျီနီဗာရှိ ကုလသမဂ္ဂရုံး အကြီးအကဲက ပြော။ (၂၃) ရက်။ ဖိလစ်ပိုင်တွင် ၁၉၈၃ ဩဂုတ်က အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဘီနစ်နို အကွီနို အသတ်ခံရမှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်ဟူသော စွဲချက်ဖြင့် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖာဘီယန် ဗားအပါအဝင် လူ ၂၆ ဦးကို ဖမ်းဆီးတရားစွဲဆို။ (၂၄) ရက်။ (၂၅) ရက်။ (၂၆) ရက်။ ချင်းပြည်နယ်၊ တွန်းဇံမြို့နယ်လုံးကျွတ် စာတတ်မြောက်ရေးအောင်ပွဲ အခမ်းအနားကို အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ပြီ ဖြစ်၍ မြို့နယ်လုံးကျွတ် စာတတ်မြောက်မှု အောင်ပွဲခံသော မြို့နယ်ပေါင်း ၂၂၆ မြို့နယ် ရှိပြီ ဖြစ်။ (၂၇) ရက်။ စီးပွားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့Economic Cooperation Organization (ECO)ဟူ၍ ဖြစ်ပေါ်။ (၂၈) ရက်။ အိုပက်အဖွဲ့ဝင် ၁၃ နိုင်ငံမှ ဝန်ကြီးများသည် ဂျီနီဗာတွင် သုံးရက်တာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး အာရေဗျ ရေနံစိမ်းအကျဲစား ဈေးနှုန်းကို တစည်လျှင် ၂၉ ဒေါ်လာနှုန်းမှ ၂၈ ဒေါ်လာနှုန်းသို့ လျှော့ချရန် သဘောတူညီ။ အိုပက်၏ ၂၅ နှစ်တာသမိုင်းတွင် ဒုကြိမ်မြောက် အထွေထွေဈေးနှုန်း လျှော့ချခြင်းဖြစ်။ နျူးကလီးယားလက်နက်များ စမ်းသပ်ထုတ်လုပ်ဖြန့်ချိမှုဟူသမျှကို ပိတ်ပင်လိုက်ကြရန်၊ လက်ရှိ သိုလှောင်ထားသော လက်နက်များကို လျှော့ချရန်၊ နျူးကလီးယားလက်နက် စမ်းသပ်မှုကို ပိတ်ပင်သော စာချုပ်တရပ်ကို လက်မှတ်ရေးထို ချုပ်ဆိုကြရန်နှင့် အာကာသကို စစ်ရေးအတွက် အသုံးချနေမှုကို ရပ်ဆိုင်းကြရန် နျူးကလီးယား အင်အားကြီး နိုင်ငံများကို တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ထားသည့် တိုက်ကြီးလေးတိုက် ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ် ကြေညာချက်ကို လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ခြောက်နိုင်ငငံ ထိပ်သီးညီလာခံက ထုတ်ပြန်။ နယူးဒေလီ၌ ၄ ရက်ကြာ ကျင်းပသော ယင်းညီလာခံသို့ အိန္ဒိယ၊ ဆွီဒင်၊ ဂရိဝန်ကြီးချုပ်များ ဖြစ်သော ရာဂျစ်ဂန္ဒီ၊ အိုလော့ ပမ်းနှင့် အင်ဒရီးယားစ် ပါပန်ဒရီယို၊ အာဂျင်တီးနား၊ မက္ကဆီကို၊ တန်ဇန်နီးယား သမ္မတများ ဖြစ်သော ရော အယ်ဖွန်ဆင်၊ မီဂွယ် ဒီလာမက်ဒရစ်နှင့် ညီရေးရေးတို့ တက်ရောက်။ ဟောလိဝုဒ်၌ အလှူသီချင်းတပုဒ်ဖြစ်သော "We Are the World"ကို USA for Africaအဖွဲ့က အသံသွင်း။ (၂၉) ရက်။ (၃၀) ရက်။ ၃၈ နှစ်မြောက် ပြည်ထောင်စုနေ့ အလံတော် ပြည်နယ်၊တိုင်းများသို့ လှည့်လည်သည့် ခရီးစဉ် စတင်ရာ ပြည်ထောင်စုအလံတော် ၃၀ ရက်တွင် ဧရာဝတီ၊ ပုသိမ်သို့လည်းကောင်း၊ ၃၁ တွင် ရခိုင်၊ ကျောက်ဖြူသို့လည်းကောင်း ရောက်။ ၂၁ ရာစုနှစ်အတွက် အာကာသနည်းပညာနှင့် စူးစမ်းလေ့လာမှုတွင် ဥရောပက ရှေ့တန်းတွင် နေရာယူ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်သည့် အစီအစဉ်တရပ်ကို အနောက်ဥရောပ အာကာသ မဟာဗျူဟာ ညီလာခံက မူအားဖြင့် လက်ခံ။ ယင်းညီလာခံသို့ ဘယ်လဂျီယံ၊ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ ဒိန်းမတ်၊ အနောက်ဂျာမနီ၊ အိုင်ယာလန်၊ အီတလီ၊ နယ်သာလန်၊ စပိန်၊ ဆွီဒင်နှင့် ဆွစ်ဇာလန်တို့ တက်ရောက်။ (၃၁) ရက်။ သဘင်ကောင်စီစည်းရုံးရေးကော်မတီက ပြည်သူ့အကျိုးပြု သဘင်များ ထွန်းကားရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရှင်းလင်းတင်ပြပွဲနှင့် ထောက်ခံဆွေးနွေးပွဲကို ရန်ကုန်၊ မြို့တော်ခန်းမ၌ ကျင်းပ။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ – ဖရန်စစ္စကိုဖရန်ကို ၁၉၆၉ ကတည်းက ပိတ်ထားသည့် ဂျီဘရော်လ်တာနှင့် စပိန်ကြားက နယ်စပ်ကို ပထမဦးဆုံးအနေဖြင့် ပြန်ဖွင့်။ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ – ယူအက်စ်ဦးဆောင်သော MX missile ဒုံးကျည်စမ်းသပ်ချက်၌ ပါဝင်ခြင်းမှ ဩစတြေးလျ ရပ်ဆိုင်း။ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ – ယူအက်စ်ဆေးဝါးအေးဂျင့် ကိကိ ကမ္မာရီနာသည် ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီး မက္ကဆီကို၌ အသတ်ခံရ(အလောင်းကို မတ် ၅ ၌ တွေ့ရှိ)။ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ – တောင်အာဖရိက အစိုးရက လွတ်လပ်ခွင့်ပေးသည်ကို နယ်လ်ဆင် မန်ဒဲလား ငြင်းပယ်။ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ – ရာဖေး အဒီယေဂို ဘရူနိုသည် ဥရုဂွေးနိုင်ငံ၏ ကြားဖြတ်သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိန်။ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ – စီအင်အင်သတင်းထောက် ဂျယ်ရီမီ လယ်ဗင်းသည် လက်ဘနွန်၌ ဓားစာခံအဖြစ်မှ လွတ်မြောက်။ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ – လက်ဘနွန်မှ တပ်များကို အစ္စရေး စတင်ရုပ်သိမ်း။ ဟစ်ဘိုလာဝါဒကို ဘေရွတ်မြို့တွင် ထုတ်သည့် ပရိုဂရမ်တခု၌ ဖော်ပြကြေညာ။ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ – ဝီလျံ ရှရိုးဒါးသည် နုလုံးတုအစားထိုးပြီး ဆေးရုံမှ ဆင်းလာသည့် ပထမဆုံးလူနာ ဖြစ်လာ။ တရုတ်လေကြောင်းလိုင်း ခရီးစဉ် ၀၀၆ သည် ပျံသန်းစဉ် မတော်တဆဖြစ်၊ အသေးစားထိခိုက်မှု ၂၂၊ အပြင်းအထန်ထိခိုက်မှု ၂ ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး သေဆုံးသူမရှိ။ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ဇာတ်ကြောရှည်သော အရှေ့ဆုံးသူများ(Eastenders)ဇာတ်လမ်းတွဲ၏ ပထမပိုင်းကို ဘီဘီစီဝမ်းတယ်လီဗေးရှင်း၌ ပြသ။ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ – ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး အော်တိုဆုံချက်ချိန် မှန်ဘီလူးထီးရောင်ပြန်ကင်မရာဖြစ်သော Maxxum 7000 ကို မီနိုးတာ(Minolta)က (ထုတ်လုပ်)ဖြန့်ချိ။ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ – ၁၉၈၅ နယူးရီပစ်ခတ်မှု။ မြောက်အိုင်ယာလန်၊ နယူးရီမြို့၌ တော်ဝင်အာစတာကန်စတာဘူလရီ(RUC)ရဲစခန်းကို ခရိုင်အိုင်းရစ်ရီပတ်ပလီကန်စစ်တပ်က လက်နက်ကြီးမော်တာဖြင့် ပစ်ခတ်ရာ အရာရှိ ၉ ဦးသေဆုံးပြီး RUC သမိုင်း၌ တရက်တည်းအသေအပျောက်အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့။ မတ်လ ဂျီအင်ယူကြေညာစာတမ်းကို ရစ်ချတ်စတောမန်းရေးသားပြီး ပထမဆုံးထုတ်ဝေ။ ၁ မတ် – ၁၂ နှစ်ကြာအာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းပြီးနောက် ဂျူးလီယို မာရီယ စန်ဂွတ်နတီသည် ပထမဆုံး ဒီမိုကရေစီကျကျ ရွေးကောက်ခံရသော ဥရုဂွေးသမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိန်။ ၃ မတ် – ရစ်ချ်တာစကေး ၈ ရှိသော ငလျင် ချီလီနိုင်ငံ၊ ဆန်တီယေဂိုနှင့် ဗောပါရာဆို၌ လှုပ်ရာ၊ ၁၇၇ သေဆုံး၊ ၂၅၇၅ ဒဏ်ရာရ၊ အိမ် ၁၄၂၄၈၉ ပျက်စီးပြီး လူတသန်းခန့် အိုးအိမ်မဲ့သွား။ ၄ မတ် – ယူအက်စ်အစားအသောက်နှင့်ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေးက အေအိုင်ဒီအက်စ်အတွက် သွေးစစ်မှုကို ခွင့်ပြု၊ ထိုအချိန်မှစ၍ အမေရိကန်၌ သွေးလှူဒါန်းမှုအားလုံးကို စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးလာ။ ဧပြီလ (၁၁) ရက်။ ယူအက်စ် ကော်ရယ်ဆီးသင်္ဘောနှင့် အီကွေဒေါဆီတင်သင်္ဘော နပိုတို့သည် ကူးဘားကမ်းလွန်၌ တိုက်မိ။ အယ်လ်ဘေးနီးယားပြည်ထောင်စု အမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ခေါင်းဆောင် ပထမဆုံးအတွင်းရေးမှူး အင်ဗာဟော့စ်ဟား ကွယ်လွန်။ (၁၂) ရက်။ စပိန်နိုင်ငံ၊ မက်ဒရစ်မြို့အနီး အယ် ဒီစကန်ဆိုစားသောက်ဆိုင်၌ အစ္စလာမ်ဂျီဟတ်အဖွဲ့အစည်းက အကြမ်းဖက်ဗုံး ဖောက်ခွဲရာ ၁၈ ဦးသေဆုံး၊ ၈၂ ဦး ဒဏ်ရာရ။ (၁၅) ရက်။ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၌ လူမျိုးခြားများနှင့် လက်ထပ်သည်ကို တားမြစ်ခြင်းမှ ပယ်ဖျက်။ (၁၉) ရက်။ ဆိုဗီယက်ယူနီယံသည် အရှေ့ကာဇက်စတန်၌ နျူကလီးယားစမ်းသပ်မှု ပြုလုပ်။ (၂၃) ရက်။ ကိုကာကိုလာသည် ဖော်စပ်နည်းကို ပြုပြင်ပြီး၊ ကုတ်အချိုရည်သစ်ကို ဖြန့်ချိ၊ (တုံ့ပြန်မှုများ မကောင်းလှသဖြင့်၊ သုံးလမပြည့်မီတွင် မူလဖော်စပ်နည်းဖြင့် ဈေးကွက် ပြန်တင်ခဲ့ရသည်) မေလ (၁) ရက်။ ရန်ကုန်တိုင်း၊ အလုပ်သမားနေ့ လူထုအစည်းအဝေးပွဲကို ကြည့်မြင်တိုင်မြို့နယ်၊ စလင်းအားကစားကွင်း၌ ကျင်းပ။ ၅၅ နှစ်ရှိ ကန်အမျိုးသား ရစ်ချတ် ဘတ်စ်သည် ဧဝရတ်တောင်ထိပ်သို့ အသက်ကြီးဆုံး တက်ရောက်နိုင်သူအဖြစ် အောင်မြင်စွာ ရောက်ရှိ။ (၂) ရက်။ ဝါဆောစစ်မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ သက်တမ်းကို နောက်ထပ် နှစ် ၂၀ တိုးရန် စာချုပ်အဖွဲ့ဝင် ၇ နိုင်ငံ၏ သဘောတူညီချက်ကို ပိုလန်နိုင်ငံတော်ကောင်စီက အတည်ပြု။ မလေး၏ ပြည်ပကြွေးမြီသည် ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၂,၅၀၀ ရှိကြောင်း မလေး ဒု-ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ပြော။ (၃) ရက်။ အဖွဲ့ဝင် ၁၂ ဦးပါ ပနားမားအစိုးရအဖွဲ့ သမ္မတနီကိုလပ်အာဒစ်တို ဘာလက်တာထံ နုတ်ထွက်လွှာ တင်။ (၄) ရက်။ (၅) ရက်။ (၆) ရက်။ ဆိုမာလီတွင် မတ်လမှစ၍ ဝမ်းလျှောရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂,၃၀၀ ရှိပြီဟု ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ကြေညာ။ ပနားမားသမ္မတ ဘာလက်တာနှင့် အစိုးရအဖွဲ့သစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆို။ (၇) ရက်။ ၁၉၈၂ က ပီနန်လေဆိပ်တွင် ဘိန်းဖြူ ၂၈ ပေါင် ဖမ်းဆီးရမှုဖြင့် ဟောင်ကောင်နေထိုင်သူ ၈ ဦးကို မလေးတရားရုံးက သေဒဏ်ချ။ ဇွန်လတွင် ရွေးကောက်ပွဲများကျင်းပနိုင်ရန် ဂရိပါလီမန်ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ပါလီမန် ဥက္ကဋ္ဌ အလီဗရက်စ်က ကြေညာ။ (၈) ရက်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားကို အောင်ဆန်းအားကစားပြိုင်ကွင်း၌ ကျင်းပ။ (၉) ရက်။ (၁၀) ရက်။ (၁၁) ရက်။ (၁၂) ရက်။ (၁၃) ရက်။ (၁၄) ရက်။ ဂျပန်မှတဆင့် ကန်သို့ ကန်ဒေါ်လော လေးသန်းခန့်ရှိ ဘိန်းဖြူ ၈.၈ ပေါင် ခိုးသွင်းရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ထိုင်းလေယာဉ်မယ်ဟောင်း ဝါနစ်ယွမ်ချင်ဒါကို ဂျပန်အာဏာပိုင်များက ထောင် ၉ နှစ် အပြစ်ပေး။ (၁၅) ရက်။ ရိုမေးနီးယား ဝန်ကြီးချုပ် ကွန်စတန်တင်း အက်စကာလက်စကူးနှင့် ဇနီးနှင့် အဖွဲ့ သုံးရက်ကြာ လည်ပတ်ရန် ရန်ကုန်သို့ အထူးလေယာဉ်ဖြင့် လာ။ ကမ်ပူးချားတွင် ဗီယက်နမ်တပ်များကို တပ်ခိုက်နေသည့် ကွန်မြူနစ်မဟုတ်သော သူပုန်များကို အကူအညီ ဒေါ်လာ ငါးသန်းပေးရေး ဥပဒေကြမ်းကို ကန်အထက်လွှတ်တော်က အတည်ပြု။ (၁၆) ရက်။ တချိန်က မွန်ဂိုဘုရင်များ၏ သမိုင်းဝင်ရတနာ ဖြစ်ပုံရသော ဝယ်နိုင်သူ မပေါ်ခဲ့သည့် ၅၅.၉၁ ရတီရှိ ပုလဲလုံးပုံ စိန်တုံးကို ဂျီနီဗာမြို့ လေလံပွဲတခုတွင် ကန်ဒေါ်လာ ၁.၇ သန်းနှင့် ရောင်းချ။ (၁၇) ရက်။ (၁၈) ရက်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် စတုရန်းမိုင် ၅၅,၀၀၀ တွင် လူဦးရေ ၁၀၁.၅ သန်းခန့် နေထိုင်ရာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်ဟု ဒါကာမှ ထုတ်ပြန်သော သုတေသန အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြ။ (၁၉) ရက်။ တရုတ်သည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများကို ၂၁ ရာစုအလယ်ပိုင်းတွင် အမီလိုက်နိုင်ရန် ပညာရေးကဏ္ဍကို တိုးမြှင့်ရန် တိန့်ရှောင်ဖိန် ပြော။ စက်မှုလုပ်ငန်းတိုးတက်ရေးနှင့် ငွေဖောင်းပွတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် အချက် ၂၀ ပါ ခြိုးခြံချွေတာရေးအစီအစဉ်ကို အစ္စရေးဝန်ကြီးအဖွဲ့က အတည်ပြု။ (၂၀) ရက်။ နျူးကလီးယားကျွမ်းကျင်သူ ၁၀၀၀ ခန့်နှင့် ၃၈ နိုင်ငံမှ စက်မှုအကျိုးဆောင်များ တက်ရောက်သော ပဉ္စမကြိမ်မြောက် နျူးကလီးယားငြိမ်းချမ်းစွာ အသုံးချရေးညီလာခံကို တောင်ကိုရီးယား၊ ဆိုးလ်တွင် ကျင်းပ။ (၂၁) ရက်။ (၂၂) ရက်။ ချက်ကိုစလိုဗက် ကွန်မြူနစ်ပါတီဗဟို ကော်မတီ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဂုစတပ်ဟူဆက်ကို  လွှတ်တော်က သမ္မတအဖြစ် တင်မြှောက်။ (၂၃) ရက်။ (၂၄) ရက်။ ဘင်္ဂလားတွင် လေတိုက်နှုန်း တနာရီ ၇၅ မိုင်မှ ၁၀၀ ထိ ရှိသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်သော ကြောင့် လူပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော် သေဆုံး။ (၂၅) ရက်။ (၂၆) ရက်။ (၂၇) ရက်။ အနောက်ဂျာမနီ ကြက်ခြေနီအသင်းက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ လေဘေးအတွက် ကန်ဒေါ်လာ ၁,၀၀,၀၀၀၊ ဗြိတိန်က ကန်ဒေါ်လာ ၆၃,၀၀၀၊ ကန်က ဒေါ်လာ ၂၅,၀၀၀ အသီးသီး လှူ။ (၂၈) ရက်။ (၂၉) ရက်။ သာသနာတော် သန့်-တည်-ပွားရေး ဒု-ကြိမ် ဂိုဏ်းပေါင်းစုံ သံဃာ့အစည်းအဝေးကို ရန်ကုန် ကမ္ဘာအေး ကုန်းမြေရှိ မဟာပါသာဏ လိုဏ်ဂူတော်ကြီး၌ ကျင်းပ။ (၃၀) ရက်။ ဂေါ်ဘာချော့၊ ချက်ကွန်မြူနစ် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးနှင့် သမ္မတ ဂုစတပ်တို့ မော်စကို၌ တွေ့ဆုံ။ (၃၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ပြည်ပပို့ကုန်များ မြှင့်တင်ရေး ကြိုးပမ်းချက်တရပ်အဖြစ် ကန်ဒေါ်လာနှင့် လဲလှယ်ရာတွင် ပိုလန်သုံး ဇလော့တီငွေကို ၁၃.၂ % တန်ဖိုးချလိုက်ကြောင်း ပိုလန်ကြေညာ။ (၂) ရက်။ ထိုင်း၌ ကြောက်ခမန်းလိလိ သစ်တောပြုန်းတီးမှုကို ကာမိစေရန် လေးနှစ်အတွင်း သစ်ပင်သန်း ၁၂၀ ထိ စိုက်ပျိုးမည်ဟု ထိုင်းအသံလွှင့်ဌာန ကြေညာ။ တရုတ်တွင် စီးပွားရေးစီမံကိန်းများအတွက် ၁၉၇၉ ခုနှစ်မှစ၍ နိုင်ငံခြားအရင်းအနှီးများကို မြှုပ်နှံခွင့်ပြုခဲ့ရာ ယခုအချိန်တွင် ပမာဏ ဒေါ်လာသန်း ၁၇,၂၀၀ ရှိပြီဟု ဆင်ဟွာက ဖော်ပြ။ (၃) ရက်။ ကမ်ပူးချား၏ ဟင်းဆမ်ရင်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေသည့် ဒီမိုကရက်တစ် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဝန်ကြီးချုပ် ဆွန်ဆန်သည် ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်အပါအဝင် ဂျပန် ခေါင်းဆောင်များ၊ ဂျပန်နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် ဆွေးနွေးရန် တိုကျိုမြို့သို့ သွားရောက်။ (၄) ရက်။ (၅) ရက်။ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်ပေါင်းစည်းရေးကို ဆွေးနွေးရန်အတွက် မြောက်ကိုရီးယားသမ္မတ ကီအင်ဆွန်းနှင့် ယခုနှစ်အတွင်း အစည်းအဝေးကျင်းပရန် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ချန်ဒူးဝှမ်က အဆိုပြု။ (၆) ရက်။ (၇) ရက်။ မဆလဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်း ဆေးစစ်ခံရန် ဇနီး၊ သူရကျော်ထင်နှင့် ဦးမောင်ချိုတို့နှင့်အတူ ပြည်ပသို့ ထွက်။ တူနီးရှားလူမှုဝန်ထမ်း ဝန်ကြီး မိုဟာမက်အန်နက်ဆာသည် ဂျီနီဗာမြို့တွင် ကျင်းပသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ် ညီလာခံ သဘာပတိအဖြစ် တင်မြှောက်ခံရ။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသရှိ ကွန်မြူနစ်ပြောက်ကျားများအား ထောက်ပံ့ခြင်း မပြုတော့ဟူသည့် တရုတ်၏ ပြောကြားချက်ကို ယခုတိုင် ယုံကြည်စိတ်ချခြင်း မရှိသေးကြောင်း အင်ဒိုခြားရေးဝန်ကြီး မော့တာ ကူဆူ မတ်မာဂျာက ပြောကြား။ (၈) ရက်။ ဓာတုဗေဒပညာရှင်နှစ်ဦးကို မော်ဖင်းစသော ဆေးများထက် အဆ ၁၀၀ ပြင်းသော မူးယစ်ဆေးများ ပြုလုပ်ကြောင်း သံသယရှိ၍ အရေးယူလိုက်သည်ဟု ကန်မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲ့က ကြေညာ။ (၉) ရက်။ ဂျော်ဒန်-ပါလက်စတိုင်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ပဏာမငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများကို ကျင်းပခြင်းသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကြိုးပမ်းချက်များကို အတားအဆီးဖြစ်နိုင်ကြောင်း အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ရှီမွန်ပဲရက်က ကန်ကို သတိပေး။ ဆေးလိပ်သောက်သော အမျိုးသမီးများသည် မသောက်သော အမျိုးသမီးများထက် ပဋိသန္ဓေရရန် အခွင့်အလမ်း နည်းပါးသည်ဟု ဗြိတိန်ဆရာဝန်များအဖွဲ့တဖွဲ့က ပြောကြား။ (၁၀) ရက်။ ဆအူးဒီအာရေဗျ သုံး ရီယယ်ငွေတန်ဖိုးကို ယခုနှစ်အတွင်း တ-ကြိမ်မြောက် တန်ဖိုးလျှော့ချလိုက်ရာ ကန် တဒေါ်လာလျှင် ၃.၆၅ ရီယယ်နှုန်း ဖြစ်သွား။ လူခန္ဓာကိုယ်အတွင်း လျှပ်စစ်မော်တာတလုံးနှင့်အတူ တပ်ဆင်ပေးနိုင်သော နှလုံးတုတမျိုး ဂျပန်၊ အိုဆာကာရှိ အမျိုးသားနှလုံးရောဂါဌာနမှ ဒု-အကြီးအကဲ တက်ဆူဇို အာကူဇူက ဦးဆောင် တီထွင်။ ဘီစီ ၅၅၁-၄၇၉ တွင် သက်ရှိထင်ရှားခဲ့သည့် တရုတ်ပညာရှိကြီး ကွန်ဖြူးရှပ်၏ ဒဿနိကဗေဒကို လေ့လာရန် တရုတ်က အမျိုးသားသုတေသနဌာနတခုကို ဖွင့်လှစ်။ (၁၁) ရက်။ (၁၂) ရက်။ မြန်မာက လောသို့ ချစ်ကြည်ရေးလက်ဆောင်အဖြစ် ဆန်တန်ချိန် ၃၀၀ လွှဲပြောင်းပေးအပ်။ (၁၃) ရက်။ ဆွစ်ဇာလန်၊ ဂျီနီဗာတွင် ကျင်းပသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ၇၁ ကြိမ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်ညီလာခံ၌ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် လူမှုဝန်ထမ်းဝန်ကြီးဌာနနှင့် အလုပ်သမားဝန်ကြီး ဦးအုံးကျော် မိန့်ခွန်းပြော။ (၁၄) ရက်။ လာမည့်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲနှင့် စီးပွားရေးမူဝါဒများအပေါ် သဘောကွဲလွဲကြ၍ ပေါ်တူဂယ် ညွန့်ပေါင်းအစိုးအဖွဲ့မှ ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များ နုတ်ထွက်သွားပြီးနောက် ပေါ်တူဂယ်ဝန်ကြီးချုပ် မာရီယိုဆိုရက်သည် နုတ်ထွက်လွှာတင်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အနှံ့အပြား ဝမ်းရောဂါကြောင့် နှစ်လအတွင်း လူပေါင်း ၄၆၄ ဦးသေဆုံး။ လာမည့် ၁၅ လအတွင်း ဂျော်ဒန်သို့ စီးပွားရေးအကူအညီ ကန်ဒေါ်လာသန်း ၂၅၀ တိုးပေးရန် သမ္မတရေဂင်က ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ကို မေတ္တာရပ်ခံ။ (၁၅) ရက်။ သောကြာဂြိုဟ်နှင့် ဟေလီကြယ်တံခွန်ကို သုတေသနပြုရေး နိုင်ငံတကာစီမံကိန်းမှ အာကာသယာဉ် ဗီဂါ-၂ ၏ ဂြိုဟ်ဆင်းယာဉ်သည် သောကြာဂြိုဟ်ပေါ် ရောက်။ (၁၆) ရက်။ (၁၇) ရက်။ မြန်မာ့ပို့ကုန်ပစ္စည်းများကို လေကြောင်းဖြင့် ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချရေး အစီအစဉ်အရ မြန်မာမှ တင်ပို့မည့် သစ်သီးဝလံ၊ ပန်း၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ပုစွန်နှင့် ငါးများပြပွဲကို ကန်တော်ကြီးဟိုတယ်၌ ခင်းကျင်းပြသ။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်အတွက် ကမ္ဘာ့စစ်အသုံးစရိတ်မှာ လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ကထက် ၄% ပိုကာ ဒေါ်လာသန်း ၈,၀၀,၀၀၀ ရှိခဲ့ကြောင်း စတော့ဟုမ်း နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးသုတေသနသိပ္ပံ (အက်စ်အိုင်ပီအာရ်အိုင်) ၏ နှစ်ပတ်လည်အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြ။ (၁၈) ရက်။ တရုတ်တွင် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ဆက်စပ်နေသည့် အဓိကကျသော ဝန်ကြီးဌာနများ၌ အတတ်ပညာရှင်များကိုလည်းကောင်း၊ ပညာရေးကဏ္ဍ၌ ဒုဝန်ကြီးချုပ်ကိုလည်းကောင်း ဦးဆောင်ခွင့်ပေး။ (၁၉) ရက်။ ကန် အာကာသလွန်းပျံယာဉ်ပေါ်မှ မြင်ကွင်းများကို ရိုက်ကူးထားသည့် ဧရာမရုပ်ရှင်ပိတ်ကားကြီးဖြင့် ပြသမည့် ဒရင်းမ် အစ် အလိုက်ဖ် အမည်ရှိ ရုပ်ရှင်ကားသည် ကြည့်ပရိသတ်များကို အာကာသယာဉ်ပေါ် ရောက်နေဘိသကဲ့သို့ ခံစားစေရမည်ဟု ကန် ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးထုတ်လုပ်သူများက ပြော။ (၂၀) ရက်။ (၂၁) ရက်။ ယက်သည် လူမပါသော ကုန်တင်အာကာသယာဉ် ပရိုဂရက်စ်-၂၄ ကို လွှတ်တင်။ ဘရာဇီးတွင် တူးဖော်တွေ့ခဲ့သည့် အလောင်းသည် နာဇီချွေးတပ်စခန်းမှ လူသတ်သမား ဂျိုးဇက် မင်ဂလေ၏ အလောင်း ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာ ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ဖော်ထုတ်ချက်ကို လက်ခံ၍ ဂျိုးဇက် မင်ဂလေ ရှာဖွေမှုကို ရပ်ဆိုင်းဖျက်သိမ်းကြောင်း ကန်အစိုးရက ကြေညာ။ (၂၂) ရက်။ (၂၃) ရက်။ ခရီးသည်  ၃၂၅ ဦးပါသော အိန္ဒိယပိုင် ဂျမ်ဘိုဂျက် ဘိုးအင်း ၇၄၇ လေယာဉ်သည် မွန်ထရီယယ်မှ လန်ဒန်သို့ ပျံသန်းစဉ် အိုင်ယာလန်ကမ်းလွန်အရောက် မြောက်အတ္တလန္တိတ်အတွင်းသို့ ပျက်ကျ။ (၂၄) ရက်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းဖြစ်သူ ဥပဒေပါမောက္ခ ဖရန်စစ္စကို ကော်ဆီဂါကို အီတလီသမ္မတအဖြစ် ပါလီမန်က တင်မြှောက်။ (၂၅) ရက်။ (၂၆) ရက်။ ပြင်သစ်တွင် ကျင်းပသည့် ၁၉၈၄ ဥရောပဘောလုံးချန်ပီယံလုပွဲ နောက်ဆုံးပွဲစဉ်များ၌ ဒိန်းမတ်ဘောလုံးဝါသနာရှင်များ၏ အားပေးမှု မျှတကောင်းမွန်သောကြောင့် နိုင်ငံတကာ ဘောလုံးကော်မတီက ၎င်းတို့ကို အသန့်ရှင်းဆုံး ပွဲကြည့်သူများဆု ချီးမြှင့်။ ကန်သည် ကြယ်တာရာစစ်ပွဲအတွက် ဆက်လက်စိုင်းပြင်းနေပါက ယက်ကလည်း အလားတူ အစီအစဉ်မျိုး ချမှတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ယက်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆိုကိုလော့ဗ်က ပြော။ မိုးဟေကို ကို မွေးသည်။ (၂၇) ရက်။ ထိုင်းတွင် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်အတွင်းက မူးယစ်မှု မျိုးစုံးကျူးလွန်သူပေါင်း ၃၄,၀၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးအရေးယူခဲ့ကြောင်း မူးယစ်ဆေးဝါးထိန်းချုပ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ဗိုလ်ချုပ် ချားဗာလစ်က ပြော။ (၂၈) ရက်။ (၂၉) ရက်။ (၃၀) ရက်။ (၃၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ နိုင်ငံပေါင်း ၈၀ တက်ရောက်သော နဝမကြိမ်မြောက် သစ်တောညီလာခံကို မက္ကဆီကို၊ မက္ကဆီကိုစီးတီး၌ ကျင်းပ။ (၂) ရက်။ မဆလတွဲဖက်အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးစိန်လွင်သည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသပါတီကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၊ အတွင်းရေးမှူးနှင့် ကော်မတီဝင်များ၊ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းရှိ မြို့နယ်ပါတီယူနစ်ဥက္ကဋ္ဌများ၊ အတွင်းရေးမှူးများနှင့် လမ်းစဉ်ပါတီဌာနချုပ်အစည်းအဝေးခန်းမ၌ ဆွေးနွေး။ ယက် ဦးစီးလွှတ်တော်နှစ်ရပ် ပူးတွဲအစည်းအဝေးက နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂရိုမီကိုကို ယက်ဦးစီးလွှတ်တော်ချုပ် သဘာပတိအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ (သမ္မတ) အဖြစ် ရွေးမြှောက်ပြီး ဆိုဗီယက် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင် ရှီဗာနာဇေအား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်သည်။ (၃) ရက်။ ရန်ကုန်ရောက်နေသော တရုတ်မှ ယဉ်ကျေးမှုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီး မစ္စတာကြူမူကြီးကို ဤလ ၉ ရက်တွင် သမ္မတ ဦးစန်းယုက လက်ခံတွေ့ဆုံ၍ ၈ ရက်နေ့တွင် တရုတ်ဝန်ကြီးက ဒုဝန်ကြီးချုပ်နှင့် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး သူရဦးထွန်းတင်ကို တွေ့ဆုံ။ ၎င်းသည် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးနှင့် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဦးအောင်ကျော်မြင့်နှင့် ယဉ်ကျေးမှုရေးရာ ကိစ္စများကို ဆွေးနွေး။ (၄) ရက်။ (၅) ရက်။ (၆) ရက်။ (၇) ရက်။ (၈) ရက်။ (၉) ရက်။ (၁၀) ရက်။ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးမောင်မောင်ခနှင့် အဖွဲ့သည် ဧရာဝတီတိုင်းရှိ စက်ရုံများကို စစ်ဆေး။ လွိုင်ကော်မြို့နယ်၊ ဘီလူးချောင်းပေါ် ဖြတ်ကျော်ဆောက်လုပ်ထားသော ကန္တရဝတီ တံတားဖွင့်ပွဲ ကျင်းပ။ သက္ကရာဇ် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွင် ယက်နှင့် တရုတ်တို့၏ ကုန်သွယ်ရေးကို နှစ်ဆတိုးစေမည့် ကုန်သွယ်မှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးသဘောတူညီချက် စာချုပ်ကို နှစ်နိုင်ငံ လက်မှတ်ရေးထိုး။ (၁၁) ရက်။ (၁၂) ရက်။ (၁၃) ရက်။ အာဖရိကမှ အငတ်ဘေးကြုံနေရသူများအတွက် ရန်ပုံငွေ ရှာပေးသည့်အနေဖြင့် ရော့ခ်တေးဂီတပညာရှင်များက ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးမားဆုံး ပေါ့ပ်တေးဂီတဖျော်ဖြေပွဲကို လန်ဒန်၌ ကျင်းပ။ (၁၄) ရက်။ (၁၅) ရက်။ ပြည်ပမှ ဆေးစစ်ခံပြီး ပြန်ရောက်လာသည့် မဆလဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်းကို သမ္မတ ဦးစန်းယုနှင့် အဖွဲ့က ရန်ကုန်လေဆိပ်၌ ကြိုဆို။ (၁၆) ရက်။ (၁၇) ရက်။ (၁၈) ရက်။ (၁၉) ရက်။ (၂၀) ရက်။ (၂၁) ရက်။ (၂၂) ရက်။ (၂၃) ရက်။ (၂၄) ရက်။ (၂၅) ရက်။ (၂၆) ရက်။ (၂၇) ရက်။ (၂၈) ရက်။ (၂၉) ရက်။ (၃၀) ရက်။ (၃၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ (၂) ရက်။ (၃) ရက်။ (၄) ရက်။ အဏုမြူဗုံးဒဏ်ခံရသူများ၏ နိုင်ငံတကာဆိုင်ရာ ညီလာခံကို ဂျပန်၊ ဟီရိုရှီးမား၌ ကျင်းပ။ (၅) ရက်။ ၇၇ နှစ်အရွယ် နိုင်ငံရေးသမား ဗစ်တာပက်ဇ် အက်စတင်ဆိုရိုကို ဗိုလစ်ဗီးယားသမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်။ (၆) ရက်။ အီကွေတာတောင်ဘက်ရှိ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ ဒေသအများစုကို နျူးကလီးယားမဲ့ဇုံအဖြစ် သတ်မှတ်သည့် စာချုပ်ကို ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်နှင့် တောင်ပစိဖိတ်ကျွန်း နိုင်ငံငယ် ၆ နိုင်ငံတို့က လက်မှတ်ရေးထိုး။ (၇) ရက်။ သုံးနှစ်ခန့်အတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အာရပ်ထိပ်သီးညီလာခံကို မော်ရော့ကို၊ ကက်ဆာ ဘလန်ကာ၌ ကျင်းပ။ (၈) ရက်။ (၉) ရက်။ (၁၀) ရက်။ (၁၁) ရက်။ (၁၂) ရက်။ မြန်မာ-ဘင်္ဂလား ကုန်းပိုင်းနယ်နမိတ်ဆိုင်ရာ မြေပုံများကို နှစ်နိုင်ငံ ကိုယ်စားလှယ်များက ရန်ကုန်၌ အတည်ပြုလက်မှတ်ထိုး။ ခရီးသည်နှင့် လေယာဉ်အမှုထမ်း ၅၂၄ ဦး လိုက်ပါသွားသော ဂျပန်လေကြောင်းဌာန (ဂျေအေအယ်) ပိုင် ဘိုးအင်း ၇၄၇ ခရီးသည်တင် လေယာဉ်ကြီးသည် တိုကျို အနောက်မြောက်ဘက် တောင်ကုန်းတခုပေါ် ပျက်ကျ။ (၁၃) ရက်။ (၁၄) ရက်။ (၁၅) ရက်။ (၁၆) ရက်။ (၁၇) ရက်။ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုအန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော အာဖရိကနိုင်ငံများသို့ မြန်မာက ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀ ကူညီထောက်ပံ့ပေးအပ်ပွဲကို ရန်ကုန်၊ ထီးတန်း အမှတ် ၁ ဆိပ်ကမ်း၌ ကျင်းပ။ လွန်ခဲ့သောလက အာဏာသိမ်းခဲ့သော ယူဂန်ဒါ်စစ်အစိုးရသည် အဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီး ၇ ဦးကို ထပ်မံ ဖြည့်စွက် ခန့်ထား။ အေ့ဒ်စ် ဗိုင်းရပ်ပိုးများကို လူနာ၏ မျက်ရည်များထဲ၌လည်း တွေ့ရှိနိုင်သည်ဟု ဝါရှင်တန် သိပ္ပံပညာရှင်များ ပြော။ (၁၈) ရက်။ (၁၉) ရက်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးမောင်မောင်ခနှင့်အဖွဲ့သည် ဘားအံမြို့နယ်ရှိ ဘိလပ်မြေစက်ရုံနှင့် သထုံမြို့နယ်ရှိ တာယာနှင့် ရော်ဘာစက်ရုံကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေး။ အီရန်သမ္မတ ခါမေနီသည် မဲပေးသူ ၈၅ ရာနှုန်း၏ ထောက်ခံမဲဖြင့် ဒုကြိမ် သမ္မတသက်တမ်းအတွက် ဆက်လက်အရွေးခံရ။ (၂၀) ရက်။ အိန္ဒိယ၊ ဆစ်ခ်ခေါင်းဆောင် ဟာချန်ဆင်းလောင်ဂိုဝါးလ် လုပ်ကြံခံရ။ (၂၁) ရက်။ (၂၂) ရက်။ သမ္မတ ဦးစန်းယုနှင့် မဆလဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်းတို့ တိုင်းအခြေစိုက် ဆက်သွယ်ရေးစခန်း (စာတိုက်-ရန်ကုန်)၏ လုပ်ငန်းများကို သွားကြည့်။ ခရီးသည် ၁၃၇ ဦး တင်ဆောင်ထားသော ဗြိတိသျှ လေကြောင်းဌာနပိုင် ဘိုးအင်း ၇၃၇ ဂျက်လေယာဉ် တစင်း အင်္ဂလန်၊ မန်ချက်စတာလေဆိပ်မှ အတက်တွင် အင်ဂျင် ပေါက်ကွဲ၍ ပျက်ကျ။ တောင်သူလယ်သမားအစည်းအရုံး ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့ ပဉ္စမကြိမ် အစည်းအဝေးကို ရန်ကုန်၊ ကျိုက္ကဆံကွင်း ဆရာစံခန်းမတွင် နှစ်ရက်တာ ကျင်းပ။ (၂၃) ရက်။ (၂၄) ရက်။ ၁၉၈၅ ကမ္ဘာ့လူငယ်ဘောလုံးဗိုလ်လုပွဲကို ယက် မြို့ကြီးများတွင် စတင်ကျင်းပ။ (၂၅) ရက်။ (၂၆) ရက်။ မဆလ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်းသည် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးသူရကျော်ထင်၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ယနေ့ ရောက်လာသော ထိုင်းဘုရင့်လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ၏ စစ်သေနာပတိနှင့် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အားသစ်ကမ်လန်အိုက်ကို မိမိနေအိမ်၌၊ သမ္မတ ဦးစန်းယုသည် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဝင်းရှိ သံတမန်ခန်းမ၌၊ အသီးသီး လက်ခံတွေ့ဆုံ။ အားသစ်နှင့်အဖွဲ့ ၂၈ ရက် ရန်ကုန်မှ ပြန်။ (၂၇) ရက်။ (၂၈) ရက်။ ဒုကြိမ် အလုပ်သမားအစည်းအရုံးညီလာခံ ဗဟိုဦးစီးအဖွဲ့ အထူးအစည်းအဝေးကို ရန်ကုန်၊ ကျိုက္ကဆံကွင်းရှိ ဆရာစံခန်းမ၌ ကျင်းပ။ (၂၉) ရက်။ (၃၀) ရက်။ (၃၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ ၁ စက်တင်ဘာ - ဂျပန်နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်၏ အထူးကိုယ်စားလှယ် ဂျပန်နိုင်ငံ လစ်ဗရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ မူဝါဒ သုတေသန ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌနှင့် လွှတ်တော်အမတ် မစ္စတာ မဆာယူကီဖူဂျီအိုသည် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရဧည့်သည်တော်အဖြစ် ရန်ကုန်သို့ လာရောက်ရာ နိုင်ငံတော် သမ္မတကြီး ဦးစန်းယုက လက်ခံတွေ့ဆုံသည်။ ၂ စက်တင်ဘာ - ခမာနီတပ်မတော်ဦးစီးချုပ် ပိုပေါ့ကို ရာထူးမှ ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး ၎င်းနေရာတွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆွန်ဆင်အား ခန့်အပ်လိုက်ကြောင်း ခမာနီတို့က ကြေညာသည်။ ၃ စက်တင်ဘာ - ဗီတာမင်အေချို့တဲ့မှုကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကလေးငါးသိန်းကျော် နှစ်စဉ် မျက်စိကွယ်ခဲ့ရကြောင်း၊ သုံးပုံ နှစ်ပုံမှာ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်း သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။ ၄ စက်တင်ဘာ မြန်မာ-တရုတ် နယ်နိမိတ် ပူးတွဲစစ်ဆေးရေးကော်မတီ တတိယအကြိမ်အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန် မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ တရုတ်သို့ ထွက်ခွာသည်။ အီဂျစ်သမ္မတ မူဘာရက်သည် ဝန်ကြီးချုပ် ကမဲဟက်ဆန်အလီနှင့် ၎င်း၏ ဝန်ကြီးအဖွဲ့ နုတ်ထွက်သွားပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးနေရာတွင် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဟောင်း အလီလုဖီ(၄၉)နှစ်အား ခန့်အပ်သည်။ ဘက်မလိုက်နိုင်ငံများလှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ ရှစ်ကြိမ်မြောက် ဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးကို အန်ဂိုလာနိုင်ငံ၌ ကျင်းပသည်။ ၉ စက်တင်ဘာ နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီး ဦးစန်းယုအား ရန်ကုန်တိုင်း ဗဟန်းမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ်(၁) စတုတ္ထအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် အတည်ပြုကြောင်း ကြေညာသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အငြိမ်းစားစစ်တပ်အကြီးအကဲအချို့ ဦးဆောင်သည့် အထမမြောက်သော အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားသည်။ ၁၀ စက်တင်ဘာ * ဥရောပလက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ညီလာခံ သတ္တမအစည်းအဝေးကို စတော့ဟုမ်းမြို့၌ ကျင်းပသည်။ ၁၇ စက်တင်ဘာ မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရသို့ ဂျပန်အစိုးရက ၁၉၈၅-၈၆ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွင်း ယန်း ၂,၅၄၁ သန်း (ကျပ် ၈၈ သန်းခန့်) ထောက်ပံ့သည့် စာချွန်လွှာများကို စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမောင်ရှိန်နှင့် ဂျပန်သံအမတ်ကြီးတို့က လက်မှတ်ရေးထိုး လဲလှယ်ကြသည်။ အကြိမ် ၄၀ မြောက် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ ဖွင့်လှစ်ရာ၊ ညီလာခံဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် စပိန်မှ ဂျေမီ ဒီ ပင်နိစ်အား ရွေးချယ်တင်မြှောက်သည်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ ပြည်သူ့ရဲတပ်ဖွဲ့နေ့ ဖြစ်သည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ်က စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၅ ခုနှစ်စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းလုံးတွင် ရဲကင်းများ မပါ ရဲစခန်းပေါင်း ၁၀၇၇ စခန်း၊ မြို့နယ်တပ်ဖွဲ့ပေါင်း ၃၁၄ ဖွဲ့၊ ပြည်နယ်နှ့် တိုင်းတပ်ဖွဲ့ ၁၄ ဖွဲ့ ရှိ၊ တပ်ဖွဲ့အင်အား ၅၁၉၉၀ (၁၉၈၅ ခုနှစ်အရ) ရှိသည်။ တျူးနစ်ဇီးယားနိုင်ငံ တျူးနစ်မြို့ရှိ ပါလက်စတိုင်း လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်ကို အစ္စရေးလေယာဉ် ခြောက်စင်းက သွားရောက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်။ (၂) ရက်။ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (အိုင်အမ်အက်ဖ်)နှ့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်တို့ ပူးတွဲပြုလုပ်သ့် ညီလာခံကို တောင်ကိုရီးယား၊ ဆိုးလ်မြို့၌ ၁၂ ရက်နေ့ထိ ကျင်းပ။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ၁၂၇ နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုသော "၂၄ နိုင်ငံအုပ်စု" တစုတစည်းတည်း တက်ရောက်။ (၄) ရက်။ ရှေ့တန်းအမှတ် ၄၄ ခြေမြန်တပ်မဌာနချုပ် နည်းဗျူဟာ ၄၄၃ ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ ရှေ့တန်းအမှတ် ၄ နှ့် ရှေ့တန်းအမှတ် ၅ ခြေမြန်တပ်ရင်းများ၏ ကရင်ပြည်နယ် မဲလဒေသ အခြေပြုနေရာများကို မျက်နှာဖြူနိုင်ငံခြားသားအချို့ ပါဝင်သော ကရင်သောင်းကျန်းသူ အင်အား ၁၅၀ ခန့်က ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ရာ မိမိတပ်မတော်သားများက ရွပ်ရွပ်ချွံချွံ ပြန်လည်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သောင်းကျန်းသူများ ကျဆုံးဒဏ်ရာ ရသူများစွာဖြ့် ကစဉ့်ကလျား ဆုတ်ခွာထွက်ပြေး။ ကျန်ရစ်သော အလောင်း အများအပြားထဲတွင် ပြင်သစ်လူမျိုး အလောင်းတလောင်း တွေ့ရှိ။ (၅) ရက်။ တျူးနစ်ဇီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပါလက်စတိုင်းလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့၏ ဌာနချုပ်ကို အစ္စရေးလေတပ်က သွားရောက်ဗုံးကြဲသည့်အတွက် စိတ်မချမ်းမြေ့ ဖြစ်ရကြောင်း ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ကြေညာ။ (၆) ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းလုံးတွင် စတုတ္ထကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ကောင်စီ အဆင့်ဆင့် ရွေးချယ်တင်မြောက်ပွဲ ကျင်းပ။ (၇) ရက်။ မူလကိုယ်ခံစွမ်းအားလျော့နည်းကျဆင်းရောဂါ (အေ့ဒ်စ်) ပိုးကို ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းမှ ထာဝရကင်းဝေးသွားရန် မဖြစ်နိုင်၍ အန္တရာယ်ကင်းစွာ စွဲစားရမည့် 'ကွန်ပေါင်းအက်စ်' ဆေးဝါးဖြင့် သိပ္ပံပညာရှင်များက ပဏာမစမ်းသပ် ကုသလျက် ရှိ။ ဩဂုတ်လ ၃၀ ရက်ထိ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၄၃ နိုင်ငံတွင် ယင်းရောဂါရှင် စုစုပေါင်း ၁၅,၁၃၁ ဦးရှိဟု ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က အစီရင်ခံ။ (၉) ရက်။ ကမ္ဘာ့စာပို့တိုက်နေ့။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူသန်းပေါင်း ၄,၈၀၀ သည် နှစ်စဉ် စာ၊ချောထုပ် စသည့် စာပို့တိုက် ပစ္စည်း သန်းပေါင်း ၃,၂၀,၀၀၀ ကို စာတိုက်ပေါင်း ၆,၄၀,၀၀၀ ၏ ဆက်သွယ်မှုနှင့် စာတိုက်ဝန်ထမ်း ငါးသန်း၏ လုပ်အားဖြင့် ဖလှယ်နေ။ ကမ္ဘာတဝန်းလုံး၌ ပျမ်းမျှခြင်းအားဖြင့် လူ ၇,၅၀၀ လျှင် စာတိုက် တတိုက်နှုန်းဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးနေ။ ကမ္ဘာ့စာပို့တိုက်သမဂ္ဂတွင် အဖွဲ့ဝင် ၁၆၈ နိုင်ငံပါဝင်။ (၁၁) ရက်။ အီတလီသင်္ဘော အချီလီလော်ရိုကို ၇ ရက်နေ့က အပိုင်စီးခဲ့သူ ပါလက်စတိုင်းတို့ကို သယ်ဆောင်လာသည့် အီဂျစ်နိုင်ငံပိုင် စင်းလုံးငှား ဘိုးအင်းလေယာဉ်ကို -ကန် အက်ဖ် ၁၄ အမျိုးအစား တိုက်လေယာဉ်လေးစင်းက ကြးဖြတ်ဟန့်တား၍ အီတလီနိုင်ငံသို့ အတင်းအဓမ္မ မောင်းနှင်ခိုင်းကာ ခေါ်ဆောင်သွား။ (၁၃) ရက်။ မူလကိုယ်ခံစွမ်းအားလျော့နည်းကျဆင်းရောဂါ (အေ့ဒ်စ်)ကို နိုင်ဂျီးရီးယား တိုင်းရင်းဆေးဝါးဖြင့် ပျောက်ကင်းအောင် ကုသပေးနိုင်သည်ဟု နိုင်ဂျီးရီးယား တိုင်းရင်းဆေးပညာရှင်အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဂျေအိုလမ်ဘိုက ပြော။ ကန်တနိုင်ငံတည်းတွင်ပင် လူ ၆,၅၀၀ ကျော်ကို သေဆုံးစေခဲ့သော ယင်းရောဂါအတွက် လုံးဝပျောက်ကင်းအောင် ကုသပေးနိုင်မည့် ဆေးဝါးကို သိပ္ပံပညာရှင်တို့ စူးစမ်းရှာဖွေဆဲ။ (၁၄) ရက်။ ကမ္ဘာ့သီးနှံ အဓိကထွက်ရှိရာဒေသများတွင် ဥတုကောင်းမွန်နေ၍ ၁၉၈၅ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့သီးနှံအထွက်သည် စံချိန်တင်ကာ တန်ချိန် ၁,၈၈၄ သန်း ရှိမည်ဟု ကုလသမဂ္ဂရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (အက်ဖ်အေအို)က အစီရင်ခံ။ ယင်းခန့်မှန်းမှုသည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ကထက် တန်ချိန် ၃၉ သန်းပိုမို။ (၁၆) ရက်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့ အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်မြို့ ကျိုက္ကဆံကွင်း၊ ဆရာစံခန်းမ၌ ကျင်းပ။ ကုလသမဂ္ဂ၏ ကိုလိုနီစနစ် ဖျက်သိမ်းရေးကြေညာချက် ၂၅ ကြိမ်မြောက် နှစ်ပတ်လည် အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားကို ကျင်းပ။ ယင်းကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်မှ စ၍ ပြည်သူ သန်း ၈၀ တို့ မှီတင်းနေထိုင်ကြသည့် နိုင်ငံ ၅၉ နိုင်ငံသည် လွတ်လပ်လာကြပြီ၊ သို့မဟုတ် အခြားလွတ်လပ်သော နိုင်ငံများနှင့် ပူးပေါင်းခွင့် ရရှိလာပြီ၊ သို့သော် နမီးဗီးယားမှာမူ လွတ်လွပ်မှု မရှိသေးကြောင်း ယင်းအခမ်းအနားတွင် အစီရင်ခံ။ ဦးစန်းယုနှင့် ဦးနေဝင်းတို့ ရန်ကုန်၊ စိန်ဂျွန်းလမ်းရှိ မြန်မာ့ရေနံကော်ပိုရေးရှင်း ကမ်းလွန်ရေနံရှာဖွေရေးရုံး၏ ကွန်ပျူတာစင်တာသို့ သွားရောက်။ (၁၇) ရက်။ ဦးစန်းယုနှင့် ဦးနေဝင်းတို့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် (လှိုင်နယ်မြေ) ရှိ တက္ကသိုလ်များ ကွန်ပျူတာဌာနသို့ သွားရောက်။ စံပြလုပ်သားစီမံကိန်းဗဟိုကော်မတီအစည်းအဝေးက ၁၉၈၄-၈၅ ခုနှစ်အတွက် ဆိုရှယ်လစ် လုပ်သားကောင်း ၆၉ ဦး၊ ဒုဆင့် စံပြလုပ်သား ၁၈၀ နှင့် တဆင့် စံပြလုပ်သား ၄၅၇ ဦးတို့ကို ရွေးချယ်။ အာကာသဒုံးပျံများနောက်သို့ မြေစိုက် စွမ်းအားနည်း လေဆာဖြင့် နောက်ယောင်ခံလိုက်သည့် စမ်းသပ်ချက်ကို ဒုကြိမ် အောင်မြင်စွာ စမ်းသပ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ကန် ကာဝန်ကြီး ဝိုင်ဘာဂါက ကြေညာ။ ပကြိမ်မှာ ၂ ရက်နေ့က ဖြစ်ပြီး၊ သမ္မတရေဂင်၏ မဟာဗျူဟာ ကာကွယ်ရေးအစီအစဉ် (SDI) အတွက် စမ်းသပ်ခြင်း ဖြစ်။ (၁၈) ရက်။ ​ဆေးလိပ်မသောက်ရေးလှုံ့ဆော်မှု၏ အစိတ်အပိုင်းတရပ်အဖြစ် အင်ဒိုဆေးလိပ်သောက်သူများသည် တရက်မသောက်ကြရန် အင်ဒိုနှလုံးသိပ္ပံက တိုက်တွန်း။ နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့ကို ဆေးလိပ်မသောက်နေ့အဖြစ် ယင်းသိပ္ပံက သတ်မှတ်ထား။ (၂၀) ရက်။ တိုင်းဖွံ့ (တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဖွံ့ဖြိုးရေး)သိပ္ပံကို ၁၉၆၄ ခုနှစ်က စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့၍ ၂၁ နှစ်မြောက်သွားပြီး၊ ၁၉၈၅ မတ်လတွင် သင်တန်းဆင်းခဲ့သော အမှတ်စဉ် ၁၆ ထိ တိုင်းကေ (တိုင်းရင်းသားလူငယ်ကေဒါ) ပေါင်း ၂,၅၈၂ ဦးကို မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့။ စစ်ကိုင်းတွင် မူလဖွင့်လှစ်ပြီး၊ ၁၉၆၈ ဩဂုတ် ၁၄ တွင် မြို့မှ ၂၂ မိုင်ခန့် ကွာဝေးသော ရွာသစ်ကြီးကျေးရွာသို့ ပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်ခဲ့။ တောင်ကြီးနှင့် ကျိုင်းတုံတွင် တယ်လီဖုန်းနှင့် ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းများအဆင်ပြေစေရန် နေစွမ်းအင်သုံး အက်စ်အက်စ်ဘီစက်များကို ဆက်သွယ်ရေးကော်ပိုရေးရှင်းက တပ်ဆင်။ (၂၁) ရက်။ တလုံးလျှင် ၁၉ မှ ၁၅ မီလီမီတာ အရွယ်ရှိ ပုလဲလုံး ကိုးလုံးပါသော ပုလဲတကုံးနှင့် ၁၄.၈ မှ ၁၃.၃ မီလီမီတာ အရွယ်ရှိ ပုလဲလုံး ၁၆ လုံးပါ ပုလဲတကုံးကို စိန်နှစ်လုံးတပ်ချိတ်ဖြင့် ချိတ်ချက်ပြုလုပ်ထားသည့် မြန်မာ့မွေးမြူရေးပုလဲလည်ဆွဲကို 'ဆော့သဘိ'လေလံကုမ္ပဏီက လေလံတင် ရောင်းချရာ ကမ္ဘာ့ဈေးနှုန်း အမြင့်ဆုံး စံချိန်ဖြစ်သည့် ကန်ဒေါ်လာ ၅,၅၀,၀၀၀ ရရှိ။ (၂၃) ရက်။ ရန်ကုန်တိုင်းမှတ်ပုံတင်ဒေသ (သန်လျင်မပါ) တွင် မှတ်ပုံတင်ထားလျက် ရှိသော သုံးဘီးယာဉ်များအားလုံးကို ၁၉၈၅ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်နေ့မတိုင်မီအတွင်း အခြား ပြည်နယ်၊ တိုင်းမြို့နယ်များသို့ ပြောင်းရွှေ့ကြရန် ကုန်းလမ်းပို့ဆောင်ရေး ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန တိုင်းရုံး(ရန်ကုန်)က ယာဉ်ပိုင်ရှင်များကို အကြောင်းကြား။ (၂၄) ရက်။ ကုလသမဂ္ဂနှစ် ၄၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် ကျင်းပရေး ညှိကော် က ကြီးမှူး၍ နှစ် ၄၀ ပြည့် ကုလသမဂ္ဂနေ့အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်၊ မြို့တော်ခန်းမ၌ ကျင်းပ။ ( ၂၅ ) ရက်။ ဗိုလစ်ဗီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဗစ်တာ ပက်ဇ် အက်စတင်ဆိုရို ဦးဆောင်သော အစိုးရက ခြိုးခြံချွေတာရေး အစီအစဉ်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်နေသည့်ကြားမှပင် စက်တင်ဘာလက နှစ်ပတ်လည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ၂၄,၄၀၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ ရောက်ရှိ၍ ယင်းငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်က ဗိုလစ်ဗီးယား၏ ငွေဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ၃၂.၁ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့။ ထိုင်း၊ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က ဖြစ်ပွားခဲ့သော အထမမြောက်သည့် အာဏာသိမ်းပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားကြရသူ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ကရီယင်ဆတ် ချိုမာနန် အပါ လူ ၄၀ ကို နိုင်ငံတော်ပုန်ကန်မှုဖြင့် တရားရုံး၌ စွဲချက်တင်။ ( ၂၆ ) ရက်။ အနောက်မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်နယ်မြေအတွင်းရှိ ကျွန်းချောင်း ဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံနှင့် စလေဓာတ်မြေဩဇာစက်ရုံတို့ကို ဦးနေဝင်းနှင့်အဖွဲ့ သွားရောက်စစ်ဆေး။ ( ၂၇ ) ရက်။ ( ၂၈ ) ရက်။ ( ၂၉ ) ရက်။ ​ပေါ်တူဂယ်တွင် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်က ကျင်းပသော ရွေးကောက်ပွဲ၌ အိမ်စောင့်အစိုးရ ဝန်ကြီးချုပ် မာရီယို ဆိုရက်၏ ဆိုရှယ်လစ်ပါတီကို အနိုင်ရရှိသော ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် အန်နီဗဲ ကာဗာကို ဆီလဗာသည် အစိုးရအဖွဲ့သစ်ကို ဦးဆောင်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခံရ။ ပါလီမန်တွင် နေရာ ၂၅၀ အနက် ၈၈ နေရာတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့။ နှစ်ငါးဆယ်မျှ အာဏာရှင် အုပ်စိုးခဲ့ရာမှ ၁၉၇၄ တွင် တပ်မတော် တော်လှန်ရေး ပေါ်ပေါက်ကာ ဒီမိုကရေစီ ပြန်ထွန်းကားလာပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ဆီလဗာသည် ၁၆ ကြိမ်မြောက် အစိုးရအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းရမည် ဖြစ်။ ( ၃၀ ) ရက်။ ( ၃၁ ) ရက်။ ကန်သမ္မတ ရော်နယ်ရေဂင်သည် ၂၅ နှစ်တာကာလအတွင် ယက်စာနယ်ဇင်းသမားများအား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခွင့်ပေးသော ပထမဆုံး ကန်ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာ။ တာ့စ်သတင်းစဉ်၊ ပရားဒါးသတင်းစာ၊ အဇ္ဇဗက်ရှားသတင်းစာနှင့် နိုဗော့စတီသတင်းဌာနတို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များကို လက်ခံတွေ့ဆုံဆွေးနွေး။ ၁၉၆၁၊ နိုဝင်ဘာ ၂၅ က အဇ္ဇဗက်ရှားအယ်ဒီတာကို လက်ခံတွေ့ဆုံခဲ့သော ဂျွန်ကနေဒီသည် ယက်စာနယ်ဇင်းသမားများအား နောက်ဆုံး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခွင့် ပေးခဲ့သော သမ္မတ ဖြစ်။ နိုဝင်ဘာလ (၁ ) ရက်။                                              ( ၂) ရက်။            ယက်က တောင်းဆိုသော ကန်၏ ထိုးစစ်သုံး လက်နက်များ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချပေးရေးကို ကန်သမ္မတ ရေဂင်က လက်ခံ။                           (၃) ရက်။            မဆလဗဟိုကော်မတီ တ-ကြိမ် အစည်းအဝေးကို အလုံလမ်း သမ္မတအိမ်တော်ဝင်းအတွင်းရှိ ဗဟိုအစည်းအဝေးခန်းမ၌ ကျင်းပ။                                 ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်တွင်း လှည့်လည် သုံးစွဲလျက်ရှိသော ငွေစက္ကူ ကျပ်တရာတန်၊ ကျပ်ငါးဆယ်တန်နှင့် ကျပ်နှစ်ဆယ်တန်တို့ကို ဝန်ကြီးအဖွဲ့ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ် ၁-အထူး/၈၅ ဖြင့် တရားဝင်သုံးစွဲခြင်းမှ ရပ်စဲ။ (၄) ရက်။            စတုတ္ထကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ပထမအစည်းအဝေးကို ရန်ကုန်၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် အစည်းအဝေးခန်းမ၌ ၇ ရက်နေ့ထိ ကျင်းပ။                               အသက် ၁၀၀ တိုင် နေလိုသူများသည် အချဉ်ပါသော အစားအစာ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ကောက်ပဲသီးနှံ အကြမ်းအနု၊ ဆယ်လီနီယံနှင့် သံဓာတ် အများအပြား ပါဝင်သော အစားအစာများကို အမြောက်အမြား စားသုံးနိုင်ရန် လိုကြောင်း အသက် ၁၀၀ ကျော်သူ ၃,၇၀၀ ရှိသည့် တရုတ်နိုင်ငံမှ ပါရဂူများက ပြောကြား။ (၅) ရက်။                                                ( ၆) ရက်။            စ-ကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ပထမအစည်းအဝေး၏ တ-နေ့အစည်းအဝေးသို့ ဖိတ်ကြားချက်အရ မဆလ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးနေဝင်း တက်ရောက်လေ့လာ။                           ပိုလန်ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သော ယာရုဇယ်စကီးကို ပိုလန်သမ္မတအဖြစ် တင်မြှောက်။ ( ၇) ရက်။            ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်များ ခံစားခွင့်ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေ၊ အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့ ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေ၊ နိုင်ငံရေးပင်စင် ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေ၊ ကျွဲနွားတိရစ္ဆာန် ကျော်နင်းမှုဥပဒေ၊ ရုပ်မြင်သံကြားနှင့် ဗွီဒီယို ဥပဒေ၊ လမ်းနှင့် တံတား အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေ၊ ကျပ်တရာတန် ငွေစက္ကူ၊ ကျပ်ငါးဆယ်တန် ငွေစက္ကူနှင့် ကျပ်နှစ်ဆယ်တန် ငွေစက္ကူများ တရားဝင်အဖြစ်မှ ရပ်စဲသည့် ဥပဒေတို့ကို နိုင်ငံတော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက လက်မှတ်ထိုး ထုတ်ပြန်။                         မဆလအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးအေးကိုသည် စ-ကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် အမြဲတမ်းပါတီဝင်များနှင့် ပြည်သူ့လွှတ်တော် အစည်းအဝေးခန်းမ၌ တွေ့ဆုံ။ (၈)  ရက်။                                                (၉) ရက်။            ကမ္ဘာ့စစ်တုရင်ဗိုလ်လုပွဲတွင် စိန်ခေါ်သူ ဂယ်ရီ ကက်စ်ပါရော့ အနိုင်ရပြီး အသက်အငယ်ဆုံး ကမ္ဘာ့စစ်တုရင် ချန်ပီယံ ဖြစ်လာ။                       (၁၀) ရက်။            ခုနှစ်ဆယ့်ငါးကျပ်တန် ငွေစက္ကူသစ်ကို စတင်ထုတ်ဝေ၍ နောက်တနေ့၌ လုပ်သားပြည်သူတို့အား ထုတ်ပေး။                                   (၁၁)   ရက်။                                                  (၁၂) ရက်။                                                  (၁၃) ရက်။            ကိုလုံးဗီးယားနိုင်ငံတွင် ပေ ၁၆,၂၀၀ အမြင့်ရှိ နီဗားဒိုးဒယ်ရူအစ်မီးတောင် ပြင်းထန်စွာ ပေါက်ကွဲ။ တောင်ခြေရှိ အာမီရိုမြို့မှ လူပေါင်း ၂၀,၀၀၀ သေဆုံး                                အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ရှီမွန်ပဲရက်သည် ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး အရီယယ်ရှာရွန်ကို ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့မှ ထုတ်ပယ်။ (၁၄)  ရက်။            ကမ္ဘာ့ခဲမဖြူ အကျပ်အတည်းကြောင့် မလေးရှား ခဲမဖြူတွင်း ၁၃၀ ကျော် လုပ်ငန်းရပ်ဆိုင်း။                                      (၁၅)  ရက်။                                                  (၁၆) ရက်။            အာရှ-ပစိဖိတ်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာကုန်စည်ပြပွဲကို ပီကင်း၌ ဖွင့်လှစ်။                           (၁၇) ရက်။            ၁၉၇၅ မှ ယနေ့ထိ မူးယစ်ဆေးဝါးမှောင်ခိုမှုဖြင့် လူ ၃၂ ဦး ကြိုးမိန့်ပေးပြီးကြောင်း မလေးရှား ဒု-ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ပြောကြား။                                 (၁၈)  ရက်။            နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဦးရဲခေါင် ဖိတ်ကြားချက်အရ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ ဟူမာယွန် ရာရှစ် ချောင်ဒူရီနှင့်အဖွဲ့ မြန်မာသို့ လာရောက်။ ဧည့်ဝန်ကြီးသည် ဦးမောင်မောင်ခ၊ ဦးရဲခေါင်၊ ဦးခင်မောင်ကြီးတို့ကို သွားရောက်တွေ့ဆုံပြီးနောက် ၂၁ တွင် ထွက်ခွာ။                                     (၁၉)  ရက်။            ကန်သမ္မတ ရေဂင်နှင့် ယက်ခေါင်းဆောင် ဂေါ်ဘာချော့တို့၏ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကို ဂျီနီဗာ၌ စတင်။                        (၂၀)  ရက်။                                                  (၂၁) ရက်။                                                  ( ၂၂) ရက်။            နီပေါတွင် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ် ပြန်လည်ထားရှိရေး အဆိုကို နီပေါဘုရင် ဘီရင်ဒရာက ပယ်ချ။                         (၂၃) ရက်။            အေသင်မှ ကိုင်ရိုသို့ ပျံသန်းသည့် ဘိုးအင်း ၇၃၇ အီဂျစ်လေယာဉ် အပိုင်စီးခံရပြီး၊ မော်လတာလေဆိပ်သို့ ဆင်းသက်ရ။ နောက်တနေ့တွင် အီဂျစ်ကွန်မင်ဒိုများက ၎င်းလေယာဉ်ကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်ရာ လေယာဉ်ပေါက်ကွဲပြီး ၅၇ ဦးသေဆုံး။                           ::*       ( ၂၄) ရက်။                                                  (၂၅) ရက်။            တ-ကြိမ် တောင်သူလယ်သမားအစည်းအရုံးညီလာခံကို ကျိုက္ကဆံကွင်း-ဆရာစံခန်းမ၌ ကျင်းပ။                                      ( ၂၆) ရက်။                                                  (၂၇) ရက်။                                                  (၂၈) ရက်။                                                  (၂၉) ရက်။                                                  (၃၀) ရက်။            ဥရောပဘုံဈေးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ သံမဏိသွင်းကုန်များ ဝယ်ယူတင်သွင်းခြင်းကို ကန် ပိတ်ပင်။                                      (၃၁)  ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ချမ်းသာသောစက်မှုနိုင်ငံများသည် ပြည်ပပို့ကုန်များ တိုးတက် တင်ပို့နိုင်လျက် ရှိစဉ် ဆင်းရဲသော နိုင်ငံများ၏ ပထမခြောက်လ ကုန်သွယ်မှုသည် ကျဆင်းသွားကြောင်း နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာ။ (၂) ရက်။ အမှတ် ၁ စက်မှုဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဦးတင့်ဆွေ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံသို့ အလည်အပတ် ရောက်သော တရုတ် အထည်အလိပ် စက်မှုလုပ်ငန်း ဝန်ကြီး မဒမ် ဝူဝင်ယင်းနှင့် အဖွဲ့သည် ပြန်။ (၃) ရက်။ ကနေဒါ၊ စစ်မှုထမ်းဟောင်းများရေးရာ ဝန်ကြီး မစ္စတာ ဂျော့ဟီးစ် မြန်မာ လာ။ ဧည့်ဝန်ကြီးကို ဝန်ကြီးချုပ် ဦးမောင်မောင်ခ၊ မြန်မာ စစ်မှုထမ်းဟောင်းအဖွဲ့ဌာနချုပ် ဗဟို အမှုဆောင်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးမြင့်မောင် လက်ခံတွေ့ဆုံ။ ၆ ရက်နေ့ ပြန်။ (၄) ရက်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်၏ ဒ-ကြိမ်မြောက် အာရှဒေသဆိုင်ရာညီလာခံကို အင်ဒို၊ ဂျာကာတာ၌ ကျင်းပ။ (၅) ရက်။ (၆) ရက်။ ယူနက်စကိုအဖွဲ့မှ ဗြိတိန် နုတ်ထွက်။ (၇) ရက်။ ၆၅ ကြိမ်မြောက် အမျိုးသားနေ့ အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်၊ မြို့တော်ခန်းမရှေ့ဥပစာ၌ ကျင်းပ။ (၈) ရက်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဒါကာတွင် တောင်အာရှခေါင်းဆောင်များ၏ ပ-ကြိမ် ထိပ်သီးညီလာခံ ကျင်းပ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဘူတန်၊ အိန္ဒိယ၊ မော်လဒိုက်၊ နီပေါ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ ၇ နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များက ၎င်းတို့ခုနစ်နိုင်ငံပါတောင်အာရှဒေသဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအသင်း (ဆာအာ့တ်)ကို ဖွဲ့စည်း။ (၉) ရက်။ တ-ကြိမ် အလုပ်သမားအစည်းအရုံးညီလာခံကို ရန်ကုန်၊ ကျိုက္ကဆံကွင်း ဆရာစံခန်းမ၌ ၁၂ ရက်ထိ ကျင်းပ။ (၁၀) ရက်။ နျူးကလီးယားစစ်ပွဲတားဆီးရေးဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ သမားတော်ကြီးများအဖွဲ့သည် ၁၉၈၅ ခုနှစ်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုကို အော့စလိုတက္ကသိုလ်တွင် လက်ခံ။ ဆားတတို့စာ၊ သကြားတဆုပ်စာနှင့် ရေတလီတာတို့ကို ရောကျွေးခြင်းအားဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများရှိ ကလေးငယ်များ၏ ဝမ်းလျှောရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပြီဟု ကန်ဆေးပါရဂူများ ဆို။ (၁၁) ရက်။ အိန္ဒိယတွင် ကလေးငယ် သုံးသန်းခန့်သည် ရေဓာတ်လျော့နည်းမှုနှင့် ကူးစက်ရောဂါများကြောင့် နှစ်စဉ် သေဆုံးနေရကြောင်း ယူနီဆက်၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြ။ (၁၂) ရက်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှ ကန်စစ်မှုထမ်း ၂၅၀ ကို တင်ဆောင်လာသော ဒီစီ ၈ အမျိုးအစား လေယာဉ်ကြီးတစင်း ဂန်ဒါလေဆိပ်မှ ပျံတက်စဉ် ပေါက်ကွဲ ပျက်ကျ။ (၁၃) ရက်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်အတွက် အမျိုးသားစာပေဆုနှင်းသဘင်အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်၊ ဂေါ်ဒွင်လမ်းရှိ ယဉ်ကျေးမှု လဟာပြင်ဇာတ်ရုံ၌ ကျင်းပ။ ကုလသမဂ္ဂစက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေးအဖွဲ့ (ယူနီဒို) အထွေထွေညီလာခံ ပြီးဆုံး။ (၁၄) ရက်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၌ ၁၅ နှစ်တာအတွင်း တိုင်ဖွန်းလေမုန်တိုင်းဒဏ်ကြောင့် လူပေါင်း ၄,၆၅,၀၀၀ ခန့် သေဆုံးကြောင်း ဘင်္ဂလားမိုးလေဝသဌာနက ကြေညာ။ (၁၅) ရက်။ (၁၆) ရက်။ ကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အရှေ့အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာပေါလ်ဒီဝူလ်ဖ်ဝစ်ဇ်သည် မြန်မာသို့ ရောက်။ ၎င်းကို ဒု-ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး သူရဦးထွန်းတင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးရဲခေါင်နှင့် ပြည်ထဲရေးနှင့် သာသနာရေးဝန်ကြီး ဦးမင်းဂေါင်တို့က သီးခြားတွေ့ဆုံ။ (၁၇) ရက်။ (၁၈) ရက်။ (၁၉) ရက်။ စစ်မှုထမ်းဟောင်းအဖွဲ့ အထူးဗဟိုဦးစီးအစည်းအဝေးကို ရန်ကုန်၊ ကျိုက္ကဆံကွင်း ဆရာစံခန်းမ၌ ကျင်းပ။ (၂၀) ရက်။ (၂၁) ရက်။ (၂၂) ရက်။ (၂၃) ရက်။ စ-ကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်အရေးပေါ်အစည်းအဝေးကို ရန်ကုန်၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော် အစည်းအဝေးခန်းမ၌ ကျင်းပ။ (၂၄) ရက်။ ဟွန်ဒူးရပ်၊ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် လစ်ဘရယ်ပါတီမှ ၅၈ နှစ်ရှိ အရပ်သားအင်ဂျင်နီယာတဦး ဖြစ်သူ ဂျိုစီအက်ကို့နာဟိုယိုအနိုင်ရပြီး၊ ဟွန်ဒူးရပ်သမ္မတ ဖြစ်လာ။ (၂၅) ရက်။ (၂၆) ရက်။ (၂၇) ရက်။ (၂၈) ရက်။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်အတွက် အကောင်းဆုံးမြန်မာ့ရုပ်ရှင်ထူးချွန်ဆု ချီးမြှင့်သည့်အခမ်းအနားကို ရန်ကုန်၊ ဂေါ်ဒွင်လမ်းရှိ ယဉ်ကျေးမှုလဟာပြင်ဇာတ်ရုံ၌ ကျင်းပ။ ၁၉၈၄ ခုနှစ်အတွက် စာပေဗိမာန်စာမူဆုချီးမြှင့်ပွဲအခမ်းအနားကို ရန်ကုန်၊ ကုန်သည်လမ်း၊ စာပေဗိမာန်အဆောက်အအုံရှိ ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက်ခန်းမ၌ ကျင်းပ။ (၂၉) ရက်။ ၃၈ ကြိမ်မြောက် တိပိဋကဓရ ရွေးချယ်ပွဲအခမ်းအနားကို ရန်ကုန်၊ ကုက္ကိုင်းသာသနာ့ရိပ်သာ ဖလ်ယဉ်ဓမ္မာရုံ၌ ကျင်းပ။ (၃၀) ရက်။ ပါကစ္စတန်တွင် ရှစ်နှစ်ခွဲကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သော စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဥပဒေကို ရုပ်သိမ်း။ (၃၁) ရက်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အာဖရိကသည် လူဦးရေတိုးပွားမှုနှုန်း အများဆုံး ဖြစ်ပြီး၊ လူဦးရေတိုးပွားမှုနှုန်း ၃ ရာနှုန်းရှိကြောင်း ကုလထုတ်ပြန်။ မွေးဖွားသူများ ဇန်နဝါရီ ဇန်နဝါရီ ၁ ဂျဖ်ကာတာ Jeff Carter၊ ကနေဒီယန် ဟော်ကီကစားသမား စတီဗင် ဒါဗိစ် Steven Davis၊ မြောက်ပိုင်း အိုင်းရစ်ကစားသမား ဂျူလီယာနာ ဟာကဗီ Juliana Harkavy၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဖရက် သှီ ဂေါ့ဆင် Fred the Godson၊ အမေရိကန်ရက်ပါနှင့် ဒီဂျေ (၂၀၂၀တွင်သေဆုံး) ဇန်နဝါရီ ၂ ထိန်ဟိုင်ပင်း Teng Haibin၊ တရုတ်ဂျွမ်းဘားကစားသူ Carla Juri၊ ဆွစ်မင်းသမီး Heather O'Reilly၊ အမေရိကန်အမျိုးသမီး's အမျိုးသား ဘောလုံးကစားသမား Damien Bodie၊ ဩစတြေးလျမင်းသား Greg Toler၊ အမေရိကန်ဘောလုံးcornerback ဇန်နဝါရီ ၃ Nicole Beharie၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Leah Gibson၊ ကနေဒီယန် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး Jeananne Goossen၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး John David Booty၊ အမေရိကန်ဘောလုံးquarterback၊ တက္ကသိုလ် of တောင်ပိုင်း ကယ်လီဖိုးနီးယား|USC Linas Kleiza၊ လစ်သူယေးနီးယန်း ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Colleen Wolfe၊ အမေရိကန်အရည်အချင်းပြသူ ဇန်နဝါရီ ၄ Kari Aalvik Grimsbø၊ နော်ဝေ လက်ပစ်ဘောကစားသမား Danielle Campo၊ ကနေဒီယန် မသန်စွမ်းအိုလံပစ် ရေကူးသမား Al Jefferson၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Fernando Rees၊ ဘရာဇီး ပြိုင်ကား မောင်းသူ Beatriz Rosselló၊ သမ္မတကတော် of ပွာတိုရီကို ဇန်နဝါရီ ၄ Michael Cuccione၊ ကနေဒီယန် ကလေးမင်းသားနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ (၂၀၀၁တွင်သေဆုံး) Lopez Lomong၊ ဆူဒန်ဖွား အမေရိကန်အိုလံပစ် အပြေးသမား Diego Vera၊ ဥရုဂွေးဘောလုံးသမား ဇန်နဝါရီ ၆ Amalie Bruun၊ ဒိန်းမတ်ဂီတပညာရှင်နှင့်မင်းသမီး Hugh Skinner၊ အင်္ဂလိပ် ရုပ်ရှင်မင်းသား ဇန်နဝါရီ ၇ Lewis Hamilton၊ ဗြိတိန် ၆ ကြိမ် ဖော်မြူလာဝမ်း ကမ္ဘာ့ ချန်ပီယံ Tiger Kirchharz၊ ဂျာမန် ကချေသည် Wayne Routledge၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား ဇန်နဝါရီ ၈ – Rachael Lampa၊ အမေရိကန်ခရစ်ယာန် အဆိုတော် ဇန်နဝါရီ ၉ – Bobô (ဘောလုံးသမား၊ ဖွား ၁၉၈၄)|Bobô၊ ဘရာဇီးဘောလုံးသမား ဇန်နဝါရီ ၁၀ – Martiño Rivas၊ စပိန်မင်းသား ဇန်နဝါရီ ၁၁ Newton Faulkner၊ ဗြိတိန် ရော့ခ် ဂီတပညာရှင် Rie fu၊ ဂျပန်ပေါ့ပ်နှင့် ရော့ခ် ဂီတပညာရှင် Lucy Knisley၊ အမေရိကန်ကာတွန်းပညာရှင်နှင့် ဂီတပညာရှင် Aja Naomi King၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဇန်နဝါရီ ၁၂ Gary Harkins၊ စကော့လူမျိုးဘောလုံးသမား Will Sheridan၊ အမေရိကန်ကော့လိပ် ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဇန်နဝါရီ ၁၄ – Brandon Mebane၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား ဇန်နဝါရီ ၁၆ Ash Christian၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် ရုပ်ရှင် ဒါရိုက်တာနှင့် ထုတ်လုပ်သူ (၂၀၂၀ ကွယ်လွန်) Joe Flacco၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Gintaras Januševičius၊ လစ်သူယေးနီးယန်း ပီယာနိုတီးသူ Sidharth Malhotra၊ အိန္ဒိယမင်းသား Renée Felice Smith၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဇန်နဝါရီ ၁၇ Kangin၊ ကိုရီးယား အဆိုတော် (စူပါဂျူနီယာ) Simone Simons၊ လိဒ် အဆိုတော် of ဒတ်ချ် ရော့ခ် အဖွဲ့ Epica (တီးဝိုင်း)|Epica ဇန်နဝါရီ ၁၈ – Matt Hobby၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် လူရွှင်တော် ဇန်နဝါရီ ၁၉ Damien Chazelle၊ အမေရိကန်ရုပ်ရှင် ဒါရိုက်တာနှင့် ဇာတ်ညွန်းရေးသူ Benny Feilhaber၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Rika Ishikawa၊ ဂျပန်အဆိုတော်နှင့် အစီအစဉ်မှူး of တယ်လီဗေးရှင်းနှင့် ရေဒီယို အစီအစဉ်များ ဇန်နဝါရီ ၂၀ – Marina Inoue၊ ဂျပန်အသံမင်းသမီး ဇန်နဝါရီ ၂၁ Aura Dione၊ ဒိန်းမတ်ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် Sasha Pivovarova၊ ရုရှ မော်ဒယ် ဇန်နဝါရီ ၂၂ Akira Nagata၊ ဂျပန်အဆိုတော် (Run&Gun)၊မင်းသားနှင့် အသံမင်းသား Orianthi၊ ဩစတြေးလျ ရော့ခ် ဂီတပညာရှင် ဇန်နဝါရီ ၂၃ – Doutzen Kroes၊ ဒတ်ချ် စူပါမော်ဒယ် ဇန်နဝါရီ ၂၄ Hartley Sawyer၊ အမေရိကန်မင်းသား၊ ထုတ်လုပ်သူနှင့် စာရေးဆရာ Michael Trevino၊ အမေရိကန်မင်းသား Tina Karol၊ ယူကရိန်း အဆိုတော် Claudia Kim၊ တောင်ကိုရီးယားမင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် ဇန်နဝါရီ ၂၆ Edwin Hodge၊ အမေရိကန်မင်းသား Rusko၊ ဗြိတိန် ဂီတပညာရှင် ဇန်နဝါရီ ၂၇ – Eric Radford၊ ကနေဒီယန် စုံတွဲစကိတ်စီးသူ ဇန်နဝါရီ ၂၈ J. Cole၊ အမေရိကန်ဟစ်ဟော့ ဂီတပညာရှင်နှင့် ဓာတ်ပြားထုတ်သူ Tom Hopper၊ ဗြိတိန်မင်းသား နှင့်rás Kállay-Saunders၊ ဟန်ဂေရီ အမေရိကန်အသံဖမ်း အနုပညာရှင်၊ သီချင်းရေးဆရာနှင့် ဓာတ်ပြားထုတ်သူ Libby Trickett၊ ဩစတြေးလျ ရေကူးသမား ဇန်နဝါရီ ၂၉ Bosh Berlin၊ အမေရိကန်ဒရမ်မာဗုံတီးသူ (Living Things (တီးဝိုင်း)) Liu Chunhong၊ တရုတ် အလေးမသမား Marc Gasol၊ စပိန် ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Isabel Lucas၊ ဩစတြေးလျမင်းသမီး ဇန်နဝါရီ ၃၀ – Richie Porte၊ ဩစတြေးလျ ပရို စက်ဘီးစီးသူ (Tasmanian) ဖေဖော်ဝါရီ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ – Fontel Mines၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား ဖေဖော်ဝါရီ ၄ Bashy၊ အင်္ဂလိပ် အသံဖမ်း အနုပညာရှင်နှင့်မင်းသား Bug Hall၊ အမေရိကန်မင်းသား ဖေဖော်ဝါရီ ၄ Vicki Chase၊ အမေရိကန်အပြာမင်းသမီး Laurence Maroney၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Cristiano Ronaldo၊ ပေါ်တူဂီဘောလုံးသမား ဖေဖော်ဝါရီ ၆ Kris Humphries၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Joji Kato၊ ဂျပန်ရေခဲပြင်စကိတ်စီးသူ Crystal Reed၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဖေဖော်ဝါရီ ၇ Donald Moatshe (အဆိုတော်)၊ တောင် အာဖရိကန် ဂီတပညာရှင် Tegan Moss၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး Tina Majorino၊ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသမီး Deborah Ann Woll၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဖေဖော်ဝါရီ ၈ Seo Min-woo၊ တောင်ကိုရီးယား အိုင်ဒေါ အဆိုတော်နှင့်မင်းသား (၂၀၁၈ တွင်သေဆုံး) Jeremy Davis၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဂီတာသမား (Paramore) Bob Morris (ဂီတပညာရှင်)၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာနှင့် ဂီတာတီးသူ (The Hush Sound) ဖေဖော်ဝါရီ ၉ David Gallagher၊ အမေရိကန်မင်းသား Rachel Melvin၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ – Anette Sagen၊ နော်ဝေ စကီးခုန်သူ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ William Beckett (အဆိုတော်)၊ အမေရိကန်အဆိုတော်နှင့် သီချင်းရေးဆရာ Mike Richards၊ ကနေဒီယန် ဟော်ကီကစားသမား ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ Saskia Burmeister၊ ဩစတြေးလျမင်းသမီး Ben Parr၊ အမေရိကန်ဂျာနယ်လစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ – Courtney Dauwalter၊ အမေရိကန်မာရသွန်လွန် အပြေးသမား ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ – Jake Lacy၊ အမေရိကန်မင်းသား ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ – Natalie Morales (မင်းသမီး)၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ – Zelda Harris၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ Chelsea Hobbs၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် Todd Lasance၊ ဩစတြေးလျမင်းသား Lee Boyd Malvo၊ ဂျမေကန် ကွင်းဆက်လူသတ်သမား Jos van Emden၊ ဒတ်ချ် စက်ဘီးစီးသူ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ Haylie Duff၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် Arielle Kebbel၊ အမေရိကန်မော်ဒယ်နှင့်မင်းသမီး ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ – Yulia Volkova၊ ရုရှ အဆိုတော် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ – Larisa Bakurova၊ ထိုင်ဝမ်အခြေစိုက် ယူကရိန်းမင်းသမီးနှင့်မော်ဒယ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ Hameur Bouazza၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယန်းဘောလုံးသမား Zach Roerig၊ အမေရိကန်မင်းသား ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ Benji Marshall၊ နယူးဇီလန် ရဂ်ဘီ လိဂ်ကစားသမား Joakim Noah၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ Shiloh Fernandez၊ အမေရိကန်မင်းသား Miki Fujimoto၊ ဂျပန်မင်းသားနှင့် ပေါ့ပ် အဆိုတော် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ – Nicole Linkletter၊ အမေရိကန်မော်ဒယ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ Fefe Dobson၊ ကနေဒီယန် ပေါ့ပ်နှင့် ရော့ခ် အဆိုတော် Jelena Janković၊ ဆားဘီးယန်း တင်းနစ်ကစားသမား Diego Ribas da Cunha၊ ဘရာဇီး ဘောလုံးကစားသမား မတ် မတ် ၁ – Cole Sanchez၊ အမေရိကန်အသံမင်းသားနှင့် အနုပညာရှင် မတ် ၂ Reggie Bush၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Robert Iler၊ အမေရိကန်မင်းသား Patrick Makau Musyoki၊ ကင်ညာ တာဝေးပြေးသမား မတ် ၃ Alenaနှင့် Ninel Karpovich၊ ဘယ်လာရု အမွှာညီအစ်မ တေးဂီတ duo၊ ၃+၂ (တီးဝိုင်း) အဖွဲ့ဝင်များ Sam Morrow၊ မြောက်ပိုင်း အိုင်းရစ်ဘောလုံးသမား မတ် ၄ Scott Michael Foster၊ အမေရိကန်မင်းသား Angela White၊ ဩစတြေးလျ အပြာရုပ်ရှင်မင်းသမီး မတ် ၄ – Gabby West၊ အမေရိကန်မင်းသမီး မတ် ၆ Chad Jackson၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Gina Sicilia၊ အမေရိကန်အဆိုတော် မတ် ၇ Guy Benson၊ အမေရိကန်သတင်းစာဆောင်းပါးရှင် Cameron Prosser၊ ဩစတြေးလျ ရေကူးသမား မတ် ၈ Ewa Sonnet၊ ပိုလန် မော်ဒယ် Ashley Spencer၊ အမေရိကန်မင်းသမီး မတ် ၉ Brent Burns၊ ကနေဒီယန် ဟော်ကီကစားသမား Rachel Nabors၊ အမေရိကန်ကာတွန်းဆရာ မတ် ၁၀ Cooperနှင့်rews၊ အမေရိကန်မင်းသား Lassana Diarra၊ ပြင်သစ်ဘောလုံးသမား မတ် ၁၁ Paul Bissonnette၊ ကနေဒီယန် ရေခဲဟော်ကီကစားသမား Ajantha Mendis၊ သီရိလင်္ကာ ခရစ်ကက်ကစားသူ Hakuhō Shō၊ ၆၉th ယိုကိုဇုန နပန်းချန်ပီယံ မတ် ၁၂ Nikolai Topor-Stanley၊ ဩစတြေးလျ ဘောလုံးကစားသမား Stromae၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ တေးဂီတ အနုပညာရှင် မတ် ၁၃ – Emile Hirsch၊ အမေရိကန်မင်းသား မတ် ၁၄ Eva Angelina၊ အမေရိကန်အပြာမင်းသမီး မတ် ၁၄ Eva Amurri၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Antti Autti၊ ဖင်လန် နှင်းလျှောစီးသူ Curtis Davies၊ အင်္ဂလိပ် ဘောလုံးကစားသမား Kellan Lutz၊ အမေရိကန်ဖက်ရှင်မော်ဒယ်နှင့်မင်းသား မတ် ၁၆ Bo Time Gaming၊ အမေရိကန်ဂိမ်းမာ မတ် ၁၇ – Dominic Adams၊ ဗြိတိန်မင်းသားနှင့် မော်ဒယ် မတ် ၁၈ Krisztián Berki၊ ဟန်ဂေရီ အနုဆန်သော ဂျွမ်းဘားလွှဲသူ Bianca King၊ ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် မတ် ၁၉ – E. J. Viso၊ ဗင်နီဇွဲလား ပြိုင်ကား မောင်းသူ မတ် ၂၁ Ryan Callahan၊ အမေရိကန်ဟော်ကီကစားသမား Adrian Peterson၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Sonequa Martin-Green၊ အမေရိကန်မင်းသမီး မတ် ၂၂ James Wolk၊ အမေရိကန်မင်းသား မေola Biboko၊ ဘယ်လ်ဂျီယံဘောလုံးသမား Jakob Fuglsang၊ ဒိန်းမတ်စက်ဘီးစီးသူ Mike Jenkins၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Justin Masterson၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Kelli Waite၊ ဩစတြေးလျ ရေကူးသမား မတ် ၂၃ – Maryana Spivak၊ ရုရှမင်းသမီး မတ် ၂၄ Haruka Ayase၊ ဂျပန်မင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် Sayaka Hirano၊ ဂျပန်စားပွဲတင်တင်းနစ်ကစားသမား Jeremy James Kissner၊ အမေရိကန်မင်းသား မတ် ၂၄ – Yūsuke Kobayashi၊ ဂျပန်အသံမင်းသား မတ် ၂၆ Matt Grevers၊ အမေရိကန်အိုလံပစ် ရေကူးသမား Jonathan Groff၊ အမေရိကန်မင်းသား၊ အဆိုတော်နှင့် ကချေသည် Keira Knightley၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသမီး Francesca Marie Smith၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အသံမင်းသမီးနှင့် စာရေးဆရာ မတ် ၂၇ Ram Charan၊ အိန္ဒိယ ရုပ်ရှင်မင်းသား Blake McIver Ewing၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ၊မင်းသား၊ မော်ဒယ်နှင့် ပီယာနိုတီးသူ Danny Vuković၊ ဩစတြေးလျ ဘောလုံးကစားသမား Caroline Winberg၊ ဆွီဒင် မော်ဒယ် မတ် ၂၈ Zachary Browne၊ အမေရိကန်တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသား Chris Long၊ အမေရိကန်ဘောလုံး နောက်တန်းခံစစ်သမား defensive end Mark Melancon၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘော Miss Mykie၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် တယ်လီဗေးရှင်း ကျော်ကြားသူ မတ် ၂၉ William Chak၊ ဟောင်ကောင်မင်းသား Morgan Smith (မင်းသမီး)၊ အမေရိကန်မင်းသမီး မတ် ၃၀ – Dan Runzler၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘော စပေးသူ (pitcher) မတ် ၃၁ Apinan Kaewpila၊ ထိုင်းဘောလုံးသမား (၂၀၂၀ တွင်သေဆုံး) Jessica Szohr၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဧပြီ ဧပြီ ၁ Danilo Caçador၊ ဘရာဇီးဘောလုံးသမား (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) Daniel Murphy၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Beth Tweddle၊ ဗြိတိန် အနုဆန်သော ဂျွမ်းဘားလွှဲသူ Josh Zuckerman၊ အမေရိကန်မင်းသား ဧပြီ ၂ Barry Corr၊ အိုင်းရစ်ဘောလုံးသမား Thom Evans၊ ဇင်ဘာဘွေ-စကော့လူမျိုး ရဂ်ဘီကစားသမား Stéphane Lambiel၊ ဆွစ် ဖီဂါစကိတ်စီးသူ ဧပြီ ၃ Leona Lewis၊ ဗြိတိန် ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် Jari-Matti Latvala၊ ဖင်လန် ပြိုင်ကား မောင်းသူ ဧပြီ ၄ Todrick Hall၊ အမေရိကန်အဆိုတော်၊ သီချင်းရေးဆရာ၊မင်းသား၊ ဒါရိုက်တာ၊ ကကွက်ဖန်တီးသူနှင့် ယူကျုပုဂ္ဂိုလ် Lance Dos Ramos၊ ဗင်နီဇွဲလားမင်းသား၊ မော်ဒယ်နှင့် အန်နီမေတာ Rudy Fernández၊ စပိန် ပရို ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Ricardo Vilar၊ ဘရာဇီးဘောလုံးသမား ဧပြီ ၄ Kim Ji-hoo၊ တောင်ကိုရီးယား မော်ဒယ်နှင့်မင်းသား (၂၀၀၈တွင်သေဆုံး) Lastings Milledge၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား ဧပြီ ၆ Clarke MacArthur၊ ကနေဒီယန် ရေခဲဟော်ကီကစားသမား Al Mukadam၊ ကနေဒီယန်မင်းသား၊ ဒါရိုက်တာ၊နှင့် ထုတ်လုပ်သူ Frank Ongfiang၊ ကင်မရွန်းဘောလုံးသမား Sinqua Walls၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမားနှင့်မင်းသား ဧပြီ ၇ Ariela Massotti၊ ဘရာဇီးမင်းသမီး KC Concepcion၊ ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် ဧပြီ ၈ Patrick Schliwa၊ ဂျာမန် ရဂ်ဘီကစားသမား Yemane Tsegay၊ အီသီယိုးပီးယား အပြေးသမား ဧပြီ ၉ Tim Bendzko၊ ဂျာမန် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ David Robertson၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Tomohisa Yamashita၊ ဂျပန်အဆိုတော်နှင့်မင်းသား Brian Elliott၊ ကနေဒီယန် ရေခဲဟော်ကီ ဂိုးစောင့် ဧပြီ ၁၀ Christie Laing၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး Dion Phaneuf၊ ကနေဒီယန် NHL ဟော်ကီကစားသမား Wang Meng (စကိတ်မြန်စီးသူ) ဧပြီ ၁၂ Brennan Boesch၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Olga Seryabkina၊ ရုရှ ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် Hitomi Yoshizawa၊ ဂျပန်အဆိုတော်နှင့်မင်းသမီး ဧပြီ ၁၃ – Carmen Carrera၊ အမေရိကန်မော်ဒယ် ဧပြီ ၁၆ Gregor Schmidinger၊ ဩစတြီးယန်း ဇာတ်ညွန်းရေးသူနှင့် ဒါရိုက်တာ Nate Diaz၊ အမေရိကန်ကိုယ်ခံပညာရပ်ပေါင်းစုံ အနုပညာရှင် Benjamín Rojas၊ အာဂျင်တီးနား အဆိုတော်နှင့်မင်းသား ဧပြီ ၁၇ Rooney Mara၊ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသမီး Luke Mitchell၊ ဩစတြေးလျမင်းသားနှင့် မော်ဒယ် Jo-Wilfried Tsonga၊ ပြင်သစ် တင်းနစ်ကစားသမား ဂေါ့ဖရီ အဘော့၊ တောင်အာဖရိက ကွင်း ဟော်ကီကစားသမား ဧပြီ ၁၈ Łukasz Fabiański၊ ပိုလန်ဘောလုံးသမား Elena Temnikova၊ ရုရှ ပေါ့ပ် အဆိုတော် ဧပြီ ၁၉ Sabrina Jalees၊ ကနေဒီယန် လူရွှင်တော်၊ ကချေသည်၊မင်းသမီး၊ အစီအစဉ်တင်ဆက်သူ၊နှင့် စာရေးဆရာ Zhang Xi၊ တရုတ် ကမ်းခြေ ဘော်လီဘောကစားသမား ဧပြီ ၂၀ – Billy Magnussen၊ အမေရိကန်မင်းသား ဧပြီ ၂၂ Kristin Fairlie၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး Camille Lacourt၊ ပြင်သစ် ရေကူးသမား Shari Sebbens၊ ဩစတြေးလျမင်းသမီး ဧပြီ ၂၃ Taio Cruz၊ ဗြိတိန် ဟစ်ဟော့ ဂီတပညာရှင် Angel Locsin၊ ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီး ဧပြီ ၂၄ Courtnee Draper၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အဆိုတော်နှင့် အသံမင်းသမီး Joséphine Jobert၊ ပြင်သစ်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် Kaori Nazuka၊ ဂျပန်အသံမင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် ဧပြီ ၂၆ Nam Gyu-ri၊ တောင်ကိုရီးယားမင်းသမီးနှင့် ပေါ့ပ် အဆိုတော် Jemima Kirke၊ အင်္ဂလိပ်-အမေရိကန်အနုပညာရှင်နှင့်မင်းသမီး Bre Scullark၊ အမေရိကန်ဖက်ရှင်မော်ဒယ်နှင့်မင်းသမီး ဧပြီ ၂၈ – Brandon Baker၊ အမေရိကန်မင်းသား ဧပြီ ၃၀ – Gal Gadot၊ အစ္စရေးမင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် မေ မေ ၁ – Drew Sidora၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် မေ ၂ Lily Allen၊ ဗြိတိန် ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် Kyle Busch၊ အမေရိကန်ပြိုင်ကား မောင်းသူ Sarah Hughes၊ အမေရိကန်ဖီဂါစကိတ်စီးသူ Alexander Galimov၊ ရုရှ ဟော်ကီကစားသမား (၂၀၁၁တွင်သေဆုံး) မေ ၃ – Meagan Tandy၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် မေ ၄ Fernandinho(မေ ၁၉၈၄ ဖွား) ဘရာဇီးဘောလုံးသမား Bo McCalebb၊ အမေရိကန်/မက်စီဒိုးနီးယန်း ဘက်စကက်ဘောကစားသမား မေ ၄ Clark Duke၊ အမေရိကန်မင်းသား Shoko Nakagawa၊ ဂျပန်မင်းသမီး၊ အသံမင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် မေ ၆ Chris Paul၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Dent May၊ အမေရိကန်ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် မေ ၇ J Balvin၊ ကိုလံဘီယာဖွား reggaeton အဆိုတော် Andrew Carroll အမေရိကန်ရေခဲဟော်ကီကစားသမား (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) မေ ၈ – Silvia Stroescu၊ ရိုမေးနီးယန်း အနုဆန်သော ဂျွမ်းဘားလွှဲသူ မေ ၉ Audrina Patridge၊ Chris Zylka၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် မော်ဒယ် မေ ၁၀ Odette Annable၊ အမေရိကန်မင်းသမီး David Miranda၊ ဘရာဇီး ဂျာနယ်လစ်နှင့် နိုင်ငံရေးသမား မေ ၁၁ – Jadyn Wong၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး မေ ၁၂ – Dániel Tőzsér၊ ဟန်ဂေရီဘောလုံးသမား မေ ၁၃ – Iwan Rheon၊ ဝေလ်မင်းသား၊ အဆိုတော်နှင့် ဂီတပညာရှင် မေ ၁၄ Lina Esco၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ ထုတ်လုပ်သူနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Sally Martin၊ နယူးဇီလန်မင်းသမီး Zack Ryder၊ အမေရိကန်ပရို နပန်းသမား မေ ၁၄ Derek Hough၊ အမေရိကန်ကချေသည်၊ ကကွက်ဖန်တီးသူနှင့် ဂီတပညာရှင်၊ အမေရိကန်Dancing with the Stars ရုပ်သံလွှင့်ကုမ္ပဏီ ခြောက်ကြိမ်မြောက်ဆုရှင် Cristiane၊ ဘရာဇီးဘောလုံးသမား Tathagata Mukherjee၊ အိန္ဒိယမင်းသား Tyrone Savage၊ ကနေဒီယန် အသံမင်းသားနှင့် ကဇာတ်၊ ရုပ်ရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသား မေ ၁၇ Christine Nesbitt၊ ကနေဒီယန် စကိတ်မြန်စီးသူ Matt Ryan၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား မေ ၁၈ – Oliver Sin၊ ဟန်ဂေရီ ပန်းချီဆရာ မေ ၂၀ – Chris Froome၊ ကင်ညာဖွား ဗြိတိန် လမ်းပေါ်ပြိုင်ဘီးစီးသူ မေ ၂၁ အောင်လအန်ဆန်း၊ ကိုယ်ခံပညာသိုင်းပေါင်းစုံတိုက်ခိုက်ရေးသမား Mutya Buena၊ ဗြိတိန် မြို့ပြ အဆိုတော် Alison Carroll၊ ဗြိတိန် အနုဆန်သော ဂျွမ်းဘားလွှဲသူ၊မင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် Cameron Van Hoy၊ အမေရိကန်မင်းသား၊ ထုတ်လုပ်သူနှင့် စာရေးဆရာ မေ ၂၂ Chrissie Chau၊ ဟောင်ကောင် မော်ဒယ် Marc-Antoine Pouliot၊ ကနေဒီယန် ရေခဲဟော်ကီကစားသမား မေ ၂၃ – Kanyeria၊ ကင်ညာ တေးဂီတ ထုတ်လုပ်သူ မေ ၂၄ – John Vigilante၊ အမေရိကန်ရေခဲဟော်ကီ (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) မေ ၂၄ Luciana Abreu၊ ပေါ်တူဂီ ပေါ့ပ် အဆိုတော်နှင့်မင်းသမီး Lauren Frost၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် Roman Reigns၊ အမေရိကန်ပရို နပန်းသမား မေ ၂၆ – Ashley Vincent၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား မေ ၂၇ Chien-Ming Chiang၊ ထိုင်ဝမ် ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Andrew Francis၊ ကနေဒီယန် အသံမင်းသားနှင့်မင်းသား မေ ၂၈ Colbie Caillat၊ အမေရိကန်ဂီတပညာရှင် Carey Mulligan၊ ဗြိတိန်မင်းသမီး Emily Wilson၊ အမေရိကန်မင်းသမီး မေ ၂၉ Yukihiro Takiguchi၊ ဂျပန်မင်းသား၊ အဆိုတော်၊နှင့် မော်ဒယ် (၂၀၁၉တွင်သေဆုံး) Blake Foster၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် သိုင်းပညာရှင် မေ ၃၀ Sam Gifaldi၊ အမေရိကန်မင်းသား Turk McBride၊ အမေရိကန်အမျိုးသား ဘောလုံးလိဂ်ကစားသမား မေ ၃၁ Zoraida Gómez၊ မက္ကဆီကန်မင်းသမီး Navene Koperweis၊ အမေရိကန်progressive metal ဂီတပညာရှင် ဇွန် ဇွန် ၁ Tirunesh Dibaba၊ အီသီယိုးပီးယား အားကစားသမား Ari Herstand၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ ဇွန် ၂ – Miyuki Sawashiro၊ ဂျပန်အသံမင်းသမီး ဇွန် ၄ Evan Lysacek၊ အမေရိကန်ဖီဂါစကိတ်စီးသူ Lukas Podolski၊ ဂျာမန်ဘောလုံးသမား Ana Carolina Reston၊ ဘရာဇီး ဖက်ရှင်မော်ဒယ် (၂၀၀၆တွင်သေဆုံး) Bar Refaeli၊ အစ္စရေး မော်ဒယ်နှင့် ခါတော်မီမင်းသမီး ဇွန် ၆ – Abbie Cobb၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် စာရေးသူ ဇွန် ၇ Marie Miyake၊ ဂျပန်အသံမင်းသမီး Richard Thompson၊ ထရီနီဒက် တာတိုပြေးသူ ဇွန် ၉ Eusebio Henrique de Almeida၊ အရှေ့တီမောဘောလုံးသမား Sonam Kapoor၊ အိန္ဒိယမင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် Sebastian Telfair၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဇွန် ၁၀ Andy Schleck၊ လူဇင်ဘတ် road စက်ဘီးစီးသူ Rok Perko၊ စလိုဗေးနီးယား ပရို စကီးစီးသူ Kaia Kanepi၊ အစ္စတိုးနီးယား တင်းနစ်ကစားသမား Celina Jade၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Kristina Apgar၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဇွန် ၁၁ Chris Trousdale၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် အသံဖမ်း အနုပညာရှင် (၂၀၂၀တွင်သေဆုံး) Dmitry Koldun၊ ဘယ်လာရု အဆိုတော် ဇွန် ၁၂ Dave Franco၊ အမေရိကန်တယ်လီဗေးရှင်းနှင့် ရုပ်ရှင်မင်းသား Blake Ross၊ အမေရိကန်ဆော့ဖ်ဝဲ developer Sam Thaiday၊ ဩစတြေးလျ ရဂ်ဘီ လိဂ်ကစားသမား ဇွန် ၁၃ – Danny Syvret၊ ကနေဒီယန် ရေခဲဟော်ကီကစားသမား ဇွန် ၁၄ – Nadine Coyle၊ အိုင်းရစ် အဆိုတော် ဇွန် ၁၇ Kateryna Handziuk၊ ယူကရိန်း နိုင်ငံရေးသမား (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) Andrea Demirović၊ မွန်တီနီဂရိုး ပေါ့ပ် အဆိုတော် Marcos Baghdatis၊ ဆိုက်ပရပ် တင်းနစ်ကစားသမား ဇွန် ၁၈ – Alex Hirsch၊ အမေရိကန်အန်နီမေတာနှင့် အသံမင်းသား ဇွန် ၁၉ – Ai Miyazato၊ ဂျပန်ဂေါက်ရိုက်သူ ဇွန် ၂၀ Mark Saul၊ အမေရိကန်မင်းသား Matt Flynn၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Darko Miličić၊ ဆားဘီးယန်း ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဇွန် ၂၁ Kris Allen၊ ရှစ်ကြိမ်မြောက်အမေရိကန်အိုင်ဒေါ ဆုရှင်၊ ရော့ခ် ဂီတပညာရှင် Sharna Burgess၊ ဩစတြေးလျ ကပွဲ ကချေသည် Lana Del Rey၊ အမေရိကန်ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် ဇွန် ၂၂ Aaron Lim၊ မလေးရှား racing မောင်းသူ Douglas Smith၊ အမေရိကန်မင်းသား Lindsay Ridgeway၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Rosa Kato၊ ဂျပန်မင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် ဇွန် ၂၃ Marcel Reece၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Kavka Shishido၊ ဂျပန်ဒရမ်မာဗုံတီးသူနှင့် အဆိုရှင် ဇွန် ၂၄ Tom Kennedy၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား Aste၊ ဖင်လန် ရက်ပါ Justin Hires၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် လက်တန်းပြက်လူရွှင်တော် Krunoslav Simon၊ ခရိုအေးရှန်း ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဇွန် ၂၄ Ehra Madrigal၊ ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီး Mohd Fitri Omar၊ မလေးရှားဘောလုံးသမား Scott Brown (ဇွန် ၁၉၈၄ ဖွား)၊ စကော့လူမျိုးဘောလုံးသမား Daniel Bard၊ အမေရိကန်ယခင် ဘေ့စ်ဘော စပေးသူ Annaleigh Ashford၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အဆိုတော်နှင့် ကချေသည် Ethan Klein၊ အမေရိကန်ယူကျုပုဂ္ဂိုလ် ဇွန် ၂၆ Arjun Kapoor၊ အိန္ဒိယမင်းသား Bobo Sollander၊ ဆွီဒင်ဘောလုံးသမား Ogyen Trinley Dorje၊ တိဘက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝိဉာဉ် ခေါင်းဆောင် Cameron Tovey၊ မလေးရှား-ဩစတြေးလျ ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဇွန် ၂၇ Martin Sensmeier၊ အလာစကာ တိုင်းရင်းမင်းသား James Hook၊ ဝေလ် ရဂ်ဘီ ယူနီယံကစားသမား Svetlana Kuznetsova၊ ရုရှ တင်းနစ်ကစားသမား Vlatko Lozanoski၊ မက်စီဒိုးနီးယန်း အဆိုတော် Nico Rosberg၊ ဂျာမန် ၂၀၁၆ ဖော်မြူလာဝမ်းကမ္ဘာ့ ချန်ပီယံ ဇွန် ၂၈ Phil Bardsley၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား Ahmed Kantari၊ မိုရော့ကိုဘောလုံးသမား ဇွန် ၂၉ – Steven Hauschka၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား ဇွန် ၃၀ Michael Phelps၊ အမေရိကန်ရေကူးသမား Hugh Sheridan၊ ဩစတြေးလျမင်းသား၊ ဂီတပညာရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်း အစီအစဉ်တင်ဆက်သူ Lasarus Ratuere၊ ဩစတြေးလျမင်းသား Cody Rhodes၊ အမေရိကန်ပရို နပန်းသမား ဇူလိုင် ဇူလိုင် ၁ Nineteen84, ကနေဒီယန် ဟစ်ဟော့ ထုတ်လုပ်သူ Spose၊ အမေရိကန်ဟစ်ဟော့ ဂီတပညာရှင် Sebalter၊ ဆွစ် ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင်နှင့် တယောအိုးကြီးတီးသူ Léa Seydoux၊ ပြင်သစ်မင်းသမီး Ocean Mushure၊ ဇင်ဘာဘွေဘောလုံးသမား Zohre Esmaeli၊ အာဖဂန်ဖွား ဖက်ရှင်မော်ဒယ် ဇူလိုင် ၂ Gábor Máthé၊ ဟန်ဂေရီ နားမကြားအိုလံပစ် တင်းနစ်ချန်ပီယံ Pak Nam-chol (ဖွား ၁၉၈၄)၊ မြောက်ကိုရီးယားဘောလုံးသမား Ashley Tisdale၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အဆိုတော်နှင့် ထုတ်လုပ်သူ Vlatko Ilievski၊ မက်စီဒိုးနီးယန်း အဆိုတော်နှင့်မင်းသား (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) ဇူလိုင် ၃ Dean Cook၊ ဗြိတိန်မင်းသား Keisuke Minami၊ ဂျပန်အဆိုတော်နှင့်မင်းသား ဇူလိုင် ၄ Mariana Rios၊ ဘရာဇီးမင်းသမီးနှင့်အဆိုတော် Pei Yuwen၊ တရုတ်ဘောလုံးသမား Lartiste၊ မိုရော့ကို-ပြင်သစ် အဆိုတော်နှင့်ရက်ပါ ဇူလိုင် ၄ Judith Chemla၊ ပြင်သစ်မင်းသမီး Stephanie McIntosh၊ ဩစတြေးလျမင်းသမီး Nick O'Malley၊ ဗြိတိန်ဂီတပညာရှင် François Arnaud၊ ပြင်သစ်-ကနေဒီယန်မင်းသား ဇူလိုင် ၆ Matt Overton၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Killian Scott၊ အိုင်းရစ်မင်းသား Ranveer Singh၊ ဘောလိဝုဒ်မင်းသား Dead Woods၊ အမေရိကန်ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် ဇူလိုင် ၇ Pong Escobal၊ ဖိလစ်ပိုင် ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Langton Rusere၊ ဇင်ဘာဘွေ ခရစ်ကက်ဒိုင်လူကြီး Zulkifli Che Ros၊ မလေးရှား ကျားအလေးမသမား Seo Woo၊ ကိုရီးယားမင်းသမီး ဇူလိုင် ၈ Emanuele Abate၊ အီတလီအားကစားသမား Jason Day၊ ပီရူးမင်းသား ဇူလိုင် ၉ Paweł Korzeniowski၊ ပိုလန်ရေကူးသမား Cathy Leung၊ ဟောင်ကောင်အဆိုတော် Ashley Young၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား ဇူလိုင် ၁၀ Mario Gómez၊ ဂျာမန်ဘောလုံးသမား Tidiane Sane၊ ဆီနီဂေါဘောလုံးသမား Bastian Schulz၊ ဂျာမန်ဘောလုံးသမား Park Chu-young တောင်ကိုရီးယားဘောလုံးသမား ဇူလိုင် ၁၁ David Narváezနှင့် Sergio Narváez၊ စပိန်ဘောလုံးသမားများ Tobias Jesso Jr.၊ ကနေဒီယန်ဂီတပညာရှင် Lilian Marijnissen၊ ဒတ်ချ်နိုင်ငံရေးသမား Ele Opeloge၊ ဆာမိုအာ အလေးမသမား Robert Adamson၊ အမေရိကန်မင်းသား ဇူလိုင် ၁၂ Jasper Brinkley၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Casper Brinkley၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Adam Gregory၊ ကနေဒီယန်အဆိုတော် Emil Hegle Svendsen၊ နော်ဝေ bi အားကစားသမား Luiz Ejlli၊ အယ်လဘေးနီးယားအဆိုတော် Natasha Poly၊ ရုရှမော်ဒယ် ဇူလိုင် ၁၃ Charlotte Dujardin၊ အင်္ဂလိပ် dressage rider Guillermo Ochoa၊ မက္ကဆီကန်ဘောလုံးသမား AndrewWolff၊ ဖိလစ်ပိုင်-ဗြိတိန် ရဂ်ဘီကစားသမား ဇူလိုင် ၁၄ Oleksနှင့်r Pyatnytsya၊ ယူကရိန်းလှံတံပစ်သမား Lee Kwang-soo၊ တောင်ကိုရီးယားမင်းသား၊ ဖျော်ဖြေသူနှင့်မော်ဒယ် ဇူလိုင် ၁၄ Pedro Carvalho (မင်းသား)|Pedro Carvalho၊ ပေါ်တူဂီမင်းသား Agniya Kuznetsova၊ ရုရှမင်းသမီး Chris Tiu၊ ဖိလစ်ပိုင် ပရို ဘက်စကက်ဘောကစားသမား၊ တီဗီတင်ဆက်သူ၊ ကြော်ငြာ မော်ဒယ်နှင့်နိုင်ငံရေးသမား Crowd Lu၊ ထိုင်ဝမ် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာနှင့်မင်းသား Tomer Kapon၊ အစ္စရေးမင်းသား Igor Jurković၊ ခရိုအေးရှန်း ဟဲဗီးဝိတ်လက်ဝှေ့သမား ဇူလိုင် ၁၆ Cha Ye-ryun၊ တောင်ကိုရီးယားမင်းသမီး Denis Tahirović၊ ခရိုအေးရှန်းဘောလုံးသမား Yōko Hikasa၊ ဂျပန်မင်းသမီး Hiroyuki Onoue၊ ဂျပန်မင်းသား Rosa Salazar၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဇူလိုင် ၁၇ Tom Fletcher၊ ဗြိတိန် ဂီတပညာရှင် Tom Cullen၊ ဝေလ်မင်းသား၊ စာရေးဆရာနှင့် ဒါရိုက်တာ Caitlin Van Zandt၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဇူလိုင် ၁၈ José Carlos Júnior၊ ဘရာဇီးဘောလုံးသမား Hopsin၊ အမေရိကန်ရက်ပါနှင့် ဓာတ်ပြားထုတ်သူ James Norton၊ ဗြိတိန်မင်းသား Chace Crawford၊ အမေရိကန်မင်းသား ဇူလိုင် ၁၉ – LaMarcus Aldridge၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဇူလိုင် ၂၀ – John Francis Daley၊ အမေရိကန်တယ်လီဗေးရှင်းနှင့် ရုပ်ရှင်မင်းသား ဇူလိုင် ၂၁ – Guillaume Bastille၊ ကနေဒီယန် လမ်းကြောင်းတို စကိတ်မြန်စီးသူ ဇူလိုင် ၂၂ Jessica Abbott၊ ဩစတြေးလျ ရေကူးသမား Blake Harrison၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသား Ryan Dolan၊ အိုင်းရစ် အဆိုတော် Takudzwa Ngwenya၊ ဇင်ဘာဘွေ-အမေရိကန်ရဂ်ဘီကစားသမား Akira Tozawa၊ ဂျပန်နပန်းသမား ဇူလိုင် ၂၃ William Dunlop၊ မြောက်ပိုင်း အိုင်းရစ် မော်တော်ဆိုင်ကယ်စီးသူ (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) Scott Chandler၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား ဇူလိုင် ၂၄ James Lafferty၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် အားကစားသမား Shantel VanSanten၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် မော်ဒယ် Nelson Piquet Jr.၊ ဘရာဇီး ဖော်မြူလာဝမ်းနှင့် NASCAR မောင်းသူ Alex Presley၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘော ကွင်းပြင်ကစားသူ ဇူလိုင် ၂၆ – Matt Riddlehoover၊ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူ ဇူလိုင် ၂၇ Aljin Abella၊ ဩစတြေးလျမင်းသား Lou Taylor Pucci၊ အမေရိကန်မင်းသား ဇူလိုင် ၂၈ Dustin Milligan၊ ကနေဒီယန်မင်းသား Darren Murphy၊ အိုင်းရစ်ဘောလုံးသမား ဇူလိုင် ၃၀ Aml Ameen၊ ဗြိတိန်မင်းသား Elena Gheorghe၊ ရိုမေးနီးယန်း အဆိုတော် Matthew Scott၊ ဩစတြေးလျ ရဂ်ဘီ လိဂ်ကစားသမား ဩဂုတ် ဩဂုတ် ၂ – Davey Boy Smith Jr.၊ ဗြိတိန်-ကနေဒီယန် ပရို နပန်းသမား ဩဂုတ် ၃ – Sonny Bill Williams၊ နယူးဇီလန် ရဂ်ဘီ လိဂ်ကစားသမား ဩဂုတ် ၄ – Crystal Bowersox၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ ဩဂုတ် ၄ – Salomon Kalou၊ အိုင်ဗရီဘောလုံးသမား ဩဂုတ် ၇ – Rick Genest၊ ကနေဒီယန် အနုပညာရှင်၊ မင်းသားနှင့် ဖက်ရှင်မော်ဒယ် (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) ဩဂုတ် ၈ – Toby Flood၊ အင်္ဂလိပ် ရဂ်ဘီ ယူနီယံကစားသမား ဩဂုတ် ၉ Anna Kendrick၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Hayley Peirsol၊ အမေရိကန်ရေကူးသမား Filipe Luís၊ ဘရာဇီးဘောလုံးသမား ဩဂုတ် ၁၀ – Jared Nathan၊ အမေရိကန်မင်းသား (၂၀၀၆ တွင်သေဆုံး) ဩဂုတ် ၁၁ Asher Roth၊ အမေရိကန်ရက်ပါ Jacqueline Fernandez၊ သီရိလင်္ကာဖွား အိန္ဒိယ ဘောလိဝုဒ်မင်းသမီး ဩဂုတ် ၁၂ – África Zavala၊ မက္ကဆီကန်မင်းသမီး ဩဂုတ် ၁၄ Ashlynn Brooke၊ အမေရိကန်အပြာမင်းသမီး Shea Weber၊ ကနေဒီယန် ရေခဲဟော်ကီကစားသမား ဩဂုတ် ၁၄ Emily Kinney၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အဆိုတော်နှင့် သီချင်းရေးဆရာ Nipsey Hussle၊ အမေရိကန်ရက်ပါ (၂၀၁၉တွင်သေဆုံး) ဩဂုတ် ၁၆ Agnes Bruckner၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Arden Cho၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အဆိုတော်နှင့် မော်ဒယ် Cristin Milioti၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် ဩဂုတ် ၁၉ J. Evan Bonifant၊ အမေရိကန်မင်းသား David A. Gregory၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် စာရေးဆရာ ဩဂုတ် ၂၀ – Brant Daugherty၊ အမေရိကန်မင်းသား ဩဂုတ် ၂၁ Melissa M၊ ပြင်သစ် အဆိုတော် Jake Pitts၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ (Black Veil Brides) Laura Haddock၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသမီး ဩဂုတ် ၂၃ – Juss Haasma၊ အစ္စတိုးနီးယားမင်းသား ဩဂုတ် ၂၄ Andien၊ အင်ဒိုနီးရှား ဂျက်ဇ်အဆိုတော် Wynter Gordon၊ အမေရိကန်ပေါ့ပ်/အက အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ ဩဂုတ် ၂၇ Alexandra Nechita၊ အမေရိကန်အနုပညာရှင် Kayla Ewell၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Sean Foreman၊ အမေရိကန်အဆိုတော်၊ သီချင်းရေးဆရာ ဩဂုတ် ၂၈ – Ashlyne Huff၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာနှင့် ကချေသည် ဩဂုတ် ၂၉ – Jeffrey Licon၊ အမေရိကန်မင်းသား ဩဂုတ် ၃၀ Eamon Sullivan၊ ဩစတြေးလျ ရေကူးသမား Leisel Jones၊ ဩစတြေးလျ ရေကူးသမား Richard Duffy၊ Wales interအမျိုးသားဘောလုံးသမား Éva Risztov၊ ဟန်ဂေရီ အိုလံပစ် ချန်ပီယံ ရေကူးသမား ဩဂုတ် ၃၁ – Mohammed bin Salman၊ ဆော်ဒီအာရေဗျအိမ်ရှေ့မင်းသား စက်တင်ဘာ စက်တင်ဘာ ၁ Lilan Bowden၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Camile Velasco၊ ဖိလစ်ပိုင်-အမေရိကန်မင်းသမီး စက်တင်ဘာ ၂ Allison Miller၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Yani Gellman၊ ကနေဒီယန်/ဩစတြေးလျ ရုပ်ရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသား စက်တင်ဘာ ၃ – Yūki Kaji၊ ဂျပန်အသံမင်းသား စက်တင်ဘာ ၄ Morgan Garrett၊ အမေရိကန်အသံမင်းသမီး Raúl Albiol၊ စပိန်ဘောလုံးသမား Ri Kwang-chon၊ မြောက်ကိုရီးယားဘောလုံးသမား Walid Mesloub၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယန်းဘောလုံးသမား ဆူကရီ ဝိဆယ်ကောင်း၊ ထိုင်းမင်းသားနှင့် အဆိုတော် စက်တင်ဘာ ၄ Dilshad Vadsaria၊ အမေရိကန်တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသမီး Oleksandr Akymenko၊ ယူကရိန်း ဘောလုံးရှေ့တန်းတိုက်စစ်မှူး Jan Mazoch၊ ချက်လူမျိုး ယခင် စကီးခုန်သူ Dario Jertec၊ ခရိုအေးရှန်း ဘောလုံးကွင်းလယ်လူ Weronika Deresz၊ ပိုလန် လှေလှော်သူ စက်တင်ဘာ ၆ Lauren Lapkus၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် လူရွှင်တော် Mitch Moreland၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား စက်တင်ဘာ ၇ Radhika Apte၊ အိန္ဒိယ ရုပ်ရှင်နှင့် ကဇာတ်မင်းသမီး Alyssa Diaz၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Alyona Lanskaya၊ ဘယ်လာရု အဆိုတော် Rafinha၊ ဘရာဇီး ဘောလုံးကစားသမား စက်တင်ဘာ ၈ Justin Bradley၊ ကနေဒီယန်မင်းသား Vanessa Baden၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ စာရေးဆရာ၊ ဒါရိုက်တာနှင့် ထုတ်လုပ်သူ Denny Morrison၊ ကနေဒီယန် စကိတ်မြန်စီးသူ စက်တင်ဘာ ၉ Amy Manson၊ ဗြိတိန်မင်းသမီး Luka Modrić၊ ခရိုအေးရှန်း ဘောလုံးကစားသမား J. R. Smith၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား စက်တင်ဘာ ၁၀ – Elyse Levesque၊ ကနေဒီယန် ရုပ်ရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသမီး စက်တင်ဘာ ၁၃ – Emi Suzuki၊ တရုတ်ဖွား ဂျပန်အမျိုးသမီး မော်ဒယ် စက်တင်ဘာ ၁၄ Aya Ueto၊ ဂျပန်မင်းသမီး Dilshad Vadsaria၊ အမေရိကန်တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသမီး စက်တင်ဘာ ၁၄ Kayden Kross၊ အမေရိကန်အပြာမင်းသမီး Iselin Steiro၊ နော်ဝေ မော်ဒယ် စက်တင်ဘာ ၁၆ Madeline Zima၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Max Minghella၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသား Danny Fernandes၊ ကနေဒီယန် အဆိုတော် စက်တင်ဘာ ၁၇ Alexander Ovechkin၊ ရုရှ ဟော်ကီကစားသမား Jon Walker၊ အမေရိကန်ဂီတပညာရှင် စက်တင်ဘာ ၁၈ ဥက္ကာမင်းမောင်၊ သရုပ်ဆောင် စက်တင်ဘာ ၁၉ – Song Joong-ki၊ တောင်ကိုရီးယားမင်းသား၊ မော်ဒယ်နှင့် အစီအစဉ်မှူး စက်တင်ဘာ ၂၀ – Tessanne Chin၊ ဂျမေကန် အဆိုတော်၊ The Voice season 4 ဆုရှင် စက်တင်ဘာ ၂၂ – Tatiana Maslany၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး စက်တင်ဘာ ၂၃ Joba Chamberlain၊ အမေရိကန်ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Maki Goto၊ ဂျပန်အဆိုတော်နှင့်မင်းသမီး Hasan Minhaj၊ အမေရိကန်လူရွှင်တော်၊ နိုင်ငံရေးရာထုတ်လွှင့်အစီရင်ခံသူ(political commentator)နှင့်မင်းသား စက်တင်ဘာ ၂၄ Eric Aဒီဂျေetey Anang၊ ဂါနာ ပန်းပုဆရာ Kimberley Nixon၊ ဝေလ်မင်းသမီး Jessica Lucas၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး စက်တင်ဘာ ၂၆ Talulah Riley၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသမီး Marcin Mroziński၊ ပိုလန်မင်းသား၊ အဆိုတော်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်း အစီအစဉ်တင်ဆက်သူ စက်တင်ဘာ ၂၈ – Shindong၊ ကိုရီးယား အဆိုတော် စက်တင်ဘာ ၂၉ Calvin Johnson၊ retired အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမားနှင့် Dancing with the Stars season ၂၃ ပြိုင်ပွဲဝင် Michelle Payne၊ ဩစတြေးလျ မြင်းစီးသမား Dani Pedrosa၊ စပိန် မော်တော်ဆိုင်ကယ်စီးသူ စက်တင်ဘာ ၃၀ – T-Pain၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ၊ ရက်ပါ၊ ဓာတ်ပြားထုတ်သူနှင့်မင်းသား အောက်တိုဘာ အောက်တိုဘာ ၁ Leah Renee Cudmore၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် Tirunesh Dibaba၊ အီသီယိုးပီးယား တာဝေးပြေးသမား Matt Healy၊ Incorporated ရော့ခ် တီးဝိုင်း လိဒ် အဆိုတော်နှင့် ဂီတာတီးသူ Porcelain Black၊ အမေရိကန် industrial ပေါ့ပ် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ Sicily၊ အမေရိကန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၃ Courtney Lee၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Megumi Takamoto၊ ဂျပန်အသံမင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် အောက်တိုဘာ ၄ – Brad Bell၊ အမေရိကန်တယ်လီဗေးရှင်း ထုတ်လုပ်သူနှင့် ဇာတ်ညွန်းရေးသူ၊ မင်းသား၊ ဂီတပညာရှင်နှင့် ကာတွန်းစာအုပ်ရေးသူ အောက်တိုဘာ ၄ Nathalie Kelley၊ ပီရူးမင်းသမီး Nicola Roberts၊ ဗြိတိန် အဆိုတော် Brooke Valentine၊ အမေရိကန်အဆိုတော် အောက်တိုဘာ ၇ – Evan Longoria၊ အမေရိကန်ပရို ဘေ့စ်ဘောကစားသမား အောက်တိုဘာ ၈ Max Crumm၊ အမေရိကန်မင်းသားနှင့် အဆိုတော် Jesse MacDonald၊ new-wave တီးဝိုင်း "The Fruit Patrol"ခေါင်းဆောင်၊ Lazy Rights တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Bruno Mars၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာနှင့် တေးဂီတ ထုတ်လုပ်သူ Kimberly Kevon Williams၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Magda Apanowicz၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၉ – Frankmusik၊ အင်္ဂလိပ် electro ပေါ့ပ် ဂီတပညာရှင် အောက်တိုဘာ ၁၀ Marina Diamandis၊ ဝေလ် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ Kyle Switzer၊ ကနေဒီယန်မင်းသား Dominique Cornu၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ ပရို စက်ဘီးစီးသူ Aaron Himelstein၊ အမေရိကန်မင်းသား အောက်တိုဘာ ၁၁ Lee Min-hye၊ တောင်ကိုရီးယား ပြိုင်ဘီးစီးသူ (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) Margaret Berger၊ နော်ဝေ electro ပေါ့ပ် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ Michelle Trachtenberg၊ အမေရိကန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၁၄ Daniel Clark၊ အမေရိကန်-ကနေဒီယန်မင်းသား Justin Forsett၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Sherlyn၊ မက္ကဆီကန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၁၆ – Casey Stoner၊ ဩစတြေးလျ မော်တော်ဆိုင်ကယ်စီးသူ အောက်တိုဘာ ၁၈ – Iori Nomizu၊ ဂျပန်အသံမင်းသမီး၊မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် အောက်တိုဘာ ၁၉ – RR Enriquez၊ ဖိလစ်ပိုင် မော်ဒယ်၊ တယ်လီဗေးရှင်း အစီအစဉ်မှူးနှင့်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၂၀ – Jennifer Freeman၊ အမေရိကန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၂၂ Manpei Takagi၊ ဂျပန်မင်းသား Shinpei Takagi၊ ဂျပန်မင်းသား အောက်တိုဘာ ၂၃ Chris Neal၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား Masiela Lusha၊ အယ်လဘေးနီးယန်-အမေရိကန်မင်းသမီး၊ ကဗျာဆရာ၊နှင့် လူချင်းစာနာသူ အောက်တိုဘာ ၂၄ – Wayne Rooney၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား အောက်တိုဘာ ၂၄ Ciara၊ အာဖရိကန်-အမေရိကန်အဆိုတော် Sophie Gradon၊ အင်္ဂလိပ် မော်ဒယ်နှင့် အရောင်းမန်နေဂျာ (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) John Robinson၊ အမေရိကန်မင်းသား Christopher Sean၊ အမေရိကန်မင်းသား အောက်တိုဘာ ၂၆ Andrea Bargnani၊ အီတလီ ပရို ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Asin Thottumkal၊ အိန္ဒိယမင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၂၇ Stefano Bianco၊ အီတလီ မော်တော်ဆိုင်ကယ်စီးသူ (၂၀၂၀တွင်သေဆုံး) Briana Lane၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် ဂီတပညာရှင် Troian Bellisario၊ အမေရိကန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၂၈ Anthony Fantano၊ အမေရိကန်တေးဂီတ ဝေဖန်သမား Troian Bellisario၊ အမေရိကန်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၂၉ - Ximena Sariñana၊ မက္ကဆီကန် အဆိုတော်နှင့်မင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၂၉ – Janet Montgomery၊ အင်္ဂလိပ် ရုပ်ရှင်နှင့် တယ်လီဗေးရှင်းမင်းသမီး အောက်တိုဘာ ၃၁ Kerron Clement၊ အမေရိကန့်တန်းကျော်ပြေးသမားနှင့် တာတိုပြေးသူ Kether Donohue၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် အဆိုတော် နိုဝင်ဘာ နိုဝင်ဘာ ၂ Josh Grelle၊ အမေရိကန်အသံမင်းသား Diana Penty၊ အိန္ဒိယ မော်ဒယ်နှင့်မင်းသမီး နိုဝင်ဘာ ၃ Tyler Hansbrough၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား Philipp Tschauner၊ ဂျာမန်ဘောလုံးသမား နိုဝင်ဘာ ၄ – Victoria Leigh Soto၊ အမေရိကန်ကျောင်းဆရာ (၂၀၁၂တွင်သေဆုံး) နိုဝင်ဘာ ၄ – Elizabeth Rရေခဲ၊ အမေရိကန်မင်းသမီး နိုဝင်ဘာ ၆ – Shayne Lamas၊ အမေရိကန် စစ်မှန်တယ်လီဗေးရှင်း ကျော်ကြားသူနှင့် မင်းသမီး နိုဝင်ဘာ ၇ – Paul Terry၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသား နိုဝင်ဘာ ၈ – Jack Osbourne၊ အင်္ဂလိပ် တယ်လီဗေးရှင်း ကျော်ကြားသူ နိုဝင်ဘာ ၁၀ Dannic၊ aka Daan Romers၊ ဒတ်ချ် ဒီဂျေနှင့် ထုတ်လုပ်သူ Giovonnie Samuels၊ အမေရိကန်မင်းသမီး Ricki-Lee Coulter၊ ယခင် ဩစတြေးလျ အိုင်ဒေါ ပြိုင်ပွဲဝင်နှင့် အဆိုတော် နိုဝင်ဘာ ၁၁ Remona Fransen၊ ဒတ်ချ် အားကစားသမား Raquel Guerra၊ ပေါ်တူဂီ အဆိုတော်နှင့်မင်းသမီး Kalan Porter၊ ကနေဒီယန် အဆိုတော် Robin Uthappa၊ အိန္ဒိယ ခရစ်ကက်ကစားသူ နိုဝင်ဘာ ၁၂ – Daria Bijak၊ ဂျာမန် အနုဆန်သော ဂျွမ်းဘားလွှဲသူ နိုဝင်ဘာ ၁၃ Rahul Kohli၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသား Michael Bennett၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Asdrúbal Cabrera၊ ဗင်နီဇွဲလား ဘေ့စ်ဘောကစားသမား Simo-Pekka Olli၊ ဖင်လန် ဘော်လီဘောကစားသမား နိုဝင်ဘာ ၁၄ – Thomas Vermaelen၊ ဘယ်လ်ဂျီယံဘောလုံးသမား နိုဝင်ဘာ ၁၄ Lily Aldridge၊ အမေရိကန်မော်ဒယ် Casnel Bushay၊ ဗင်းဆင့် တာတိုပြေးသူ Nick Fradiani၊ အမေရိကန်အဆိုတော် Jeffree Star၊ အမေရိကန်ဂီတပညာရှင်နှင့် ယူကျုပုဂ္ဂိုလ် နိုဝင်ဘာ ၁၆ – Sanna Marin၊ ဖင်လန် နိုင်ငံရေးသမား၊ ဖင်လန် ၄၆ ယောက်မြောက်ဝန်ကြီးချုပ် နိုဝင်ဘာ ၁၇ – Bea Saw၊ ဖိလစ်ပိုင်မင်းသမီး နိုဝင်ဘာ ၁၈ – Allyson Felix၊ အမေရိကန်တာတိုပြေးသူ နိုဝင်ဘာ ၂၀ – Dan Byrd၊ အမေရိကန်မင်းသား နိုဝင်ဘာ ၂၁ – Carly Rae Jepsen၊ ကနေဒီယန် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ နိုဝင်ဘာ ၂၂ – Asamoah Gyan၊ ဂါနာဘောလုံးကစားသမား နိုဝင်ဘာ ၂၃ Katie Crown၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး Ahn Hyun-Soo၊ တောင်ကိုရီးယား လမ်းကြောင်းတို စကိတ်စီးသူ နိုဝင်ဘာ ၂၄ – Marcus Hellner၊ ဆွီဒင် cross-country စကီးစီးသူ နိုဝင်ဘာ ၂၇ – Alison Pill၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး နိုဝင်ဘာ ၂၈ Nathan Keyes၊ အမေရိကန်မင်းသား Magdolna Rúzsa၊ ဟန်ဂေရီ အဆိုတော် Ryan Sampson၊ ဗြိတိန်မင်းသား နိုဝင်ဘာ ၃၀ Luis Valbuena၊ ဗင်နီဇွဲလား ဘေ့စ်ဘောကစားသမား (၂၀၁၈တွင်သေဆုံး) Kaley Cuoco၊ အမေရိကန်မင်းသမီးနှင့် ထုတ်လုပ်သူ Chrissy Teigen၊ အမေရိကန်မော်ဒယ် ဒီဇင်ဘာ ဒီဇင်ဘာ ၁ John Coughlin၊ အမေရိကန်စုံတွဲစကိတ်စီးသူ (၂၀၁၉တွင်သေဆုံး) Philip DeFranco၊ အမေရိကန်ယူကျုစတားနှင့် video blogger Janelle Monáe၊ အာဖရိကန်-အမေရိကန်R&B/soul ဂီတပညာရှင် Chanel Preston၊ အမေရိကန်အပြာမင်းသမီး ဒီဇင်ဘာ ၂ – Amaury Leveaux၊ ပြင်သစ် ရေကူးသမား ဒီဇင်ဘာ ၃ László Cseh၊ ဟန်ဂေရီ ရေကူးသမား Amanda Seyfried၊ အမေရိကန်မင်းသမီး၊ မော်ဒယ်နှင့် အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ ဒီဇင်ဘာ ၄ Stephen Dawson၊ အိုင်းရစ်ဘောလုံးသမား Krista Siegfrids၊ ဖင်လန် အဆိုတော် ဒီဇင်ဘာ ၄ – Frankie Muniz၊ အမေရိကန်မင်းသား၊ ဂီတပညာရှင်၊ စာရေးဆရာ၊ ထုတ်လုပ်သူ၊နှင့် ပြိုင်ကားမောင်းသူ ဒီဇင်ဘာ ၆ – Dulce María၊ မက္ကဆီကန် အဆိုတော်နှင့်မင်းသမီး ဒီဇင်ဘာ ၇ – Jon Moxley၊ အမေရိကန်ပရို နပန်းသမား ဒီဇင်ဘာ ၈ – Dwight Howard၊ အမေရိကန်ဘက်စကက်ဘောကစားသမား ဒီဇင်ဘာ ၉ – Wil Besseling၊ ဒတ်ချ် ဂေါက်ရိုက်သူ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ Edmund Entin၊ အမေရိကန်မင်းသား Gary Entin၊ အမေရိကန်မင်းသား Meghan Linsey၊ အမေရိကန်အဆိုတော်-သီချင်းရေးဆရာ Matt Forté၊ အမေရိကန်ဘောလုံးကစားသမား Raven-Symoné၊ အာဖရိကန်-အမေရိကန်မင်းသမီး၊ အဆိုတော်၊ သီချင်းရေးဆရာ၊ executive ထုတ်လုပ်သူ၊နှင့် ဒါရိုက်တာ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ – Samantha Steele၊ အမေရိကန် အားကစားပြိုင်ပွဲအစီအစဉ်ကြေညာသူ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ – Juan Camilo Zúñiga၊ ကိုလံဘီယာဘောလုံးသမား ဒီဇင်ဘာ ၁၄ – Nonami Takizawa၊ ဂျပန်မင်းသမီး ဒီဇင်ဘာ ၁၆ – Amanda Setton၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဒီဇင်ဘာ ၁၇ – Greg James၊ ဗြိတိန် ရေဒီယို ဒီဂျေ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ – Hana Soukupová၊ ချက် မော်ဒယ် ဒီဇင်ဘာ ၁၉ Christina Loukas၊ အမေရိကန်ဒိုင်ဗင်ထိုးသူ Lady Sovereign၊ ဗြိတိန် ရက်ပါ David Reale၊ ကနေဒီယန်မင်းသား Gary Cahill၊ အင်္ဂလိပ်ဘောလုံးသမား ဒီဇင်ဘာ ၂၁ James Stewart Jr.၊ အမေရိကန်မော်တော်ဆိုင်ကယ်စီးသူ Tom Sturridge၊ အင်္ဂလိပ်မင်းသား ဒီဇင်ဘာ ၂၂ – Edurne၊ စပိန် အဆိုတော်၊ မင်းသမီးနှင့် TV အစီအစဉ်တင်ဆက်သူ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ Harry Judd၊ အင်္ဂလိပ် ဒရမ်မာဗုံတီးသူ Luke O'Loughlin၊ ဩစတြေးလျမင်းသား ဒီဇင်ဘာ ၂၆ Yu Shirota၊ ဂျပန်မင်းသားနှင့် အဆိုတော် Beth Behrs၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဒီဇင်ဘာ ၂၇ Paul Stastny၊ ကနေဒီယန်-အမေရိကန်ပရို ရေခဲဟော်ကီကစားသမား Jessica Harmon၊ ကနေဒီယန်မင်းသမီး Halley Gross၊ အမေရိကန်ဇာတ်ညွန်းရေးသူ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ Dan Amboyer၊ အမေရိကန်မင်းသား Taryn Terrell၊ အမေရိကန်ပရို နပန်းသမား ဒီဇင်ဘာ ၂၉ – Alexa Ray Joel၊ အမေရိကန်အဆိုတော်၊ သီချင်းရေးဆရာနှင့် ပီယာနိုတီးသူ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ – Anna Wood၊ အမေရိကန်မင်းသမီး ဒီဇင်ဘာ ၃၁ – Jonathan Horton၊ အမေရိကန်ဂျွမ်းဘားလွှဲသူ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၂၄ မန်းဘဆိုင်၊ နိုင်ငံရေးသမား။ (၁၉၀၆ ဖွား) ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ မေ ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၂၂ ဗိုလ်ဗကို၊ တော်လှန်ရေးသမား၊ သရုပ်ဆောင်၊ ဒါရိုက်တာ၊ စာရေးဆရာနှင့် ကျောင်းဆရာ။ (၁၉၁၉ ဖွား) ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁၀ ယူဖရိုင်းနား၊ ရုရှားသရုပ်ဆောင်။ (၁၉၂၀ ဖွား) နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ကိုးကား ၁၉၈၅ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%85

