Datasets:

parsi-ai-nlpclass

/

IRTourism

like 0

Follow

Parsi-AI NLP Course Projects 46

قم

مجتمع توریستی تفریحی مهتاب قم

استراحتگاه مهتاب, قم, ایران

مجتمع توریستی تفریحی مهتاب یکی از مراکز تفریحی و توریستی بین راهی در استان قم است که در بیست کیلومتری اتوبان قم به تهران قرار دارد. این مجتمع مکانی برای استراحت، تفریح و خرید مسافرانی است که از شهر قم عبور می‌کنند. وجود امکاناتی مانند رستوران، فست‌فود، غرفه‌های خرید سوغات، پوشاک، سوهان، کافی‌شاپ و پارکینگ، این مجموعه را به یکی از بهترینجاذبه‌های گردشگری قمبرای مسافران تبدیل کرده است. همچنین در نزدیکی این مجتمع پمپ‌بنزین قرار دارد که مسافران می‌توانند از آن استفاده کنند.

قم

روستای ونان

ایران، استان قم، شهرستان قم، بخش خلجستان، دهستان قاهان، روستای ونان

شهر قم برای بسیاری از گردشگران، یادآور طبیعتی خشک و کویری است؛ اما برخی از روستاهای آن، طبیعتی سرسبز و ییلاقی دارند و آب‌وهوای آن‌ها قابل‌مقایسه با شهر قم نیست. روستای ونان یکی ازجاهای دیدنی قماست که آب‌وهوایی مطلوب و طبیعتی زیبا دارد. این روستای زیبا، مقصد گردشگری اهالی قم در روزهای گرم سال است. آنچه باید درباره روستای ونان قم بدانید: روستای ونان کجاست؟ درباره روستای ونانتاریخچه روستای ونانبهترین زمان بازدید از روستای ونانجاهای دیدنی روستای وناناقامت در روستای ونانروستای ونان کجاست؟ آدرس: قم، بخش خلجستان، دهستان دستجرد، روستای ونان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: اقتصادآنلاینروستای ونان در یکی از غربی‌ترین مناطق استان قم و در مجاورت استان مرکزی قرار دارد. ونان از شرق و غرب بین دو روستای الکان و کهندان واقع‌شده است و با شهر قم به‌عنوان مرکز استان، حدود ۸۵ کیلومتر فاصله دارد. مسیر دسترسی به روستای ونانفاصله روستای ونان از تهران حدود ۱۹۰ کیلومتر است که پیمودن کل مسیر با اتومبیل‌سواری و در شرایط عادی جاده حدود دو ساعت و نیم زمان لازم دارد. برای دسترسی به روستای ونان از تهران باید وارد جاده ساوه در جنوب شوید و تا ساوه پیش برانید. تهران تا ساوه حدود ۱۳۵ کیلومتر بزرگراه است و پیمودن آن کمتر از دو ساعت زمان می‌برد. در ادامه، روستای ونان از ساوه حدود ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و یک ساعت مسیر پیش‌روی شما است. پس از اینکه به ساوه رسیدید، مسیر را در جاده سلفچگان به طرف جنوب ادامه دهید و در کیلومتر ۳۶، از خروجی سمت راست (به طرف غرب) از جاده اصلی خارج شوید و مسیر فرعی را ادامه دهید تا پس از ۲۳ کیلومتر و عبور از روستاهای اسفید، موشکیه، چمانک و الکان به روستای ونان برسید. درباره روستای ونانمنبع عکس: seiriranروستای ونان از زیباترینروستاهای ایرانو معروف به عروس خلجستان است. چشم‌انداز طبیعت روستای ونان بسیار زیبا است و درختان سربه‌فلک‌کشیده و سرسبز آن، زیبایی روستا را دوچندان می‌کند. علت نام‌گذاری روستا به ونان این است که در زمان‌های قدیم، درختان ون زیادی در روستا می‌روییدند. جمعیت روستای ونان در حدود ۶۰۰ نفر است. ساکنان روستا بیشتر به‌صورت فصلی در روستا سکونت دارند. محصولات روستای ونان بیشتر غلات، باغات و انواع میوه‌های سردسیری را شامل می‌شوند. آب‌وهوای روستای ونان کوهستانی است. وجود چنین آب و هوایی سبب پربار شدن درختان گردو در روستا شده است و پرورش گردو به‌عنوان منبع اصلی درآمد اهالی روستا تلقی می‌شود. مردم روستای ونان آداب و رسوم خاص خود را دارند و غذاهای محلی آن‌ها بسیار معروف است. آش گندله از غذاهای روستای ونان محسوب می‌شود. شهرت این آش به‌دلیل وجود سبزی گندله در آن است. سبزی گندله هنگام فصل بهار در ارتفاعات روستا می‌روید. این سبزی در پخت نوعی نان محلی نیز استفاده می‌شود که در خمیر آن علاوه بر این سبزی، کمی گردو نیز اضافه می‌کنند. منبع اصلی درآمد مردم روستای ونان از راه پرورش گردو و فروش آن استآش ویشیل که با بلغور گندم طبخ می‌شود و اشکنه و شله سفید که از ترکیب برنج دوغ و لپه تشکیل می‌شود، از دیگر غذاهای محلی این روستا هستند. تاریخچه روستای ونانمنبع عکس: intodayاز سابقه تاریخی روستای ونان اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بر اساس آثاری که توسط باستاتن شناسان کشف و برسی شده است، سابقه آن به پیش از اسلام می‌رسد؛ هرچند امروزه اثر تاریخی مشهوری در روستای ونان وجود ندارد و شهرت آن بیشتر به‌دلیل زیبایی چشمگیر طبیعت روستا است. طبیعت این روستا در مقایسه با دیگر روستاهای خلجستان، آن را به نگین منطقه تبدیل کرده است. بهترین زمان بازدید از روستای ونانمنبع عکس: mehrnewsونان از مناطق ییلاقی محسوب می‌شود و آب‌وهوای آن کوهستانی و معتدل است. هرچند هوای معتدل و طبیعت ییلاقی روستا سبب زیبایی آن در تمام فصل‌های سال می‌شود؛ بهترین زمان بازدید از روستای ونان فصل بهار است. در این فصل طبیعت سرسبز و بوی بیدمشک هر گردشگری را مست می‌کند. فصل بهار، بهترین زمان بازدید از روستای ونان استهوای روستای ونان در فصل تابستان هم خنک است و بسیاری از ساکنان قم برای فرار از گرما به این منطقه می‌روند. پاییز ونان به خاطر وجود طبیعت طلایی و رنگ‌های قرمز و نارنجی برگ درختان، طرفداران زیادی دارد. عکاس: محمدعلی جلالیونان در فصل زمستان هم زیبا است. برای کسانی که در قم زندگی می‌کنند و بیشتر آب‌وهوای گرم و خشک را تجربه کرده‌اند، زمستان برفی ونان فوق‌العاده و خاطره‌انگیز است. موقعیت بسیار خوب روستای ونان و قرارگیری آن در مسیر بزرگراه‌های شهرهای قم، ساوه و تفرش سبب شده است که دذ میان گردشگران به مقصدی چهارفصل تبدیل شود. جاهای دیدنی روستای ونانکوه وتوسآدرس: ارتفاعات روستای ونان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: seiriranروستای ونان در دامنه‌های شرقی کوه وتوس واقع‌شده و قله وتوس بلندترین ارتفاع نزدیک روستا به حساب می‌آید. این کوه که برای علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی جذابیت زیادی دارد در پایین، شیب ملایمی دارد و با افزایش شیب و ارتفاع، سنگلاخی می‌شود. شیب و لغزندگی زیاد کوه و حرکت سنگ‌ها روی‌هم، صعود این قله را برای کوهنوردان دشوار می‌کند. در نظر داشته باشید که مسیر صعود این کوه از دامنه‌های شمال غربی آن آغاز می‌شود. تنگه قاهانآدرس: استان قم، ۶۰ کیلومتری شمال غرب شهر قم، روستای قاهان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: عمار ابراهیمیتنگه قاهان از گذشته‌های دور مکانی منحصربه‌فرد برای گردشگران به شمار می‌رفت. عرض تنگه یک تا دو متر و عمق شکاف آن تا هشت متر می‌رسد. عمق تنگه، جلوی ورود نور خورشید به آن را می‌گیرد و سبب می‌شود گونه‌های گیاهی خاص و ارزشمندی در این تنگه بروید. در کنار این ویژگی‌ها، پیچ‌وخم تنگه و فضای حاکم بر آن بسیار رازآلود است. منظره زیبای فرسایش دیواره‌های تنگه و تماشای سنگی که بخشی از مسیر را مسدود کرده است، حس ماجراجوی هر گردشگری را برمی‌انگیزد. اقامت در روستای ونانمنبع عکس: m. h. aghahasaniخلجستان، منطقه نمونه گردشگری است و روستای ونان نیز به‌عنوان بهترین و زیباترین بخش منطقه به شمار می‌رود؛ اما روستا از امکانات اقامتی خاصی برخوردار نیست. اغلب کسانی که به روستای ونان می‌روند، برای اقامت شبانه برپایی کمپ را در نظر می‌گیرند. گردشگرانی که علاقه‌مند به خوابیدن در چادر نیستند، در اقامتگاه‌های واقع در روستای دستجرد و روستای نویس اقامت می‌کنند. دهکده توریستی و تفریحی سلامت صباآدرس: قم، کیلومتر ۲۰ جاده تفرش، شهر دستجرد، مجتمع تفریحی دهکده صبا (مشاهده روی نقشه) تلفن رزرو: ۰۲۵۳۵۲۲۴۳۶۱ فاصله تا ونان:۵۵ کیلومترمنبع عکس: utravsفاز اول مجتمع تفریحی صبا دارای ویلاهای اقامتی، رستوران‌های دریایی و سنتی است. این مجتمع تفریحی که در سال ۱۳۹۴ افتتاح شد، درمجموع ۱۵ باب ویلا و سوئیت دارد. دهکده سلامت صبا در دستجرد قم از امکانات رفاهی بسیار خوبی برخوردار است. این امکانات شامل پیست دوچرخه‌سواری، قایق‌های ماهیگیری، ورزش‌های آبی و شهربازی است. اقامت در این مجتمع، لحظاتی رویایی را برای گردشگران رقم می‌زند. اقامتگاه بوم‌گردی رودبار نویسآدرس: قم، بخش خلجستان، روستای نویس، اقامتگاه بوم‌گردی رودبار نویسفاصله تا ونان:۷ کیلومترمنبع عکس: kochitaاقامتگاه بوم‌گردی رودبار نویس یک واحد ۸۰ متری دارد که ظرفیت هشت نفر مسافر در آن در نظر گرفته‌شده است. این اقامتگاه بوم‌گردی سه اتاق ۱۲ متری کف‌خواب دارد و به دستشویی ایرانی و حمام مستقل مجهز است. اگر تجربه بازدید از روستای گردشگری و ییلاقی ونان را دارید، آن را با کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولروستای ونان کجاست؟ در بخش خلجستان قم، در دامنه کوه وتوسبهترین زمان بازدید از روستای ونان کدام فصل است؟ بهاردر سفر به روستای ونان کجا اقامت کنیم؟ کمپ در طبیعت، دهکده توریستی و تفریحی سلامت صبا، اقامتگاه بومگردی رودبار نویسسوغات روستای ونان چیست؟ گردونویسنده: زهرا آذرنیوشعکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: گردشگر ساده، آرش فهیمی)

قم

مجتمع تجاری حجت قم

پاساژ حجت (عج) , قم, صوبه قم, ایران

مجتمع تجاری حجت که به پاساژ حجت شهرت دارد، یکی ازجاهای دیدنی قمو از معروف‌ترین مراکز تجاری آن است که معمولا در بسیاری از روزهای سال، به‌ویژه ایام آخر سال بسیار شلوغ است و مردم برای تهیه‌ی وسایل عید و لباس‌های مورد نیاز خود به این مجتمع تجاری مراجعه می‌کنند. پاساژ حجت بیشتر به فروش کفش زنانه، مردانه و بچه‌گانه در مدل‌ها و طرح‌های مختلف شهرت یافته است.

قم

خانه ملاصدرا

ایران، استان قم، کهک

خانه ملاصدرا ازجاهای دیدنی قمدر روستای کهک است که در منتهی‌الیه غرب روستا در محله چال حمام قرار دارد. با قدمتی که به دوره صفویه بازمی‌گردد، پیرامون این اثر تاریخی را خانه‌های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده‌اند. این ساختمان در داخل یک باغ قرار دارد و دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی و دیوارهایی با تزیینات گچبری ساده است. در شرق خانه قنات نسبتا پر آبی وجود دارد که جزیی از مجموعه خانهملاصدرامحسوب می‌شود. متاسفانه قسمت اعظم بنا تخریب‌شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان تنها یک اتاق باقی‌مانده است. دو اتاق دیگر نیز طی مرمت و تعمیرات سال ۱۳۷۷ شمسی بازسازی شدند.

قم

موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س)