၁၉၈၄

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ မတ် ဖွားများ ဧပြီ ဖွားများ မေ ဖွားများ ဇွန် ဖွားများ ဇူလိုင် ဖွားများ ဩဂုတ် ဖွားများ စက်တင်ဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ကွယ်လွန်သူများ ဦးကြင်ရွှေ၊ ဝိပဿနာနည်းပြ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၂၃ အောင်ကျော်ထွန်း၊ ဂီတစာဆို (၁၉၄၉ ဖွား) ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဂျက်ဆီ စတူးဝပ်၊ အမေရိကန် စာရေးဆရာ (၁၉၀၆ ဖွား) မတ် ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၈ ကပိဇာ၊ ဒေါက်တာ၊ ပွိုင်တာလီယွန်နစ်ဒိုဗစ်၊ နိုဘယ်ဆုရ ဆိုဗီယက် သိပ္ပံပညာရှင်။ (၁၈၉၄ ဖွား) မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁၁ နိုင်ဖိုးချို၊ မွန်အမျိုးသားခေါင်းဆောင် (၁၉၀၅ ဖွား) ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁၁ သန်းကြွယ် (ကာတွန်း)၊ မြန်မာ ကာတွန်းဆရာ (၁၉၂၃ ဖွား) ဇူလိုင် ၂၇ ဂျော့ ဂဲလပ်၊ မဲပေးနည်း တီထွင်သူ (၁၉၀၁ ဖွား) ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁၁ ကနော့အဲလဖရက်၊ ထုတ်ဝေသူ။ (၁၈၉၂ ဖွား) ဩဂုတ် ၂၅ ကာပို့တီ ထရူးမင်း၊ အမေရိကန် စာရေးဆရာနှင့် သရုပ်ဆောင် (၁၉၂၄ ဖွား) စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၂၉ ခင်မောင်ဖြူ၊ အတွင်းဝန်ချုပ် (၁၉၀၅ ဖွား) အောက်တိုဘာ ၃၁ အင်ဒီရာ ပရိယာဒါရှီနီ ဂန္ဒီ၊ အိန္ဒိယပထမဆုံး အမျိုးသမီးဝန်ကြီးချုပ် (၁၉၁၇ ဖွား) နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ အောင်ဇံဝေ၊ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည် ပထမဆင့်ရ ဝန်ကြီး (၁၈၉၃ ဖွား) ကိုးကား ၁၉၈၄ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%84

၁၉၈၃

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၂) ရက်။ နာမည်ကျော် ရုပ်ရှင်မင်းသား အကယ်ဒမီ ကောလိပ်ဂျင်နေဝင်း ကွယ်လွန်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၂၂) ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုကာလတွင် ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ နှင့်ဥက္ကဋ္ဌ ၊ ရန်ကုန်ခရိုင် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ၊ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ နှင့် မြို့မကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ မြို့မ-ဦးသန်းကြွယ် သည် အသက် ၅၉ နှစ် ၁၉၈၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့ ၌ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ မတ် ဖွားများ ဧပြီ ဖွားများ မေ ဖွားများ ဇွန် ဖွားများ ဇူလိုင် ဖွားများ ဩဂုတ် ဖွားများ စက်တင်ဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၆ မူလပဋ္ဌာန်းဆရာတော်၊ မြန်မာ ရဟန်းပညာရှိ (ကောဇာ ၁၂၅၉ ဖွား) ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဂါဟင်ရှာ၊ အလယ်တန်း ညာစွယ် ဘရာဇီး ဘောလုံးသမားဟောင်း (၁၉၃၃ ဖွား) ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဆလ်ဗေဒေါ ဒါလီ၊ စပိန် ပန်းချီဆရာ (၁၉၀၄ ဖွား) ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ အာသာ ကက်စလာ၊ ဟန်ဂေရီ ဂျူးစာရေးဆရာ (၁၉၀၅ ဖွား) ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ မေ ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၂ ကောလိပ်ဂျင်နေဝင်း၊ သရုပ်ဆောင်နှင့် ဒါရိုက်တာ (၁၉၂၈ ဖွား) ဇွန် ၁၇ သန်းလှိုင်၊ ကို၊ ဂီတစာဆိုနှင့် စာရေးဆရာ (၁၉၃၃ ဖွား) ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၇ ဟာမင်း ခန်း၊ သင်္ချာပညာရှင်နှင့် ဟောကိန်းထုတ်သူ (၁၉၂၂ ဖွား) ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁၁ ဆက်ဆူအို ယာမာမိုတို၊ ဂျပန် ရုပ်ရှင် ဒါရိုက်တာ (၁၉၁၀ ဖွား) စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁၀ ဖဲလစ်ဘလာ့ခ်၊ ဆွစ်အမေရိကန် ရူပဗေဒပညာရှင် (၁၉၀၅ ဖွား) စက်တင်ဘာ ၂၂ သန်းကြွယ်၊ ဦး (မြို့မ)၊ ဂျပန်ခေတ် နိုင်ငံရေးသမား (၁၉၂၄ ဖွား) အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၂ နာရဒ မဟာထေရ်၊ သီရိလင်္ကာ ရဟန်းပညာရှိ (၁၈၉၈ ဖွား) နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၂၀ ဗခင်၊ ဦး(ပန်းချီ)၊ ပန်းချီဆရာနှင့် စာရေးဆရာ (၁၉၁၀ ဖွား) ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ခင်မောင် (ဘဏ်)၊ ဘဏ်မန်နေဂျာနှင့် ပန်းချီဆရာ (၁၉၀၈ ဖွား) ကိုးကား ၁၉၈၃ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%83

၁၉၈၂

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၇) ရက်။ သတင်းစာဆရာ၊ ဂျာနယ်ဆရာ၊ စာရေးဆရာ လူထုဦးလှ (၇၂နှစ်) မန္တလေးမြို့ ၌ ကွယ်လွန်သည်။ (၁၄) ရက်။ မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဦးသောဘန (သက်တော် ၇၈ နှစ်) ရန်ကုန်မြို့ ၌ ပျံလွန်တော်မူသည်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ မတ် ဖွားများ ဧပြီ ဖွားများ မေ ဖွားများ ဇွန် ဖွားများ ဇူလိုင် ဖွားများ ဩဂုတ် ဖွားများ စက်တင်ဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ မတ် ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၆ ဂျာနယ်ကျော် မမလေး၊ စာရေးဆရာနှင့် တိုင်းရင်းဆေးဆရာ (၁၉၁၇ ဖွား) မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၂၆ ကျောက်လုံး၊ ဦး၊ အကယ်ဒမီ သုံးထပ်ကွမ်း သရုပ်ဆောင် (၁၉၁၇ ဖွား) မေ ၂၈ ဒဂုန်ရွှေမျှား၊ စာရေးဆရာ (၁၈၉၅ ဖွား) ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁၅ ကျော်ဆွေ၊ သရုပ်ဆောင်နှင့် ဒါရိုက်တာ (၁၉၂၄ ဖွား) စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ကိုးကား ၁၉၈၂ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%82

၁၉၈၁

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၂၃) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဂျပ်စတင် တင်ဘာလိတ်ခ်၊ အမေရိကန် ပေါ့ပ်အဆိုတော်နှင့် သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ပဲရစ် ဟီလတန်၊ အမေရိကန် အဆိုတော်နှင့် သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ကင်ဂျေဝန်၊ ကိုရီးယားသရုပ်ဆောင် (အသက် - ) ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ မတ် ဖွားများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ ညိုထွန်းအောင်၊ ရက္ခိုင့်တပ်တော် ဒုစစ်ဦးစီးချုပ် (အသက် - ) မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ တီးမိုဘောလ်၊ ဂျာမန် စားပွဲတင်တင်းနစ် ကြေးစား (အသက် - ) မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ ဂျန်နာရာ၊ တောင်ကိုရီးယား အဆိုတော်နှင့် သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ စောငမန်း၊ အလွတ်တန်းလက်ဝှေ့ ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ (အသက် - ) မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ ဂျေဂျေလင်း၊ စင်ကာပူအဆိုတော် (အသက် - ) မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ဖွားများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဟေဒင် ခရစ္စတင်ဆင်၊ ကနေဒါ သရုပ်ဆောင်နှင့် ထုတ်လုပ်သူ (အသက် - ) ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဖြူဖြူကျော်သိန်း၊ မြန်မာ အမျိုးသမီး အဆိုတော် (အသက် - ) ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဆိုရာ အာအိုယီ၊ ဂျပန် လိင်သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ဖွားများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ စတီဖင် အမ်မဲလ်၊ ကနေဒါ သရုပ်ဆောင်နှင့် ထုတ်လုပ်သူ (အသက် - ) မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ အဲဗရာ၊ ပြင်သစ် ဘယ်နောက်ခံလူ (အသက် - ) မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ဖွားများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ မိုးသူအောင်၊ မြန်မာ အမျိုးသမီး ရေကူးသမား (အသက် - ) ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ဖွားများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ စန်းစန်းသိန်း၊ မြန်မာအမျိုးသမီးဘောလုံးသမားနှင့် နည်းပြချုပ် (အသက် - ) ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဆုရွှန်းလဲ့၊ မြန်မာ အမျိုးသမီး သရုပ်ဆောင်နှင့် မော်ဒယ် (အသက် - ) ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ဖွားများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ရော်ဂျာ ဖက်ဒရာ၊ ဆွစ် ကြက်တောင်သမား (အသက် - ) ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဆုန်းဂျီဟို၊ တောင်ကိုရီးယား သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဇဏ်ခီ၊ သရုပ်ဆောင်၊ အဆိုတော်နှင့် စာရေးဆရာ (အသက် - ) ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ဖွားများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ ဇယ်ခေါင်၊ မြန်မာ နိုင်ငံရေးသမား (အသက် - ) စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ နေတိုး (ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်)၊ မြန်မာ အမျိုးသား သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ ဟိန်းထက်၊ မြန်မာရုပ်ရှင် တည်းဖြတ်ဆုရှင် (အသက် - ) စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ လီဂျင်ဝတ်၊ တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသား သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ နီမန်ဂျာ ဗီဒစ်၊ မန်ယူအသင်းခေါင်းဆောင် (အသက် - ) အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အမေရိကန် စီးပွားရေးသမားနှင့် ရုပ်သံတင်ဆက်သူ၊ (အသက် - ) အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ လီဒုံဝု၊ တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသား သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ ဆုန်းဟဲဂယို၊ တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသမီး သရုပ်ဆောင် (အသက် - ) နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဘရီတနီ စပီးယား၊ အမေရိကန် အဆိုတော် (အသက် - ) ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ အေမီ လီ၊ အမေရိကန် အမျိုးသမီး အဆိုတော်နှင့် သီချင်းရေးဆရာ (အသက် - ) ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ အာချီဗား ဂျိုးဇက် ကရိုနင်၊ ဆရာဝန် စာရေးဆရာ (၁၈၉၆ ဖွား) ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ အောကင်လက်၊ ဗြိတိသျှ ဗိုလ်ချုပ် (၁၈၈၄ ဖွား) မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ စည်သူ၊ မောင်၊ မြန်မာ စာရေးဆရာ (၁၉၁၈ ဖွား) ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ မေမေဝင်း (ရုပ်ရှင်သရုပ်ဆောင်)၊ သရုပ်ဆောင် (၁၉၀၈ ဖွား) ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ အိုင်ဘီ အော်နာ၊ အင်္ဂလိပ် ပါဠိစာပေပညာရှင် (၁၈၉၆ ဖွား) ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ ဆွန်ချင်လင်း၊ ဆွန်ယက်ဆင် ဒုတိယဇနီး (၁၈၉၃ ဖွား) မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဒဂုန် ခင်ခင်လေး၊ မြန်မာ စာရေးဆရာနှင့် ဝက်မစွပ် မြို့စားမင်း၏ မြေး (၁၉၀၄ ဖွား) ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ တယ်ရီ ဖောက်(စ်)၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ ကနေဒါ တာဝေးပြေး အားကစားသမား (၁၉၅၈ ဖွား) ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁ အဲဘတ်စပီးယား၊ ဂျာမန် ဗိသုကာ (၁၉၀၅ ဖွား) စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ မိုရှေဒါရန်း၊ အစ္စရေး စစ်ခေါင်းဆောင်နှင့် နိုင်ငံရေးသမား (၁၉၁၅ ဖွား) အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ နှင်းဦး (ကာတွန်း)၊ မြန်မာကာတွန်းဆရာ (၁၉၂၂ ဖွား) ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ကိုးကား ၁၉၈၁ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%81

၁၉၈၀

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၆) ရက် မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁၇) ရက်။ တင်ထွဋ်၊ ဦး (အိုင်စီအက်စ်) ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းတွင် နယူတိုင်းမ်အော့ဖ် ဘာမား သတင်းစာတိုက်မှ နေအိမ်အပြန် ကားပေါ်အတက်တွင် ဗုံးခွဲ လုပ်ကြံခံခဲ့ရသည်။* အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဇန်နဝါရီ ဖွားများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ဖွားများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ မတ် ဖွားများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ဖွားများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ဖွားများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ဖွားများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ဖွားများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ဖွားများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ဖွားများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ဖွားများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ဖွားများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ဖွားများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ဇန်နဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဇန်နဝါရီ ၁ ဇန်နဝါရီ ၂ ဇန်နဝါရီ ၃ ဇန်နဝါရီ ၄ ဇန်နဝါရီ ၅ ဇန်နဝါရီ ၆ ဇန်နဝါရီ ၇ ဇန်နဝါရီ ၈ ဇန်နဝါရီ ၉ ဇန်နဝါရီ ၁၀ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၄ ဇန်နဝါရီ ၁၅ ဇန်နဝါရီ ၁၆ ဇန်နဝါရီ ၁၇ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ဇန်နဝါရီ ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၂ ဇန်နဝါရီ ၂၃ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ဇန်နဝါရီ ၂၅ ဇန်နဝါရီ ၂၆ ဇန်နဝါရီ ၂၇ ဇန်နဝါရီ ၂၈ ဇန်နဝါရီ ၂၉ ဇန်နဝါရီ ၃၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ဖေဖော်ဝါရီ ကွယ်လွန်သူများ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ မတ် ကွယ်လွန်သူများ မတ် ၁ မတ် ၂ မတ် ၃ မတ် ၄ မတ် ၅ မတ် ၆ မတ် ၇ မတ် ၈ မတ် ၉ မတ် ၁၀ မတ် ၁၁ မတ် ၁၂ မတ် ၁၃ မတ် ၁၄ မတ် ၁၅ မတ် ၁၆ မတ် ၁၇ မတ် ၁၈ မတ် ၁၉ မတ် ၂၀ မတ် ၂၁ မတ် ၂၂ မတ် ၂၃ မတ် ၂၄ မတ် ၂၅ မတ် ၂၆ မတ် ၂၇ မတ် ၂၈ မတ် ၂၉ မတ် ၃၀ မတ် ၃၁ ဧပြီ ကွယ်လွန်သူများ ဧပြီ ၁ ဧပြီ ၂ ဧပြီ ၃ ဧပြီ ၄ ဧပြီ ၅ ဧပြီ ၆ ဧပြီ ၇ ဧပြီ ၈ ဧပြီ ၉ ဧပြီ ၁၀ ဧပြီ ၁၁ ဧပြီ ၁၂ ဧပြီ ၁၃ ဧပြီ ၁၄ ဧပြီ ၁၅ ဧပြီ ၁၆ ဧပြီ ၁၇ ဧပြီ ၁၈ ဧပြီ ၁၉ ဧပြီ ၂၀ ဧပြီ ၂၁ ဧပြီ ၂၂ ဧပြီ ၂၃ ဧပြီ ၂၄ ဧပြီ ၂၅ ဧပြီ ၂၆ ဧပြီ ၂၇ ဧပြီ ၂၈ ဧပြီ ၂၉ ဧပြီ ၃၀ မေ ကွယ်လွန်သူများ မေ ၁ မေ ၂ မေ ၃ မေ ၄ မေ ၅ မေ ၆ မေ ၇ မေ ၈ မေ ၉ မေ ၁၀ မေ ၁၁ မေ ၁၂ မေ ၁၃ မေ ၁၄ မေ ၁၅ မေ ၁၆ မေ ၁၇ မေ ၁၈ မေ ၁၉ မေ ၂၀ မေ ၂၁ မေ ၂၂ မေ ၂၃ မေ ၂၄ မေ ၂၅ မေ ၂၆ မေ ၂၇ မေ ၂၈ မေ ၂၉ မေ ၃၀ မေ ၃၁ ဇွန် ကွယ်လွန်သူများ ဇွန် ၁ ဇွန် ၂ ဇွန် ၃ ဇွန် ၄ ဇွန် ၅ ဇွန် ၆ ဇွန် ၇ ဇွန် ၈ ဇွန် ၉ ဇွန် ၁၀ ဇွန် ၁၁ ဇွန် ၁၂ ဇွန် ၁၃ ဇွန် ၁၄ ဇွန် ၁၅ ဇွန် ၁၆ ဇွန် ၁၇ ဇွန် ၁၈ ဇွန် ၁၉ ဇွန် ၂၀ ဇွန် ၂၁ ဇွန် ၂၂ ဇွန် ၂၃ ဇွန် ၂၄ ဇွန် ၂၅ ဇွန် ၂၆ ဇွန် ၂၇ ဇွန် ၂၈ ဇွန် ၂၉ ဇွန် ၃၀ ဇူလိုင် ကွယ်လွန်သူများ ဇူလိုင် ၁ ဇူလိုင် ၂ ဇူလိုင် ၃ ဇူလိုင် ၄ ဇူလိုင် ၅ ဇူလိုင် ၆ ဇူလိုင် ၇ ဇူလိုင် ၈ ဇူလိုင် ၉ ဇူလိုင် ၁၀ ဇူလိုင် ၁၁ ဇူလိုင် ၁၂ ဇူလိုင် ၁၃ ဇူလိုင် ၁၄ ဇူလိုင် ၁၅ ဇူလိုင် ၁၆ ဇူလိုင် ၁၇ ဇူလိုင် ၁၈ ဇူလိုင် ၁၉ ဇူလိုင် ၂၀ ဇူလိုင် ၂၁ ဇူလိုင် ၂၂ ဇူလိုင် ၂၃ ဇူလိုင် ၂၄ ဇူလိုင် ၂၅ ဇူလိုင် ၂၆ ဇူလိုင် ၂၇ ဇူလိုင် ၂၈ ဇူလိုင် ၂၉ ဇူလိုင် ၃၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဩဂုတ် ကွယ်လွန်သူများ ဩဂုတ် ၁ ဩဂုတ် ၂ ဩဂုတ် ၃ ဩဂုတ် ၄ ဩဂုတ် ၅ ဩဂုတ် ၆ ဩဂုတ် ၇ ဩဂုတ် ၈ ဩဂုတ် ၉ ဩဂုတ် ၁၀ ဩဂုတ် ၁၁ ဩဂုတ် ၁၂ ဩဂုတ် ၁၃ ဩဂုတ် ၁၄ ဩဂုတ် ၁၅ ဩဂုတ် ၁၆ ဩဂုတ် ၁၇ ဩဂုတ် ၁၈ ဩဂုတ် ၁၉ ဩဂုတ် ၂၀ ဩဂုတ် ၂၁ ဩဂုတ် ၂၂ ဩဂုတ် ၂၃ ဩဂုတ် ၂၄ ဩဂုတ် ၂၅ ဩဂုတ် ၂၆ ဩဂုတ် ၂၇ ဩဂုတ် ၂၈ ဩဂုတ် ၂၉ ဩဂုတ် ၃၀ ဩဂုတ် ၃၁ စက်တင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ စက်တင်ဘာ ၁ စက်တင်ဘာ ၂ စက်တင်ဘာ ၃ စက်တင်ဘာ ၄ စက်တင်ဘာ ၅ စက်တင်ဘာ ၆ စက်တင်ဘာ ၇ စက်တင်ဘာ ၈ စက်တင်ဘာ ၉ စက်တင်ဘာ ၁၀ စက်တင်ဘာ ၁၁ စက်တင်ဘာ ၁၂ စက်တင်ဘာ ၁၃ စက်တင်ဘာ ၁၄ စက်တင်ဘာ ၁၅ စက်တင်ဘာ ၁၆ စက်တင်ဘာ ၁၇ စက်တင်ဘာ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ စက်တင်ဘာ ၂၀ စက်တင်ဘာ ၂၁ စက်တင်ဘာ ၂၂ စက်တင်ဘာ ၂၃ စက်တင်ဘာ ၂၄ စက်တင်ဘာ ၂၅ စက်တင်ဘာ ၂၆ စက်တင်ဘာ ၂၇ စက်တင်ဘာ ၂၈ စက်တင်ဘာ ၂၉ စက်တင်ဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ကွယ်လွန်သူများ အောက်တိုဘာ ၁ အောက်တိုဘာ ၂ အောက်တိုဘာ ၃ အောက်တိုဘာ ၄ အောက်တိုဘာ ၅ အောက်တိုဘာ ၆ အောက်တိုဘာ ၇ အောက်တိုဘာ ၈ အောက်တိုဘာ ၉ အောက်တိုဘာ ၁၀ အောက်တိုဘာ ၁၁ အောက်တိုဘာ ၁၂ အောက်တိုဘာ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၄ အောက်တိုဘာ ၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၆ အောက်တိုဘာ ၁၇ အောက်တိုဘာ ၁၈ အောက်တိုဘာ ၁၉ အောက်တိုဘာ ၂၀ အောက်တိုဘာ ၂၁ အောက်တိုဘာ ၂၂ အောက်တိုဘာ ၂၃ အောက်တိုဘာ ၂၄ အောက်တိုဘာ ၂၅ အောက်တိုဘာ ၂၆ အောက်တိုဘာ ၂၇ အောက်တိုဘာ ၂၈ အောက်တိုဘာ ၂၉ အောက်တိုဘာ ၃၀ အောက်တိုဘာ ၃၁ နိုဝင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ နိုဝင်ဘာ ၁ နိုဝင်ဘာ ၂ နိုဝင်ဘာ ၃ နိုဝင်ဘာ ၄ နိုဝင်ဘာ ၅ နိုဝင်ဘာ ၆ နိုဝင်ဘာ ၇ နိုဝင်ဘာ ၈ နိုဝင်ဘာ ၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ နိုဝင်ဘာ ၁၁ နိုဝင်ဘာ ၁၂ နိုဝင်ဘာ ၁၃ နိုဝင်ဘာ ၁၄ နိုဝင်ဘာ ၁၅ နိုဝင်ဘာ ၁၆ နိုဝင်ဘာ ၁၇ နိုဝင်ဘာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ ၂၀ နိုဝင်ဘာ ၂၁ နိုဝင်ဘာ ၂၂ နိုဝင်ဘာ ၂၃ နိုဝင်ဘာ ၂၄ နိုဝင်ဘာ ၂၅ နိုဝင်ဘာ ၂၆ နိုဝင်ဘာ ၂၇ နိုဝင်ဘာ ၂၈ နိုဝင်ဘာ ၂၉ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ကွယ်လွန်သူများ ဒီဇင်ဘာ ၁ ဒီဇင်ဘာ ၂ ဒီဇင်ဘာ ၃ ဒီဇင်ဘာ ၄ ဒီဇင်ဘာ ၅ ဒီဇင်ဘာ ၆ ဒီဇင်ဘာ ၇ ဒီဇင်ဘာ ၈ ဒီဇင်ဘာ ၉ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ဒီဇင်ဘာ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ကိုးကား ၁၉၈၀ ၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%80

၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ်

၁၉၈၀ ဆယ်စုနှစ် ၁၉၈၀‎ ၁၉၈၁ ၁၉၈၂ ၁၉၈၃ ၁၉၈၄ ၁၉၈၅ ၁၉၈၆ ၁၉၈၇ ၁၉၈၈ ၁၉၈၉ ၂၀ ရာစုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%88%E1%81%80%20%E1%80%86%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

၁၉၇၉

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၉ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%89

၁၉၇၈

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၈ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%88

၁၉၇၇

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၉) ရက်။ ပေကျင်းကမ္ဘာ့အိုလံပစ်အားကစားပွဲတော် မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားပြု ပြေးခုန်ပစ်အားကစားသမား ဒေါ်လဲ့လဲ့ဝင်း မွေးဖွား မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၂၄) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် မိုက်ကယ်အဲရစ်တို့၏ သားငယ် ထိန်လင်း ခေါ် ကင်မ် (Dannian Kim Arundel Aris) ကို ဖွားမြင်သည်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၇ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%87

၁၉၇၆

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၆ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%86

၁၉၇၅

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁၃) ရက်။ ထားဝယ်မြို့ ကမျောကင်းတံတား တည်ဆောက်ပြီးစီး။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၅ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%85

၁၉၇၄

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၂၅) ရက်။ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ဟောင်းဦးသန့် ကွယ်လွန် ။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၄ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%84

၁၉၇၃

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁၂) ရက်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ဒေါက်တာမိုက်ကယ်အဲရစ်တို့၏ သားကြီး မြင့်ဆန်းအောင် ခေါ် အလက်ဇန်ဒါး (Alexander John Christopher Aris) ကို ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၃ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%83

၁၉၇၂

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ မြောက်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာ မဟာယန၏ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာသ မိုင်းအကြောင်း သုတေသီ ဒေါက်တာမိုက်ကယ်အဲရစ် (Dr. Michael Viallancourt Aris) နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ ထိမ်းမြားလက်ထပ်သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၂ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%82

၁၉၇၁

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာ​လ (၃​၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၁ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%81

၁၉၇၀

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၇၀ ၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%80

၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ်

၁၉၇၀ ဆယ်စုနှစ် ၁၉၇၀ ၁၉၇၁‎‎ ၁၉၇၂ ၁၉၇၃ ၁၉၇၄‎ ၁၉၇၅ ၁၉၇၆ ၁၉၇၇ ၁၉၇၈ ၁၉၇၉‎ ၂၀ ရာစုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%87%E1%81%80%20%E1%80%86%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

၂၁ ရာစုနှစ်

၂၁ ရာစုနှစ် သည် အေဒီခေတ်၏ လက်ရှိရာစုနှစ်ဖြစ်ပြီး ဂရီဂေါ့ရီးယန်း ပြက္ခဒိန်အရ ၂၀၀၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၁၀၀ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ကာလဖြစ်သည်။ ယင်းသည် ၃ ထောင်စုနှစ်၏ ပထမဆုံးရာစုနှစ်ဖြစ်ကာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်များဟု သိကြသည်။ အကူးအပြောင်းနှင့် ပြောင်းလဲမှုများ ၂၁ ရာစုနှစ်၏ ပထမဆုံး မှတ်သားဖွယ်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး မြင့်တက်မှုနှင့် တတိယကမ္ဘာမှ ပြည်သူများသည် အကြမ်းဖက်သများ၊ ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်းများ၏ အာဏာသက်ရောက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အစိုးရအပေါ် ယုံကြည်မှု ပျောက်ဆုံးခြင်းဖြစ်သည်။ ရေရှည် ဂလိုဘယ်ဇေးရှင်း သက်ရောက်မှုသည် မသိရသေးပေ။ သို့သော် အာရတ်နွေဦးအကြောင်း စိုးရိမ်သူများသည် များပြားလှသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်များမှ အစောပိုင်း အာရပ်နွေဦးသည် အာရတ်ကမ္ဘာများသို့ သက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ဒယ်ဂျစ်တယ် တော်လှန်ရေးသည် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များမှ ယနေ့အထိ တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ကိုးကား ရာစုနှစ် ၃ ထောင်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%82%E1%81%81%20%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

၂၀ ရာစုနှစ်

၂၀ ရာစုနှစ် သည် ဇန်နဝါရီ ၁၊ ၁၉၀၁ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၃၁၊ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် ကုန်ဆုံးခဲ့သည်။ ယင်းသည် ၂ ထောင်စုနှစ်၏ နောက်ဆုံး ရာစုနှစ်ဖြစ်ပြီး ၁၉၀၀ ခုနှစ်များဟု သိကြသည်။ ၂၀ ရာစုတွင် ပထမကမ္ဘာစစ်၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်၊ စစ်အေးတိုက်ပွဲ၊ နယူကလိစွမ်းအား၊ အမျိုးသားရေးဝါဒ၊ ကိုလိုနီစနစ်ကျရှူံးခြင်း၊ အာကာသ စူးစမ်းလေ့လာရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာ၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျှော့ချရေး၊ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ တိုးပွားမှု၊ ဂေဟစနစ် ပျောက်ကွယ်မှု အစရှိသည်ဖြင့် များစွာသော ဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ လူ့သက်တမ်းသည် တစ်ကမ္ဘာလုံး ပျမ်းမျှ ၇၀ နှုန်းထားဖြင့် ယခင် ရာစုနှစ်ထက် နှစ် ၄၀ ကျော် တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၂၇ တွင် ကမ္ဘာ့လူဦးရေသည် ၂ ဘီလီယံ ရှိရာမှ ၁၉၉၉ နောက်ပိုင်းတွင် ၆ ဘီလီယံ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ကိုးကား ရာစုနှစ် ၂ ထောင်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%82%E1%81%80%20%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

၁၉၆၉

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၉ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%89

၁၉၆၈

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၈ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%88

၁၉၆၇

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ကနေဒါမှ တစ်နှစ်တာလုံး ဆင်နွှဲမည့် ဗြိတိသျှအမေရိကန် အက်ဥပဒေ ၁၈၆၇ ခုနှစ်၏ နှစ်၁၀၀ပြည့်အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားကို Expo 67 ကမ္ဘာ့ပြပွဲ ကို အထူးပြု၍ ကျင်းပရန် စတင်သည်။ (၅) ရက်။ ချာလီချက်ပလင်မှ သူ၏နောက်ဆုံးရုပ်ရှင် A Countess From Hong Kong ကို အင်္ဂလန်တွင် စတင်ပြသသည်။ ဇန်နဝါရီ - ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကြီးမားသော သိပ္ပံဝတ္ထု Dangerous Visionsကိုထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၇ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%87

၁၉၆၆

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၆ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%86

၁၉၆၅

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၅ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%85

၁၉၆၄

၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံမှ ဂျီသရီးရိုင်ဖယ် ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ရုရှားနိုင်ငံမှ Mikoyan-Gurevich MiG-25 'Foxbat' လေယာဉ်ပျံကို ၁၉၆၄ တွင် ပထမဆုံး ပျံသန်းမှုကို စတင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၀ တွင် လေတပ်၌ စတင် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ မာတင်လူသာကင်း ဂျူနီယာ သည် ထိုနှစ်တွင် နိုဘယ်ဆု ရရှိခဲ့သည်။ ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၂၃) ရက်။ ဆရာကြီး သခင်ကိုယ်တော်မှိုင်းသည် ကြသပတေးနေ့ နံနက် ၁ နာရီခွဲတွင် လူကြီးရောဂါဖြင့် ကွယ်လွန်လေသည်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၄ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%84

၁၉၆၃

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၃ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%83

၁၉၆၂

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၂) ရက်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တော်လှန်ရေးကောင်စီမှ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းသည် တိုင်းပြည်အာဏာသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၇) ရက်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများက တက္ကသိုလ်နယ်မြေတစ်ဝိုက်လှည့်လည်ကာ ကျောင်းသားအခွင့်အရေးရရှိရေးအတွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဆန္ဒပြပွဲအပြီး မောင်မယ်သစ်လွင်ကြိုဆိုပွဲပြုလုပ်နေစဉ် လုံထိန်းရဲများနှင့်စစ်သားများက တက္ကသိုလ်ပတ်ပတ်လည်ကိုဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ပြီး မျက်ရည်ယိုဗုံးများ အသုံးပြုကာ အကြမ်းဖက်ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခဲ့ကြသည်။ ထိုဖြိုခွင်းမှုအတွင်း ကျောင်းသား ၁၇ ဦးသာသေဆုံးခဲ့သည်ဟု တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရက ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း တကယ်တမ်း သေဆုံး၊ဒဏ်ရာရ၊ဖမ်းဆီးခံရသူများမှာ ၂၀၀ ကျော်ရှိသည်ဟု အများကခန့်မှန်းပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ (၈) ရက်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂအဆောက်အအုံ မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခြင်းခံရသည်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၂ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%82

၁၉၆၁

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဒိုင်ယာနာကို မွေးသည်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၁ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%81

၁၉၆၀

ဇန်နဝါရီလ (၁) ရက်။ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်။ မတ်လ (၁) ရက်။ ဧပြီလ (၁) ရက်။ မေလ (၁) ရက်။ ဇွန်လ (၁) ရက်။ ဇူလိုင်လ (၁) ရက်။ ဩဂုတ်လ (၁) ရက်။ စက်တင်ဘာလ (၁) ရက်။ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်။ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်။ ဒီဇင်ဘာလ (၁) ရက်။ ကိုးကား ၁၉၆၀ ၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%80

၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ်

၁၉၆၀ ဆယ်စုနှစ် ၁၉၆၀‎ ၁၉၆၁‎‎ ၁၉၆၂‎ ၁၉၆၃‎‎ ၁၉၆၄‎ ၁၉၆၅‎ ၁၉၆၆‎ ၁၉၆၇‎ ၁၉၆၈‎ ၁၉၆၉‎ ၂၀ ရာစုနှစ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%89%E1%81%86%E1%81%80%20%E1%80%86%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA

ဃ

ဃ (အသံထွက် ဂကြီး) သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် စတုတ္ထမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%83

ဈ

ဈ (အသံထွက် စမျဥ်းဆွဲ)သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် နဝမမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%88

ဋ

ဋသည် (အသံထွက် တတစ်လင်းချိတ်) မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် တစ်ဆယ့်တစ်လုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%8B

ဌ

ဌ (အသံထွက် ထဝမ်းဘဲ) သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် တစ်ဆယ့်နှစ်လုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%8C

ဍ

ဍ (အသံထွက် ဒရင်ကောက်) သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် တစ်ဆယ့်သုံးလုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%8D

ဎ

ဎ (အသံထွက် ဒရေမှုတ်) သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် တစ်ဆယ့်လေးလုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%8E

ဏ

ဏ (အသံထွက် နကြီး)သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် တစ်ဆယ့်ငါးလုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%8F

ဒ

ဒ (အသံထွက် ဒဒွေး) သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် တစ်ဆယ့်ရှစ်လုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%92

ဠ

ဠ (အသံထွက် လကြီး) သည် မြန်မာဗျည်းအက္ခရာ ၃၃ လုံးအနက် သုံးဆယ့်တစ်လုံးမြောက် ဗျည်းအက္ခရာ ဖြစ်သည်။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A0

ဤ

ဤ အက္ခရာကို မြန်မာသဒ္ဒါတွင် အညွှန်းနာမ်စား၊အညွှန်းနာမဝိသေသန အဖြစ်သုံးလေ့ရှိသည်။ ဝါကျရေးထုံး ဤအရပ်တွင်ကျားရဲပေါ်သည်။ (အညွှန်းနာမဝိသေသန) ဤသို့သွားပါ။ (အညွှန်းနာမ်စား) မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A4

ဥ (တိရစ္ဆာန်)

ငှက်အားလုံးသည် ဥများကို ဥကြ၏။ သို့သော် လူအများ နှစ်သက်သော အစာဖြစ်သည့် ကြက်ဥနှင့် ဘဲဥတို့ကိုသာ လူသိများသည်။ ငှက်များသာမက ငါး၊ တွားသွားသတ္တဝါများ၊ ပိုးကောင်များနှင့် ဝက်မ၊ နွားမ စသော နို့တိုက်သတ္တဝါများ အပါအဝင် များစွာသော အခြားတိရစ္ဆာန်များ၌လည်း သားငယ်ကလေးများသည် ဥများမှတစ်ဆင့် ပေါက်ဖွားကြခြင်းသာ ဖြစ်လေသည်။ ဥ၏ အဓိကလုပ်ငန်းမှာ သားငယ်ကို ပေါက်ဖွားပေးရန် ဖြစ်သည်။ ဥတွင် အစဉ်သဖြင့် သားကောင်၏ အသက်မျိုးစေ့နှင့် သားကောင်အတွက် အာဟာရဓာတ် ဖြစ်စေသောအနှစ်ကို အကာအကွယ်ပေးထားသည့် အခွံ့ပါစမြဲဖြစ်သည်။ ငှက်၏ဥသည် နို့တိုက်သတ္တဝါ၏ ဥထက်ကြီး၏။ ထိုသို့ ဖြစ်ခြင်းမှာ ငှက်မ၏ ခန္ဓာ ကိုယ်အတွင်းမှ ထွက်လာသော ဥအတွင်း၌ ကြီးထွားလာမည့် ငှက်ငယ်အတွက် အစာပါရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ နို့တိုက်သတ္တဝါငယ်များကမူများသောအားဖြင့် မိခင်၏ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း၌သာ ကြီးထွားလာကြ ပြီးလျှင် မွေးဖွားမည့်အချိန်အထိ မိခင်ထံမှ အစာအာဟာရကို ရရှိနေလေသည်။ ငှက်များ၊ ပိုးကောင်းများ၊ တွားသွားသတ္တဝါများနှင့် များသောအားဖြင့် ငါးများသည် အမိ၏ခန္ဓာကိုယ် အတွင်းမှ ပြည့်ဝသော ဥများကို ဥပေးကြသည်။ ထိုဥများကို လိုအပ် သည့်အချိန်အထိ သင့်လျော်စွာ ထားလျှင် ဥများအတွင်း၌ အမိအဘနှင့်တူသော သားငယ်များ ကြီးထွားလာကြလေသည်။ နို့တိုက်သတ္တဝါ အားလုံးလိုလိုတွင်မူ ဥသည် မိခင်၏ခန္ဓာ ကိုယ်အတွင်း၌သာ ကြီးထွားပြီးလျှင် အချိန့်စေ့သောအခါ သားငယ်ကို ဖွားလေသည်။ ဥအမျိုးမျိုးရှိရာ တီကောင်များသည် အာဟာရဓာတ်ပါရှိ သော အိတ်များနှင့်ဥများကို ဥပေးကြသည်။ လိပ်ပြာနှင့် ပိုးကောင်တို့၏ ဥများသည် လွန်စွာ သေးငယ်ကြပြီးလျှင် အရောင်အမျိုးမျိုးရှိကြသကဲ့သို့ ပုံသဏ္ဌာန်တွင်လည်း အမျိုးမျိုး ရှိကြသည်။ ထိုဥများကို အတွဲလိုက် မြေကြီးပေါ်၌ဖြစ်စေ၊ သစ်ရွက်ပေါ်၌ ဖြစ်စေ၊ ရေပေါ်၌ဖြစ်စေ ဥကြသည်။ ကမာသည် တစ်နှစ်လျှင် ဥပေါင်း ၆ဝဝဝဝဝဝဝဝ မက ဥလေသည်။ ထိုသို့ များပြားစွာ ဥခြင်းမှာ ရေထဲ၌ ဥပေါင်း မြောက်မြားစွာ ပျောက်ဆုံးလေ့ရှိသဖြင့် သားငယ်များအဖြစ် ပေါက်စေမည့် ဥများ အဖတ်တင် ကျန်ရစ်စေရန် ဖြစ်သည်။ ငါးများကလည်း များသောအားဖြင့် ဥအမြောက်အမြားကို ဥပေးလေ့ ရှိကြသည်။ အချို့ငါးမျိုး၏ ဥများသည် လေးလံကြ သဖြင့် ချောင်း၊ ရေအိုင်၊ သို့မဟုတ် ပင်လယ်၏ အောက်ခြေ အထိ နစ်မြုပ်သွားကြ၏။ အချို့ ငါးမျိုး၏ ဥများကမူ ပေါ့ပြီး လျှင် အလင်းပေါက်များ ဖြစ်ကြ သည်။ ထိုငါးဥမျိုးသည် အတွဲလိုက် ရေမျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် မျောနေလေသည်။ သာမန် ဖားပြုပ်မတစ်ကောင်သည် တစ်ခါဥလျှင် ဥပေါင်း ၆ဝဝဝ အထိ ဥတတ်ပြီးလျှင် အတန်း နှစ်တန်းဖြင့် ဥလေ့ ရှိသည်။ သာမန် ဖားမတစ်ကောင်ကမူ ပလောပီနံဥကို ပြုတ် ထားသကဲ့သို့ ကော်ကဲ့သို့ သော ဥများကို ဥလေ့ရှိသည်။ တွားသွားသတ္တဝါများသည် ယင်းတို့၏ဥများကို များသော အားဖြင့် မြေကြီး၏ အပူဓာတ်ဖြင့် ပေါက်စေ လေ့ရှိကြသည်။ အချို့ မြွေမျိုးများကမူ မိမိတို့၏ဥများကို မိမိတို့၏ ခန္ဓာကိုယ် ဖြင့် ခွေပတ်ကာ စောင့်ရှောက် လေ့ရှိကြသည်။ နို့တိုက်သတ္တဝါများအနက် ဥဥလေ့ရှိသောသတ္တဝါမှာ ဘဲတူ ဖျံတူနှင့်ဆူးရှိသော ပရွက်စားကောင် တို့ ဖြစ်သည်။ အချို့ မြွေမျိုး၊ ဖွတ်ပုတတ်မျိုးနှင့် ငါးမျိုးများသည် သားကောင် ကလေးများကို မွေးဖွားသော်လည်း များသောအားဖြင့်ကား ဥများကိုသာ ဥကြလေသည်။ ဘဲတူဖျံတူရှိသော ဩစတြေး လီးယားတိုက်တွင် တွားသွားသတ္တဝါများ ဥသကဲ့သို့ ဥသော ငှက်မျိုးများလည်း ရှိသည်။ ထိုငှက်မျိုးသည် ယင်းတို့၏ ဥများကို ဝပ်ပေးလေ့ မရှိကြချေ။ အချို့ပိုးကောင်များသည် ယင်းတို့၏ ဥများကို နည်းအမျိုး မျိုးဖြင့် အကာအကွယ်ပေးကြသည်။ ပျားနှင့် နကျယ်ကောင် များသည် ယင်းတို့၏ဥများကို အထူးစီမံထားသောအိမ်များတွင် ဥကြလေသည်။ ပင့်ကူများကမူ ယင်းတို့၏ဥများကို ပိုးမျှင် ကဲ့သို့သော အိတ်ငယ်ကလေးများဖြင့် ရစ်ပတ်၍ ထားလေ့ရှိကြ ပြီးလျှင် ထိုအိတ် ငယ်ကလေးများကို လုံခြုံသည့်တစ်နေရာရာ တွင် ဖြစ်စေ၊ မိမိနှင့်တစ်ပါတည်း သယ်ဆောင်၍ဖြစ်စေ သွား လေ့ ရှိကြသည်။ ခြင်များသည် ယင်းတို့၏ ဥများကို ရေသေများ၏ မျက်နှာပြင်ပေါ်၌ ဖောင်ကလေးများသဖွယ် ဥလေ့ရှိ ကြသည်။ ကြက်ဥနှင့်ဘဲဥများအပြင် လူများ စားသောက်သော အခြား ဥများလည်း ရှိသေးသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့သော အပူပိုင်း ဒေသများတွင် လိပ်ဥများကို ကြက်ဥနှင့်ဘဲဥများသဖွယ် စားသောက်လေ့ ရှိကြသည်။ အထူးသဖြင့် ကမ်းရိုးတန်း ဒေသ နေလူများသည် ထိုလိပ်ဥများကို ဟင်းလျာအဖြစ် စားသောက် ကြသည်။ ငါးဥ၊ ပုစွန်ဥများကိုလည်း ဟင်းလျာအဖြစ် စား သောက်တတ်ကြလေသည်။ ပုံများ ကိုးကား တိရစ္ဆာန် တို့၏ သဘာဝ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A5%20%28%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%9B%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%29

ဧ

ဧသည် မြန်မာသင်ပုန်းကြီးဝင် အက္ခရာ တစ်လုံး ဖြစ်သည်။ အသံထွက် အေဟု ရှည်ရှည်ဆွဲ ဖတ်ရသည်။ အေးဟု မဖတ်ရချေ။ အေးဟု ဖတ်လို ရေးလို သောအခါ၊ ဝစ္စနှစ်လုံးပေါက် ထည့်ကာ၊ ဧးဟု ရေးရသည်။ ဧဝံ မေ သုတံ ဧကံ သမယံကို ဖတ်ရာ၌ အေးဝံ မေ သုတံ အေးကံ သမယံဟု ဖတ်သူများ ရှိရာ၊ အေဝံ မေ သုတံ အေကံ သမယံဟု ဖတ်မှသာ အမှန် ဖြစ်လေသည်။ ရှေးအခါက အေးမြသည်ကို ဧမြသည်ဟု ရေးလေ့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခုအခါ ဤကဲ့သို့ အသုံးမပြုတော့ချေ။ မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A7

ဩ

ဩ သည် မြန်မာဘာသာ၌ အခြေခံသရ (၁၁) လုံး နှင့် သင်ရိုးသရ (၁၂) လုံး ထဲမှ သရတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အသံပိုင်းဆိုင်ရာအရ "ဩ" သရသည် "အာ၊ ဤ၊ ဦ၊ ဧ၊ အဲ၊ ဪ၊ အို" ကဲ့သို့ သံရှည်သရ (သို့) ဒီဃသရ တစ်မျိုးဖြစ်၍ "အော" ဟူသော အသံရှိသည်။ "ဩ" သည် လုံးချင်းသရ တစ်ခုဖြစ်၏။ ဗျည်းအက္ခရာ "သ" ကို " ြ" ဖြင့်ပေါင်းစပ်ထားခြင်းမဟုတ်ပေ။ ထိုသို့ ပေါင်းစပ်သည့် ဩ (သ+ြ) ကို "သရ" ဟု ထွက်ရှိမည် ဖြစ်သည်။ မှတ်စု ကိုးကား မြန်မာအက္ခရာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A9

ဪ

ဪဟူသည် မြန်မာ သဒ္ဒါတွင် သာမက အင်္ဂလိပ်သဒ္ဒါတွင်လည်း ပါဝင်သော အာမေဍိတ်သံဖြစ်သည်။ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်အား အဖြစ်အပျက်တစ်ခုကို ပြောပြပါက ထိုသူသည် အံ့ဩခြင်း၊ ဝမ်းနည်းခြင်း၊ မယုံကြည်နိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ထွက်ပေါ်လာသော အာမေဍိတ်သံဖြစ်သည်။ သဒ္ဒါ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%AA

ဂီတာ

ဂီတာ () ဟူသည် ကြိုးတပ် တူရိယာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုကြိုးများအား လက်ဖြင့် တီးခတ်ရသည်။ ဂီတာ၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်းများမှာ ကိုယ်ထည်၊ လက်ကိုင်၍ ကြိုးများအား ဖိထိန်းရန်အတွက် ပြားသော လက်ကိုင်တန်း တစ်ခု၊ ထိုကြိုးများအား ထိန်းချုပ်ထားရန်အတွက် ထိန်းချူပ်ဘားများ နှင့် ကြိုးတို့ ဖြစ်ကြသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ဂီတာ တစ်ခုအား သစ်သား သို့မဟုတ် ပလတ်စတစ်ဖြင့် ပြုလုပ်ကြသည်။ ထို့ပြင် ဂီတာကြိုးအား သံမဏိ သို့မဟုတ် နိုင်လွန်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားကြသည်။ ဂီတာကြိုးများကို များသောအားဖြင့် ညာလက်ချောင်းကလေးများဖြင့် လည်းကောင်း၊ အထူးပြုလုပ်ထားသော ဂစ်တာတီးရန် ပလတ်စတစ်ပြားကလေးများဖြင့် လည်းကောင်း ခတ်ယူတီးခတ်ကြသည်။ သို့သော် အချို့သည် ဘယ်လက်ဖြင့် တီးခတ်ကြသေးသည်။ ထိုသို့ တီးခေတ်မှုပုံစံကို ကြိုးခတ်ခြင်းဟူ၍ ခေါ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ အခေါ်အဝေါ်မှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာမှ ခေါ်ဝေါ်သော "Plectrum" ဟူ၍လည်း ခေါ်ဝေါ်သည်။ ဘယ်လက်သည် ဂီတာ၏ (ပြားသော လက်ကိုင်တန်း)လည်တိုင်အား ကိုင်ထားရပြီး တစ်ချိန်တည်းတွင်ပင် ဘယ်လက်မှ လက်ကိုင်တန်းပေါ်ရှိ ဂစ်တာကြိုးလေးများအား လက်ဖြင့် ဖိနိုပ်ထားရရပြီး ညာလက်မှ ဂီတာကြိုးများအား အပေါ်အောက် ဆွဲ၍ တီးခေတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ကြိုးကလေးများအား တစ်ချောင်းခြင်း ခတ်၍ တီးခြင်းဖြင့် အသံထွက်ပေါ်စေသည်။ လက်အနေအထားပြောင်းခြင်းဖြင့် ဂီတာအသံ၊နုတ်များအား ပြောင်းလဲနိုင်သည်။ မည်သို့ပင် ဖြစ်စေကာမူ ဂီတာသည် ယနေ့ခေတ် လူကြီး၊ လူငယ်များ အကြိုက်တွေ့၍ ဝယ်ယူရ လွယ်ကူခြင်း၊ တီးခတ်ရ လွယ်ကူခြင်းတို့ကြောင့် လူကြိုက်များ ရေပန်းစားသော တူရိယာ တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ယနေ့ ဂီတာများ၏ ခေတ်စားမှုသက်တမ်းသည် တိုတောင်းသည်ဟု သင်ယူဆနိုင်သော်လည်း နှစ်ပေါင်းထောင်နှင့် ချီသည့် ရှည်လျားသော သမိုင်းကြောင်းကို ပိုင်ဆိုင်ထားလေသည်။ ရှေးယခင်က အာရှမိုင်းနားဟူ၍ ခေါ်တွင်သည့် အီဂျစ်ပြည်၌ လွန်ခဲ့သည့် ဘီစီ ၁၀၀ဝခန့် အေဒီ၆၀ဝ ခန့်လောက်မှ ဂီတာနှင့် နီးစပ်သော ရုပ်ကြွင်းတွေကို တွေ့ ရှိခဲ့သည်။ သမိုင်းအထောက်အထားတွေအရ ဂီတာရဲ့ အစောဆုံးတူရိယာဟာ အာရပ်နိုင်ငံတွေကနေ စတင်ဆင်းသက်ပေါက်ဖွားခဲ့ပြီး ဂီတာဆိုသည့် ဝေါဟာရမှာ ရှေးဂရိလူမျိုးများ အမြတ်တနိုး တီးခတ်ခဲ့ကြတဲ့ ကီသာရာ(KITHARA) တူရိယာမှ ဆင်းသက်လာသည် ဟူ၍လည်း လက်ခံထားကြသည်။ ဂစ်တာနှင့် စစ်ပွဲများ အေဒီ ၇၁၁ တွင် မူးဝါး(MOOR) ဟုခေါ်သော လူမျိုးစုများသည် အာဆီးရီးယန်း၊ပါရှန်းနှင့် ဟီးဘရူးနိုင်ငံများကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ကြသည်။ ထိုအချိန် နောက်ပိုင်းတွင် ဂစ်တာဖြစ်လာမယ့် တူရိယာဟု မှန်းဆရသည့် ရက်ဘတ် (REBEC) တူရိယာ အပါအဝင် ကြိုးတပ်တူရိယာ အမျိုးမျိုးကို စပိန်နိုင်ငံကို ယူဆောင်သွားကြလေသည်။ ထိုတူရိယာသည် ယနေ့ခေတ် မြင်တွေ့ရသော ဂစ်တာပုံစံနှင့် လုံးဝမတူသေးဘဲ အရွယ်အစား သေးငယ်ပြီး တယောပုံသဏ္ဌာန်နှင့် ပိုမိုဆင်တူလေသည်။ ဂစ်တာရဲ့ ပုံသဏ္ဌာန် နှင့်ဖွဲ့စည်း ပြုလုပ်ထားပုံများသည် တီးခတ်သည့် အခါ လွယ်ကူစေရန်နှင့် ခေတ်မှီစေရန်အတွက် မိမိစိတ်ကြိုက်ပြုလုပ်ခဲ့ကြသောအခါ ၎င်း၏ခိုင်မာသည့် သမိုင်းကြောင်းသည်လည်း ဝေဝါးမှေးမှိန်စေခဲသည်။ ၁၂ ရာစုတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ကရူးဆိတ်စစ်ပွဲများကလည်း ယနေ့ခေတ်ဂစ်တာနှင့် တူသည့် ကြိုးတပ်တူရိယာတခုကို ဥရောပ တစ်လွှားတွင် ပြန်နှံ့သွားခဲ့သည်။ ထိုတူရိယသည် နှစ်ပင်စီပူးထားသည့် ကြိုး ၄ စုံ၊ စုစုပေါင်းကြိုး ၈ ချောင်း တပ်ထားသော တူရိယာဖြစ်ပြီး ဂစ်တန် (GITTERN) ဟူ၍ ထင်ရှားခဲ့သည်။ စောင်းသမား ခရီးသွားများ၊ ကဗျာဆရာ ခရီးသွားများ၊ အဆိုတော်ခရီးသွားများသည် ထိုတူရိယာနှင့်တွဲပြီး သူတို၏ ခံစားဖွဲ့သီဆိုမှုများကို အလယ်ခေတ် (AD 600-1450) တလျှေက်လုံး သီဆိုတီးမှုတ်ခဲ့ကြလေသည်။ ဂစ်တာ၏ တိကျခိုင်မာသော သမိုင်းကြောင်းအား ၁၃ ရာစု စပိန်နိုင်ငံမှ မူးဝါးလူမျိုးများ၏ သီဆိုဖျော်ဖြေပွဲများမှ စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည် ဆိုလေသည်။ နှစ်ပေါင်း ၃၀ဝမျှ ကြာညောင်းပြီး နောက် ၁၆ ရာစု စပိန်နိုင်ငံ၌ တီးခတ်မှု ပုံစံသစ်၊ ဟန်သစ်များ အပြိုင်အဆိုင်တိုးတက်လာပြီး ဂစ်တာအမျိုးအစားအနေဖြင့် အနည်းဆုံး ၃ မျိုးမျှ ခေတ်စားခဲ့သည်။ ထိုအရာများမှာ ကြိုး ၆ စုံ စုစုပေါင်း ၁၂ ကြိုးတပ် ဗီဟူလာ (VIHVELA) ထိုတူရိယာနှင့် တွဲဖက်တီးခတ်ရန်အတွင် သင်္ကေတဇယားဖြင့် ရေးသားထားသော နှစ်ယောက်တွဲတီးလုံး၊ သီချင်း၊ အကသီချင်းများ အပါအဝင် စုစုပေါင်း စာအုပ် ၇ အုပ် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ကြိုး၅စုံ၊ စုစုပေါင်း ၁ဝ ကြိုးတပ် ဂစ်တာရာအက်စပါနိုလာ(GUITRRA ESPANOLA) ၁၆ ရာစု နောက်ပိုင်းမှနေ၍ ၁၇ ရာစုတလျှောက်လုံး ခေတ်စားခဲ့ပြီး လူးတ်(LUTE) တူရိယာ၏ နေရာတွင် အစားထိုး အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဂစ်တာရာအက်စပါနိုလာကော့ဒ်နှင့် တီးရန်အတွက်ပင် အသုံးပြုခဲ့ပြီး၊ ၁၇ ရာစုနှောင်းပိုင်းမှာတော့ ပြင်သစ်ကို စိမ့်ဝင်ပျံနံ့ သွားခဲ့သည်။ ကြိုး ၄ စုံ၊ စုစုပေါင်း ကြိုး ၈ ချောင်းတပ် ဂစ်တာရာ (GUITARRA) တို့ဖြစ်သည်။ ၁၇ ရာစုနှစ် ဂစ်တာအား ရူးသွပ်မှု ၁၇ ရာစုတွင် ဂစ်တာ၏အခန်းကဏ္ဍသည် အရှိန်အဟုန်နှင့် ပြန့်ပွားဖို့ အစပျိုးသည့် ကာလ တခုပင် ဖြစ်သည်။ ကော့ဒ်ဖြင့် တီးသည့် စနစ်များမှ အနုစိတ်ပိုမိုချဲ့ထွင်ကာ ပို၍စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းသော လက်ချောင်းများဖြင့် တီးခတ်ရသည့် ဂန္ထဝင်ဂစ်တာ(CLASSICAL) တီးခတ်ဟန်များ အစားထိုးဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၈ ရာစုမှာတွင်မူ ပြောင်မြောက်ထူးချွန်သော ဂစ်တာပညာရှင်များ ပေါ်ထွန်းလာခဲ့ကြပြီး ဂီတပညာရှင်ကြီး ပါဂါနီနီ (NICCOLO PAGANINI 1788-1840) သည် တယောသာမက ဂစ်တာကိုလည်း ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်သည့် ပါရမီရှင်တဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ သံစုံတီးဝိုင်းကြီးများ၏ ဂီတခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်ကြသော ဟေဒင် (FRANZ JOSEPH HAYDN 1732-1809)၊ ရူးဘတ်၊ (FRANZ SCHUBERT 1797-1828)၊ ဝက်ဘာ (CARL MARIA VON WEBER 1786-1926)၊ ရိုဆိုနီ (GIOACHINO ROSSINI 1792-1868) တို့သည် ဂစ်တာအတွက် ဂီတသင်္ကေတ များကို ရေးစပ်တီထွင် ပေးခဲ့ကြသည်။ ထိပ်တန်းလက်မှု ပညာရှင်ကြီးဖြစ်သော စထရာဒီဗားရီးယပ်သည် သူ့ရဲ့နာမည်ကျော် တယောတွေနည်းတူ ဂစ်တာတွေကိုလည်း အထူးပြုလုပ်ပေးခဲ့သည်။ ၁၉ ရာစု အစောပိုင်းမှာ စပိန်နိုင်ငံသား ဖာနန်ဒိုဆော (FERNANDO-SOR 1778-1839) ဟာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အတိုင်းအတာအထိ ကျော်ကြားအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ဂစ်တာပညာရှင်တဦး ဖြစ်ခဲ့ပြီး သူနဲ့ ခေတ်ပြိုင်တွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဒီယွန်ဆီယိုအာကွေဒို (DIONISIO AQUADO)၊ မဲတီအိုကာကက်ဆီ (MATTEOCARCASSI)၊ ဖာဒီနန်ကာရူလီ (FERDINAND CARULLI)၊ မူရိုဂျူလီယန်နီ (MAURO GIULIANI) တို့ဟာလည်း နာမည်ကျော် ဂစ်တာပညာရှင်ကြီးတွေ ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဖာနန်ဒိုဆောနဲ့ သူ၏ ခေတ်ပြိုင်တွေဟာ သင်တန်းကျောင်းတွေ ဖွင့်လှစ်ပို့ချခြင်း၊ ဂီတပွဲတွေ တင်ဆက်ခြင်း စတဲ့ကြိုးပမ်းမှူတွေနဲ့ ဂစ်တာပညာကို ပြန့်ပွားဖို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီနောက်ပိုင်း ဖရန်စစ်စကိုတားရက်ဂါ (FRANCISCO TARREGA 1852-1909) ဟာ အထူးချွန်ဆုံး ဂစ်တာသမားအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရပြီး မျက်မှောက်ခေတ် ဂန္ထဝင် ဂစ်တာသမား များကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ တဦးဖြစ်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဂစ်တာ စည်ပင်တိုးတက်လာကာစ အမေရိကန်၌ စွန့်စားသွားလာသူများ၊ နယ်မြေသစ်ရှာဖွေသူများ စသူတို့သည် လှည်းတန်းရှည်ကြီးတွေနှင့် လှည့်လည်သွားလာကြပြီး စခန်းချ အပန်းဖြေသည့်အခါတွင် မီးပုံဘေး၌ ဂစ်တာတီး၍ အမောဖြေ ကြသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဂစ်တာဟူသော တူရိယာသည်လည်း အမေရိကန်၏ နေရာ အနှံ့အပြား လိုက်ပါခဲ့ရပြီး ၁၉ရာစု အကုန် ၁၉၀ဝပြည့်နှစ် တစ်ဝိုက်တွင်မူ အမေရိကန်လူမည်း၏ ရင်တွင်းခံစားချက်များမှ ပေါက်ဖွားလာသော အာဖရိကနွယ်သည့် ရက်ဂေးနဲ့ ဘလူးစ် အမျိုးအစား ဂီတများ အစပျိုးအားယူနေပြီဖြစ်သည်။ ကျေးလက်တောနေသူများ၏ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေတိုင်း၌လည်း ဂစ်တာနှင့် တယောသည် မပါမဖြစ် အသုံးပြုနေကြပါပြီ ဖြစ်သည်။ ဖာနန်ဒိုဆော မှ စတင်ပြန့်ပွားခဲ့သည့် ဂန္ထဝင်ဂစ်တာ တီးဟန်တွေများသည်လည်း အဆင့်ဆင့်တိုးတက်လာခဲ့ပြီး စပိန်လူမျိုး အဲန်ဒရက်ဇရိုးဘီးယား (ANDRES SEGOVIA 1893-1987)၏ ၁၉၂၈ နယူးယောက်မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် ဂန္ထဝင်ဂီတပွဲ မှစပြီး ဂစ်တာကို ကမ္ဘာက အာရုံစိုက် လာကြသည်။ ဇရိုးဘီးယားဟာ သူ့ဘဝလျောက်လုံး ဂစ်တာကို အမြတ်တနိုး တီးခတ်ခဲ့ပြီး ဂစ်တာဂန္ထဝင် တေးသီချင်းပေါင်း များစွာကို ဖွဲ့ဆိုရေးစပ် ခဲ့သည်။ သူ့ရဲ့ဂစ်တာ လေ့ကျင့်ခန်းများကို အမေရိကန်တွင်ရှိသော ကျောင်းပေါင်း ၁၆၀၁ ကျောင်းမှာ သင်ကြားပို့ချနေဆဲ ဖြစ်သည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစတွင် ဂစ်တာရဲ့ ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမူကို တဟုန်ထိုးတိုးတက်စေခဲ့သည့် ဖြစ်ရပ်တခုမှာ ရှာလီခရစ်စတငသည် ဂစ်တာရဲ့အသံကို ပစ်ကပ် (PICK UP) တပ်ဆင်ပြီး အထူးချဲ့ထွင်ပေးတဲ့ အသံချဲ့စက်နဲ့ တွဲဖက်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်မှ စပြီး ဂစ်တာသံ၏ အတိုးအကျယ်ကို လိုအပ်သလို လုပ်နိုင်သော အနေအထားကို တဆင့်ပြီးတဆင့် ပြောင်းလဲတိုးတက်ရောက်ရှိ လာသည်။ ဗြိတိန် ဂစ်တာအကျော်အမော်များ၏ ကြိုးပမ်းမှု ရော့ခ်အင်ရိုး (ROCK AND ROLL) လူငယ်အဆိုတော် ပရက်စလေသည် ၁၉၅၆ မေလမှာ ထုတ်ဝေခဲ့သည့် (HEARTBREAK HOTEL) ဓာတ်ပြားနှင့် ထိပ်ဆုံးကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ဂစ်တာလွယ်ပြီး သီချင်းဆိုဟန်များကြောင့် လူငယ်ထုကြားမှာ ဂစ်တာသည် အရှိန်အဟုန်နဲ့ ပြန့်ပွားခဲ့သည်။ ၁၉၆ဝ နှစ်များတွင် ရိုးရာဘလူးစ် (TRADITIONAL BLUES)နှင့် ခေတ်ပေါ်ဂီတ (WHITE POP MUSIC) ရောမွှေထားသော (RHYTHM AND BLUES (or) R n B) ဂီတ အမျိုးအစား ခေတ်စားလာခဲ့ပြီး လူမည်း ဂစ်တာသမား ချပ်ဘာရီ (CHUCK BERRY)၏ လက်သံများသည် အင်္ဂလိပ်ခေတ်ပေါ် ဂီတစာအုပ်များ အပေါ်တွင် ဩဇာလွှမ်းမိုး သက်ရောက်ခဲ့သည်။ ပရက်စလေ၏ သီချင်းတွေကြားတွင် ကြီးပြင်းသည့် လူငယ်များမှနေ၍ ဖွဲ့စည်းဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သော အင်္ဂလိပ်ပေါ့နဲ့ ရော့အဖွဲ့ ဖြစ်ကြသည့် (BEATLES 1960) သည် ကမ္ဘာတွင် အကြီးအကျယ် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ဂစ်တာကို ခေတ်ပေါ်ဂီတ၏ အဓိကမဏ္ဍိုင် တူရိယာ အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိအောင် ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ကြပြန်သည်။ (COUNTRY) နဲ့ (JAZZ) ဂစ်တာအကျော်အမော် တွေဖြစ်ကြသော ချက်အက်ကင် (CHET ATKINS)၊ မာ့ခ်နော်ဖလာ (MARK KNOPFLER)နှင့် ရွိုင်းကလာစ် (ROY CLARK) တို့နှင့်အတူ ကမ္ဘာကျော် ဂစ်တာတီးဝိုင်း VENTURES တို့၏ ဂစ်တာလက်သံများသည် ဂစ်တာဝါသနာရှင်အများအပြားကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြန်သည်။ ယနေ့ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အင်အားကောင်းနေသော ROCK ဂီတ၏ Distortion အသံ၊ Feedback အသံ၊ wah wah effect စသည်တို့၏ ဖခင်ကြီးတဦးမှာ လူမည်းဂစ်တာသမား ဂျင်မီဟန်းဒရပ် (JIMMI HENDRIX 1942-1970) ပင် ဖြစ်တော့သည်။ သူ၏ဘယ်ဖက်ဖြင့် ဂစ်တာကို ကျွမ်းကျင်စွာ တီးခတ်ခဲ့သည့် ဟန်ပန်များဟာလည်း လူငယ်ပရိသတ်တွေကို အရူးအမူးဖြစ်အောင် ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ဂီတ ပုံစံသစ်များ ထပ်မံတိုးချဲ့ခြင်းဖြင့် ဂစ်တာအား ရူးသွပ်ပုံ ကမ္ဘာကျော် ဂစ်တာကုမ္ပဏီကြီးများ ဖြစ်ကြသော ဂစ်ဘဆင် (GIBSON)၊ ဖန်ဒါ (FENDER) တို့ဟာလည်း ဂစ်တာအမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကို ပုံစံပေါင်းမြောက်မြားစွာဖြင့် ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြပြန်သည်။ ယနေ့ခေတ် အချိန်အခါတွင် လျှပ်စစ်ဂစ်တာ (ELECTRIC GUITAR) များ၏ အသံကို အမျိုးမျိုးပြောင်းနိုင်သော စက်(GUITAR EFFECT PROCESSOR )၊ အသံချဲ့စက် (AMPLIFIER) များအား တဆင့်ထက်တဆင့် ပိုမိုကောင်းမွန် တိုးတက်လာအောင် တီထွင်ဖန်တီး အသုံးပြုနေကြသည်။ ယနေ့ ဂီတအမျိုးအစားများ ဖြစ်ကြသည့် ဂန္ထဝင်ဂီတ (CLASSICAL)၊ စပိန်ဖလန်မန်ကို (FLAMINCO)၊ ဘလူးစစ် (BLUES)၊ ဂျက်ဇ် (JAZZ)၊ ကလပ်စစ်ရော့ခ် (CLASSIC ROCK)၊ ရော့ခ်အဲန်ရိုး (ROCK n ROLL)၊ ရစ်သန်အဲန်ဘလူးစ် (R n B)၊ ကျေးလက်ရော့ခ် (COUNTRY ROCK)၊ ဟာ့ဒ်ရော့ခ် (HARD ROCK)၊ ဟဲဗီးရော့ခ် (HEAVY ROCK)၊မယ်တယ်ရော့ခ် (METAL ROCK)၊ လိုက်ရော့ခ် (LIGHT ROCK)၊ အော်တာရော့ခ် (ALTERNATIVE ROCK)၊ အင်ဒီရော့ခ် (ANDI ROCK) စသည့် အမျိုးအစားများစွာတို့တွင် ဂစ်တာကို လုံးဝမပါမဖြစ် တီးခတ်ကြရပြီး ဂစ်တာနှင့် ပတ်သတ်သည့် စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများ အားလုံး ကိုလည်း အပြိုင်အဆိုင် ဆက်လက်တီထွင် ထုတ်လုပ် တီးခတ် နေကြသည့်အတွက် ဂစ်တာတူရိယာ၏ အခန်းကဏ္ဍမှာလည်း နောင်နှစ်ပေါင်းများစွာ တိုင်အောင်ဆက်လက် ရှင်သန်နေဦးမည်ပင် ဖြစ်သည်။ ကိုးကား ကြိုးတပ် တူရိယာများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%AE%E1%80%90%E1%80%AC