ایران، قم، خیابان آستانه، مجاورت درب ورودی حرم مطهر

موزه آستانه مقدسه که با نام موزه حرم حضرت معصومه (س) نیز شناخته می‌شود، گنجینه‌ای گران‌بها از اشیای تاریخی و هنری زیبا است. در سفر به شهر قم و موزه‌گردی در موزه حرم حضرت معصومه (س) همراه کجارو باشید. با موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) آشنا شوید: معرفی موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) بخش‌های مختلف موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) اطلاعات بازدید موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) معرفی موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) منبع عکس: shahr ۲۰. irموزه حرم حضرت معصومه (س) یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایران استموزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های کشور است که در حرم حضرت معصومه (س) در شهر قم قرار دارد و یکی ازجاهای دیدنی قمبه شمار می‌رود. تا پیش از احداث مکانی برای نگهداری آثار تاریخی هنری و تاریخی حرم، این اشیا به‌صورت پراکنده در اطراف بقعه و حرم انباشته‌شده بودند و حتی برخی از آن‌ها از بین رفتند تا اینکه در سال ۱۳۱۴ شمسی؛ وزارت معارف وقت در فضای داخلی حرم حضرت معصومه (س) و در محل مسجد شهید مطهری، موزه‌ای را تاسیس کرد. فعالیت این موزه تا حدود دی‌ماه سال ۱۳۵۳ ادامه یافت و از آن تاریخ تا دهه ۶۰ به دلایلی از جمله لزوم گسترش فضای جانبی و احداث ساختمان فعلی، فعالیت موزه متوقف شد؛ تا اینکه در سال ۱۳۶۱ این مجموعه به ساختمان فعلی در میدان آستانه و کنار مدرسه فیضیه منتقل شد. ساختمان جدید موزه آستان قدس ابتدا ۵۰۰ متر مربع مساحت داشت و بعد در سال ۱۳۷۱ در زمان تولیت حضرت آیت‌الله مسعودی، زیرزمین نیز به آن اضافه شد و وسعت موزه حرم به بیش از ۱۲۰۰ متر مربع رسید. در طرح جامع توسعه حرم مطهر، پیشنهاد تاسیس موزه‌ای بزرگ در چندین طبقه و همراه با امکانات و تجهیزات لازم ارائه‌شده است. همچنین قرار است بخشی به نام تالار حرم‌شناسی به موزه حضرت معصومه (س) اضافه شود که در آن آثار تاریخی متعلق به حرم مطهر که از دوره‌های صفویه و قاجاریه وجود دارد که شامل درهای ورودی حرم، خشت‌های گنبد مطهر، درب ضریح قدیمی، کاشی‌های قدیمی کتیبه‌ای و کوکبی و کاشی‌های حاشیه مضجع حضرت معصومه (س) که به‌عنوان قدیمی‌ترین کاشی تاریخ در کشور محسوب می‌شود و در سال ۶۰۲ هجری قمری ساخته‌شده، به نمایش در خواهد آمد. منبع عکس: مصطفی معراجی، shahr ۲۰. ir و foursquare. comبخش‌های مختلف موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) منبع عکس: shahr ۲۰. irآنچه که در موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) در معرض بازدید قرار دارد و می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید، مجموعه آثار با ارزشی است که پادشاهان، حاکمان و عاشقان کریمه اهل‌بیت و افراد و علاقه‌مندان به حفظ میراث هنری و تاریخی به این موزه اهدا کردند. بخشی دیگر از این گنجینه را آثار نفیس بیوتات حرم مطهر و برخی بقاع متبرکه اطراف قم تشکیل می‌دهد. اشیای موزه حرم حضرت معصومه (س) در بخش‌های مختلف در دو و نیم‌طبقه و سه تالار به نمایش گذاشته شده‌اند که در ادامه بیشتر از آن‌ها خواهیم گفت. پارچه‌بافی: در این موزه پارچه‌های دست‌باف متنوعی شامل ابریشمی، گلابتون، پارچه‌های کتان، مخمل، ماهوت، شال و ترمه نگهداری می‌شوند. پرده یا پارچه ویژه روی ضریح حضرت معصومه (س) است که دارای کتیبه‌های بسیار زیبایی بخط نستعلیق با مضامین شعر در مدح آن حضرت بوده و پارچه‌های ابریشمی دوره صفوی برخی دیگر متعلق به دوره قاجاری تکه‌ای از پرده خانه کعبه که آیه‌هایی از سوره مبارکه حج بخط ثلث برجسته به شیوه ده یک دوزی روی آن اجرا شده از آثار ارزشمند مجموعه پارچه‌های نفیس موزه آستان قدس به شمار می‌رود. نقاشی: تابلوهای نقاشی از دوره‌های صفوی و قاجار نیز در این موزه در معرض نمایش قرار دارند که بیشتر آن‌ها تابلوهای شمایل ائمه معصومین (ع) است که عمدتا مربوط به دوره قاجار هستد که در قالب تابلوهای تابلوهای مینیاتوری و رنگ و روغن کشیده شده‌اند. نقاشی‌های کار شده روی شیشه و شامل تصاویری از سلاطین دوره صفوی، قاجار و زندیه است و تابلوهای رنگ و روغن تصاویر پادشاهان قاجار، دیگر آثار این بخش را تشکیل می‌دهند. سکه‌ها: در مجموعه سکه موزه حرم حضرت معصومه (س) از سکه‌های طلا نقره و مس که از دوره‌های مختلف به یادگار می‌توانید دیدن کنید. این سکه‌ها متعلق به دوره‌هایی چون اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی مانند سلجوقی و ایلخانی است. حجاری و سنگ‌های قیمتی: از جمله آثار حجاری که در موزه حرم حضرت معصومه (س) خواهید دید، سنگ قبر شخصیت‌ها و حاکمان دوره قاجار است که می‌توان به سنگ قبر فتحعلی شاه قاجار، محمد شاه قاجار، قهرمان میرزا فرزند عباس میرزا، سنگ قبر مهد علیا مادر ناصرالدین‌شاه، شعاع السلطنه پسر مظفرالدین شاه قاجار و یکی دیگر از رجال قاجار به نام میرزا محمد خان اشاره کرد. در این بخش همچنین سنگ‌های قیمتی و تزیینی مثل سنگ‌های عقیق، در و یشم به نمایش گذاشته شده‌اند. گردنبند یا سینه‌ریز طلایی احمدشاهی، ادوات رزمی دوره قاجار، قندیل بسیار زیبای دوره قاجار از جنس طلا که با سنگ‌های قیمتی مزین شده‌اند زینت‌بخش این قمست موزه هستند. منبع عکس: Abna ۲۴. comخاتم‌کاری: آثار خاتم‌کاری چون درب مقبره محمد شاه قاجار، رحل‌های قرآن، صندوق بزرگخاتم کاریمربوط به مقبره شاه صفی صفوی و قاب آینه‌های خاتم‌کاری از دیگر اشیای دیدنی موزه حرم حضرت معصومه (س) است. کاشی‌کاری: کاشی‌های ستاره‌ای یا کوکبی و چلیپا، خشتی، معرق و کتیبه‌ای از کاشی‌های این موزه هستند که قدمت بیشتر آن‌ها به عصر سلجوقی و ایلخانی می‌رسد. یکی از زیباترین و نفیس‌ترین کاشی‌های موجود، کاشی‌های مرقد علی بن جعفر، متعلق به اوایل قرن هشتم یا دوره ایلخانی است که کتیبه‌هایی به خط ثلث برجسته دارد. قالی‌بافی: مجموعه فرش‌های این موزه شامل قالی‌ها و قالیچه‌هایی با نقوش گل و بوته اسلیمی، شمسه، ترنج، لچک، سر ترنج و کتیبه‌های قرآنی است که قدمت بیشتر آن‌ها به عصر صفوی برمی‌گردد. برخی از قالیچه‌های ابریشمی این دوره دارای ضخامتی بین یک تا دو میلی‌متر هستند که نشان‌دهنده ظرافت در بافت این آثار نفیس است. قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین فرش موزه آستان مقدس حضرت معصومه (س)، فرش ابریشمی متعلق به دوره شاه‌عباس ثانی، پادشاه صفوی است که به شکل دو نیم‌دایره و مساحت هر یک حدود ۳۰ متر مربع بافته‌شده است. ضخامت آن حدود دو میلی‌متر بوده و از نفایس بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. فلزکاری: در موزه آستانه مقدسه اشیای فلزی نیز وجود دارد. پیه‌سوز مفرغ پیش از اسلام، شمعدان‌های برنجی دوره سلجوقی، بخور سوزها و شمعدان مشبک دوره صفوی، چراغ روغنی برنجی و طوق‌های فولادی مشبک دوره صفوی، ادوات جنگی مرصع از قبیل سپر و شمشیرهای جواهر نشان، کلاه‌خود وزره فولادی دوره قاجاری، قندیل‌های زیبای زرین و مینایی دوره قاجار و درهای قدیمی حرم مطهر با روکش سراسری طلا و نقره که دارای تزیینات قلم‌زنی بسیار زیبا هستند، از دیگر آثار بخش فلزکاری موزه آستانه مقدسه قم به شمار می‌رود. منبع عکس: ctmehr. comقرآن‌های خطی: قرآن‌های موزه حرم مربوط قرن‌های دو تا ۱۴ اسلامی است که با انواع خط کوفی، ثلث، نسخ و برخی با ترجمه فارسی به خط نستعلیق به تحریر درآمده‌اند. از قرآن‌های نفیس این مجموعه، دو نسخه خطی قرآن منسوب به امام رضا (ع) و امام حسن عسگری (ع) است. بزرگ‌ترین قرآن موجود در موزه آستان مقدس ۱۲۰ کیلوگرم وزن و ۵۷۸ ورق دارد که با جلد چوبی و روکش چرم در ابعاد آن ۷۲ در ۱۲۰ سانتی‌متر نوشته‌شده است. تابلوهای خط و تذهیب: از بخش‌های دیگر این موزه تابلوهای قرآنی، تابلوهای قطعه‌سازی، زیارت‌نامه‌ها، تابلوهای مذهب قرآن و حدیث جدید و معاصراست؛ این تابلوها به خط محقق ثلث و نسخ و متعلق به دوره سلجوقی، ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجار است. منبت‌کاری: نمونه‌های متعددی از آثار منبت‌کاری اسلامی در موزه آستان مقدسه حضرت معصومه (س) نگهداری می‌شود که برخی از آن‌ها شامل درهای چوبی منبت‌کاری مربوط به دوره صفوی است که در حواشی آن آیاتی از قرآن مجید به چشم می‌خورد. همچنین رحل منبت‌کاری دوره صفوی دارای نقوش گیاهی و حیوانی، رحل منبت‌کاری دوره صفوی دارای نقوش انسانی و رحل منبت‌کاری و مشبک‌کاری دوره صفوی که توسط اعتماد الدوله وزیر شاه صفی وقف شده از دیگر نمونه‌های این هنر هستند. سفالگری: سفالینه‌های مربوط به هزاره اول و دوم پیش از میلاد و سفالینه‌های دوران مختلف اسلامی که از مناطق مختلف باستانی مانند سیلک کاشان، ری، جرجان، نیشابور، خوروین قزوین گردآوری‌شده در این بخش در معرض بازدید قرار دارد. شیشه‌گری: مجموعه متنوعی از ظروف شیشه‌ای دوره‌های مختلف اسلامی در موزه قم نگهداری می‌شود. ظروف دارو، روغندان، پیاله، لوسترهای شیشه‌ای و بلورین دارای طرح‌ها و رنگ‌های مختلف، گلدان‌های بلور مرصع قاجاری، کاسه‌ها و پیاله بلور بارفتن و اپالین، انواع چراغ‌های نفتی در رنگ‌های آبی و صورتی و با لاله‌های شیشه‌ای الوان و گلاب پاش‌های بلورین مرصع، از جمله این آثار هستند. تمبرها و اسکناس‌ها، مدال‌های اهدایی ورزشکاران و قهرمانان، موجودات دریایی به‌صورت تاکسیدرمی که توسط تکاوران نیروی دریایی جمع‌آوری شده‌اند، از دیگر دیدنی‌های موزه حرم حضرت معصومه (س) است. منبع عکس: خبرگزاری تسنیم (عکاس: حسین شاه بداغی) و Abna ۲۴. comاطلاعات بازدید موزه آستان مقدسه حضرت معصومه (س) منبع عکس: shahr ۲۰. irساعت کاری موزه حرم حضرت معصومه (س): روزهای عادی از ساعت هشت صبح تا ۱۹ عصر و در ایام تعطیل و روزهای جمعه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ شب است. آدرس موزه حرم حضرت معصومه (س): میدان آستانه، جنب در شماره یک حرم مطهرپرسش‌های متداولموزه حرم حضرت معصومه (س) کجاست؟ موزه حرم حضرت معصومه (س) در میدان آستانه، جنب در شماره یک حرم مطهر قرار دارد. موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ پارچه‌بافی، نقاشی، سکه، حجاری و سنگ‌های قیمتی، خاتم‌کاری، قالی‌بافی، کاشی‌کاری، تابلوهای خط و تذهیب، قرآن‌های خطی و …موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) چه سالی تاسیس شد؟ سال ۱۳۱۴ ساعت کاری موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه چه زمانی است؟ روزهای عادی از ساعت هشت تا ۱۹ و در ایام تعطیل و روزهای جمعه از ساعت ۹ تا ۱۹ عکس کاور از shahr ۲۰. irنویسنده: اکرم زمانی نوری

قم

کوه خضر نبی قم

ایران، استان قم، ۶ کیلومتری مرکز شهرستان قم به سمت جنوب، در نزدیکی شهرک ایثار

استان قم به‌دلیل پیشینه بلند تاریخی، آثار مذهبی و عمارت‌های قدیمی بسیاری دارد که هر یک، عظمت، هویت و اصالت تمدن و فرهنگ ایرانی را در قالب هنر و معماری نشان می‌دهند. کوه خضر نبی یکی ازجاهای دیدنی قماست که تلاقی طبیعت، مذهب و چشم‌اندازهای زیبای شهری را به گردشگران عرضه می‌کند. آنچه باید درباره کوه خضر نبی بدانید: کوه خضر نبی کجاست؟ درباره کوه خضر نبیتاریخچه کوه خضر نبیوجه تسمیه کوه خضر نبیخضر نبی کیست؟ ویژگی‌های کوه خضر نبینکات بازدید از کوه خضر نبیجاهای دیدنی اطراف کوه خضر نبیکوه خضر نبی کجاست؟ آدرس: استان قم، ۶ کیلومتری جنوب شهر قم، نزدیکی شهرک ایثار (مشاهده در نقشه) عکس از گوگل‌مپ | عکاس: مصطفی معراجیکوه خضر نبی یکی از جاذبه‌های قم است که در ۶ کیلومتری مرکز شهرستان قم به‌سمت جنوب و در نزدیکی شهرک ایثار قرار دارد. یکی دیگر از مراکز تاریخی و مهمی که در نزدیکی این مکان زیبا و روحانی واقع‌شده است، مسجد مقدس جمکران محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، مسیری مستقیم بین این دو جاذبه مذهبی ایجاد شده است. مسیر دسترسی به کوه خضر نبیبرای دسترسی به کوه خضر نبی از مرکز شهر قم، خود را از طریق بزرگراه پیامبر اعظم به جمکران برسانید. در خروجی بلوار خدیجه (س) به‌سمت راست و به طرف میدان مرجعیت حرکت کنید. از خروجی جنوبی این میدان وارد بلوار آیت‌الله بهجت شوید و سپس با ادامه این مسیر، به جاده جمکران-کوه خضر ورود کنید. کوه خضر در انتهای این جاده واقع‌شده است. درباره کوه خضر نبیکوه خضر نبی یکی از اماکن مقدس و پاربازدید شهر قم است که در حوالی جمکران قرار دارد. این مکان که منظره‌ای چشم‌نواز از شهر قم را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد، در سال‌های اخیر رونق زیادی یافته است. در حدیث معتبر دیگری از حضرت علی (ع)، به احداث مسجدی در جوار کوه خضر نبی اشاره‌شده که مکانی برای یاران خاصه حضرت مهدی (عج) است. در کتاب انوار المشعشعین، جلد یک، صفحه ۴۵۴، فصل دهم، نور سوم، می‌توان توضیح کاملی را در مورد این حدیث دریافت کرد. در جایی دیگر نقل می‌شود: زمانی که آیت‌الله مجتهدی در شهر مقدس قم زندگی می‌کردند، مسجد واقع در کوه خضر به‌صورت اولیه خود و بسیار ساده و معنوی بود و ایشان با این مکان و مسجد مقدس جمکران، انس و الفتی مثال‌زدنی داشتند؛ به‌گونه‌ای که این عالم بزرگوار اوقات بسیاری را در این مکان جهت عبادت و راز و نیاز با معبود خویش می‌گذراند. در روایات اسلامی نیز از کوه خضر نبی به‌عنوان کوهی سفید در اطراف قم و نزدیکی روستایی قدیمی در نزدیکی مسجد جمکران، سخنان متعددی به یادگار مانده است. برخی از راویان معتقدند که هنگام ظهور حضرت حجت (عج)، پرچم ایشان را بر فراز این کوه برافراشته می‌کنند. همچنین، طبق روایت یکی از نشانه‌های نزدیک شدن ظهور حضرت مهدی (عج)، رونق یافتن این مکان روحانی خواهد بود. تاریخچه کوه خضر نبیعکس از گوگل‌مپ | عکاس: مصطفی معراجیطبق اظهار نظر مورخان و باستان‌شناسان، به نظر می‌رسد که در حدود ۳ , ۰۰۰ سال پیش، در قله کوه خضر غاری وجود داشت که احتمالا محل نیایش و عبادت حضرت خضر نبی (ع) محسوب می‌شد؛ غاری که امروزه به مسجدی کوچک تبدیل‌شده است. در دورانی که هنوز شهرستان قم گسترش نیافته بود، بسیاری از عارفان، زاهدان و سالکان از این غار به‌عنوان مکانی امن و خلوتگاهی روحانی برای انجام عبادات خود بهره می‌بردند. وجه تسمیه کوه خضر نبیکوه جمکران یا کوه سفید، به‌دلیل اینکه محل عبادت حضرت خضر نبی (ع) بوده، به این نام شهرت یافته است و در سراسر ایران آن را به نام کوه خضر نبی می‌شناسند. خضر نبی کیست؟ سخنان گوهربار فراوانی از ائمه معصوم (ع) در مورد حضرت خضر (ع) ثبت‌شده است. به‌عنوان نمونه، حضرت امام صادق (ع) ایشان را از پیامبران الهی برمی‌شمرند و از معجزات وی به سبزی و خرمی زمین‌های خشک و بی‌آب‌و‌علف، پس از حضور و نشستن ایشان در آن مکان‌ها اشاره کرده‌اند؛ به همین دلیل است که نام آن بزرگوار به خضر یعنی سبز و خرم، شهرت یافته است. نام اصلی حضرت خضر (ع) «تالیا بن ملکان بن عامر بن ارفخشید بن سام بن نوح (ع)» بیان می‌شود. در سخن دیگری از امام صادق (ع)، خضر (ع) عالم الهی معرفی شده‌اند که حضرت موسی (ع) به زیارت ایشان شتافت. در آیات قرآن کریم نیز بدون اینکه نامی از این پیام‌آور الهی ذکر شود، از وی با عباراتی زیبا و ستودنی، مدح و تمجید به عمل آمده است. همچنین اشاراتی به همراهی حضرت خضر نبی با حضرت موسی (ع) نیز دیده می‌شود. عکس از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: مصطفی معراجیعمر طولانی و نامیرایی حضرت خضر نبی (ع) تا دمیده شدن در صور، از مهم‌ترین ویژگی‌های ایشان است که در برخی از احادیث ائمه اطهار، نقل قول‌ها و صحبت‌های عالمان دینی و مذهبی مشاهده می‌شود. همچنین طبق مندرجات برجای‌مانده در کتاب‌های حدیث، به نظر می‌رسد که وی در مراسم عید غدیر خم، در مجالس سوگواری حضرت پیامبر اکرم (ص) و در هنگام شهادت امیرالمومنین حضرت علی (ع) حضور یافته است. امام رضا (ع) نیز در باب ایشان می‌فرمایند: حضرت خضر (ع) از آب حیات نوشیده و زنده است و تا زمانی که در صور دمیده شود، از دنیا نخواهد رفت. او نزد ما می‌آید و به ما سلام و درود می‌فرستد؛ به‌گونه‌ای که تنها صدایش را می‌شنویم و چهره‌اش را نمی‌بینیم. همچنین این پیامبر الهی در مراسم حج حضور دارد و تمامی مناسک آن را انجام می‌دهد. در روز عرفه نیز در سرزمین عرفات می‌ایستد و برای برآورده شدن دعای مومنان آمین می‌گوید. ویژگی‌های کوه خضر نبیعکس از گوگل‌مپ | عکاس: مصطفی معراجیارتفاع کوه خضر نبی از سطح دریا تقریبا ۱ , ۰۹۰ متر برآورد شده است. برای تسهیل در رفت و آمد زائران و بازدیدکنندگان این اثر تاریخی، مسیری پله‌مانند طراحی‌شده است. کوه سفید ارتفاع زیادی ندارد و از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به اشراف کامل به شهر هنگام حضور برفراز قله اشاره کرد. ناهمواری‌های بسیاری به‌دلیل وجود سنگ‌های تیز در پیرامون و پیکره کوه خضر وجود دارد که نمایی قابل‌توجه را برای آن به ارمغان می‌آورد. در گذشته، بالا رفتن از کوه امری مشکل و بسیار خطرناک بود؛ ولی امروزه با وجود مسیرهای عبور و مرور، بازدید از این بنا تسهیل شده است. طبق اظهار نظر مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قم، کوه خضر نبی آرامگاه بیشترین تعداد شهید گمنام در سراسر کشور است که به افزایش فضای معنوی این محوطه می‌انجامد. عکس از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: مصطفی معراجیبه‌دلیل موقعیت جغرافیایی کوه خضر و ارتفاع آن از سطح زمین، بازدیدکنندگان دمایی متفاوت و مطلوب‌تر از شهرستان قم را در این مکان تجربه خواهند کرد. همچنین، این منطقه آب و هوایی خنک در تابستان و سرمایی شدید در زمستان دارد. در بخش‌های جنوبی قله کوه، پرتگاهی مهیب دیده می‌شود که دره‌هایی با شیب زیاد دارد. همچنین ارتفاع ناهمواری‌های موجود در کوه از نواحی شمالی دامنه به‌سمت جنوبی آن، افزوده می‌شود که همین امر از دلایل حضور پرتگاه و دره‌های متعدد در این ناحیه است. روستایی بدون سکنه و تقریبا مخروبه در دامنه کوه خضر مشاهده می‌شود که طبق اظهارات مسئولان استان، دلیل آن استخراج اندک مس از معدن واقع در آن ناحیه است. علاوه بر این، به‌دلیل قرارگیری کوه در ناحیه خاص جغرافیایی، می‌توان آن را از تمامی کمربندی‌ها و گلوگاه‌های شهر قم مشاهده کرد. نکات بازدید از کوه خضر نبیعکس از گوگل‌مپ | عکاس: عمر المبارککوه خضر نبی دارای امکانات رفاهی و فروشگاهی، آب شرب، نورپردازی، پارکینگ با ظرفیت محدود و سرویس بهداشتی است. روزانه اتوبوس‌های متعددی از شهر قم و مسجد جمکران راهی کوه خضر نبی می‌شوند. بازدید از کوه خضر نبی به‌واسطه پله‌های متعدد و پیاده‌روی طولانی برای سالمندان، توان‌یابان و کودکان مناسب نیست. برای بازدید از کوه خضر نبی نیازمند به پوشش اسلامی خواهید بود. هنگام بازدید از کوه خضر نبی احترام و آداب حضور در اماکن مذهبی را در نظر داشته باشید. مسیرهایی برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در دامنه کوه خضر وجود دارد. بازدید از کوه خضر نبی رایگان است. جاهای دیدنی اطراف کوه خضر نبیکاروانسرای پاسنگانآدرس: استان قم، شهرستان قم، کیلومتر ۲۰ جاده قدیم قم-کاشان، دهستان جنت‌آباد، روستای زنبورک (مشاهده در نقشه) کاروانسرای پاسنگان واقع در دهستان جنت‌آباد استان قم، یکی از آثار تاریخی به‌جای‌مانده از دوره صفوی است. اقامتگاه، سفره‌خانه، پایگاه رصد ستارگان و مرکز برگزاری جشن و اعیاد، از جمله کاربری‌های کنونی کاروانسرای پاسنگان محسوب می‌شود. اقامتگاه بوم‌گردی پاسنگان واقع در این کاروان‌سرا، یکی از اقامتگاه‌های اقتصادی استان قم است. مسجد اعظمآدرس: استان قم، شهر قم، خیابان ارم، ضلع غربی آستان مقدس حضرت معصومه (س) (نمایش روی نقشه) مسجد اعظم قم واقع در ضلع غربی آستان مقدس حضرت معصومه (س)، در فاصله سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۹ هجری شمسی ساخته‌شده است. احداث این مسجد به دستور آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی آغاز شد و به هنر دست استاد حسین لرزاده به اتمام رسید. پرسش‌های متداولکوه خضر نبی کجاست؟ کوه خضر نبی در استان قم، ۶ کیلومتری جنوب شهر قم، نزدیکی شهرک ایثار قرار دارد. وجه تسمیه نام کوه خضر نبی چیست؟ کوه جمکران یا کوه سفید، به‌دلیل اینکه محل عبادت حضرت خضر نبی (ع) بوده، به این نام شهرت یافته است. امکانات کوه خضر نبی چیست؟ پلکان، مسیر پیاده‌روی، فروشگاهی، آب شرب، نورپردازی، پارکینگ با ظرفیت محدود و سرویس بهداشتیهزینه بازدید از کوه خضر چقدر است؟ بازدید از کوه خضر نبی رایگان است. نویسنده: محبوبه حسنی / پوریا محمدی پیوند