ဆင်

ရှေးပဝေသဏီအခါက ကမ္ဘာမြောက်ဘက်ခြမ်း၌ ဆင်ကြီးများ ကျက်စားခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါ ထိုဆင်ကြီးမျိုးမှ ဆင်းသက်သော ဆင်အမျိုးနှစ်မျိုးကိုသာလျှင် တွေ့ရှိနိုင်တော့သည်။ ယင်းတို့မှာ 'အဲလီဖတ် အာဖရိကန်နပ်'ခေါ် အာဖရိက ဆင်မျိုးနှင့် 'အဲလီဖတ် အာရှတိကပ်'ခေါ် အာရှဆင်မျိုးတို့ဖြစ်သည်။ အဆိုပါဆင်မျိုးနှစ်မျိုးတွင် အနွယ်အများအပြားပါဝင်သည်။ ဆင်သည် ကုန်းသတ္တဝါအပေါင်းတို့တွင် ကိုယ်ထည်အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ခွန်အားလည်း အကြီးဆုံးဖြစ်၏။ လူတို့က ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်၍ စေခိုင်းသည်ကို ခံရသောအခါ အံ့ဩဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် စိတ်ရှည်၏။ သင်ရလွယ်၏။ စေခိုင်းသည်ကို လွယ်ကူစွာပင် နာခံတတ်သည်။ ပုံပန်းသွင်ပြင် အာဖရိကဆင်သည် အာရှဆင်ထက် ပို၍ကြီးမားသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ၁၁ပေမျှအထိပင် မြင့်သည်။ အာရှဆင်မျိုးသည် အရပ် ၁ဝ ပေထက် မကျော်ပေ။ အာဖရိကဆင်မျိုးသည် ဦးထိပ်လုံး၍ နားရွက်ကြီးသည်။ အာရှဆင်မျိုးသည် ဦးထိပ်ခွက်၍ နားရွက်သေးသည်။ အာဖရိကဆင်မျိုး၏နှာမောင်း၌ ညီညာသော အရစ်များပါရှိသည်။ ထိုနှာမောင်းများတွင် လက်ညှိုးလုံးလောက်ရှိသော နှုတ်ခမ်းနှစ်ခုလည်းရှိ၏။ အာရှဆင်မျိုး၏ နှာမောင်းသည် ပြောင်ချော၍အဖျားသို့ တစ်ဖြည်းဖြည်းသွယ်သွားသည်။ အဖျား၌ နှုတ်ခမ်းတစ်ခုတည်းသာ ရှိသည်။ အာရှဆင်နှင့် အာဖရိကဆင်တို့တွင် အခြားကွာခြားချက် များစွာရှိသေး၏။ ထိုကွာခြားချက်များကြောင့် ဇီဝဗေဒပညာကျော်များသည် ထိုဆင်များကို မျိုးစိတ်ခွဲ၍ သီးခြားနာမည်ပေးထားကြသည်။ နေထိုင်ကျက်စားရာ ဒေသများ အာဖရိကဆင်မျိုးသည် အာဖရိကတိုက် အတွင်းဘက်ကျသော တောနက်ကြီးများထဲတွင်သာ ကျက်စားလေ့ ရှိသည်။ အာရှဆင်မျိုးကို အိန္ဒိယဆင်မျိုးဟူ၍လည်း ခေါ်ကြသေး၏။ သို့သော်လည်း ထိုဆင်မျိုးကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌သာမဟုတ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ ဆူမတြားကျွန်း၊မလေးရှားကျွန်းဆွယ် စသော အရပ်တို့တွင်လည်း အနှံ့အပြားတွေ့ရပေသည်။ နေထိုင်ပြုမူပုံ အလေ့အထများ ထိုဆင်နှစ်မျိုးသည်အကျင့်စာဂအားဖြင့် အလွန်တူညီသည်။ ဆင်ဟူသရွေ့သည်အပေါင်းအသင်းကိုကြိုက်သည်။ အချုပ်အနှောင် မခံရဘဲ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ်နေရလျှင်အစုအအုပ်နှင့်သာ သွားလာကျက်စားတတ်သည်။ ဆင်အုပ်တစ်အုပ်တွင်အကောင် ၁ဝ ကောင်မှ အကောင် ၁ဝဝ အထိ ရှိတတ်သည်။ အများအားဖြင့် ဆင်မကြီးက ဦးစီးခေါင်းဆောင်ပြုလေ့ရှိ၏။ ဆင်များကို တောထဲတွင် စမ်းချောင်းများအနီးအပါး၌ တစ်စုတစ်ရုံးကြီးတွေ့ရတတ်၏။ မိုးရာသီတွင် လွင်တီးခေါင်သို့၎င်း၊ တစ်ခါတရံ တောင်ပေါ်သို့၎င်း ပြောင်းရွှေ့သွားလေ့ရှိသည်။ ဆင်ထီးများသည် မုန်ယိုတတ်သည်။ မုန်ယိုနေသောအခိုက်တွင် ဆင်အုပ်ထဲမှ ခွဲ၍နေတတ်သည်။ မုန်ယိုသော ဆင်သည် လူကို ရန်မူတတ်၏။ ဆင်သည် အများအားဖြင့် ရာသီအပြောင်းအလဲကိုလိုက်၍ အစာရှာရန် ကောင်းမည့်နေရာသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ ဆင်သည် မြင်းကဲ့သို့ မတ်တတ်သော်လည်းကောင်း၊ ဝပ်လျက်သော်လည်းကောင်း အိပ်နေနိုင်သည်။ ညသန်းကောင်အချိန်နှင့် အပူပြင်းသည့်နေ့ဖက် အချိန်တို့တွင်သာ အများအားဖြင့် အိပ်လေ့ရှိသည်။ လူတို့၏ အချုပ်အနှောင်ကို ခံနေရသည့် အချိန်တွင် ဆင်သည် ရက်သတ္တပတ်ပေါင်းများစွာ မလဲမလျောင်းဘဲ နေတတ်သည်။ ငါးနှစ်မျှ မလဲလျောင်းဘဲနေနိုင်သောဆင်များရှိသည်ဟုသိရသည်။ ဆင်သည် ရေကူးကျင်လျင်သည်။ ပေ ၃ဝ ကျော်မျှနက်သော ရေထဲတွင် ၆ နာရီမျှ နေနိုင်ကြောင်းအမှတ်အသားများရှိသည်။ ဆင်သည်ခြေ ၄ ချောင်းစလုံး မြေကြီးမှကြွအောင် မခုန်နိုင်ချေ။ သို့သော်လည်းပြေးလွှားရာတွင်အံ့ဩဖွယ်ကောင်း လောက်အောင် မြန်ဆန်ပေသည်။ လူသားများနှင့် အခန်းကဏ္ဍ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့တွင် ဆင်ကို လေးလံသော ဝန်ကို သယ်ဆောင်ရသည့် အလုပ်များလုပ်ကိုင်စေရန်ရွေးချယ်၍ ခိုင်းစေသည်။ ခိုင်းစေသောအလုပ်တွင် ဆင်သည် တာဝန်ကျေပြွန်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ ဆင်ကို သစ်တုံးများ ဆွဲစေရန်၎င်း၊ လေးလံသော ဝန်တို့ကိုမတင်သယ်ဆောင်စေရန်၎င်း အသုံးပြုသည်။ မျက်နှာပြင် ညီညာသောအရပ်ဒေသများတွင် ဆင်သည် အလေးချိန်တတန်ခွဲမျှကိုသက်သာလွယ်ကူစွာသယ်ဆောင်သွားနိုင်ပေသည်။ အလွန်လေးလံသောဝန်ကို ဆွဲရန်အတွက် ဆင်လည်ပင်းတွင် သားရေကြိုးပြားကြီးရစ်ပတ်ပေးရသည်။ ထိုသားရေကြိုးပြား၌ ဝန်ကိုဆွဲယူရန် လွန်ကြိုးတစ်ချောင်း တပ်ထားရသည်။ အချို့ဒေသတို့၌ ဆင်ကို သစ်ဆွဲရန်သာမဟုတ်ဘဲ၊ တစ်ခါတစ်ရံ လယ်ထွန်ရန်၊ တစ်ခါတစ်ရံ ကုန်တွဲကြီးများ ဆွဲဆောင်ရန် စေခိုင်းကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသစ်လုပ်ငန်းတွင် ဆင်မပါလျှင်မပြီးနိုင်သလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ဆင်ကို ယာဉ်အဖြစ်ဖြင့်လည်း အသုံးချနိုင်သေးသည်။ ဆင်၏ ကျောက်ကုန်းပေါ်တွင် ကုန်းနှီးတွဲကိုတပ်ဆင်ရ၏။ ထိုကုန်းနှီးတွဲပေါ်တွင် လူစီးနင်းလိုက်ပါနိုင်ရန်လေးဖက်လေးတန် အကာအရံပါသော ထိုင်စရာကို လုပ်ပေးရသည်။ ဆင်ဦးစီးသည် ဆင်၏လည်ပင်းပေါ်တွင်ထိုင်လျက်လိုက်တတ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ မဟာရာဇာများသည်ကျားပစ်ထွက်သောအခါ ဆင်စီး၍ တောကစားကြသည်။ ရှေးအခါက စစ်တိုက်ရာတွင် ဆင်ကို များစွာအသုံးပြုသည်။ မြန်မာသမိုင်းတွင် ကျော်ကြားသော စီးချင်းတိုက်ပွဲများ ရှိခဲ့သည်။ ဆင်ကိုအိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ ထိုင်းစသည့်နိုင်ငံများ၌ မင်းခမ်းမင်းနားများတွင် ရှေးကသုံးခဲ့သည်။ အများအားဖြင့် ဆင်မှာ မည်းညိုသော အရောင်ရှိသော်လည်း၊ ဆင်ဖြူများရှိသေး၏။ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတို့တွင် ဆင်ဖြူကို အတွေ့ရများသည်။ ဆင်ဖြူကို ဆင်မည်းနှင့် တန်းတူမထားဘဲ၊ မြင့်မြတ်သည်ဟူ၍ ယူဆယုံကြည်ကြသည်။ 'မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် ဆင်ဖြူကို အထွတ်အမြတ်ထားကြသည်။ မြန်မာဘုရင်တို့သည်ဆင်ဖြူရှင်ဟူသော ဘွဲ့ကို အလွန်နှစ်သက် လိုလားကြသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာမင်းတို့၏ ရာဇဝင်၌ ဆင်ဖြူတော်ကို အကြောင်းပြု၍ စစ်မက်ဖြစ်ပွားကြသည်များ ရှိ၏။ ဆင်သည် သူ့နဂိုသဘာဝအတိုင်း နေရလျှင် ရုတ်တစ်ရက် မသေဘဲ၊ အတော်ပင်အသက်ရှည်သည်။ နှစ်တစ်ရာကျော်လောက်အထိ နေနိုင်သည်။ ဆင်မသည်သားမွေးလျှင်အရေအတွက် ခပ်နည်းနည်းမွေးသည်။ ထို့ကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရသော ဆင်တို့ အသေအဆုံးများလာလျှင် အစားထိုးရန် ၁ဝ နှစ် တစ်ကြိမ်၊ သို့မဟုတ် ၁၂ နှစ်တစ်ကြိမ်ခန့် ထပ်မံ၍ဖမ်းဆီးရန်စီစဉ်ရသည်။ ဆင်ဖမ်းမည့်လူစုသည် ဆင်များကိုမဖမ်းဆီးမီ ရက်သတ္တပတ်ပေါင်း များစွာကပင်ကြိုတင်၍တောနက်ထဲတွင် လှည့်လည်ကာ ဆင်များကို လိုအပ်သည့်နေရာသို့ရောက်အောင်ကြံဆောင်၍ မောင်းယူကြရသည်။ နောက်ဆုံး၌ ကျုံးသွင်းရန် အဆင်သင့်ဖြစ်သောအခါ ဆင်များကို ရုတ်တစ်ရက် လန့်ဖျပ်သွားအောင် ကျယ်လောင်စွာ ငြာသံပေး၍၊ လိုသောနေရာသို့စုရုံးရောက်ရှိစေရသည်၊ မကြာမီပင် ဆင်ရိုင်းကြီးများသည် ချောင်ထဲပိတ်မိနေ၍ ကြိုးကြီးများဖြင့် အချည်အနှောင်ခံကြရသည်။ ဤနည်းဖြင့် ဆင်ရိုင်းကြီးများကို ဖမ်းဆီးပြီးနောက်၊ ဆင်ယဉ်များဖြင့် ရောပြွမ်းထားကာ တစ်ဖြည်းဖြည်း ယဉ်ပါးလာအောင် လုပ်ယူကြသည်။ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး ရှေးအခါကတည်းကပင် ဆင်များကို ဆင်စွယ်အလို့ငှာ အများအားဖြင့် သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ မကြာသေးမီအချိန်လောက်အထိ၊ အာဖရိကဆင်များကို တစ်နှစ်လျှင်အကောင် ၄ဝဝဝဝ ကျော်မျှ သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါ၌မူ ဆိုင်ရာနိုင်ငံအစိုးရတို့သည် ဆင်များအား စည်းကမ်းမဲ့သတ်ဖြတ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားကြသည်။ ကျမ်းဂန်လာ ဆင်များ မြန်မာကျမ်းဂန်တို့တွင် ဆင်များကို အစွယ်ပေါက်ပုံသို့ လိုက်၍ - အစွယ် လုံးဝမရှိသော ဟိုင်းမျိုး၊ သေးသွယ်သောအစွယ်၊ တိုသောအစွယ်ရှိသည့် ဟံမျိုး၊ အစွယ် တစ်ချောင်းသာရှိသော တည်မျိုး၊ အစွယ် နှစ်ချောင်းစုံရှိသော တံမျိုးဟူ၍ အမည်လေးပါးဖြင့် ခွဲခြားထားသည်။ ထို့ပြင် ဗလအား ခြားနားပုံသို့ လိုက်၍လည်း ဆယ်မျိုးခွဲခြားခေါ်ဝေါ် ပြန်လေသည်။ ယင်းတို့မှာ အစဉ်အတိုင်း တစ်မျိုးထက်တစ်မျိုးက ဆယ်ဆအားရှိလေရာ - လူဆယ်ယောက်အားရှိ၍၊ ညင်းညင်းအော်မြည်တတ်သော ဆင်မည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ကာဠာဝကဆင်၊ ဂင်္ဂါမြစ်ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ဝိုက်၌ ရှိကြ သည့် ဂင်္ဂေယျဆင်၊ ဝါဖျော့ဖျော့ အရောင်ရှိသောပဏ္ဍရ ဆင်၊ ကြေးနီရောင်အဆင်းရှိသော တမ္ဗဆင်၊ ကြောင်သောအဆင်းရှိသည့် ပိင်္ဂလဆင်၊ အနံ့မွှေးသောဂန္ဓဆင်၊ တင့်တယ်စွာ သွားတတ်သော မင်္ဂလဆင်၊ ရွှေရောင် အဆင်းရှိသော ဟေမဆင်၊ ဖြူသောအဆင်းရှိ၍၊နှာမောင်း အမြီး လှပရှည်သွယ်ပြီးလျှင် ကောင်းကင်၌ကျက်စားတတ်သော ဥပေါသထဆင်၊ ဘော်ငွေအဆင်းရှိပြီးလျှင် ညီညွှတ်သော အစွယ်နှစ်ချောင်းမှ ရောင်ခြည်ခြောက်မျိုးထွက်ကာ အမြီးဦးခေါင်းရှည်သွယ်၊ အလုံးစုံသော ကြန်အင်လက္ခဏာနှင့် ပြည့်စုံလျက် ကောင်းကင်၌လည်း ပျံသွားနိုင်သည့် ဆဒ္ဒန်ဆင်၊ ဟူ၍ ဖြစ်လေသည်။ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း ဆဒ္ဒန်ဆင်သည် ဆင်တကာတို့၏ အထွတ်အမြတ် ဖြစ်သည်။ မြန်မာစာပေတွင်ဆဒ္ဒန်ဆင်ကို စာဖွဲ့လေ့ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ငါးရာငါးဆယ်နိပါတ်တော်လာ အလောင်းတော် ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၏ အကြောင်းမှာ ကြေကွဲဖွယ်ရာ ဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာတို့ နှစ်ခြိုက်ကြသည်။ ယင်းဇာတ်ဝတ္ထုကို စလေဦးပုည စာပေဂုဏ်မြောက်စွာ ဖွဲ့နွဲ့ရေးသားလိုက်သောအခါ ပိုမိုကြည် နူးလွမ်းဆွတ်ဖွယ်ရာ ဖြစ်လာပြီးလျှင် မြန်မာစာပေ လိုက်စားသူတိုင်းသည် ယင်းဝတ္ထုကို အထူးကြိုက်နှစ်သက်ကြလေသည်။ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်းအကြောင်းကား ဤသို့ဖြစ်၏ - ရှေးလွန်လေပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းသည် ဟိမဝန္တာတောကြီးအလယ်၌ တောတဆယ့်ခြောက်ထပ်၊ တောင် စဉ်ခုနစ်ထပ် ရံထားသော ဆဒ္ဒန်အိုင်ကြီး၏ အနောက်မျက်နှာ တွင် တဆယ့်နှစ်ယူဇနာရှိသော ရွှေဂူ၌ ဆဒ္ဒန်ဆင်အမျိုးပေါင်း ရှစ်သောင်းခြံရံလျက် ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း ဖြစ်တော်၏။ ထိုဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၏ အရပ်ကား တဆယ့်ရှစ်တောင်၊ အလျားကား အတောင်တစ်ရာ့နှစ်ဆယ်၊ နှာမောင်းကား အလျား ငါးဆယ့်ရှစ်တောင် အစွယ်ကား လုံးပတ်အားဖြင့် တဆယ့်ငါးတောင်၊ အလျားအားဖြင့် အတောင်သုံးဆယ်ဟူ၍ အသီးသီးရှိ၏။ ခြေဖျား၊ လက်ဖျား၊ နှုတ်ဖျားတို့သည် ချိပ်ရည်သွေးကဲ့သို့ နီမြန်း၏။ ကိုယ်အလုံးသည် ငွေလမင်းကဲ့သို့ ဆွတ်ဆွတ်ဖြူ၏။ အစွယ်သည် ညိုရွှေနီစက်၊ ပြိုးပြက်ဖြူမောင်းသော အရောင်ခြောက်ပါးနှင့် ပြည့်စုံ၏။ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်းသည် မိုးအခါ၌ ရွှေဂူတွင်စံလျက် နွေအခါတွင်မူ ညောင်နန်းတွင် စံနေတော်မူတတ်၏။ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၌ မဟာသုဘဒ္ဒါ၊ စူဠသုဘဒ္ဒါဟူ၍ မိဘုရားနှစ်ပါးရှိ၏။ တစ်ရံရောအခါ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်းသည် ပင်လုံးကျွတ်ပွင့်သော အင်ကြင်းပင်ပျိုအောက်၌ ခိုလှုံရပ်နားနေခိုက်၊ လက်ျာတော်လေအောက်က မဟာသုဘဒ္ဒါ၊ လက်ဝဲတော်လေညာက စူဠသုဘဒ္ဒါတို့ ခစားနေစေလျက်၊ အင်ကြင်းပင်ကို ဦးကင်းဖြင့်ဝှေ့၍ ပန်းမိုးရွာစေ၏။ ထိုအခါ သစ်ခြောက်ကိုင်းတို့နှင့်တကွ ပရွက်ခါချဉ်တို့သည် စူဠသုဘဒ္ဒါအပေါ်သို့ လှုပ်တိုင်းကျလာ၏။ မဟာသုဘဒ္ဒါအပေါ်၌ကား ပန်းပွင့်ပန်းမှုန်တို့မှာ လေညာမှလွင့်၍ စုပုံကျလာကုန်၏။ ထိုအခြင်းအရာကြောင့် စူဠသုဘဒ္ဒါသည် ဆင်မင်းသည် ချစ်ခြင်းမညီဟု သဘောထားကာ အငြိုးကြီးစွာ ထားလေ၏။ တစ်ဖန် အိုင်အတွင်းသို့ သက်ဆင်း၍ ရေကစားသည်တွင် ပဒုမ္မာကြာမှုန်တို့၏ဝတ်ဆံတို့ကို ကြဲဖြန့်ကစားတော်မူ၍၊ ကြွင်းသောကြာပန်းတို့ကို မဟာသုဘဒ္ဒါ တစ်ဦးတည်းကိုသာ ပေးမိပြန်သဖြင့် ဒုတိယအကြိမ် ရန်ငြိုးဖွဲ့ပြန်၏။ ထို့နောက် စူဠသုဘဒ္ဒါသည် ရှင်ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ငါးရာတို့အား ကြာစွယ်ကြာရင်းတို့ကို ဆက်ကပ်လှူဒါန်း၍ 'အကျွန်ုသည် ယခုဘဝမှ စုတေခဲ့သော်၊ ဧကရာဇ်မင်း၏ ရှုမငြီးသော မိဘုရားကြီးဖြစ်လျက် ဇာတိဿရဉာဏ်ကိုလည်း ရပါစေသော။ ထိုအခါ ဤဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၏စွယ်တော်အစုံကို ဖြတ်ပိုင်း၍ ယူနိုင်ပါစေသော' ဟု ဆုတောင်း၏။ ထို့နောက် အစာရေစာ မစားဘဲ၊ အားပြတ် စုတေ့လေသော်၊ ဆုယူသည့်အတိုင်း မဒ္ဒရာဇ်မင်း၏ သမီးတော်ဖြစ်လာ၏။ ထိုသမီးတော် အရွယ်ရောက်လတ်သော် ဗာရာဏသီမင်း၏ မိဘုရားဖြစ်လာ၏။ မိဘုရားလည်း မိမိ၏ အတိတ်ဘဝကို အောက်မေ့၍ မိမိဆုတောင်းခဲ့သည့်အတိုင်း ဖြစ်မြောက်စေရန် ညှိုးငယ်သော အသွင်ကိုဆောင်၍နေလေ၏။ ထိုအခြင်းအရာကို မြင်လတ်သော် မင်းကြီးက မေးမြန်းလေ၏။ မိဘုရားလည်း မင်းကြီးအား ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၏ စွယ်တော်ကို နားတောင်းအဖြစ် ပန်ဆင်လို သည်ဟု တင်လျှောက်လတ်သော်၊ မင်းကြီးသည် ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်းကို ရှာဖွေစေရန် သောနုတ္တရမုဆိုးကို ဆင့်ဆိုတော်မူ၏။ မိဘုရားလည်း ထိုမုဆိုးအား မိမိကိုယ်တိုင်လမ်းညွှန်၍ ဆင်မင်းကို အဆိပ်လူးသောများဖြင့် ပစ်သတ်လျက် အစွယ်တော်ကိုဖြတ်ယူခဲ့ရန် စေလွှတ်လေ၏။ မုဆိုးလည်း ခုနစ်နှစ်၊ ခုနစ်လ၊ ခုနစ်ရက်ကြာမှ ဆဒ္ဒန်ဆင်အိုင်သို့ ရောက်လေ၏။ ထို့နောက် ဆင်မင်း၏နေရာ အသွားအလာလမ်းများကို မှတ်သား၍ ဆင်မင်းရပ်တည်မည့်နေရာ တည့်တည့်၌ ဥမင်တူးကာ၊ ဆင်မင်း၏ ချက်နှင့်ချိန်လျက် မြားပစ်ရန် အပေါက်ဖေါက်ထား၏။ မိမိကိုယ်ကိုလည်း သင်္ကန်းဝတ်ရုံထားလေသည်။ နောက်တစ်နေ့ ဆင်မင်းနှင့် ဆင်မိဘုရားတို့ ယင်းအရပ်၌ ရေစစ်ရန် ရပ်တန့်ခိုက်တွင်ပင် မုဆိုးက ဆိပ်လူးမြားဖြင့်ပစ်လတ်သော် ဆင်မင်းသည် တောတောင်အလုံး ပဲ့တင်ဟီးမျှ သုံးကြိမ် ဟစ်အော်ညည်းညူတော်မူရာ၌ ဆင်အပေါင်းကလည်း ရန်သူကို ချေမှုန်းပစ်အံ့ဟု တောတောင်ပတ်လည် လှည့်လည်ရှာဖွေကြ၏။ ဘုရားလောင်းသည် မြားလာရာလမ်းကို ကြည့်သဖြင့် သိတော်မူရကား၊ မဟာသုဘဒ္ဒါအား ထပ်မံထိခိုက်မည်စိုး၍ အခြားသို့ ဖယ်ရှားစိမ့်သောငှါ အမျက်ထွက်လေဟန်ဖြင့် ရန်သူကိုရှာစေလေ၏။ ဆင်မင်းသည် မြားလာရာ အောက်အရပ်သို့ ခွာတော်နှင့်ရှပ်သဖြင့် ဥမင်ထဲရှိမုဆိုးကို မြင်သောအခါ နှာမောင်းဖြင့် ဆွဲယူတော်မူ၏။ မုဆိုးလည်း မိမိကိုယ်မှ သင်္ကန်းကိုခွာလျက် နှာမောင်းပေါ်သို့ တင်လိုက်၏။ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်းသည် သင်္ကန်းကိုမြင်ရုံမျှနှင့်ပင် အမျက်ပွားမိသည်ကို ချုပ်တည်း၍မုဆိုးအား အကြောင်းအရင်းကို မေးမြန်းလေ၏။ ထိုအခါ မုဆိုးသည် သုဘဒ္ဒါမိဘုရားက ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၏ စွယ်တော်ကိုအလိုရှိ၍ စေခိုင်းကြောင်းကို လျှောက်ထားလေရာ၊ ဘုရားလောင်းဆင်မင်းသည် မိမိ၏အစွယ်ကို မိမိဖြတ်၍၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်၏ ရရာရကြောင်း အထောက်အပံ့ဖြစ်စေသတည်းဟု ဆုတောင်းလျက်၊ မုဆိုးအားပေးလှူပြီးသော် 'အဆွေတော် သောနုတ္တိုရ်၊ မောင်မင်းသခင်၊ ပလ္လင်ညာရံ၊ စံပေသည့်နတ်၊ မယ်သုဘဒ်ကို၊ ဆတ်ဆတ်သဘော၊ ငါမှာတိုင်းပြောပါလေ။ တောဟေဝန်ချောင်၊ မြိုင်သာခေါင်တွင်၊ ငွေတောင်ကြီးသွင်၊ ခင်မလင်ကို၊ အရှင်လတ်လတ်၊ သင်စေ၍သတ်ခဲ့ပြီ။ စွယ်တော်ဓာတ် နှစ်ချောင်း၊ ခြောက်ရောင်မောင်းကိုလည်း၊ ၎င်းဆင်ကြီး၊ မသေခင်ဖြတ်လှီး၍၊ သွေးစီးသံထွက်၊ နာကျင်စွာနှိပ်စက်ပြီးမှ၊ အသက်ဆုံးစေခဲ့ပါပြီ။ ဤစွယ်တော်စုံကို ရွှေဘုံသူ မှန်ကူ၊ သုံးရက်တော်မူသေးလျှင်၊ ရန်သူကြီးအစွယ်ကို၊ ရွှေလက်ဝယ် သပါမည်။ အားရစိတ်ရွှင်၊ ကျေနပ်အောင်စီရင်၍၊ ပြုချင်တိုင်းပြုတော်မူပါတော့ ဘုရားဟူ၍၊ မောင်မင်းသခင်၊ မုန်းပင်စိုက်ပျိုး၊ ပြေချိန်တိုင်၍မှ မပြေနိုင်ငြိုးတတ်သည့်၊မုဆိုးတစ်ပိုင်း၊မိန်းမရိုင်းကြီးကို၊ငါမှာ တိုင်းပြောပါလေ' ဟု မှာကြားလေ၏။ ထို့နောက် ဆဒ္ဒန်ဆင်ကောင်း၊ ဘုရားလောင်းလည်း၊ မယားဟောင်းလက်ချက်နှင့် အသက်ဆုံးတော်မူလေသတည်း။ မုဆိုးကား ဗာရာဏသီသို့ပြန်၍၊ စွယ်တော်ကို သုဘဒ္ဒါ မိဘုရားအား ဆက်သပြီးလျှင် ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း၏ မှာစကားကို ပြန်ကြားလေ၏။ ထိုအခါ သုဘဒ္ဒါမိဘုရားသည် 'စကားရှေ့နောက်၊ ပြန်လှန်ကာထောက်လတ်သော်၊ နောက်နောက်ကျိကျိ၊ နှလုံးတော်ရှိလှ၍၊ မဏိခြယ်စီ၊ သိင်္ဂီရိုးညှောက်၊အံ့လောက်ဆန်းပြား၊ ရွှေယပ်မားဖြင့်၊ သနားစိတ်ဝင်၊ခံယူတင်ပြီးလျှင်၊ ရင်ခွင်တော်၌၊ စွယ်တော်ကိုပိုက်ပြန်၍၊ တစိုက်စိုက်ရှုယင်းပင်၊ ပြုမိသည့်ဖြစ်ထွေ၊ လင်သေသည့်အကြောင်း၊ ဘဝဟောင်းက၊ ငယ်ပေါင်းပြီပြီ၊ လည်ချင်းမှီ၍၊ နာရနီခိုင်၊ မြဆိုင်ပညောင်၊ ရွှေဂူချောင်မှာ၊ ဆွေမောင်နှင့်မယ်၊ ကျီစယ်သမှု၊ ပန်းခိုင်လုလျက်၊ ကယုကယင်၊ ချစ်တုံ့တင်သဖြင့်၊ ကြင်ကြင်လည်လည်၊ ပျော်ဘူးသည်များကို ကြံစည်စေ့စေ့၊ တစိမ့်စိမ့်အောက်မေ့၍၊ တငွေ့ငွေ့ဆင်ခြင်၊ ပူစကိုငင်မိလျှင်၊ ပူပင်လယ်ဝေ၊ လှိုင်းဘောင်ဘင်မွှေသောကြောင့်၊ မဖြေနိုင်မဆည်နိုင်၊ သည်းဆိုင်မှာလောင်ခြစ်၍၊ ကျမျက်ရည်ချောင်းဖြစ်အောင်၊ အော်ဟစ်၍ငိုဆဲတွင်၊ နဂိုရ်တော်ဖေါက်လဲ၍၊ ဗာရာမင့်လည်ဆွဲသည် ရင်ကွဲနာနှင့် နတ်ရွာစံတော်မူလေ၏။ မြန်မာ့ဆင်‌ ဆင်နှင့် မြန်မာ့သမိုင်း ဆင်သည် မြန်မာ့သမိုင်းတွင် အရေးပါသော သတ္တဝါ ဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ်က မြန်မာဘုရင်များ စစ်မက်ဖက်ပြိုင်ရာတွင် ဆင်ကို စစ်အင်အားတစ်ခုအနေဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ ထိုမျှသာမက မြန်မာဘုရင်များသည် မိမိတို့ ပိုင်ဆိုင်သော ဆင်ဖြုအရေအတွက်ကို ဂုဏ်ယူဖွယ်တစ်ရပ်အနေဖြင့် ဘွဲ့အမည်တွင် ထည့်သွင်းမှည့်ခေါ်ကြသည်။ ဘုရင့်နောင်ကျော်ထင်နော်ရထာ၊ မြေဒူးမင်း စသူတို့သည် ဆင်ဖြူရှင် ဘွဲ့အမည်နှင့် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ဆင်နှင့်သစ်ထုတ်လုပ်ငန်း ဆင်သည် မြန်မာ့သစ်ထုတ်လုပ်ရေးတွင် အရေးပါသော သတ္တဝါတစ်ကောင် ဖြစ်သည်။ စက်ယန္တရားများ မဝင်ရောက်နိုင်သော ဒေသများတွင် ဆင်ကို အသုံးပြု၍ သယ်ယူပို့ဆောင်မှု ပြုကြသည်။ ယနေ့ထက်တိုင် ဆင်များကို သစ်လုပ်ငန်းများတွင် အသုံးပြုဆဲ ဖြစ်သည်။ ဆင်အမျိုးအစားများ အစွယ်အမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ ဆင်ထီးများကို လေးမျိုးလေးစားခွဲခြားနိုင်သည်။ အစွယ်နှစ်ဖက်ပါရှိသော ဆင်ကို စွယ်စုံဆင်ဟု ခေါ်သည်။ အစွယ်တစ်ဖက်သာပါရှိသောဆင်ကို တေဆင်(တယ်လူး)ဟုခေါ်ပြီး အစွယ်လုံးဝ မပါရှိသောဆင်ကို ဟိုင်းဆင်ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ အစွယ်အနည်းငယ်(တစ်မိုက်ခန့်)ရှိသော ဆင်ကို ဟန်ဆင်(ဟန်ကုပ်) ဟုခေါ်ပါသည်။ ဆင်မ များတွင် အစွယ်ရှိသော်လည်း စွယ်ဖုံးအပြင်သို့ မထွက်သောကြောင့် မမြင်ရချေ။ ဆင် ( ၁၀ ) မျိုး မုံရွေးဇေတဝန် ဆရာတော်ကြီး၏ ဥတိန္နပျို့ ပုဒ်ရေ (၃၂) တွင် ဆင်များကို အချုပ်အားဖြင့် (၁၀) မျိုး ပြသထားသည်။ ကာဠာ၀ကဆင်။ ဆင်မည်း၊ ညင်းညင်းသာသာ မြည်တက်သော အသံရှိသည့်ဆင်။ ယောက်ျား (၁၀) ဦး၏ အားအစွမ်းနှင့် ညီမျှသော အားရှိသည်။ ဂင်္ဂေယျဆင်။ ဂင်္ဂါမြစ်အနီး၌ ပေါက်ဖွားသောဆင်။ ယင်းဆင်သည် သရက်ရွက်နုနု အဆင်းရှိသည်။ အပေါင်းအသင်းတို့နှင့် မွေ့လျှော်တက်သောကြောင့်လည်းကောင်း၊ ဥဒေါင်းမြီးစည်းနှင့်တူသော တင့်တယ်သော အမြီးရှိသောကြောင့် ကာလာပ ဟုခေါ်တွင်သေး၏။ ကာဠာ၀ကဆင် (၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသော အားရှိသည်။ ပဏ္ဍရဆင်။ သစ်ရွက်ရော်အဆင်းရှိ၏ (ဝါဖန့်ဖန့် အရောင်အဆင်းရှိသည်)။ ဂင်္ဂေယျဆင် (၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသောအားရှိသည်။ တမ္ပဆင်။ ကြေးနီရောင် အသွင်နီကြင်ကြင် အဆင်းရှိသည်။ ပဏ္ဍရဆင် (၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသောအားရှိသည်။ ပိင်္ဂလဆင်။ ဖြူနီရောင် စသည်တို့နှင့် ရောပြွန်းကြောင်ကြားနေသော အဆင်းရှိသည်။ တမ္ပဆင်(၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသောအားရှိသည်။ ဂန္ဓဆင်။ မွေးကြိုင်သင်းပျံ့ ကောင်းသောရနံ့ရှိသောရှိသောဆင်၊ အရောင်သည် အပြာရောင်၊ အဖြူရောင်ရောသော နှမ်းဆွတ်ဆုပ် အဆင်းနှင့် တူသော အဆင်းရှိသည်ဟု လောကီကျမ်းအချို့၌ အဆိုရှိသည်။ ပိင်္ဂလဆင်(၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသော အားရှိသည်။ မင်္ဂလဆင်။ တင့်တင့်တယ်တယ် ဖွယ်ဖွယ်ရာရာ သွားလာတတ်သော ဆင်၊ နက်မှောင်သော အဆင်းရှိလျှက် ကြန်အင်လက္ခဏာနှင့် ပြည့်စုံသည်ဟု လောကီကျမ်းတို့၌ အဆိုရှိသည်။ ဂန္ဓဆင်(၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသော အားရှိသည်။ ဟေမဆင်။ ရွှေအဆင်းကဲ့သို့ ဝါဝင်းသော အဆင်းရှိသည်။ မင်္ဂလဆင်(၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသောအားရှိသည်။ ဥပေါသထဆင်။ ဥပေါသထဆင်မျိုး၌ ဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း ဆန့်ကျင်ဘက် ရန်သူတို့ကို နိုင်စေတက်သည်။ လျှောက်ပတ်သောအရပ်၌ ချဉ်းကပ်နေထိုင်တတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း ဥပေါသထဆင်ဟုခေါ်သည်။ ရှည်သွယ်ညီညွတ်သော အစွယ်လဲရှိသည်။ ဟေမဆင်(၁၀) စီးအားနှင့် ညီမျှသော အားရှိသည်။ ဆဒ္ဒန်ဆင်။ အစွယ်၌ အရောင် ၆ မျိုးရှိသည်(အစွယ်မှ အရောင်ခြောက်မျိုးထွက်သည်)။ ဥပေါသထဆင်နှင့် ဆဒ္ဒန်ဆင်တို့၏ အရောင်သည် ဘော်သားအတူ ဖြူဖြူဖွေးကြသည်။ ဥပေါသထဆင် (၁၀)စီးအားနှင့် ညီမျှသည်။ ကိုးကား ဆင်များ နို့တိုက်သတ္တဝါများ အသုံးများသော နို့တိုက်သတ္တဝါ အမည်များ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%84%E1%80%BA

ဈေး

ဈေးဆိုသည်မှာ စားသုံးကုန်ပစ္စည်းအမျိုးမျိုးကို ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားရာဌာန ဖြစ်သည်။ ရှေးအခါက ဈေးကို နေရာ အတည်တကျ သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိချေ။ ထိုအခါက လမ်းပန်း ဆက်သွယ် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှာ မလွယ်ကူသေးသည့် အလျောက်၊ တည်ခင်းရောင်းချသော ဈေးဟူ၍လည်း မရှိခဲ့ချေ။ ကုန်ရောင်းလိုသူတစ်ဦးအဖို့ မိမိ၏ကုန်စည်များကို တစ် နေရာတည်းတွင်ထား၍ ရောင်းချသောအခါ၊ မိမိအတွက်လည်း သက်သာ၊ ကုန်ဝယ်လိုသူအဖို့လည်း လိုက်လံရှာဖွေ၍ မနေရဘဲ၊ အလွယ်တကူ လာရောက်ဝယ် ယူနိုင်သည်ကိုတွေ့ရ၏။ ဤ နည်းနှင်နှင်ပင် အခြားကုန်သည်များကလည်း ထိုသူ၏ အနီး တွင် တည်ခင်းရောင်းချ၏။ ဤသို့အားဖြင့် ရောင်းသူဝယ်သူ များပြားလာပြီးလျှင် ထိုနေရာသည် ဈေးဖြစ်လာတော့၏။ ဤကဲ့သို့ဖြစ်ပေါ်လာသောဈေးမှာ အမြဲတမ်း မဟုတ်သေး ချေ။ ရာသီအလိုက်ပေါ်သော စပါး၊ နှမ်း၊ ပြောင်း၊ ဆီ၊ ဆေး စသည်တို့မှာ သိုမှီးထားရှိနိုင်သော ကုန်ပစ္စည်းများဖြစ်သော ကြောင့် တစ်နှစ်လျှင် တစ်ကြိမ်ဖြစ်စေ၊ နှစ်ကြိမ်ဖြစ်စေ အရောင်းအဝယ်ပြုကြသည့်အားလျော်စွာ ထိုဈေးများမှာ ရောင်း ဝယ်ချိန် လွန်မြောက်ပါက ဈေးအဖြစ် ဆက်လက်၍မတည်ရှိ တော့ချေ။ သို့သော် သိုလှောင်သိမ်းဆည်း၍ မထားနိုင်သော နေ့စဉ်သုံး စားနပ်ရိက္ခာများအတွက် နေ့စဉ်ရောင်းချရန် ဈေးလို ၏။ လူနေမှုစနစ် တရွေ့ရွေ့ပြောင်းလဲလာသည့်အလျောက်၊ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုစနစ်သည်လည်း ရှေးကနှင့်မတူဘဲ ကွဲပြားလာလေသည်။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးနှင့် သယ်ယူပို့ ဆောင်ရေးများမှာလည်း ရှေးကထက် ပိုမိုလျင်မြန် တိုးတက် လာလေရာ၊ ရာသီအခါမရွေး ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော ဈေးများ ပေါ်ပေါက်လာရပေသည်။ ကူးသန်းသွားလာရေး ခက်ခဲသော အချို့ဒေသများတွင် မူကား၊ ၅ ရက်တစ်ကြိမ်၊ ရက်သတ္တတစ်ပတ်လျှင် တစ်ကြိမ် ရောင်းချကြသည့် ယာယီဈေးများရှိသေး၏။ ရေကြောင်းခရီး လမ်းသာရှိသော တောလက်ကျေးရွာများ၌ မူကား လှေသမ္ဗာန် သင်္ဘောများ ဆိုက်ကပ်ရာ ဆိပ်ကမ်းသည်ပင် ဈေးဖြစ်တော့၏။ အချို့သော ရွာကလေးများမှာ အိမ်တွင်ပင် ဆိုင်ဖွင့်ထား၏။ အချို့ဈေးများမှာ အမိုးအကာဟူ၍ မရှိဘဲ၊ လမ်းဘေးတစ်ဖက် တစ်ချက်၌ နံနက်ပိုင်းတွင်သာဖြစ်စေ၊ ညနေပိုင်းတွင်သာဖြစ်စေ၊ တည်ခင်းရောင်းချသော ယာယီဈေးမျှဖြစ်ကြသည်။ အမြဲတမ်း ဈေးမှာမူ၊ မိုးကာထားသော ဆိုင်တန်းများရှိ၏။ ကုန်ပစ္စည်း အမျိုးမျိုးကို ရောထွေး၍မထားဘဲ၊ ကုန်တစ်မျိုးတည်းသာ သီးသန့်ရောင်းချသည့် ဈေးရုံများ ထားရှိ၏။ ဈေးသည် မြို့၏အင်္ဂါရပ်များတွင် အပါအဝင်ဖြစ်ပေသည်။ မြို့တိုင်းတွင်ဈေးရှိသည်။ မြို့အကျယ်အဝန်းကိုလိုက်၍ ဈေး တစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခု သုံးခု ရှိတတ်သည်။ ဈေးသည်များ သောအားဖြင့် ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ပိုင်ဖြစ်၏။ ပုဂ္ဂလိက ပိုင်ဈေးများမှာ အနည်းအကျဉ်းမျှသာရှိပေသည်။ ဈေးခေါင်း ဈေးကို ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသော စည်းကမ်း ဥပဒေများနှင့်အညီ အုပ်ချုပ်ရသည်။ ဈေးအုပ်ချုပ်ရေးအတွက် ဈေးခေါင်းတစ်ဦး ထားရှိရသည်။ ဈေးအတွင်း သန့်ရှင်းရေး၊ ဈေးဆိုင်များလုံခြုံရေး၊ ဈေးအတွင်းရှိ ဆိုင်များပေါ်တွင် အခွန် အခ များကောက်ခံရေး စသည်တို့ကို ဈေးခေါင်းကတာဝန်ယူ၍ ခန့်ခွဲစီမံရလေသည်။ ကုန်စည်ပြပွဲကြီးများ ယင်းသို့ရောင်းဝယ်သူတို့ လွယ်ကူစွာ ရောင်းဝယ်နိုင်မှု အတွက် အတည်တကျ သတ်မှတ်ကာရောင်းဝယ် လာကြသည့် ဈေးများဖြစ်ပေါ်လာပြီးနောက်၊ ကုန်သည်တို့က ဖန်တီးယူသော ဈေးများလည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့၏။ ထိုကုန်သည်တို့က ဖန်တီး သည့် ဈေးများမှာ ကုန်စည်ပြပွဲကြီးများပင် ဖြစ်သည်။ ယင်းသို့ ကုန်စည်ပြပွဲကြီးများကို ဖန်တီးခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာ့အရပ်ရပ် ဒေသ အသီးသီးတို့မှ လူအများသည် ထိုပြပွဲတို့သို့လာရောက်ကြည့်လို စိတ်များပွားများလာခြင်း၊ လာရောက်ကြည့်သူများမှတစ်ဆင့် ကုန်ပစ္စည်းများကို ကြော်ငြာပြီးဖြစ်ခြင်းနှင့် ကုန်အရောင်းရ တွင်ကျယ်ခြင်း စသည့်အကျိုးသက်ရောက်မှုများရှိခဲ့လေသည်။ အထူးသဖြင့် ကုန်စည်ပြပွဲပြုလုပ်သောမြို့၏ ရောင်းဝယ်မှု တိုးတက်ခြင်းကား ယုံမှားဘွယ်မရှိချေ။ ၁၈၅၁ခုနှစ်၌ အင်္ဂလန် ပြည် လန်ဒန်မြို့ရှိ ဟိုက်ပတ်တွင် ကုန်စည်ပြပွဲကြီးတစ်ခုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းကုန်စည်ပြပွဲကို ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီး၏ ကြင်ယာတော် အဲလဗတ်မင်းသားကြီး၏ အကြံပေးချက်အရ ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်၏။ ထိုပြပွဲတွင် ကုန်ကြမ်းများ၊ စက်မှုပစ္စည်း များ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၊ အနုပညာမြောက်သည့်ပစ္စည်းများ ဟူ၍ အပိုင်းကြီး ၄ ပိုင်းခွဲကာ ပြသထား၏။ ယင်းသို့ဖန်တီး လိုက်သော ဈေးသို့ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ လာရောက်ကြည့်ရှုကြလေ သည်။ ထိုသူတို့မှတစ်ဆင့် ကမ္ဘာသို့ကြော်ငြာပေးလိုက်သကဲ့သို့ ဖြစ်ပေသည်။ ထိုပြပွဲ အကျိုးကျေးဇူးကြောင့် ၁၈၅ဝ ပြည့်နှစ် တွင် ပေါင် ရ၁ သန်း၊ ၁၈၅၃ ခုနှစ်တွင် ပေါင် ၉၉ သန်း အထိ တိုးတက်လာခဲ့လေသည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ကုန်စည်ပြပွဲ အောင်မြင်အကျိုးများမှုကို သိရှိလာကြသော နိုင်ငံအသီးသီးတို့ကလည်း ထိုပြပွဲများကို ပြုလုပ်ရန် စိတ်ထက်သန်လာကြလေသည်။ ထိုကြောင့်ပင်လျှင် ဗြိတိန်နိုင်ငံ၌ ၁၈၅၁ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော ပြပွဲကြီးမှာ ယခုခေတ်ကုန်စည်ပြပွဲကြီးများ ပေါ်ပေါက်လာရာတွင် တစ်ခု သောအဆင့်ဖြစ်သည် ဟုဆိုရပေမည်။ ကုန်စည်ပြပွဲကို ဒုတိယ ဖန်တီးသောနိုင်ငံမှာ ပြင်သစ်နိုင်ငံဖြစ်၏။ ၁၈၅၅ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရစ်မြို့၌ ပြပွဲကြီးတစ်ခုကို ပြုလုပ်ခဲ့လေသည်။ ထိုကုန်စည်ပြပွဲများ၏ အောင်မြင်မှုကြောင့် နောင်အခါတွင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးမှ ကုန်စည်ပြပွဲများကိုကျင်းပကာ၊ မိမိတို့ တိုင်းပြည်ထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကို အရောင်းရတွင်ကျယ်စေရန် ပါဝင်ပြသလာကြလေသည်။ အရှေ့တိုင်းပြည်များတွင် ထိုကုန် စည်ပြပွဲများကို ဘာသာရေးပွဲတော်အချိန်များ၌ ကျင်းပလေ့ရှိကြ သည်။ ကိုးကား ဈေးတန်းများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%88%E1%80%B1%E1%80%B8

ဟာသ

ဟာသ သားမိုက် ဟိုးတုန်းက အိမ်တစ်အိမ်မှာ သားအမိ နှစ်ယောက် နေကြတယ်။ တစ်နေ့တော့ သားက အမေဖြစ်သူကို "အမေ့လက်စွပ်သားကိုပေး" ဆိုပြီးတောင်းပါလေရော။ အမေကလည်းဘယ်ပေးမလဲ။ အဲ့လိုနဲ့နှစ်ယောက်သားငြင်းကြရော။ အဲ့မှာသားက စိတ်မရှည်တော့ အမေရဲ့လက်သန်းက​ြွယ်ကို ဖြတ်ယူသွားလေရော။ နောက်တော့သားကလက်စွပ်ကို ရောင်းပြီး ချမ်းသာသွားတယ်။ တစ်နှစ်လောက်ကြာတော့ သားရဲ့အိမ်တံခါးကို အဖွားကြီးတစ်ယောက်လာခေါက်တယ်လေ "ဒေါက်ဒေါက်" "ဘယ်သူပါလဲ" "ရေပေးပါ" လို့လက်ဝါးဖြန်ပြီးတောင်းလိုက်တယ်။ အဲ့ဒီလက်ဝါးတစ်ဖက်မှာ လက်သန်းကြွယ်မရှိဘူး။ သားကဘာဖြစ်တာလဲလို့မေးတော့ အဖြတ်ခံရတာတဲ့။ သားက "ဒါနဲ့ဘယ်သူဖြတ်တာလဲ"။ အဖွားကြီးက "…မင်း" မှတ်ချက်။ ။ ဒီဇာတ်လမ်းကိုပြောတဲ့သူက တစ်ဖက်သားကိုစိတ်ဝင်စားအောင်ပြောရတယ်။ နောက်ဆုံး"…မင်း" ကိုလန့်အောင် ကျယ်ကျယ်လေးပြောရတယ်။

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9F%E1%80%AC%E1%80%9E

ကချင်လူမျိုး

ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် အတွင်း ကချင် လူမျိုးတို့ နေထိုင်ရာ အချက်အချာဒေသမှာ ချင်းတွင်းမြစ်ဖျားနှင့် ဧရာဝတီမြစ်ဖျားတို့ ဖြတ်သန်း စီးဆင်းရာ ဒေသတဝိုက် ဖြစ်သည်။ မြောက်လတ္တီကျု ၂၃° ၃၇' နှင့် ၂၈°၂၅' အကြား၊ အရှေ့လောင်ဂျီကျု ၉၆°နှင့် ၉၈°၄၇' ကြားဖြစ်သော အာသံပြည် အရှေ့မြောက်ပိုင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း တရုတ် - မြန်မာ နယ်စပ်အလွန် ဒေသများတွင် ပျံ့နှံ နေထိုင်ကြသည်။ ၁၉၃၁ မြန်မာနိုင်ငံ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ကချင်လူမျိုး ဦးရေမှာ ၁၅၃၀၀ဝ ကျော် ရှိသည်။ ထိုအရေအတွက်တွင် သန်းခေါင်စာရင်း မကောက်ယူနိုင်ခဲ့သော ဒေသများလည်း ရှိခဲ့သည်။ ကချင် အုပ်စုကွဲများ ဂျင်းဖော (ဂျိန်းဖော/ဂျိန်ဖော့/ဂျိမ်းဖော) ဆိုသော စကားမှာ ယေဘုယျအားဖြင့် ကချင်များကို ခေါ်ဝေါ်သော်လည်း ဒေသအလိုက်ဆိုလျှင် တောင်ဘက် အောက်ဘက်တွင် နေထိုင်ကြသော ကချင်များကို ဂျင်းဖောဟု ခေါ်၍ အထက်ဘက် (မြစ်ဖျားဘက်) တွင် နေထိုင်သော ကချင်များကို “ ခခု ” ဟု ခေါ်ကြသည်။ ခခု ဟူသော ကချင်စကားမှာ မြစ်ဖျားဟု အဓိပ္ပာယ် ရလေသည်။ ကချင်လူမျိုးတို့၏ အစဉ်အလာအားဖြင့် သူတို့သည် “ ဝချက်ဝ ” ဆိုသော ရှေးဦး ဖခင်ကြီးမှ ဆင်းသက် ပေါက်ဖွားလာကြသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ဖခင်ကြီး ဝချက်ဝမှာ သားငါးဦးရှိရာ ထိုသားငါးဦးမှ ကြီးစဉ်ငယ်လိုက် ထင်ရှားသော လူမျိုး အုပ်စုကြီး (၅) ခု ဖြစ်ပေါ်လာသည်ဟု အဆိုရှိသည်။ ထိုသူတို့မှာ မရစ် လထော် လဖိုင် အင်ခွမ် နှင့် မရန် တို့ ဖြစ်ကြသည်။ အစ်ကို အကြီးဆုံးမှ ပေါက်ဖွား ဆင်းသက်လာကြသော မရစ်အုပ်စုမှာ ၎င်းတို့ လူမျိုးစုထဲတွင် ဝါအရင့်ဆုံး ဖြစ်၍ လဖိုင်အုပ်စုမှာ အင်အား အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ ဤလူမျိုးအုပ်စု (၅) စုတို့သည် ရှေးယခင်အခါက လူမျိုးချင်း ရောယှက်ကာ အတူတကွ နေထိုင်လေ့ ရှိခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ အုပ်စုကြီး (၅) ခုအပြင် ဖခင်ကြီး ဝချက်ဝ၏ ညီငယ်(၇) ဦးမှ ဆင်းသက် ပေါက်ဖွားလာကြသည်ဆိုသော အခြား လူမျိုးအုပ်စု (၁၅) လည်း ရှိသေးသော်လည်း ထင်ရှားခြင်း မရှိကြချေ။ ကချင်တို့၏ မူလဇစ်မြစ် ကချင်လူမျိုးတို့မှာ တိဗက် - မြန်မာ အနွယ်ဝင်များ ဖြစ်ကြ၍ မြန်မာလူမျိုးတို့နှင့် ဘိုးစဉ် ဘောင်ဆက်မှစ၍ မျိုးရိုး တစ်ခုတည်း ဆင်းသက်လာခဲ့ကြသူများ ဖြစ်ကြသည်။ သူတို့၏ မူရင်းဒေသမှာ မဂျွိုင်းရှင်ဂရဘုံ ဖြစ်သည်ဟု မိရိုးဖလာ မှတ်သားထားကြသည်။ ထိုစကား၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ သဘာဝအားဖြင့် ပြန့်ပြူးနေသော တောင်ထိပ်ဖြစ်သည်။ ဤပြန့်ပြူးနေသော တောင်ထိပ်မှာ တိဗက်ပြည် အရှေ့ဘက်နှင့် စီချွန်နယ်(မကြာမှီက ငလျင်အပြင်းအထန်လှုပ်ခဲ့သည့်ဒေသ) အကြားရှိ ကုန်းမြင့်ဒေသပင် ဖြစ်ဟန်တူပေသည်။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်လာပုံ ကချင်မျိုးနွယ်တို့သည် တိဗက်တိုဘားမန်း(တိဗက်-မြန်မာ)အနွယ်ဝင်များအနက် မြန်မာနိုင်ငံ နယ်နိမိတ်အတွင်းသို့ နောက်အကျဆုံး ဝင်ရောက်လာသည့် လူမျိုးစုဖြစ်သည်ဟုခန့်မှန်းရသည်။ ထိုသို့ဝင်ရောက်ရာတွင် မြန်မာအများစုကဲ့သို့ အရှေ့ဘက် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း နှင့် အနောက်ဘက် စစ်ကိုင်းတိုင်း အနောက်ဘက် ဒေသများမှ ဝင်ရောက်လာခြင်းမျိုး မဟုတ်ပဲ မြောက်ဘက်စူစူးမှ ဝင်ရောက်လာသည်ဟုဆိုကြသည်။ ထိုဒေသမှာ တောတောင်ထူထပ်သည့်အတွက် အုပ်စုများအကြား အချင်းချင်း ဆက်သွယ်မှု နည်းပါးခဲ့ကြသည့်အတွက် လူမျိုးစုများ၊ ဘာသာအယူအဆများ နှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာများ ပါ အနည်းနှင့်အများ ဆိုသလိုကွဲပြားခဲ့ကြရသည်။ ကချင်မျိုးနွယ်စုများအတွင်း လူဦးရေအများဆုံးမှာ ဂျိန်ဖော် ဖြစ်သည်။ တောင်ဘက် ဒေသများသို့ ရွှေ့ပြောင်းလာကြရာတွင် ကချင်တို့သည် တရုတ်၊ မြန်မာ၊ တိဗက်နှင့် အာသံပြည်တို့၏ နယ်စပ်များ ဆုံရာ တောတောင် ထူထပ်လှသော ဒေသတဝိုက်သို့ ရောက်ရှိလာပြီးနောက် ထိုဒေသမှ အခွင့်သာလျှင်သာသည့်အလျှောက်တောင်ဘက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ တဖြည်းဖြည်း ရွှေ့ပြောင်းလာခဲ့ကြဟန်တူသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီးနောက် တြိဂံနယ်မြေ (မေခနှင့် မေလိခ မြစ်နှစ်သွယ် စပ်ကြားရှိ သုံးထောင့်ဒေသ) သို့ ရောက်သောအခါတွင် ရှေ့သို့ ဆက်လက် ရွှေ့ပြောင်းခြင်း မပြုပဲ ကာလအတန်ကြာ အခြေစိုက်ခဲ့ကြဟန်တူသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ရောက်ရှိပြီးနောက် တောင်တန်းများတလျှောက် တောင်ဘက် ဆွမ်ပရာဘွမ်သို့၊ ဆွမ်ပရာဘွမ်မှသည် တောင်ဘက် တောင်ရိုးအတိုင်း၎င်း၊ အနောက်တောင်ဘက် ဒရုချက်သို့၎င်း၊ ထပ်မံခွဲသွားသည့် လမ်းတစ်သွယ်၊ တြိဂံနယ်အတွင်းရှိ တောင်တန်းအတိုင်း ဆက်လာ၍ မေခမြစ်ရိုးတစ်လျှောက် တောင်ဘက်သို့ ဆင်းလာသည့် လမ်းတစ်သွယ် ဤသို့ လမ်းနှစ်သွယ် ကွဲပြားကာ ရွှေ့ပြောင်း ပျံ့နှံ့ခဲ့ကြသည်ဟု ယူဆကြလေသည်။ အမည် ကချင်ဟူသော ဝေါဟာရမှာ အမှန်စင်စစ် မြန်မာတို့ခေါ်သော ဝေါဟာရသာ ဖြစ်သည်။ ကချင်လူမျိုးတို့၏ ဝေါဟာရ မဟုတ်ချေ။ ကချင်လူမျိုးများသည် မိမိတို့ကိုယ် မိမိ “ ဂျင်းဖောလူမျိုး ” ဟုသာ ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ လူတစ်ယောက် ဟု အဓိပ္ပာယ် ရှိသည်။ တရုတ်တို့ကမူ ကချင်တို့ကို “ ယေဂျင် ” ဟု ခေါ်ကြသည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာ “ လူရိုင်း ” ဟု ရရှိသည်။ ယဉ်ကျေးသော နောက်ထပ် တရုတ်တို့၏ အခေါ်အဝေါ်တစ်ခုမှာ “ ရှန်ထို ” ဟု ဖြစ်သည်။ တောင်ထိပ်သား ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အလွန်ရှေးကျသော မြန်မာ ကျောက်စာများတွင် ကချင် ဆိုသောစကား သုံးနှုန်းထားသည်ကို မတွေ့ရပေ။ သက္ကရာဇ် (၈၀၄) ခုတွင် ရေးထိုးသော ညောင်ဦး ရွှေစည်းခုံ ဥညံနဝ ကျောက်စာတွင် “ကခြင်” ဟု ရေးထိုးထားသည်ကို ပထမဦးဆုံး တွေ့ရှိရသည်။ ဓလေ့ထုံးစံများ ကချင်လူမျိုးတို့သည် အစဉ်အလာအားဖြင့် နတ်ကိုးကွယ်သော လူမျိုးများ ဖြစ်ကြသည်။ ကျေးရွာများတွင် ဒမ္ဆာဆိုသော နတ်ဆရာမှာ အထူးအရေးပါ အရာရောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ မင်္ဂလာဆောင်သော အခါတွင်၎င်း၊ တစ်စုံတစ်ယောက် သေဆုံး၍ သင်္ဂြိုဟ်မည့်အခါတွင်၎င်း ဒမ္ဆာ နတ်ဆရာက ညွှန်ပြရှေ့ဆောင်ရသည်။ ကျေးရွာတိုင်း ကျေးရွာတိုင်းတွင် ဆလန် ဟုခေါ်သော ကျေးရွာလူကြီးများ ရှိသည်။ ဆလန် ကို ပေါမှိုင်းဟု အခေါ်များသည်။ ထိုသူတို့သည် မိမိကျေးရွာအတွင်း အမှုအခင်း၊ သာရေးနာရေး ကိစ္စများ၌ ဦးဆောင်ကြလေသည်။ ဒူဝါဟုခေါ်သော အကြီးအကဲများမှာ ကျေးရွာပေါင်း (၂၀) မှ (၁၀၀) အထိ အသီးသီး အုပ်ချုပ်ကြသည်။ ကိုလိုနီခေတ်တွင် တောင်အုပ် ဆိုသူများကိုလည်း ခန့်ထားလေသည်။ တောင်အုပ်မှာ ဆလန် နှင့် ဒူဝါတို့ ကြားတွင် ရှိလေသည်။ တောင်အုပ်၏ တာဝန်ဝတ္တရားမှာ အုပ်ချုပ်မှုတွင် ပြေပြစ်လွယ်ကူစေရန် ကျေးရွာလူထုနှင့် ဒူဝါ တို့ကို ဆက်သွယ်ပေးရသူ ဖြစ်သည်။ ကချင်လူမျိုးတို့တွင် မူရင်းစာပေ မရှိကြချေ။ ခရစ်ယာန် သာသနာပြု ဆရာကြီး ဒေါက်တာအိုလာဟန်းဆန် ဆိုသူမှ ရောမအက္ခရာများဖြင့် ကချင်စာကို တီထွင်ပေးခဲ့သည်။ ကချင်လူမျိုးတို့သည် မိမိတို့ ဘာသာစကားဖြင့် ပြော၍ မဖြစ်သောအခေါ်အဝေါ်များကို မြန်မာစကားဖြင့်၎င်း၊ ရှမ်းစကားဖြင့်၎င်း ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ မနောပွဲ မနောပွဲတော်ကို မြန်မာပြည်တွင် မှီတင်းနေထိုင်သည့် လူမျိုးများစွာမှ လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သာ ကချင်လူမျိုးများ နှင့် ယှဉ်တွဲသိရှိကြသည်။ အဆိုပါ မနောပွဲသည် ထင်ရှားသော ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပွဲတော်ကို နှစ်စဉ် ဇန်နဝါရီလတွင် ကချင်ပြည်နယ် ပူတာအိုမြို့နှင့် မြစ်ကြီးနားမြို့များတွင် ကျင်းပလေ့ရှိသည်။ ပွဲတော်ကျင်းပရခြင်းရည်ရွယ်ချက် (၃) ခုရှိသည်။ နှစ်သစ်ကူးအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကျင်းပခြင်း၊ တိုက်ပွဲများကိုအောင်နိုင်ခြင်းနှင့် လူမျိုးစုပြန်လည် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးအတွက် ကျင်းပခြင်းဟူ၍ ဖြစ်သည်။ မနောပွဲတော်ကို ကျယ်ဝန်းသော ကွင်းပြင်အလယ်တွင် မနောတိုင်ထောင်ထား၍ကျင်းပသည်။ အဆိုပါ မနောတိုင်ထောင်ထားရာကွင်းလယ်သို့ ရိုးရာဝတ်စုံများ ဝတ်ဆင်ထားသော ကချင်အမျိုးသားအမျိုးသမီးတို့သည် မတ်တပ်ရပ်၍ လှည့်ပတ်ကခုန်ကြသည့် ပျော်ရွှင်ဖွယ်ရာ ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်ပေသည်။ အဆိုအကနှင့် တူရိယာများ ကချင်လူမျိုးများသည် ကခုန်ခြင်း(ကချင် အကကို... ကိုယ်ရည်သွေးအကဟုလည်း ခေါ်ဆိုနိုင်ပေသည်။ ပြည်အက။ ၁၃၇။)၊ သီဆိုခြင်းများတွင် အထူး ဝါသနာထုံသော လူမျိုးများ ဖြစ်ကြသည်။ မင်္ဂလာပွဲများတွင်၎င်း၊ အသုဘကြုံသည့်အခါတွင်၎င်း၊ အခြားနတ်ပွဲများတွင်၎င်း အစုလိုက် အပြုံလိုက် သီဆိုကခုန်လေ့ ရှိကြသည်။ တစ်ယောက်တည်း ကခုန်ခြင်းကား နည်းပါးလှသည်။ ယောက်ျားနှင့်မိန်းမ တွဲဖက်၍ ကကြသော်လည်း တစ်ဦးကိုတစ်ဦး ကိုင်တွယ်ခြင်း မရှိကြချေ။ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး သားမွေးယပ်တောင်များဖြင့်သာ ဆက်သွယ်လေ့ ရှိကြသည်။ ကချင်ပြည်နယ်တွင် ထင်ရှားကျော်ကြားလှသော ပွဲတော်ကြီးတစ်ခုမှာ မနောပွဲ ခေါ် နတ်ပူဇော်ပွဲကြီးပင် ဖြစ်သည်။ ကချင်လူမျိုးတို့သည် မိရိုးဖလာအားဖြင့် မောင်း၊ လင်းကွင်း၊ ဗုံရှည်နှင့် ပလွေတို့ကို တီးမှုတ်လေ့ရှိသည်။ ကချင်အမျိုးသားတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုတွင် မောင်းသည် အလွန်အရေးပါသော အိမ်ထောင်ပစ္စည်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ကချင်မနောပွဲတွင် မောင်းသည် ကချင်အမျိုးသားတို့၏ ခြေလှမ်းညီအောင် စိတ်ထားတူအောင် ညီညွတ်ရေး စည်းကမ်းသင်ကြားပေးသကဲ့သို့ ကချင်အမျိုးသမီး၊ အမျိုးသားတို့ ထိမ်းမြားမင်္ဂလာ လက်ထပ်ရာတွင်လည်း မောင်းသည် လက်ဆောင်လက်ဖွဲ့ကောင်း တစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်သည်။ ဘာသာအယူဝါဒနှင့် စာပေ ဘာသာ ကချင်မျိုးနွယ်စုအသီးသီးတွင် ယခင်က(လွန်ခဲ့သော နှစ် ၁၀ဝကျော်) ဘာသာစကားတို့သာရှိခဲ့ပြီး စာပေမှာမူမရှိခဲ့ပေ။ ကိုးကွယ်မှုဆိုင်ရာ အနေဖြင့် ခရစ်ယာန်သာဿနာပြုများမရောက်မှီအချိန်အထိ နတ်ကိုးခြင်းသည်သာ အဓိက ကိုးကွယ်မှုဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များ ဖြစ်လာကြသည့်တိုင် မနောတိုင်မှာ ထင်ရှားသည့် ရိုးရာအမှတ်အသားအဖြစ် ကျန်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ အယူဝါဒ ကချင်လူမျိုးများ သေလျှင် သူတို့ သင်္ချိုင်း ပတ်ပတ်လည်တွင် ကျုံးသဖွယ် မြောင်းများ တူးထားပြီးလျှင် သင်္ချိုင်းပေါ်တွင် ခိုင်ခန့်သော တင်းကုတ်များ ဆောက်လုပ်ကာ အမိုးမိုး၍ ထားတတ်ကြသည်။ သူတို့သေပြီးနောက် ဝိညာဉ်များမှာ ရှေးအဘိုးအဘွားများ၏ ဝိညာဉ်များ ရှိရာသို့ သွားရောက် ပူးပေါင်းကြသည်ဟု အယူရှိကြသည်။ ကချင်တစ်ဦးသေလျှင် သူနေ့စဉ် သုံးလေ့သုံးထရှိသော ဓား၊ လှံ၊ သေနတ်နှင့် အဝတ်အစားများကို သူနှင့်အတူ မြှုပ်နှံလေ့ရှိသည်။ စာပေ ကချင်စာပေသည်လည်း အချို့သော တိုင်းရင်းသားစာပေတို့နည်းတူပင် (ဥပမာ ချင်းစာပေ) သာသနာပြုရောက်ရှိလာသော ဆရာကြီးများက ရိုးရာအသံထွက်စနစ်ကိုရေးသားနိုင်ရန် အင်္ဂလိပ်အက္ခရာများအသုံးပြုပြီး တီထွင်ဖော်ထုတ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကချင်စာပေ နှစ်ရာပြည့်ပွဲကို မကြာမြင့်မီက မန္တလေးမြို့တွင်စုရုံး၍ ကချင်ရိုးရာ မနောအက ထောင်ကာအကများပါဝင်ပြီး ကြီးကျယ်စွာကျင်းပခဲ့သည်။ မြစ်ကြီးနားမြို့တွင် ဒေါက်တာ အိုလာဟန်ဆင်း အားဂုဏ်ပြုမှည့်ခေါ်ထားသော ဟန်ဆင်းပရက်စ် အမည်ဖြင့်ပုံနှိပ်တိုက်လည်းတည်ရှိသည်။ ထင်ရှားသော ကချင်လူမျိုးများ ဆရာကြီး‌မရန်ရော်ဘင် အဂ်လိပ်ခေတ်ပညာဝန်။ကချင်လွတ်လပ်ရေးတောင်းဆိုခဲ့သူ။ ပန်မူဒူဝါ လဖိုင်ဇော်တူး၊ အဂ်လိပ်ထံ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတောင်းဆိုခဲ့သူ။ ဆမားဒူးဝါး ဆင်ဝါးနော် - သမိုင်းဝင် [[ပင်လုံစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သော ခေါင်းဆောင် ကချင်ခေါင်းဆောင်ကြီး ဝန်ကြီး |ဦးဒိန်ရတန်- သမိုင်းဝင် ပင်လုံစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သော ခေါင်းဆောင် ကချင်ခေါင်းဆောင်ကြီး ဖော်ယူးခါး - ဖက်ဆစ်ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့သော နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည် (ပထမဆင့်)ရ မြန်မာ့တပ်မတော်အရာရှိ၊ကချငါပြည်နယ်ဥက္ကဋ္ဌ‌ Brigadier Lazum Tang Ji, World War II Howa Duwa ဦးခွန်ဖုန်း ပင်လုံစာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးသူ၊ Kachin Substate လူထုခေါင်းဆောင်။ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်နောင်၊ မေမြို့စစ်တက္ကသိုလ်ကျောင်းအုပ်ဟောင်း။နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည်၊နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်အယ်ကွန်ဖန်၊ မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်တိုင်းမှူး။ မိတုန်နော်၊မာရသွန် အရှေ့တောင်အာရှချန်ပီယံ "ရှင်ဗွေဂမ် မာရသွန် အရှေ့တောင်အာရှချန်ပီယံ အားဖူ မာရသွန် မြန်မာ့ ချန်ပီယံ။ ကော့ဂျာ၊ ကမ္ဘာ့အိုလံပစ် အမျိုးသမီးဘော်လုံးဒိုင် အောင်လအန်ဆန်@အင်ဆန်အောင်လ]] - MMAမစ်ဒယ်ဝိတ်တန်း ကမ္ဘာ့ချန်ပီယံ တီခွန်မြတ်၊ ဦး|ဦးတီခွန်မြတ် - ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက ဒေးဗစ်ထန် (ဘောလုံးသမား)|ဒေးဗစ်ထန် - မြန်မာ လက်ရွေးစင် ဘောလုံးသမား ကွတ်ခိုင်ကျော်မောင်၊စတူဒီယိုအဆိုတော်။ L ခွန်းရီ - အမျိုးသမီးအဆိုတော် L ဆိုင်းဇီ - အမျိုးသမီးအဆိုတော် L လွန်းဝါ -အမျိုးသားအဆိုတော် ကေဂျာနူး- အမျိုးသမီးအဆိုတော် ရေဗက္ကာဝင်း-အမျိုးသမီးအဆိုတော် နောနော်-အမျိုးသားအဆိုတော် အဆိုတော်မွန်းအောင် (Dennis) လဖိုင်ဆိုင်းရော် is the founder of Myanmar's largest civil society group, Metta Development Foundation တည်ထောင်သူ. she was awarded a Ramon Magsaysay Award ဆုရှင်. ကိုးကား မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8

ကယားလူမျိုး

နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းနှင့် ပေါ်ပေါက်လာပုံ ကယားလူမျိုးတို့သည် လူနှင့်ငှက်အမျိုးအနွယ်ဖြစ်သော ကိန္နရီ ကိန္နရာ တို့မှဆင်းသက်ပေါက်ပွားလာ သောလူမျိုးများဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသည့်အတိုင်း ကိန္နရီ၊ ကိန္နရာတို့ပျော်မြူးရာဒေသဖြစ်သည့် ငွေတောင်ပြည်သို့ ရောက်ရှိရန်ဆုတောင်းခဲ့ကြသည်။ ကယားလူမျိုးတို့သည် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတွင် ပါဝင်သော ကယားပြည်နယ်၌အများဆုံးနေထိုင် ကြသူများဖြစ်ပေသည်။ ကယားလူမျိုးတို့ကို ပြည်နယ်၏ အရှေ့ပိုင်း လွိုင်ကော်မြို့ အရှေ့တာင်ဘက်ဒေသ ကန္တဝတီနယ်သံလွင်မြစ်ကမ်းနှစ်ဖက်တို့၌ အများဆုံး တွေ့ရသည်။ ၁၉၃၁ခုနှစ်သန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူချက်အရ ကယားလူမျိုး (၃၁၅၀၀) ကျော်မျှရှိသည်ဟုသိရသည်။ ပြောဆိုသော စကားများ၏ နီးစပ်မှုကိုထောက်၍ ကယားလူမျိုးတို့မှာ တိဗက်မြန်မာစုဝင် ကရင်စုခွဲ၌ပါဝင်သော လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သည်ဟု ဘာသန္တရပါရဂူတို့ကဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ လူမျိုးစုအားဖြင့် ထိုင်းတရုတ်အနွယ်ဝင်ဖြစ်ပြီး ကရင်လူမျိုးစုတွင်ပါဝင်သည်။ အင်္ဂလိပ်လက်ထက်မှစပြီး ကရင်နီဟုခေါ်ခဲ့သည်။ မင်းတုန်းမင်းသည် အနောက်ကရင်နီနယ်ကို သိမ်းပိုက်ရန်ကြိုးစားသဖြင့် ဗြိတိသျှတို့က ကန့်ကွက်သည်။ သို့ဖြင့် မင်းတုန်းမင်းနှင့် အောက်မြန်မာပြည် ဝန်ရှင်တော်မင်းကြီး ဖယ်ရာတို့၏ သဘောတူစာချုပ်အရ ကရင်နီနယ်ကို သီးခြားလွတ်လပ်သောနယ်မြေအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုသည်။ ကရင်နီနယ်သည် အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီခေတ်တွင် လွတ်လပ်သော ကြားနယ်မြေ ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ဗြိတိသျှတို့သည် ကရင်နီနယ်တွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မြဲ စွက်ဖက်ခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှတို့သည် ကရင်မျိုးနွယ်စုများအား ဝတ်သည့် အင်္ကျီကိုကြည့်ပြီး ကရင်ဖြူ၊ ကရင်နီ၊ ကရင်နက်၊ ကရင်ကြားဟု သတ်မှတ်ခေါ်ဆိုသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ တောင်တန်း ပြည်မပေါင်းစည်းရေးကိစ္စ၌ ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ ပေါင်းစည်းရေးကို ကရင်နီပြည်နယ်ခေါင်းဆောင်များက လက်ခံခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ကရင်နီပြည်နယ်ကို သက်သက်အဖြစ် ကယားပြည်နယ်ဟူ၍ မဲခွဲ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၈၀ (၁) (က) ပါ ကရင်နီပြည်နယ်ကို ပယ်ဖျက်ပြီး ကယားပြည်နယ် ဟု ပြင်ဆင် ပြဋ္ဌာန်းပေးရန် ၁၉၅၀ ဖေဖော်ဝါရီတွင် ကျင်းပသည့် လွှတ်တော်၌ ကရင်ပြည်နယ်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိန်က အဆိုပြုချက်တင်သွင်းခဲ့သည်။ အထူးစုံးစမ်းရေးကော်မတီက စုံစမ်းပြီး ၁၉၅၁ အောက်တိုဘာတွင် ကရင်နီမှ ကယားဟူ၍ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ကရင်နီတို့က ဒါဟာ မြန်မာအစိုးရက တစ်ချိန်က ကရင်နီပြည်နယ်ရဲ့ လွတ်လပ်မှုကို ပြည်ဖုံးကားချချင်လို့ ကယားဆိုပြီး အမည်ပြောင်းဖြစ်တယ်ဟူ၍ သူတို့၏ သမိုင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် သူတို့သည် ကယားဆိုသည်ကို မကြိုက်။ ကရင်နီဟု ခေါ်သည်ကိုသာ ကြိုက်နှစ်သက်သည်။ ကယားလူမျိုးစု မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသား ကယားလူမျိုးစု (၉)စု ရှိသည်။ ကယန်း (သို့) ပဒေါင် ကယား (သို့) ကရင်နီ ဂေခို (ကယန်း ကဒေါ့) ဂေဘားလူမျိုး ဇယိန်လူမျိုး (ကယန်းလထာ) ပရဲလူမျိုး (ကယော) မနူမနောလူမျိုး ယင်းတလဲလူမျိုး ယင်းဘော်လူမျိုး (ကယန်းကငန်) တို့ ဖြစ်သည်။ ကယားနှင့် ကရင်နီ အခေါ်အဝေါ် ဝတ်ဆင်သော အဝတ်အထည်တို့၏ နီသော အရောင်အသွေးကို လိုက်၍ မြန်မာတို့က ကယားလူမျိုးတို့ကို ရှေးအခါက ကရင်နီဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ အသားရောင်နီမြန်းခြင်းကြောင့် ကရင်နီဟု ခေါ်ဆိုခြင်းမဟုတ်ပါ။ ကယားလူမျိုးတို့ကမူ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ကယား သို့မဟုတ် ကယားလိဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ကယားဟူသော အဓိပ္ပာယ်မှာ ကယားဘာသာစကားအရ လူဟု အဓိပါယ်ရ၍ ကယားလိဟူသော ဝေါဟာရ အဓိပ္ပာယ်မှာ လူနီဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့အစည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေ (၁၉၄၇) နှစ်တွင် ကရင်ပြည်နယ် ဖွဲ့စည်းသောအခါ၌ ကရင်နီနယ်ကိုပါ ထည့်သွင်းရန် ရည်မှန်းချက်ရှိခဲ့သည္။၁၉၅၁ခုနှစ် အတွင်းက အမည်ပြောင်းလဲရေးနှင့် ကယားပြည်နယ် သီးသန့်တည်ရှိရေးတို့အတွက် ပါလီမန်မှ အက်ဥပဒေပြုလုပ်ကာ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေတွင် လိုအပ်သော ပုဒ်မများကို ပြင်ဆင်ခွင့်ရရှိခဲ့သည်။ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံ ကယားလူမျိုးများသည် အရပ်အမောင်း (5)ပေကျော်ခန့်ရှိပြီး မျက်လုံးမျက်ခုံ ကောင်း၍ ရိုးမြင့်သည့်နှာတံ အနေတော်ဖြစ်ပြီး မေးရိုးဝိုင်းသည်အသားညိုသည် ဆံပင်နက်၍ အနည်းငယ်ကြမ်းပုံပေါ်သည် ယောက်ျားများက ဆံထုံးထုံးကြ၍ အဖြူရောင် ခေါင်းပေါင်းကို ပေါင်းသည်။ အနီရောင်ဘောင်းဘီ နှင့်အင်္ကျီ ရင်ကွဲကိုဝတ်ကြသည်။ အမျိုးသမီးများက လည်း ဆံထုံးထုံး၍ အနီရောင်ပုဝါကိုပေါင်းသည်။ အနီ သို့မဟုတ် အနက်ရောင် လက်ပြတ်အင်္ကျီ များကိုဝတ်ဆင်၍အနီရောင် သို့မဟုတ် အနက်ရောင် ခြုံထည်လွှမ်းခြုံထားလေ့ရှိသည်။ (5)ပေခန့်ရှည်သည့် အဖြူရောင်ခေါင်းခါးစည်း ကိုလည်း စဉ်းစားကြလေ့ရှိသည် နက်ရောင် သင်းတိုင်းကိုဝတ်၍ ခြေသလုံးတွင်သစ်ဆေးသုတ်သောကြိုးခွေများ ပတ်လေ့ရှိသည်။ ငွေနားဆွဲ။ နားတောင်းများကို ဆွဲကြသည်။ ငွေလက်ကောက်အလုံးများကိုဝတ်ဆင်ကြသည်။ ငွေဆံထိုး များကိုထိုးပြီး ခြေကျင်းဝတ် တွင် ပုတီစေ့များကိုစီတန်း၍ ဆွဲလေ့ရှိသည် ငွေလက်ကောက်များ အလုံးများကိုလည်းဝတ်ဆင်ကြသည် ငွေဆံထိုးများကိုထိုးပြီး ခြေကျင်းဝတ်တွင်ပုတီးစေ့များကိုစီတန်း၍ သီကုံးပတ်ထားလေ့ရှိသည်။ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဓလေ့ထုံးစံ ကယားတို့သည် ရိုးရာနတ်နှင့်ဗုဒ္ဓဘာသာကိုကိုးကွယ်သည့် တံခွန်တိုင်နတ်ကွန်းသည်အဓိကဖြစ်သည့်ရာသီပွဲများနေဖြင့် ကောက်ညှင်းထုပ်ပွဲ၊ ကူးထိုဘိုးခေါ် တံခွန်တိုင်ပွဲ၊စပါးပုတ်ပွဲ၊အိမ်တက်မင်္ဂလာပွဲ နှင့် တောလိုက်ပွဲများရှိကြသည်။ ဗုံတို၊ ဗုံရှည်၊မောင်း၊လင်းကွင်း၊ပုလွေ၊ဖားစည် စသည့်တူရိယာများကိုသုံးပြီး တံခွန်တိုင်အက၊အိမ်တက်မင်္ဂလာအက၊ဒီကူးအက၊ဝါးညှပ်အက ဆွမ်းယင်အကနှင့်နိုင်ငံအကများ ကိုကခန့်လေ့ရှိကြသည်။ ကွယ်လွန်သူ၏ဦးခေါင်းကိုလည်းငွေတောင်ပြည်ဘက်သို့ ဦးလှည့်၍ထားတတ်ကြသည်။ ကယား ပြည်နယ်၏ထူးခြားသော အထိမ်းအမှတ်ပစ္စည်းဖြစ်သည့် ဖားစည်ခေါ် ကြေးနက်စည်ကြီးကိုလည်း ငွေတောင်ပြည်၌သွန်းလုပ်ခဲ့သည် ဟုဆိုသည်။ ကယား တို့သည်ရှေးယခင်က မြန်မာများနှင့်အတူ စစ်ရေးစစ်ရာတွင်အတူလက်တွဲ၍တိုက်ခိုက်ခဲ့ဖူး သည့် အထောက်အထားများကိုလည်းရှိနေပါသေးသည်။ "ပျိုလေးတို့အိမ်မိုး ထိုးလာတဲ့ပေဖူးလွှာ၊ဘာစာတဲ့ မေး။ မေးပါနဲ့အေ။ ယိုးဒယားငယ်နဲ့ ကုလားကို စစ်ချီတော့ ကရင်နီအောင်တပ်က ဆံဖြတ်မောင်စီလိုကရေ လွမ်းစာတဲ့လေ" ဟူသော ရှေးဟောင်း တွေ သားလေမှာစစ်သားဘဝ ၏ချစ်ရေးချစ်ရာ များကိုလွမ်းစဖွယ်ကောင်း အောင် ဖော်ပြထားရုံမက ရှေးဟောင်းကာလကတည်းက ကယားလူမျိုး တိုသည် မြန်မာတို့နှင့် စစ်ရေး တွင်အတူလက်တွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြဖူးသည်ဆိုသော သာဓကကိုပါထင်ရှားစွာဖော်ပြထား ခြင်းဖြစ်သည်။ ရည်ညွှန်းကိုးကား မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ ကယားလူမျိုးစု