قم

کهک قم

ایران، استان قم، ۳۰ کیلومتری جنوب قم

مناطق ایران هرکدام زیبایی‌های خود را دارند؛ این زیبایی گاه به‌دلیل وجود جاذبه‌های طبیعی است و گاه به‌دلیل بناهای تاریخی. در این میان، شهر کهک که یکی ازجاهای دیدنی قممحسوب می‌شود، شاید برای اهل فلسفه جالب‌توجه باشد؛ زیرا این شهر، محل زندگی ملاصدرا محسوب می‌شده است. آنچه باید درباره کهک قم بدانید: کهک قم کجاست؟ درباره کهک قمتاریخچه کهک قمجاهای دیدنی کهک قمنکات بازدید از کهک قمکهک قم کجاست؟ آدرس: استان قم، ۳۰ کیلومتری جنوب قم (مشاهده در نقشه) عکس از گوگل‌مپ | عکاس: رضا کریمیکهک از جاهای دیدنی قم به شمار می‌رود و در ۳۰ کیلومتری جنوب قم، در منطقه‌ای کوهپایه‌ای واقع‌شده است. این شهر از سه طرف به ارتفاعات اشراف دارد و دره زیدان در شرق آن قرار گرفته است. مسیر دسترسی به کهک قمبا حرکت در مسیر اتوبان کاشان از سمت قم و پس از عبور از پلیس‌راه لنگرود، به‌سمت جاده کهک قم در سمت چپ بپیچید. پس از عبور از روستاهای خورآباد و صرم، به کهک خواهید رسید. درباره کهک قمعکس از وب‌سایت ویکی‌پدیا | عکاس: M. Hassan M. Ahmadiکهک آب‌وهوای معتدل و خشک دارد. آنچه اهمیت تاریخی این منطقه را دو چندان می‌کند، وجود خانه‌هایی قدیمی، از جمله خانه ملاصدرا است. همچنین غار معروف کهک که از آثار باستانی استان قم محسوب می‌شود، در این منطقه قرار دارد. علاوه بر این، کهک به‌عنوان یکی از مراکز انگشترسازی، چاقوسازی و مرواربافی نیز شناخته می‌شود. این شهر همچنین امامزاده‌ای به نام «شاه محمد» دارد که مورد رجوع افراد بومی و اهالی روستاهای اطراف است. تاریخچه کهک قمعکس از وب‌سایت گوگل‌مپ | عکاس: فهیمه تقی‌زادهقدمت سکونت بشر در کهک به هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد بازمی‌گردد. گذشتگان منطقه کهک را «زادگاه طبیبان» نامیده‌اند؛ چراکه بنا بر افسانه‌ها، هرکس آب کهک را می‌خورد، طبیب می‌شد. تعدادی از اعضای خاندان عربشاهی نیز که با عنوان حکیم قمی شهرت زیادی در دارالخلافه تهران داشتند، ابتدا در کهک به طبابت مشغول بودند. علاقه وافر این طبیبان به زادگاه خود، باعث تدفین آنان در گورستان غیاث آباد واقع در حوالی کهک شد. جاهای دیدنی کهک قمغار کهکعکس از وب‌سایت خبرگزاری تسنیم | عکاس: علیرضا وثیق انصاریغار کهک از تعدادی سکوی بزرگ متوالی تشکیل‌شده است که هرکدام با یک پرتگاه ۱۰ تا ۲۰ متری، از یکدیگر جدا می‌شوند. این پرتگاه‌ها در زمان‌های بسیار دور در اثر ریزش عظیم سنگ‌ها در داخل غار به وجود آمده‌اند. در داخل غار دالان و دهلیز فرعی وجود ندارد. بلندی بعضی از ستون‌های آهکی غار کهک در حدود ۱۴ متر است که جزو بلندترین ستون‌های غارهای آهکی ایران محسوب می‌شوند. با طی مسیر ۲۵۰ متری، تالار غار به پایان می‌رسد و گودالی از آب زلال واقع در دخمه‌ای پوشیده از چکنده‌های مرمرین و بلورین به چشم می‌خورد. این گودال عمیق‌ترین نقطه غار است و ۸۰ متر پایین‌تر از دهانه غار قرار دارد. غار کهک ۳۵۰ متر طول دارد و از نظر وسعت از غارهای متوسط ایران به شمار می‌رود؛ اما برخورداری از غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و چکیده‌های رنگارنگ و عظیم‌الجثه، آن را به یکی از متفاوت‌ترین و قدیمی‌ترین غارهای زایش‌یافته کشور تبدیل کرده است. پل امامزاد عبداللهپل امامزاده عبدالله (پل سپه) به دوره قاجار تعلق دارد و در شهرستان قم، بخش کهک، روستای قلعه‌چم واقع‌شده است. نام این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ۸۶۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. این پل کتیبه‌ای سنگی دارد که تاریخ ساخت را روی آن حک کرده‌اند. همچنین در شمال غربی پل، دیواره‌ای سنگی به طول ۱۳ ٫ ۷۰ متر و عرض ۱ ٫ ۶۰ متر جهت استحکام‌بخشی و رانش به بنا الحاق شده است. خانه ملاصدراعکس از ویکی‌پدیا | عکاس: حجت عطاییخانه ملاصدرا در کهک در نزدیکی شهر قم واقع‌شده و به‌دلیل اینکه محل سکونت این حکیم بزرگ اسلامی بوده، از اهمیت تاریخی زیادی برخوردار است. محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی، معروف به ملاصدرا، بنیان‌گذار حکمت متعالیه، سرآمد حکمای اسلامی و یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان جهان در فلسفه الهی و اسلامی است. وی در سال ۹۷۹ یا ۹۸۰ هجری قمری در شیراز دیده به جان گشود. ملاصدرا، حکیم فرزانه و ملقب صدر المتالهین، مدت ۱۵ سال در کهک به سر برد. خانه ملاصدرا در منتهی‌الیه غرب کهک در محله چال حمام واقع‌شده است و پیرامون آن را خانه‌های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده‌اند. ساختمان خانه به دوره صفویه مربوط می‌شود و در داخل یک باغ قرار دارد. خانه ملاصدرا دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوارهای سیاه و اندود گل و تزیینات گچبری ساده است. در شرق خانه قنات نسبتا پر آبی وجود دارد که جزیی از مجموعه خانه ملاصدرا محسوب می‌شود. متاسفانه قسمت اعظم بنا تخریب‌شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان، تنها یک اتاق باقی‌مانده است. دو اتاق دیگر طی تعمیرات سال ۱۳۷۷ شمسی بازسازی شد. خانه ملاصدرا در تاریخ پنجم دی ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. منطقه شکار ممنوع کهکعکس از از ویکی‌پدیا | عکاس: مصطفی معراجیمنطقه شکار ممنوع کهک در جنوب استان قم واقع‌شده است. این منطقه از سه طرف به ارتفاعات مشرف است و دره زیدان در شرق آن قرار دارد. این منطقه دارای آب‌وهوای معتدل و خشک است. منطقه شکار ممنوع کهک با مساحت ۳۳ , ۰۰۰ هکتار در مجاورت پناهگاه حیات وحش جاسب قرار دارد. این منطقه با حد ارتفاعی حدود ۳ , ۰۰۰ متر، از تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری مناسبی برخوردار است که از آن جمله می‌توان به گربه پالاس، پلنگ، کل و بز، قوچ و میش، گراز، گرگ، انواع خزندگان و جوندگان و بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی اشاره کرد. سیمای طبیعی منطقه جاسب متشکل از کوه‌های خشک صخره‌ای، دره‌ها، تپه‌ها، کوه‌های استپی تا دشتی متغیر است. گونه‌های پسته و بادام کوهی از عناصر اصلی پوشش جنگلی منطقه به شمار می‌روند. منطقه کهک محل اتصال روش‌های زاگرس شمال غربی به ارتفاعات ایران مرکزی محسوب می‌شود و از تنوع قابل‌توجهی برخوردار است. مجموعا ۱۳۵ گونه گیاهی از ۳۵ خانواده در این منطقه زیست می‌کنند که از میان آن‌ها ۲۳ گونه علفی، ۱۰۴ گونه بوته‌ای، ۸۰ گونه درختچه‌ای و ۴۰ گونه درختی دیده می‌شود. در این منطقه یک پاسگاه سرمحیط‌بانی و دو پاسگاه محیط‌بانی دایر است. نکات بازدید از کهک قمعکس از گوگل‌مپ | عکاس: مصطفی معراجیبهترین زمان بازدید از کهک، فصل بهار است. هنگام بازدید از منطقه کهک در حفظ طبیعت و محیط‌زیست کوشا باشید. کهک قم از امکانات مطلوبی برای گردشگران برخوردار است. برای اقامت در کهک می‌توانید از خانه‌های اجاره‌ای اهالی استفاده کنید. هنگام بازدید از کهک قم به فرهنگ بومی مردم احترام بگذارید. برای یاری به اقتصاد محلی، از صنایع‌دستی و محصولات کشاورزی کهک خرید کنید. بازدید از کهک رایگان است؛ بااین‌حال، برای بازدید از جاذبه‌هایی چون خانه ملاصدرا، باید ورودی بپردازید. پرسش‌های متداولکهک قم کجاست؟ کهک در استان قم و ۳۰ کیلومتری جنوب قم قرار دارد. جاهای دیدنی کهک قم کدامند؟ غار کهک، پل امامزاده عبدالله، منطقه شکار ممنوع کهک و خانه ملاصدرا. بهترین زمان بازدید از کهک قم چه زمانی است؟ بهترین زمان بازدید از کهک، فصل بهار است. هزینه بازدید از کهک قم چقدر است؟ بازدید از کهک رایگان است. نویسنده: زهرا صالح نژاد / پوریا محمدی پیوند

قم

مرکز خرید کوثر قم

مرکزخریدکوثر, خیابان ساحلی, قم, استان قم, ایران

مرکز خرید کوثر به یقین یکی از محبوب‌ترین مراکز خرید وجاذبه‌های گردشگری قماست که در آن می‌توان تمامی مواد غذایی و خوراکی تازه از جمله سبزی، میوه، برنج، گوشت قرمز و سفید، تنقلات، پنیر، انواع ترشی و شور، پوشاک، لوازم ورزشی، تلفن همراه، لوازم‌التحریر، اسباب‌بازی، لوازم خانگی، ظروف و بسیاری دیگر را با قیمتی کاملا مناسب تهیه کرد. این مرکز خرید در اکثر ساعات روز شلوغ و مملو از خریداران ساکن قم و حتی شهرهای نزدیک قم است.