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8

ကရင်လူမျိုး

ကရင်လူမျိုးသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင် ထိုင်နိုင်ငံတွင်အများဆုံ နေထိုင်ကြသည်။ ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသည့် လူမျိုး (၁၃၅) မျိုးထဲတွင် ပါဝင်သည်။ အစိုးရမှ ကရင်တိုင်းရင်းသား ၁၁ မျိုး ဟုသတ်မှတ် ထားသည်။ ပေါ်ပေါက်လာပုံ ဦးဖိုးကျား ဦးဖိုးကျား ရေးသော ခေတ်မီ မြန်မာရာဇဝင်အကျဉ်းစာအုပ်တွင် ကရင်လူမျိုးသည် ရှမ်း – တရုပ် လူမျိုးကြီးမှ ဆင်းသက် လာသည်။ ရှမ်း – တရုပ် လူမျိုးသည် တိဗက် – ဗမာလူမျိုးနှင့် မရှေးမနှောင်း သိုမဟုတ် အလျှင်ကျ၍ပင် ရွေရှား ဆင်လာကြက မြန်မာနိုင်ငံ နယ်စပ်တွင် နေထိုင်ခဲဟန်တူသည်။ ၁၃၀၀ (century) လောက်ကမှ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်သို့ဝင်ရောက် လားခဲသည်။ တိဗက် – ဗမာ ကရင်ဘာသာစကားမှ တရုတ်-တိဗက်နွယ် ဘာသာစကား ထိုမှတစ်ဆင့် တိဗက် – ဗမာနွယ် ဘာသာစကားမှ ဆင်းသက် လာသည်။ ကရင်လူမျိုးသည် တိဗက် – ဗမာနွယ်လူမျိုးမှ အမျိုးကွဲ‌သွားသော လူမျိုးဖြစ်သည်။ ရာဇဝင်သမိုင်း ထီ့ဆေ့မေ့ယွား ခေါ် ထီးဆဲ့မဲ့ယွားလူမျိုးတိုင်းသည် မိမိတို့၏သမိုင်းကို သားစဉ်မြေးဆက်လက်ဆင့်ကမ်းသယ်ပိုးခဲ့ကြ၏။ သို့ဖြစ်၍ သမိုင်းဟူသည် ဖောက်ဖျက်၍ ရနိုင်ကောင်းသော အရာမဟုတ်ပေ။ ကျွန်ုပ်တို့ ကရင်တိုင်းရင်းသားတို့သည် ရှေးကပင် လူကြီးမိဘများ၏ ဆုံးမစကားကို တရိုတသေမှတ်သားလိုက်နာတတ်ပြီး နောင်လာနောင်သားများအား ပြန်လည်သွန်သင်ဆုံးမခြင်းဖြင့် သမိုင်းအထောက်အထားများကို ခိုင်ခိုင်လုံလုံ ထိန်းသိမ်းလာ နိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းသမိုင်းအထောက်အထားများအနက် ထီ့ဆေ့မေ့ယွား ခေါ် ထီးဆဲ့မဲ့ယွား ဒေသသည် ကရင်လူမျိုးတို့ တစ်ချိန်က အခြေချနေထိုင်ခဲ့သော နေရာဒေသဖြစ်ကြောင်းကို အများကကြားဖူးပြီးဖြစ်သော်လည်း ယင်း ထီ့ဆဲ့မဲ့ယွား ဒေသသည် မည်သည့်တိုင်းပြည်ဒေသ တွင် ရှိသည်ကို မှန်းဆမရနိုင်သူ များလှသည်။ ထီ့ဆဲ့မဲ့ယွား ဟူသည် ရေစီးရာတွင် သဲတို့ မျောပါနေသော မြစ်ချောင်းဒေသ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယင်းဒေသကို မနုဿပထဝီဗေဒနှင့် သမိုင်းပညာရပ်များ စသည်တို့ဖြင့် သိပ္ပံနည်းကျ လေ့လာရှာဖွေပါက တရုတ်ပြည်တောင်ပိုင်း တစ်နေရာတွင် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း (၃၅၀၀) လောက်က တည်ရှိခဲ့သော အိုအေစစ် ယဉ်ကျေးမှု ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်ပြီး၊ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် စိုက်ပျိုး မွေးမြူရေး အသင့်အတင့်လုပ်ကိုင်၍ အခြေချနေထိုင်ပြီး မိသားစု အိမ်ထောင်စုတို့ စုပေါင်းနေထိုင်ကြသည့် ဒေသဖြစ်သည်။ ထိုဒေသတွင် ကရင်ရှေးဦးလူတို့သည် ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကျော် နေထိုင်ခဲ့ဟန်ရှိပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မြစ်ချောင်းများတိမ်ကောမှုနှင့် မိုးရေလျှံမှုတို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးခင်းများ လူနေအိမ်များပျက်ဆီးခဲ့ရပြီး တိုးပွားလာသော လူဦးရေအတွက် ထောက်ပံ့နိုင်သည့် အခြေအနေမရှိတော့သဖြင့် နေရာအသစ်ရှာဖွေရန် အုပ်စုခွဲပြီး တောင်ဘက်အရပ်များသို့ ရွှေ့ပြောင်းလာကြရာ ယနေ့အရှေ့တောင်အာရှဒေသအနှံ့ ပြန့်ကျဲနေထိုင်ကြသော ကရင်လူမျိုးစုများကို တွေ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ မို့ထိတ် ဖထိတ် ခေါ် မိုးထိ ပါးထိ ကရင်ရှေးဦးလူမျိုးတို့သည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသအနှံ့ အစုစုပျံ့နှံ့ နေထိုင်ကြသော်လည်း ထီဆေ့မေ့ယွားဒေသမှ ထွက်လာစဉ်က အားလုံးတစ်ချိန်တည်း ထွက်လာကြသည်မဟုတ်ပဲ အနည်းဆုံး အုပ်စုကြီး နှစ်စု ထွက်လာကြသည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။ ယင်းအုပ်စုနှစ်စုအနက် ရှေးဦးစွာ ထွက်လာကြသူများမှာ ဖခင်များ သို့မဟုတ် အကြားအမြင်ဗဟုသုတရှိပြီး အသက်ကြီးသော ယောက်ျားများ ဦးဆောင်ပြုသော အုပ်စုဖြစ်ပြီး ကောင်းမွန်သောဒေသအသစ်တွေ့ရှိပါက ကျန်ခဲ့သော မိသားစုများကို ပြန်ခေါ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ထွက်လာကြပြီး ယင်းအုပ်စုတွင် လိုက်ပါသွားသူများကို နောင်ကာလတွင် ဖထိတ် သို့မဟုတ် ပါထိ ခေါ် ဖခင်အနွယ်ကရင်မျိုးနွယ်စုများဟု ခေါ်တွင်လာခဲ့သည်။ ကျန်ခဲ့သော မိသားစုများတွင် အတွေ့ကြုံပြည့်စုံသော မိခင်များ သို့မဟုတ် အမျိုးသမီးကြီးများက စီမံကွပ်ကဲ၍ ထိုဒေသမှ ထွက်ခွာသောကြသော မိသားစုများ သည် တစ်နေ့တွင် ပြန်လာခေါ်မည်ဟု မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ထီ့ဆေ့မေ့ယွား ဒေသတွင် နေထိုင်လာခဲ့ရာ နှစ်ပေါင်းကြာမြင့်လာသောအခါ သဘာဝဘေးရန်များနှင့် နောက်ထပ်ရွှေ့ပြောင်းလာကြသော အခြားလူမျိုးစုများရန်ကြောင့် ရှေးကထွက်ခွာသွားသော အုပ်စုနောက်သို့ ရှာဖွေလိုက်လာခဲ့ပြီး ယင်းတို့ကို ထီ့ဆေ့မေ့ယွားမှ မို့ထိတ် သို့မဟုတ် မိုးထိ ခေါ် မိခင်အနွယ်ဝင် ကရင်လူမျိုးများ ဖြစ်လာကြသည်ဟု သမိုင်းပညာရှင် အများစုက လက်ခံယုံကြည်ထားကြသည်။ ဖထိတ်ခေါ် စကောကရင်အုပ်စုသည် မဲခေါင်မြစ်ကြောင်း သံလွင်မြစ်ကြောင်းများကို အဓိကအသုံးပြုပြီး တောင်ဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာကြရာ ယနေ့တိုင် ယိုးဒယားပြည်၊ မြန်မာပြည်၊ ကမ္ဘောဒီးယားပြည် နှင့် ဗီယက်နမ်ပြည်တောင်ပိုင်း၊ မလေးရှားပြည်မြောက်ပိုင်းဒေသများသို့တိုင်အောင် တောင်ပေါ်မြေပြန့်အနှံ့ နေထိုင်ကြသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ မို့ထိတ် ခေါ် ပိုးကရင်အုပ်စုသည် ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတို့ကို အထူးသဖြင့် အသုံးပြုပြီး ဆင်းသက်လာခဲ့ကြရာ မြန်မာပြည်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသနှင့် ကရင်ပြည်နယ်ဒေသများတွင်လည်းကောင်း၊ ယိုးဒယားပြည်အနောက်ဘက်ခြမ်းဒေသများတွင် လည်းကောင်း ပျံ့နှံ့နေထိုင်သည်ကို တွေ့ရပေမည်။ ကရင်သက္ကရာဇ်ရေတွက်ခြင်း ဒုတိယအသုတ်ဖြစ်သော မို့ထိတ်ခေါ် ပိုးကရင်အနွယ်ဝင်တို့သည် ခမ (၇၃၉) နှစ်လောက်တွင် ပြည်ထောင်စုထဲသို့ စတင်ဝင်ရောက်လာပြီး ထိုကာလမှစ၍ ကျွန်ုပ်တို့ကရင်အမျိုးသား သက္ကရာဇ်ကို သုတေသီတို့ရေတွက်၍ ယခုနှစ်ဆိုလျှင် ၂၇၄၈-ခုနှစ်သို့ ရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ သို့ဖြစ်၍ ယနေ့ ကျွန်ုပ်တို့ပြည်ထောင်စုအတွင်း ပြန်လည်ဆုံစည်းကြသော ဖခင်အနွယ်ဝင် စကောကရင် အုပ်စုနှင့် မိခင်အနွယ်ဝင် ပိုးကရင် အုပ်စုတို့မှာ တစ်ချိန်က ထီ့ဆေ့မေ့ယွား တွင် တစ်ရွာတည်း သို့မဟုတ် တစ်အိမ်ထောင်စုတည်းနေထိုင်ခဲ့ကြသော မိဘများမှ တစ်မျိုးတည်း တစ်ခုတည်းသော သွေးရင်းသားရင်းညီအစ်ကိုများဖြစ်ကြောင်းကို ကရင်လူကြီးများက ဆုံးမပြောကြားခဲ့သော ပုံပြင်များ၊ ဆုံးမစကားများ၊ စကားပုံများအရ မှန်ကန်ကြောင်း ငြင်းဆိုစရာမရှိသည့်အပြင် ယင်းသမိုင်းစဉ်ကို ပိုမိုခိုင်လုံစေသည့် သမိုင်းအထောက်အထား များက ယနေ့အရှေ့တောင်အာရှဒေသရှိလူမျိုးစုများ၏သမိုင်းကို လေ့လာခြင်းအားဖြင့် ယင်းတို့အနက် ကျွန်ုပ်တို့ ကရင်လူမျိုးစုများ၏ အတိတ်သမိုင်းကြောင်းကိုလည်း မှန်ကန်စွာ လေ့လာတွေ့ရှိနိုင်သည်။ ကရင်ဟု ခေါ်တွင်ခြင်းကရင်လူမျိုးစုများကို ပညာရှင်များက ထိုင်းတရုတ်အနွယ်ဝင်များဟု မှတ်တမ်းတင်ကြသည်။ ပညာရှင်တို့၏ တင်ပြချက်အရ လူတို့၏ ဦးခေါင်းခွံအနေအထားနှင့် နှာခေါင်းအနေအထားအရလည်းကောင်း၊ စကားဝေါဟာရ ဘာသာဗေဒအရလည်းကောင်း သတ်မှန်ခေါ်တွင်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ကရင်လူမျိုးစုများမှာ ထိုင်း တရုတ် အုပ်စုများကဲ့သို့ပင် မွန်ဂိုအနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြသည်။ အရှေ့တောင်အာရှရှိ လူမျိုးအတော်များများက ယန် ဟု ခေါ်ကြပြီး၊ ဗမာလူမျိုးများက ကရင်ဟုခေါ်ကြသည်။ ကရင်ဟူသော အခေါ်ကို မည်သည့်အချိန်ကစပြီး ခေါ်ကြသည်ကို အတိအကျတင်ပြရန် ခက်ခဲသော်လည်း ယင်းအခေါ်သည် အင်းဝခေတ်မတိုင်မီ စတင်ခေါ်တွင် ခဲ့ဟန်ရှိသည်။ ဗမာလူမျိုးတို့၏ အယူအဆအရ ကရင်လူမျိုးများကို ရှမ်းလူမျိုး (၃၀) တွင် ထည့်သွင်း၍ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ရာ ကွေ့ရှမ်းလူမျိုးများကိုလည်းကောင်း ဂျွမ်းလူမျိုးများကိုလည်း ကောင်း၊ ကရင်လူမျိုးများဟု ဒေသတလျှောက် ခေါ်တွင်ကြခဲ့သည်ဟု သမိုင်းပညာရှင်အချို့ က ယူဆကြသည်။ စကားပြောရာတွင် အသံဝဲပုံ တစ်မျိုးတစ်ဖုံထူးခြားခြင်းတို့ ကြောင့် ပျူလူမျိုးများကို ပိုးကရင်ဖြစ်လာသည်ဆိုသော ယူဆချက်မှာ မမှန်နိုင်ပါ။ ကပ္ပလီကရင်လူဦးရေ.... အိန္ဒိယပိုင်နက် ကပ္ပလီကျွန်း(အန်ဒမန်)တွင် ကရင်လူဦးရေ ၂,၅၀၀ ဦးရှိသည်။ မြန်မာ့ပင်လယ်ပိုင်နက် ကိုကိုးကျွန်းစုများ အနီးရှိကရင်လူမျိုးအများစုမှာ အိန္ဒိယပိုင်နက်ကပ္ပလီကျွန်း(အန်ဒမန်ကျွန်း)နှင့် နီကိုဘာကျွန်းစုများ၏ ပြည်ထောင်စုပိုင်နက်အတွင်း မြောက်ပိုင်း ကပ္ပလီ ကျွန်းများ၏ မာယာဘွန်ဒါ တယ်ဆီးလ် တွင် ကန့်သတ်ထားသည်။ ၎င်းတို့အားလုံးနီးပါးသည် နှစ်ခြင်းပရိုတက်စတင့်ခရစ်ယာန်များဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း ဆက်သွယ်ပြောဆိုရန်အတွက် ၎င်းတို့၏ဘာသာစကားကို ထိန်းသိမ်းထားသော်လည်း ကရင်မဟုတ်သော အိမ်နီးချင်းများနှင့် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် ဒုတိယဘာသာစကားအဖြစ် ဟိန္ဒီဘာသာစကားကို အသုံးပြုကြသည်။ ဘာသာရေး ကရင်လူမျိုးများသည် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာ ကိုးကွယ်မှုများသည်။ ကရင်ရိုးရာကိုးကွယ်မှုနှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာ ကိုးကွယ်သူ များလည့် ရှိသည်။ လူမျိုးစုများ ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် အစိုးရမှ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသော ကရင်လူမျိုး ၁၁မျိုးဖြစ်သည်။ ၁။ ကရင်လူမျိုး ၂။ ကရင်ဖြူလူမျိုး (ဂေဘားကရင်) ၃။ ပလေကီးလူမျိုး (ပလေချီး) ၄။ မွန်ကရင်လူမျိုး (စာဖြူ) ၅။ စကောကရင်လူမျိုး ၆။ တလှေပွာလူမျိုး (တလှေပွား) ၇။ ပကူးလူမျိုး ၈။ ဘွဲလူမျိုး ၉။ မောနေပွားလူမျိုး ၁၀။ မိုးပွလူမျိုး (မိုးပွား) ၁၁။ ပိုးကရင်လူမျိုး (ရှို) ကရင်လူမျိုးတွင် စကောကရင် နှင့် ပိုးကရင် ဟူ၍ အဓိကလူမျိုးစုကြီး ၂ စုရှိသည်။ ထိုလူမျိုးစုကြီး ၂ စုမှာ ဓလေ့စရိုက် နှင့် အသုံးပြုသော ဘာသာစကားတွင် ကွဲပြားခြားနားမှုများရှိသည်။ ကရင်မျိုးနွယ်စုတွင် အဓိကမျိုးနွယ်စုဖြစ်သော ပိုးကရင်( အရှေ့ပိုး/အနောက်ပိုးကရင်)နှင့် စကောကရင်သာမက ပကူးကရင်, ဘွဲကရင်, ဂေခို ကရင်, ဂေဘား ကရင်, မောနေပွာကရင်, ကရင်ဖြူ, ထိုကလိဘောင်ကရင်, တလေပွာကရင်, ပလေချီးပလေကီးကရင် စသည့်မျိုးနွယ်စုများသည်လည်း ကရင်လူမျိုးစုအုပ်စုဝင်ထဲတွင်ပါဝင်သည်။ စကောကရင်လူမျိုးများသည် ယောက်ျားလေးများ၏ အမည်ရှေ့တွင် 'စော' တပ်၍ ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိကြပြီး မိန်းကလေးအမည်ရှေ့တွင် 'နော်' တပ်၍ ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိကြသည်။ ပိုးကရင်လူမျိုးအနက် အရှေ့ပိုးကရင်များ၏ အမည်ရှေ့တွင် အမျိုးသားဆိုပါက "စော" ထည့်၍ အမျိုးသမီး အမည်ရှေ့တွင် "နန်း" တပ်၍ ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိကြသည်။ အနောက်ပိုးကရင်များ၏ အမည်ရှေ့တွင်မူ အသက်အလိုက်အမျိုးသားဆိုပါက "စ" နှင့် "မန်း" ထည့်၍ ခေါ်ပြီး အမျိုးသမီး အမည်ရှေ့တွင် "နမ့်" တပ်၍ ခေါ်‌လေ့ရှိကြသည်။ ယဉ်ကျေးမှု ကရင်နှစ်သစ်ကူးနေ့ဖြစ်ပေါ်လာပုံ "ဒေါကလု"ခေါ် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(Karen National Assoiation)သည် မြန်မာနိုင်ငံရေး အစည်းအရုံးများ မပေါ်ပေါက်မီ ၁၈၈၁ ခုနှစ်ကစ၍ ဒေါက်တာတီသံပြာ၊ ဦးလူနီ(ဆစ်ဒနီလူနီ၏ဖခင်)၊ ဒေါက်တာမြတ်စံ၊ ဦးစံလုံးနှင့် အခြားသော ကရင်အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီးများက တည်ထောင်ခဲ့သော အစည်းအရုံးကြီးဖြစ်သည်။ ဒေါက်တာတီသံပြာ(M.A.D.D.)သည် "ဒေါကလု"၏ ပထမဦးဆုံး ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်၍ စောဘမောင်(Bar-at-Law)သည် အင်္ဂလိပ်များ မြန်မာပြည်မှ ဆုတ်ခွာသွားသည်အထိ နောက်ဆုံး ဥက္ကဋ္ဌတစ်ဦး ဖြစ်၏။ ကရင်အမျိုးသား ခေါင်းဆောင်ကြီးများသည် ကရင်အမျိုးသားနေ့ကို တင်သွင်းတောင်းဆိုချက်ကို အင်္ဂလိပ်အစိုးရက လက်ခံခွင့်ပြုခြင်းမရှိဘဲ အဆိုပါနေ့အစား အခြားနေ့တစ်နေ့ကို ဆက်လက်ထပ်မံတင်သွင်းပါရန် ပြန်လည်အဆိုပြုခဲ့သည်။ ကရင်အမျိုးသား ခေါင်းဆောင်ကြီးများက သမိုင်းဝင်နေ့အတွက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ကြရာတွင် "ကရင်နှစ်သစ်ကူးနေ့"ကို တောင်းဆိုတင်သွင်းရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်၌ ကရင်အမျိုးသားတို့သည် နှစ်သစ်ကူးနှင့်ပတ်သက်၍ ကျင်းပခဲ့ကြသောနေ့၊ ရက်၊ လများသည် ဒေသတစ်ခုနှင့်တစ်ခု တူညီမှုမရှိခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ တောင်ပေါ်ဒေသတွင် နေထိုင်သော ကရင်အမျိုးသားအချို့သည် တောင်ယာလုပ်ငန်း ပြီးဆုံးလျှင် ရိုးရာအရိုးကောက်ပွဲများ ကျင်းပပြုလုပ်ကြ၏။ ၎င်းနောက်တွင် ဆက်လက်၍ နှစ်သစ်ကူးပွဲကို ကျင်းပကြသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ကရင်လူမျိုးတို့မှာ မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကဲ့သို့ပင် သင်္ကြန် ကျပြီးနောက် နှစ်ဆန်းတစ်ရက်နေ့ကို နှစ်သစ်ကူးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ လဲကယ်ဘာသာဝင် ကရင်တို့မှာမူ သီတင်းကျွတ်လအတွင်း စနေနေ့ တစ်ရက်ရက်တွင်လည်းကောင်း၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ကရင်များက ကမ္ဘာ့နှစ်ဆန်းတစ်ရက်ဖြစ်သော ဇန်နဝါရီလ တစ်ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း၊ မေတ္တာဗြဟ္မစိုရ်အသင်းဝင်ကရင်များနှင့် ယိုးဒယားနိုင်ငံရှိ အချို့သောကရင်များသည် နှစ်သစ်ကူးနေ့ကို တပို့တွဲလဆန်း တစ်ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ မြေပြန့်ဒေသများတွင် နေထိုင်ကြသော ကရင်များနှင့် ယိုးဒယားနိုင်ငံဘက်မှ နေထိုင်သော ကရင်အချို့တို့သည်လည်း ပြာသိုလဆန်း တစ်ရက်နေ့တွင်လည်းကောင်း အသီးအသီး နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကို ကျင်းပကြသည်။ ထို့ကြောင့်ပင် သမိုင်းဝင်နေ့တစ်နေ့ ရရှိရန် ကရင်နှစ်သစ်ကူးနေ့အဖြစ် တင်သွင်းရာ၌ ပထမဦးစွာ အောက်လွတ်တော်မှ စတင်တင်သွင်းရမည်ဖြစ်၍ ကရင်အမတ် ၁၅ ဦး၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သော စောဂျွန်ဆင်ဒီဖိုးမင်းသည် နေ့ရက်သတ်မှတ်ရေးအတွက် တာဝန်ယူရ၏။ ထိုအခါ စောဂျွန်ဆင်ဒီဖိုးမင်းသည် တောင်ငူမြို့ရှိ ကရင်သက်ကြီး ဝါရင့်သူအချို့ကို ခေါ်ယူဆွေးနွေးခဲ့ပြီး သရာမိုးလိုအား ဆက်လက်တာဝန် လွှဲအပ်ခဲ့ကြသည်။ သရာမိုးလိုသည် ကရင်အမျိုးသားတို့၏ ခုနှစ် သက္ကရာဇ်သည် နှစ်ပေါင်းမည်မျှရှိကြောင်းနှင့် ကရင်အမျိုးသားတို့၏ နှစ်သစ်ကူးနေ့သည် မည်သည့်နေ့၊ လတွင် ဖြစ်ကြောင်းဟူသော အချက်နှစ်ချက်အပေါ် မူတည်၍ ရှာဖွေသုတေသန လုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပြန်လည်တင်ပြခဲ့သည်။ အရှေ့တိုင်းသမိုင်းသုတေသီကြီးနှစ်ဦးဖြစ်သော ဂျီ၊အိပ်ခ်ျ၊လုစ်(G.H.Luce)နှင့် ဂျီ၊အီး၊ဟာဗီ(G.E.Harvey)တို့၏ မှတ်တမ်းပြုချက်များအရ လည်းကောင်း၊ အမျိုးသားပညာဝန် ဦးဖိုးကျားရေးသားသော မြန်မာရာဇဝင်အရ လည်းကောင်း၊ ကရင်လူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရှေးဦးစွာ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည်မှာ ဘီ၊ စီ၊ ၇၃၉ ခုနှစ်ကဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပေသည်။ သို့ဖြစ်၍ သရာမိုးလိုက ကရင်သက္ကရာဇ်ကို ကရင်လူမျိုးတို့ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည့် ထိုခုနှစ်မှအစပြု၍ ရေတွက်ရန် အဆိုပြုခဲ့၏။ ယင်းအဆိုပြုချက်ကို အေ၊ဒီ၊ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် တင်သွင်းခဲ့ရာ၊ ကရင်လူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံသို့ စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြသည့် ဘီ၊စီ၊ ၇၃၉ ခုနှစ်မှစ၍ ရေတွက်သော် နှစ်ပေါင်း နှစ်ထောင့်ခြောက်ရာကျော်ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ တောင်ငူမြို့ရှိ သက်ကြီးဝါကြီးသူများ၏ သဘောတူညီ သတ်မှတ်လိုက်သည့် နေ့ရက်(သလေ လဆန်း ၁ ရက်)ကို ဥပဒေပြုအောက်လွတ်တော်တွင် တင်သွင်းသည့်အဆို (Bill) ကို စောဂျွန်ဆင်ဒီဖိုးမင်း လက်မှတ်ရေးထိုးကာ အောက်လွတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် တင်သွင်းခဲ့၏။ ၁၉၃၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သော ဥပဒေပြုအောက်လွတ်တော် အစည်းအဝေး မှတ်တမ်းတင်ချက်အရ (Presented)ဟူ၍ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ယင်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဒေါကလူဥက္ကဋ္ဌအထက်လွတ်တော်အမတ် ဆရာစံဘော်က ဆက်လက်ဦးဆောင်၍ ဝန်ကြီးစောဖေသာနှင့် ညှိနှိုင်းပြီး ဒေါက်တာဘမော် အစိုးရအဖွဲ့သို့တင်ပြ၍ အစိုးရအဖွဲ့၏ သဘောတူညီချက်အရ (Cabinet Executive Power)ဖြင့် ဘုရင်ခံထံသို့ တင်ပြနိုင်၍ ဘုရင်ခံ၏ သဘောတူညီချက်ကြောင့် အစိုးရရုံးများနှင့် လွှဲပြောင်းနိုင်သည့် စာချုပ်စာတမ်း အက်ဥပဒေ(Negotiable Instrument act.) အစိုးရအသိအမှတ်ပြု ရုံးပိတ်ရက်အဖြစ် ရရှိခဲ့သည်။ အစိုးရ၏ ပထမဦးဆုံး အသိအမှတ်ပြု ရုံးပိတ်ရက်မှာ ၁၉၃၈ ခုနှစ်၊ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက်(၁၂၉၉ ခုနှစ်၊ ပြာသိုလဆန်း ၁ ရက်)နေ့ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းနေ့တွင် ဝတ်လုံတော်ရ ဆစ်ဒနီလူနီက အသံလွှင့်မိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် ပေါ်ထွက်လာသည့်"သာ့ပွာဖိုးလင်းတေး"ပြုစုရေးဆွဲသည့် ကရင်အမျိုးသားပြက္ခဒိန်အရ တစ်နှစ်ပြည့်မြောက်၍ ၁၉၃၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ကျ ရောက်သည့် ကရင်နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်တွင် ကရင်အမျိုးသား ခေါင်းဆောင်ကြီး ၅ ဦး ဖြစ်ကြသော စောစံစီဖိုး၊ မန်းရွှေဘ၊ မန်းလှဖေ၊ စောဆစ်ဒနီလူနီနှင့် စောဖေသာတို့က ဩဝါဒသဝဏ်လွှာ ပေးပို့ခဲ့သည်။ ကရင်အမျိုးသားနေ့ ၁၉၄၈ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလ (၃) ရက်နေ့တွင် KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးက ဖဆပလ အစိုးရထံ ကရင်ပြည်ပြန်ပေးဖို့ရန် စာရေးတောင်းဆိုခဲ့သည်။ စာကို တလအတွင်း (၁၉၄၈) ခုနှစ်၊ မတ်လ (၃) ရက်နေ့နောက်ဆုံးထားပြီး ဖဆပလ အစိုးရမှ KNU ထံ အကြောင်းပြန်ရန်၊ ပြန်စာမရရှိပါက (သို့မဟုတ်) ကရင်ပြည်ပြန်ပေးဖို့ရန် ငြင်းဆိုပါက ကရင်အမျိုးသားများ ခြေတလှမ်း တက်လှမ်းမည်ဟု ပါရှိသည်။ ကရင်ပြည်တောင်းဆိုစာ ပိုမိုလေးနက်စေရန် ဖေဖော်ဝါရီလ (၁၁) ရက်နေ့၌ မြန်မာတပြည်လုံးရှိ ကရင်အမျိုးသားများအားလုံး ကရင်ပြည်လိုလားကြောင်း မြို့ပေါ်တက်၍ ကရင်လူထူဆန္ဒပြပွဲ ကျင်ပရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ယင်ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း (၁၉၄၈) ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁၁) ရက်နေ့တွင် မြန်မာပြည်တပြည်လုံးရှိ ကရင်အမျိုးသားများမြို့ ပေါ်တက်၍ ကရင်ပြည်လိုလားကြောင်း ကရင်လူထူဆန္ဒပြပွဲ ကျင်းပလေသည်။ အောက်မြန်မာပြည် ကရင်အများစု ရှိရာ ဒေသများတွင်သာမက မြောက်ဘက်မြစ်ကြီးနားမှ တောင်ဘက် မြိတ်မြို့ အထိ၊ ရှမ်းပြည်နယ်တွင် နမ့်ခမ်း၊ ကွတ်ခိုင်၊ လားရှိုး၊ တောင်ကြီး၊ ကျိုင်းတုံ၊ မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းတွင် မိတ္ထီလာ၊ ချောက်၊ ရေနံချောင်း စသည်ဖြင့် တပြည်လုံးတွင် ဆန္ဒပြကြသည်။ ရန်သူ ဖဆပလ မှလည်း ခြိမ်းခြောက်နှောက်ယှက်တားမြစ်ခြင်းကို အမျိုးမျိုးပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သို့သော် နှောက်ယှက်တားမြစ်ခြင်း အမျိုးမျိုးကြားမှ ကရင်တမျိုးသားလုံး (၂) ရက်၊ (၃) ရက် ခရီးများချီတက်၍ ဆန္ဒပြရာ ကရင်အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးပေါင်း (၄) သိန်းကျော် အသံတိတ် ဆန္ဒပြ၍ ထိုနေ့ရက်အထိ မြန်မာပြည်သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံး ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ခဲ့သည်။ ကရင်အမျိုးသားများသည် ကြွေးကြော်သံ (၄) ချက်ဖြင့် ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ကရင်အမျိုးသားအလံတော် ၁၉၃၆ ခုနှစ် ဒေါက်တာဘမော်၏ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရလက်ထက်တွင် ကရင်အမျိုးသားအမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ်ကြီး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ လွှတ်တော်အတွင်းရှိ ကရင်အမတ်များသည် ကရင်နှစ်သစ်ကူးနေ့(ကရင်အမျိုးသားနေ့) ကရင်အမျိုးသားသီချင်း ကရင်အမျိုးသားအလံတော် စသည်တို့ကို တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်၊၊ ဤတောင်းဆိုချက်များရရှိသောအခါ ကရင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်ကြီးသည် ကရင်ခေါင်းဆောင်များနှင့် ကရင်အမျိုးသားများထံ “ ကရင်အမျိုးသားအလံ” ပုံစံများရေးစွဲ၍ တင်ပို့ကြရန် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။ ရောက်ရှိလာသော ကရင်အလံပုံစံ တစ်ရာအနက်မှ မန်းဘခင်(ဝန်ကြီးဟောင်း) ရေးဆွဲသောအလံပုံစံကို အတည်ပြု ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ အနီရောင်၊ အဖြူရောင်၊ အပြာရောင် သုံးရောင်ခြယ်ပေါ်တွင် တက်သစ်စနေဝန်းနှင့် ဖားစည်ပါရှိသော အလံသည် ကရင်အမျိုးသားအလံပင် ဖြစ်သည်။ ကရင်အမျိုးသားများသည် ကရင်အမျိုးသားအလံတော်ကို လူထုအစည်းအဝေးပွဲများနှင့် ကရင်အမျိုးသားနှစ်သစ်ကူးနေ့ အခမ်းအနားများတွင် ပြည်ထောင်စုအလံတော်နှင့် ယှဉ်တွဲ၍ စိုက်ထူကြသည်။ ကရင်အမျိုးသားသီချင်း ကရင်အမျိုးသားသီချင်းကို စောစံဘ နှင့် စောသာအေးကြီးတို့က ရေးသားတင်ပြရာ ကရင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်မှ အတည်ပြုလက်ခံသဖြင့် ကရင်အမျိုးသားသီချင်းဟူ၍ ပေါ်ပေါက်လာ၏။ သီချင်းကို ကရင်အမျိုးသားဆိုင်ရာအခမ်းအနားများ၊ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ဓလေ့ထုံးစံပွဲ အခမ်းအနားများတွင် အဖွင့်သီချင်းနှင့် အမျိုးသားအလံတော်အလေးပြုရန် အမြတ်တနိုး တန်ဘိုးထား သီဆိုလေ့ရှိသည်။ စာပေနှင့် ဘာသာစကား ရှေးယခင်က လိတ်ဆန်ဝှေ့ (ကြက်ယက်စာ) များကို အသုံးပြုခဲ့ကြသော်လဲ ယခုအခါ ထိုစာများကို တတ်မြောက်သူများ မရှိတော့ပေ။ မှတ်တမ်းများအရသာ သိရှိနိုင်တော့သည်။ အချို့ကို ပေစာများအဖြစ် စာကြည့်တိုက်အချို့တို့တွင် အလွန်နည်းပါးသော အရေအတွက်ဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ယခုအခါတွင် အသုံးပြုနေသော စာ‌ပေများမှာ စကောကရင်စာပေ (ဒေါက်တာဝိတ် -၁၈၃၀တွင် တီထွင်ခဲ့သည်။)၊ အနောက်ပိုးကရင်စာပေ ( ဖူဆရာဘရိတ်တန်- ၁၈၄၀လောက်တွင်တီထွင်ခဲ့သည်။)၊ အရှေ့ပိုးကရင်စာပေ တို့ ဖြစ်ကြသည်။ သုံးနှုန်းသော ဘာသာစကားများသည် နေရာဒေသကို လိုက်၍ ခြားနားမှုရှိသည်။ နေထိုင်ရာဒေသများ စကောကရင်- ရမည်းသင်းခရိုင်မှ တောင်ဘက် မြိတ်ခရိုင်အထိ အများဆုံးတွေ့ရသည်။ဧရာဝတီ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင်လဲ အနှံ့အပြားနေထိုင်ကြသည်။ ပိုးကရင် - ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် အများဆုံးနေထိုင်ကြသည်။ ပအို(တောင်သူ) - ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းနှင့်အနောက်တောင်ပိုင်းတောင်ကုန်းဒေသများ နှင့် သထုံခရိုင်၊ ကျိုက္ခမီခရိုင်။ ကရင်နီ (ကယား) - ကယားပြည်နယ်အနှံ့အပြား။ ပဒေါင် - တောင်ငူအရှေ့ဘက်၊ကယားပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းစပ်ကြားဒေသ။ ပကူး - တောင်ငူခရိုင်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း။ ပရဲ့( ပလကူး) - ကယားပြည်နယ် ဘော်လခဲနှင့် ကြယ်ဖိုးကြီးနယ်၊ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း မိုးဗြဲနယ်၊ တောင်ငူခရိုင်အရှေ့ဘက်နှင့် မြေလတ်တောင်ဘက်ဦ ဘွဲ - တောင်ငူခရိုင်၊ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ကယားပြည်နယ်။ ကရင်ဖြူ- တောင်ငူခရိုင်၊ ရမည်းသင်းခရိုင်၊ ကယားပြည်နယ်၊ ပေါင်းလောင်းမြစ်ဝှမ်းလွယ်လုံ၊ ပျဉ်းမနား။ ဇယိမ်း - ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း လွယ်လုံ၊ မိုးဗြဲ။ ဂဲခို - တောင်ငူ အရှေ့ဘက်၊ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း။ မိုဘွား - တောင်ငူခရိုင် သံတောင်။ ယင်းဘော် - တောင်ငူခရိုင် လိပ်သိုနှင့် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း။ ထင်ရှားသော ကရင်လူမျိုးများ မန်းဘခိုင် - အာဇာနည် ခေါင်းဆောင်ကြီး ဝန်ကြီး မန်းဝင်းမောင် - ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ၏ တတိယမြောက်သမ္မတ စမစ်ဒွန်း - မြန်မာ့တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် စောဘဦးကြီး - ကရင် အမျိုးသား အစည်းအရုံး ၏ ပထမဆုံး ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးစောဘိုမြ နော်လွီဇာ ဘင်ဆင် - မယ်ဗမာ ၂ထပ်ကွမ်း အောင်ဆန်းသူရိယ စောဘရီ အောင်ဆန်းသူရိယ စောမြင့် မြန်မာ့ဂီတသမိုင်းတွင် ရောင်းအားအကောင်းဆုံး စံချိန်တင်ခဲ့သူအဆိုတော် ဗဒင် အိုင်းရင်းခရော့စ် (Iron Cross) တီးဝိုင်း ကိုတည်ထောင်သူ စောဘွဲ့မှူး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ် မန်းဂျော်နီ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် နာယက မန်းဝင်းခိုင်သန်း ဒေါက်တာ စင်သီယာမောင် - လူမှုကူညီရေးများအတွက် နိုင်ငံတကာမှ ဆုပေါင်း ၁၈ ခုတိုင်အောင် ချီးမြှင့်ခံရသူ စိုးမြတ်မင်း - မြန်မာ့လက်ရွေးစင်ဘောလုံးအသင်းခေါင်းဆောင် ချစ်စမ်းမောင် - ဂစ်တာပညာရှင် ကိုးကား မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ ကရင်လူမျိုးစု

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%9B%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8

ချင်းလူမျိုး

ချင်းဟူသော အမည်နာမကို အစဦးကတည်းက ချင်းတို့ကိုယ်တိုင်နှင့် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ကချင်လူမျိုး၊ ရှမ်းလူမျိုး၊ ဗမာလူမျိုးများက ခေါ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရာဇဝင်လာ ချင်းလူမျိုးတို့၏ ချင်းလူမျိုးဆိုင်ရာ နှုတ်ရာဇဝင်တွင် ချင်းနှင့် ကချင်သည် မွေးချင်းညီအကိုများဖြစ်ကြပြီး တရုတ်ပြည်မှတဆင့် ဟူးကောင်းတောင်ကြားမှသည် ဗမာပြည်ထဲသို့ဝင်ရောက်လာခဲ့စဉ်က ညီဖြစ်သူ ကချင်သည် အလေးသွားနေခိုက် အကိုဖြစ်သူ ချင်း သည် ညီကို မစောင့်ပဲ ဆက်လက်ခရီးနှင်ပြီး လမ်းခရီးတွင် တောငှက်ပျောပင်ကို ခုတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ ညီဖြစ်သူက အကိုဖြတ်ခဲ့သော ငှက်ပျောအူတိုင် အတော်အတန် ထွက်လာသည်ကို ကြည့်ပြီး အကို့ကို မှီနိုင်တော့မှာ မဟုတ်ဟု ဆိုကာ ကချင်ပြည်တွင် နေရစ်ခဲ့သည်။ အကိုဖြစ်သူ၏ ခြေရာကိုကြည့်ပြီး Khang (ခြေရာ)ဟု ခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ကချင်တို့သည် အိမ်ဆောက်လျှင် အိမ်ရှေ့ခန်းတွင် အခန်းတခုသီးသန့် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာ အကိုဖြစ်သူ ပြန်လာလျှင် နေထိုင်ရန်အတွက် ဖြစ်သည်။ စာရေးဆရာ (G.H luce)က ဗမာနှင့် သက်၊ ရှမ်းစသည်တို့ စစ်ဖြစ်စဉ် ချင်းလူမျိုးများနှင့် မိတ်ဖွဲ့ ဆက်ဆံဘွယ်ရှိခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ချင်းဆိုသည်မှာ ကျနော် တို့ဗမာနှင့် အချင်းချင်း၊ သူငယ်ချင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုရာမှ ချင်းဖြစ်လာသည်ဟု ဆိုသည်။ ၁၅၅၄ ခုနှစ်၊ မဏိပူရ်မှတ်တမ်းတွင် ချင်းတို့ကို ကူကီးဟုရေးသားထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ Carry & Tuck ၏ မှတ်တမ်းအရ ချင်းအမည်နာမသည် တရုတ်ဘာ သာစာကား “လူ”ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် Jim or Jen ကို ဗမာလူမျိုးများ က“ချင်း”ဟု အသံထွက် ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ချင်းတွင်းမြစ်သည် ချင်းတို့ နေထိုင် ရာဒေသ ဖြစ်သည့်အတွက် ချင်းတွင်းဟု ခေါ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၁ ရာစုမတိုင်မှီ ဗမာ့ ကျောက်စာများတွင် ချင်းအမည် နာမကို ရှင်းလင်းစွာ အသုံးပြုခဲ့သည့် အထောက်အထားခိုင်မာစွာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ၁၈၉၆ ခုနှစ် ဗြိတိသျှက သိမ်းပိုက်အုပ်ချုပ်ခြင်းမပြုမှီ Chin-Kuki Lingustic People ဘာသာစကား လေ့လာသော သုသေသီများက ချင်း Chin သတ်ပုံအပြောင်းအလဲကို Khyeng, Khang, Khlang, Khyang, Khyan, Kiayn, Chiang, Chi’en, Chien ဟူ၍ ဆိုကြသည်။ အေဒီ ၁၇၈၃-၁၇၉၆ အတွင်း ဗမာပြည်တွင် ကာသိုလိပ် မစ်ရှင်အဖြစ် ရောက်ရှိလာသောFather Sangermomo က ချင်းကို Chien အဖြစ်ပေါင်းပြီး Chin Hill ကို Chien Mountain ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ရှိတ်စပီးယားကမူ ချင်းကို Kiayn ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ၁၈၂၄-၁၈၂၆ ခုနှစ်၊ ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်အတွင်း Histroy of Burma ပြုစုသည့် စာရေးဆရာ Phayer က ချင်းတွင်းကို Khyendweng ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ၁၈၉၁ တွင် Major Hughes က ၎င်း၏စစ်ရေးအစီရင်ခံစာတွင် Chin ဟူသော စကားလုံးကို ပထမဆုံးအသုံးပြုခဲ့ သည်။ ထို့နောက် A.G.E New Land ကလည်း ၎င်း၏စာအုပ်တွင် “ချင်း”ဟူ၍ ရေးသားခဲ့သည်။ ဒေါက်တာ လျန်မှုန်းဆာခေါင်းသည် ချင်းတို့ ချင်းပြည်ကို အခြေချနေထိုင်ကြရာတွင် ကျင်နွေး(Ciimnuai)ဒေသတွင် နေထိုင်ကြသူများကို ဇိုချင်း၊ Locom ဒေသတွင် နေထိုင်ကြသူများကို Lusei၊ Lailun ဒေသတွင် နေထိုင်ကြသူများကို Lai မျိုးနွယ်များ ဖြစ်လာကြသည် ဟုရေးသားခဲ့သည်။ လက်ရှိ ချင်းလူမျိုးများအတွင်း ဇိုမီး၊ လိုင်မီး၊ အရှို၊ ချိုး၊ စသည့် အမည် နာမများ မပေါ်သေးမီ ချင်း အမည်သည် အမျိုးသား အမည်ဖြင့် ရပ်တည်ပြီးဖြစ်ကြောင်း Religion and Politics among the Chin People စာအုပ်တွင် အခိုင်အမာရေးသားခဲ့သည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည့် DPI/1316-03025 November 1992-9M အရ ချင်းလူမျိုးသည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နိုင်ငံများတွင် ပြန့်နှံ့နေထိုင်ကြပြီး ကမ္ဘာ့လူမျိုးများ အလယ်တွင် လူမျိုးတမျိုးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ၂၀၀၁ ခုနှစ် Unrepresented Nations and People Organization (UNPO) တွင်လည်းအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာခဲ့သည်၊၊ သမိုင်းကြောင်း ချင်းလူမျိုးတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြသော လူမျိုးအုပ်အစုကြီး၃စုဖြစ်သည့် မွန်ခမာ အနွယ်တိဗက် မြန်မာအနွယ်နှင့်ထိုင်း တရုတ်အနွယ်တို့အနက်မှ တိဗက်မြန်မာအုပ်စုဝင်ဖြစ်သည့် အခြေခံ အားဖြင့် ချင်းလူမျိုးတို့လည်း မေထေးချင်း ရိုး⁠ရိုးဟု ခွဲခြားထားသော်လည်း နေထိုင်ရာအရပ် ဒေသကိုခွဲ၍ လည်းကောင်းဒေသ အမည်ဖြင့် ခွဲခြားခေါ်ဝေါ်နေကြခြင်းများလည်းရှိသည်။ ဤနည်းဖြင့် တီးတိန် (တဲဒင်မ်) ချင်း၊ ဖလမ်းချင်း၊ အားခါချင်း မင်းတပ်ချင်း၊ မတူပီချင်း၊ ကန်ပတ်လက်ချင်း၊ ပလက်ဝချင်းနှင့် ဝချင်း နှင့် မြေပြန့် ချင်းဟူ၍ အမည်အမျိုးမျိုးရှိ၍နေ ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ချင်းပြည်နယ်မှ လူမျိုးအုပ်စုနေဖြင့် များစွာကွဲပြားခြားနားနေကြသော်လည်း စကားအုပ်စုအနေဖြင့်မှု အနည်းငယ်သာ ခြားနားမှုရှိသည် ပင်မစကားကြီးများရှိပြီး ဒေသန္တရဆိုင်ရာ အသုံးအနှုံးများ ဝေါဟာရများ နှင့် လေယူလေသိမ်း အသံထွက်အလေးအပေါ့သာ ကွဲပြားကြသည်။ ယနေ့ ဇိုမီး၊ လိုင်မီး၊ ကူကီး၊ ထာဒို၊ ခေါင်ဆိုင်၊ ချိုး၊ အရှို၊ ခူမီး၊ မတူ၊ မရာ စသည်ဖြင့်ခေါ် ဝေါ်ကြသော မျိုးနွယ်စုများ ၏ပင်ရင်းအမည်သည် “ချင်း”ပင် ဖြစ်သည်။ “မီး”(mi) ဟူသည် ဗမာလို “လူမျိုး” ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ယခုအခါ ဒေသတွင်း ၌ သာမက အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ လူ့အသိုင်းအဝိုင်း၌ အမျိုးသား အမည် နာမတခု တည်းအဖြစ် ရပ်တည်နေသော “ချင်း”ဟူ သော အမည်နာမသည် ပို၍လူသိများ လာပြီဖြစ်သည်။ ချင်းတို့မူရင်းဒေသ ချင်းတို့ စတင်ပေါက်ဖွားရာ မူရင်းဒေသနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အယူအဆ အမျိုးမျိုးရှိခဲ့သည်။ တချို့က ချင်လုံမှ စတင် ပေါက်ဖွားဆင်း သက်လာခဲ့သည် ဟူ၍လည်းကောင်း၊ တချို့က တရုတ်ပြည် ချင်မင်းဆက်မှ ဆင်းသက်လာသည်ဟူ၍လည်းကောင်း ယူဆခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း သမိုင်းပါမောက္ခ လုစ် Groden Luce ဒေါက်တာသန်းထွန်း တို့ကမူ အရှေ့တောင်အာရှသားတို့သည် တိဗက်မြန်မာအုပ်စုမှ ဆင်းသက်လာကြပြီး တိဗက်မြန်မာတို့မှာ တရုတ်ပြည်ရှိ ချီယန် Chi-an အနွယ်ဝင်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ချင်းတို့မှာ တိဗက် မြန်မာအနွယ်ဖြစ်သောကြောင့် ချင်းတို့ မူရင်းဒေသမှာ ချီယန်တို့ နေထိုင်ရာ တရုတ်ပြည် ကန်စု Kansu ဒေသဖြစ်ခဲ့ သည်။ ဘီစီ (၂၀၀၀)ခန့်တွင် တရုတ်တို့သည် မကြာခဏဝင်ရောက် ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်သဖြင့် တောင်ဘက်သို့ တဖြည်းဖြည်း ရွေ့ပြောင်း လာခဲ့ ကြသည်။ တချို့သည် တိဗက်မှာ နေထိုင်ကြပြီး တချို့မှာ ရွှေလီ မြစ်၊ သံလွင်မြစ်၊ ယူနန်ပြည်နယ်များမှာ၎င်း၊ တချို့မှာဟူးကောင်း တောင်ကြားမှ မြန်မာပြည်သို့ ဆင်းသက်လာကြ သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ချင်းလူမျိုးများသည် မွန်ဂိုလွိုက်အနွယ်ဝင်များ ဖြစ်ကြ ကြောင်းကို ရှေးဟောင်းပစ္စည်း အမွေအနှစ်ရှာဖွေ ကြသူများနှင့် သမိုင်းသုတေသီများ အဆိုအရ တင်ပြမည်ဆိုပါက စီလူဝီစ် (Luwis)ရေး သားသော“The tribes of Burma” Burma research Journal No(4) စာအုပ်တွင် ချင်းလူမျိုးများသည် မွန်ဂိုလွိုက်အနွယ်ဝင် များဖြစ်ကြောင်း C.A Soppitt ရေးသားသော A short History of Kuki-Lusha စာအုပ်၊ Lt.col.J.Shakespear ရေးသားသော The lushai-Kuki Clan. Carry & H.N Tuck ရေးသားသော The Chin Hill နှင့် F.K.Leman ရေးသားသော The strucrute of Chin society စာအုပ်များတွင် ချင်းလူမျိုးများသည် တရုတ်ပြည်မှ ဆင်းသက် လာကြပြီး တိဗက်မြန်မာ အနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြောင်း ထို့ပြင် ချင်းအမျိုးသား ထဲမှလည်း Pu sing Khaw Khai ရေးသားသော “The Chin Their Name and Tradition စာအုပ်၊ (Central-CLCC Annual Magazine) စာအုပ်မှ ပါမောက္ခဒေါက်တာ အေးအေးငွန် ရေးသားသော ချင်းတို့၏ မှုလဇာတိ နှင့် မူရင်းဒေသဆောင်းပါး၊ Dr. Vum Son ရေးသားသော Zo History စာအုပ် နှင့် အခြားချင်းအမျိုးသားတော်တော်များများမှလည်း ချင်းလူမျိုးတို့သည် တရုတ်ပြည်တိဗက်ဒေသမှ ဆင်းသက်လာကြပြီး မွန်ဂိုလွိုက် အနွယ်ဝင်များဖြစ်ကြောင်း တညီတညွတ်တည်း လက်ခံကြသည်။ ဗြိတိသျှစွယ်စုံကျမ်းဖော်ပြချက်အရ တရုတ်ပြည်မှ ဆင်းသက်လာကြသူများသည် အုပ်စုလေးစုခွဲရာ အာလ်တိုက် (Altaic) အော်óတိ-အာရှတစ် (Austro-Asiatic)၊ အင်-ယူရိုပီယန် (Indo-Europe) နှင့် ဆိုင်နို တိဗက်တန် (Sino-Tibetan)များဖြစ်ကြသည်။ ဆိုင်နိုတိဗက်တန် အုပ်စုတွင်း၌ ဟန်-ချိုင်းနစ် (Han-Chinese)၊ ဟွီ-ချိုင်းနစ် (Hui-Chinese)၊ မယို-ရန် (Miao-Yan)၊ ထိုင်း (Tai)၊ တိဗက်-မြန်မာ (Tibet-Burma) ဟူ၍ ပြန်လည် စိတ်ဖြာဆင်းသက်လာ ကြသည်။ မြန်မာ့သမိုင်းအဆိုအရ Tibeto- Burma အုပ်စုတွင် ရခိုင်၊ ဗမာ၊ ချင်း၊ ကချင်၊ လားဟူ၊ လီဆူး၊ လိုလို မိုဆို၊ နာဂတို့ပါဝင်ကြသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ် အင်းဝမြို့သို့ အင်္ဂလိပ် သံတမန်ကြီး၏ အတွင်းဝန်အဖြစ် လိုက်ပါလာသော ကပ္ပတိန် ယူလီကမူ ချင်းနှင့်လူရှိုင်းလူမျိုးများသည် အင်ဒိုချိုင်းနား အနွယ်ဝင် များဖြစ်ကြပြီး ကူကီး၊ နာဂ၊ ချင်းအနွယ်ဝင် များဖြစ် ကြကြောင်း သိရှိရသည်ဟု ရေးသားထားသည်။ Dr. Vum Son. Zo History ဖော်ပြချက်အရ ချင်းစကားပြောအုပ်စုတွင် အရှို၊ ချိုး၊ ခူမီး၊ ကူကီး၊ လိုင်၊ မီဇို၊ နာဂနှင့် ဇိုစသည်တို့ ပါဝင်ကြသည်။ နေထိုင်ရာဒေသ ချင်းလူမျိုးများနေထိုင်ရာ ဒေသကို အကြမ်းအားဖြင့်ဖော်ပြရသော် မြန်မာနိုင်ငံအနောက်မြောက်ဘက် စံမရနောင်တန်းဒေသ၊ နာဂတောင်နှင့် မဏိပူရပြည်နယ်တို့မှ တောင်ဘက် မော်တင်စွန်း ရောက်လုနီး ဒေသစပ်ကြားနှင့် အရှေ့ဘက် ချင်းတွင်းမြစ်၏ လက်တက်ဖြစ်သော မြစ်သာမြစ်နှင့် အနောက်ဘက် ဗင်္ဂလားအော် ရောက်လုနီးဒေသစပ်ကြား တောင်မြင့်ကုန်းတန်း လျှိုမြောင်တို့မှာ ချင်းလူမျိုးတို့ နေထိုင်ရာ အချက်အချာဒေသ ဖြစ်လေသည်။ ချင်းလူမျိုးတို့ နေထိုင်ရာ မြောက်ဘက်အစွန်ဆုံးဒေသ၌ ပေ(၁၂၅ဝဝ) မြင့်သော စာရာမေတိတောင်ရှိရာ စုံမရ တောင်တန်းဒေသဖြစ်၏။ ယင်း၏ အနောက်တောင်ဘက် မဏိပူရမြေပြန့်မှာ ကသည်း ခေါ် မေထေးချင်းလူမျိုး တစ်မျိုး၏ ဒေသဖြစ်၏။ ထိုဒေသ၏ တောင်ဘက်၌သော် ချင်းတောင်စစ်စစ်ဟု ဆိုရမည့် တီးတိန်၊ ဖလမ်းနှင့် ဟားခါးနယ်များ ရှိပေသည်။ ယင်း၏တောင်ဘက်၌ (၁၀၄၀၀)မြင့်သော ဝီတိုရိယတောင်တဝိုက်ဖြစ်သည့် ပခုက္ကူ တောင်တန်းဒေသ (ကန်ပက်လက်)ရှိသည်။ နောက်ဘက်၌ မြောက်ပိုင်း ရခိုင်တောင်တန်းဒေသ (ပလပ်ဝ)နှင့် ကုလားတန်မြစ်ဝှမ်း၏ မြောက်ဘက်ဒေသတို့ ရှိကြသည်။ ထိုဒေသများ၌ ချင်းလူမျိုး တို့ကို တွေ့ရပေသေးသည်။ထိုမျှမကသေး၊ ချင်းလူမျိုးများကို ရခိုင်ရိုးမတောင်၏ တောင်ဘက်ပိုင်းတလျှောက်နှင့် အရှေ့ဘက်မင်းဘူး၊ သရက်မြို့၊ ပြည်ခရိုင်များတွင် တွေ့ရသေး၏။ ထို ဒေသတို့နှင့် တဆက်တည်း ဖြစ်သော ပဲခူးရိုးမတောင်စွယ် တို့၌ပင် ချင်းရွာအချို့ ရှိနေသည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံမှအပ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နှင့် အာသံပြည်နယ်တို့၌လည်း ချင်းလူမျိုးများ ရှိပေသေးသည်။ တိဗက်မြန်မာအစုဝင် ဘာသာစကားကို ပြောဆိုသူ လူမျိုးအချို့ကို မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ ရွေ့ပြောင်း ဝင်ရောက်ကြရာတွင် ချင်းလူမျိုးတို့မှာ အရှေ့မြောက်ဘက်ဆီမှ ခပ်စောစောကပင် ဝင်ရောက်လာကြ၍ နောက်ဝင်လာသူတို့ကို နေရာဖယ်ပေးခြင်းအားဖြင့် နောက်ရိုးမ တလျှောက်တွင် အခြေစိုက်လာခဲ့ကြဟန် တူပေသည်။ ထိုမှတဆင့် အနောက်ဘက်အာသံပြည်နယ် မဏိပူရပြည်နယ်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေရှ့် ဘက်သို့ တဖြည်းဖြည်း ရွေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့ကြ၏။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၅ဝ အတွင်းခန့်တွင် ချင်းလူမျိုးအများပင် အရှေ့ဘက် ဧရာဝတီမြစ် ဝှမ်း မြေပြန့်ဒေသသို့လည်းကောင်း၊ ရခိုင်တိုင်းဒေသများသို့လည်းကောင်း ပျံ့နှံ့နေထိုင်လာကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဘာသာစကားအလိုက် ချင်းအမျိုးကွဲပြားခြင်း ချင်းလူမျိုးတို့ ပြောဆိုသော ဘာသာစကားများကိုလိုက်၍ ကသည်းခေါ် မေထေးအမျိုးနှင့် ချင်းရိုး⁠ရိုးဟု အမျိုးခွဲခြား သတ်မှတ်ထား၏။ ချင်းအမျိုးကို တဖန် ရှေးကုကီ၊ မြောက်ပိုင်းချင်း၊ အလယ်ပိုင်းချင်း၊ တောင်ပိုင်းချင်းဟု ခွဲခြားပြန်သည်။ ပြောဆိုသော ဘာသာစကားတို့မှာ ဘာသာတူ အသံကွဲ စကားမျိုးသာ ပါဝင်သည်သာမက အခြေခံ၌သာတူ၍ သီးခြား ဘာသာစကားများ ကွဲပြားနေသည်လည်း ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံအတွင်း၌ပင် ချင်းဘာသာစကား ၄၄ မျိုးမျှ ကွဲပြားနေပေသည်။ ၁၉၄၁ ခု မြန်မာနိုင်ငံသန်းခေါင် စာရင်းအရ ချင်းလူမျိုး ဦးရေမှာ ၃၅ဝ⁠ဝဝဝ ခန့် ရှိ၏။ ယင်းသို့ အမျိုးထွေပြားလှသော ချင်းလူမျိုးတို့အကြောင်းကို သိသာထင်ရှားအောင် ရေးသားချိန်မှာ ဘာသာစကားလိုက် ခွဲခြားသတ်မှတ်၍ ဖော်ပြမှသာလျှင် လေ့လာသူတို့အတွက် ပိုမိုလွယ်ကူပေလိမ့်မည်။ ကသည်းချင်းများ ချင်းအမျိုးကို ၂ စားခွဲခြားထားရာတွင် ပထမအမျိုး ဖြစ်သော ကသည်းချင်း(ခေါ်) မေ့ထေးချင်း Meithei (Kathe) တို့၏ အကြောင်းကို ကသည်းလူမျိုးတွင် စုံလင်စွာ ဖော်ပြထားသည်ကို ကြည့်ပါ။ ချင်းရိုး⁠ရိုးများ အထက်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ချင်းရိုး⁠ရိုးများတွင် ပါဝင်သော ရှေးကုကီချင်း၊ မြောက်ပိုင်းချင်း၊ အလယ်ပိုင်းချင်း၊ တောင်ပိုင်းချင်းတို့ကို အောက်တွင် ပိုမို၍ ရှင်းလင်းစွာ သိသာရန် တစ်မျိုးစီ သီးခြားဖော်ပြ ထားသည်။ ရှေးကုကီချင်းများ ရှေးကုကီချင်းတို့သည် လွန်ခဲ့သော ၁၂၅ နှစ်လောက်ကတည်းကပင် အာသံနယ်လူရှေတောင်တန်းဒေသ၌ အခြေစိုက်လာခဲ့ဟန်တူသော်လည်း သာဒိုးချင်းများ ဝင်ရောက်နေထိုင်မှုကြောင့် မြောက်ဘက်သို့ ရွေ့ပြောင်း ပေးကြရာ လူရှေတောင်တန်းဒေသမြောက်ဖျားနှင့် မဏိပူရနယ်တို့တွင် ယခုတွေ့ရသည်။ ရှေးကုကီချင်းတို့၏ ဘာသာစကားမှာ အလယ်ပိုင်း ချင်းတို့၏ ဘာသာစကားနှင့် နီးစပ်သည်ဟု ဆို၏။ ဤချင်းမျိုးတွင် ပါဝင်သူတို့မှာ ကချာနယ်မြောက်ပိုင်း တိပါရတောင်၊ စီလဟက်တွင် အများဆုံး တွေ့ရသည်။ ထို့အပြင်ရန်ခေါနှင့် လမ်များ၊ မဏိပူရနယ်ရှိ အနာလများ၊ ရခိုင်တောင်တန်းနယ်၊ ကုလားတန်မြစ်တဝိုက်ရှိ ကျော သို့မဟုတ် ချောများလည်း ပါဝင်သည်။ ယင်းချောလူမျိုးများကား လွန်ခဲ့သော နှစ် ၃ဝ⁠ဝ ကျော်အထက်က ရခိုင်မိဖုရားစောမဲကြီးသည် ဘုရားကျွန်အဖြစ် လှူဒါန်းခဲ့၍ ထိုအရပ်ဒေသသို့၍ ရောက်လာသည်ဟု သက်ကြီးစကား သက်ငယ်ကြား ရှေးသူဟောင်းတို့၏ စကားတွင် ဖော်ပြထားသော လူမျိုးများ ဖြစ်သည်။ မြောက်ပိုင်းချင်းများ မြောက်ပိုင်းချင်းလူမျိုးတို့တွင်လည်း နီးစပ်ရာဘာသာ စကားအလိုက် (က) သာဒိုး(Thadou)ချင်းများနှင့် (ခ) စုတ်တေး (Sokte) ကမ်ဟောင် (Kamhau)နှင့် စီးယင်း (Siyin/ Sizang)ချင်းများဟု ၂ စုခွဲထားသည်။ သာဒိုး (၆ဝ⁠ဝဝ)နှင့် ယိုး (၁၄ဝဝ)တို့မှာ ယခင်က မြန်မာပြည်မတွင် နေခဲ့ကြဟန် တူ၏။ နှစ်ပေါင်း ၃ဝဝ၊ ၄ဝဝ လောက်က နာဂတို့ဒေသဖြစ်သော စုံမရတောင်တန်းဒေသသို့ ဝင်ရောက်နေထိုင်လာကြသည်။ ယခုအခါတွင် တီးတိန်နယ်၏ မြောက်ဘက်အစွန်ဒေသနှင့် မဏိပူရပြည်နယ်တို့တွင် တွေ့ရသည်။ စုတ်တေး (Sokte)၊ ကမ်ဟောင် (Kamhau)၊ စီးယင်း (Siyin/ Sizang) ၁၉၃၁ ခု သန်းခေါင်စာရင်းအရ စုတ်တေးချင်းဦးရေမှာ ၁၇ဝ⁠ဝဝ ကျော်၊ ကမ်ဟောင်ချင်း ၂ဝ⁠ဝဝ⁠ဝ ကျော်နှင့် စီးယင်း ချင်း ၃၅ဝ⁠ဝ ကျော်ရှိကြောင်း သိရ၏။ ယင်းတို့မှာ အကြမ်း အားဖြင့် တီးတိန်နယ်တွင် နေကြ၍ တီးတိန်ချင်းဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ စုတ်တေးချင်းတို့သည် တီးတိန်နယ်မြောက်ပိုင်း မဏိပူရမြစ် ကမ်းများပေါ်တွင် နေကြသည်။ အထက်မြန်မာ ပြည်ကို သိမ်းပိုက်စဉ်က ဗြိတိသျှတို့ အကြိတ်အနယ် တိုက်ယူ ရသော ချင်းတို့မှာ စိယင်ချင်းများ ဖြစ်၏။ အမည်ရင်းမှာ ရှီယန်တေးဖြစ်၏။ မြန်မာတို့က သူတို့ကို စိယင်ဟု ခေါ်ကြ သည်။ စီးယင်းချင်းတို့မှာ လူဦးရေနည်း၍ ရွာကြီး ၈ ရွာလောက် တွင်သာ နေလင့်ကစား စစ်မှုထမ်းခြင်းတွင် လက်ဦးဖြစ်ခြင်း၊ တိုးတက်လိုခြင်းတို့ကြောင့် အရေးပါလှသူများ ဖြစ်၏။ ဒေသ အနှံ့အပြားသို့ ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားလေ့ရှိသဖြင့် နေရာအနှံ့ အပြားသို့ ရောက်သည့်အတိုင်း သူတို့၏စကားကို တီးတိန်နယ် တွင် အများပြောဆိုနိုင်၍ ထိုနယ်၏ ရုံးသုံးစကားပင် ဖြစ်ခဲ့ပေ သည်။ စီးယင်းချင်းတို့သည် တီးတိန်၊ စုတ်တေးတို့၏ အရှေ့ ဘက် ဒေသတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ပင်ပန်းခံကာ ကြိုးစားလုပ် ကိုင်၍ တတ်သိလိုစိတ်ရှိကြသည်။ ယောက်ျားတို့သည် အမဲ လိုက်ခြင်းနှင့် စစ်တိုက်ခြင်း၌ ဝါသနာပါသည်။ အလုပ်ကြမ်း မှာမူ မိန်းမနှင့် ကျွန်တို့၏အလုပ် ဖြစ်သည်ဟု စီးယင်းချင်းတို့ ဆိုရိုးစကားရှိသည်။ တီးတိန်နယ်ချင်းတို့သည် ဖလမ်းချင်း (ဝှန်လငိုတို့မှတပါး) တို့နှင့်မတူဘဲ ဆံနောက်တွဲထုံးကြ သည်။ မဏိပူရပြည်နယ်သို့ သွားရာလမ်းမှာ ထိုချင်းတို့၏ ဒေသကို ဖြတ်သန်းသွားသဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုတွင် များစွာ တိုးတက်လျက် ရှိကြသည်။ အလယ်ပိုင်းချင်းများ ဖလမ်းနှင့် ဟားခါးနယ်များတွင်နေကြသော ချင်းများသည် အလယ်ပိုင်းချင်းဖြစ်၏။ ဖလမ်းနယ်ရှိ ချင်းတို့တွင် ရှူန်က သို့မဟုတ် တရှုံချင်းများ (၃ဝ⁠ဝဝ)၊ ဇဟောင် သို့မဟုတ် ယဟောင်ချင်းများ (၉၅ဝဝ)၊ လိုင်ဇို သို့မဟုတ် လွန်စီအိုချင်း များ (၆၅ဝဝ)၊ ကွန်လီချင်းများ (၃၅ဝဝ)၊ ငွန် သို့မဟုတ် တပေါင်ချင်းများ (၃၅ဝဝ) နှင့် ဇင်ဂျက်ချင်းများ (၆ဝ⁠ဝဝ)တို့ ပါဝင်သည်။ ဤဒေသတွင် လိုင်ဇိုစကားကို အသုံးများသည်။ ချင်းတောင်အခြားဒေသနှင့် နှိုင်းစာလျှင် ထိုဒေသတွင် လူဦးရေများပြား၏။ အိမ်ခြေ ၄ဝဝ မျှရှိသော ရွာကြီးတို့ကို တောင်စောင်းများတွင် တည်ဆောက်နေကြသည်။ ပြောင်း၊ ဗူး၊ ဖရုံတို့မှာ အဓိကအစာ ဖြစ်ပေသည်။ ဝတ်စားဆင်ယင်မှု နည်းပါးလှသည်။ ကိုယ်လုံးကိုယ်ဖန်အားဖြင့် အခြားချင်းတို့ လောက် မတောင့်တင်း သော်လည်း ဆက်ဆံရေး၌ ပိုမို ကျွမ်းကျင်ကြ၍ မိတ်သင်္ဂဟပေါများကြသည်။ ယဟောင်တို့သည် မိမိတို့ဖာသာ တောင်ရိုးတစ်ခုတွင် နေကြ၏။ စုတ်တေးနှင့် ကမ်ဟောင်တို့မှာ မိမိတို့မှ ဆင်းသက် သူများဟု ယူဆကြသည်။ ဝှန်လငိုတို့ကား ကျန်ရစ်နေခဲ့သော လူရှေများဖြစ်ကြ၏။ တရှုံ တို့မှာ တောင်ဘက်ဆီမှ ဟားခါးတို့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဖလမ်းသို့ ရွှေ့လာသူများ ဖြစ်၏။ ဤဒေသရှိ ချင်း အမျိုးစုတို့မှာ ရောနှောနေထိုင်ကြသည်။ ဒေသလိုက် အများသဘောတူ ရွေးကောက်တင်မြှောက်သော လူကြီး ၅ ဦး ပါဝင်သည့် အဖွဲ့က စီမံအုပ်ချုပ်ကြလေသည်။ ဟားခါးနယ်ရှိချင်းများတွင် ဟားခါးနယ်မြောက်ပိုင်းနေ လိုင်(ဟားခါး) ကလန်⁠ကလန်နှင့် ယိုကွ(ပေါင်း ၂၄ဝ⁠ဝဝ)၊ တောင်ပိုင်းနေ လောထု (၁ဝ⁠ဝဝဝ)၊ ဇိုတုန် (၉ဝ⁠ဝဝ)၊ ဆမ်တန် (၇ဝ⁠ဝဝ) တို့ ပါဝင်သည်။ ဗိုလ်မှူး အင်းရစ်က ဟားခါးစုစု ပေါင်း ၆၈ဝ⁠ဝဝ ခန့်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းသည်။ ချင်းတောင်သူပုန်ထစဉ်က ဗြိတိသျှတို့ လေးစားလောက်အောင် တိုက်ရည်ခိုက်ရည်ကောင်းစွာနှင့် တော်လှန်တိုက်ခိုက်ကြ သည်။ စစ်ရည်စစ်သွေးရှိသူများ ဖြစ်၏။ အရပ်အမောင်း ကောင်း၍ သန်စွမ်းပင်ပန်းခံနိုင်သူများ ဖြစ်သည်။ အသိဉာဏ် ကောင်းသူများ ဖြစ်လင့်ကစား နေထိုင်ရာဒေသမှာ ရောက်ပေါက်ရန် ခဲယဉ်းခြင်းကြောင့် တိုးတက်သင့်သလောက် မတိုးတက်ကြပေ။ ဤဒေသတွင် (ဟားခါး)စကားကို အသုံးများကြ၏။ မိရိုးဖလာ ဆက်ခံလာသော အကြီးအကဲတို့က ဒေသလိုက် အုပ်ချုပ်ကြသည်။ ကမ္ဘာကို ရေလွှမ်းမိုးပြီးနောက် ကျန်နေသောဇနီးမောင်နှံမှ ပေါက်ဖွားလာသည်ဟု ဟားခါးချင်းတို့ ယုံကြည်ကြသည်။ အကြီးအကဲတို့မှာ ပိုးဖြင့် လှပဆန်းကြယ်စွာရက်လုပ်ထားသော လွှာချင်းများကို ရုံကြသည်။ ဝှန်လငိုချင်းတို့မှအပ ဤအလယ်ပိုင်း ချင်းတို့သည် မိမိတို့ဆံကို ဦးခေါင်းထိပ်၌ သို့မဟုတ် နဖူးပေါ်၌ ထုံးရစ်ကြသည်။ သို့ဖြစ်၍ မြန်မာတို့က ယင်းတို့အား ဗောင်းရှည်ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ လူရှေနှင့် လခါ အလယ်ပိုင်းချင်းတို့တွင် လူရှေနှင့် လခါချင်းတို့ကိုပါ ထည့်သွင်းရပေမည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ အာသံ ပြည်နယ်ဘက်သို့ ရွေ့ပြောင်းခဲ့ကြသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ ထိုလူများကို အနည်းငယ်သာ တွေ့နိုင်ပေသည်။ လူအများစုမှာမူ နိုင်ငံပ၌ နေထိုင်ကြ၏။ ရခိုင်တောင်တန်းနယ်မြောက်ပိုင်းတွင် လခါ များ ရှိသေးရာ ထိုဒေသ၌ ယင်းတို့ကို ရခိုင်တို့က ရှမ်းတုဟု ခေါ်ကြသည်။ တောင်ပိုင်းချင်းများ တောင်ပိုင်းချင်းများတွင် ပါဝင်သူတို့မှာ ပခုက္ကူ တောင် တန်းဒေသ ချင်းတောင်နှင့် ရခိုင်တောင်တန်းဒေသ တို့ဆုံရာ ခေါင်လှသည့်ဒေသတွင် ေနေထိုင်ကြသည်။ ဝေလောင်ချင်းများ၊ တမန်း(၈)များ (၈ဝ⁠ဝဝ)၊ မိရမ်များ (၅ဝ⁠ဝဝ)၊ ဇိုလမ်နီများ (၂၅ဝဝ) နှင့် မဂန်ခေါ် ကြိမ်ပတ်ချင်းများ (၃ဝ⁠ဝဝ)တို့အပြင် ပခုက္ကူတောင်တန်းဒေသနေ ချင်းများ၊ မင်းဘူး၊ သရက်မြို့၊ ပြည်ခရိုင်များနှင့် ရခိုင်တိုင်းနေချင်းများ ပါဝင်ကြသည်။ ပခုက္ကူတောင်တန်းဒေသ (ချင်းပုတ်၊ ချင်းပုန်းနှင့် ယင်ဒူးများ) ပခုက္ကူတောင်တန်းဒေသတွင် ချောင်း ၁ဝ ချောင်းရှိရာ ထိုချောင်းတို့အနက် မြောက်ဘက်ပိုင်း ၇ ချောင်းတွင် ချင်းပုတ်ခေါ် ကန်ပက်လက်ချင်းတို့ (၂ဝ⁠ဝဝဝ) နေထိုင်၍ တောင်ဘက်ကန်ပက်လက်အထက် စလင်းနှင့်အခြားတစ်ချောင်း တွင် ယင်ဒူးတို့ (၄၅ဝဝ)နေထိုင်ကြ၏။ မုန်းချောင်းနှင့် ထို ချောင်း၏ မြောက်ဘက်နှင့် ဆောမြို့၏တောင်ဘက်တွင် ချင်းပုန်း (၈ဝ⁠ဝဝ)တို့ကို တွေ့ရ၏။ ထိုမှသည် တောင်ဘက် မင်းဘူးခရိုင်သို့ ပျံ့နှံ့နေထိုင်ကြသည်။ ဤချောင်းများတွင် ချင်းတို့သည် ၁၅ အိမ်၊ အိမ် ၂ဝ အစုဖြင့် ရွာကလေးများတည်၍ နေထိုင်ကြ၏။ ထိုအိမ်စုကလေးများကို ပေါင်းကာ ချောင်းအလိုက် အုပ်ချုပ်ရန် ချောင်းအုပ်များ ကို ခန့်ထားခဲ့လေသည်။ ချောင်းအုပ်တို့မှာ အစိုးရလခစားများ ဖြစ်၍ ချင်းတောင်ဒေသရှိ အကြီးအကဲများကဲ့သို့ ဩဇာအာဏာ မရှိကြပေ။ ချင်းပုတ်တို့မှာ အယူသည်း၍ ဗဟုသုတနည်းပါးကြ သည့်အတိုင်း တိုးတက်မှုမရှိလှပေ။ နတ်ကိုးကွယ်မှုကို လေး နက်စွာ ယုံကြည်ကြ၏။ နတ်မမေးဘဲ မည်သည့်အမှုကိုမျှ မပြုကြသဖြင့် ယင်းတို့နှင့် ဆက်ဆံရန်မှာ မလွယ်ကူလှပေ။ မင်းတပ်၊ ကန်ပက်လက်တဝိုက်ရှိ ချင်းပုတ်တို့မှာ တောလိုက်ရာ၌ ကျွမ်းကျင်ကြသည်။ ၅ ပေမျှ ရှည်သောလေးနှင့် သတ္တု အဖျားတပ်ထားသော မြားများ၊ ဓားတိုများကို အမြဲဆောင်သည်။ လေးကြိုးရိုက်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရန် ယွန်းချထားသော ကြိမ် လက်ပတ်ကို လက်ဝဲလက်တွင် ဝတ်ဆင်ကြသည်။ အမျိုးသားများသည် အဝတ်အထည်ကို လုံ⁠လုံလဲလဲ မဝတ်ဆင်ကြချေ။ အမျိုးသမီးတို့မှာ ပေါင်လယ်ထိသာ ရောက်သော သင်တိုင်း များကို ဆင်မြန်းကြ၏။ ထိုသင်တိုင်းများကို ခက်ခဲဆန်းကြယ်စွာ ရက်လုပ်ထားပေသည်။ မင်းတပ်နှင့် ကန်ပက်လက်နယ်ရှိ ချင်းတို့ကို ချင်းပုတ်ဟု ခေါ်လျှင် မနှစ်သက်ကြချေ။ သူတို့နေထိုင်ရာ ချောင်းကိုစွဲ၍ အမျိုးနာမည်ကို မှည့်ခေါ်လေ့ရှိသည်။ သို့သော် လူမျိုးခွဲဗေဒ အလို့ငှာ ချင်းပုတ်ဟု သုံးကြလေသည်။ တောင်ပိုင်းချင်းအချို့တို့သည် များသောအားဖြင့် မျက်နှာ တွင် ပါးရဲထိုးကြသည်။ ထိုးသည့်ပုံစံမှာ လူမျိုးစုကို လိုက်၍ ကွဲပြား၏။ အသက် ၇ နှစ် ၈ နှစ်လောက်မှစ၍ နှစ်စဉ် နှစ်တိုင်း မျက်နှာပြည့်သည့်တိုင်အောင် ထိုးကြသည်။ ပါးရဲထိုးရသည့် အကြောင်းမှာ အခြားလူမျိုးက ဖမ်းဆီးသွားသော် လွယ်ကူစွာ ရှာဖွေနိုင်ရန်အတွက် ဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။ ချင်းပုန်းတို့မှာ ဗုဒ္ဓအယူဝါဒကို အများအပြား သက်ဝင်ယုံကြည်ကြသည်။ ချင်းတောင်၏ အရှေ့ဘက်တောင်ခြေရင်းတွင် များစွာ မြန်မာဆန်လှသော တောင်သားများ (၁⁠၁ဝ⁠ဝဝ)သည် တကောင်းပန်းဘဲမောင်တင့်တယ်မှ ဆင်းသက်ခဲ့၍ တချိန်က ပုပ္ပါးတောင်တွင် နေခဲ့ကြသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ချင်းများသည် မြန်မာများနှင့် အိမ်ထောင်ပြုခြင်း မရှိကြချေ။ ပိုးများကို မွေးမြူ၍ ယောပုဆိုးများကို ရက်လုပ်ကြသည်။ မြန်မာပြည်မအတွင်း တောင်ဘက်အကျဆုံးချင်းတို့မှာ ရှို သို့မဟုတ် အရှိုချင်းများ ဖြစ်၏။ ၁၉၂၁ ခု သန်းခေါင်စာရင်း တွင် လူဦးရေပေါင်း ၆ဝ⁠ဝဝ⁠ဝ ကျော်ပြထားသော်လည်း ၁၉၃၁ ခု၌မူ ၁၅ဝ⁠ဝ ကျော်သာ ပြထားသည်။ ထိုသန်းခေါင်စာရင်းတွင် သီးခြားအမည်ခွဲခြား ဖော်ပြခြင်း မရှိသောချင်းလူမျိုးဦးရေ ၉ဝ⁠ဝဝဝ ရှိသည့်အနက် ၄ဝ⁠ဝဝ⁠ဝ ကျော်မှာ မကွေးတိုင်း အတွင်း၌ ဖော်ပြထားပေသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ချင်းလူမျိုးတို့တွင် လူဦးရေအများဆုံးမှာ မြို ( ခမိ ) သို့မဟုတ် မြို ( ဝါကုန်း) လူမျိုးဖြစ်၏။ လူဦးရေ ၁၂ဝ⁠ဝဝဝ မျှရှိ၍ စစ်တွေခရိုင်တွင် ၃ ပုံ ၂ပုံ၊ ရခိုင်တောင်တန်းဒေသတွင် ၃ ပုံ ၁ ပုံ ပျံ့နှံ့လျက် ရှိသည်။ အခြားချင်းလူမျိုးများမှာ ပခုက္ကူ တောင်တန်းနယ်ရှိ ချင်းပုန်း၊ ယင်ဒူးတို့နှင့် နွယ်သော ပို၊ မုံယင်၊ ကို၊ ကယင်တို့ ဖြစ်သည်။ ယင်းတို့ကို ကျောက်ဖြူနှင့် စစ်တွေခရိုင်တွင် တွေ့ရ၏။ ခမွီ သို့မဟုတ် ခမွေတို့ကို ရခိုင် တောင်တန်းဒေသ၊ စစ်တစ်ကောင်းခရိုင် တောင်ကုန်းဒေသတို့ တွင် တွေ့ရ၏။ အရိုင်းနှင့် အဝဟု ၂ မျိုး ကွဲသေးသည်။ အရိုင်းခမွီတို့အား တစ်နည်းအားဖြင့် အဖျားခမွီဟုလည်း အချို့ တို့က ခေါ်သည်။ အခြားချင်းအမျိုးများမှာ ရခိုင်တောင်တန်းဒေသရှိ တောင်ဆို (၁ဝ⁠ဝဝ)၊ စစ်တွေခရိုင်ရှိ ကောကဒန် (၃ဝဝ)၊ မြောက်ဦးခရိုင်တွင် အများဆုံးတွေ့ရသော လေးတူ(၁၅၀ဝဝ)၊ စစ်တု (၅ဝ⁠ဝဝ)၊ မတု (၁၅ဝ)နှင့် ချောင်းကြီးချင်း (၃၆) တို့အပြင် ကျောက်ဖြူနယ်အတွင်းတွင် အများဆုံး အခြေတည် နေထိုင်၍ သံတွဲနယ်အတွင်းတွင် အနည်းအကျဉ်းသာ နေထိုင် သည်ကို တွေ့ရသော စိုင်ဘောင်ချင်း (၈ဝ⁠ဝဝ)တို့ ဖြစ်လေ သည်။ အထူးသဖြင့် တီးတိန်နယ်မှ ချင်းတို့သည် ကုန်းဘောင် ခေတ် မြန်မာဘုရင်များလက်ထက် စော်ဘွားနယ်အဖြစ် ဖွဲ့စည်း ထား၍ ခေါင်းဆောင်တို့မှာ စော်ဘွားအဖြစ် ချီးမြှင့်ခြင်းခံခဲ့ ရသော လူမျိုးများဖြစ်ပေသည်။ ထိုစဉ်ကတည်းကပင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရေးတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လိုသော တိုင်းရင်းသား များ ဖြစ်၏။ အထက်မြန်မာပြည်ကို ဗြိတိသျှတို့ သိမ်းပိုက်ပြီး နောက် ချင်းတောင်တွင် အုပ်ချုပ်မှုအခြေစိုက်ရန် ကြိုးစားရာ တွင် ၁၈⁠၈၈ ခုနှစ်မှ ၁၈၉၆ ခုနှစ်ထိ ဗြိတိသျွတို့ကို ခုခံ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ အခြေစိုက်အုပ်ချုပ်မိသည့်တိုင်အောင် ၁၉၁၇၊ ၁၈ ခုနှစ်တွင် ဟားခါးနှင့် ကုကီချင်းတို့က ၂ နှစ် ကြာမျှ တော်လှန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြ၏။ ပထမကမ္ဘာစစ်အတွင်း ၁၉၁၇ ခုနှစ်က ချင်းအမျိုးသား ၁ဝ⁠ဝဝ ခန့်ကို အလုပ်သမားတပ်အဖြစ် ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ဗြိတိ သျှတို့က ပို့ခဲ့လေသည်။ ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် အမှတ် ၄/၂ဝ ချင်းသေနတ်ကိုင်တပ်ကို ဖွဲ့ခဲ့၏။ ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယပြည်နှင့် မြန်မာပြည် ခွဲခွာပြီးသည့်နောက်သော် မြန်မာသေနတ်ကိုင်တပ်များ ဖွဲ့စည်းရာတွင် တပ်တိုင်း၌လိုလိုပင် ချင်းအမျိုး သားတို့ ဝင်ရောက်အမှုထမ်းခဲ့သည်ကို တွေ့မြင်သိရှိရပေသည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးသည့်နောက် ချင်းအမျိုးသားတို့မှာ များစွာ နိုးကြားတိုးတက်လာ၏။ တောင်တန်း ဗုဒ္ဓသာသနာပြု အဖွဲ့၏ ကြိုးစားမှုကြောင့် ချင်းအချို့တိုသည် ဗုဒ္ဓအယူဝါဒကို စတင်ယုံကြည်လာကြလေပြီ။ အုပ်ချုပ်မှုဘက်တွင် ချင်းဝိသေသတိုင်းဟု သတ်မှတ်ကာ ဝန်ကြီးတစ်ဦးက ဦးဆောင်၍ အုပ်ချုပ်လေရာ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး နှင့် ကျန်းမာရေးတို့ဖက်တွင် ထူးခြားစွာ တိုးတက်လာသည်နှင့် အမျှ ချင်းဝိသေသတိုင်းသည် ယခုအခါ ပြည်ထောင်စုအတွင်း၌ ခေတ်နှင့်ယင်ပေါင်တန်းလိုက်နိုင်အောင် ကြိုးစား တိုးတက် လျက် ရှိပေသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ဝ ရက်နေ့ကို ချင်းအမျိုး သားနေ့ဟု ပြည်ထောင်စုအစိုးရက အသိအမှတ်ပြုထားလေ သည်။ ဝတ်စားဆင်ယင်ထုံးဖွဲ့မှုများ ချင်းလူမျိုးတို့ကိုရှေးဟောင်းအာသံ စကားဖြင့် လည်းကောင်း ဘင်္ဂါလီဘာသာ ဖြင့်လည်းကောင်းကုကီလူမျိုးဟုလည်းခေါ်သည်။ ပုဂံရှေးဟောင်း ကျောက်စာများတွင် အနောက်ဘက်ဒေသများ ချင်းတောင်အချို့ နေရာများတွင် ယေဘုယျအားဖြင့် စောင်အဖြူတစ်ကို ဘယ်ဖက်ပခုံးပေါ်တွင်တင်ပြီး ကျန်တစ်စကို ယာဖက်ချိုင်းအောက်မှ ပတ်၍ ဘယ်ဖက်ပခုံးထက်သို့ ပြန် ၍သိုင်းခြုံဝတ် ဆင်လေ့ ရှိသည်။ ပွဲလမ်းသဘင်များတွင် ပွင့်ဒူးမ ခေါ် အနက်စိမ်းအနီရွှေပွင့်ရောင်စောင်ကြားများကိုဝတ်ဆင်လေ့ရှိသည်။ ရှေးခေတ်အမျိုးသားများ သည် မြန်မာအမျိုးသားများကဲ့သို့ ဆံပင်ရှည်များထားလေ့ရှိသည် ယခုထက်တိုင် အချို့ဆံပင်ရှည်များထားဆဲဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများသည်အကျီလက်ရှည်ခါးအောက်တင်ပါးဖုံးသည်အထိဝတ်ဆင်ကြသည်။ အကျီလက်ပြင်တွင်အပွင့်ကြောင်း၊ချိုင်းကြား ခါးအောက်တင်ပါးအထိအနီရစ်သုံးရစ်နှစ်ဖက်စလုံးပါရှိသည်။ ထဘီကိုမူဒူးအထိနှစ်နှံစပ်၊အနီအနက်ကြားသို့မဟုတ်အနက်နှင့်နက်ပြာရောင်ဝတ်ဆင်သည်။ သာမန်အချိန်အခါများတွင် ကိုယ်ပေါ်တွင်စောင်ဖြူများဝတ်ထားတတ်သည်။ ပွဲလမ်းသဘင်များရှိလျှင်ပွင့်ဒူမစောင်သို့ မဟုတ်တင်းတိမ်များ ဝတ်ဆင်ကြလေသည် အမျိုးသမီးများသည်ဆံပင်ကို သုံးစုခွဲပြီးဘေးနှစ်ဘက် နောက်ဘါက်တွင်ရစ်၍ ချထားသည်အချို့ကကျစ်ဆံမြီးသုံးခုထိုးထားသည် ရှေးကမျက်နှာတွင်ပရဲဆေးမင်ကြောင်ထိုးသည့် ဓလေ့ရှိခဲ့သည်။ ပွဲတော်များ ချင်းတိုင်းရင်းသားများတွင်နှစ်စဉ်ပွဲတော်နှစ်မျိုးကျင်းပလေ့ရှိသည်။ လောမအံ့နက်ပွဲခေါ်နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်နှင့်ခွာဒိုပွဲခေါ်ကောက်သိမ်းရိတ် သိမ်းပွဲသို့ မဟုတ်သီးနှံသိမ်းပွဲ တို့ပင်ဖြစ်သည်။ တော်လှန်ရေးများ တီတိန်နယ်မှချင်းတို့သည်ကုန်းဘောင်ခေတ်မြန်မာဘုရင်များလက်ထက်စော်ဘွားနယ်အဖြစ်ဖွဲ့စည်းထား၍ခေါင်းဆောင်တို့မှာစော်ဘွား အဖြစ်ချီးမြှောက်ခြင်းခံရသောလူမျိုးများ ဖြစ်ပေသည်။ ထိုစဉ်က တည်းက ပင်မြန်မာနိုင်ငံရေး၏ အရေးတွင်ပါဝင်ဆောင်ရွက်လိုသော တိုင်းရင်းသားများ ဖြစ်၏ အထက်မြန်မာပြည် ကိုဗြိတိသျှတို့သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်ချင်းတောင်တွင် အုပ်ချုပ်မှု အခြေစိုက်ရန် ကြိုးစားခဲ့ရာ တွင်၁၈⁠၈၈ခုနှစ်အထိဗြိတိသျှတို့ကိုခုခံတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ အခြေစိုက်အုပ်ချုပ်မိသည့်တိုင်၁၉၁၇နှင့်၁၉၈၁တို့တွင်ဟားခါးနှင့်ကုကီချင်းတို့ (၂)နှစ်ကြာမျှတော်လှန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသေးသည်။ ပခုက္ကူတောင်တန်းဒေသ (ချင်းပုတ်၊ ချင်းပုန်းနှင့် ယင်ဒူးများ) ပခုက္ကူတောင်တန်းဒေသတွင် ချောင်း ၁၀ ချောင်းရှိရာ ထိုချောင်းတို့အနက် မြောက်ဘက်ပိုင်း ၇ ချောင်းတွင် ချင်းပုတ်ခေါ် ကန်ပက်လက်ချင်းတို့ (၂၀⁠၀၀၀) နေထိုင်၍ တောင်ဘက်ကန်ပက်လက်အထက် စလင်းနှင့် အခြားတချောင်းတွင် ယင်ဒူးတို့ (၄၅၀၀) နေထိုင်ကြ၏။ မုန်းချောင်းနှင့် ထိုချောင်း၏ မြောက်ဘက်နှင့် ဆောမြို့၏တောင်ဘက်တွင် ချင်းပုန်း (၈၀⁠၀၀) တို့ကို တွေ့ရ၏။ ထိုမှသည် တောင်ဘက်မင်းဘူးခရိုင်သို့ ပျံ့နှံ့နေထိုင်ကြသည်။ ဤချောင်းများတွင် ချင်းတို့သည် ၁၅ အိမ်၊ အိမ် ၂၀ အစုဖြင့် ရွာကလေးများတည်၍ နေထိုင်ကြ၏။ ထိုအိမ်စုကလေးများကို ပေါင်းကာ ချောင်းအလိုက် အုပ်ချုပ်ရန် ချောင်းအုပ်များကို ခန့်ထားခဲ့လေသည်။ ချောင်းအုပ်တို့မှာ အစိုးရလခစားများဖြစ်၍ ချင်းတောင်ဒေသရှိ အကြီးအကဲများကဲ့သို့ ဩဇာအာဏာမရှိကြပေ။ ချင်းပုတ်တို့မှာ အယူသည်း၍ ဗဟုသုတနည်းပါးကြသည့်အတိုင်း တိုးတက်မှုမရှိလှပေ။ နတ်ကိုးကွယ်မှုကို လေးနက်စွာ ယုံကြည်ကြ၏။ နတ်မမေးဘဲ မည်သည့်အမှုကိုမျှ မပြုလိုကြသဖြင့် ယင်းတို့နှင့် ဆက်ဆံရန်မှာ မလွယ်ကူပေ။ မင်းတပ်၊ ကန်ပက်လက်တဝိုက်ရှိ ချင်းပုတ် တို့မှာ တောလိုက်ရာ၌ ကျွမ်းကျင်ကြသည်။ ၅ ပေမျှ ရှည်သောလေးနှင့် သတ္တုအဖျားတပ်ထားသောမြှားများ၊ ဓားတိုများကို အမြဲဆောင်သည်။ လေးကြိုးရိုက်ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရန် ယွန်းချထားသော ကြိမ်လက်ပတ်ကို လက်ဝဲလက်တွင် ဝတ်ဆင်ကြသည်။ အမျိုးသားများသည် အဝတ် အထည်ကို လုံ⁠လုံလဲလဲ မဝတ်ဆင်ကြချေ။ အမျိုးသမီးတို့မှာ ပေါင်လယ်ထိသာ ရောက်သော သင်တိုင်းများကို ဆင်မြန်းကြ၏။ ထိုသင်တိုင်းများကို ခက်ခဲဆန်းကြယ်စွာ ရက်လုပ်ထားပေသည်။ မင်းတပ်နှင့် ကန်ပက်လက်နယ်ရှိ ချင်းတို့ကို ချင်းပုတ်ဟုခေါ်လျှင် မနှစ်သက်ကြချေ။ သူတို့နေထိုင်ရာ ချောင်းကိုစွဲ၍ အမျိုးနာမည်ကို မှည့်ခေါ်လေ့ရှိသည်။ သို့သော် လူမျိုးခွဲဗေဒ အလို့ငှာ ချင်းပုတ်ဟု သုံးကြလေသည်။ တောင်ပိုင်းချင်းအချို့တို့သည် များသောအားဖြင့် မျက်နှာတွင် ပါးရဲထိုးကြသည်။ ထိုးသည့်ပုံစံမှာ လူမျိုးစုကိုလိုက်၍ ကွဲပြား၏။ အသက် ၇ နှစ်၈ နှစ်လောက်မှစ၍ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း မျက်နှာပြည့်သည့်တိုင်အောင် ထိုးကြသည်။ ပါးရဲထိုးရသည့် အကြောင်းမှာ အခြားလူမျိုးက ဖမ်းဆီးသွားသော် လွယ်ကူစွာ ရှာဖွေနိုင်ရန်အတွက် ဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။ ချင်းပုတ်တို့မှာ ဗုဒ္ဓအယူဝါဒကို အများအပြားသက်ဝင်ယုံကြည်ကြသည်။ မြန်မာပြည်မအတွင်း တောင်ဘက်အကျဆုံးချင်းတို့မှာ ရှို သို့မဟုတ် အရှိုချင်းများ ဖြစ်၏။ ၁၉၂၁ ခု သန်းခေါင်စာရင်းတွင် လူဦးရေပေါင်း ၆၀⁠၀၀⁠၀ ကျော် ပြထားသော်လည်း ၁၉၃၁ ခု၌မူ ၁၅၀⁠၀ ကျော်သာ ပြထားသည်။ ထိုသန်းခေါင်စာရင်းတွင် သီးခြားအမည်ခွဲခြားဖော်ပြခြင်း မရှိသော ချင်းလူမျိုးဦးရေ ၉၀⁠၀၀၀ ရှိသည့်အနက် ၄၀⁠၀၀⁠၀ ကျော်မှာ မကွေးတိုင်းအတွင်း၌ ဖော်ပြထားပေသည်။ ထင်ရှားသော ချင်းလူမျိုးများ ဗိုလ်ကြွမ်ဘိ(ခေါ်) ဗိုလ်ဆွန်ပက် - အင်္ဂလိပ်ကိုတော်လှန်ခဲ့သူ ဗိုလ်ခိုင်ကမ်း - အင်္ဂလိပ်ကိုတော်လှန်ခဲ့သူ တပ်မှူးခေါ်ကျင့်(ခေါ် )တိုက်သူကြီး ခေါ်ကျင့်- အင်္ဂလိပ်ကိုတော်လှန်ခဲ့သူ တိုက်သူကြီး ဦးကမ်းဟောက်- ကမ်းဟောက်ဥပဒေကို အေဒီ ၁၈၄၈ ခုနှစ်မှ စတင်ကျင့်သုံးပြီး ယခု ၂၀၂၀-ခုနစ်တွင်လည်း တီးတိန်မြို့၌ ကျင့်သုံးသည်။ စည်သူ ဒေါက်တာ ဝမ်းကိုဟော - ဖက်ဆစ်ဂျပန်တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင် သတိုး မဟာသရေစည်သူ ဦးဝမ္မ သူးမောင် (လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင်) မြန်မာပြည် သူရဲကောင်းတံဆိပ်ရ ဗိုလ်မှူးကြီး ဟရန်သီဟို အောင်ဆန်းသူရိယ တိုက်ချွန်း ဆလိုင်းတင်မောင်ဦး(ကျောင်းသားအာဇာနည်) မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ ဟင်နရီဗန်ထီးယူ တေးရေးတေးဆို ဆလိုင်း ဆွန်ကျဲအို အကယ်ဒမီ သက်မွန်မြင့် အဆိုတော် ဆုန်သင်းပါရ် ခင်မောင်သန့် - အိုင်းရင်းခရော့စ် (Iron Cross) တီးဝိုင်းအဖွဲ့ဝင် ဒေးဗစ်ထန် - မြန်မာ့လက်ရွေးစင်ဘောလုံးသမား၊ ရန်ကုန်ယူနိုက်တက်အသင်းခေါင်းဆောင် ရည်ညွှန်းကိုးကား မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ ၂ - အပိုင်း (ခ) http://sweetdream.ning.com/ မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8