قم

مجتمع تجاری شهر (سیتی سنتر قم)

ایران، استان قم، قم، بلوار امین

مجتمع تجاری شهر که با نام سیتی سنتر قم نیز شناخته می‌شود، با بنایی چند طبقه در بلوار امین قرار دارد و ازجاذبه‌های گردشگری قماست. علاوه بر فروشگاه‌های متنوع، این مجموعه امکاناتی مانند هایپرمارکت، پارکینگ، رستوران و فست فود نیز دارد. در مجتمع تجاری شهر می‌توانید کالاهایی مانند لباس، عطر، زیورآلات و … را تهیه کنید. عکس‌های گالری از الف قدیری

قم

غار کهک

ایران، استان قم، کهک

غارنوردی یکی از فعالیت‌های ورزشی محبوب در میان طبیعت‌گردان است. کشور ایران به‌واسطه جغرافیای غنی و متنوع، غارهای زیادی دارد که تفریحی پررمز و راز و هیجان‌انگیز را به‌علاقه‌مندان هدیه می‌کنند. غار کهک که یکی ازجاهای دیدنی قماست، مقصدی محبوب برای غارنوردان به شمار می‌رود. آنچه باید درباره غار کهک بدانید: غار کهک کجاست؟ درباره غار کهکمعماری غار کهکپیمایش غار کهکنکات بازدید از غار کهکجاهای دیدنی اطراف غار کهکغار کهک کجاست؟ آدرس: استان قم، کیلومتر ۸۶ اتوبان قم-اصفهان، حوالی شهر کهک (مشاهده در نقشه) عکس از گوگل‌مپ | عکاس: حمیدرضا رزاقیغار کهک از مقاصد گردشگری و جاذبه‌های قم است که در نزدیکی اتوبان قم – اصفهان و ۸۶ کیلومتری جنوب شهر قم قرار دارد. این غار در حوالی شهر کهک، در ۵۵ کیلومتری دلیجان واقع‌شده است. مسیر دسترسی به غار کهکبرای دسترسی به دهانه غار کهک از سلفچگان تا سه‌راهی سمت راست که تابلو سیمان دلیجان قرار دارد، حدود ۲۰ کیلومتر فاصله است. پس از رد شدن از سه‌راهی و پشت سر گذاشتن روستای راوه، از مسیر جاده آسفالته می‌توان به کهک رسید و از مسیر بالای قبرستان، جاده خاکی پهنی شما را تا دهانه غار هدایت خواهد کرد. درباره غار کهکعکس از گوگل‌مپ | عکاس: حمیدرضا رزاقیغار کهک یکی از دیدنی‌های پرشمار شهری به همین نام است که در حوالی جاذبه‌هایی چون سرو آفین کهک، خانه ملاصدرا، عصارخانه کهک و کاروانسرای شاه‌عباسی کهک قرار دارد. دمای این غار همواره بین ۱۳ تا ۱۷ درجه سانتی‌گراد باقی می‌ماند و از مقاصد محبوب طبیعت‌گردان در فصل تابستان محسوب می‌شود. غار کهک به «غار سرخ و سفید» مشهور شده است و قدمت آن را تا چند میلیون سال تخمین زده‌اند. این غار از نظر وسعت، از غارهای متوسط ایران به‌حساب می‌آید؛ اما به‌دلیل برخورداری از غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و قندیل یا چکیده‌های رنگارنگ و عظیم‌الجثه، یکی از غارهای منحصربه‌فرد ایران و از قدیمی‌ترین غارهای زایش‌یافته کشور است. معماری غار کهکعکس از وب‌سایت خبرگزاری تسنیم | عکاس: علیرضا وثیق انصاریدهانه غار کهک در ارتفاع ۱ , ۹۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به‌شکل دایره‌ای به قطر ۷۰ سانتی‌متر است. این دهانه بالای دیواره‌ای به ارتفاع هشت متر قرار دارد. غار کهک از تعدادی سکوی بزرگ متوالی تشکیل‌شده است که هرکدام به‌وسیله یک پرتگاه ۱۰ تا ۲۰ متری، از یکدیگر جدا می‌شوند. این پرتگاه‌ها در زمان‌های بسیار دور، در اثر ریزش عظیمی در داخل غار، به‌وجود آمده‌اند. غار کهک ۳۵۰ متر طول دارد و در داخل غار دالان و دهلیز فرعی دیده نمی‌شود. بلندی بعضی از ستون‌های آهکی غار کهک در حدود ۱۴ متر است که جزو بلندترین ستون‌های غارهای آهکی ایران به شمار می‌روند. پیمایش غار کهکبرای ورود به غار باید حدود هشت متر اولیه را با طناب به پایین رفت. مسیر بازدید غار به‌علت وجود لایه‌ای از خاک رس، مرطوب و لغزنده است. نکته‌ای که در پیمایش این غار اهمیت دارد، وجود دو چاه عمیق در نیمه نخست مسیر است که در صورت بی‌دقتی و عدم مهارت، احتمال سقوط به داخل آن‌ها وجود خواهد داشت. پس از تالارهای اصلی و بزرگ غار و عبور از مسیرهای زیبا و شگفت‌انگیز، می‌توان به‌وسیله طناب حمایت و وسایل فنی، دیواره ۱۰ متری انتهای غار را به‌صورت تراورسی به‌سمت راست صعود کرد و از مسیر تونلی بسیار تنگ و باریک و به‌صورت درازکش به تالارهای انتهایی غار دست یافت. با طی مسیر ۲۵۰ متری، تالار غار به پایان می‌رسد و گودالی از آب زلال واقع در دخمه‌ای پوشیده از چکنده‌های مرمرین و بلورین به چشم می‌خورد. این گودال عمیق‌ترین نقطه غار است و ۸۰ متر پایین‌تر از دهانه غار قرار دارد. مسیر غار پس از گودال آب در جهت عکس و به طرف بالا، به طول ۱۰۰ متر امتداد می‌یابد و غار به انتها می‌رسد. نکات بازدید از غار کهکعکس از گوگل‌مپ | عکاس: حمیدرضا رزاقیبازدید از غار کهک صرفا مناسب غارنوردان باتجربه و دارای آمادگی جسمانی بالا است. هرگز به‌تنهایی از غار کهک بازدید نکنید. بازدید از غار کهک مستلزم برخورداری از تجهیزات غارنوردی و طبیعت‌گردی همچون کلاه ایمنی، GPS، طناب و کمربند ایمنی، چراغ‌قوه و … است. محدوده غار کهک تا شعاع چندکیلومتری فاقد امکانات رفاهی و فروشگاهی است. پوشش شبکه تلفن همراه در داخل غار کهک وجود ندارد. هنگام بازدید از غار کهک، از آسیب‌رسانی به قندیل‌های سنگی و دیواره‌ها خودداری کنید. بهترین زمان بازدید از غار کهک فصل تابستان است. در فصل زمستان به‌دلیل ثبات دمای درونی دهلیزها و دالان‌ها، بازدید از غار کهک امکان‌پذیر است؛ اما مسیر دسترسی به آن دشوار خواهد بود. بازدید از غار کهک رایگان است. جاهای دیدنی اطراف غار کهکشهر کهکآدرس: استان قم، ۳۰ کیلومتری جنوب قم (مشاهده در نقشه) شهر کهک در استان قم و ۳۰ کیلومتری جنوب قم قرار دارد. این منطقه که به «زادگاه طبیبان» شهرت یافته، دربرگیرنده جاذبه‌هایی چون پل امامزاده عبدالله، منطقه شکار ممنوع کهک و خانه ملاصدرا است. کهک امکانات رفاهی مطلوبی برای گردشگران دارد. دریاچه حوض سلطانآدرس: استان قم، ۴۰ کیلومتری شمال شهر قم، حاشیه بزرگراه خلیج‌فارس (مشاهده در نقشه) دریاچه حوض سلطان در ۴۰ کیلومتری شمال شهر قم قرار دارد و به بزرگ‌ترین آینه طبیعی جهان شهرت یافته است. حوض سلطان که ۲۴۰ کیلومتر مربع مساحت دارد، در سال ۱۸۸۳ میلادی و بر اثر عملیات عمرانی برای ساخت جاده تشکیل شد. پرسش‌های متداولغار کهک کجاست؟ غار کهک در استان قم، کیلومتر ۸۶ اتوبان قم-اصفهان، حوالی شهر کهک قرار دارد. بهترین زمان بازدید از غار کهک چه زمانی است؟ فصل تابستانویژگی‌های غار کهک چیست؟ غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و قندیل یا چکیده‌های رنگارنگ و عظیم‌الجثههزینه بازدید از غار کهک چقدر است؟ بازدید از غار کهک رایگان است. نویسنده: عماد جعفری / پوریا محمدی پیوند

قم

مجتمع توریستی تفریحی مهتاب قم

استراحتگاه مهتاب, قم, ایران

مجتمع توریستی تفریحی مهتاب یکی از مراکز تفریحی و توریستی بین راهی در استان قم است که در بیست کیلومتری اتوبان قم به تهران قرار دارد. این مجتمع مکانی برای استراحت، تفریح و خرید مسافرانی است که از شهر قم عبور می‌کنند. وجود امکاناتی مانند رستوران، فست‌فود، غرفه‌های خرید سوغات، پوشاک، سوهان، کافی‌شاپ و پارکینگ، این مجموعه را به یکی از بهترینجاذبه‌های گردشگری قمبرای مسافران تبدیل کرده است. همچنین در نزدیکی این مجتمع پمپ‌بنزین قرار دارد که مسافران می‌توانند از آن استفاده کنند.

قم

روستای ونان

ایران، استان قم، شهرستان قم، بخش خلجستان، دهستان قاهان، روستای ونان

شهر قم برای بسیاری از گردشگران، یادآور طبیعتی خشک و کویری است؛ اما برخی از روستاهای آن، طبیعتی سرسبز و ییلاقی دارند و آب‌وهوای آن‌ها قابل‌مقایسه با شهر قم نیست. روستای ونان یکی ازجاهای دیدنی قماست که آب‌وهوایی مطلوب و طبیعتی زیبا دارد. این روستای زیبا، مقصد گردشگری اهالی قم در روزهای گرم سال است. آنچه باید درباره روستای ونان قم بدانید: روستای ونان کجاست؟ درباره روستای ونانتاریخچه روستای ونانبهترین زمان بازدید از روستای ونانجاهای دیدنی روستای وناناقامت در روستای ونانروستای ونان کجاست؟ آدرس: قم، بخش خلجستان، دهستان دستجرد، روستای ونان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: اقتصادآنلاینروستای ونان در یکی از غربی‌ترین مناطق استان قم و در مجاورت استان مرکزی قرار دارد. ونان از شرق و غرب بین دو روستای الکان و کهندان واقع‌شده است و با شهر قم به‌عنوان مرکز استان، حدود ۸۵ کیلومتر فاصله دارد. مسیر دسترسی به روستای ونانفاصله روستای ونان از تهران حدود ۱۹۰ کیلومتر است که پیمودن کل مسیر با اتومبیل‌سواری و در شرایط عادی جاده حدود دو ساعت و نیم زمان لازم دارد. برای دسترسی به روستای ونان از تهران باید وارد جاده ساوه در جنوب شوید و تا ساوه پیش برانید. تهران تا ساوه حدود ۱۳۵ کیلومتر بزرگراه است و پیمودن آن کمتر از دو ساعت زمان می‌برد. در ادامه، روستای ونان از ساوه حدود ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و یک ساعت مسیر پیش‌روی شما است. پس از اینکه به ساوه رسیدید، مسیر را در جاده سلفچگان به طرف جنوب ادامه دهید و در کیلومتر ۳۶، از خروجی سمت راست (به طرف غرب) از جاده اصلی خارج شوید و مسیر فرعی را ادامه دهید تا پس از ۲۳ کیلومتر و عبور از روستاهای اسفید، موشکیه، چمانک و الکان به روستای ونان برسید. درباره روستای ونانمنبع عکس: seiriranروستای ونان از زیباترینروستاهای ایرانو معروف به عروس خلجستان است. چشم‌انداز طبیعت روستای ونان بسیار زیبا است و درختان سربه‌فلک‌کشیده و سرسبز آن، زیبایی روستا را دوچندان می‌کند. علت نام‌گذاری روستا به ونان این است که در زمان‌های قدیم، درختان ون زیادی در روستا می‌روییدند. جمعیت روستای ونان در حدود ۶۰۰ نفر است. ساکنان روستا بیشتر به‌صورت فصلی در روستا سکونت دارند. محصولات روستای ونان بیشتر غلات، باغات و انواع میوه‌های سردسیری را شامل می‌شوند. آب‌وهوای روستای ونان کوهستانی است. وجود چنین آب و هوایی سبب پربار شدن درختان گردو در روستا شده است و پرورش گردو به‌عنوان منبع اصلی درآمد اهالی روستا تلقی می‌شود. مردم روستای ونان آداب و رسوم خاص خود را دارند و غذاهای محلی آن‌ها بسیار معروف است. آش گندله از غذاهای روستای ونان محسوب می‌شود. شهرت این آش به‌دلیل وجود سبزی گندله در آن است. سبزی گندله هنگام فصل بهار در ارتفاعات روستا می‌روید. این سبزی در پخت نوعی نان محلی نیز استفاده می‌شود که در خمیر آن علاوه بر این سبزی، کمی گردو نیز اضافه می‌کنند. منبع اصلی درآمد مردم روستای ونان از راه پرورش گردو و فروش آن استآش ویشیل که با بلغور گندم طبخ می‌شود و اشکنه و شله سفید که از ترکیب برنج دوغ و لپه تشکیل می‌شود، از دیگر غذاهای محلی این روستا هستند. تاریخچه روستای ونانمنبع عکس: intodayاز سابقه تاریخی روستای ونان اطلاعات دقیقی در دست نیست اما بر اساس آثاری که توسط باستاتن شناسان کشف و برسی شده است، سابقه آن به پیش از اسلام می‌رسد؛ هرچند امروزه اثر تاریخی مشهوری در روستای ونان وجود ندارد و شهرت آن بیشتر به‌دلیل زیبایی چشمگیر طبیعت روستا است. طبیعت این روستا در مقایسه با دیگر روستاهای خلجستان، آن را به نگین منطقه تبدیل کرده است. بهترین زمان بازدید از روستای ونانمنبع عکس: mehrnewsونان از مناطق ییلاقی محسوب می‌شود و آب‌وهوای آن کوهستانی و معتدل است. هرچند هوای معتدل و طبیعت ییلاقی روستا سبب زیبایی آن در تمام فصل‌های سال می‌شود؛ بهترین زمان بازدید از روستای ونان فصل بهار است. در این فصل طبیعت سرسبز و بوی بیدمشک هر گردشگری را مست می‌کند. فصل بهار، بهترین زمان بازدید از روستای ونان استهوای روستای ونان در فصل تابستان هم خنک است و بسیاری از ساکنان قم برای فرار از گرما به این منطقه می‌روند. پاییز ونان به خاطر وجود طبیعت طلایی و رنگ‌های قرمز و نارنجی برگ درختان، طرفداران زیادی دارد. عکاس: محمدعلی جلالیونان در فصل زمستان هم زیبا است. برای کسانی که در قم زندگی می‌کنند و بیشتر آب‌وهوای گرم و خشک را تجربه کرده‌اند، زمستان برفی ونان فوق‌العاده و خاطره‌انگیز است. موقعیت بسیار خوب روستای ونان و قرارگیری آن در مسیر بزرگراه‌های شهرهای قم، ساوه و تفرش سبب شده است که دذ میان گردشگران به مقصدی چهارفصل تبدیل شود. جاهای دیدنی روستای ونانکوه وتوسآدرس: ارتفاعات روستای ونان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: seiriranروستای ونان در دامنه‌های شرقی کوه وتوس واقع‌شده و قله وتوس بلندترین ارتفاع نزدیک روستا به حساب می‌آید. این کوه که برای علاقه‌مندان به طبیعت و کوهنوردی جذابیت زیادی دارد در پایین، شیب ملایمی دارد و با افزایش شیب و ارتفاع، سنگلاخی می‌شود. شیب و لغزندگی زیاد کوه و حرکت سنگ‌ها روی‌هم، صعود این قله را برای کوهنوردان دشوار می‌کند. در نظر داشته باشید که مسیر صعود این کوه از دامنه‌های شمال غربی آن آغاز می‌شود. تنگه قاهانآدرس: استان قم، ۶۰ کیلومتری شمال غرب شهر قم، روستای قاهان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: عمار ابراهیمیتنگه قاهان از گذشته‌های دور مکانی منحصربه‌فرد برای گردشگران به شمار می‌رفت. عرض تنگه یک تا دو متر و عمق شکاف آن تا هشت متر می‌رسد. عمق تنگه، جلوی ورود نور خورشید به آن را می‌گیرد و سبب می‌شود گونه‌های گیاهی خاص و ارزشمندی در این تنگه بروید. در کنار این ویژگی‌ها، پیچ‌وخم تنگه و فضای حاکم بر آن بسیار رازآلود است. منظره زیبای فرسایش دیواره‌های تنگه و تماشای سنگی که بخشی از مسیر را مسدود کرده است، حس ماجراجوی هر گردشگری را برمی‌انگیزد. اقامت در روستای ونانمنبع عکس: m. h. aghahasaniخلجستان، منطقه نمونه گردشگری است و روستای ونان نیز به‌عنوان بهترین و زیباترین بخش منطقه به شمار می‌رود؛ اما روستا از امکانات اقامتی خاصی برخوردار نیست. اغلب کسانی که به روستای ونان می‌روند، برای اقامت شبانه برپایی کمپ را در نظر می‌گیرند. گردشگرانی که علاقه‌مند به خوابیدن در چادر نیستند، در اقامتگاه‌های واقع در روستای دستجرد و روستای نویس اقامت می‌کنند. دهکده توریستی و تفریحی سلامت صباآدرس: قم، کیلومتر ۲۰ جاده تفرش، شهر دستجرد، مجتمع تفریحی دهکده صبا (مشاهده روی نقشه) تلفن رزرو: ۰۲۵۳۵۲۲۴۳۶۱ فاصله تا ونان:۵۵ کیلومترمنبع عکس: utravsفاز اول مجتمع تفریحی صبا دارای ویلاهای اقامتی، رستوران‌های دریایی و سنتی است. این مجتمع تفریحی که در سال ۱۳۹۴ افتتاح شد، درمجموع ۱۵ باب ویلا و سوئیت دارد. دهکده سلامت صبا در دستجرد قم از امکانات رفاهی بسیار خوبی برخوردار است. این امکانات شامل پیست دوچرخه‌سواری، قایق‌های ماهیگیری، ورزش‌های آبی و شهربازی است. اقامت در این مجتمع، لحظاتی رویایی را برای گردشگران رقم می‌زند. اقامتگاه بوم‌گردی رودبار نویسآدرس: قم، بخش خلجستان، روستای نویس، اقامتگاه بوم‌گردی رودبار نویسفاصله تا ونان:۷ کیلومترمنبع عکس: kochitaاقامتگاه بوم‌گردی رودبار نویس یک واحد ۸۰ متری دارد که ظرفیت هشت نفر مسافر در آن در نظر گرفته‌شده است. این اقامتگاه بوم‌گردی سه اتاق ۱۲ متری کف‌خواب دارد و به دستشویی ایرانی و حمام مستقل مجهز است. اگر تجربه بازدید از روستای گردشگری و ییلاقی ونان را دارید، آن را با کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولروستای ونان کجاست؟ در بخش خلجستان قم، در دامنه کوه وتوسبهترین زمان بازدید از روستای ونان کدام فصل است؟ بهاردر سفر به روستای ونان کجا اقامت کنیم؟ کمپ در طبیعت، دهکده توریستی و تفریحی سلامت صبا، اقامتگاه بومگردی رودبار نویسسوغات روستای ونان چیست؟ گردونویسنده: زهرا آذرنیوشعکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: گردشگر ساده، آرش فهیمی)

قم

مجتمع تجاری حجت قم

پاساژ حجت (عج) , قم, صوبه قم, ایران

مجتمع تجاری حجت که به پاساژ حجت شهرت دارد، یکی ازجاهای دیدنی قمو از معروف‌ترین مراکز تجاری آن است که معمولا در بسیاری از روزهای سال، به‌ویژه ایام آخر سال بسیار شلوغ است و مردم برای تهیه‌ی وسایل عید و لباس‌های مورد نیاز خود به این مجتمع تجاری مراجعه می‌کنند. پاساژ حجت بیشتر به فروش کفش زنانه، مردانه و بچه‌گانه در مدل‌ها و طرح‌های مختلف شهرت یافته است.

قم

موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س)

ایران، قم، خیابان آستانه، مجاورت درب ورودی حرم مطهر

موزه آستانه مقدسه که با نام موزه حرم حضرت معصومه (س) نیز شناخته می‌شود، گنجینه‌ای گران‌بها از اشیای تاریخی و هنری زیبا است. در سفر به شهر قم و موزه‌گردی در موزه حرم حضرت معصومه (س) همراه کجارو باشید. با موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) آشنا شوید: معرفی موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) بخش‌های مختلف موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) اطلاعات بازدید موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) معرفی موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) منبع عکس: shahr ۲۰. irموزه حرم حضرت معصومه (س) یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های ایران استموزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های کشور است که در حرم حضرت معصومه (س) در شهر قم قرار دارد و یکی ازجاهای دیدنی قمبه شمار می‌رود. تا پیش از احداث مکانی برای نگهداری آثار تاریخی هنری و تاریخی حرم، این اشیا به‌صورت پراکنده در اطراف بقعه و حرم انباشته‌شده بودند و حتی برخی از آن‌ها از بین رفتند تا اینکه در سال ۱۳۱۴ شمسی؛ وزارت معارف وقت در فضای داخلی حرم حضرت معصومه (س) و در محل مسجد شهید مطهری، موزه‌ای را تاسیس کرد. فعالیت این موزه تا حدود دی‌ماه سال ۱۳۵۳ ادامه یافت و از آن تاریخ تا دهه ۶۰ به دلایلی از جمله لزوم گسترش فضای جانبی و احداث ساختمان فعلی، فعالیت موزه متوقف شد؛ تا اینکه در سال ۱۳۶۱ این مجموعه به ساختمان فعلی در میدان آستانه و کنار مدرسه فیضیه منتقل شد. ساختمان جدید موزه آستان قدس ابتدا ۵۰۰ متر مربع مساحت داشت و بعد در سال ۱۳۷۱ در زمان تولیت حضرت آیت‌الله مسعودی، زیرزمین نیز به آن اضافه شد و وسعت موزه حرم به بیش از ۱۲۰۰ متر مربع رسید. در طرح جامع توسعه حرم مطهر، پیشنهاد تاسیس موزه‌ای بزرگ در چندین طبقه و همراه با امکانات و تجهیزات لازم ارائه‌شده است. همچنین قرار است بخشی به نام تالار حرم‌شناسی به موزه حضرت معصومه (س) اضافه شود که در آن آثار تاریخی متعلق به حرم مطهر که از دوره‌های صفویه و قاجاریه وجود دارد که شامل درهای ورودی حرم، خشت‌های گنبد مطهر، درب ضریح قدیمی، کاشی‌های قدیمی کتیبه‌ای و کوکبی و کاشی‌های حاشیه مضجع حضرت معصومه (س) که به‌عنوان قدیمی‌ترین کاشی تاریخ در کشور محسوب می‌شود و در سال ۶۰۲ هجری قمری ساخته‌شده، به نمایش در خواهد آمد. منبع عکس: مصطفی معراجی، shahr ۲۰. ir و foursquare. comبخش‌های مختلف موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) منبع عکس: shahr ۲۰. irآنچه که در موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) در معرض بازدید قرار دارد و می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید، مجموعه آثار با ارزشی است که پادشاهان، حاکمان و عاشقان کریمه اهل‌بیت و افراد و علاقه‌مندان به حفظ میراث هنری و تاریخی به این موزه اهدا کردند. بخشی دیگر از این گنجینه را آثار نفیس بیوتات حرم مطهر و برخی بقاع متبرکه اطراف قم تشکیل می‌دهد. اشیای موزه حرم حضرت معصومه (س) در بخش‌های مختلف در دو و نیم‌طبقه و سه تالار به نمایش گذاشته شده‌اند که در ادامه بیشتر از آن‌ها خواهیم گفت. پارچه‌بافی: در این موزه پارچه‌های دست‌باف متنوعی شامل ابریشمی، گلابتون، پارچه‌های کتان، مخمل، ماهوت، شال و ترمه نگهداری می‌شوند. پرده یا پارچه ویژه روی ضریح حضرت معصومه (س) است که دارای کتیبه‌های بسیار زیبایی بخط نستعلیق با مضامین شعر در مدح آن حضرت بوده و پارچه‌های ابریشمی دوره صفوی برخی دیگر متعلق به دوره قاجاری تکه‌ای از پرده خانه کعبه که آیه‌هایی از سوره مبارکه حج بخط ثلث برجسته به شیوه ده یک دوزی روی آن اجرا شده از آثار ارزشمند مجموعه پارچه‌های نفیس موزه آستان قدس به شمار می‌رود. نقاشی: تابلوهای نقاشی از دوره‌های صفوی و قاجار نیز در این موزه در معرض نمایش قرار دارند که بیشتر آن‌ها تابلوهای شمایل ائمه معصومین (ع) است که عمدتا مربوط به دوره قاجار هستد که در قالب تابلوهای تابلوهای مینیاتوری و رنگ و روغن کشیده شده‌اند. نقاشی‌های کار شده روی شیشه و شامل تصاویری از سلاطین دوره صفوی، قاجار و زندیه است و تابلوهای رنگ و روغن تصاویر پادشاهان قاجار، دیگر آثار این بخش را تشکیل می‌دهند. سکه‌ها: در مجموعه سکه موزه حرم حضرت معصومه (س) از سکه‌های طلا نقره و مس که از دوره‌های مختلف به یادگار می‌توانید دیدن کنید. این سکه‌ها متعلق به دوره‌هایی چون اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی مانند سلجوقی و ایلخانی است. حجاری و سنگ‌های قیمتی: از جمله آثار حجاری که در موزه حرم حضرت معصومه (س) خواهید دید، سنگ قبر شخصیت‌ها و حاکمان دوره قاجار است که می‌توان به سنگ قبر فتحعلی شاه قاجار، محمد شاه قاجار، قهرمان میرزا فرزند عباس میرزا، سنگ قبر مهد علیا مادر ناصرالدین‌شاه، شعاع السلطنه پسر مظفرالدین شاه قاجار و یکی دیگر از رجال قاجار به نام میرزا محمد خان اشاره کرد. در این بخش همچنین سنگ‌های قیمتی و تزیینی مثل سنگ‌های عقیق، در و یشم به نمایش گذاشته شده‌اند. گردنبند یا سینه‌ریز طلایی احمدشاهی، ادوات رزمی دوره قاجار، قندیل بسیار زیبای دوره قاجار از جنس طلا که با سنگ‌های قیمتی مزین شده‌اند زینت‌بخش این قمست موزه هستند. منبع عکس: Abna ۲۴. comخاتم‌کاری: آثار خاتم‌کاری چون درب مقبره محمد شاه قاجار، رحل‌های قرآن، صندوق بزرگخاتم کاریمربوط به مقبره شاه صفی صفوی و قاب آینه‌های خاتم‌کاری از دیگر اشیای دیدنی موزه حرم حضرت معصومه (س) است. کاشی‌کاری: کاشی‌های ستاره‌ای یا کوکبی و چلیپا، خشتی، معرق و کتیبه‌ای از کاشی‌های این موزه هستند که قدمت بیشتر آن‌ها به عصر سلجوقی و ایلخانی می‌رسد. یکی از زیباترین و نفیس‌ترین کاشی‌های موجود، کاشی‌های مرقد علی بن جعفر، متعلق به اوایل قرن هشتم یا دوره ایلخانی است که کتیبه‌هایی به خط ثلث برجسته دارد. قالی‌بافی: مجموعه فرش‌های این موزه شامل قالی‌ها و قالیچه‌هایی با نقوش گل و بوته اسلیمی، شمسه، ترنج، لچک، سر ترنج و کتیبه‌های قرآنی است که قدمت بیشتر آن‌ها به عصر صفوی برمی‌گردد. برخی از قالیچه‌های ابریشمی این دوره دارای ضخامتی بین یک تا دو میلی‌متر هستند که نشان‌دهنده ظرافت در بافت این آثار نفیس است. قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین فرش موزه آستان مقدس حضرت معصومه (س)، فرش ابریشمی متعلق به دوره شاه‌عباس ثانی، پادشاه صفوی است که به شکل دو نیم‌دایره و مساحت هر یک حدود ۳۰ متر مربع بافته‌شده است. ضخامت آن حدود دو میلی‌متر بوده و از نفایس بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. فلزکاری: در موزه آستانه مقدسه اشیای فلزی نیز وجود دارد. پیه‌سوز مفرغ پیش از اسلام، شمعدان‌های برنجی دوره سلجوقی، بخور سوزها و شمعدان مشبک دوره صفوی، چراغ روغنی برنجی و طوق‌های فولادی مشبک دوره صفوی، ادوات جنگی مرصع از قبیل سپر و شمشیرهای جواهر نشان، کلاه‌خود وزره فولادی دوره قاجاری، قندیل‌های زیبای زرین و مینایی دوره قاجار و درهای قدیمی حرم مطهر با روکش سراسری طلا و نقره که دارای تزیینات قلم‌زنی بسیار زیبا هستند، از دیگر آثار بخش فلزکاری موزه آستانه مقدسه قم به شمار می‌رود. منبع عکس: ctmehr. comقرآن‌های خطی: قرآن‌های موزه حرم مربوط قرن‌های دو تا ۱۴ اسلامی است که با انواع خط کوفی، ثلث، نسخ و برخی با ترجمه فارسی به خط نستعلیق به تحریر درآمده‌اند. از قرآن‌های نفیس این مجموعه، دو نسخه خطی قرآن منسوب به امام رضا (ع) و امام حسن عسگری (ع) است. بزرگ‌ترین قرآن موجود در موزه آستان مقدس ۱۲۰ کیلوگرم وزن و ۵۷۸ ورق دارد که با جلد چوبی و روکش چرم در ابعاد آن ۷۲ در ۱۲۰ سانتی‌متر نوشته‌شده است. تابلوهای خط و تذهیب: از بخش‌های دیگر این موزه تابلوهای قرآنی، تابلوهای قطعه‌سازی، زیارت‌نامه‌ها، تابلوهای مذهب قرآن و حدیث جدید و معاصراست؛ این تابلوها به خط محقق ثلث و نسخ و متعلق به دوره سلجوقی، ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجار است. منبت‌کاری: نمونه‌های متعددی از آثار منبت‌کاری اسلامی در موزه آستان مقدسه حضرت معصومه (س) نگهداری می‌شود که برخی از آن‌ها شامل درهای چوبی منبت‌کاری مربوط به دوره صفوی است که در حواشی آن آیاتی از قرآن مجید به چشم می‌خورد. همچنین رحل منبت‌کاری دوره صفوی دارای نقوش گیاهی و حیوانی، رحل منبت‌کاری دوره صفوی دارای نقوش انسانی و رحل منبت‌کاری و مشبک‌کاری دوره صفوی که توسط اعتماد الدوله وزیر شاه صفی وقف شده از دیگر نمونه‌های این هنر هستند. سفالگری: سفالینه‌های مربوط به هزاره اول و دوم پیش از میلاد و سفالینه‌های دوران مختلف اسلامی که از مناطق مختلف باستانی مانند سیلک کاشان، ری، جرجان، نیشابور، خوروین قزوین گردآوری‌شده در این بخش در معرض بازدید قرار دارد. شیشه‌گری: مجموعه متنوعی از ظروف شیشه‌ای دوره‌های مختلف اسلامی در موزه قم نگهداری می‌شود. ظروف دارو، روغندان، پیاله، لوسترهای شیشه‌ای و بلورین دارای طرح‌ها و رنگ‌های مختلف، گلدان‌های بلور مرصع قاجاری، کاسه‌ها و پیاله بلور بارفتن و اپالین، انواع چراغ‌های نفتی در رنگ‌های آبی و صورتی و با لاله‌های شیشه‌ای الوان و گلاب پاش‌های بلورین مرصع، از جمله این آثار هستند. تمبرها و اسکناس‌ها، مدال‌های اهدایی ورزشکاران و قهرمانان، موجودات دریایی به‌صورت تاکسیدرمی که توسط تکاوران نیروی دریایی جمع‌آوری شده‌اند، از دیگر دیدنی‌های موزه حرم حضرت معصومه (س) است. منبع عکس: خبرگزاری تسنیم (عکاس: حسین شاه بداغی) و Abna ۲۴. comاطلاعات بازدید موزه آستان مقدسه حضرت معصومه (س) منبع عکس: shahr ۲۰. irساعت کاری موزه حرم حضرت معصومه (س): روزهای عادی از ساعت هشت صبح تا ۱۹ عصر و در ایام تعطیل و روزهای جمعه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ شب است. آدرس موزه حرم حضرت معصومه (س): میدان آستانه، جنب در شماره یک حرم مطهرپرسش‌های متداولموزه حرم حضرت معصومه (س) کجاست؟ موزه حرم حضرت معصومه (س) در میدان آستانه، جنب در شماره یک حرم مطهر قرار دارد. موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ پارچه‌بافی، نقاشی، سکه، حجاری و سنگ‌های قیمتی، خاتم‌کاری، قالی‌بافی، کاشی‌کاری، تابلوهای خط و تذهیب، قرآن‌های خطی و …موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) چه سالی تاسیس شد؟ سال ۱۳۱۴ ساعت کاری موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه چه زمانی است؟ روزهای عادی از ساعت هشت تا ۱۹ و در ایام تعطیل و روزهای جمعه از ساعت ۹ تا ۱۹ عکس کاور از shahr ۲۰. irنویسنده: اکرم زمانی نوری