မွန်လူမျိုး

မွန်လူမျိုး ()သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စုထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေးခေတ် မတိုင်ခင်က မွန်တို့ကို တလိုင်းဟု တရုတ်နန်ချောင်တို့က ခေါ်ကြသည်။မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရမှသာ တလိုင်းမှ မွန်လူမျိုးဟုအမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ တစ်ခါက ရာဇာဓိရာဇ် မင်းနှင့် အခြား ဘုန်းတန်ခိုးအာဏာ ကြီးမားသော မင်းများလည်း မွန်လူမျိုးထဲမှ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ဖူးပါသည်။ သမိုင်းထဲတွင် မွန်ဘုရင်မကြီး ရှင်စောပုသည်လည်း မြန်မာ့သမိုင်းတွင် တစ်ပါးတည်းသော ဘုရင်မကြီးဖြစ်သည်။ ၎င်း၏သားမက်ဖြစ်သည့် ဓမ္မစေတီမင်းသည်လည်း သာသနာတော် သန့်ရှင်းရေးအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့သူအဖြစ် သမိုင်းတွင် ထင်ရှားပါသည်။ နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းနှင့် ပေါ်ပေါက်လာပုံ မွန်-ခမာတို့ အုပ်စုသည် တရုတ်ပြည်တောင်ပိုင်း ယန်စီမြစ်ဝှမ်း (Yangtze Kiang) တွင် စတင်အခြေတည် နေထိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ပါမောက္ခ G.H.Luce ၏ Old Burma, Early Pagan (1969) စာအုပ်တွင် ဤသို့ ဖော်ပြထားသည်။ မွန်-ခမာ အုပ်စုဝင် သမိုင်းပါမောက္ခ ဒေါက်တာသန်းထွန်းကလည်း အောက်ပါအတိုင်း မှတ်ချက်ချထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ "မွန်နှင့် ခမာလူမျိုးတို့ကား မွန်ဂိုလွိုက် အနွယ်ဝင်များ ဖြစ်၍ ဝ၊ ပလောင်၊ ရိယန်တို့မှာ မွန်ဂိုလွိုက်အနွယ်များ ဖြစ်သော်လည်း ဝ တို့၌ တောင်ဘက်အမျိုး (Australoid) ရောနှောမည်ဟု သံသယရှိသည်" ဟု ဆိုထားသည်။ မွန်ရာဇဝင်သမိုင်းတစောင်တွင် မွန်လူမျိုးတို့သည် ရှေးပဝေသဏီအခါက မွန်တိအမည်တွင်လျက် ရှမ်း (စောထိုင် သို့မဟုတ် ထိုင်း)ခမာတို့နှင့်အတူကုန်းမြင့်တောင်တန်းကြီး တလျှောက် မြို့ရွာပြုစု နေထိုင်ကြကြောင်း၊ နောင်ကာလရှည်လျားမှ တောင်ဘက်သို့ ရွှေ့ဆင်း၍ အဆိုပါမြစ်ကြီးတို့၏ အဝရှိ အရပ်ဒေသတို့တွင် နေထိုင်ကြသည်" ဟုဆိုသည် ခမာတို့သည်ယိုးဒယားတို့နှင့်စစ်ဖြစ်သောအခါ ခမာမျိုးနွယ်စုဝင်မွန်တို့သည်လည်း စစ်ရှုံး၍စစ်​ပြေးရင်းမြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းသို့ချည်းနှင်းဝင်ရောက်နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မွန်လူမျိုးတို့၏ အစဦး မင်းနေပြည်တော်သည် မဂဒူး ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ မွန်တို့၏ မင်းနေပြည်တော်မှာ လန်ဖန်း (ယခုထိုင်းနိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း) ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းရှိ မွန်တို့မှာ ဆုံးခန်းတိုင် ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ရသော်လည်း ခမာတို့မှာမူ ထိုင်းတို့နှင့် သမိုင်းတလျှောက် စစ်ပြုကာ ဆက်လက်နေထိုင်နိုင်ခဲ့ပြီး ယနေ့တွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်နေနိုင်သေးသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ မွန်တို့မှာ ပုဂံ အင်အားနည်းချိန်တွင် မဂဒူးမင်းဆက်ကို ထူထောင်ကာ မုတ္တမကို ဗဟိုပြုကာ ပြန်လည်ဦးမော့ခဲ့သော်လည်း ရှေးမွန်တို့၏ မြင့်မားခြင်းကို ပြန်မရနိုင်တော့ပေ။ နောက်ပိုင်းတွင် ဟံသာဝတီ (ပဲခူး) မှာ မင်းနေပြည်တော် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ မွန်လူမျိုးတို့သည် (၉) ရာစုမှ (၁၁) ရာစု၊ (၁၃)ရာစုမှ (၁၆)ရာစုအထိနှင့် (၁၈)ရာစုတွင် နှစ်အပိုင်းအခြား တိုတောင်းသည့် ကာလများအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ရှေးဟောင်းမွန်လူမျိုးများ ရှေးဟောင်း ပျူလူမျိုးများ ထက်နောက်ကျမှ မြန်မာနိုင်ငံ မှ ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာကို ရရှိသောလူမျိုး တစ်မျိုးမှာ မွန်ခမာ အနွယ်ဝင် မွန်လူမျိုး ဖြစ်သည်။ အရှေ့အာရှတိုက်ဆိုင်ရာ သမိုင်းပညာရှင်များ ဖြစ်ကြသည့် အိုနယ်လုစ်နှင့် ဟာဘတ် အေစတက်တို့က အာရှတိုက် တောင်ပိုင်းဒေသများသို့ဝင်ရောက်လာသည့် မောင်းဂွတ် အနွယ်ဝင်များဟု ဆိုကြသည် သို့သော် တိဗက် တရုတ်နှင့် ထိုင်း တရုတ် အနွယ်ဝင်များနှင့် မဆိုင်ပဲ ဩစထရို အေရှတစ်အုပ်စုဝင် လူမျိုးနွယ်များ အဖြစ် မွန် ခမာလူမျိုးများအား သတ်မှတ်ကြသည်။ အိန္ဒိယပြည် ဒဏ္ခိဏ ကုန်းမြေတဝိုက်ရှိ မွန်းဒတ်စ် လူမျိုးများ၊ ဘင်္ဂလားနယ်ရှိ ဆန်သာလ် လူမျိုးများ၊ အာသံနယ်ရှိ ခါဆီးလူမျိုးများ၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပလောင်၊ ဝ၊ မွန်လူမျိုးများသည် မူလက လူမျိုးတမျိုးတည်း ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ယူဆကြသည်။ သို့သော် အာရှ တိုက်တောင်ပိုင်းသို့ ဝင်ရောက်လာကြရင်း အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ အင်ဒိုချိုင်းနား ကျွန်းဆွယ် ဒေသများသို့ ပြန့်နှံ့သွားကြသည်ဟု သမိုင်း သုတေသီများက ယူဆကြသည်။ မွန်လူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းသို့ ဝင်ရောက် မလာခင်က ၎င်းတို့နှင့် အနွယ်တူ ခမာလူမျိုးများနှင့် အတူ အင်ဒိုချိုင်းနား တဝိုက်တွင် နေထိုင်ခဲ့ကြကြောင်း သမိုင်းဝင် အထောက်အထားများ တွေ့ရှိရသည်။ ယိုးဒယား (ထိုင်း) များမှာ ၁၃ ရာစု လောက်ကမှ ဝင်ရောက်နေထိုင်ကြသည်။ အင်ဒိုချိုင်းနားကျွန်းဆွယ် မဲနမ်မြစ်ဝှမ်းဒေသတဝိုက်တွင် ရှေးဟောင်း မွန်လူမျိုးများနှင့် သက်ဆိုင်သည့် မြို့ဟောင်းမြို့ပျက်များ၊ ဘာသာ ကိုးကွယ်မှု ဆိုင်ရာ ရှေးဟောင်း ကျောက်စာများကို တွေ့ရှိရသည်။ မွန်ရာဇဝင်ဟောင်းများ၌ မဲနမ်မြစ်ဝှမ်း မြောက်ပိုင်းဒေသကို ယောနကတိုင်း-ဟရိပုဉ္စပြည်နယ်၊ တောင်ပိုင်းဒေသကို အယဇ္ဈယတိုင်း-ဒွါရဝတီပြည်နယ်ဟု ရေးသားဖော်ပြသည် ရှေးဟောင်း မွန်လူမျိုးများသည် အိန္ဒိယ တောင်ပိုင်း ဒေသများနှင့် ကူးလူးဆက်ဆံခဲ့ကြပြီး ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် အခြား ယဉ်ကျေးမှုများကိုလက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ကြသည်။ ၃ ရာစု ဝန်းကျင် လောက်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် စမ္ပပြည်နယ်နှင့်လည်းကောင်း၊ ၅ ရာစု လောက်တွင် စတင် တည်ထောင် ၍ ၁၃ ရာစုခန့်အထိ အင်ဒိုချိုင်းနားကျွန်းဆွယ်နှင့် အရှေ့အာရှတိုက် တောင်ပိုင်းတွင် ကြီးကျယ် ကောင်းစားခဲ့သည့် ခမာ လူမျိုးများ၏နိုင်ငံတော်ကြီးနှင့် ရှေးဟောင်းမွန်လူမျိုးများသည် ဆက်သွယ်မှုများ ရှိခဲ့ကြသည်။ ရှေးဟောင်း မွန်လူမျိုးများသည် မဲနမ်မြစ်ဝှမ်းဒေသ တဝိုက်တွင် နှစ်ကာလများစွာ နေထိုင်ပြီးမှ မြန်မာနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းဒေသ ဖြစ်သည့် တနင်္သာရီ ဘက်သို့ ပြန့်နှံ့ဝင်ရောက်လာကြသည်။ ထို့နောက် ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းများနှင့်၊ စစ်တောင်း၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်၊ ပဲခူးဘက်သို့ ပြန့်နှံ့လာပြီး ၉ ရာစုနှစ်ခန့်တွင် ဥဿာပဲခူးပြည်နှင့် မာလမင်းဆက်ကို ထူထောင်ကြသည်။ ထိုသို့ထူထောင်စဉ် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဘက်ကို အခြေစိုက် ထူထောင်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်ကြသည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ တောင်ပိုင်း ချိုလာမင်းဆက် ဘုရင်များနှင့် တိုက်ခိုက်ကြရသည့် စစ်ပွဲများအကြောင်း မွန်ရာဇဝင်များ၌ ရေးသားထားသည်။ ၁၀ ရာစုခန့်က အိန္ဒိယတောင်ပိုင်း ချိုလာမင်းဆက် ရာဂျန်ဒရာမင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းကို တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်ထားကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ခမာ လူမျိုးတို့၏ ကမ္ဗောဒီးယားနိုင်ငံ တန်ခိုးကြီးမားခဲ့စဉ်က မွန်လူမျိုးတို့၏ မြို့ပြ ပြည်နယ်များကို ယင်းတို့နိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းတခု အဖြစ် ဆက်ဆံခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ အနော်ရထာ မင်း လက်ထက်တွင် ပျူမြန်မာဥဿပဲခူးအား မဲနမ်မြစ်ဝှမ်းမှ ဂျွန်း (ဂျွမ်း) စစ်သည်များ လာရောက် တိုက်ခိုက်၍ အနော်ရထာဘုရင်၏ တပ်များက သွားရောက် ကူညီရကြောင်း ရာဇဝင်သမိုင်းများ၏ ရေးသားထားချက်များကိုလည်း ဆက်စပ်လေ့လာကြည့်နိုင်သည်။ရှေးဟောင်း မွန်လူမျိုးများသည် ထိုင်းနိုင်ငံဒွါရဝတီကို ရောက်ရှိလာပြီး ရာစုနှစ် အနည်းငယ်အတွင်း ပြန့်နှံ့သွားကြသည်။ ၁၄ ရာစုခန့်တွင် မွန်လူမျိုးတို့ အပြည်ပြည် အကွဲကွဲ အပြားပြား အမင်းမင်း ဖြစ်နေခြင်းအား စတင်ထူထောင်သည့် ဝါရီရူမင်းဆက် ရာဇာဓိရာဇ်ဘုရင်က ပထမဦးဆုံးအကြိမ် စည်းလုံးသိမ်းသွင်းခဲ့သည်။ မွန်လူမျိုးတို့၏ မြို့ဟောင်းများ စေတီများ ကိုးကွယ်မှု ဆိုင်ရာနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများအား လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွင် ဗြဟ္မဏနှင့် မဟာယနများ ထေရဝါဒ ဆိုင်ရာ ယဉ်ကျေးမှုများနှင့် ရောနှော တွေ့ရှိရသည်။ ဗိသုကာ နည်းပညာမှာ ပျူမြန်မာတို့ရဲ့ နည်းပညာကို တုပ၍ ပျူမြန်မာစာပေကို ကူးယူ၍ သုံးစွဲပြီး အက္ခရာ အရေးအသားမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့တောင်ဘက် ကမ်းရိုးတန်းဒေသသုံး ပလ္လဝ အက္ခရာမျိုးနှင့် ဆင်တူလေသည်။ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဓလေ့ထုံးစံ မွန်လူမျိုးတို့သည် AD 15ရာစုမှ မဂဒူး ထီးနန်း၊ စာပေ၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နေကြသူများဖြစ်သည်။ မြန်မာလူမျိူးတို့၏ကနုတ်များဖြင့် ချယ်လှယ် ထားသော ရွှေဟင်္သာ သည် မွန်လူမျိုးများ၏ အထိမ်းအမှတ် အမှတ်အသားတစ်ခုဖြစ်သည်။ မွန်နိုင်ငံ တည်ရှိရာ ဒေသကို ရာမညဒေသ ဟုလည်းခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု မွန်လူမျိုးအများစုသည် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ ကို ကိုးကွယ်ကြသည်။ စာပေ မွန်လူမျိုး ကို မွန်ဘာသာဖြင့် ဂကူမန် ဟုရေးသားသည်။ မွန်စာပေတွင် ဗျည်း (၃၅) လုံးရှိပြီး၊ သရ (၁၂) လုံး ရှိသည်။ မွန်စာပေသည် အေဒီ ၅ ရာစုခန့်တွင် ပေါ်ပေါက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း စတင်တွေ့ရသည်။ အိန္ဒိယတောင်ပိုင်း ပလ္လဝလူမျိုးတို့၏ ပလ္လဝအက္ခရာကို အခြေခံ၍ မွန်စာကို တီထွင်ခဲ့ကြသည်။ သထုံခေတ်တွင် မွန်စာပေ ကောင်းစွာ ထွန်းကားနေပြီဖြစ်ကြောင်း သုဝဏ္ဏဘူမိ ဝန်းကျင်တွင် တွေ့ရှိရသော မွန်ကျောက်စာများက ဖော်ပြနေသည်။ ယိုးဒယားနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ပရပထုံကျောက်စာကိုကြည့်၍ ခရစ်နှစ် ၅ ရာစုခန့်တွင် မွန်တို့ မွန်စာကို ကောင်းစွာရေးတတ် ဖတ်တတ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သိနိုင်သည်။ မွန်စာပေသမိုင်းကို ဆန်းစစ်မည်ဆိုလျှင် ကျောက်စာ၊ မင်စာ၊ အုတ်ခွက်စာ၊ ခေါင်းလောင်းစာ၊ စဉ့်ကွင်းစာ၊ အင်္ဂတေစာ၊ ပုရပိုဒ်စာ၊ ပေစာ၊ ပုံနှိပ်စာ စသည်ဖြင့် ပုံစံအမျိုးမျိုးတွေ့ရှိနိုင်သည်။ ပိဋကတ်တော်ဆိုင်ရာကျမ်း၊ ရာဇာဝင်ကျမ်း၊ ဆေးကျမ်း၊ ဓာတ်ကျမ်း၊ ဗေဒင်ကျမ်း၊ ပျို့ကဗျာလင်္ကာကျမ်း၊ ပုံဝတ္ထုများ၊ စကားပြေအရေးအသားများ စသည်ဖြင့် စုံလင်လှသည်။ မွန်ဘာသာစကားသည် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်ကြသော မွန်လူမျိုးတို့အသုံးပြုသည့်အရှေ့တောင်အာရှသုံး ဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်သည်။ မွန်ဘာသာစကားသည် ကမ္ဘောဒီးယား ဘာသာစကားနှင့် ဆင်တူသော်လည်း အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသရှိ ဘာသာစကား အများစုကဲ့သို့ အသံအနိမ့်အမြင့် အတက်အကျရှိသော ဘာသာစကားမဟုတ်ပေ။ ယနေ့ မွန်ဘာသာစကားကို လူဦးရေ တစ်သန်းထက်နည်းသောသူများက ပြောဆိုလျက်ရှိကြသည်။ မကြာသေးမီနှစ်များကမွန်ဘာသာစကားအသုံးပြုမှုမှာ အထူးသဖြင့် ငယ်ရွယ်သောမျိုးဆက်အတွင်း လျင်မြန်စွာကျဆင်းလျက်ရှိသည်။ မွန်မျိုးနွယ် အများစုသည် ဗမာဘာသာစကား တစ်မျိုးတည်းကိုသာ ပြောဆိုကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မွန်ဘာသာစကား ပြောဆိုသူအများစုသည် မွန်ပြည်နယ်တွင် နေထိုင်ကြပြီး တနင်္သာရီတိုင်း နှင့် ကရင်ပြည်နယ် တို့တွင်လည်း မွန်စကားကို ပြောဆိုကြသည်။ မွန်-မြန်မာ စာပေယဉ်ကျေးမှု ပေါင်းကူး မွန် နှင့် ဗမာတို့၏ ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုပေါင်းကူးချိန်သည် မွန်နှင့် မြန်မာတို့ ကျောက်ဆည် နယ်တွင် ဆုံတွေ့၍ အတူတကွ နေထိုင်ခဲ့သောအချိန်မှ စတင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်အတွင် မွန်တို့သည် မြေပြန့်လွင်ပြင်တွင် လယ်ယာလုပ်ငန်းဖြင့် အေးချမ်းသာယာစွာ နေထိုင်ခဲ့သည်မှာ အနှစ်သုံးထောင်ခန့်ပင် ကြာညောင်းခဲ့ပြီး၍ ယဉ်ကျေးမှုအရာတွင် အလွန်မြင့်မား နေပါသည်။ မွန်တို့၏ အချက်အချာနိုင်ငံဖြစ်သော ဒွါရဝတီနိုင်ငံသည်လည်း တန်ခိုးကြီးမားနေချိန် ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် မွန်တို့သည် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ ပိဋကတ်တော်များနှင့်တကွ စာပေအရေးအသားများကိုပါ ပိုင်ဆိုင်ထားကြပြီးဖြစ်၍ စိတ်သဘောထား နူးညံ့သိမ်မွေ့နေသူများ ဖြစ်ကြပေသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် သမိုင်းပါမောက္ခအဖြစ် ထမ်းဆောင်ယင်း ပြည်ထောင်စုသားများကြားတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာနေထိုင်ကာ ကျန်စစ်သားမင်း၏ မွန်ကျောက်စာ (၁၂) တိုင်ကို ဖတ်၍ အက်ပီဂရပ်ဖီယာဗားမင်နီကာ ခေါ် မြန်မာကျောက်စာပေါင်းချုပ် စာအုပ်ကို တည်းဖြတ်ပြုစုပေးခဲ့သော အလွန်လေးစားအပ်သည့် ပါမောက္ခချုပ်၏ ယူဆချက်သည်လည်း ဒေါက်တာသန်းထွန်း၏ ယူဆချက်နှင့် ထပ်တူထပ်မျှပင်ဖြစ်သည်။ အနုပညာ ယဉ်ကျေးမှု မွန်တို့သည် ပန်းပဲ၊ ပန်းထိမ်၊ ပန်းတဉ်း၊ ပန်းတော့၊ ပန်းရန်၊ ပန်းပု၊ ပန်းတမော့၊ ပန်းပွတ်၊ ပန်းချီ၊ ပန်းယွန်း စသည့် ပန်း ၁၀ မျိုး အတတ်နှင့် အဆောက်အဦးများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ အင်္ဂတေရုပ်လုံးများ ထွင်းထုခြင်း စသည့် လက်မှုပညာများကို သထုံခေတ်တွင် ကောင်းစွာ တတ်မြောက်နေပြီဖြစ်သည်။ သထုံဝန်းကျင်တွင် ဂဝံကျောက်ဆစ် လက်ရာများ ကျန်ရစ်နေသည်ကို ယခုတိုင် တွေ့မြင်နိုင်သည်။ ကျောက်သင်ပုန်းလုပ်ငန်းသည် မွန်တို့၏ လက်မှုပညာတစ်ခု ဖြစ်သည်။ တူရိယာ မွန်လူမျိုးတို့၏ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု တူရိယာမှာ မိကျောင်း(တူရိယာ) ဖြစ်သည်။ ထင်ရှားသော မွန်လူမျိုးများ ရှၚ်ဗုဒ္ဓဃောသ(ရာမညပုတ္တော ဗုဒ္ဓဃောသော) - ပိဋကတ်သုံးပုံကို သီဟိုဠ်ဘာသာမှ ပါဠိသို့ဘာသာပြန်သူ ရှင်အရဟံ - ဗုဒ္ဓသာသနာသန့်ရှင်း ထွန်းလင်းစေသူ မနူဟာမင်း (ခေါ်) မကုဋ- သုဝဏ္ဏဘူမိ သထုံမွန်မင်းဆက်၏ ၂၅ဆက်မြောက်မင်း ရာဇာဓိရာဇ် (ခေါ်) ဗညားနွဲ့ - ဟံသာဝတီမွန်မင်းဆက်၏ ၉ဆက်မြောက်မင်း၊ အင်းဝ-ဟံသာဝတီ အနှစ်လေးဆယ်စစ်၏ အထင်ကရစစ်ဘုရင် အမတ်ဒိန် - ရာဇာဓိရာဇ်ဘုရင်၏ အတိုင်ပင်ခံအမတ်ကြီး ရှင်စောပု - မွန်ဘုရင်မကြီး ဓမ္မစေတီမင်း (ခေါ်) ရာမာဓိပတိ- ဗုဒ္ဓဘာသာသာသနာတော် အတွက်ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် ထင်ရှားသော မွန်ဘုရင် သမိန်ဗရမ်း - မွန်သူရဲကောင်း အမတ်ကြီး ဗညားဒလ - ဒုတိယမြန်မာနိုင်ငံတော်တည်ထောင်သူဘုရင့်နောင်၏ အတိုင်ပင်ခံဝန်ကြီးချုပ်၊ အဂ္ဂမဟာသေနာပတိ ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရ - အင်းဝခေတ်စာဆိုတော်ရဟန်း ဗုဒ္ဓ ယော့ဖာ စုဠာလောက (ရာမ၁) - ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ၏ ချက္ကရီမင်းဆက် တည်ထောင်သူဘုရင် အမရိန္ဒြာ - ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ၏ ချက္ကရီမင်းဆက် တည်ထောင်သူ ရာမ(၁)ဘုရင်၏ မိဖုရားခေါင်ကြီး၊ ရာမ(၂)ဘုရင်၏ မယ်​တော် ဗညားဒလ - ဒုတိယဟံသာဝတီမင်းဆက်၏ နောက်ဆုံး ဘုရင် မိတလထော - ဟံသာဝတီ တိဿရာဇာမင်းမိဖုရား မကုဋ (ခေါ်) မောင်းကွတ် - ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ ချက္ကရီမင်းဆက်၏ ၄ဆက်မြောက်မင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံကိုခေတ်မှီအောင်အစပြုခဲ့သူ မောင်ထော်လေး - စစ်ကဲ ဦးနာအောက် - ကိုလိုနီခေတ် မီးသင်္ဘောသူဋ္ဌေး ဆာဦးသွင် - ကိုလိုနီခေတ် သူဌေးကြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းကို စတင်တည်ထောင်သူ ဆာဂျေအေမောင်ကြီး - ကိုလိုနီခေတ် မြန်မာလူမျိုး ပထမဆုံး ဘုရင်ခံ မြန်မာ့ ပထမဆုံး အနောက်တိုင်းဆရာဝန် ဒေါက်တာရှောလူး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ကာယဗလလေ့ကျင့်သူ ဒေါက်တာဝေါ်လတာချစ်ထွန်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ပါရဂူ ဒေါက်တာဘဟန် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး နိုင်ငံတော်အဓိပတိ ဒေါက်တာဘမော် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး အမျိုးသမီး မင်းတိုင်ပင်အမတ် ဒေါ်နှင်းမြ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး အသည်းအစားထိုးကုဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာနော်မန်လှ ခေတ်စမ်းစာပေကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ မင်းသုဝဏ် ( မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမ္မတ ဦးထင်ကျော်၏ ဖခင်) ဇာဂနာ - ရုပ်ရှင်နှင့် သဘင်ပညာရှင် ထူးအိမ်သင် - တေးရေးတေးဆို မျိုးကျော့မြိုင် - တေးရေးတေးဆို၊ မြန်မာ့ ဟစ်ဟော့လောကကို စတင်ခဲ့သူ ဗညားနိုင် - အိုင်းရင်းခရော့စ် (Iron Cross) တီးဝိုင်းအဖွဲ့ဝင် မင်းကိုနိုင် - ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဦးမြင့်ဆွေ - ဒုတိယ သမ္မတ အာနန်ပန်ယာချွန် - ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် နန္ဒာလှိုင် - မြန်မာရုပ်ရှင်မင်းသမီး နက်သာပွန်တီမီရက် - ထိုင်းရုပ်ရှင်မင်းသမီး၊ Taew ဟု နိုင်ငံတကာတွင်ကျော်ကြားသူ အိချောပို - သရုပ်ဆောင်၊ မော်ဒယ် ပပဝင်းခင် - သရုပ်ဆောင်၊ မော်ဒယ် အာဘွိုင်း - ဟစ်ဟော့အဆိုတော် မိစန္ဒီ - အမျိုးသမီးဟစ်ဟော့အဆိုတော် ထွန်းမင်းနိုင် - ဝမ်းချန်ပီယံရှစ်လက်ဝှေ့ချန်ပီယံ ခိုင်သဇင်ငုဝါ - သရုပ်ဆောင်၊ မော်ဒယ် မွန်အလံများ () မှတ်စုများ ကိုးကား ရာမညမိုးစွေ၏ မွန်ဂီတနိဒါန်း ဒေါက်တာမင်းတင်မွန်၏ မွန် - မြန်မာ စာပေပေါင်းကူး မွန်လူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8

ရခိုင်လူမျိုး

ရခိုင်လူမျိုး (အာရကန်)သည် ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသည့် လူမျိုး (၁၃၅) မျိုးထဲတွင် ပါဝင်သည်။ အစိုးရမှ ရခိုင်တိုင်းရင်းသား (၇) မျိုး ဟုသတ်မှတ် ထားသည်။ ယင်းတို့မှ ရခိုင်၊ ကမန်၊ ခမီ၊ ဒိုင်းနက်၊ မရမာကြီး၊ မြို၊ သက် စသည့်မျိုးနွယ်စုများဖြစ်သည်။ ရခိုင်လူမျိုးများသည် ရခိုင်ဘာသာစကားနှင့် မြန်မာဘာသာစကားကို အများစု ပြောဆို အသုံးပြု ကြသည်။ ရခိုင်လူမျိုးတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၄% ရှိသည်။ ရခိုင်လူမျိုးသည် ခေတ်လေးခေတ်ဖြင့် ကိုယ့်ထီး ကိုယ့်နန်းဖြင့် အုပ်ချုပ်‌ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေ၊မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊‌ ကျောက်တော်၊ ‌ပလက်ဝ၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ပေါက်တော၊ မြေပုံ၊ ကျောက်ဖြူ၊ ရမ်းဗြဲ၊ မာန်အောင်၊ အမ်း၊ တောင်ကုတ်၊ သံတွဲ၊ ဂွ အစရှိသည့် မြေပြန့်ပိုင်းတွင် ရခိုင်အမျိုးသားတို့ နေထိုင်လျက်ရှိကြသည်။ အမျိုးတူသည်ကို လိုက်၍ လူမျိုးစုတို့ကို သတ်မှတ်ခွဲခြားသည့် ဘာသန္တရ သုတေသနနည်း အရဆိုလျှင် ရခိုင်လူမျိုးတို့သည် အသံကွဲ မြန်မာစကားများကို ပြောဆိုကြသော လူမျိုးများတွင် ပါဝင်သည်။ သို့သော် မြန်မာအစုဝင် တောင်ရိုး၊ အင်းသား၊ ထားဝယ်၊ ဓနု၊ ရခိုင်နှင့် ယော စကားများသည် မြန်မာစကားနှင့် အလွန်နီးစပ်လေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံပြည်မနှင့် ရခိုင်ပြည်အကြားတွင် ရခိုင်ရိုးမ(ခေါ်)အနောက်ရိုးမတောင်တန်းတည်ရှိသဖြင့် ရာဇဝင်ချင်း ဆက်စပ်မှုမရှိလှချေ။ ရခိုင်ပြည်သည် ပင်လယ်ကမ်းခြေတစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသောကြောင့် နိုင်ငံခြားနှင့် အဆက်အသွယ် အရောက်အပေါက်ပိုလွယ်သည်။ ရခိုင်ရာဇဝင်အစမှာ အလွန်ရှေးကျ၍ မင်းဆက်ပေါင်းများစွာ ရှိသည်။ ရခိုင်၌ တွေ့ရသော ရှေးကျောက်စာများအနက် အာနန္ဒစန္ဒြ ကျောက်စာ၌ ဘီစီ၅၁၈ မှစ၍ အေဒီ ၇၂ဝ တိုင်အောင် မင်းစဉ်မင်းဆက်ကို ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရ၏။ စောလွန်းသော မင်းတို့ကို ဧကန်မှန် သည်ဟု မယူဆလိုလျှင် ဖြစ်နိုင်သော်လည်း ရခိုင်တွင် မြို့တည်၍ စာပေအရေးအသား တတ်ကျွမ်းလျက် ဗုဒ္ဓဝါဒီ၊ ဗြာဟ္မဏဝါဒီ ရှိသူတို့သည် ခရစ်နှစ်ဦးမှစ၍ ရှိနေကြသည်ဟု ဆိုလေသည်။ ယင်းတို့သည် ငွေဒင်္ဂါးများ သွန်းလုပ်၍ ရောင်းဝယ်ရာတွင် ပိုက်ဆံအဖြစ် သုံးသည်။ ထိုသူတို့ကား မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းမှ ပျူတို့နှင့် ခေတ်ပြိုင် ဖြစ်လေသည်။ သို့သော် ထိုစဉ်ကပေါ်ပေါက်ခဲ့သော မင်းတို့ အုပ်ချုပ်သော ပြည်သူတို့ကား မည်သည့်အမျိုးဖြစ်၍ မည်သည့်အခါကပင် ရခိုင်၌ အခြေစိုက်လျက် ပြည်ရွာထူထောင်သည်ကိုမူ မပြောနိုင်သေးချေ။ မည်သို့ဖြစ်စေ ပြည်ထောင်စုတိုင်းရင်းသား လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သော ရခိုင်လူမျိုးသည် ရှေးနှစ်ပေါင်း များစွာကပင် မိမိတို့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး၊ ကိုယ်ပိုင်စာပေယဉ်ကျေးမှုဖြင့် အခြေစိုက် တိုးတက်လာသော လူမျိုးဖြစ်ပေသည်။ ရခိုင်စာပေ ယဉ်ကျေးမှုသည် သီးခြားလွတ်လပ်စွာ ထွန်းပြောင်ခဲ့ပေသည်။ ရခိုင်စာပေနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ကျောက်စာ၊ မော်ကွန်းစာများကို ဓညဝတီခေတ် (ဘီစီ ၅ ရာစုမှ အေဒီ ၄ ရာစု)မှ စ၍ ရှာဖွေတွေ့ရှိရသည်ဟု ဆိုသည်။ ရခိုင်ရတု၊ လင်္ကာ၊ ဘွဲ့၊ ဧချင်းတို့ကိုလည်း ဝေသာလီခေတ် (အေဒီ ၁၅ ရာစုမှ ၁၈ ရာစု)တို့၌ အခိုင်အမာ တွေ့ရှိရလေသည်။ သို့သော် ရခိုင်စာပေသည် အေဒီ ၁၇၈၄ ခုနှစ် မြန်မာတို့နှင့် စစ်ဖြစ်ပြီးသော အချိန်နှင့် အေဒီ ၁၈၂၄-၂၆ ခုနှစ် ဗြိတိသျှနယ်ချဲ့တို့လက်အောက်ကို ကျရောက်သော အချိန်မှအစပြု၍ တဖြည်း ဖြည်း မှေးမှိန်ခဲ့ရလေသည်။ အခေါ်အဝေါ် ရခိုင်လူမျိုးများအား ရခိုင်၊ ရက္ခိုင်၊ အာရကန်၊ မောဂ် စသဖြင့်ခေါ်ဝေါ်မှုများလည်းရှိကြသည်။ ရခိုင် ဆိုသောစကားသည် ပါဠိ စကားမှ ဆင်းသက်လာသည်။ ရက္ခိတ (အမျိုးကို စောင့်ရှောက်သူ)ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ရခိုင်လူမျိုးအချိုသည့် ရက္ခိုင် ဟု ခေါ်ဆိုသည့်ကို နှစ်သက်ကြသည်။ ရခိုင်=ရက္ခိုင် အသံထွက် တူသည့် အဓိပ္ပာယ်အရလည်တူသည်။ အာရကန် ဆိုသောစကားသည် ပါဠိ စကား အာရက္ခမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး မိမိကိုယ်ကိုလည်းကောင်း ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံများကိုလည်းကောင်း စောင့်ရှောက်ခြင်း စောင့်ရှောက်သည့်လူမျိုးဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ အထူးသဖြင့် အနောက်တိုင်း စာပေများတွင် အသုံးများသည်ကို တွေ့ရသည်။ မောဂ်ဟူသော အခေါ်အဝေါ်မှာ ဘင်္ဂလီစာပေများတွင် ရခိုင်လူမျိုးများအား ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲသော စကားလုံးဖြစ်သည်။ ရခိုင်တို့သည် ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားရှင် ပွင့်တော်မူရာ အိန္ဒိယပြည်မြောက်ပိုင်းမှ မဂဓတိုင်းသားများဖြစ်ကြသည်။ ယင်းမှ ဆင်းသက်လာသော အနွယ်တော်များ ဖြစ်သောကြောင့် မဂဓတိုင်းသားများ မောဂ် ဟုခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပေါ်ပေါက်လာပုံ ရခိုင်လူမျိုးများအဆို ရခိုင်လူမျိုးသည် အာရီယာန် သာကီဝင် နွယ်ဖွား ဖြစ်သည့်ဟု တချို့သမိုင်းများတွင် ရေးသာသည့်ကို တွေရသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများသည် အာရီယာန် သာကီဝင် နွယ်ဖွား ဖြစ်သည့်ဟု ဆိုကြသည်။ အချိုသောသမိုင်ပညာရှင်များ ရခိုင်လူမျိုးများသည် နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ သိုမဟုတ် ထို့ထက် စောသောအချိန်က အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းဒေသ ဘက်မှ ဝင်ရောက်လာကြသည်။ အာရီယာန်လူမျိုးနှင့် မွန်ဂိုလွိုက်၊ ရခိုင်ပြည်၌ မှုလရှိနေသူများ သွေးချင်း ရောနှောရမှ ရခိုင်လူမျိုး ဖြစ်လာသည့်ဟု တစ်ချိုသော သမိုင်ပညာရှင်များက ဆိုကြသည်။ ရခိုင်ပြည်၌ မှုလရှိနေသူများသည့် မည်သည်လူမျိုး ဟု၍သိသိကြကြမသိရေ‌ပေ။ အနောက်တိဗက်–ကမ်းယံ ပျူ နှင့်အနွယ်တူ ကမ်းယံ လူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်း ဒေသဘက်သို့ဝင်ရောက်သည့် အချိန်ကာလ လောက်မှာပင် အနောက်တိဗက်အနွယ်ဝင် လူမျိုးစုများသည်လည်း ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်း ဒေသများသို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းဒေသ များဘက်မှ ဝင်ရောက်လာကြသည်။ ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းတောင်ပိုင်း ဒေသများ သို့ဝင်ရောက် ခြေချသည့် လူမျိုးများမှာ ပျူနှင့်အနွယ်တူ ကမ်းယံလူမျိုးများ သည် ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်း အရပ်ဒေသများမှတဆင့် ဝင်ရောက် လာဖွယ်ရာရှိသည်။ ထိုလူမျိုးများသည့် ရခိုင်လူမျိုး ဖြစ်လာသည့် ဟုတစ်ချိုသော သမိုင်ပညာရှင်များက ဆိုကြသည်။ ဦးဖိုးကျား ဦးဖိုးကျား ရေးသော ခေတ်မီ မြန်မာရာဇဝင်အကျဉ်းစာအုပ်တွင် နှစ်၂၀၀၀ ခန့်က တိဗက်–ဗမာလူမျိုးများ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ပူအိုက်ခြောက်သွေ့သော မြေပြန့်လွင်ပြင်သို့ ရောက်ပြီးနောက်၊ ထိုမှတစ်ဆင့် ဆက်လက်ထွက်ခွာသွားသူများထဲတွင် ရခိုင်လူမျိုး ပါသည်။ ရခိုင်လူမျိုးသည် ဗမာလူမျိုးမှ ကွဲသွားသော လူမျိုးစုတစ်စု ဖြစ်သည်။ တိဗက်-ဗမာလူမျိုးနွယ်စု ရခိုင်လူမျိုးများ ပြောဆိုသော ရခိုင်ဘာသာစကားမှ တိဗက်–ဗမာနွယ် ဘာသာစကားမှ အမျိုးကွဲက လိုလို–ဗမာနွယ် ဘာသာစကား ထပ်မန်၍အမျိုးကွဲက ဗမာနွယ်ဘာသာစကား နောက်ထက်အမျိုးကွဲက ဗမာ ဘာသာစကားမှ ရခိုင်ဘာသာစကား ဖြစ်လာသည်။ ရခိုင်လူမျိုးသည့် တိဗက်–ဗမာ လူမျိုးနွယ်စုမှကွဲသွားသော လူမျိုးဖြစ်သည်။ သမိုင်းကြောင်း ဓညဝတီခေတ် ရခိုင်လူမျိုးသည် ခေတ်လေးခေတ်ဖြင့် ကိုယ့်ထီး ကိုယ့်နန်း ကိုအုပ်ချုပ်ခဲသည်။ ရခိုင်ရာဇဝင်ဟောင်းများ၌ ရေးသား ဖော်ပြထားသည်မှာ ဗုဒ္ဓ ပွင့်တော်မမူမှီ နှစ်ပေါင်း ၅၀ဝ၀ ကျော်မှစ၍ မာရယုမင်းသည့် ဓညဝတီကို တည်ထောင်သူဖြစ်သည်။ ပထမ ဓညဝတီ (၃၃၂၅-၁၅၀၇ဘီစီ)ကို တည်ထောင်သည့် မာရယု မင်းဆက် ၅၄ စိုးစံခဲ့ကြောင်း၊ ဒုတိယ ဓညဝတီ (၁၅၀၇-၅၈၀ဘီစီ)ကို တည်ထောင်သည့် ကံရာဇာကြီး မင်းဆက် ၂၉ ဆက် စိုးစံခဲ့ကြောင်း၊ တတိယ ဓညဝတီ (၅၈၀-၃၂၇ဘီစီ)ကို တည်ထောင်သည့် စန္ဒသူရိယ မင်းဆက် ၂၅ ဆက် စိုးစံခဲ့ကြောင်း၊ စန္ဒသူရိယမင်သည် ဗုဒ္ဓနှင့် ခေတ်ပြိုင်ဖြစ်ပြီး မဟာမုနိရုပ်ပွားတော်ကို သွန်းလုပ်ခဲ့ကြောင်း ရေးသား ဖော်ပြကြသည်။ သို့သော် ဓညဝတီခေတ်တွင် မည်သည်လူမျိုးများ နေထိုင် ခဲကြသည့်ကို သိသိကြကြမသိရေ‌ပေ။ ဝေသာလီခေတ် ဝေသာလီခေတ် ကျောက်လှေကားခေတ် (၃၂၇-၈၁၈အေဒီ)ကို မင်းဆက် ၁၂ ဆက် စိုးစံခဲ့ကြသည်။ ဝေသာလီခေတ်တွင် ရခိုင်စာပေ ထွန်းကား ခဲသည်။ လေးမြို့ခေတ် လေးမြို့ခေတ် (၈၁၈-၁၄၀၆အေဒီ) ပဉ္စာမြို့ (၈၁၈-၁၁၀၃)၊ ပထမပရိန်မြို့ (၁၁၀၃-၁၁၂၃)၊ ဒုတိယပရိန်မြို့ (၁၁၂၃-၁၂၅၀)၊ လောင်းကြက် (၁၂၅၀-၁၄၃၀) စသည့်မြို့လေးမြို့ကို မြို့တော်ပြု၍ အုပ်ချုပ်ခဲကြသည့် ခေတ်ကို လေးမြို့ခေတ်ဟု ခေါ်တွင်သည်။ ပုဂံလက်အောက်ခံ အဖြစ် ပထမ ပရိန် ခေတ် တွင်ဖြစ်ခဲပြီ။ အင်ဝလက်အောက်ခံ (၁၄၀၆-၁၄၂၉) ဖြစ်ခဲသည့် သိုသော ရခိုင်တောင်ပိုင်သည့် သီးခြားကင်းလွတ်ခဲ့သည်။ ရခိုင်တောင်ပိုင်သည့် ၁၃ ရာစုခန့်အထိ သီးခြားကင်းလွတ်ခဲ့သည်။ မြောက်ဦးခေတ် မြောက်ဦးခေတ် (၁၄၃၀-၁၇၈၄)ကို နန်းကြဘုရင် မင်းစောမွန်သည် အင်ဝကို ဘင်္ဂလား အကူအညီဖြင့် ပြန်လည်သိမ်ယူခဲပြီ။ မြောက်ဦးခေတ်ကို တည်ထောင် ခဲသည်။ ဘင်္ဂလား လက်အောက်ခံ အဖြစ်ရှိခဲသည့် မင်းခရီလက်ထက်တွင် ဘင်္ဂလား ကို တွန်းလှန်ခဲသည်။ မြောက်ဦးခေတ် အစောပိုင်းနှင် အလယ်ပိုင်း နှစ်များတွင် စီးပွားရေး စစ်ရေး အုပ်ချုပ်ရေး ကောင်းမွန်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်မူ မြောက်ဦး (ရခိုင်ပြည်)ကို အုပ်ချုပ်ရင် ကျိုစခဲရသည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် မဟာသမ္မတရာဇာ ရခိုင်ဘုရင် လက်ထက် ၁၇၈၆ ခုနှစ်တွင် မြောက်ဦး‌‌နေပြည်တော် (ရခိုင်ပြည်၊ရခိုင်နိုင်ငံ)ကို ဘိုးတော်ဘုရားမှ လွှတ်သည် သတိုးမင်းစော ဦးဆောင်သော တပ်များမှ တိုက်ခိုင်ခြင်ကြောင်း ရခိုင်နိုင်ငံ ပြိုကွဲခဲသည်။ ကုန်းဘောင်ဧကရာဇ်နိုင်ငံတော် သည် ရခိုင်ပြည်ကို ၁၈၂၆ ခုနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း ၄၀ အုပ်ချုပ်ခဲသည်။ ဗြတိသျှခေတ် ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ် ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် ရန္တပိုစာချုပ်အရ ဗြတိသျှ လက်အောက်သို့ ရခိုင်ပြည်ကြရောက်သွားသည်။ ဗြတိသျှသည့် ရခိုင်ပြည်ကို ရခိုင်တိုင်း အဖြစ် အုပ်ချုပ် ခဲသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် ရခိုင်ပြည်သည် ဂျပန်တို့ လက်အောက်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် မဟာမိတ်တပ်များ အကူအညီဖြင့် ဗြိတိသျှတပ်များ ရခိုင်ပြည်ကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ဗြိတိသျှတို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရပြီးသည့်နောက် ရခိုင်ပြည်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒေသ အဖြစ် တည်ရှိခဲသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်လူမျိုးများသည် မြန်မာနိုင်ငံ လွှတ်လပ်ရေးအတွက် စွမ်းစွမ်းတမန် ဆောက်ရွက် ပေခဲသည်။ ထင်ရှားသော ပုဂ္ဂိုလ်များမှ ဆရာတော် ဦးဥတ္တမနှင့် ဦးအောင်ဇံဝေ၊ ဦးမေအောင် တိုဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရသည် ရခိုင်လူမျိုးကို လူမျိုးစုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုသည်။ သိုပေမယ့် ရခိုင်ပြည်နယ်မရရှိပေ ၁၉၇၄ ခုနှစ် ဦနေဝင်း မြန်မာဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ လက်ထက်မှ အခြေခံဥပဒေအရ ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ရခိုင်တိုင်းမှ ရခိုင်ပြည်နယ်အဖြစ် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ရခိုင်လူမျိုးအများစု‌ နေထိုင်သည် ရခိုင်ပြည်တွင် ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ၁၉၆၇ ခုနှစ်မှစ၍ ယခုအထိ တွေရသည်။ ဘာသာစကားနှင့်စာပေ ဘာသာစကား ရခိုင်လူမျိုးတို့ သည် ရခိုင်ဘာသာစကားနှင့် မြန်မာဘာသာစကားကို အများဆုံး အသုံးပြုကြသည်။ ရခိုင်ဘာသာစကားနှင့် မြန်မာ ဘာသာစကားသည် အတော်များများတူပြီး ရသံ /r/ နှင့် ဂျသံ /j/ ထွက်ကွာသည်။ စာပေ ရခိုင်စာပေသည် ဓည၀တီခေတ် (အေဒီ တစ်ရာစု) ခန့်က စတင် ထွန်းကားခဲ့ကြောင် အထောက်အထား တွေ့ရသည်။ ဓညဝတီ မြို့ဟောင်းအနီးမှ တောင်ပေါက်ကြီးကျောက်စာတွင် အသောကခေတ်က အသုံးပြုခဲ့သော ဗြဟ္မီအရေးအသားဖြင့် ရေးထိုးထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဝေသာလီခေတ် (အေဒီ လေးရာစုမှ ဆယ်ရာစု) တွင် ရခိုင်စာပေ ထွန်းကားမှုသည် ကျယ်ပြန့်ခဲ့သည်။ အေဒီ ခြောက်ရာစု ဂုပ္ပတ အက္ခရာ ဖြင့် ရေးထိုးထားသော ယေဓမ္မာ ရခိုင်ကျောက်စာများစွာကို တွေ့ရသည်။ ဝေသာလီခေတ်တွင် ကျောက်စာသာမက မော်ကွန်းလင်္ကာ၊ သျွှန်းလိုက်ရတု၊ စသည့် ရတုကဗျာများ ထွန်းကားခဲ့သည်။လေးမြို့ခေတ် (အေဒီ ၁၁ ရာစု ၁၅ ရာစု) တွင် ကျောက်စာအရေးအသားများနှင့် အတူ ကဗျာစာပေများလည်း ထွန်းကားသည်။ ဗျည်း ၃၃ လုံးလင်္ကာမှာ လေးမြို့ခေတ်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်လူမျိုးများ၏ စာပေမှာ သင်္သက္ကရိုက် စာပေဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဓလေ့ထုံးစံ ရခိုင်လူမျိုးတို့သည် များသောအားဖြင့် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ကိုးကွယ်ကြသည်။ ရခိုင်ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုသည် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ အခြေခံထား၍ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ရခိုင်လူမျိုးတို့၏ စာပေ၊ ဂီတ နှင့် အနုသုခုမပညာရပ်တို့သည် ဘာသာရေးကို အခြေခံပြီး တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ရခိုင်လူမျိုးတို့၏ ကျင်ကိုင်ခြင်းအားကစားနှင့် ဆီမီးခွက်အကတို့သည် ထင်ရှားသည်။ ရခိုင်အမျိုးသားသင်္ကေတ ရခိုင်လူမျိုးများ လက်ခံသော အမျိုးသားသင်္ကေတ ၃ သင်္ကေတ ရှိသည်။ ထို့သင်္ကေတများမှ အောက်ပါအတိုင် ဖော်ပြထားသည်။ နဝရူပ ဗျာလ သတ္တဝါ ၉ မျိုး၏ ရုပ်အဆင်းရှိသော ဒဏ္ဍာရီဆန်‌သော သတ္တဝါ ဖြစ်သည်။ ဗျာလသည် နဝရူပ ရုပ်ထုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗျာလရုပ်ထုများကို ဝေသာလီခေတ် သာသနိက အဆောက်အအုံများတွင် စတင်တွေ့ ရှိရသည်။ ရခိုင်အမျိုးသားအလံတော် (ရခိုင်ပြည်နယ်အလံ) (ခ)အောက်အလံကို ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ရခိုင်လူမျိုးများ အသုံပြုကြသည်။ အပေါ်ပိုင်းအဖြူရောင် အောက်ပိုင်း အနီရောင် အလယ်တွင် ဝေသာလီခေတ် ရခိုင်ဒင်္ဂါး၏ ပန်းဖက်ပုံအဖြူ‌ရောင်ကို အပြာရောင်ဝိုင်ထား သည်။ ရခိုင်အမျိုးသား တံဆိပ် (ရခိုင်ပြည်နယ် တံဆိပ်)သည် ဝေသာလီခေတ် ရခိုင်ဒင်္ဂါး၏ ပန်းဖက်ပုံ ဖြစ်သည်။ ရခိုင်အမျိုးသားအလံတော် (ရခိုင်ပြည်နယ်အလံ) အလယ်တွင်လည် တွေရသည်။ ဘာသာရေး ရှေးဦးပိုင်းတွင် ရခိုင်လူမျိုးတို့သည် ဟိန္ဒူအယူဝါဒကိုလက်ခံကိုးကွယ်ကြပြီး နောက်ပိုင်းတွင်မူ ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်သူများဖြစ်လာကြသည်။ ရှေးအစဉ်အဆက်ကတည်းက ဘာသာရေးကိုရိုသေကိုင်းရှိုင်းကြသည်။ ရခိုင်လူမျိုးတို့သည် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာကိုအများစုကိုးကွယ်ကြသည်။ ရခိုင်လူမျိုးသည် အရှေ့တောင်အာရှ၏ ပထမဦးဆုံးသော ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကိုးကွယ်သည့် လူမျိုး ဖြစ်ကြသည်။ ဝတ်စားဆင်ယင်မှု ယခင်က အိန္ဒိယတို့နှင့် ဆင်တူသော ဝတ်စားဆင်ယင်မှုမျိုးရှိခဲ့သည်။ သို့သော် မြောက်ဦးခေတ် ကုန်ဆုံးချိန်မှ စ၍ ရခိုင်တို့၏ ဝတ်စားဆင်ယင်မှုများ၊ ယဉ်ကျေးမှုများ မှေးမှိန်လာပြီး ဗမာလူမျိုး တို့၏ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံများ လွှမ်းမိုး လာခဲ့သည်။ ယနေ့အချိန်အခါတွင် ရခိုင်အမျိုးသားများသည် ပုဝါစကို နဖူးတွင် စည်းနှောင်ထားပြီး ရင်ဖုံး တိုက်ပုံကို ရိုးရာပုဆိုးနှင့် တွဲဖက်ဝတ်ဆင်ကြသည်။ အမျိုးသမီးများသည် ဇာပုဝါကို ရင်စလွယ်သိုင်းပြီး ကော်လာမဲ့ ရင်စေ့လက်ရှည်အင်္ကျီကို လုံချည်နှင့် တွဲဖက်ဝတ်ဆင်သည်။ ၁၇ ရာစု ရခိုင်မင်းဆက်များ၏ ဗိသုကာ လက်ရာများနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် သက်ဆိုင်သော အဆောက်အဦးများကို မြောက်ဦးမြို့တွင်လေ့လာ နိုင်သည်။ အားကစား ရခိုင်ရိုးရာအားကစားမှ ကျင် ဖြစ်ပြီး နပန်းနှင်တူညီးမှုရှိသည်။ ကျင် ဆိုသည်မှာ ကျား နှင့် ယင် ဆိုသော စကားနှစ်လုံး ပေါင်းစပ်ရာမှ ကျင်ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ ကျင် အားကစားမှ ဘီစီ ၆၀၀ ကျော်လောက် ခံတွင်အစောဆုံ တွေရှိရသည်။ နေထိုင်မှုနှင့် လူမှုဘဝ ရှေးရခိုင်လူမျိုးများ အိမ်ကို ကြီးကျယ်စွာ တည်ဆောက်မှုကြောင့် အိမ်ကြီးရခိုင်ဟု ခေါ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ရှေးအခါက အိမ်ကြီးများကို အိမ်ခွန်ကောက်ခဲ့ရာ နန်းတော်က ဆောက်ခွင့်ရမှ ဆောက်ရသည်။ ရခိုင်ရိုးရာ မင်္ဂလာဆောင်သည် သမီးရှင် (သတို့သမီး) နှင့် သမက်ရှင် (သတို့သား) လက်ထက်ထိမ်းမြားသောမင်္ဂလာဆောင်ပွဲကို ရခိုင်စကားတွင် “သမက်တက်ပွဲ” ဟုခေါ်သည်။ ယောက္ခမအိမ်သို့ သမက်ကိုတင်ပို့ရသောကြောင့်လည်းကောင်း၊ လက်ထပ်ရန်သွားရသောကြောင့်လည်းကောင်း “သမက်တက်” ဟုခေါ်ရခြင်းဖြစ်သည်။ မယိမ်တက်အခမ်းအနားသည် ရခိုင်ရိုးရာ လက်ထပ်ထိမ်းမြားခြင်း ဓလေ့ထုံးတမ်း၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ သံတွဲမြို့နယ်တွင် ရှေးနှစ်ပေါင်း များစွာကပင် ပြုလုပ်ခဲသည်။ ရိုးရာအစားအစာများ ရခိုင်မုန့်တီ ငါးပိထောင်း ခရမ်းသီးငါးခြောက်ချက် ငရုပ်သီးကြိတ် ပက်ကျိသုတ် အနုပညာ ယဉ်ကျေးမှု တူရိယာ တူရိယာပစ္စည်းတို့ကို ကြေး၊ ကြိုး၊ သရေ၊ လေ၊ လက်ခုပ် ဟူ၍ တူရိယာပစ္စည်း အမျိုးအစားတို့ကို စာလုံးအတိုကောက်ဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ထားခဲ့ကြသည်။ ကြေး ဆိုသည်မှာ ကြေးဖြင့်ပြုလုပ်သော ကြေးစည်၊ မောင်း၊ ပတ္တလား၊ ခွက်ခွင်း၊ စည်းခတ် စသည်တို့ ဖြစ်သည်။ ကြိုး ဆိုသည်မှာ ကြိုးကိုအသုံးပြု၍ ပြုလုပ်ထားသော တယော၊ စောင်း၊ စောင်းကောက်၊ ဒူးလောင်း၊ မိကျောင်းတို့ ဖြစ်သည်။ သားရေ ဆိုသည်မှာ သားရေကို အသုံးချ၍ ပြုလုပ်ထားသော သားရေနှင့်ကြက်၍ တီးခတ်ရသော မြောက်စည်(ဗဟိုရ်စည်)၊ စည်ပန်းတောင်း၊ ခတ်စည်၊ စည်ရှည်၊ စည်အိုင့်(အိုးစည်)၊ ဒုပ္ပါ၊ ဒုံမင်း၊ ပတ်မ၊ တစ်ဖက်ပိတ်စည်၊ နှစ်ဖက်ပိတ်စည်၊ သံလွင်စည်၊ စည်ပုတ်၊ စည်ကြီး(ရွန်းစည်)၊ မုရိုးစည်၊ စည်ဝန်း၊ တဘက်စည်၊ ပတ်သာ၊ ပန်းတျား စသည့် တူရိယာပစ္စည်းမျိုး ဖြစ်သည်။ လေ ဆိုသည်မှာ လေနှင့်မှုတ်ရသော တူရိယာပစ္စည်းများမှာ လက်တံတို၊ လက်တံရှည်၊ ကော၊ ညှင်း၊ ချည်ခေါင်း၊ခရာကောက်၊ ခရြွာမာ၊ ဖက်လိပ်၊ နှဲ၊ ခရုသင်းနှင့် ပလွေ(ပြွီ) အမျိုးမျိုးတို့ ဖြစ်သည်။ လက်ခုပ် ဆိုသည်မှာ လက်ဖြင့် လက်ခုပ်တီးခြင်း၊ ဝါးလက်ခုပ်၊ သစ်လက်ခုပ်၊ လက်ကြားလက်ခုပ်၊ လက်ဖြောက်လက်ခုပ်၊ ကျောက်လက်ခုပ် စသည်တို့ဖြစ်သည်။ ရခိုင်ရိုးရာစည်တော်သည် ထင်ရှာသည့် ရခိုင်ရိုးရာတူရိယာ ပစ္စည်ဖြစ်သည်။ ရခိုင်ရိုးရာအကများ ဗုဒ္ဓပူဇနိယအက (ဆီမီးခွက်အက) ငစွေအက သျှင်ဒိုင်အက ပိုးဝါမင်းသမီးအက ယိမ်းအက ရထားပန်းယိုင်အက ဘင်္ဂါ(၁၂)မြို့ စစ်တကောင်း ရောင်ပူ ဂင်္ဂါသာရ ဒါကာ မောက်သူဇာ ကုမ္ဘီလာ သျှီလက် တိလင်္ဂါ ဂေါတောပလ္လင် ပဋိက္ကယား ကံသာ ဘရိသတ် ရခိုင်ခေတ်များ ပထမဓညဝတီခေတ် သက္ကရာဇ် ၃၃၂၅ မှ ၁၅၀၇ BC အထိ၊ ဒုတိယဓညဝတီခေတ် သက္ကရာဇ် ၁၅၀၇ မှ ၅၈၀ BC အထိ၊ တတိယဓညဝတီခေတ် သက္ကရာဇ် ၅၈၀ မှ ၃၂၇ BC အထိ၊ ဝေသာလီခေတ် သက္ကရာဇ် ၃၂၇ မှ ၈၁၈ AD အထိ၊ လေးမြို့ခေတ် သက္ကရာဇ် ၈၁၈ မှ ၁၄၀၆ AD အထိ၊ မြောက်ဦးခေတ် သက္ကရာဇ် ၁၄၂၉ မှ ၁၇၈၅ AD အထိ၊ ရခိုင်(၇)မျိုး ရခိုင် ကမန် ခမီ ဒိုင်းနက် မရမာကြီး မြိုလူမျိုး သက် ထပ်မံကြည့်ရှုစရာ ရခိုင်မင်းဆက် ရခိုင်ပြည်နယ် ရခိုင်ပြည်နယ်အလံ ထင်ရှားသော ရခိုင်လူမျိုးများ ကိုးကား မြန်မာနိုင်ငံလူမျိုးများ ရခိုင်ပြည်နယ်