قم

آرامگاه فتحعلی شاه

ایران، استان قم، شهرستان قم، خیابان ارم، حرم حضرت معصومه (س)، صحن عتیق

آرامگاه فتحعلی شاه قاجار از جملهجاهای دیدنی قمبه شمار می‌آید که در مجاورت حرم حضرت معصومه (س) قرار دارد؛ جایی که اکنون به دفتر خدمات زائران اختصاص‌یافته است. گفته می‌شود که این مقبره در زمان حیات شاه قاجار و به دستور شخص او ساخته شد و شمال صحن عتیق حرم را به این امر اختصاص دادند. پس از انقلاب، سنگ قبر فتحعلی شاه را از داخل حرم خارج کردند و اکنون در موزه آستان مقدس نگهداری می‌شود. کتیبه‌ای سنگی در مجاورت این مقبره وجود دارد که از طریق آن، می‌توان محل تقریبی آرامگاه دومین پادشاه سلسله قاجار را تشخیص داد. در این مقاله با مکان آرامگاه فتحعلی شاه و دیدنی‌های اطراف آن بیشتر آشنا خواهید شد. آنچه درباره آرامگاه فتحعلی شاه قاجار در این مقاله خواهید خواند: آرامگاه فتحعلی شاه کجاست؟ سرنوشت سنگ قبر فتحعلی شاهآیا امکان بازدید از مقبره فتحعلی شاه وجود دارد؟ دیدنی‌های نزدیک مقبره فتحعلی شاهآرامگاه فتحعلی شاه کجاست؟ آدرس مقبره فتحعلی شاه: استان قم، شهرستان قم، خیابان ارم، حرم حضرت معصومه (س)، صحن عتیق (مشاهده روی نقشه) محل تقریبی دفن فتحعلی شاه؛ منبع عکس: پارسینه؛ نام عکاس: ناشناسفتحعلی شاه قاجاربرادرزاده و نائب‌السلطنه آقا محمدخان (بنیان‌گذار و نخستین شاهسلسله قاجار) بود که بیش از ۳۷ سال بر ایران حکومت کرد. در زمان سلطنت او، تحولات عظیمی در کشور رخ داد و طی قراردادهایی ننگین با دولت روس، بخش‌هایی زیادی از قلمرو ایران به روسیه الحاق شد. در آخرین سال حکومت، فتحعلی شاه پس از فرستادن محمد میرزا به آذربایجان، خود از تهران عازم جنوب کشور شد. این سفر با هدف اصلی وصول مالیات از فرماندار فارس اتفاق افتاد و ۳۰ , ۰۰۰ لشکر سواره و پیاده، شاه را در این لشکرکشی همراهی کردند. فرماندار به کاشان گریخت و بخشی از بدهی خود را تقدیم شاه کرد؛ اما این رفتار، شاه بیمار را بیش از پیش آزرد و دستور حبس فرماندار فارس را صادر کرد. فتحعلی شاه در اصفهان درگذشت و بدنش را برای دفن در مجاورت حرم حضرت معصومه (س) به قم انتقال دادندپس از حبس وی، ماموران شاه برای وصول بدهی باقی‌مانده راهی فارس و نواحی اطراف شدند. این در حالی بود که حال فتحعلی شاه رو به وخامت گذاشت و حدود یک یا دو روز پس از حرکت این گروه، شاه قاجار پس از حدود ۳۷ سال (یا به قولی ۳۹ سال) سلطنت و در سن ۶۲ سالگی، دار فانی را وداع گفت. جسد فتحعلی شاه را از اصفهان به قم بردند و در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپردند. منبع عکس: تبیان؛ نام عکاس: ناشناسمقبره دومین شاه سلسله قاجار که گفته می‌شود در زمان حیات و به دستور شخص او ساخته شد، در شمال صحن عتیق حرم قرار دارد؛ جایی که اکنون به دفتر خدمات زائران اختصاص‌یافته است. هرچند سنگ قبر وی اکنون در موزه آستان مقدس حرم نگهداری می‌شود؛ کتیبه‌ای سنگی در مجاورت قبر به چشم می‌خورد که از طریق آن، می‌توان محل تقریبی دفن دومین پادشاه سلسله قاجار را تشخیص داد. مسیر دسترسی به آرامگاه فتحعلی شاهمنبع عکس: seeiran؛ نام عکاس: ناشناسبرای دسترسی و بازدید از آرامگاه فتحعلی شاه قاجار، باید رهسپار شهر قم و حرم حضرت معصومه (س) شوید. دسترسی با خودروی شخصی: چنانچه اهل پایتخت باشید یا بخواهید با خودروی شخصی از تهران به قم بروید، باید وارد اتوبان تهران – قم شده و پس از حدود دو ساعت رانندگی، خود را به حرم برسانید. دسترسی با قطار: در صورت تمایل می‌توانید با تهیه بلیط قطار تهران قم به زیارت حرم حضرت معصومه (س) و بازدید از قبر فتحعلی شاه بروید. متوسط زمان سفر با قطار از تهران به قم دو ساعت و قیمت بلیط از ۷ , ۰۰۰ تا ۶۵ , ۰۰۰ هزار تومان (با توجه به نوع قطار) متغیر است. دسترسی با اتوبوس: قیمت بلیط اتوبوس تهران قم در سال ۱۴۰۱، ۵۰ هزار تومان است و تقریبا از تمام پایانه‌های تهران امکان خرید بلیط وجود دارد. سرنوشت سنگ قبر فتحعلی شاهتصویری قدیمی از مقبره فتحعلی شاه؛ منبع عکس: پینترست؛ نام عکاس: ناشناسمعماری مقبره فتحعلی شاه با گنبد هشت‌ضلعی نامنتظم، از آثار «بیگم صفوی» است که به امر شاه قاجار در سال ۱۲۴۵ هجری قمری تعمیر و تزیین شد. در سال ۱۲۸۰ و در دوره ناصرالدین‌شاه نیز تزئینات آینه‌کاری آن را به گچبری تبدیل کردند. سنگ ازاره این مقبره از جنس مرمر است و بر لوح مرمر با زمینه طلاکوب، شرح‌حال سلسله قاجار تا دوره فتحعلی شاه را نوشته‌اند. پس از انقلاب اسلامی، سنگ قبر فتحعلی شاه قاجار را از داخل حرم خارج کردند و در موزه آستان مقدس حرم حضرت معصومه (س) نگهداری می‌شود. آیا امکان بازدید از مقبره فتحعلی شاه وجود دارد؟ منبع عکس: eghtesaad ۲۴؛ نام عکاس: ناشناسقبر فتحعلی شاه قاجار در نزدیکی ضریح حضرت معصومه (س) واقع‌شده است؛ جایی در صحن عتیق فعلی و زیر باجه‌ای که به دفتر نذورات تعلق دارد. کتیبه‌ای سنگی در مجاورت این مکان به چشم می‌خورد که بازدید از آن برای عموم مردم امکان‌پذیر است. برای بازدید از سنگ قبر فتحعلی شاه نیز باید به موزه حرم بروید. دیدنی‌های نزدیک مقبره فتحعلی شاهحرم حضرت معصومه (س) منبع عکس: خبرگزاری مهر؛ نام عکاس: سید روح‌الله موسویحرم حضرت معصومه (س) مهم‌ترین جاذبه شهر زیارتی قم و دومین جاذبه مهم مذهبی ایران بعد از حرم امام رضا (ع) به شمار می‌آید. علاوه بر زیارت مرقد مطهر این بانو، تاریخچه ساخت این حرم به‌عنوان اثری تاریخی مذهبی و تزیینات معماری چشم‌نواز آن اعم از مقرنس‌کاری‌ها، کاشی‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های ظریف و زیبا، توجه افراد بسیاری را به خود جلب می‌کند. این حرم شریف در طول تاریخ شاهد تغییرات بسیاری بود؛ اما تجدید بنا و شکوه و جلال مثال‌زدنی آن از عصر صفویه قوت گرفت. امرای صفوی، ضریحی از کاشی روی قبر قرار دادند، صحن عتیق و صحن موزه را به مجموعه افزودند، گنبد و بارگاه حضرت را مرتفع‌تر ساختند و با کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز و سایر المان‌های معماری عصر خود، این حرم را مزین کردند. فتحعلی شاه قاجار نیز دستور داد تا در سال ۱۲۱۳ هجری قمری، قبر، گنبد و درب مرقد شریف را با پوشش طلایی آراسته سازند و دو سال بعد، نقش و نگارهای برجسته آینه‌کاری و کتیبه‌های زیبای معرق نیز بر جداره داخل گنبد نشست. در زمان سلطنت دومین شاه قاجار، ایوان حرم تجدید بنا شد، خشت‌هایی با پوشش طلا را جایگزین کاشی‌های گنبد کردند، زمین و دیوار حرم را با سنگ مرمر پوشاندند، ضریح را با پوششی از طلا آراستند و دری طلایی نیز در ضلع شمالی رواق متصل به ایوان طلا نصب کردند. موزه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) منبع عکس: جاذبه‌ها؛ نام عکاس: ناشناسموزه آستانه مقدساز جمله قدیمی‌ترین موزه‌های ایران و تنها موزه شهر قم به حساب می‌آید. گفته می‌شود که در طی دوره‌های مختلف تاریخ، اشیای گران‌بهایی را گردآوری و به‌طور پراکنده در حرم نگهداری می‌کردند که این امر، باعث از میان رفتن بخشی از این آثار شد. وزارت معارف وقت در سال ۱۳۱۴ خورشیدی در محوطه داخلی حرم و در غرب قسمت زنانه، محلی را برای موزه آستانه در نظر گرفت. بعدها این قسمت را به مسجد اختصاص دادند و موزه را به محلی در جنب مدرسه فیضیه و در کنار دفتر تولیت آستانه منتقل کردند. مجموعه‌ای از قرآن‌های خطی از سال ۱۹۸ هجری قمری، ۱۲ قطعه فرش قبر پادشاهان قاجار، قالیچه‌های نفیس، پارچه‌های دستباف، تابلوهای نقاشی مینیاتور و رنگ روغن یادگار عصر قاجاریه و صفویه، سفال‌هایی از هزاره‌های اول و دوم قبل از میلاد، سفال‌های دوران‌های اسلامی، آثار شیشه‌گری، کاشی‌کاری، آثار حجاری و سنگ‌های قیمتی، بخشی از آثار گران‌بهایی است که در موزه آستان مقدس حرم حضرت معصومه (س) از آن نگهداری می‌شود. مدرسه فیضیه قممنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسمدرسه فیضیهاز مدارس علمیه قم است که فارغ از اهمیت سیاسی و تاریخی، از لحاظ معماری نیز همواره مورد توجه بوده است. این مدرسه به‌همراه مدرسه دارالشفا از جمله مدارس مهم علمی شهر قم هستند که بنا بر شواهد موجود، در دوران حکومت صفویان تاسیس شدند و به‌دلیل مجاورت با حرم حضرت معصومه (س) اهمیت ویژه‌ای یافتند. وجه تسمیه نام مدرسه فیضیه را نیز منسوب بودن آن به «ملا محسن فیض کاشانی»، حکیم و عارف عهد صفوی بیان می‌کنند. طبق کتیبه‌ای که در سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه وجود دارد، این بنا در سال ۹۳۴ هجری قمری و در زمان شاه طهماسب اول ساخته شد. هرچند که بر اساس اقوالی، این تاریخ مربوط به سردر ورودی صحن عتیق حرم است و بنای مدرسه فیضیه به قرن ششم هجری قمری برمی‌گردد. ساختمانی که در ابتدا «مدرسه آستانه» نام داشت و در اواخر قرن یازدهم، نام آن را به «فیضیه» تغییر دادند. بنای اولیه مدرسه فیضیه قم را به دوره سلجوقیان نسبت می‌دهند؛ اما قدمت بنای امروزی مدرسه، مربوط به دوره فتحعلی شاه استعده‌ای نیز تاریخ ساخت این مدرسه را به قرن پنجم هجری و دوره سلجوقیان نسبت می‌دهند. بنا بر این قول، مدرسه در حمله مغولان تخریب شد و در دوره صفویه، مورد بازسازی قرار گرفت. در زمان فتحعلی شاه قاجار و در فاصله سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ هجری قمری، بنای قدیمی مدرسه را تخریب و بنای جدیدی احداث کردند. ساختمانی با ۴۰ اتاق در طبقه پایین، چهار ایوان بلند، ۱۲ غرفه سپهرنشان و حوضی ۱۲ ذرع در ۱۲ ذرع که صحن آن تا ورودی صحن عتیق گسترش یافت؛ بنابراین، قدمت بنای فعلی مدرسه فیضیه به دوره فتحعلی شاه برمی‌گردد و تکمیل آن در دوره‌های بعد اتفاق افتاد. مدرسه فیضیه قم در بهمن‌ماه ۱۳۸۶ خورشیدی به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مزار مشاهیر، پادشاهان و شخصیت‌های برجستهمنبع عکس: ایسنا؛ نام عکاس: ناشناسافراد بسیاری در حرم حضرت معصومه (س) مدفون هستند که قبور برخی از آن‌ها مشخص است؛ اما مزار عده‌ای دیگر را تنها می‌توان به‌صورت تقریبی تخمین زد. شخصیت‌های برجسته‌ای از امامزادگان، علمای شیعه، مشاهیر و پادشاهان در مجاورت حرم به خاک سپرده شده‌اند. از میان آن‌ها، مشهورترین مزار به «آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی»، مرجع تقلید شیعه اختصاص دارد که به‌مدت ۱۷ سال مدیر حوزه علمیه قم بود و پس از مرگ، در مسجد اعظم قم و در مجاورت حرم کریمه اهل‌بیت به خاک سپرده شد. از دیگر علمای مشهور مدفون در حرم می‌توان به شهید مفتح، شهید مطهری، علامه طباطبایی، آیت‌الله بهجت و شیخ فضل‌الله نوری اشاره کرد. مزار پروین اعتصامی و پدرش یوسف اعتصامی، علی‌اصغر اتابک (صدراعظم ایران در عصر قاجار)، شاه‌عباس دوم، شاه صفی یکم، شاه سلیمان یکم و شاه سلطان حسین یکم از پادشاهان عصر صفوی، فتحعلی شاه و محمدشاه قاجار و تعدادی از شاهزادگان این عصر، مهد علیا مادر ناصرالدین‌شاه و میرزا حسن مستوفی‌الممالک آشتیانی از رجال عصر قاجار نیز در مجاورت حرم کریمه اهل‌بیت قرار دارد. قبر تعدادی از این افراد در دهه ۶۰ خورشیدی تخریب‌شده است و تنها سنگ مزار آن‌ها در موزه آستان مقدس نگهداری می‌شود؛ با این حال، بازدید از محل دفن افراد صاحب‌نام تاریخ، برای علاقه‌مندان جالب‌توجه است. بازار قدیم قممنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسبازار قدیم قماز جمله دیدنی‌ترین مکان‌های این شهر به شمار می‌آید که علاوه بر خرید سوغات، لذت قدم زدن در بازاری سنتی و تماشای هنر معماری ایرانی را نصیب بازدیدکنندگان می‌کند. این بازار را که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است، صاحب بزرگ‌ترین سقف ضربی در کشور می‌دانند. هریک از بخش‌های بازار قدیم قم را در یکی از دوران تاریخی (سلجوقیان، ایلخانیان، صفویان، قاجاریان و پهلوی) ساخته‌اند و در گذر زمان، وسعت آن افزایش یافت. بازار فعلی شامل چهار بخش سراها، دو راسته سرپوشیده با پوششی گنبدی، چهار سوق و سه تیمچه می‌شود. از میان سه تیمچه بازار نیز امروزه تنها تیمچه بزرگ باقی‌مانده و دو تیمچه دیگر به‌دلیل گسترش بافت شهری (راه‌سازی و ایجاد خیابان) از بین رفته است. سبک و تزیینات یزدی، گنبد عرقچینی، گچبری‌های زیبا و به‌طور کل، معماری و تزیینات چشم‌نواز تیمچه بازار قم، از شاهکارهای هنر معماری ایرانی به حساب می‌آید. بازاری که اکنون در دو بخش بازار کهنه و نو از آن یاد می‌کنند. مساجد بسیاری نیز چون مسجد مسگرها، مسجد ملاجعفر، مسجد امام حسین، مسجد نجارها، مسجد رضویه و … در دل این بازار قدیمی و زیبا قرار دارد. شکا می‌توانید نظرات خود را پیرامون آرامگاه فتحعلی شاه قاجار و دیدنی‌های اطراف آن با ما و سایر کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولآرامگاه فتحعلی شاه کجاست؟ صحن عتیق حرم حضرت معصومه (س) در قم. مقبره فتحعلی شاه توسط چه کسی ساخته شد؟ گفته می‌شود مقبره دومین شاه سلسله قاجار در زمان حیات و به دستور شخص او ساخته شد. سنگ قبر فتحعلی شاه کجاست؟ پس از انقلاب اسلامی، سنگ قبر فتحعلی شاه قاجار را از داخل حرم به موزه آستان مقدس حرم حضرت معصومه (س) انتقال دادند. محل دفن فتحعلی شاه در حرم حضرت معصومه (س) کجاست؟ دفتر خدمات زائراننویسنده: فاطمه حکمت‌شعار

قم

مجتمع تجاری الزهرا قم

بازار موبایل الزهرا, بزرگراه عماریاسر, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری الزهرا از جمله ساختمان‌های تجاری وجاهای دیدنی قماست که به‌عنوان مرکز فروش گوشی‌های همراه، لوازم جانبی، خرید و فروش سیم‌کارت و لوازم کامپیوتری و نیز تعمیرات این لوازم شناخته می‌شود. اگر قصد خرید هر یک از وسایل مورد نیاز گوشی همراه و لوازم جانبی آن را دارید، مجتمع تجاری الزهرا بهترین گزینه در این مورد است.

قم

مجتمع تجاری صفاییه قم

مجتمع تجاری صفاییه, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری صفاییه از مقاصد خرید وجاهای دیدنی قمبه شمار می‌رود که به عرضه شیک‌ترین و جدیدترین پوشاک، کیف و کفش و زیورآلات می‌پردازد.

قم

کوه دوبرادران قم

ایران، قم، قم

کوه دو برادران یکی از ارتفاعات استان قم است که در شرق شهر، پشت مسجد جمکران و در نزدیکی کوه خضر قرار دارد. این کوه در واقع از دو کوه هم‌شکل و هم ارتفاع که به یکدیگر متصل هستند، تشکیل یافته و به همین دلیل به «کوه دو برادران» معروف شده است. این کوه با نام کوه نیایش نیز خوانده می‌شود. این کوه اگرچه کم‌ارتفاع است؛ اما صخره‌ها و پرتگاه‌های خطرناکی دارد. قرارگیری کوه دوبرادران در کنار کوه خضر و مسجد جمکران جلوه خاصی به آن بخشیده است. این کوه یکی از محبوب‌ترینجاهای دیدنی قمدر میان مردم استان است که برای برنامه‌های کوه‌نوردی و سنگ‌نوردی از آن استفاده می‌کنند.

قم

پاساژ قدس قم

پاساژ قدس, خیابان ارم, قم, استان قم, ایران

پاساژ قدس یکی ازدیدنی‌های قمو از قدیمی‌ترین ساختمان‌های تجاری در این شهر است که به‌عنوان مرکز فرهنگی، علمی و هنری شناخته می‌شود. در این ساختمان می‌توان به تهیه انواع لوازم‌التحریر، کتب درسی نظام متوسطه، کتب درسی دانشگاهی، انواع سی‌دی‌های علمی، مذهبی، هنری، نرم‌افزار، گوشی همراه و … پرداخت. همچنین خدمات درسی و دانشجویی مانند ترجمه، تهیه مقالات علمی و … نیز در این مرکز قدیمی انجام می‌شود.

قم

فروشگاه رفاه قم

ایران، استان قم، قم، خیابان امام خمینی (ره)، میدان شهید آیت ا … سعیدی

فروشگاه رفاه با شعبه‌های متعدد در سراسر شهرهای ایران، مقصدی مناسب برای خرید انواع کالاها است. فروشگاه رفاه قم با قرارگیری در نزدیکی میدان آیت‌الله سعیدی، یکی از مراکز خرید این شهر به شمار می‌رود و از جملهجاذبه‌های گردشگری قممحسوب می‌شود. مواد غذایی و آشامیدنی، پوشاک و منسوجات، لوازم آرایشی و بهداشتی و لوازم خانگی، در کنار دیگر محصولات مورد نیاز خانواده‌ها در این مجموعه ارائه می‌شود. علاوه بر تنوع اجناس، قیمت‌های قابل‌قبول و مناسب از دیگر دلایل محبوبیت فروشگاه رفاه قم است.

قم

مجتمع تجاری عصر جدید قم

مرکز خرید عصر جدید, بلوار شهیدان گلستانه, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری عصر جدید از مقاصد خرید ومکان‌های دیدنی قماست که در ۱۱ طبقه ساخته‌شده است. این ساختمان تجاری از جدید‌ترین مراکز تجاری در قم به شمار می‌رود و در فضایی با مساحتی حدود ۹ هزار متر مربع احداث‌شده است. در این ساختمان نیز همانند بسیاری از مراکز تجاری واقع در قم، هر طبقه به صنف خاصی اختصاص دارد که می‌توان به پوشاک، کیف، کفش، لوازم آرایشی و بهداشتی، زیورآلات، طلا و جواهر، ساعت، لوازم خانگی، وسایل صوتی و تصویری، لوزم کادویی، لوکس فروشی و تزئینی اشاره کرد.

قم

مجتمع تجاری موسی ابن جعفر (ع) قم

خیابان ارم, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری موسی ابن جعفر (ع) ازجاذبه‌های گردشگری قممحسوب می‌شود و یکی از مراکز خرید قدیمی این شهر زیارتی است. این مجموعه را می‌توان مرکزی جامع برای تهیه‌ی پوشاک، لوازم خانگی، پارچه و سایر ملزومات زندگی معرفی کرد. بسیاری از مردم در ایام سال به‌ویژه در روزهای پایانی سال، برای خرید عید به این مرکز تجاری مراجعه می‌کنند.

قم

بازارچه فردوسی قم

پاساژ فردوسی, بلوار محلاتی, قم, استان قم, ایران

بازارچه فردوسی به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی قمشهرت دارد و با بنایی سه‌طبقه، از مدرن‌ترین مجتمع‌های تجاری در این شهر است. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این مجموعه می‌توان به عرضه پوشاک با قیمتی مناسب در تمامی فصول سال اشاره کرد. در این مجتمع تجاری پوشاک، کیف، کفش، محصولات آرایشی و بهداشتی، تزئینی، سیسمونی و … به مشتریان عرضه می‌شود.

قم

گنبد نمکی قم

ایران، قم، قم

گنبد نمکی قم در فاصله ۲۰ کیلومتری غرب شهر قم در محور قم-جعفریه قرار دارد و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران شناخته‌شده است. بلورهای نمک گنبد به صورت تیغه‌های مشخص و کنگره‌مانند دیده می‌شود. بخش شمالی گنبد تا طول سه کیلومتر ادامه دارد و روی نمک لایه‌هایی از مارن قرمز، ژیپس و رس قرمز قرار گرفته است. گنبد نمکی قم تنها گنبد نمکی متقارن ایران به شمار می‌رود. زیبایی و تنوع رنگ و قندیل‌هایی که در این گنبد وجود دارد آن را به یکی از مشهورترین جاذبه‌های طبیعی ومکان‌های دیدنی قمتبدیل کرده است و گردشگرهای زیادی را به این شهر می‌کشاند. یکی از این جاذبه‌های گنبد نمکی قم این است که علاوه بر ارزش گردشگری، از اهمیت علمی نیز برخوردار است؛ به‌طوری‌که با توجه به موقعیت زمین‌شناسی دارای چندین پدیده جاذب زمین‌شناسی و مستعد گردشگری زمین‌شناسی است.

قم

مجتمع تجاری سیرنگ قم

مرکز خرید سیرنگ, میدان سعیدی, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری سیرنگ یکی از مراکز خرید مدرن در شهر قم است که در ۱۱ طبقه ساخته‌شده است. در این مجتمع تجاری ۲۴۰ واحد تجاری و ۱۵ واحد اداری دایر است. از بخش‌های موجود در مجتمع سیرنگ می‌توان به تالار پذیرایی، رستوران گردان، فست‌فود و شهربازی سرپوشیده در کنار سایر امکانات رفاهی و تفریحی همچون چندین دستگاه پله‌برقی، چند دستگاه آسانسور، پارکینگ طبقاتی، کافی‌شاپ، سوپر مارکت، نمازخانه، لابی، اتاق ویژه‌ی استعمال دخانیات، سرویس بهداشتی، اشاره کرد که همه در کنار یک‌دیگر این مجموعه را به یکی کامل‌ترینجاذبه‌های گردشگری قمتبدیل کرده‌اند.

قم

مجتمع تجاری پردیسان قم

مجتمع تجاری پردیسان, بلوار امامت, پردیسان, قم, ایران

مجتمع تجاری پردیسان را که از مراکز خرید ودیدنی‌های قممحسوب می‌شود، می‌توان بورس انواع پوشاک، کیف و کفش معرفی کرد. قطعا در این ساختمان تجاری، هر مراجعه‌کننده با هر نوع سلیقه‌ای خریدی مطلوب را تجربه خواهد کرد.

قم

رودخانه قمرود

قم، قم

رودخانه قمرود که از کوهستان‌های اطراف الیگودرز، خمین، گلپایگان و خوانسار سرچشمه می‌گیرد، از جنوب شرقی استان مرکزی و بخشی از استان قم می‌گذرد و از جملهجاهای دیدنی قممحسوب می‌شود. این رود در حوضه آبریز دریاچه نمک قرار دارد و به رود قره‌چای منتهی می‌شود. طول قمرود حدود ۲۹۰ کیلومتر است.

قم

مجتمع تجاری ملت قم

پاساژ ملت, خیابان ارم, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری ملت که می‌توان آن را بورس انواع طلا و جواهرات نامید، از مقاصد خرید وجاذبه‌های گردشگری قماست. علاوه بر خرید، در این مجتمع تجاری سفارشات جهت ساخت طلا، نقره و زیورآلات نیز پذیرفته می‌شود.

قم

دشت مسیله

Qom Province, Iran

دشت مسیله یکی از مراکز کویری ودیدنی‌های قمبه شمار می‌رود که دارای ده هزار هکتار وسعت است. در این دشت دو رودخانه مرکزی به نامهای رودخانه قمرود (اناربار) و رودخانه قره چای وجود دارد. این دشت ۵۰ سال پیش یکی از بهترین مراتع کشت بود.

قم

مجتمع ناشران قم

مجتمع ناشران, قم, ایران

مجتمع ناشران ازجاهای دیدنی قمبه شمار می‌رود و یکی از جدیدترین ساختمان‌های تجاری در این شهر محسوب می‌شود. این مجموعه مرکز تهیه‌ی کتب درسی، لوازم‌التحریر و رایانه و کلیه مایحتاج ضروری افراد فرهنگی است.

قم

بازار موبایل قم

بازارموبایل قم, قم, استان قم, ایران

بازار موبایل قم را می‌توان از کامل‌ترین مراکز فروش و خدمات تلفن همراه و سیم‌کارت در استان قم معرفی کرد. این بازار به‌عنوان یکی ازجاذبه‌های گردشگری قمشناخته می‌شود و در آن می‌توان انواع گوشی‌های تلفن، لوازم جانبی، سیم‌کارت‌ها و هرآنچه مربوط به تلفن همراه است را به راحتی تهیه کرد.

قم

خانه یزدان پناه

ایران، قم، خیابان ۱۹ دی (باجک)، کوچه ۱۱، خانه تاریخی یزدان پناه

خانه یزدان‌پناه بنایی کهن با وسعتی بیش از هزار مترمربع است که به اواخر حکومت قاجار و اوایل حکومت پهلوی اول تعلق دارد و امروزه ازمکان‌های دیدنی قمبه شمار می‌رود. هنگام ساخت در بنای عمارت امکانات خوبی در نظر گرفته‌شده بود که از آن جمله می‌توان بهآب انبارهایی که مستقیما با آب قنات پر می‌شد و بادگیر که برای خنک کردن زیرزمین خانه در فصل تابستان مورد استفاده قرار می‌گرفت، اشاره کرد. امروزه در این عمارت موزه‌ی صنایع‌دستی قم برپا شده است که در آن از آثار ارزشمند صنایع‌دستی بومی نگهداری می‌شود.

قم

امامزاده موسی مبرقع (ع)

ایران، استان قم، قم، خیابان طالقانی (آذر)

امامزاده موسی مبرقع (ع) از اماکن مذهبی ودیدنی‌های قمبه شمار می‌رود و مدفن فرزند امام جواد (ع) و برادر کوچک‌تر امام هادی (ع) است. احتمالا بنای اولیه بقعه به دوره صفویه تعلق داشته است و در دوران شاه تهماسب صفوی روی آن تعمیراتی صورت داده‌اند. این بقعه بخشی از مجموعه چهل اختران محسوب می‌شود که متشکل از سه بنا گرد یک صحن هستند. عکس‌های گالری از سازمان اوقاف و امور خیریه (عکاس: نامشخص)

قم

مجتمع تجاری عمرانیه قم

مجتمع تجاری عمرانیه, قم, صوبه قم, ایران

مجتمع تجاری عمرانیه از مشهورترین ساختمان‌های تجاری وجاذبه‌های گردشگری قماست که به‌عنوان بورس لوازم خانگی شهرت دارد.

قم

مرکز خرید شهر ما قم

مرکز خرید شهر ما, بلوار ۲۲ بهمن, پردیسان, قم, ایران

مرکز خرید شهر ما از مراکز تجاری وجاهای دیدنی قماست که در آن می‌توان انواع مواد غذایی، لوازم‌التحریر، پوشاک، کیف و کشف، لوازم خانگی و … را با قیمتی مناسب، تهیه کرد.

قم

مجتمع تجاری گنجینه قم

مجتمع تجاری گنجینه, Shohada Street, قم, Qom Province, Iran

مجتمع تجاری گنجینه از مراکز تجاری مشهور وجاهای دیدنی قماست که بیشتر به عنوان بورس انواع لوازم رایانه، بازی‌های رایانه‌ای و لوازم جانبی و نیز لپ‌تاپ شناخته می‌شود. عرضه‌ی پوشاک، کیف و کفش نیز در این مجتمع تجاری صورت می‌گیرد.

قم

خانه حاج علی‌خان زند

خانه تاریخی یزدان پناه و رستوران, قم, استان قم, ایران

خانه حاج علی‌خان زند متعلق به اواخر دوران قاجار است و در زمرهجاهای دیدنی قمقرار دارد. طبق اظهارات کارشناسان با توجه به فرم و مصالح استفاده‌شده در ساخت، این بنا دارای قدمتی بالغ بر ۱۳۰ سال است. این عمارت از سه بخش شاه‌نشین تابستانی با بادگیر منفرد، شاه‌نشین زمستانی و بخش خدمتکاران تشکیل می‌شود. بخش شاه‌نشین زمستانی نسبت به دیگر قسمت‌های خانه دارای وسعت و فضای بیشتری است و قسمت خدمه نیز در جبهه‌ی غربی عمارت، قرار دارد.

قم

حمام حاج عسگر خان

گرمابه حاج عسگر خان, Qom, Qom Province, Iran

حمام حاج عسگر خان با بنایی کهن و ارزشمند ازمکان‌های دیدنی قمدر بافت قدیم شهر است و در بخش شمالی راسته بازار قرار دارد. مجموعه‌ای که از دو قسمت حمام و چاله حوض تشکیل‌شده و با توجه به کتیبه‌ای سنگی که در بخش ورودی حمام وجود دارد، قدمت آن به سال ۱۲۱۶ هجری قمری و اوایل دوران حکومت قاجاریان و مقارن با سلطنت فتحعلی شاه قاجار، بازمی‌گردد. عکس‌های گالری از باشگاه خبرنگاران جوان (عکاس: محمدرضا جباری)

قم

مجتمع تجاری صبا قم

دور شهر, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری صبا از ساختمان‌های تجاری لوکس ودیدنی‌های قممحسوب می‌شود که در چند طبقه ساخته‌شده است. در این مجتمع تجاری انواع پوشاک، زیورآلات زنانه، ساعت، کیف و کفش، بلور و لوازم لوکس تزئینی به مشتریان عرضه می‌شود.