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%81%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8

ဆား

ဆား သည်လူသားတို့အတွက် လိုအပ်သော သတ္ထုဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး သတ္တဝါတို့၏ ရှင်သန်မှုအတွက် အရေးကြီးပြီး အပင်တို့အတွက်မူ အဆိပ်ဖြစ်စေသော ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုဒ်ဓာတ်ဖြင့် အဓိကအားဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ဆားငန်အရသာသည် အခြေခံအရသာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဆားသည် အစားအစာတို့၏ အရသာတွင် ထင်ရှားသော ဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်ဆားသည် အစားအသောက်များကြာရှည်ခံရန်အတွက် အရေးပါသောပစ္စည်းတစ်မျိုးလည်း ဖြစ်သည်။ လူတို့စားသုံးရန်အတွက် ဆားကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ထုတ်လုပ်ကြသည်။ ဆားကြမ်း (ဥပမာ - ပင်လယ်ဆား)၊ ဆားနု (ဥပမာ - စားပွဲတင်ဆား) နှင့် အိုင်အိုဒင်းဆားတို့ဖြစ်သည်။ ဆားသည် ကြည်လင်နေသော အစိုင်အခဲဖြစ်ပြီး အဖြူရောင်၊ ပန်းနုရောင် နှင့် မီးခိုးနုရောင်တို့ ရှိတတ်ပြီး ပုံမှန်အားဖြင့် ပင်လယ်ရေ သို့မဟုတ် ကျောက်စိုင်များတွင် တင်ကျန်နေခြင်းမှ ရရှိသည်။ စားသုံးနိုင်သော ကျောက်ဆားများမှာ သတ္တုဓာတ်ပါဝင်မှုကြောင့် မီးခိုးရောင်အနည်းငယ်သန်းသည်။ ဆားတွင် အဓိကပါဝင်သည့် ဓာတ် ၂မျိုးဖြစ်သည့် ကလိုရိုဒ်နှင့် ဆိုဒီယမ် အိုင်းယွန်းများမှာ လူအပါအဝင် သက်ရှိသတ္တဝါတို့ ၏ ဆက်လက်အသက်ရှင် ရပ်တည်ရေးအတွက် လိုအပ်သည်။ ဆားသည် ခန္ဒာကိုယ်အတွင်း ရေတို့လည်ပတ်ရန် (fluid balance) ပြုမူရာတွင် ပါဝင်သည်။ ဆားဓာတ်ကို တောင့်တခြင်းသည် သတ္တုဓာတ်လုံလောက်စွာ မရရှိခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည့်အပြင် ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုဒ် မလုံလောက်ခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် ဆားဓာတ်ကို အလွန်အကျွံစားသုံးပါက သွေးတိုးခြင်းအပါအဝင် ကျန်းမာရေးပြဿနာများဖြစ်ပေါ်ရန် အန္တရာယ်ရှိသည်။ ကျွန်ုပ်တို့နေ့စဉ် သုံးစွဲလျက်ရှိသော ဟင်းခတ်ဆားကို သိပ္ပံဝေါဟာရအလိုအားဖြင့် ဆိုဒီယမ် ကလိုရိုဒ် (Sodium Chloride) ဟု ခေါ်၏။ ဆိုဒီယမ်ကလိုရိုဒ်၏ ဓာတုသင်္ကေတမှာ NaCl ဖြစ်သည်။ ဆားကို ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် အနှံ့အပြားတွေ့ရ၏။ ပင်လယ်ရေ တွင် ဆားပါရှိမှန်းလူတိုင်သိ၏။ ထိုသို့ပါရှိရခြင်းမှာ မိုးရေ သည် မြေတွင်ရှိသော ဆားကိုပျော်ဝင်စေပြီးလျှင် ပင်လယ်ထဲသို့ ဆောင်ယူသွားသောကြောင့်ဖြစ်၏။ ပင်လယ်မှရေသည် နေ၏ အပူကြောင့် အငွေ့ပျံတက်သွားပြီးလျှင် မိုးရေအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ တစ်ဖန်မိုးရေသည်မြေသို့‌ရောက်ရှိ ၍ မြေမှဆားကို ထပ်မံယူဆောင်သွားပြန်သည်။ ထိုသို့ဖြစ်နေ သည်မှာ နှစ်ပေါင်းသန်းပေါင်းများစွာရှိပြီးဖြစ်သောကြောင့် ယခုအခါ ပင်လယ်ရေတစ်ဂါလံတွင် ပျမ်းမျှခြင်းအားဖြင့် ဆား ၄ အောင်စခန့် ပါရှိနေ။ အပူပိုင်းဒေသပင်လယ်တွင် အခြားအရပ် ဒေသရှိ ပင်လယ်များထက် ရေငွေ့အလွန်များစွာ ပျံတက်လျက် ရှိသဖြင့် ဆားပိုမိုပါရှိလေသည်။ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာတွင် ပျော်ဝင် ပါရှိသည့် ဆားကို ဖြန့်လိုက်လျှင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကဲ့သို့ ကျယ်ပြောသော မြေနေရာကွက်ကြီးပေါ်တွင် တစ်မိုင်ခန့် ထူထက်လာနိုင်ပေသည်။ ယူးတားပြည်နယ်ရှိ ရေငန်အိုင်ကြီးနှင့် ဒက်ဆီးပင်လယ်(ပင်လယ်သေ) တို့တွင် ဆားအများပါရှိ၏။ ထိုအိုင်ကြီးနှင့် ပင်လယ်တို့သည် သမုဒ္ဒရာနှင့် ဆက်စပ်လျက်မတည်ရှိသောကြောင့် ဆား၏ အတိုင်းအဆမှာ အလွန်များ လေသည်။ ပျော်ဝင်ပါရှိသည့်ဆား၏အတိုင်းအဆမှာ အလွန်များသောကြောင့် ထိုရေငန်အိုင် နှင့် ပင်လယ်ထဲတွင် လူ၏ ကိုယ်ခန္ဓာကို နစ်မြုပ်အောင်ပြု လုပ်သော်လည်း မနစ်မြုပ်နိုင်ချေ။ အထူးသဖြင့် ဒက်ဆီး ပင်လယ်(ပင်လယ်သေ) တွင် ဆားများလွန်းသဖြင့် ရေထဲတွင် ငါးများမနေနိုင် ကြချေ။ ကမ်းခြေအနီးတွင်လည်း အပင်များ မပေါက်နိုင်ပေ။ ထိုပင်လယ်ရှိရေသည် သမုဒ္ဒရာရေထက် ရှစ်ဆမျှ အလေးချိန်စီး သည်။ ပင်လယ်နှင့် ဆားငန်အိုင်တို့အပြင် မြေအောက်တွင် ရှိသောရေ၌လည်း ဆားပါရှိတတ်သည်။ ဤဆားရေ အစုမှာ ဆားလွှာမှရေများ ယိုစိမ့်ထွက်လာသောကြောင့် ဖြစ်လာဟန် တူသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ပင်လယ်လက်ကြား တစ်ခုသည် ပင်လယ်နှင့် အဆက်ပြတ်၍ ခန်းခြောက်သွားတတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံဆားအိုင်များသည် တစ်ဖြည်းဖြည်းခန်းခြောက်၍ ဆားလွှာများ အနည်ထိုင်၍ ကျန်ရစ်တတ်သည်။ ဤကဲ့သို့ ရှေးနှစ်ပေါင်း သန်းပေါင်းများစွာ ဖြစ်ပျက်ခဲ့၍ ကာလကြာမြင့် သောအခါ အထက်မှ မြေနှင့်ရွံ့များ တစ်ဖြည်းဖြည်းပို့လာသဖြင့် မြေအောက်တွင် ဆားလွှာများနစ်မြုပ်လျက်ရှိနေတော့သည်။ ထိုသို့ ခန်းခြောက်၍ ဆားလွှာ ဖြစ်သွားသော ဆားမျိုးကို သိန္ဓောဆားဟု ခေါ်လေ့ရှိ၏။ နယူယောက်မြို့၊ မစ်ရှီဂန်ပြည်နယ်၊ လူဝီးဇီယန္နား ပြည်နယ်၊ ပိုလန်နိုင်ငံတို့တွင် တွေ့ရှိကြရသော သိန္ဓောဆားများမှာ ဤနည်းဖြင့်ဖြစ်ခဲ့ကြဟန်တူသည်။ ကမ္ဘာ ပေါ်တွင် အကြီးဆုံး ဆားတွင်းများကို ပိုလန်နိုင်ငံတွင်တွေ့ရ၏။ ထိုနိုင်ငံရှိ ဆားလွှာတစ်ခုသည် မိုင် ၅ဝဝ ခန့်ရှည်၍၊ မိုင် ၂ဝ ခန့်ကျယ်ပြီးလျှင်၊ ပေ ၁၂ဝဝ ခန့်ထူသည်။ အထူးသဖြင့် ဗျေလိကခေါ်အရပ်တွင် ၁၃ ရာစုကတည်းကပင် ဆားကိုတူး ဖော်ယူခဲ့သည်၊ ထိုအရပ်တွင် ဆားလုပ်ငန်းအတွက် တည် ဆောက်ထားသော အလွန်ထူးဆန်း၍လှပသည့် မြေအောက်မြို့ ကြီးတစ်မြို့ရှိ၏။ မြို့အတွင်း၌ရှိသော မီးရထားဘူတာရုံ၊ လူနေ အိမ်၊ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းအစရှိသည့် အဆောက်အအုံအားလုံးကို သိန္ဓောဆားဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည်။ ထိုမြို့ရှိလူအချို့တို့မှာ မွေးဖွားသည့်အချိန်မှ သေသည်အထိ မြေပြင်ပေါ်သို့ တခေါက် တစ်ခါမျှပင် မရောက်ဘူးကြချေ။ ဆားလွှာရှိသော အရပ်ဒေသများတွင် ဆားကိုမြေအောက်မှ ကျောက်မီးသွေးတူးသကဲ့သို့ တူးဖော်ယူကြရသည်။ အခြားအရပ် ဒေသများတွင် ဆားကိုပင်လယ်ရေမှ ထုတ်ယူကြသည်။ အပူ ပိုင်းဒေသများပ ဆားငန်ရေမှ ဆားထုတ်ယူပုံနည်း တစ်နည်းမှာ နေဖြင့် ရေကို အခြောက်ခံယူသည့်နည်းပင်ဖြစ်၏။ အီဂျစ်နိုင်ငံ အယ်လက်ဇန္ဒြီးယားမြို့တွင် ခြောက်သွေ့လျက်ရှိသော မားယု အိုင်မှ ဆားကို ဤနည်းဖြင့်ထုတ်ယူသည်။ ဆားထုတ်ယူရာ၌ ပထမဆုံး အိုင်ထဲတွင် တိုင်များကို အနှံ့အပြားစိုက်ရသည်။ ထို့နောက် ရေသွင်းပေးရသည်။ ရေသည် အိုင်ထဲ၌တင်လျက် ရှိသော ဆားကို ပျော်ဝင်စေ၍ ဆားရည်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲ သွားစေသည်။ ထိုပျော်ဝင်ရည်သည် နေပူကြောင့်ခန်းခြောက် သွားသောအခါ ဆားသည် တိုင်များပတ်လည်၌ ခဲ၍ကျန်ရစ် သည်။ ထိုဆားကို ပေါက်ချွန်းဖြင့် ပေါက်ယူကြရသည်။ ဤ နည်းအားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင် မားယုအိုင် တစ်ခုတည်းမှ ဆား တန်ချိန် ၁ဝဝဝဝဝ ခန့်ကို ထုတ်ယူနိုင်သည်။ အခြားတိုင်း ပြည်တို့၌မူ ဆားရည်ကို မီးဖြင့်ချက်၍ ထုတ်ယူကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆားထုတ်ယူသောနည်းမှာ ပထမ၌ ဆား ရည်ကို အသင့်အတင့် ခန်းခြောက်သွားသည်အထိ မြေတွင်းများ တွင်နေလှန်း၍၊ ထိုဆားရည်ကိုတစ်ဖန် မီးဖြင့်ချက်ယူကြသည်။ အချို့သော အရပ်ဒေသ များတွင်မူကား၊ ဆားရေတွင် နစ်မြုပ် လျက်ရှိသော သစ်ဆွေးတုံးများကို ဆယ်တင်၍ အခြောက်ခံထား ပြီးလျှင် မီးတိုက်ပေးသည်။ ကျန်ရစ်သောပြာကို ဆားပြာဟုခေါ် ၍၊ ထိုပြာတွင် ဆားအမြောက်အမြား ပါရှိလေသည်။ ဆားပြာ ကို တစ်ဖန် ပင်လယ်ရေတွင်ဖျော်၍ ထိုရေငန်ကို မီးဖြင့်ချက်ယူ ကြလေသည်။ ဆားကို အဓိကတင်ပို့ရောင်းချသော တိုင်းပြည် များသည်ကား အင်္ဂလန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် တရုတ်နိုင်ငံများဖြစ်ကြ သည်။ ထိုသို့ တင်ပို့ရောင်းချသော ဆားအနက် အချို့မှာ ပင်လယ်ရေကိုချက်၍ ရရှိသည့် ဆားဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့နှင့်တကွ သက်ရှိသတ္တဝါဟူသမျှတို့သည် အသက်တည်တံ့နေနိုင်ရန်အတွက် ဆားကို လို၏။ ပမာအားဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့သည် စားသောက်သည့် အစာကိုချေချက်ရန် ဟိုက်ဒရိုကလိုရစ်အက်ဆစ်(HCl)ကို လိုသည်ဖြစ်ရာ၊ ထိုလိုသော အက် ဆစ်ကို ဆားမှရရှိကြ၏။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အစားအစာတွင် ကိုယ် ခန္ဓာ၌ လိုအပ်သောဆား လုံလုံလောက်လောက်မပါ တတ်သောကြောင့် ဆားကိုဖြည့်စွက်၍ သုံးဆောင်ကြရသည်။ သမင်၊ ဒရယ်နှင့် အခြားသားရဲ တိရစ္ဆာန်တို့မှာမူကား မိမိတို့လိုသည့် ဆားကို ဆားကျင်းမှဖြစ်စေ၊ ဆားငန်ရည်ထွက်သော စမ်းမှ ဖြစ်စေ၊ ရရှိကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ တောထဲ၌နေထိုင်သူတို့သည် မိမိတို့၏ဆားကို ညအချိန်တွင် လုံခြုံစွာသိမ်းဆည်း မထားမိသဖြင့် တောတိရစ္ဆာန်များက ဝင်ရောက်စားသောက် သွားသည်ကို တွေ့ကြရသည်။ ရှေးအခါက ပင်လယ်ကမ်းမှ ဝေးလံသော အရပ်ဒေသ၌ နေထိုင်သူတို့တွင် ဆားရရှိရန်မလွယ်ကူချေ။ ထိုလူများသည် ဆားကို ဆားငန်ရည်စမ်းများမှ ရကြ၏။ တစ်ခါတစ်ရံ ဤစမ်း များကို သူပိုင်သည် ငါပိုင်သည်ဟု အငြင်းအခုံဖြစ်ပြီးလျှင် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အလွန်ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်လေ့ရှိခဲ့ဘူးလေ သည်။ သဲကန္တာရများတွင် ရှေးအခါက ဆားကို အိုအေစစ် များမှ ရရှိခဲ့ကြ၏။ ယခုလည်း အချို့သဲကန္တာရရှိ အရပ်ဒေသ များတွင် အိုအေစစ်မှထွက်သည့် ဆားကို မှီခိုကြရလျက်ပင် ရှိသေးသည်။ သဲကန္တာရများတွင် ဝန်တင်ကုန်သည်စုမျာ အသုံး ပြုလျက်ရှိသော လမ်းများမှာလည်း အလွန်ပူပြင်းသည့် သဲပြင် ပေါ်တွင် မနေမနား ဆားရှာထွက်ခဲ့သောလူများ သတ်မှတ်ထား ခဲ့ကြသည့် လမ်းများဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ရှေးအကျဆုံး လမ်းများတွင် အချို့လမ်းများမှာ ဆားသယ်ယူရန်အတွက် ဖောက်လုပ်ခဲ့ကြသောလမ်းများဖြစ်၏။ အီတလီနိုင်ငံရှိ ဆား လမ်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဗိုင်ယာဆာလဲရီးယား(ခေါ်) လမ်းမကြီးသည် ထိုသို့အသုံး ပြုရန်ဖောက်လုပ်ခဲ့သော လမ်းဖြစ်သည်။ လမ်းပန်းအဆက်အသွယ် ခက်ခဲမှုကြောင့် လူသူ အရောက်အပေါက် နည်းသည့်ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အချို့အရပ်ဒေသများတွင် ယခု ထက်တိုင်အောင်ပင် ဆားအလွန်ရှားပါးလျက် ရှိသေးသည်။ အာဖရိကတိုက်ရှိ အချို့လူရိုင်းများသည် ဆားကိုမရရှိနိုင်သည့် အတွက် မျက်နှာဖြူလူမျိုး ခရီးသည်များထံမှ ဆားကိုတွေ့လျှင် ငမ်းငမ်းတက် လက်ဖြင့် ကျုံးယူစားသောက်တတ်ကြသည်။ ဆားကို အစားအသောက်၌ အသုံးပြုသည့်အပြင် အစား အစာများကို တာရှည်ခံအောင် စီမံရာ၌လည်း အသုံးပြုကြ၏။ ဆားနယ်ထားသော အသား သို့မဟုတ် ငါးသည် ပုပ်သိုးခြင်း ကိုဖြစ်စေသည့် ဘက်တီးရီးယားများမှကင်းနိုင်သဖြင့် မပုပ်သိုးဘဲ တာရှည်ခံ၏။ ရောဂါပိုးများကို သေစေ နိုင်သောကြောင့် လည်ချောင်းနာသည့် အခါ၌ဖြစ်စေ၊ သွားနာ သည့်အခါ၌ဖြစ်စေ ဆားရည်ဖြင့် အာခလောက်ပေးရ၏။ ရေခဲ ပေါ်တွင် ဆားဖြူးပေးသောအခါ ရေခဲမှာ အရည်ပျော်၍၊ ထို အရည်သည် ရေခဲထက်ပို၍ အေးသည်။ ကြွေရည်သုတ်ခြင်း၊ ဖန်ချက်ခြင်း၊ ဆပ်ပြာချက်ခြင်းနှင့် ဓာတ်မြေဩဇာ ပြုလုပ်ခြင်း စသော လုပ်ငန်းတို့တွင် ဆားကို အသုံးပြုရသည်။ ရှေးအထက်ကျော်ကာလကပင် ဆားသည် လူတို့၏ ကျန်းမာမှုနှင့် ပျော်ရွှင်မှုအတွက် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း သိရှိခဲ့ကြသဖြင့် ဆားနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အလေ့အထနှင့် အသုံး အနှုန်းများစွာပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ဝေါဟာရတွင် လစာငွေဟု အဓိပ္ပာယ်ထွက်သော စကားလုံးသည် လက်တင် ဝေါဟာရ ဆာလာရီယမ် ဟုခေါ်သော စကားမှဆင်းသက်ခဲ့ သည်။ ဆာလာရီယမ်မှာ ဆားဝယ်ငွေဟု အဓိပ္ပာယ်ရ၍၊ ရောမ နိုင်ငံ ကောင်းစားစဉ်က စစ်သည်တော်များအား ဆားဝယ်ရန် ပေးကမ်းချီးမြှင့်သော ငွေကို ခေါ်သည့်စကားဖြစ်၏။ မြန်မာ လူမျိုးများတွင် နေရာတိုင်း၌ မပါလျှင်မပြီးသူကို ပဲခူးဆား ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ပေါ့သောအဓိပ္ပာယ်ကို ပြောလိုလျှင် ဆားမပါသော ဟင်းလျာကဲ့သို့ဟူ၍ လည်းကောင်း ပြောဆိုလေ့ရှိကြ၏။ ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် အငွေ့ပျံခြင်း ကိုးကား ဆားများ အစားအစာ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%B8

ဆိတ်

ဆိတ်သည် ပါဏဗေဒအလိုအရ 'ကက်ပရာ'မျိုးစုဝင် စားမြုံ့ပြန်ကောင်ဖြစ်သည်။ သိုးနှင့် ဆိတ်တို့သည် ပုံပန်းချင်း အလွန်ဆင်တူလေသည်။ သားမွေးအတွက် မွေးမြူသော သိုးတစ်မျိုးမှာ ဆိတ်နှင့် ခွဲ၍မရေအောင် ဆင်တူနေသဖြင့် တိရစ္ဆာန်အကြောင်း မကျွမ်းကျင်သူများအဖို့ အမြီးအနေ အထားကို ကြည့်၍သာလျှင် ခွဲခြားနိုင်ပေမည်။ ဆိတ်၏အမြီးမှာ အပေါ်သို့ထောင်နေ၍ သိုး၏အမြီးမှာ အောက်သို့ကုပ် ကျနေသည်။ သိုးနှင့်ဆိတ် ခွဲခြား၍သိနိုင်သည့် အခြားတချက်မှာ ဆိတ်၏ကိုယ်လုံး ကိုယ်ဖန်သည် သိုးထက် ငယ်သည့်အပြင်၊ ဆိတ်အမွေးမှာ ပိုရှည်သည်။ ပိုဖြောင့်သည်။ ဆိတ်များကို လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၉၀၀၀-ကျော်ခန့်မှစ၍ မွေးမြူခဲ့သည်ဟု အထောက်အထားများအရ သိရသည်။ ဆိတ်သည်လည်း လူတို့အတွက် အလွန်အသုံးဝင်သော အဖိုးတန်တိရစ္ဆာန်တမျိုးပင် ဖြစ်သည်။ ဆိတ်များကို အသားစားရန်အတွက်သာမက ဆိတ်နို့အလို့ငှါလည်း မွေးမြူကြသည်။ အသားနှင့်နို့အပြင် ဆိတ်သားရေသည်လည်း အသုံးဝင်ပေသည်။ အချို့ဒေသများတွင် ဆိတ်သားရေဖြင့် လူ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ၊ အိမ်ထောင်ပရိဘောဂပစ္စည်းများ စသည်တို့ကို ပြုလုပ်သုံးစွဲကြသည်။ အချို့ဒေသများတွင် ဆိတ်များကို ပေါ့ပါးသော ပစ္စည်းတင်လှည်းဆွဲရန်အထိ သုံးနိုင်သည်ဟု သိရသည်။ သို့သော် ယခုအခါ အချို့နိုင်ငံများတွင် ဆိတ်ပေါက်ဖွားနှုန်း အလွန်မြင့်မားနေသောကြောင့် ခြံဖြင့် စနစ်တကျ မမွေးမြူနိုင်တော့ဘဲ သဘာဝအတိုင်း လွှတ်ကျောင်းထားရသည်။ ထိုဆိတ်များသည် ၎င်းတို့စားကျက်ရရှိရန် သဘာဝတောရိုင်းပင်များကို ဖျက်ဆီးစားသောက်ကြသည်ကို ကြုံတွေ့နေရသည်။ ဆိတ်ရိုင်းများကို ဥရောပတိုက်၊ အာဖရိကမြောက်ပိုင်းနှင့် ဟိမဝန္တာတောင်များပေါ်၌ တွေ့ရသည်။ လူတို့မွေးမြူကြသော ဆိတ်ယဉ်တို့မှာ ပါးရှားနိုင်ငံရှိ ဆိတ်ရိုင်းများမှ ဆင်းသက်လာကြသည်ဟု ယူဆရသည်။ ရှေးပဝေသဏီကာလမှစ၍ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အရပ်ရပ်တွင် ဆိတ်ကိုမွေးမြူခဲ့ကြသည်။ အာရှမိုင်းနားရှိ အန်ဂိုးရားမြို့ကို အစွဲပြု၍ အန်ဂိုးရားဆိတ်ဟု အမည်တွင်သော ဆိတ်မျိုးမှာ ဓမ္မဟောင်းကျမ်းစာခေတ်မှစ၍ ထင်ရှားခဲ့သည်။ အန်ဂိုးရားဆိတ်သည် အရှေ့တိဗက်နိုင်ငံမှ ပေါက်ပွားလာသည်။ အန်ဂိုးရားဆိတ်တွင် ရှည်လျား၍ ပိုးသားကဲ့သို့သားမွေးများ တစ်ကိုယ်လုံးကို ဖုံးအုပ်လျက်ရှိသည်။ ထိုသားမွေးများဖြင့် မိုးဟဲခေါ် ဆိတ်မွေးထည်ကို ရက်လုပ်သည်။ အန်ဂိုးရားဆိတ် မျိုးပေါင်း များစွာရှိရာ၊ အာဖရိကတိုက်တောင်ပိုင်း၊ ဩစတြေးလျတိုက်နှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့တွင် ဤဆိတ်မျိုးကို သားမွေးအတွက် မွေးမြူကြသည်။ သားမွေးအတွက်မွေးမြူကြသော အခြားဆိတ်တစ်မျိုးမှာ ကသ္မီရဆိတ်မျိုးဖြစ်သည်။ ကသ္မီရဆိတ်သည် သာမန်ဆိတ်နှင့်ပို၍တူသည်။ အန်ဂိုးရားဆိတ်မှာ သိုးနှင့်ပို၍ ဆင်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ထင်ရှားသော ကသ္မီရရှောစောင်ကို ထိုကသ္မီရဆိတ်မှရသော သားမွေးဖြင့် ရက်လုပ်လေသည်။ ကသ္မီရဆိတ်၏ အတွင်းထပ် သားမွေးကို ရှောစောင်အဖြစ် ရက်လုပ်သည်။ အပြင် အမွေးများရှည် လေလေ၊ အတွင်းဘက် သားမွေးထပ်မှာ ထူထဲပေါများလာလေလေ ဖြစ်သည်။ အလျားနှင့်အနံ တစ်ကိုက်ခွဲစီရှိသော ရှောစောင်ရရှိရန်အတွက် ဆိတ်ဆယ်ကောင်မှ သားမွေးများကို လိုလေသည်။ ထို့ပြင် လက်ဖြင့်သာ ရက်လုပ်သောကြောင့်၊ စောင်တစ်ထည်ပြီးမြောက်ရန် တစ်နှစ်ခန့်မျှကြာသည်။ ထိုကြောင့် ကသ္မီရ ရှောင်စောင်သည် အလွန်အဖိုးထိုက်တန်၏။ အဆင်ဆန်း ရှောစောင်တစ်ထည်ကို တစ်ခါတစ်ရံ ပေါင် ၃ဝဝ မျှ ပေးရသည်။ အန်ဂိုရားဆိတ်နှင့် ကသ္မီရဆိတ်နှစ်မျိုးလုံးမှာ အရွယ်ငယ်၍၊ နားရွက်များတွဲလျားကျသည့်အပြင် ဦးချိုများ လိမ်နေသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဂရိတ်ဗြိတိန်နိုင်ငံ၊ ဥရောပတိုက်နှင့် မြောက်အမေရိကတိုက်တို့တွင် ဆိတ်များကို နို့စားရန်အတွက် မွေးမြူကြသည်။ နို့စားဆိတ်မျိုးတွင် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံမှ တော်ဂင်ဗုနှင့် ဆာနင်မျိုးများမှာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဆိတ်မျိုးတွင် စူရတ်မြို့မှ စူရတီဆိတ်မျိုးသည် ထင်ရှား၏။ အများအားဖြင့် အရောင်ဖြူသည်။ သားမွေးအတွက်နှင့် ဆိတ်နို့အတွက်သာလျှင် ဆိတ်ကို မွေးမြူကြသည်မဟုတ်ပေ။ အသားစားရန်အတွက် ဖြစ်စေ၊ သားရေအတွက်ဖြစ်စေ၊ ဆိတ်ကို မွေးမြူကြသေးသည်။ ဆိတ်ကလေး သားရေကို လက်အိတ်နှင့် ဖိနပ်ချုပ်ရာ၌ အသုံးများသည်။ သို့သော် ယခုအချိန်တွင် ကြွက်သားရေနှင့် ခွေးသားရေတို့ကို ဆိတ်ကလေး သားရေတုများပြုလုပ်၍ ရောင်းချလျက်ရှိကြသည်။ ဖိနပ်များ၊ စာရွက်စာတမ်းများထည့်ရန် လက်ဆွဲအိတ်၊ စာအုပ်များအတွက် မိုရော့ကို သားရေဖုံးနှင့် အခြားပစ္စည်းများကို ဆိတ်ရေဖြင့် ချုပ်လုပ်ကြသည်။ သားမွေး စောင်နှင့် သားမွေး ကိုယ်ရုံထည်များ ချုပ်လုပ်ရန် အင်ဂိုးရားဆိတ်ရေကို သားမွေးများမပယ်ဘဲ အသုံးပြုကြသည်။ သို့ဖြစ်၍ လူတို့အတွက် ဆိတ်သည် များစွာအသုံးဝင်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ထို့ပြင် ဆိတ်သည် အလွန်ကြံ့ခိုင်သဖြင့် ရောဂါရုတ်တရက်မကူးစက်တတ်ချေ။ ဆိတ်သည် ရွက်ကြမ်း ရွက်နုမရှောင်၊ သစ်ပင်တို့၏ အခေါက်ကိုခွာစား၍ အသက်ရှင် နေနိုင်သည့် သတ္တဝါမျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အခြားတိရစ္ဆာန်များကို မွေးမြူ၍မဖြစ်နိုင်အောင် အစာရေစာ အလွန်ရှားသော အရပ်မျိုးတွင် ဆိတ်ကိုမွေးမြူနိုင်၏။ ဆိတ်၏ သာမန်သက်တမ်းမှာ ၈ နှစ်မှ ၁၂ နှစ်ထိဖြစ်သည်။ ဆိတ်မတို့သည် တစ်ကြိမ်လျှင် ဆိတ်ကလေးနှစ်ကောင် သုံးကောင်မျှ မွေးဖွားလေ့ရှိသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ တစ်ကြိမ်လျှင်ဆိတ်ကလေး လေးကောင်မှ ငါးကောင်အထိလည်း မွေးတတ်သည်။ ဆိတ်မတွင် ဇီးကပ်၍၊ ၂၁ သီတင်း၊ ၂၂ သီတင်းအတွင်းသို့ရောက်မှ သားဖွားတတ်သည်။ ဆိတ်မ၏ အသက် ၁၅ လကျော်မှ မျိုးစပ်ပေးသင့်လေသည်။ ကိုးကား ခွာစုံပါသော တိရစ္ဆာန်များ ဆိတ်များ မွေးမြူရေး

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA

တူ

မြန်မာဘာသာတွင် တူအမည်ဖြင့် အမျိုးအစားများစွားရှိသည်။ အောက်ပါတို့မှ လိုအပ်သည်များကို ရွေးချယ်လေ့လာနိုင်ပါသည်။ တူ(ကိရိယာ) တူ(ဆွေမျိုး) တူ(ဗေဒင်) တူ(ထမင်းစားတူ)

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%B0

ဖား

ဖား သည် ကုန်းနေရေနေသတ္တဝါဖြစ်သည်။ ရှည်လျားသော နောက်ခြေ၊ တိုတောင်းသောခန္ဓာကိုယ်၊ ဆက်စပ်နေလောလက်ချောင်းနှင့် ခြေချောင်းများ၊ ပြူးကျယ်နေသောမျက်လုံးနှင့် အမြီးမရှိခြင်းတို့ သည် ဖား၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာများဖြစ်သည်။ ဖားများသည် ရေတစ်ဝက် ကုန်းတစ်ဝက်နေတတ်သော သဘာဝရှိပြီး ကုန်းပေါ်တွင် ခုန်ခြင်း တွယ်ကပ်ခြင်းတို့ဖြင့် ရွေ့လျားသွားလာကြသည်။ သူတို့သည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဥများကို ရေအိုင်ငယ်လေးများ၊ ရေအိုင်များနှင့် ကန်များတွင် ဥတတ်ကြသည်။ သူတို့၏ အကောင်လောင်း(larvae) များကို ဖားလောင်းများ(tadpoles) ဟုခေါ်ကြပြီး ပါးဟက်များရှိကာ ရေထဲတွင် ကြီးထွားကြသည်။ ဖားအကောင်ကြီးများသည် အသားစားသတ္တဝါများဖြစ်ပြီး သူတို့၏ အစာမှာ arthropods, annelids နှင့် gastropods တို့ဖြစ်သည်။ ဖားများကို နေ့ဖြစ်စေ ညဖြစ်စေ သူတို့၏အသံဖြင့် သတိပြု နိုင်ပြီး အထူးသဖြင့် မိတ်လိုက်သည့်ရာသီတွင် ပို၍ ကြားရလေ့ရှိသည်။ ဖားမျိုးစိတ်အသစ် ကမ္ဘာတွင် မှတ်တမ်းမတင်ရသေးသော ဖားမျိုးစိတ် အသစ်နှစ်မျိုးကို ပခုက္ကူမြို့နယ်၊ ပေါက်အင်းရွာနှင့် ရေစကြိုမြို့နယ်၊ ကန်ပေါက်ရွာတို့မှ တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုတွေ့ရှိချက်အသေးစိတ်ကို International peer review journal(Zoological Research-ZR - journal) Volume 40 Issue 4 တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ (၁၈)ရက်‌နေ့က ဖော်ပြကာ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ အဆိုပါ မျိုးစိတ်အသစ်များကို ပခုက္ကု ဧရာဝတီမြစ်ကူးတံတားအနီး ပေါက်အင်းမှာ တွေ့ရှိခဲ့၍ မျိုးစိတ်အသစ်အမည်ကို Microhyla Irrawaddy ဟုလည်းကောင်း၊ ကန်ပေါက်ရွာအနီးမှ တွေ့ရှိခဲ့သော မျိုးစိတ်သစ်ကို Microhyla fodiens ဟုလည်းကောင်းအသီးသီးအမည်ပေးခဲ့လေသည်။ တွင်းအောင်းသဲဖားအမျိုးအစားဖြစ်သည်။ အရွယ်အစားမှာ လက်သည်းခွန် အရွယ်အစားမျှ ဖြစ်ပြီး အရွယ်ရောက်အကောင်သည် ၅ စင်တီမီတာခန့်သာရှိ၍ ခြေလေးချောင်း သတ္တဝါများတွင် အရွယ်သေးငယ်လွန်းသည်ဟု သိရသည်။ ဒေသအခေါ်အဝေါ်မှာ ဖလတက်၊ ဖလက်နီဟု အမျိုးမျိုး ခေါ်ကြသည်။ ကိုးကား ဖားများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%96%E1%80%AC%E1%80%B8

ဘဲ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဝမ်းဘဲနှင့်ငန်းအမျိုးပေါင်း ၃၄ မျိုးရှိသည်ဟု သိရသော်လည်း ၆ မျိုးသာလျှင် ဌာနေငှက်များဖြစ်ကြသည်။ ကျန်အမျိုးများမှာ ဆောင်းရာသီဧည့်သည်ငှက်များ ဖြစ်ကြ၍ စက်တင်ဘာလ၊ သို့မဟုတ် အောက်တိုဘာလလောက်တွင် ရောက်လာပြီးလျှင် မတ်လတွင် တိဗက်ကုန်းပြင်မြင့်သို့ဖြစ်စေ၊ သို့မဟုတ် ထို့ထက် မြောက်ဘက်ကျသော ဒေသများသို့ဖြစ်စေ တစ်ဖန် ပြန်သွားကြသည်။ ရေပျော်ငှက်များဖြစ်၍ ခြေချောင်းများတွင် ရေယက်ရှိသည်။ နှုတ်သီးပြားသည်။ အဖိုများမှာ အရောင်စုံ၍ တောက်ပြီး အမများမှာ ခပ်မှိုင်းမှိုင်းအရောင်ရှိသည်။ အမွှေးချချိန်တွင် အဖိုနှင့်အမမှာ ဆင်တူသည်။ ရေနေသတ္တဝါငယ်များနှင့် ရေတွင်ပေါက်သော အပင်များကို စားသောက်ကြသော်လည်း အချို့ကမူ ကွင်းပြင်များတွင် ကျက်စား၍ ကောက်နှံများကို စားသည်။ အများစုမှာ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြပြီး ခရီးဝေးပျံနိုင်သည်။ လည်တိုင်ကို ဆန့်လျက် လျင်မြန်စွာ ရှေ့သို့ဦးတည်၍ ပျံသည်။ အများစုမှာ ရေစပ်အနီး ချုံတောများတွင် အသိုက်ဆောက်ကြသော်လည်း အနည်းငယ်ကမူ သစ်ခေါက်များ၌ ဆောက်သည်။ အုပ်လိုက်သင်းလိုက် နေကြသည်။ စစ်စလီငှက် စစ်စလီခေါင်းမဲ ဘဲခေါင်းစိမ်း‎ ဝမ်းဘဲ‎(သို့) ဂျားမ ဘဲအ‎ ဘဲရစ် ရေဝမ်းဘဲ ဟင်္သာ/စက္ကဝါက်စက္ကဝါက် တောဘဲ/မန်ဒါလီ မောက်တင် ကလကတ်(ကရကတ်) ဘဲကျား(ဘဲတောင်ကျား) ဘဲပြာကလေး ကိုးကား အများသုံးနာမည်အလိုက် ငှက်များ ဘဲမျိုးရင်းဝင် ငှက်များ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%B2

လား (တိရစ္ဆာန်)

{{Hybridbox |name = လား (Mule) |image = Juancito.jpg |status = DOM |genus = Equus |father = africanus asinus |father_link = မြည်း |mother = ferus caballus |mother_link = မြင်း |synonyms =''Equus mulus }}လား (E. asinus + caballus) သည် မြည်းအထီး နှင့် မြင်းအမ ပေါင်း၍မွေးလာသော တိရစ္ဆာန်ဖြစ်သည်။ မြင်းအထီးနှင့် မြည်းအမ ပေါင်းမွေးတိရစ္ဆာန် ဟင်နီခေါ်သည်။ မြည်းအထီးနှင့် မြင်းအမကို မျိုးစပ်ပေးလိုက်လျှင် လား''' (Mule) ဟုခေါ်သော တိရစ္ဆာန်အစပ်မျိုးကို ရရှိလေသည်။ မြင်းအထီးနှင့်မြည်းအမ စပ်၍ ပေါက်ပွားလာ သော လား ကဲ့သို့ မျိုးစပ်တိရစ္ဆာန်လည်း ရှိပေသေးသည်။ သို့ရာတွင် ပထမဖော်ပြထားသော မျိုးဖက်အစုံမှ ပေါက်ပွားလာသည့် လားအစစ်လောက် အသုံးမဝင်သဖြင့် မြင်းအထီးနှင့် မြည်းအမများကို တမင်သက်သက် မျိုးစပ်ပေးလေ့မရှိ ကြချေ။ လားတို့တွင် အညို၊ သို့မဟုတ် ညိုနီရောင် အသွေး အဆင်း ရှိကြသည်သာများ၏။ မြည်းနှင့်လားကို ပုံသဏ္ဌာန် ခွဲခြား၍ အမြန်သိနိုင်ရန် မှာ ထိုတိရစ္ဆာန်တို့၏ နားရွက်ကို ကြည့်ရှုရပေသည်။ လားတွင် မြင်းထက် ရှည်ဖားသော နားရွက် များရှိသည်။ လားသည် အမိအဘနှစ်ဘက်လုံးမှ ဂုဏ် အင်္ဂါ လက္ခဏာတို့ကို ဆက်ခံရယူထားသော သတ္တဝါမျိုးဖြစ်ရာ စိတ်ရှည် ခြင်း၊ သည်းခံခြင်း၊ စိတ်တည်ငြိမ်ခြင်းနှင့် လက်ခြေ မြဲမြံခြင်း စသော အင်္ဂါ ရပ်တို့ကို ဖခင်ဖြစ်သော မြည်းအထီးထံမှ ဆက်ခံထား၍ ခွန်အားဗလနှင့် သတ္တိကိုမူ မိခင်ဖြစ်သော မြင်းအမ ထံမှ ရရှိထားလေသည်။ ဝန်တင်ရန်ဖြစ်စေ၊ ခိုင်းစေရာ၌ဖြစ်စေ၊ လားသည် မြင်းထက်ပို၍စိတ်ချရသော တိရစ္ဆာန်ဖြစ်သည်။ မြင်းကို ခိုင်းစေ သည့်အခါ တင်နေကျ ဝန်ထက်ပို၍ တင်မိလျှင် ပေကတ်ကတ် လုပ်တတ်သောအလေ့ရှိ၏။ လားမှာမူ မြင်းထက်ပို၍ စိတ်ရှည် နိုင်သည်။ လား၏သားရေမှာ မြင်းထက်ပို၍ မာကျောသဖြင့် နေပူ မိုးရွာ မရှောင် ခိုင်းစေနိုင်သည်။ ထိုကြောင့် လူတို့သည် လားကို ရှေးကျသော ခေတ်အခါမှစ၍ ဝန်တင်ရန်၊ ဝန်ဆွဲရန်အတွက် အသုံးချခဲ့ကြသည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင်မျိုးစပ်၍ လားအမြောက်အမြားကို မွေးမြူကြသည်။ ဥရောပတိုက် တောင်ပိုင်း၌ လားကို အသုံးများသည်။ ယခု ခေတ်တွင် စစ် ဘက်သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၌ လားကို လေးလံသော ဝန်များဆွဲရန်အတွက် အသုံးပြုကြသည်။ လားသည် ကိုယ်အရွယ် အစားနှင့်မမျှအောင် လေးလံသော ဝန်ကို ဆွဲနိုင်စွမ်းရှိသည့်အပြင် မြင်းထက်ကိုယ်ဟန်ကြော့ရှင်း၍ ဖျတ်လတ် သဖြင့် ဤကဲ့သို့ စစ်ဘက်တွင် အသုံးများသည်။ လားအချင်းချင်းကိုဖြစ်စေ၊ လားနှင့်မြည်း သို့မဟုတ် လားနှင့်မြင်းတို့ကိုဖြစ်စေ မျိုးတင်အောင် စပ်ပေး ၍မရချေ။ လားများကို မျိုးစပ်၍ တစ်ခါ နှစ်ခါ အောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း ကြား သိရဖူးရုံမျှရှိသည်။ အခြေအမြစ် ခိုင်လုံသည်ဟူ၍ကား မဆိုနိုင်ပေ။ ကိုးကား ခွာမစုံသော တိရစ္ဆာန်များ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%B8%20%28%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%9B%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA%29

ကျား

ကျားများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ၁၁ ပေခန့် ရှည်လျား၍ အလေးချိန်အားဖြင့် ၃၃၀ ကီလိုဂရမ် (၆၆၀ ပေါင်) ခန့်ရှိကြသည်။ ကျားတစ်ကောင်၏ အစွယ်သည် ယေဘုယျအားဖြင့် ၄ လက်မခန့် ရှည်သည်။ အချို့ကျားများသည် ၎င်းထက်ပင် ပို၍ ရှည်လျားကြသည်။ တောတွင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တွင် အသက်အားဖြင့် ၁၀ နှစ်မှ ၁၅ နှစ်ခန့်ထိ နေထိုင်နိုင်ကြသည်။ ၎င်းကို ချုပ်လှောင်မွေးမြူထားပါက အသက် ၂၀ ထိ ရှည်နိုင်ကြသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ခြင်္သေ့သည် အာဖရိကတိုက်များတွင် စိုးမိုးနေသည်ကို တွေ့ရသကဲ့သို့ ကျားသည်လည်း အာရှတိုက်တစ်ခွင်တွင် သားကောင်များပေါ်၌ မင်းမူလျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ အကယ်စင်စစ်ကျားမှာ ကျားဆရာကြောင်ဟုသော ဆိုရိုးစကားအတိုင်း ကြောင်မျိုးရင်း တွင်ပါဝင်သည်။ အိမ်တွင်လက်သတ်မွေးထားသော ကြောင်နှင့်နိုင်းစာကြည့်ပါက အရွယ်အစားကြီးမားခြင်းမှလွဲ၍ ခြားနားမှုများစွာ မရှိလှသည်ကို တွေ့ရသည်။ ကျားသည် တောက်ပြောင်လှပသော အသွေးအမွေး၊ အချိုးအစားကျနပြေပြစ်သော ကိုယ်လုံးကိုယ်ထည်၊ ဖျတ်လတ်ပေါ့ပါးသော ကိုယ်ဟန်တို့ကြောင့်၊ ကြောင်မျိုးဝင် တိရစ္ဆာန်အပေါင်းတို့တွင် အလှပဆုံးနှင့် အချိုးအကျဆုံးဖြစ်သည်။ အာရှတိုက်တစ်ခွင်လုံးတွင် ကျားအမျိုးမျိုး ရှိသည့်အနက် ဘင်္ဂလားကျားမျိုးမှာ လူသိအများဆုံးဖြစ်သည်။ အခြားအတော်အသင့် လူသိများသော ကျားမျိုးတို့မှာ မန်ချူးရီးယားကျား၊ ကော်ကေးရှားကျားနှင့် ပသျှူးကျားမျိုးတို့ ဖြစ်သည်။ လူသိအများဆုံး ဘင်္ဂလားကျား၏အသွေးအမွေးမှာ အခြားကျားများနှင့် မတူ၊ နီဝါဝါအရောင် ရှိပြီးလျှင် တစ်ကိုယ်လုံးတွင် အနက်ရောင် အစင်းကြီးများဖြင့် လှပစွာရှိသည်။ ကျားကို သဘာဝက ဤကဲ့သို့ မြေကြီးနှင့် ခွဲမရအောင် ရောင်စုံခြယ်၍ ပေးထားသောကြောင့် တောချုံ ပိတ်ပေါင်းများအကြား သို့မဟုတ် မြက်ရှည်တောကြီးများ၏ အလယ်တွင် ရှိနေလျှင်၊ ကျားမှန်း ရုတ်တရက် ခွဲခြားသိရှိနိုင်ရန် ခဲယဉ်းသည်။ ကြောင်မျိုးတွင် ပါဝင်သော တိရစ္ဆာန်များမှာ ရေနှင့် များစွာမနီးစပ်ကြချေ။ သို့သော် ကျားမှာ ဤသို့မဟုတ်ဘဲ တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ထူး နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ ကျားသည် ရေကူး ကျင်လည်၏။ ထိုမျှသာမက အလွန့်အလွန်အခက်အခဲ အကျဉ်းအကျပ်နှင့်တွေ့သည့်အခါများတွင် သစ်ပင်ကိုပင် တက်နိုင်သေးသည်။ ကြောင်ကဲ့သို့ ညည့်အချိန်တွင် ပို၍ မျက်စိစူးသဖြင့် နေ့အချိန်တွင် သားကောင်လိုက်လေ့ မရှိဘဲ ညအခါမှသာ လှည့်လည်ကျက်စားလေ့ရှိသည်။ အစာရှာထွက်သည့်အခါတွင် အမဲကောင်ကို မှောင်ခိုပုန်းလျိုး၍ အုပ်ဖမ်းသတ်ဖြတ်စားသောက်တတ်သည်။ သားကောင်လိုက်ရာတွင် အလွန်ပင် ရဲစွမ်းသတ္တိရှိ၍ မည်သည့် သတ္တဝါမျိုးကိုမဆို အယဉ် အရိုင်းမရွေး တွေ့မရှောင် ကိုက်သတ်လေ့ရှိသည်။ ကျားသည် လူကို အလိုအလျောက် ရန်ပြုခဲသည်။ လူကို သတ်ဖြတ်စားသောက်ရန် အပတ်တကုတ် ကြိုးပမ်းအားထုတ်လေ့မရှိပေ။ သို့ရာတွင် လူ၏အသားကို တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ မြိုးမြိုးမြက်မြက် စားလိုက်ရဖူးသော ကျားသည် လူကိုပင်လိုက်လံ သတ်ဖြတ်စားသောက်တတ်သည်။ ယခင်က စားခဲ့ဖူးသော အခြားအသားအားလုံးကို ပစ်ပယ်၍၊ လူ၏ အသားကိုသာ တန်းတန်းစွဲ တပ်မက်၍ နေသော ကျားမှာ အမှန်ပင် ကြောက်စရာကောင်းပေသည်။ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့ရှိ တောထူထပ်သောနေရာများတွင် ကျားကို အလွန်တရာကြောက်ရွံ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယတိုင်းရင်းသားများသည် ကျားကို လွန်စွာကြောက်ရွံ့ကြသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုအရပ်ဒေသများတွင် တစ်နှစ်တစ်နှစ်လျှင် ကျားကြောင့် လူတစ်ထောင်မျှ သေဆုံးကြရသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အသက်အရွယ်ငယ်သေးသော ကျားပျိုများသည် သန်စွမ်းရဲရင့်ကြသဖြင့် ကျားအိုများထက် ပို၍ကြောက်စရာကောင်းသည်။ အမဲလိုက်သမားများသည် ကျားပစ်ထွက်ရာ၌ အသက်ဆံဖျား စွန့်စားရသည်။ အချို့ကျားပစ်သမားများသည် ကျားကို ဆင်ပေါ်မှ အကာအကွယ်ယူ၍ ပစ်လေ့ရှိကြ၏။ အချို့မှာလည်း ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ၌ မကြခဏတွေ့ရသည့်အတိုင်းပင် လင့်စင်ထိုးကာ ပစ်လေ့ရှိသည်။ ထိုသို့ပစ်သည့်အခါတွင် မိမိတို့အလိုရှိသည့် နေရာသို့ ကျားရောက်လာစေရန် ပစ်ကွင်းတွင် အမဲသေတစ်ကောင်ဖြင့် မျှားခေါ်ရသည်။ သို့သော် ကျားကို ပစ်ခတ်ဖမ်းယူရန်မှာ ထင်သလောက်မလွယ်ကူချေ။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ကျားသည် အကောင်ပင်ကြီးသော်ငြားလည်း အလွန်ပေါ့ပါးဖျတ်လတ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကျားမှာ အစာကို ရှာဖွေရာ၌သော် လည်းကောင်း၊ အစာရှာဖွေရာတွင် တွေ့ရသော အန္တရာယ်များကို ရှောင်ကွင်းရာ၌သော်လည်းကောင်း၊ အံ့ဩဖွယ်ကောင်းလောက်အောင် ပါးနပ်လျင်မြန်ရုံသာမက၊ ရဲလည်း ရဲရင့်ပေသည်။ ကျားမှာ သူဇာတိတောရိုင်းဒေသနယ်တွင်ဖြစ်မူ အသွေးအသားကို လိုချင်မက်မောသော သတ္တဝါဖြစ်သည်။ လွတ်လွတ်လပ်လပ် မနေရဘဲ ချုပ်နှောင်ခံနေရသောအခါ ကျားသည် မည်သူ့ကိုမဆို သစ္စာဖောက်ဖျက်လျက် အသက်ကို ရန်မူရန် အခွင့်အရေးကို အမြဲတမ်း ရှာဖွေနေတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် တိရစ္ဆာန်ရုံများသို့ အလည်အပတ်သွားသည့်အခါတွင် ကျားကို သွားမစဘဲ စည်းကမ်းသေဝပ်စွာ ကြည့်ရှုရန် သတိပြုရမည်။ အမဲလိုက်ခြင်း များသောအားဖြင့် ကျားများသည် တောတွင်းတွင် အကြီးစားသတ္တဝါများနှင့် အလတ်စားသတ္တဝါများ (ပေါင် ၂၀၀ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိသော) ကို အမဲလိုက်စားသောက်လေ့ ရှိသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ကျားများသည် အလွန်ကြီးမားသော အရွယ်ရောက်ပြီး အာရှဆင်များနှင့် အိန္ဒိယကြံများကို အမဲလိုက်လေ့ မရှိပေ။ မျိုးပွားခြင်း နှင့် မျိုးစပ်ခြင်း ကျားအမသည် တစ်ကြိမ်လျှင် ၂ ကောင်မှ ၅ ကောင်အထိ သားပေါက်တတ်၏။ မွေးဖွားပြီးစတွင် ကျားကလေးသည် မိခင်ကျားမကြီးနှင့် အချိန်အတန် ကြာသည့်တိုင်အောင် အတူတကွ နေထိုင်လေ့ရှိ၏။ အသက်သုံးနှစ်အရွယ်ခန့်တွင် သားကောင်လိုက်ပုံလိုက်နည်းကို မိခင်ကျားမကြီးက သေချာစွာ သင်ကြားပြသပေးသည်။ ထို့နောက်မှ မိမိဘာသာအလျောက် တသီးတခြားသားကောင် လိုက်ထွက်နိုင်သည်။ တိရစ္ဆာန်ရုံများတွင် ယခုအခါ [[ခြင်္သေ့နှင့် ကျားကို အတူတကွ မျိုးစပ်ပေါက်ဖွားစေနိုင်သည်ကို တွေ့ရ၏။ ဖခင်က ကျား၊ မိခင်ကခြင်္သေ့မဖြစ်လျှင် ကျားခြင်္သေ့ဟု ခေါ်၍ မိခင်ကကျားမ၊ ဖခင်က ခြင်္သေ့ဖြစ်လျှင် ခြင်္သေ့ကျားဟုခေါ်ကြလေသည်။ မျိုးသုဉ်းမှုအန္တရာယ်နှင့် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှု အခြေအနေ ၂၀၁၀ခုနှစ်သည် တရုတ်ရိုးရာပြက္ခဒိန်အရ ကျားနှစ်ဖြစ်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့မှ ပညာရှင်များ၏ ကွင်းဆင်းလေ့လာထားသော စစ်တမ်းများအရ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် ကျားမျိုးကောင်ရေ (၃၆၀၀)ခန့်သာကျန်ရှိတော့သဖြင့် မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်နိုင်သည့်အန္တရာယ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ပညာရှင်တို့၏ မှတ်တမ်းများအရ လွန်ခဲ့သော နှစ်(၁၀၀)ခန့်က ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကျားကောင်ရေစုစုပေါင်း တစ်သိန်းခန့်ရှိခဲ့ပြီး နှစ်တစ်ရာကာလအတွင်း ဤမျှအထိလျော့ကျသွားခြင်းဖြစ်သည်။ ရုရှားနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် ဗလာဒီမီယာပူတင်နှင့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာ ရောဘတ်ဇိုးလစ် (Robert Zoellick) တို့၏ ဦးဆောင်စီစဉ်မှုဖြင့် "အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကျားမျိုး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး ဖိုရမ်" ကို ၂၀၁၀ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ (၂၁)ရက်နေ့တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၊ စိန့်ပီတာစဘာ့တ်မြို့တွင် ကျင်းပရန်ရှိသည်။ ကျားကောင်ရေလက်ကျန်ရှိနေသေးသော နိုင်ငံများဖြစ်ကြသည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဘူတန်၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာ၊ မလေးရှား၊ နီပေါ၊ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ် စုစုပေါင်း (၁၃)နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။ ပညာရှင်များ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းမပြုပဲ ယခုအတိုင်းသာ ထားလိုက်ပါက လာမည့်နှစ်တွင် ကျားကောင်ရေ ၂၀၂၂ကောင်ခန့် ထပ်မံကွယ်ပျောက်နိုင်ကြောင်း ထောက်ပြထားကြသည်။ ရုရှားနိုင်ငံတွင် ဆိုက်ဘေးရီးယားကျားမျိုး ကောင်ရေ (၄၀၀)ခန့် ကျန်ရှိနေသေးပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ကျားကောင်ရေ (၁၅၀)ကျော် ကျန်ရှိသေးကြောင်း သိရသည်။ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ ( World Wildlife Fund - WWF) ၏ စစ်တမ်းကောက်လေ့လာချက်အရ လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် ကျားကောင်ရေ (၁၀၀၀)ကျော် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကြောင်းသိရသည်။ တစ်နှစ်လျှင်ပျမ်းမျှ (၁၀၄)ကောင်မှ (၁၁၉)ကောင်နှုန်းဖြင့် ပျောက်ကွယ်နေရသည်။ ကမ္ဘာ့ကျားကောင်ရေစုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက်ကျော်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် ကျားကို ဆေးဖော်ရန်အတွက် အသုံးချသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ တရုတ်အာဏာပိုင်များအနေဖြင့်လည်း နှစ်ပေါင်းထောင်ကျော်မျှ အရိုးစွဲလာခဲ့သော ရိုးရာ အစဉ်အလာဖြစ်နေသည့် အတွက် အဆိုပါ ကိစ္စကို ကိုင်တွယ်ရ ခက်ခဲနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ ကျားကောင်ရေ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျားကောင်ရေ ၁၅၀ ဝန်းကျင်အောက်သာ ကျန်ရှိတော့သောကြောင့် သိပ္ပံနည်းကျ စာရင်းကောက်ယူမှုများကို သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ဆက်လက်ပြုလုပ်သွားရန် ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကျားထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေ ဖြစ်သည့် ကချင်ပြည်နယ်ရှိ ဟူးကောင်းချိုင့်ဝှမ်း ကျားထိန်းသိမ်းရေးဒေသတွင် ကျားကောင်ရေ (၅၀) ကျော်သာ ရှိတော့ကြောင်း သိရှိရသည်။ ကျားမျိုးများ လျော့နည်း လာရခြင်းမှာ ကျားနေထိုင်ရန် သစ်တောများပြုန်းတီးလာခြင်း၊ ရာသီဥတု အခြေအနေနှင့် အမဲလိုက်ခံရခြင်းများကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဇီဝမျိုးရိုးခွဲခြားမှု အောက်ပါ ဇယားကားချပ်သည် ဇီဝမျိုးခွဲပညာရှင်များမှ သိပ္ပံနည်းကျ ခွဲခြားထားသော မျိုးရိုးဇယားဖြစ်သည်။ မျိုးစိတ်ခွဲများ ကြောင်မျိုးရင်းတွေထဲမှ Panthera လို့ခေါ်တဲ့ ကြောင်မျိုးရင်းခွဲတွင် နှင်းကျားသစ် (Snow Leopard)၊ ကျားသစ် (Leopard)၊ ဂျိုက်ဂွါး (Jagaur)၊ ခြင်္သေ့ (Lion)၊ ကျား (Tiger)စသည့်တို့ ပါဝင်ပြီး ကြောင်မျိုးရင်း အားလုံးထဲတွင် ကျားသည်အရွယ်အစားအားဖြင့် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ကြောင်မျိုးရင်းထဲတွင် အကြီးဆုံးသတ္တဝါဖြစ်သောကျားတို့သည် ဘင်္ဂလား ၊ မန်ချူးရီးယား၊ စူမတြား ၊ အင်ဒိုချိုင်းနား စသဖြင့် ကျားမျိုးစိတ်ပေါင်းများစွာရှိပြီး ထိုအထဲမှာ ဆိုက်ဘေးရီးယားကျားက အကြီးဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ကျားတွေကို အာရှတိုက်တစ်တိုက်လုံးမှာ တွေ့ရလေ့ရှိပါတယ်။ ခြင်္သေ့တွေအာဖရိက ကိုရောက်သွားရခြင်းမှာ ရှေ့ယခင်ကအာရှတွင် ကျားတွေအဆမတန်ပေါလာတဲ့အတွက်ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျားမျိုးစိတ်ထဲမှာ အရှားပါးဆုံးကတော့ ရွှေရောင်ကျားဖြစ်ပါတယ်။ လူသိအများဆုံး ဘင်္ဂလားကျား၏အသွေးအမွေးမှာ အခြားကျားများနှင့် မတူ၊ နီဝါဝါအရောင် ရှိပြီးလျှင် တစ်ကိုယ်လုံးတွင် အနက်ရောင် အစင်းကြီးများဖြင့် လှပစွာရှိနေတတ်ပါတယ်။ လက်ခံအသိအမှတ်ပြုထားသော ကျား မျိုးစိတ်ခွဲ (၁၁) မျိုးရှိသည်။ ယင်းတို့အနက် နှစ်မျိုးဖြစ်သည့် ထရီနီးနှင့် ဂျပန်ကျားများသည် သမိုင်းမတင်မီ ခေတ်ကတည်းကပင် မျိုးသုဉ်းသွားခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။ ကျန်မျိုးစိတ်ခွဲများ အားလုံးသည် အနည်းဆုံး ၂၀ ရာစု အလယ်ပိုင်းအထိ ရှင်ကျန်ခဲ့ကြပြီး ယင်းတို့အနက် သုံးမျိုးကို မျိုးသုဉ်းသွားခဲ့ပြီဟု သတ်မှတ်ခဲ့ကြပြန်သည်။ တောင်အာရှ (အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်)၊ အရှေ့အာရှ (တရုတ်၊ မွန်ဂိုးလီးယား၊ မြောက်ကိုရီးယား၊ ဆိုက်ဘေးရီးယား၊ တောင်ကိုရီးယား) နှင့် အင်ဒိုနီးရှား ကျွန်း သုံးကျွန်း အပါအဝင် အရှေ့တောင်အာရှ ဒေသများတွင် ကျားများ၏ အဓိက သမိုင်းအစဉ်အလာကြီးသော နယ်မြေများသည် အလွန်အမင်း ကျုံ့လာနေပြီး ပင်လယ်နက် (အီရန်၊ ဂျော်ဂျီယာ၊ တောင်ပိုင်း ရုရှား၊ တူရကီ) နှင့် ဗဟို အာရှ (ကာဇက်စတန်၊ တက္ကမန်နစ္စတန်၊ ဥဇဘက်ကစ္စတန်) ဒေသများတွင် မျိုးသုဉ်းသွားပြီ ဖြစ်သည်။ ရှင်သန်ဆဲတည်ရှိဆဲ မျိုးစိတ်ခွဲများ ယနေ့ခေတ်တိုင် ကျန်ရှိနေသေးသည့် မျိုးစိတ်ခွဲများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည် - ဘင်္ဂလား ကျား ဆိုက်ဘေးရီးယား ကျား တောင်တရုတ် ကျား အင်ဒိုချိုင်းနား ကျား မလ္လာယု ကျား ဆူမတြား ကျား မျိုးသုဉ်းသွားသော မျိုးစိတ်ခွဲများ အောက်ဖော်ပြပါ ကျား အမျိုးအစားများမှာ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်သွားသော မျိုးစိတ်ခွဲများ ဖြစ်သည် - †ကက်စ္စပီရံ ကျား †ဂျာဗား ကျား †ဘာလီ ကျား ကိုးကား ကြောင်ကြီးမျိုးစုဝင် တိရစ္ဆာန်များ ထိပ်တန်းသားရဲတိရစ္ဆာန်များ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8

ယုန်

ယုန်ကို သာမန်အားဖြင့်သာ သိသူများသည်။ တစ်မျိုးနှင့် တစ်မျိုးကို ခွဲခြား၍ သိသူကား နည်းသည်။ အမှန်မှာ ယုန် (၂)မျိုးရှိရာ တစ်မျိုးမှာ ကွင်းယုန် () ဖြစ်၍ ကျန်တစ်မျိုးမှာ တွင်းယုန် () ဖြစ်သည်။ ပါဏဗေဒအလိုအရ ကွင်းယုန် နှင့် တွင်းယုန် နှစ်မျိုးစလုံးသည် လက်ပိုရီဒီး (Leporidae) မျိုးရင်းဝင်များဖြစ်ကြပြီး လက်ဂိုမော်ဖား (Lagomorpha) မျိုးစဉ်အောက်၌ ပါဝင်ကြလေသည်။ ကွင်းယုန် ကွင်းယုန်သည် ယင်း၏ အမွှေးထူခြင်း၊ နားရွက်ရှည်ခြင်းနှင့် လျင်မြန်ခြင်းတို့ကြောင့် လူသိများသည်။ အမှန်မှာ ကွင်းယုန်သည် အလျင်မြန်ဆုံး တိရစ္ဆာန်ငယ်များတွင် ပါဝင်လေသည်။ ဘေးအန္တရာယ်နှင့် တွေ့ကြုံလျှင် ကွင်းယုန်သည် ယင်း၏ လျင်မြန်ခြင်းကိုသာ အားကိုးလေသည်။ ထိုနည်းဖြင့် ကွင်းယုန်သည် ရန်သူများ၏ဘေးမှ လွတ်ကင်းနိုင်လေသည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ကွင်းယုန်များကို တွင်းယုန်များအဖြစ် ပြောဆိုနေခြင်းသည် စင်စစ်အားဖြင့် မှားလေသည်။ ကွင်းယုန်ကို ကမ္ဘာအနှံ့အပြား၌လိုလိုပင် တွေ့နိုင်သော်လည်း တွင်းယုန်ကိုမူ ဥရောပတိုက်တွင်သာ စ၍ တွေ့ရသည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် တွင်းယုန်များကို အခြားတိုင်းပြည်များသို့ သယ်ဆောင်သွားကြလေသည်။ တွင်းယုန်သည် ကွင်းယုန်ထက် ကိုယ်ထည်သေးသည့်အပြင် ခြေထောက်များနှင့် နားရွက်များသည်လည်း ကွင်းယုန်လောက်မရှည်ကြချေ။ ကွင်းယုန်သည် မြေပြင်ပေါ်၌ နေထိုင်သော်လည်း တွင်းယုန်ကမူ မြေတွင် တွင်းများတူး၍ နေထိုင်လေသည်။ တွင်းယုန်သည် ကွင်းယုန်ကဲ့သို့ ပြေးရာတွင် မမြန်ချေ။ ထိုသို့ ဖြစ်ရသည်မှာ ရန်သူများဘေးမှ လွတ်ကင်းစေရန် ဝေးဝေးမပြေးရဘဲ၊ ယင်းတို့နေထိုင်ရာ တွင်းများအထိသာ ပြေးရန်လိုခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပေသည်။ ထို့ပြင် တွင်းယုန်သည် မွေးဖွားရာ၌ ကွင်းယုန်ကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ မျက်စိမမြင်ဘဲနှင့် အမွှေး လုံးဝနီးပါးမရှိဘဲ မွေးဖွားသည်။ ကွင်းယုန်များသည် ၁၇ လက်မမှ ၂၅ လက်မအထိ ရှည်တတ်သည်၊ အမြီးသည် တို၍ အမွှေးများပြီးလျှင် အပေါ်သို့ ထောင်လျက်ရှိသည်။ ကွင်းယုန်သည် မြေပြင်တွင် ခုန်လွှား၍ ပြေးသွားသောအခါတွင် ယင်း၏ ဖြူဖွေးသောအမြီးအောက်ပိုင်းကို ထင်ရှားစွာ မြင်နိုင်ပေသည်။ နားရွက်များကို ထောင်လိုက်သောအခါတွင် အမည်းအမှတ်အသားများကို မြင်ရသည်။ ကွင်းယုန်တစ်ကောင် မြေကြီးပေါ်၌ ရပ်နေသောအခါတွင် ယင်း၏အရောင်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်အရောင်တို့သည် တူလှသဖြင့် ကွင်းယုန်ကို မြင်နိုင်ရန် ခဲယဉ်းသည်။ ကွင်းယုန်၏ အသက်ရှူမှုနှင့်ပါးမုန်းမွှေးများ၏ လှုပ်ရှားနေမှုကြောင့်သာ ကွင်းယုန်ရှိနေကြောင်း သိနိုင်လေသည်။ ကွင်းယုန်၏ အပေါ်နှုတ်ခမ်းသည် ကွဲနေ၏။ နှာခေါင်းနှင့် နှုတ်ခမ်းတို့သည်လည်း အစဉ်လှုပ်ရှားနေသည်ဟု ထင်ရလေသည်။ အထူးသဖြင့် ကွင်းယုန်ကလေးများတွင် ထိုသို့ ဖြစ်တတ်သည်။ ရှေ့ခြေထောက်တွင် ခြေချောင်းကလေးများ ငါးချောင်းစီရှိ၍ နောက်ခြေထောက်များတွင်မူ လေးချောင်းစီသာရှိသည်။ ကွင်းယုန်သည် မလွှဲသာ၍ ရန်သူကို ခုခံရလျှင် ယင်း၏နောက်ခြေများနှင့် ရန်သူကို နာကျင်အောင် ကန်ကျောက်နိုင်လေသည်။ ကွင်းယုန်သည် ယင်း၏နောက်ခြေများကြောင့် အတော်အလှမ်းကျယ်စွာ ခုန်လွှားနိုင်သည်။ ယင်း၏ ရှေ့ခြေထောက်များကို ရှဉ့်များကဲ့သို့ အစာစားရာတွင် အသုံးမပြုနိုင်ချေ။ ကွင်းယုန်နှင့် တွင်းယုန်နှစ်မျိုးစလုံးသည် ကြောက်တတ်သော်လည်း မလွှဲသာ၍ သားငယ်ကလေးများအတွက် ခုခံရန် လိုသောအခါတွင် ရဲရင့်စွာ ခုခံတတ်ကြသည်။ ခုခံရာတွင် ယင်းတို့၏ သန်မာသော နောက်ခြေထောက်များကို အသုံးပြုကြသည်။ တစ်ခါက မြွေပါမြီးတို တစ်ကောင်နှင့် မြွေတစ်ကောင်အား သတ်ထားသည်ကို တွေ့ရဖူးသည်။ အိမ်တွင် မွေးမြူထားသည့် တွင်းယုန်များသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ကြောင်များနှင့် သင့်မြတ်အောင် နေထိုင်လေ့ရှိကြသော်လည်း မလွှဲသာ၍ မသင့်မမြတ် ဖြစ်ကြသောအခါတွင် နိုင်အောင်တိုက်ခိုက်လေ့ ရှိကြသည်။ ရန်သူ၏ဘေးမှ တိမ်းရှောင်ကြရာတွင် လွန်စွာပါးနပ်ကြသည်။ လေ့လာသူအချို့ကမူ ရန်သူကို တိမ်းရှောင်ကြရာ၌ ယုန်များသည် မြေခွေးတို့ကဲ့သို့ပင် ပါးနပ်ကြသည်ဟု ဆိုလေသည်။ ရန်သူက ယုန်ကို လိုက်သောအခါတွင် ယုန်သည် အားကုန်ပြေးပြီးလျှင် ရုပ်တရက် ရပ်လိုက်တတ်သည်။ ထိုသို့ ရပ်လိုက်ပြီးလျှင် အခြားတစ်ဖက်သို့ အလွန်လျင်မြန်စွာ ထွက်ပြေးသွားတတ်လေသည်။ ကွင်းယုန်နှင့် တွင်းယုန်တို့သည် ဟင်းသီးဟင်းရွက်စား တိရစ္ဆာန်များ ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းတို့ကို သိပ္ပံပညာရှင်များက ရွက်စားသတ္တဝါများဟု ခေါ်ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ဂေါ်ဘီထုပ် (မုန်လာထုပ်)၊ ပြောင်း၊ ဂျုံ၊ စပါး စသည့် အသီးအနှံများနှင့် သစ်ခေါက်များကို စားကြသည်။ ယုန်တို့သည် များသောအားဖြင့် ညဉ့်ဘက်တွင် လှည့်လည်၍ အစာကို ရှာဖွေစားသောက်ကြသည်။ နံနက်အရုဏ်တက်ချိန်တွင် နေထိုင်ရာ မြက်ခင်းအတွင်းရှိ တွင်းများ၊ သို့မဟုတ် ကျောက်တုံးကြီးများ အနီးရှိ တွင်းများသို့ ပြန်လာကြသည်။ ညဉ့်အချိန် တွင်းယုန်များ အစာရှာထွက်ကြသောအခါတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ဥယျာဉ်များနှင့် လယ်ခင်းများသည် မကြာခဏ ပျက်စီးတတ်ကြသည်။ ကွင်းယုန်များသည် မကြာခဏ သားဖွားတတ်ကြသဖြင့် အပွားမြန်သည်။ ခြောက်လအရွယ်သို့ ရောက်လျှင် မိတ်လိုက်နိုင်သည်။ တစ်နှစ်တွင် နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ် သားမွေးနိုင်သည်။ မိခင်သည် ကိုယ်ဝန်ကို တစ်လသာ လွယ်သည်။ တစ်ကြိမ်မွေးလျှင် ယုန်ကလေး နှစ်ကောင်မှ ငါးကောင်အထိ မွေးတတ်သည်။ တစ်လ၊ သို့မဟုတ် နှစ်လကြာအပြီးတွင် ယုန်ကလေးများသည် ဘာသာဘာဝ နေထိုင်စားသောက်ကြသည်။ အချို့နေရာများတွင် ကွင်းယုန်တို့၏ သဘာဝရန်သူများဖြစ်သော မြေခွေး၊ မြွေပါမြီးတို၊ လင်းယုန်၊ သိမ်းနှင့် ခွေးတူဝက်တူများကို လူများက ရှင်းလင်းသုတ်သင်ပေးကြသဖြင့် ကွင်းယုန်များသည် အတိုးပွား မြန်လာပြီးလျှင် စိုက်ခင်းများကိုပင် ဖျက်ဆီးပစ်ကြလေသည်။ ထို့ကြောင့် အချို့နေရာများတွင် စိုက်ခင်းများ အတွင်းသို့ ကွင်းယုန်များ မဝင်နိုင်အောင် ခြံများကိုပင် ကာထားကြရလေသည်။ ဩစတြေလီးယားတိုက်ကဲ့သို့သော ကွင်းယုန်၏ အနှောင့်အယှက်ကို ခံကြရသည့် နေရာများတွင်မူ ကွင်းယုန်များကို ကျော့ကွင်းများ၊ ခွေးများနှင့် သေနတ်များ အသုံးပြုကာ ကာကွယ်ပေးကြရသည်။ ထိုသို့ ပြုလုပ်ရုံမျှနှင့် မရသေးလျှင် အချိန်မှန်မှန် ခရိုင်တစ်ခရိုင်အတွင်းရှိ ယောက်ျားကြီးငယ်များနှင့် တစ်ခါတစ်ရံတွင် မိန်းမကြီးငယ်များသည် ကွင်းယုန်များ နေထိုင်သော နေရာများကို စတုရန်းတစ်မိုင်ခန့် တိုင်း၍ ကွင်းယုန်များကို ဝင်းခြံတစ်ခု အတွင်းသို့ မောင်းသွင်းပြီးလျှင် တုတ်ကြီးများဖြင့် ရိုက်သတ်ကြရလေသည်။ ထိုကဲ့သို့သောအခါမျိုးတွင် တစ်နေ့တည်း၌ပင် ကွင်းယုန်ပေါင်း ၂ဝဝဝဝ ခန့်ကို ရိုက်သတ်နိုင်ကြလေသည်။ ကွင်းယုန်သားသည် ခပ်ထပ်ထပ်ဖြစ်သော်လည်း ထူးခြားသည့် အနံ့ရှိသဖြင့် လူကြိုက်များသည်။ ယုန်၏ အမွှေးများကို အထူးသဖြင့် ဆောင်းရာသီ၌ အရောင်ပြောင်းသည့် အမွှေးများကို အဖိုးတန်သည့် သားမွှေးတုအနေဖြင့် အသုံးများသည်။ တွင်းယုန်တွင် အရိုင်းနှင့် အယဉ်ဟု နှစ်မျိုးရှိသည်။ တွင်းယုန် တွင်းယုန်တွင် သားမွှေးများ ရှိသည့်ပြင် နားရွက်ရှည်များလည်း ရှိသည်။ ကွင်းယုန်လောက် မလျင်မြန်သော်လည်း လျင်မြန်စွာကား ပြေးနိုင်လေသည်။ လူ့အတွက် ကွင်းယုန်နှင့် တွင်းယုန်များက အဝတ်နှင့် အစာကို ဖြည့်တင်းပေးကြသည်။ အိမ်၌ မွေးထားလေ့ရှိသော တွင်းယုန်များသည် လူ၏ ချစ်စနိုး တိရစ္ဆာန်များ ဖြစ်ကြလေသည်။ မြောက်အမေရိကတိုက်တွင် ကွင်းယုန်နှင့် တွင်းယုန်အတော်များများ နေထိုင်ကြလေသည်။ ဘီစီ ၅၅၁ မှ ၄၇၈ ခုနှစ်အတွင်း တရုတ်နိုင်ငံ၌ ထင်ရှားခဲ့သော ကွန်ဖူးဇီးခေတ်တွင် တွင်းယုန်များကို အယူဝါဒဆိုင်ရာ ပွဲလမ်းများတွင် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ရှေးခေတ် သဘာဝပညာရှင်များက တွင်းယုန် အကြောင်းကို ရေးကြရာ၌ ကွင်းယုန်နှင့် တွင်းယုန်ကိုပါ ရောနှော၍ ရေးသားခဲ့ကြသဖြင့် ယခုအခါတွင် အချို့တွင်းယုန်များကို ကွင်းယုန်များဟု ခေါ်နေကြလေသည်။ တွင်းယုန်စစ်စစ်များသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် မိမိကိုယ်တိုင်တူးထားသည့်တွင်းများအတွင်း၌ သားများကို မွေးဖွားလေ့ရှိသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင်မူ ခွေးတူဝက်တူ၊ သို့မဟုတ် အခြားမြေတွင်းနေတိရစ္ဆာန်တို့၏ တွင်းများတွင် မွေးဖွားလေ့ရှိသည်။ မွေးစတွင် တွင်းယုန်ကလေးများသည် မျက်စိမှိတ်ထားကြပြီးလျှင် ယင်းတို့၌ အမွှေးများ မရှိကြချေ။ ဤအချက်တွင် ကွင်းယုန်နှင့် ခြားနားသည်။ ကွင်းယုန်သည် သားကို တွင်းထဲ၌ မမွေးချေ။ ထို့ပြင် မွေးစကွင်းယုန်ကလေးများ၏ မျက်စိများသည် ပွင့်လျက်ရှိကြသည့်ပြင် အမွှေးများလည်း ပါကြသည်။ တွင်းယုန်များသည် နေ့အချိန်တွင် အစာရှာထွက်လေ့ မရှိသော်လည်း ယင်းတို့ကို မကြာခဏ နေ့အချိန်၌ တွေ့ရတတ်သည်။ ယင်းတို့သည် ညဉ့်အချိန်တွင်သာ ထွက်၍ အစာကို ရှာစားလေ့ ရှိကြသည်။ တွင်းယုန်များသည် တစ်ကြိမ်လျှင် နှစ်ကောင်မှ ခြောက်ကောင်အထိ မွေးဖွားတတ်၍ တစ်နှစ်အတွင်း ကြိမ်ဖန်များစွာ မွေးဖွားတတ်သည်။ တွင်းယုန်များတွင် ရောဂါကျရောက်တတ်ပြီးလျှင် ယင်းတို့ မှတစ်ဆင့် လူများကို ကူးစက်စေတတ်သည်။ ထိုသို့ကူးစက်ရာတွင် ရက်သတ္တပတ်ပေါင်းများစွာ၊ သို့မဟုတ် လပေါင်းအတော်ကြာသည်အထိ ခံရတတ်သည်။ ထိုရောဂါ ရောက်လာလျှင် လူတစ်ရာလျှင် သုံးယောက်မှ ငါးယောက်အထိ သေတတ်သည်။ မုဆိုးများ တောလိုက်ရာတွင် တွင်းယုန်ရိုင်းများကိုလည်း လိုက်လံဖမ်းဆီးလေ့ရှိကြသည်။ ထိုအခါတွင် ခွေးများကိုအသုံးပြုကြသည်။ အမေရိကန် တိုင်းရင်းသားများသည်လည်း ရှေးအခါကပင် တွင်းယုန်များကို ဖမ်းဆီးလေ့ရှိကြသည်။ ထိုသို့ တိုင်းရင်းသားများက ဖမ်းဆီးကြရာတွင် တွင်းယုန် အမြောက်အမြားရှိသော နေရာတစ်ဝိုက်တွင် လူအမြောက်အမြားက အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ ဗွီပုံသဏ္ဌာန်ဖြင့် ဝိုင်းထားပြီးလျှင် လူများသည် တဖြည်းဖြည်း မျက်နှာချင်းဆိုင်ဘက်သို့ ရွေ့လာကြကာ တွင်းယုန်များ၏ နေရာကိုကျဉ်းမြောင်းသွားစေပြီးလျှင် နောက်ဆုံးတွင် တုတ်ကြီးများဖြင့် ရိုက်သတ်ကြလေသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း ရှိရင်းစွဲတွင်းယုန်များ၏ အမွှေးများသည် နူးညံ့၍ သေးပြီးလျှင် အညိုရောင်လိုလိုသာ ရှိသည်။ အချို့တွင်းယုန်များ၏ အမွှေးများသည် ဆောင်းအခါ၌ ပတ်ဝန်းကျင်အရောင်နှင့် လိုက်လျောစေရန် အဖြူရောင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းသွားတတ်သည်။ ထိုအခါတွင် ယင်းတို့ကို ပတ်ဝန်းကျင်တွင် မြင်နိုင်ခဲသည်။ တွင်းယုန်၏ အမွှေးများကို အထည်များ၏ အနားကွပ်ရာတွင်ဖြစ်စေ၊ ဦးထုပ်ပြုလုပ်ရန် သက္ကလပ်ကြမ်းအဖြစ် ပြုလုပ်ရာတွင်ဖြစ်စေ အသုံးပြုကြသည်။ အမွှေးချွတ်ပြီးသောတွင်းယုန်များကို ကော်များ ပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုကြလေသည်။ ပထမကမ္ဘာစစ် အတွင်းတွင် ယုန်သားသည် အတော်ပင် နာမည်ကျော်ကြားခဲ့လေသည်။ ထိုသို့ နာမည်ကျော်ကြားမှုကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်းရှိ ပြည်နယ်အတော်များများသို့ တွင်းယုန်မွေးမြူခြင်းသည် ပျံ့နှံ့သွားခဲ့လေသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းကလည်း တွင်းယုန်သားကို အတော်ပင်လူကြိုက်များခဲ့လေသည်။ အချို့နေရာများတွင် ထိုအသားကို လိုသလောက်မပေးနိုင်အောင်ပင် ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ တွင်းယုန်ကို လူကြိုက်များရာတွင် အကြောင်းနှစ်မျိုးရှိ၏။ ပထမအကြောင်းမှာ တွင်းယုန်အမွှေးများကို သက္ကလပ်ကြမ်း ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်၍၊ ဒုတိယအကြောင်းမှာ ယင်းတို့ကို အဖိုးတန်သည့် အမွှေးများနှင့်တူအောင် ဆေးဆိုးယူနိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ တွင်းယုန်များကို မွေးမြူရာတွင် အစာကို ဂရုစိုက်၍ ကျွေးမွေးရန် လိုအပ်ပေသည်။ ရေကောင်းရေသန့် များများနှင့် ဆားအနည်းငယ်ကိုပါ နေ့စဉ် ကျွေးသင့်သည်။ ယင်းတို့ကိုထားရာ အိမ်များကို မွေးမြူသည့် တိုင်းပြည်၏ ရာသီဥတုနှင့် ကိုက်ညီစွာ ဆောက်လုပ်ရန် လိုပေသည်။ သန့်သန့်ရှင်းရှင်း လည်း ထားရမည်။ နေ့စဉ် ယုန်များ၏ နေရာများကို ရှင်းလင်းပေးပြီးလျှင် ကောက်ရိုး၊ သို့မဟုတ် သစ်ရွက်များကို အသစ်လဲပေးသင့်သည်။ ထို့ပြင် လေကောင်းလေသန့်နှင့် နေရောင်ကိုလည်း ရရှိစေရန် ဖန်တီးပေးရမည်။ သို့မဟုတ်လျှင် တွင်းယုန်များတွင် ရောဂါကျရောက်တတ်လေသည်။ ဒဏ္ဍာရီပုံရိပ် လယုန်ဒဏ္ဍာရီသည် တရုတ်နိုင်ငံမှ စတင်ခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ ဟန်ပြည်နယ်ကာလမှ ရှေးကဗျာဖြစ်သော Chu Ci အရ လပေါ်တွင် ယုန် (hare) ရှိသည်ဟု မှတ်ချက်ချသည်။ ဆက်လက်လေ့လာရန် ယုန်မှရရှိသောအဝတ်အထည်များ ကိုးကား အသုံးများသော နို့တိုက်သတ္တဝါ အမည်များ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9A%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BA

ငုံး

ငုံး (Quail) သည် အလယ်အလပ်ရစ်ငှက်မျိုးကွဲ (Phasianidae) အများ၏အမည်ဖြစ်သည်။ ပါဏဗေဒအရ ငုံးသည် ဒေါင်း၊ တောကြက်၊ ရစ်တို့နှင့်အတူ ဂယ်လီဖောမီး မျိုးစဉ်တွင် ပါဝင်လေသည်။ 'ကိုတာနစ် ချိုင်းနန်းဆစ်' အမည်ရှိ ငုံးသည် အလျား ၆ လက်မရှိ၍ သေးငယ်ကျစ်လျစ်သည်။ ငုံးဖိုနှင့် ငုံးမတို့မှာ အရောင်အဆင်းချင်းမတူကြချေ။ ငုံးဖိုသည် ကျောဖက်၌ အမည်းပြောက်နှင့် သံချေးရောင် အပြောက်များရှိသည်။ ခြေထောက်ဝါသည်။ မြက်တောထဲမှ ထ၍ ပျံသောအခါ ငုံးဖိုသည် သာမန်ငှက်မည်းများ ဖြစ်သည်ဟု ထင်မှတ်ရသည်။ ငုံးမသည် ငုံးဖိုထက် အရောင်ဖျော့သည်။ ကိုယ်တွင် ဝမ်းနှင့် ရင်ဖက်၌ ညိုဝါရင့်ရောင်ရှိသည့်ပြင် ရင်ပိုင်းနှင့် နံဘေးဖက်တွင် အမည်းကန့် လန့်စင်းများ ပါရှိသည်။ ငုံးမသည် သာယာသောအသံကို ပြုတတ်သည်။ ငုံးကို ကောက်ရိုးပြတ်နှင့် မြက်တောပေါများရာ လွင်ပြင်များတွင် အနှံ့အပြား တွေ့ရသည်။ ကိုက်အနည်းငယ်မျှ လျင်မြန်စွာ ပျံသန်းပြီးလျှင် ချုံဖုတ်ထဲသို့ဝင်၍ ခိုအောင်းနေတတ် သည်။ ခရီးဝေး မပျံသန်းနိုင်ချေ။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မိုးဥတု၌ အများအားဖြင့် ဥဥသည်။ ဇန်နဝါရီလတွင်လည်း အချို့ငုံးများ ဥဥသည်ကို တွေ့ရသည်။ တစ်မြုံလျှင် ဥ ၄ လုံးမှ ၇ လုံးခန့်ရှိ၍ အဝါရောင်၊ အညိုရင့်ရောင် စသည်ဖြင့် ကွဲပြား ခြားနားကြသည်။ အချို့တွင် အပြောက်ပါရှိသည်။ ဤငုံးအမျိုးမျိုးကို အာဖရိကတိုက်၊ ဩစတြေးလျတိုက်၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိ လွင်ပြင်များနှင့် ရှမ်းကုန်းပြင်မြင့်တွင် အနှံ့အပြားတွေ့ရသည်။ ငုံးအမျိုးမျိုးရှိကြရာ ထင်ရှားသော အခြားငုံး ၂ မျိုးမှာ 'ကိုတာနစ် ကိုရိုမန်ဒဲလစ်ကား'နှင့် 'ကိုတာနစ် ကိုတာနစ်' ဖြစ်သည်။ 'ကိုတာနစ် ကိုရိုမန်ဒဲလစ်ကား'ငုံး 'ကိုတာနစ် ကိုရိုမန်ဒဲလစ်ကား'ငုံးသည် အလျား ၇ လက်မ ရှိသည်။ အဝေးမှကြည့်လျှင် ယင်းကို အခြားငုံးနှင့် ခွဲခြားရန် အလွန်ခဲယဉ်းသည်။ သို့သော် ခြားနားချက်မှာ အရွယ်ငယ်ခြင်း၊ အသံကွဲပြားခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ငုံးဖို၏ ရင်ပိုင်းသည် သိသာ ထင်ရှားစွာ မည်းနက်သည်။ ငုံးမမှာ ဤသို့မည်းနက်ခြင်း မရှိချေ။ ဤငုံးသည် ကျယ်လောင်စွာ အော်မြည်တတ်လေသည်။ ဇူလိုင်လမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း ထိုငုံး၏ အော်သံကို အများအားဖြင့် ကြားရသည်။ ရွာအနီးအနားတွင် ပေါက်ရောက်သော မြက်တောနှင့် စိုက်ခင်းများတွင် ကျက်စားလေ့ရှိသည်။ အကောင်ပေါက်ချိန်တွင် ဖိုမတွဲ၍ နေတတ်သည်။ အခြားအချိန်တွင် တစ်ကောင်ချင်း သို့မဟုတ် အအုပ်အသင်းဖြင့် နေလေ့ရှိသည်။ တစ်နေရာထဲတွင် အမြဲတစေ ကျက်စားလေ့ရှိသည်။ သို့သော် ရာသီအလိုက် ဒေသပြောင်းရွှေ့၍ ကျက်စားသည်လည်း ရှိသေး၏။ ဖေဖော်ဝါရီလမှ အောက်တိုဘာလအတွင်း အကောင်ပေါက်သည်။ မြေပေါ်တွင် ဥကျင်းတူး၍ ဥ ၄ လုံးမှ ၁၁ လုံးထိ ဥအုတတ်သည်။ ဥအရောင်မှာ အမျိုးမျိုး ဖြစ်သည်။ အချို့တွင် အပြောက်ပါရှိ၍ အချို့တွင် မပါရှိချေ။ ဤငုံးမျိုးကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၊ သီဟိုဠ်ကျွန်းတို့တွင် တွေ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မိုးခေါင်ရေရှား ရပ်ဝန်းနှင့်ရှမ်း ကုန်းပြင်မြင့်တွင် အများအားဖြင့် တွေ့ရသည်။ 'ကိုတာနစ် ကိုတာနစ်' ငုံး 'ကိုတာနစ် ကိုတာနစ်' ငုံး၏အရွယ်မှာ ၁၅ ရက်သား ကြက်ငယ်ကလေးမျှ ရှိသည်။ အလျား ၇ လက်မ ၈ လက်မ အထိ ရှိသည်။ အမြီးမပါရှိချေ။ ဦးခေါင်းတွင် သဲရောင်အစင်းကြောင်းများနှင့် အဖြူရောင် အတန့်အရစ်များ ပါရှိသည်။ ကိုယ်ပေါ်တွင် ညိုဝါရောင်အစင်းများ ပါရှိသည်။ ကျောဖက်တွင် မည်းနက်သည့်အပြင် ညိုဝါရောင်ကွက်များ မညီမညာပါရှိသည်။ ငုံးဖို၏ လည်ချောင်းတွင် ကျောက်ဆူးသဏ္ဌာန် အမည်းမှတ် ရှိသည်။ ဤငုံးသည်လည်း ကျက်စားနေကျဒေသတွင် အမြဲနေ၍ ရာသီအလိုက်သာလျှင် ဒေသပြောင်း၍ ကျက်စားတတ်သည်။ လွင်ပြင်များတွင်၎င်း၊ မြက်တောနှင့် စိုက်ခင်းများတွင်၎င်း အများအားဖြင့် တွေ့ရသည်။ ဖိုမတွဲလျက် သို့မဟုတ် အအုပ် အသင်းဖွဲ့လျက် နေတတ်သည်။ ဤငုံးပျံသန်းသောအခါ ပျံခါစတွင် အတောင်ခတ်သံကိုပေး၍ အော်မြည်တတ်သည်။ တစ်ဟုန်ထိုး လျင်မြန်စွာ ပျံတက်စေကာမူ ခရီးဝေးမပျံနိုင်ချေ။ ကောက်ပဲသီးနှံ၊ မြက်၊ မျိုးစေ့များကို၎င်း၊ ခြနှင့် အခြား အင်းဆက်ပိုးကောင်များကို၎င်း စားသောက်တတ်သည်။ ငုံးများကို ပိုက်ကွန်ဖြင့်ထောင်၍ ဖမ်းဆီးယူရသည်။ ဤငုံးမျိုး သားပေါက်သောအချိန်မှာ မတ်လမှ မေလအတွင်း ဖြစ်သည်။ အသိုက်များကို စိုက်ခင်းကြားနှင့် မြက်ခင်းကြားတွင် ပြုလုပ်ထားတတ်သည်။ တစ်မြုံလျှင် ဥ ၆ လုံးမှ ၁၄ လုံးခန့်ရှိသည်။ ဥများမှာ နီဝါရောင် သို့မဟုတ် နီကြန့်ကြန့်ရောင်ရှိ၍ အညိုရင့် အပြောက်များလည်း ပါရှိ၏။ ဤငုံးကို အာဖရိကတိုက်၊ ဥရောပတိုက်နှင့် အာရှတိုက် အနှံ့အပြားတွင် တွေ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆောင်းရာသီ၌ တစ်ခါတစ်ရံ တွေ့ရသည်။ ကိုးကား ငုံးများ အများသုံးနာမည်အလိုက် ငှက်များ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%84%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%B8

ခို၊ ချိုးနှင့် အလားတူငှက်များ

ခို၊ ချိုးနှင့် အလားတူငှက်များသည် မျိုးစဉ် Columbidae () တွင်ရှိသော ငှက်မျိုးရင်းဖြစ်သည်။ မျိုးရင်းတစ်ခုတည်းတွင် ပါဝင်သည့်အတိုင်း ချိုးနှင့် ခို သည် အလေ့အကျင့်နှင့် ပုံပန်းသဏ္ဌာန်တွင် ဆင်တူကြသည်။ သို့သော် ချိုးတွင် အမျိုးပေါင်းများစွာ ရှိသည့် အတွက် တစ်မျိုးနှင့်တစ်မျိုးကို ခွဲခြားသိရန်မှာ များစွာ မလွယ်ကူလှချေ။ ရှေးခေတ် ဟီဗြူလူမျိုးတို့သည် သိုးငယ်များကို ယဇ်ပူဇော်လေ့ရှိကြရာ၊ မတတ်နိုင်သော ဆင်းရဲသားဖြစ်က သိုးအစား ချိုးကို အစားထိုး၍ ပူဇော်ပသနိုင်ခွင့် ရှိလေသည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ချိုးကို အပြစ်ကင်းသောငှက်ဟု ဖော်ပြထားသည့် အတိုင်း၊ ထိုစဉ်က ဟီဗြူလူမျိုးတို့သည် ချိုးကို အမြတ်တနိုးထားခဲ့ကြောင်း သိသာနိုင်သည်။ ယခုခေတ်တွင်လည်း ကမ္ဘာ အရပ်ရပ်၌ ငြိမ်းချမ်းရေးအထိမ်းအမှတ်အဖြစ်ဖြင့် ချိုးငှက်ကိုပင် ပုံဆောင်ပြကြလေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျက်စားသော ချိုးအမျိုးမျိုးအနက် ထင်ရှားသောချိုးမျိုးများမှာ ချိုးစိမ်း၊ ချိုးပိန်တူး၊ ချိုးလင်းပြာ၊ ချိုးလည်ပြောက်နှင့် ချိုးနီပု သို့မဟုတ် ချိုးနီတိုများ ဖြစ်ကြသည်။ ခိုသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူသိများသော ငှက်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ခိုသည် ချိုးနှင့်အတူ ကိုလမ်ဗီဒီ မျိုးရင်းတွင်ပါဝင်၍ တစ်ကမ္ဘာလုံး၌ ယခုအခါ ခိုနှင့် ချိုးမျိုးစိတ်ပေါင်း ၃၄၄ ခုရှိပြီး မျိုးစု ၅၀ အဖြစ် ပိုင်းခြားထားသည်။ မျိုးစိတ်ပေါင်း ၁၃ ခုမှာ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ အရွယ်အားဖြင့်ကား၊ ခိုက ချိုးထက်ကြီးလေသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတွင်လည်း သေးငယ်သောမျိုးစိတ်ကို ချိုးဟုခေါ်ပြီး ပိုကြီးသောမျိုးစိတ်ကို ခိုဟုခေါ်ဆိုသည်။ ဝင်ရိုးစွန်းဒေသများမှလွဲလျှင် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်၌ ခိုကို တွေ့နိုင်၍ အထူးသဖြင့် အပူပိုင်းဒေသများတွင် ပေါများသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ အမြို့မြို့ အရွာရွာမှာပင် ခိုကို တွေ့ရသည်။ ခိုတွင် အမျိုးများသလောက် အဆင်းသဏ္ဌာန်တွင်လည်း အနည်းနှင့်အများ ကွဲပြားကြသည်။ သို့သော် အပြာရောင်ကို အများဆုံးတွေ့ရ၏။ ယေဘူယျအားဖြင့် ခိုအားလုံးသည် အမြီးကော့၍၊ ခြေထောက်နီသည်။ အလျား ၁၃ လက်မခန့် ရှိ၍ ကိုယ်ကာယ တုတ်ခိုင်သည်။ ထူးခြားချက်ကား ခိုနှင့် ချိုးတို့သည် ရေသောက်ရာတွင် အခြားငှက်များကဲ့သို့ ခေါင်းမမော့ဘဲ တစ်ဆက်တည်း သောက်လေ့ရှိကြသည်။ ခိုသည် သဘာဝအားဖြင့် တောတွင်းကျက်စားသော ငှက်ဖြစ်သော်လည်း အလွန်ယဉ်ပါးလွယ်သည်။ ခိုရိုင်းများကို ရှေးနှစ်ပေါင်း ၅ဝဝဝ လောက်ကစ၍ မွေးမြူခဲ့ကြောင်း အမှတ်အသားများ တွေ့ရသည်။ ခိုသည် သစ်သီးနှင့် သစ်စေ့များကို စားတတ်သည်။ အဖိုနှင့်အမ တစ်စုသည် ရာသက်ပန် ပေါင်းသင်း၍ စုံတွဲသော်လည်းကောင်း၊ သင်းဖွဲ့၍သော်လည်းကောင်း နေတတ်သည်။ ခိုသည် နေရာမြဲ၍ ကျက်စားရာ ဒေသကို များစွာခင်တွယ်သည့်အတိုင်း မိုင်ပေါင်းများစွာ ဝေးကွာသောအရပ်မှ နေရင်းဌာနသို့ ရောက်အောင် ပြန်လာတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှေးဂရိနှင့် ရောမလူမျိုးတို့ လက်ထက်မှစ၍ ပြီးခဲ့သော ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးအထိ ခိုမျိုး အချို့ကို သတင်းပို့ ခိုများအဖြစ်နှင့် မွေးမြူအသုံးပြုခဲ့ကြရာ၊ ယင်းတို့၏ စွမ်းဆောင် စွန့်စားမှုကို တစ်ကမ္ဘာလုံးကပင် အံ့ဩချီးကျူးခဲ့ကြရပေသည်။ သတင်းပို့ခိုတို့သည် တစ်နာရီ လျှင် ပျှမ်းမျှမိုင် ၄ဝ နှုန်း ပျံသန်းနိုင် ခဲ့ကြသည်ဟု အဆိုရှိလေသည်။ ခိုသည် တစ်နှစ်ပတ်လုံး သားပေါက်တတ်၍၊ အသိုက်များကို သစ်ပင်သစ်ကိုင်းထက်နှင့်တကွ အိမ်၊ တန်ဆောင်း၊ကျောင်းစသည့် ခေါင်မိုးများပေါ်တွင် သစ်ခက်၊ အမွှေးအတောင်တို့ဖြင့် ဆောက်လုပ်ကြသည်။ တစ်မြုံလျှင် ၂ ဥ ရှိတတ်၍ အသိုက်လုပ်ရာ၌လည်းကောင်း၊ သားငယ်သမီးငယ်များကို စောင့်ရှောက်ရာ၌ လည်းကောင်း၊ အဖိုနှင့် အမ ၂ ကောင်စလုံးပင် တာဝန်ယူလေ့ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ မှတ်စု ကိုးကား ငှက်မျိုးရင်းများ ငှက်မျိုးစဉ်များ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တွေ့ရှိရသော ငှက်များ ဂီနီနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားသင်္ကေတများ ဆိုက်ပရပ်စ်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားသင်္ကေတများ ဖီဂျီနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားသင်္ကေတများ တုံဂါနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားသင်္ကေတများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%81%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%81%8A%20%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%20%E1%80%A1%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BE%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး

ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးသည် မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်းတွင်တည်ရှိသည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကရင်ပြည်နယ်၊ မြောက်ဘက်တွင် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ အနောက်ဘက်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊တောင်ဘက်တွင် မွန်ပြည်နယ်နှင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတို့နှင့် ထိစပ်နေသည်။ မြို့တော်မှာ ပဲခူးမြို့ဖြစ်သည်။ သမိုင်းကြောင်း ဒုတိယအကြိမ် ကျူးကျော်စစ်ပွဲအပြီး ၁၈၅၃-ခု၊ ဇန်နဝါရီလ(၂၀)ရက်နေ့တွင် အောက်မြန်မာပြည်ကို အင်္ဂလိပ်တို့၏ ကိုလိုနီအဖြစ် အပြီးအပိုင် သိမ်းပိုက်ခြင်းခံရသည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေး စနစ်အရ ပဲခူးတိုင်းကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ပဲခူးတိုင်းတွင် မြန်မာသမိုင်းကြောင်း၌ ထင်ရှားခဲ့သော မင်းနေပြည်တော်ဟောင်းများ ပါဝင်နေပေသည်။ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် ကေတုမတီ အမည်ဖြင့် ကျော်ကြားခဲ့သော မြန်မာဧကရာဇ်တို့၏ နေပြည်တော်ဟောင်း တောင်ငူမြို့တည်ရှိပေသည်။ အနောက်မြောက်စွန်းတွင် မြန်မာသမိုင်းဦး၌ ကြီးကျယ်စည်ကားခဲ့သော ပျူလူမျိုးတို့၏ မြို့တော် သရေခေတ္တရာမြို့ဟောင်း ရှိပေသည်။ ပဲခူးတိုင်း၏ မြို့တော်ဖြစ်သော ပဲခူးမြို့သည်လည်း ရှေးအတိတ်ကာလက မွန်ပဒေသရာဇ်တို့ ထီးနန်းစိုက်ခဲ့ရာ ဟံသာဝတီ မင်းနေပြည်တော်အဖြစ် ထင်ရှားခဲ့ပေသည်။ ပဲခူးတိုင်းတွင်ယခင်က ပဲခူးခရိုင်၊ ဟံသာဝတီခရိုင်၊ သာယာဝတီ ခရိုင်၊ အင်းစိန်ခရိုင်၊ ပြည် ခရိုင်နှင့် တောင်ငူခရိုင်ဟူ၍ ခရိုင်(၆)ခု ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ခုနှစ်၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် အုပ်ချုပ်မှုစီမံကိန်းအရ ပြည်နယ်/တိုင်းနှင့်ခရိုင်များ သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းရာတွင်လည်း ပဲခူးတိုင်းသည် အဆိုပါ ခရိုင်(၆)ခရိုင်ဖြင့်ပင် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏(၂၉.၉.၁၉၆၅) ရက်စွဲဖြင့် အင်းစိန်ခရိုင်မှ မှော်ဘီ၊ လှည်းကူး၊ တိုက်ကြီးနှင့် ထန်းတပင်မြို့နယ်(၄)မြို့နယ်ကို ထုတ်နှုတ်၍ မှော်ဘီခရိုင်အဖြစ် ပဲခူးတိုင်းတွင်ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး မှော်ဘီမြို့ တွင် ခရိုင်ရုံးစိုက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ (၂၆.၁၀.၁၉၆၅)ရက်စွဲဖြင့် မှော်ဘီခရိုင်ကို မြို့နယ်(၄)မြို့နယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ (၄.၁၁.၁၉၆၅) ရက်စွဲဖြင့် တောင်ငူခရိုင်ကို မြို့နယ်(၆)မြို့နယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပြည်ခရိုင်ကို မြို့နယ်(၆)မြို့နယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပဲခူးခရိုင်ကို မြို့နယ်(၈) မြို့နယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဟံသာဝတီခရိုင်ကို မြို့နယ်(၇)မြို့နယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ သာယာဝတီခရိုင်ကို မြို့နယ်(၈)မြို့နယ်ဖြင့်လည်းကောင်း ဖွဲ့စည်း၍ ပဲခူးတိုင်းဟု သတ်မှတ်ခဲ့ရာ ပဲခူးတိုင်းတွင် ခရိုင်(၆)ခရိုင်၊ မြို့နယ်(၃၉)မြို့နယ်ပါဝင်ခဲ့သည်။ (၂၀.၆.၁၉၇၂)ရက်စွဲဖြင့် ပဲခူးတိုင်းအတွင်းမှ မှော်ဘီခရိုင်နှင့် ဟံသာဝတီခရိုင်တို့ကို ရန်ကုန် တိုင်းအတွင်း ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခဲ့သဖြင့် ပဲခူးတိုင်းတွင် ခရိုင်(၄)ခရိုင်နှင့်မြို့နယ်(၂၈)မြို့နယ် ကျန်ရှိ ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပြည်ထဲရေးနှင့်သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ (၃.၈.၁၉၇၂) ရက်စွဲဖြင့် ခရိုင်၊ ခရိုင်ခွဲ၊ မြို့နယ်ခွဲများကို ပယ်ဖျက်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်ကောင်စီကာလတွင် ၁၉၇၄ခုနှစ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ-၃၁အရ ပဲခူးတိုင်းသည် နိုင်ငံတော်၏ တိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့လက်ထက် (၁၈.၁၀.၁၉၈၉) ရက်နေ့တွင် ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းများအလိုက် မြို့နယ်စုများ သတ်မှတ်ဖွဲ့စည်းရာ၌ ပဲခူးတိုင်းအတွင်း ပဲခူးမြို့နယ်စု၊ ပြည်မြို့နယ်စုနှင့် တောင်ငူမြို့နယ်စု၊ သာယာဝတီမြို့နယ်စုဟူ၍ မြို့နယ်စု(၄)စု ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန၏ (၇.၁၀.၁၉၉၂) ရက်စွဲပါအမိန့်ကြော်ငြာစာဖြင့် မြို့နယ်စုများ၏အမည်ကို ခရိုင်ဟု ပြင်ဆင်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင်ခရိုင်(၄) ခရိုင်၊ မြို့နယ်(၂၈) မြို့နယ်၊ မြို့(၅၂)မြို့၊ ရပ်ကွက်(၃၂၈) ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု(၁၄၁၄)အုပ်စု၊ ကျေးရွာ (၆၂၈၇)ရွာဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းခံရခြင်း ပြီး နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ တတ်လာပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃၀ ရက် နေ့စွဲဖြင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ခရိုင်အသစ်များ တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့ရာ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် ပဲခူးခရိုင် တောင်ငူခရိုင် ပြည်ခရိုင် သာယာဝတီခရိုင် တို့အပြင် ညောင်လေးပင်ခရိုင် နှင့် နတ်တလင်းခရိုင် ဟူ၍ ခရိုင်သစ်နှစ်ခုထပ်မံဖွဲ့စည်းကာ လက်ရှိတွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင်ခရိုင်(၆) ခရိုင်၊ မြို့နယ်(၂၈) မြို့နယ်၊ မြို့(၅၂)မြို့၊ ရပ်ကွက်(၃၂၈) ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု(၁၄၁၄)အုပ်စု၊ ကျေးရွာ (၆၂၈၇)ရွာဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားရှိခဲ့သည်။ တည်နေရာနှင့် အကျယ်အဝန်း ပဲခူးတိုင်း​ဒေသကြီးသည် မြောက်လတ္တီတွဒ် ၁၆ ဒီဂရီ ၄၇ မိနစ်မှ ၁၉ ဒီဂရီ ၂၀ မိနစ်၊ အရှေ့လောင်ဂျီကျု ၉၄ ဒီဂရီ ၃၅ မိနစ်မှ ၉၇ ဒီဂရီ ၁၀ မိနစ် အတွင်းကျရောက်ပြီး ဧရိယာအားဖြင့် ၉၇၃၇၀၄၃ဧက၊ စတုရန်းမိုင်အားဖြင့် ၁၅၂၁၄.၁၀ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်းသည်။ ရာသီဥတု ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး တောင်ပိုင်းဒေသများသည် အကြမ်းအားဖြင့် စိုစွတ်သော မုတ်သုံရာသီဥတုရရှိကာ မြောက်ပိုင်းဒေသများမှာမူ ခြောက်သွေ့သည့် ရာသီဥတုရှိသည်။ ပဲခူး၊ တောင်ငူနှင့် ပြည်မြို့များတွင် နွေဥတု အပူဆုံးကာလများတွင် အပူချိန် ၈၈ ဒီဂရီ မှ ၉၀ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက် ထိရှိတတ်သည်။ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် တိုင်းဒေသကြီးတစ်ခုလုံး၏ အပူချိန်မှာ ၇၅ ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ဖြစ်သည်။ မိုးရေချိန်မှာ အမြင့်ဆုံးအားဖြင့် မြစ်သားမြို့တွင် ၁၃၂.၃၆ လက်မထိ စံချိန်တင်ရောက်ရှိခဲ့ဖူးသကဲ့သို့ အနိမ့်ဆုံးအားဖြင့် ပြည်မြို့တွင် ၄၅.၄၉ လက်မသာရရှိခဲ့ဖူးသည်။ အုပ်ချုပ်ရေး မြို့တော် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၏ မြို့တော်မှာ ပဲခူးမြို့ဖြစ်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေး ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးအား တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ် အမှူးပြုသော အစိုးရအဖွဲ့မှ အုပ်ချုပ်သည်။ တိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ရုံးသည် ပဲခူးမြို့တွင် အခြေစိုက်သည်။ ပဲခူးတိုင်း၏ နယ်မြေအခြေအနေအရ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အရှေ့ပိုင်း) ၏ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများသည် ပိုမိုအချက်အချာကျသည့် တောင်ငူမြို့၌ လည်းကောင်း၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး (အနောက်ပိုင်း) ၏ အုပ်ချုပ်ရေးရုံးများသည် ပြည်မြို့၌ လည်းကောင်း အသီးသီး ရုံးစိုက်သည်။ ဥပဒေပြုရေး ၂၀၁၁ခုနှစ်မှစတင်ကာ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်ကို ရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ်များ၊ တပ်မတော်သားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းကာ စတင်ကျင်းပခဲ့သည်။ တရားစီရင်ရေး ပဲခူးတိုင်း တရားလွှတ်တော်ကို တရားသူကြီးချုပ် (၁)ဦး၊ တရားသူကြီး (၃)ဦးဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ တိုင်းတရားလွှတ်တော်အောက်တွင် ခရိုင်တရားရုံး (၄)ရုံး၊ မြို့နယ်တရားရုံး (၂၈)ရုံးရှိသည်။ ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ မြို့၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ကျေးရွာများ ခရိုင်များ ပဲခူးခရိုင် တောင်ငူခရိုင် ပြည်ခရိုင် သာယာဝတီခရိုင် ညောင်လေးပင်ခရိုင် နတ်တလင်းခရိုင် ခရိုင် (၆)ခုအား မြို့နယ် ၂၈မြို့နယ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ခရိုင်ရှိ မြို့နယ် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး အရှေ့ပိုင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးအနောက်ပိုင်း လူဦး​ရေ ၂၀၁၄ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် လူဦးရေ ၄.၈သန်းရှိသည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် လူဦးရေ ဆဌမမြောက် အများဆုံးနေရာတွင်ရှိသည်။ အမျိုးသား ၂.၃သန်းနှင့် အမျိုးသမီး ၂.၅သန်းရှိသည်။ လူဦးရေသိပ်သည်းဆမှာ စတုရန်းတစ်ကီလိုမီတာလျှင် (၁၂၃.၅)ဦးရှိသည်။ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတွင် လူ(၁၀၀)လျှင် ၇၈ဦး ကျေးလက်တွင် နေထိုင်ကြသည်။ ပညာ​ရေး ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(ပြည်) ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်(တောင်ငူ) တောင်ငူတက္ကသိုလ် တောင်ငူပညာရေးကောလိပ် နည်းပညာတက္ကသိုလ်(တောင်ငူ) ပဲခူးတက္ကသိုလ် ပြည်တက္ကသိုလ် ပြည်နည်းပညာတက္ကသိုလ် ပြည်ပညာရေးကောလိပ် ထင်ရှားသည့်နေရာများ ကမ္ဘောဇသာဒီ နန်းတော် ကျိုက်ပွန်ဘုရား ရွှေမော်ဓောဘုရား(ပဲခူး) မဟာစေတီဘုရား ကလျာဏီသိမ် ရွှေသာလျောင်း ရုပ်ပွားတော်ကြီး စိန်သာလျောင်း ရုပ်ပွားတော်ကြီး မြသာလျောင်း ရုပ်ပွားတော်ကြီး လုဒ်(စ်)မယ်တော်သခင်မကျောင်း(ညောင်လေးပင်မြို့) ရွှေဆံတော်ဘုရား (ပြည်) ဆယ်ထပ်ကြီးဘုရား(ပြည်မြို့) သရေခေတ္တရာမြို့ဟောင်း(ပြည်) ရွှေမျက်မှန်ဘုရားကြီး ရွှေနတ်တောင်စေတီတော်(ရွှေတောင်) ရဟန္တာရှစ်ဆယ်သိမ်တော်(ရွှေတောင်) ရွှေဆံတော်ဘုရား (တောင်ငူ) မြတ်စောညီနောင်ဘုရား (တောင်ငူ) ကောင်းမှုတော်ဘုရား (တောင်ငူ) ရည်ညွှန်းကိုးကား မြန်မာနိုင်ငံတိုင်းဒေသကြီးများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%B2%E1%80%81%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%AE%E1%80%B8

ချင်

ချင်သည် အောက်ပါတို့အနက် တစ်ခုခုကို ရည်ညွှန်းသည်။ ချင် (ကြိယာနောက်ဆက်ပစ္စည်း) ချင်မင်းဆက် - တရုတ်နိုင်ငံ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%81%E1%80%BB%E1%80%84%E1%80%BA

စက်မှု

စက်မှု စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများ (Mechanical Components) အင်ဂျင် (Engine)

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%AF

ဌာန

ဌာန ဆိုသည်မှာ အချို့သောနိုင်ငံများတွင် အုပ်ချုပ်ရေးဒေသများကို သုံးနှုန်းသော အခေါ်ဝေါ်ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ပထမဆုံး သုံးစွဲခဲ့ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၁၁ နိုင်ငံ၌ သုံးစွဲလျက်ရှိသည်။ အမေရိကန်၌ အလာဆကာ ပြည်နယ်အား အလာဆကာ ဌာနဟု သုံးစွဲခဲ့ဖူးသည်။ ဌာနများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%8C%E1%80%AC%E1%80%94

ကွန်ပျူတာ

ကွန်ပျူတာ ()ဆိုသည်မှာ ထည့်သွင်းထားသော ပရိုဂရမ် သို့မဟုတ် အစီအစဉ်တကျ ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း အချက်အလက် များကို စီမံခန့်ခွဲပေးသော ကိရိယာဖြစ်သည်။ ကွန်ပျူတာများသည် ညွှန်ကြားချက်များပေါ် မူတည်၍ ဂဏန်းသင်္ချာနှင့်ယုတ္တိဗေဒ ဆိုင်ရာတွက်ချက်မှုများကို အစီအစဉ်တကျ အလိုအလျောက် စွမ်းဆောင်နိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာတစ်ခုတွင် အခြေခံအားဖြင့် အချက်အလက်များကို သိမ်းဆည်းရန် မှတ်ဉာဏ်၊ ဂဏန်းသင်္ချာနှင့် ယုတ္တိဆိုင်ရာ တွက်ချက်မှုများ ပြုလုပ်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုနှင့် ထိုသို့တွက်ချက်မှုများကို မှတ်ဉာဏ်အတွင်း သိမ်းဆည်းထားသော ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း စီစဉ်ကွပ်ကဲပေးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ပါဝင်သည်။ ကွန်ပျူတာတွင်းသို့ အချက်အလက်များ ထည့်သွင်းရန်နှင့် ကွန်ပျူတာမှ တွက်ချက်ပေးလိုက်သောအချက်အလက်များကို သိမ်းဆည်းရန် ကွန်ပျူတာအရံပစ္စည်းများကို အသုံးပြုသည်။ ကွန်ပျူတာ၏ အတွက်အချက် အစိတ်အပိုင်းသည် အချက်အလက်များကို ဖတ်ယူ၊ တွက်ချက်၊ သိမ်းဆည်းရန် ညွှန်ကြားချက်များကို အစီအစဉ်တကျ တစ်ခုပြီးတစ်ခု ဆောင်ရွက်သည်။ အခြေအနေထိန်း ညွှန်ကြားချက်များက ထိုညွှန်ကြားချက်များ၏ ဆောင်ရွက်ပုံ အစီအစဉ်ကို ပြောင်းလဲနိုင်သည်။ပထမဆုံးသော အီလက်ထရောနစ် ကွန်ပျူတာများသည် ၂၀ ရာစု အလယ်ပိုင်းက စတင်ပေါ်ထွန်းခဲ့သည်။ ထိုရှေးဦးကွန်ပျူတာများမှာ အခန်းတစ်ခန်းစာမျှ ကြီးမားပြီး ခေတ်ပေါ်တစ်ကိုယ်ရေသုံး ကွန်ပျူတာ (personal computer-PC) ရာပေါင်းများစွာနှင့် ညီမျှသောစွမ်းအားကို သုံးစွဲခဲ့သည်။ ယနေ့ခေတ်ပေါ် ကွန်ပျူတာများမှာမူ ထိုရှေးဦး ကွန်ပျူတာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အဆ သန်းပေါင်းများစွာ ပို၍ တွက်ချက်စွမ်းဆောင်နိုင်သည့်အပြင် အရွယ်အစား ပမာဏလည်း အဆပေါင်းများစွာ သေးငယ်သည်။ အချို့ ကွန်ပျူတာများသည် အိတ်ဆောင် သယ်ယူသွားနိုင်လောက်အောက် သေးငယ်ပြီး အားဖြည့်သွင်းရာ၌လည်း ဓာတ်ခဲအသေးစားများကိုပင် အသုံးပြုနိုင်သည်။ နည်းပညာခေတ်၏ ပြယုဂ်များဖြစ်သည့် သဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုးရှိသော တစ်ကိုယ်ရေသုံးကွန်ပျူတာများကို လူအများစုက ကွန်ပျူတာဟု ခြုံငုံ မှတ်ယူခေါ်ဝေါ်နေသော်လည်း အိတ်ဆောင်သီချင်းဖွင့်စက်များမှစ၍ တိုက်ခိုက်ရေးလေယာဉ်များအထိသော်လည်းကောင်း၊ ကစားစရာအရုပ်များမှစတင်ကာ စက်ရုပ် (Robot) များအဆုံးသော်လည်းကောင်း ကွန်ပျူတာများကို ထည့်သွင်းမြုပ်နှံထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ သမိုင်း ရှေးယခင်က ကွန်ပျူတာကို အမည်တစ်ခု သတ်မှတ်ရန်အလွန် ခက်ခဲခဲ့သည်။ ယခုအချိန်တွင် ကွန်ပျူတာကို အမည်အမျိုးမျိုးဖြင့် သတ်မှတ်‌ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ အစောဆုံးတွက်ချက်မှုပစ္စည်းသည် အရိုးထွင်းစာပုံစံဖြစ်နိုင်ခြေရှိပြီး နောက်ပိုင်း မြေဆီဩဇာကောင်းခဲ့သော လခြမ်းဒေသ(ယခု- အီရန်၊အီရတ်၊တူရကီ၊ဆီးရီးယားစသည့်ဒေသတဝိုက်)က မှတ်တမ်းများတွင် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များ၊ မျိုးစေ့များ စသည်တို့ကိုရေတွက်မှတ်တမ်းပြုရာ၌သုံးသော ရွှံ့စေးလုံးလေးများ၊ ရွှံ့စေးဒုချွန်လေးများပါဝင်ကြပြီး ထိုပစ္စည်းလေးများကို မဖုတ်ရသေးသော ရွှံ့ဘူးများတွင်အလုံပိတ်ထည့်ထားကြသည်။ တရုတ်ပြည်ကဲ့သို့ အရှေ့အာရှ၌ ရေတွက်ရာတွင်သုံးသော မျည်းဖျောင့်တိုဖြင့်ဆွဲခြစ်မှတ်သားခြင်း(နမူနာ- , , )သည်လည်း တွက်ချက်မှုသဘော ဥပမာတစ်ခုဖြစ်၏။ တွက်ချက်မှုပိုင်းအတွက် မူလအစက တွက်ချက်ပေသီး(Abacus)များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ပေသီးသည် ပထမဆုံးဂဏန်းပေါင်းစက်ပင်ဖြစ်သည်။ ရိုမန်ပုံစံ ထိုတွက်ချက်ပေသီးစက်မျိုးကို ဘီစီ ၂၄၀၀ခန့်က ဘာဘီလုံခေတ်(Babylonia)တွင်သုံးသော ပစ္စည်းများမှတဆင့်တီထွင်ခဲ့ကြသည်။ ဂရိပုံစံပေသီးတွက်စက်ကို ဘီစီ ငါးရာစုခန့်၊ တရုတ်ပုံစံပေသီးတွက်စက်ကို ဘီစီ နှစ်ရာစုခန့်၌ သုံးခဲ့ကြောင်း သက်သေအထောက်အထားများမှတစ်ဆင့် သိရသည်။ အလယ်ခေတ်အရောက်တွင် ဥရောပ သင်္ချာ နှင့် အင်ဂျင်နီယာ ပညာရှင် Wilhelm Schickard က ၁၆၂၃ခုနှစ် တွင် ပထမဆုံး စက်ပစ္စည်းနှင့်တွက်ချက်သောဂဏန်းပေါင်းစက်(Calculators) တစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်းယခုခေတ်တွင် ၎င်း ကိရိယာDevice ကို (Calculators) ဟုခေါ်ဆို၍ မရတော့ပေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ၎င်းကိရိယာသည် Programme ပါဝင်ခြင်းမရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၁၈၀၁ ခုနှစ် တွင် Joseph Marie Jacquard သည် Textile ယက်ကန်းစက်ကို အခြေခံပြီး Punched Paper Cards Series ကို အသုံးပြုပြီး သူ၏ ယက်ကန်းစက်ကို အလိုအ‌​လျောက် အလုပ်လုပ်စေခဲ့သည်။ Jacquard ၏ ယက်ကန်းစက်မှ ရလဒ်သည် ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်လာစေဖို့ရန် အကြောင်းရင်း တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ၁၈၃၇ ခုနှစ် တွင် Charles Babbage သည် Programmable Mechanical Computer ကို စတင် Design ရေးဆွဲခဲ့သည်။ Analytical Engine ဟုအမည်ပေးခဲ့သည်။ ၁၈၉၀ ခုနှစ် အရောက်တွင် US Census က Punched Card အတွက် ကြီးမားသော Scale Automated Data Processing စွမ်းဆောင်ရည်ရှိအောင် Tabulating Machines ကို Herman Hollerith က Designed ရေးဆွဲခဲ့သည်။ Computing Tabulating Recording Corporation ( ယခုအခါ IBM ဖြစ်လာသည် ) က ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉ ရာစု အကုန်အရောက်တွင် IBMများသည် အသုံးဝင်သောအရာတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းသည် လူတို့အတွက်လိုအပ်လျက်ရှိ‌နေသည်ကို သက်သေပြလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် Punched Card, Boolean Algebra], The Vacuum Tube (Thermionic Value) နဲ့ Teleprinter တွေ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၂၀ ရာစု အတောအတွင်းတွင် သိပ္ပံပညာသည် များစွာတိုးတက်မှုရှိလာခဲ့ပြီး Analog Computer များလည်း တိုးတက်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ၎င်း Analog Computer များသည် Programmable မဖြစ်သည့်အပြင် အခုခေတ် Digital များ၏ တိကျသော စွမ်းဆောင်ရည်များလည်း ပါဝင်ခြင်းမရှိသေးပေ။ ပရိုဂရမ် ခေတ်ပေါ်ကွန်ပျူတာများနှင့် အခြားသော စက်ကိရိယာများ၏ အဓိကကွာခြားချက်မှာ ခေတ်ပေါ် ကွန်ပျူတာများ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို လိုအပ်သလို ပြောင်းလဲပြင်ဆင် ရေးသားနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့်ဆိုသော် (ခေတ်ပေါ်)ကွန်ပျူတာများကို စိတ်ကြိုက် ညွှန်ကြားချက်များ ပေး၍ လိုရာကို ဆောင်ရွက်စေနိုင်သည်။ ဗွန်နူမန် (von Neumann) တည်ဆောက်ပုံစနစ်ကို အခြေခံသော ခေတ်ပေါ်ကွန်ပျူတာ အများစုတွင် ကွန်ပျူတာ ညွှန်ကြားချက်များကို ကွန်ပျူတာ ဘာသာစကားများသုံး၍ ရေးသားခိုင်းစေနိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာပရိုဂရမ်ဆိုသည်မှာ အမှန်တော့ ညွှန်ကြားချက်များ အစုအဝေးကြီးမျှသာ ဖြစ်သည်။ အချို့ပရိုဂရမ်များတွင် ညွှန်ကြားချက် အနည်းငယ်မျှသာ ပါဝင်နေနိုင်သလို browser၊ စာစီစာရိုက် စသည့်ကဲ့သို့ ပရိုဂရမ်များတွင် ညွှန်ကြားချက်ပေါင်း သန်းချီ၍လည်း ပါဝင်နေနိုင်သည်။ ခေတ်ပေါ်ကွန်ပျူတာများသည် စက္ကန့်ပိုင်းမျှအချိန်အတွင်း ညွှန်ကြားချက်များ သန်းထောင်ချီ၍ ဆောင်ရွက်တွက်ချက်နိုင်ပြီး အမှားအယွင်းလည်း မရှိသလောက်ပင် ဖြစ်သည်။ ညွှန်ကြားချက်များ သန်းပေါင်းများစွာ ပါရှိသည့် ပရိုဂရမ် အကြီးစားများကို ပရိုဂရမ်မာ မြောက်မြားစွာသုံး၍ နှစ်ပေါင်းများစွာ အချိန်ယူကာ ရေးသားရပြီး ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်း၏ ရှုပ်ထွေးမှုပေါ် မူတည်၍ အမှားအယွင်းများ ပါစမြဲပင် ဖြစ်သည်။ ပရိုဂရမ် တည်ဆောက်ပုံ ပုံမှန်အားဖြင့် ကွန်ပျူတာညွှန်ကြားချက်များမှာ ရိုးရှင်းပါသည်။ ဥပမာ ဂဏန်းတစ်ခုနှင့် တစ်ခုပေါင်းခြင်း၊ အချက်အလက်များကို တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ ရွှေ့ခြင်း၊ ကွန်ပျူတာနှင့် တွဲဖက်သုံးကိရိယာများကို အချက်ပြခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။ ထိုညွှန်ကြားချက်များကို ကွန်ပျူတာ၏ မှတ်ဉာဏ်မှ ဖတ်ယူပြီး ဖတ်ယူရရှိသည့် အစဉ်အတိုင်း အတွက်အချက် အစိတ်အပိုင်းက တစ်ခုပြီးတစ်ခု ဆောင်ရွက်သည်။ သို့သော် အထူးညွှန်ကြားချက်များကို သုံး၍ ရှေ့သို့ ကျော်၍သော်လည်းကောင်း၊ နောက်သို့ ဆုတ်၍သော်လည်းကောင်း ပရိုဂရမ်အတွင်းရှိ အခြားနေရာများကို ဆောင်ရွက်ရန် ခိုင်းစေနိုင်သည်။ ထိုသို့သော် ညွှန်ကြားချက်များကို အခုန်ညွှန်ကြားချက်များဟု ခေါ်သည်။ အခုန်ညွှန်ကြားချက်များကို သူ့မတိုင်မှီအရင် ညွှန်ကြားချက်များကို တွက်ချက်ရရှိထားသည့် ရလဒ်များပေါ်မူတည်၍ အခြေအနေအလိုက် ခုန်ကျော်ရန်လည်း ခိုင်းစေနိုင်သည်။ Many computers directly support subroutines by providing a type of jump that "remembers" the location it jumped from and another instruction to return to the instruction following that jump instruction. တစ်နည်းအားဖြင့် ပရိုဂရမ်များကို တွက်ချက်ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် စာအုပ်တစ်အုပ်ကို ဖတ်သည်နှင့် တူသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် စာအုပ်တွင်းရှိ စာလုံး၊ စာကြောင်းများကို အစီအစဉ်တကျ ဖတ်လေ့ရှိကြသော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံတွင် နောက်သို့ ပြန်လှန်ဖတ်ခြင်း၊ စိတ်မဝင်စားသည့် စာပိုဒ်များကိုလည်း ကျော်ဖတ်ခြင်းများကို ပြုလုပ်တတ်ကြသည်။ ထိုနည်းတူစွာ ကွန်ပျူတာများသည်လည်း တစ်ခါတစ်ရံ ညွှန်ကြားချက်များကို အခြေအနေပေါ်မူတည်၍ ရှေ့ကျော်၊ နောက်ကျော် ထပ်ကာတလဲလဲ ဆောင်ရွက်တတ်သည်။ ဤသည်ကို ပရိုဂရမ်ဆောင်ရွက်မှု စီးဆင်းပုံ (flow of control) ဟုခေါ်သည်။ ထိုသို့ ခုန်ပြန်ကျော်လွှားပြီး ညွှန်ကြားချက်များကို ထပ်ကာတလဲလဲ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းကြောင့် ကွန်ပျူတာများသည် လူသားများ၏ ထိန်းကွပ်မှုမပါပဲ အလိုအလျောက် လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် လူတစ်ဦးသည် အိတ်ဆောင်ဂဏန်းတွက်စက်ကို သုံး၍ ဂဏန်းနှစ်ခု ပေါင်းခြင်းစသည့် အခြေခံဂဏန်းသင်္ချာများကို ခလုပ်တစ်ခု၊ နှစ်ခု နှိပ်၍ လွယ်လင့်တကူ တွက်ချက်နိုင်သည်။ သို့သော် ၁မှ ၁၀⁠၀၀ကြားတွင်းရှိ ဂဏန်းအားလုံးကို ဂဏန်းတွက်စက်ဖြင့် ပေါင်းလိုပါက ခလုပ်များကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာနှိပ်ရန် လိုအပ်ပြီး ခလုပ်များ မှားယွင်းနှိပ်မိခြင်းများ ဖြစ်နိုင်သလို အချိန်ကုန်လူပင်ပန်းစရာပင် ဖြစ်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်မူ ကွန်ပျူတာများကို ထိုသို့ပေါင်းရန်ကို ညွှန်ကြားချက် အနည်းငယ်မျှသုံး၍ လွယ်လင့်တကူ ခိုင်းစေနိုင်သည်။ mov #0, sum ; sum ကို သုညလို့ သတ်မှတ်ပါ။ mov #1, num ; num ကို တစ်လို့ သတ်မှတ်ပါ။ loop: add num, sum ; num ကို sum ထဲ ပေါင်းထည့်ပါ။ add #1, num ; num ကို တစ်ပေါင်းပါ။ cmp num, #1000 ; num နှင့် ၁၀⁠၀၀ ကို နှိုင်းယှဉ်ပါ။ ble loop ; num <= 1000, 'loop' သို့ နောက်ပြန်သွားပါ။ halt ; ပရိုဂရမ်ကို ရပ်ပါ။ အထက်ပါ ပရိုဂရမ်ကို စတင်လိုက်ပါက ကွန်ပျူတာက ထပ်တလဲလဲ ပေါင်းတွက်ရမည့် အပိုင်းကို လူအကူအညီ ကွပ်ကဲမှု မပါပဲ အလိုအလျောက် တွက်ချက်ပေးပါမည်။ ထိုတွက်ချက်မှုသည် အမှားအယွင်းကင်းသလို ခေတ်ပေါ်ကွန်ပျူတာအများစုသည် ထိုတွက်ချက်မှုကို တစ်စက္ကန့်၏ အပုံတစ်သန်းပုံ တစ်ပုံမျှအတွင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ပါလိမ့်မည်။ အလုပ်လုပ်ပုံများ ယေဘုယျသုံး တွင် အဓိက လေးမျိုးမှာ ဂဏန်း သင်္ချာ နှင့် လော့ဂျစ် အစိတ်အပိုင်း (arithmetic and logic unit)၊ ထိန်းချူပ် အစိတ်အပိုင်း (control unit)၊ မှတ်ဉာဏ်(Memory Device) နှင့် အသွင်း အထုတ် ကိရိယာ (I/O) များတို့ ဖြစ်သည်။ ၎င်း အစိတ်အပိုင်း တို့ကို ဝါယာကြိုးများ အတွဲလိုက်ဖြစ်သော ဘတ်စ် များ ဖြင့် တွယ်ချိတ်ထားသည်။ ထိန်းချုပ် ဌာန ထိန်းချုပ် ဌာန (control unit, often called a control system or Central Processing Unit CPU) သို့မဟုတ် စီပီယူ သည် ၏ အစိတ်အပိုင်း မျိုးစုံကို လမ်းဆောင်သည်။ ၎င်းသည် ပရိုဂရမ် ၏ ညွှန်ကြားချက်များကို တစ်ကြောင်းခြင်း ဖတ်ရှု ပြီး အဓိပ္ပာယ် ပြန်သည်။ ထိန်းချူပ် ဌာနသည် အဆင့်မြင့်သော များတွင် ၎င်းညွှန်ကြားချက် အစဉ်များကို မြန်ဆန်စေရန်အတွက် ခုန်ကျော် ဖတ်ရှု ခြင်း လုပ်လေ့ရှိသည်။ ထိန်းချုပ်ဌာန ၏ အဓိက မှာ ပရိုဂရမ် ကောင်တာ၊ နောက် ညွှန်ကြားချက် ကို ဘယ်နေရာမှ ဖက်ရှုမည် ကို မှတ်သားထားသော အထူး သိုလှောင်ရာ ရာဂျစ်စတာ တို့ဖြစ်သည်။ ထိန်းချုပ် ဌာန၏ အလုပ်များမှာ နောက် စီပီယူများတွင် ကွာခြားနိုင်သော်လည်း အခြေခံမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။ ပရိုဂရမ် ကောင်တာ ညွှန်ပြသော အခန်းမှ လာမည့် ညွှန်ကြားချက် (instruction) ကုဒ်ကို ဖတ်ပါ။ ၎င်းညွှန်ကြားချက် ကုဒ်ကို အဓိပ္ပာယ် ပြန်ပြီး အမိန့်ပေးချက် (command) များ သို့မဟုတ် အခြားစက်များ၏ အဝင်လှိုင်း (signal) များ အဖြစ် လုပ်ဆောင်ပါ။ ညွှန်ကြားချက် အသစ်ရေးရန် ပရိုဂရမ် ကောင်တာကို တစ်ခုမြင့်ပါ။ ညွှန်ကြားချက် ပါလျှင် မှတ်ဉာဏ်(Memory Device) အခန်းများမှ အချက်အလက်များကို ဖတ်ပါ။ များသောအားဖြင့် ၎င်းဖက်ရှုရမည့် အခန်းနံပါတ်ကို ညွှန်ကြားချက် ကုဒ် ထဲမှာပင် သိမ်းဆည်းလေ့ရှိသည်။ ညွှန်ကြားချက် သည် အေအယ်လ်ယူ သို့မဟုတ် အထူးစက်များမှ လုပ်ဆောင်ချက်များ လိုအပ်လျှင် ၎င်းစက်အား မောင်းနှင်ပါ။ အေအယ်လ်ယူမှ အဖြေကို မှတ်ဉာဏ်(Memory Device)တွင်းသို့ ပြန်လည်သိမ်းဆည်းပါ သို့မဟုတ် ပရင့်တာ ကဲ့သို့ ပုံနှိပ်စက် များတွင် ထုတ်ပါ။ အစ အဆင့် (၁) သို့ ပြန်သွားပါ။ ဂဏန်းသင်္ချာ နှင့် လော့ဂျစ်ဌာန ဂဏန်း သင်္ချာ နှင့် လော့ဂျစ် အစိတ်အပိုင်း (Arithmetic and logic unit, ALU) ခေါ် အေအယ်လ်ယူ သည် ဂဏန်း သင်္ချာ နှင့် လော့ဂျစ် ဆောင်ရွက်မှု အပိုင်း နှစ်ခု ကိုလုပ်ဆောင်သည်။ ဂဏန်း သင်္ချာ လုပ်ဆောင်မှုတွင် ALU သည် အခြေခံများဖြစ်သည့် အပေါင်း၊ အနုတ်၊ အမြှောက်၊ အစား၊ တြီဂိုနိုမေတြီ ဖန်ရှင်များ နှင့် square root တို့ လုပ်ဆောင်သည်။ အချို့သော လုပ်ဆောင်မှု များမှာ ကိန်းပြည့်များတိုးတာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး အချို့မှာ တိကျမှု လျော့ကျနိုင်သော်လည်း ဒဿမ ကိန်း (floating point) မှ ကိန်းစစ် (real number) များအထိ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ သို့သော်၊ မည်သည့် မဆို မည်မျှပင် ခက်ခဲသော အလုပ်ဖြစ်ပါစေ တစ်ဆင့်ခြင်း လွယ်ကူသော အဆင့်များအဖြစ် ပြောင်းလဲစေခြင်းဖြင့် စွမ်းဆောင်နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် မည်သည့် မဆို ဘယ်လို ဂဏန်းသင်္ချာပြဿနာမဆို ဖြေရှင်းနိုင်ပြီး ၎င်း၏ အေယ်လ်ယူ က တိုက်ရိုက် ဖြေရှင်း၍မရပါက သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်သည်။ အေယ်လ်ယူသည် ဂဏန်းများကို နှိုင်းယှဉ်ပြီး အဖြေကို လော့ဂျစ်များဖြစ်သည့် မှားမှန် တန်ဖိုး အဖြစ်လည်း အဖြေထုတ်နိုင်သည်။ လော့ဂျစ် လုပ်ဆောင်မှုများမှာ AND၊ OR၊ XOR နှင့် NOT တို့ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ခက်ခဲသော စဉ်းစား ဆင်ခြင်မှုများ နှင့် လော့ဂျစ် လုပ်ဆောင်မှုများ အတွက် အသုံးဝင်သည်။ စူပါ ကွန်ပျူတာများသည် အေအယ်လ်ယူ များစွာပါပြီး တစ်ပြိုင်နက်တည်း များစွာသော ညွှန်ကြားချက်များကို လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာတွင် SIMD နှင့် MIMD များပါလျှင် ဂျီပီယူ ခေါ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုများတွင် အေယ်လ်ယူက ဗက်တာ နှင့် မတ်ထရစ် တို့အတွက် ဂဏန်းသင်္ချာနည်းအဖြစ် ကူညီလုပ်ဆောင်ပေးသည်။ မှတ်ဉာဏ်(Memory Device) ကွန်ပျူတာ မှတ်ဉာဏ် တစ်ခုကို ဂဏန်းများ ပို့သွင်း သို့မဟုတ် ဖတ်ရှုနိုင်သည့် အခန်းငယ် အတန်းများ အဖြစ် မြင်နိုင်သည်။ အခန်းတိုင်းတွင် လိပ်စာ (address) တစ်ခု ရှိပြီး ဂဏန်းတစ်လုံးသာ မှတ်ယူနိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာကို အခန်းနံပါတ် ၁၃၅၇ တွင် ဂဏန်း ၁၂၃ ရေးပါဟုလည်းကောင်း၊ အခန်းနံပါတ် ၁၃၅၇ မှဂဏန်းကို အခန်းနံပါတ် ၂၄၅၆ မှဂဏန်း ဖြင့်ပေါင်း၍ အခန်းနံပါတ် ၁၅၉၅ သို့ ရေးပါဟုလည်းကောင်း ညွှန်ကြားနိုင်သည်။ ၎င်းဂဏန်းမှာ လက်တွေ့အားဖြင့် မည်သည့်ကိုမဆို ရည်ညွှန်းနိုင်သည်။ ဂဏန်းနံပါတ်များသာမက ကွန်ပျူတာ ညွှန်ကြားချက် များပင် ဂဏန်း အဖြစ် အလွယ်တကူ မှတ်ယူနိုင်သည်။ စီပီယူ အနေဖြင့် ၎င်းဂဏန်းမှာ မည်သည့် အကြောင်းဖြစ်သည်ဟု မခွဲခြားသောကြောင့် ပရိုဂရမ်ရေးသူ အနေဖြင့် မှတ်ဉာဏ် ကို ဂဏန်းအဖြစ်ထားပြီး စွယ်စုံ သုံးနိုင်သည်။ ခေတ်ပေါ် ကွန်ပျုတာ အားလုံးနီးပါးသည်မှတ်ဉာဏ်အခန်းများ၏ ရှစ်ခုပါ ဘစ် (bit) များကို ဘိုက် (byte) ခေါ် အစုအဖြစ် ထားရှိသိမ်းပေးသည်။ ဘိုက် တစ်ခုသည် ၀မှ ၂၅၅ အထိ၎င်း သို့မဟုတ် -၁၂၈ မှ +၁၂၇ အထိ၎င်း ၂၅၆ မျိုး မှတ်ယူနိုင်သည်။ ပို၍ကြီးသော ဂဏန်းများ ကိုမှတ်ယူရန် နောက် ဘိုက် တစ်ခု ထပ်ယူနိုင်သည်။ များသောအားဖြင့် ၂ ခု၊ ၄ ခု သို့မဟုတ် ၈ ခု တို့ဖြစ်ကြသည်။ အနှုတ် ဂဏန်းများကို မှတ်ယူရန် Two's complement သင်္ကေတ ကို အသုံးပြုရန်လိုအပ်သည်။ ကွန်ပျုတာ တစ်ခုသည် မည်သည့် အကြောင်းအရာမဆို ကိန်း ဖြစ်သာဖော်ပြ၍ရပါက သိမ်းပေးထားနိုင်သည်။ ခေတ်ပေါ် ကွန်ပျုတာများသည် မီမိုရီ ဘိုက်ပေါင်း ဘီလီရမ် သို့မဟုတ် ထရီလီရမ် အထိပင် ရှိကြသည်။ စီပီယူတွင် အထူးပြုလုပ်ထားသော ပင်မ မီမိုရီထက် များစွာ လျင်မြန်စွာ ရေးဖတ်နိုင်သော ရီဂျစ်စတာ မီမိုရီ ပါရှိသည်။ များသောအားဖြင့် စီပီယူ အမျိုးအစားပေါ် မှုတည်၍ ရီဂျစ်စတာ မီမိုရီပေါင်း တစ်ရာမှ နှစ်ရာ အထိ ပါရှိသည်။ ရီဂျစ်စတာ မီမိုရီကို မကြာခဏ အသုံးပြုသော ဒေတာ များကို ပင်မ မီမိုရီ သုံးရန်မလိုပဲ ဖတ်ရှုရန် သုံးသည်။ ကွန်ပျုတာ မီမိုရီတွင် အဓိက နှစ်မျိုးတို့မှာ random access memory ခေါ် RAM နှင့် read-only memory ခေါ် ROM တို့ ဖြစ်ကြသည်။ RAM ကို စီပီယူ အနေဖြင့် လိုအပ်သလို ရေးနိုင်ဖတ်နိုင်သော်လည်း ROM သည် အပြီးရေးသွင်းထားပြီး စီပီယူ အနေဖြင့် မရေးသားနိုင်ပဲ ဖတ်ရုံသာ ဖတ်နိုင်သည်။ များသောအားဖြင့် RAM ရှိ မှတ်သားထားသည်များကို ကွန်ပျုတာပိတ်သည်နှင့် ပျက်သွားသည်။ ROM ရှိ မှတ်သားထားသည်များမှာ ဆက်လက်ကျန်ရှိသည်။ ကွန်ပျုတာတွင် ROM သည် BIOS ခေါ် အထူး ပရိုဂရမ် မှ စက်မောင်းစနစ် ကို hard disk drive မှ RAM ပေါ်သို့ တင်ရန် ကွန်ပျုတာဖွင့်တိုင်း သုံးသည်။ အသွင်းအထုတ် ကိရိယာများ (Input/ Output) I/O ခေါ် အသွင်း အထုတ် ကိရိယာများ သည် ပြင်ပ အရာများနှင့် ကွန်ပျူတာ တို့ သတင်း အချက်အလက် အပြန်အလှန် သယ်ယူရာ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်သည်။ ကွန်ပျူတာ၏ အသွင်း အထုတ် ပြုရာ ကိရိယာ ကို peripheral ဟု ခေါ်သည်။ တစ်ယောက်သုံး ကွန်ပျူတာ တစ်ခုတွင် အသွင်း ကိရိယာများ ဖြစ်သော ကီးဘုတ်၊ မောက်စ် နှင့် အထုတ် ကိရိယာများ ဖြစ်သော မော်နီတာ၊ ပရင်တာ တို့ ထုံးစံအားဖြင့် ပါသည်။ အခြား အကြောင်းအရာများ Hardware Computer ရဲ့ထိတွေ့ကိုင်တွယ်နိုင်သော အစိတ်အပိုင်းများသည် Computer Hardware များဖြစ်သည်။ ဆော့ဖ်ဝဲလ် Computer Hardware များကိုအလုပ် ခိုင်းစေနိုင်ရန်အတွက် စီစဉ်ဖန်တီးထားသော ညွှန်ကြားချက်များ (Instructions) အမိန့်များ (Commands) သည် ကွန်ပျူတာ ဆော့ဖ်ဝဲလ် များဖြစ်ကြသည်။ ဥပမာတစ်ခုပြရလျှင် စီဒီချပ်သည် အမာထည်(Hardware) ဖြစ်ပြီး၊ ယင်းစီဒီထဲရှိ သီချင်းများ၊ ရုပ်ရှင်များသည် အပျော့ထည်(Software) များဖြစ်ကြသည်။ Firmware Firmware သည် ပထမဦးစွာ Hardware များကို သက်ဝင်လှုပ်ရှားစေပြီး Software များကအလုပ်စေခိုင်းစေနိုင်ရန် ကြားခံ ဆောင်ရွက်ပေးသော ညွှန်ကြားချက်များ (Instructions) ဖြစ်သည်။ Firmware သည် Hardware နှင့် Software ကြားမှ Interface တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကွန်ပျူတာများ အလုပ်လုပ်ပုံ အခြေခံအားဖြင့် ကွန်ပျူတာများသည် အောက်ပါ အခြေခံ အဆင့်(၆)ချက်ကို လုပ်ဆောင်ပြီး အသုံးပြုရန် အဆင်သင့်အနေအထားသို့ ရောက်ရှိသည် - အဆင့်(၁)-PSU - Power Supply Unit (PSU) မှ AC (Alternating Current) Voltage ကိုလက်ခံရယူပြီး DC (Direct Current) Voltage (၅)မျိုးကို ထုတ်ပေးသည်။ အဆင့်(၂) Motherboard - Motherboard သည် PSU မှ ထုတ်ပေးသော Voltage ကို + (or) - 5% Error ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးပြီး 4.7 V နှင့် 5.25 V အတွင်းရှိမှသာ PSU သို့ PG (Power Good Signal) ပြန်ပို့သည်။ PG မရရှိပါက ထိုအဆင့်မှ ဆက်မတက်တော့ပါ။ အဆင့်(၃)Crystal - ဝင်လာသည့်ဗို့အားကြောင့် Motherboard ရှိ Crystal (လှိုင်းထုတ်ကရိယာ)အတွင်းရှိ သလင်းကျောက်ပြား တုန်ခါမှုဖြစ်ပေါ်လာပြီး Analog လှိုင်း 14.31 MHz ထုတ်ပေးသည်။ အဆင့်(၄)-Clock Generator – Crystal မှ ထုတ်ပေးသည့် Analog လှိုင်းအား Clock Generator IC မှ Digital Clock အဖြစ်ပြောင်းပေးသည်။ အဆင့်(၅)-Digital Clock- Digital Clock အား သက်ဆိုင်ရာ Frequency များသို့ အဆတင်၍ Motherboard ပေါ်ရှိ IC, Memory, Processor, ROM-BIOS, Chip set စသည့်အစိတ်အပိုင်း အသီးသီးသို့ ပေးပို့သည်။ အဆင့်(၆)-ROM-BIOS (က) POST (ခ)Boot Strapping (ဂ) Low Level Interfaces (က) POST – Power On Self Test - ကွန်ပျူတာမီးဖွင့်ချိန်မှစ၍ ကွန်ပျူတာစနစ်တစ်ခုလုံးတွင် တပ်ဆင်ထားသည့် Standard Devices များအား စတင်စစ်ဆေးပါသည်။ (Memory, Monitor, Keyboard, Hard Disk, CPU, Chip Set,…) (ခ) Boot Strapping - ကွန်ပျူတာအား အဆင်သင့်ဖြစ်စေရန် OS (Operating System)အား Memory ပေါ်သို့ တင်ပေးခြင်းကို ဆောင်ရွက်သည်။ (ကွန်ပျူတာစနစ်အား Boot လုပ်ရန် Drive A (System Disk)မှ Boot Record ၏ ပထမ Track, ပထမ Sector တွင်ရှိသော Master Boot Record မှ Boot Strap Program Code ကို Memory ပေါ်သို့တင်ပေးပြီး ၎င်းတွင်ပါရှိသည့် Instruction များအား CPU က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သည်။) (ဂ) Low Level Interfaces- BIOS သည် Hardware Devices များအချင်းချင်း အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်ဆောင်မှုကို OS နှင့်အတူ ကူညီပံ့ပိုးပေးသည်။ (Memory မှ Hard Disk၊ Hard Disk မှ Memory သို့ Data များ အပြန်အလှန် ပေးပို့ဆက်သွယ်ခြင်းများကို ကူညီပံ့ပိုးပေးသည်) ကျမ်းကိုးစာရင်းများ

https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%80%AC