قم

مسجد اعظم قم

ایران، استان قم، شهر قم، ضلع غربی حرم حضرت معصومه (س)

مسجد اعظم قم با ۱۲۰۰۰ متر مربع وسعت یکی از بزرگ‌ترین بناهای مذهبی و تاریخی ایران و ازجاهای دیدنی قمبه حساب می‌آید که در جوار آرامگاه حضرت فاطمه معصومه (س) قرار دارد. این مسجد در سال ۱۳۳۷ به همت سید حسین طباطبایی بروجردی ساخته شد و امروزه یکی از مهم‌ترین مراکز تدریس حوزه علمیه قم محسوب می‌شود. مسجد اعظم، چهار شبستان، یک صحن و کتابخانه دارد و قبر آیت‌الله بروجردی در یکی از ورودی‌های آن قرار گرفته است. هرآنچه باید درباره مسجد اعظم قم بدانید: مسجد اعظم قم کجاست؟ معرفی مسجد اعظم قمتاریخچه مسجد اعظم قممعماری مسجد اعظم قمبخش‌های مختلف مسجد اعظم قمکتابخانه مسجد اعظم قمآیت الله بروجردی که بود؟ نکات بازدید از مسجد اعظم قممسجد اعظم قم کجاست؟ آدرس: استان قم، شهر قم، خیابان ارم، ضلع غربی آستان مقدس حضرت معصومه (س) (نمایش روی نقشه) مسجد اعظم قم در ضلع غربی آستان مقدس حضرت معصومه (س) قرار دارد. معرفی مسجد اعظم قممنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Javad ۲۴۹۳) مسجد اعظم یکی از قدیمی‌ترین، بزرگ‌ترین و زیباترین بناهای تاریخی ایران به حساب می‌آید که یادگار فقیه برجسته، حضرت آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی است. مجاورت مسجد با بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س)، معماری بی‌نظیر و تدریس درس‌های سنگین حوزه توسط مراجع حوزه، از جمله عللی هستند که این مسجد بزرگ را حائز اهمیت می‌کنند. جلسه تدریس دروس خارج آیات عظام حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، سید موسی شبیری زنجانی، حسین نوری همدانی و عبدالله جوادی آملی همه‌روزه در این مسجد برگزار می‌شود؛ پیش از این نیز تعدادی از مراجع تقلید دروس خود را در این محل تدریس می‌کردند. تاریخچه مسجد اعظم قممنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: M. A. M) آیت‌الله بروجردی به حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی گفته بود که میل دارد قسمت غرب و جنوب غربی حرم حضرت معصومه (س) به خانه‌های مردم وصل نباشد و خانه‌های متصل به دیوار حرم خریداری شود. سپس در آن محل تا لب رودخانه، مسجد بزرگی بسازند تا حریم حرم مطهر محفوظ بماند. سه طرف صحن حضرت معصومه (س) به‌وسیله مدرسه فیضیه و میدان آستانه و خیابان صحن موزه احاطه شده بود و فقط یک‌طرف آن به مسافرخانه و خانه‌های شخصی منتهی می‌شد. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: احسان فانی) فقدان مکانی مناسب برای برپایی نماز، مراسم اعیاد، وفات و … از انگیزه‌های ساخت این مسجد بودند. بنا بر نقل قولی از آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی، آیت‌الله بروجردی قصد داشت که در جوار حرم حضرت معصومه (س) مسجدی چون مسجد گوهرشاد بنا کند و پیش‌بینی او این بود که حوزه علمیه قم در درازمدت به فضایی وسیع و مناسب جهت برگزاری دروس حوزویان نیاز دارد و چه بهتر که این مرکز در کنار حرم و با نام مسجد باشد. کلنگ بنای مسجد اعظم در سالروز ولادت حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) در ۲۱ تیرماه سال ۱۳۳۳ هجری شمسی بر زمین زده شد و در سال ۱۳۳۹ به پایان رسید. مسجد اعظم در سال ۱۳۴۰ با اقامه نماز جماعت توسط حضرت آیت‌الله بروجردی افتتاح شد. با برگزاری درس خارج آیت‌الله بروجردی در سال ۱۳۴۰ در مسجد اعظم، این محل به مرکزیت حوزه علمیه قم درآمد و بعد از ایشان نیز مراجع معظم تقلید، از جمله آیت‌الله العظمی امام خمینی (ره) و آیت‌الله العظمی گلپایگانی و دیگر مراجع حوزه، درس خارج خود را در این مسجد برگزار می‌کردند که به مرور زمان با استقبال اساتید و فضلای حوزه، درس‌های پرجمعیت سطح حوزه نیز در این مسجد برگزار شد. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: دخیل رمضانیان) مجموع هزینه‌های بنای مسجد حدود ۶ میلیون تومان بود که قسمتی از آن را آیت‌الله بروجردی تقبل کرد و بقیه با کمک‌های مردمی تامین شد. هزینه‌های مربوط به کاشی‌کاری‌های مسجد در آن زمان حدود دو میلیون تومان برآورد شده بود. بعد از رحلت وی، حجت‌الاسلام و المسلمین آقای محمد حسن طباطبایی بروجردی پسر بزرگوار ایشان کار نیمه‌تمام پدر را به پایان رساند. طبق وقف‌نامه، تولیت مسجد و موقوفات آن در زمان حیات آیت‌الله بروجردی، با ایشان بود و پس از درگذشت وی، تولیت مسجد از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۶ هجری شمسی با سید محمد حسن طباطبائی بروجردی بود. تولیت مسجد از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۸۳ به سید صادق طباطبائی بروجردی واگذار شد. در دهه آخر ماه مبارک رمضان سال ۱۳۷۱ شمسی با وجود شمار زیاد زائران و احساس نیاز به فضاهای بیشتر در جوار بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س)، طبق فرمان مقام معظم رهبری به تولیت آستان مقدس، با رعایت موازین شرعی و قانونی حائل بین مسجد اعظم و مسجد بالاسر حرم مطهر برداشته شد و به‌دنبال آن امور اداری و خدماتی آن بر عهده این آستان قرار گرفت. از رویدادهای مهمی که در مسجد اعظم قم اتفاق افتاده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: دیدار آیت‌الله سید حسین بروجردی و محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ هجری شمسیسخنرانی امام خمینی در مسجد اعظم قم پس از آزادی از حبس و حصر در تاریخ ۲۶ فرودین سال ۱۳۴۳ اقامه نماز جماعت در ماه‌های پیش از انقلاب توسط آیت‌الله مرتضی حائری یزدیگردهمایی اعتراضی با حضور مراجع تقلید و علمای حوزه‌های علمیه قم در مسجد اعظم به مناسبت تخریب حرم عسگریین (ع) در سال ۱۳۸۴ معماری مسجد اعظم قممنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمد قنبری) مسجد اعظم قم از تلفیق سبک معماری قدیم و اسلوب ساختمان‌سازی جدید ساخته‌شده و استحکام مسجد به‌اندازه‌ای است که کارشناسان معماری عمری ۱۰۰۰ ساله برای آن پیش‌بینی کرده‌اند. مسجد اعظم از نظر تزیینات و کاشی‌کاری و جلوه‌های هنری اسلامی از نمونه‌های بدیع و برجسته به شمار می‌رود. مسجد اعظم با ۱۲ , ۰۰۰ متر مربع وسعت توسط استاد حسین لرزاده، از برجسته‌ترین معماران دوره معاصر ساخته شد. موسس فقید مسجد، امور اجرایی ساختمان را به آقای رضا شاهپوری از تجار تهران و آقای ابوالقاسم صاحب‌جمعی واگذار کرد. کاشی‌کاری بسیار نفیس مسجد نیز هنر استاد حسین برهانی اصفهانی بود. سایر اساتید هنرمندی که در ساخت مسجد نقش داشتند، شامل مهدی برهانی (طراح کاشی)، احمد اخویان (خطاط)، مشایخی و عسکری (در و پنجره‌ساز)، محمدخان (قالب‌ساز بتن و نجار قالب‌ساز)، استاد رجب (سیمان‌کار) و … بودند. بخش‌های مختلف مسجد اعظم قمشبستان‌هامنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علیرضا عزیزیان) مسجد چهار شبستان دارد که مساحت شبستان زیرگنبد ۴۰۰ متر مربع و شبستان‌های جانبی آن هرکدام ۹۰۰ متر مربع هستند. در طرف شمال مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحتی حدود ۳۰۰ متر مربع قرار دارد. ارتفاع سقف هر یک از شبستان‌ها حدود ۱۰ متر است. فرش‌های داخل شبستان‌ها از نوع قالی کرمان است که مخصوص مسجد بافته شده‌اند. در ضلع غربی مسجد نیز سرویس بهداشتی و وضوخانه و محلی برای استراحت خادمان قرار دارد. گنبد و گلدستهمنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Mahdikarimi ۷۰) گنبد بسیار بزرگ مسجد ۳۰ متر قطر دارد و ارتفاع آن از پشت‌بام به ۱۵ متر و از کف شبستان به ۳۵ متر می‌رسد. گنبد مسجد اعظم از داخل و خارج با تزیینات متنوع و کاشی‌کاری پوشیده شده است. این گنبد با مساحتی قریب به ۱۴۶۰ متر مربع، یکی از بزرگ‌ترین گنبدهای احداث‌شده در جهان اسلام است که کاشی‌کاری‌های زیبای آن در کنار دو گلدسته بزرگ به ارتفاع ۲۵ متر، نمونه بارزی از هنر اسلامی در قرن اخیر محسوب می‌شود و نگاه هر رهگذری را به خود جذب می‌کند. گنبد مسجد مزین به بزرگ‌ترین لوستر پوسته‌ای جهان است که زیر نظر مرحوم حاج حسن جابر نصاری تولید و توسط ایشان وقف مسجد شد. جالب اینکه استاد لرزاده هنگام ساخت گنبد گفته بود: می‌توانستم گنبد مسجد را بالاتر ببرم؛ اما با خودم گفتم گنبد حرم حضرت معصومه (س) باید تشخص و جلوه بیشتری داشته باشد. آیت‌الله بروجردی لبخندی زدند و گفتند: کاش این ادبی که شما نسبت به حضرت (س) دارید، همه طلاب ما داشته باشند. در منبت مسجددری دولنگه و بزرگ داخل مسجد قرار دارد که کنده‌کاری شده و دارای گل‌ها و کتیبه‌های برجسته است. در قسمت بالای چارچوب آن این آیه به‌صورتخاتم کاریبه چشم می‌خورد: انما یعمر مساجد الله من آمن بالله والیومالآخر واقام الصلوة آتی الزکوة ولم یخش الاالله فعسی اولئک ان یکونوا من المهتدینروی در همچنین به خط ریزی عبارت «تقدیمی سید جلال‌الدین بنی هاشمی طهران ۱۳۸۰» حک‌شده است. کتابخانه مسجد اعظم قممنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mohammad Rizvi) آیت‌الله سید حسین بروجردی ابتدا قصد داشت کتابخانه مستقلی در شهر قم بنا کند؛ اما موفق به این کار نشد. پس از تکمیل بنای مسجد اعظم قم، از طرف فضلای حوزه پیشنهاد شد که کتابخانه‌ای برای مسجد در نظر گرفته شود. وی در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۳۸ هجری شمسی دستور تاسیس کتابخانه عمومی مسجد را صادر کرد. ایشان از معمار مسجد، حسین لرزاده خواست که محلی را برای کتابخانه در نظر بگیرد. وی مکانی را در ضلع غربی مسجد که قبلا به‌عنوان شبستان ساخته‌شده بود، برای کتابخانه انتخاب کرد و کار ساخت آن آغاز شد. کتابخانه مسجد دو سالن مطالعه و یک سالن مخزن دارد که در ورودی آن در طرف راهرو ورودی مسجد اعظم قرار گرفته است. این کتابخانه عظیم امروزه از نظر نسخه‌های خطی یکی از معتبرترین و مهم‌ترین کتابخانه‌های ایران در جهت حفظ میراث فرهنگی شیعه محسوب می‌شود. در حال حاضر کتابخانه مسجد اعظم قم بیش از ۱۰۰ , ۰۰۰ کتاب چاپی و بیش از ۷۰۰۰ کتاب خطی دارد. نوارخانه، قسمتی از این کتابخانه است که ۴۵ , ۰۰۰ ساعت نوار از درس بزرگان حوزه در گذشته و حال در آن نگهداری می‌شود. آیت‌الله بروجردی که بود؟ منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمد یاری) سید حسین طباطبایی بروجردی که در سوم فروردین ۱۲۵۴ هجری شمسی دیده به جهان گشود، مرجع شیعه ایرانی بود. وی به‌مدت ۱۷ سال مدیر حوزه علمیه قم بود و پس از درگذشت سید حسین طباطبایی قمی، مرجعیت عامه شیعیان را به‌مدت نزدیک به ۱۵ سال بر عهده داشت. وی در ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در سن ۸۶ سالگی درگذشت. خبر فوت او بازتاب وسیعی داشت و سه روز عزای عمومی اعلام شد. شهربانی، کافه‌ها، بازار تهران و … تعطیل شدند. مردم کشورهایی دیگری همچون عراق، پاکستان، سوریه، لبنان و کویت نیز به عزاداری پرداختند. طبق وصیت آیت‌الله بروجردی، مرقد مطهر ایشان در ضلع غربی مسجد اعظم واقع‌شده است. آیت‌الله علوی بروجردی، نوه بزرگوار وی در این رابطه گفته‌اند: این مکان قبلا خانه کوچکی به مساحت ۶۰ متر مربع بود که از مال شخصی آیت‌الله بروجردی خریداری شد و بعد از مشخص‌کردن محل دفن خود، باقی زمین را وقف مسجد کردند و همیشه می‌فرمودند، از آنجا که این مکان راهروی ورود به حرم مطهر است، مرا در این مکان دفن کنید تا خاک کفش زوار روی قبر من باشد. نکات بازدید از مسجد اعظم قممنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: The Karachi Street) این مسجد همه‌روزه پذیرای جمعیت زیادی از زوار برای برپایی نماز است. در حال حاضر، مسجد اعظم مهم‌ترین مرکز برگزاری مراسم‌های مهم سیاسی-مذهبی در قم است و اکثر مجالس ترحیم علما در این مکان برگزار می‌شود. این مسجد همه‌ساله در ماه‌های رجب و رمضان برای برگزاری مراسم اعتکاف به کار می‌رود. پرسش‌های متداولمسجد اعظم قم کجاست؟ مسجد اعظم قم در ضلع غربی آستان مقدس حضرت معصومه (س) قرار دارد. مسجد اعظم قم توسط چه کسی ساخته شد؟ حضرت آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردیمسجد اعظم قم چه زمانی ساخته شد؟ مسجد اعظم در فاصله سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۹ هجری شمسی ساخته شد. چه کسی معمار مسجد اعظم قم بود؟ استاد حسین لرزادهنویسنده: حمیده کریمی / بازنویسی: صدیقه شجاعی

قم

قلعه قمرود

ایران، استان قم، شهرستان قم، روستای قمرود

قلعه قمرود بنایی قدیمی و متعلق به دوره سلطنت اشکانیان است که ازجاهای دیدنی قمبه شمار می‌آید و در اطراف قمرود و در بخش شمالی کوه سفید قرار دارد. به نظر می‌رسد این عمارت کهن، توسط میرزا نظام غفاری، در نزدیکی بخش شرقی قلعه‌ی قدیمی قمرود که از بناهای دوران صفوی است، احداث شد.

قم

مجتمع تجاری میلاد نور قم

خیابان ۱۹ دی, قم, استان قم, ایران

مجتمع تجاری میلاد نور به‌عنوان یکی از مقاصد خرید وجاهای دیدنی قمشهرت دارد. از این مجموعه به‌عنوان بورس انواع پوشاک، کیف و کفش یاد می‌شود.

قم

مرکز خرید نگین قم

مجتمع تجاری نگین شهر, قم, استان قم, ایران

مرکز خرید نگین ازجاذبه‌های گردشگری قمو مقاصد خرید در این شهر زیارتی به شمار می‌رود. این مجموعه مکانی مناسب برای تهیه‌ی انواع پوشاک است و به‌عنوان بورس پوشاک شناخته می‌شود.

قم

منطقه شکار ممنوع کهک

ایران، استان قم، ۳۰ کیلومتری قم

منطقه شکار ممنوع کهک که ازجاذبه‌های گردشگری قمدر جنوب استان محسوب می‌شود، با آب‌وهوای معتدل و خشک، از سه طرف به ارتفاعات مشرف است و دره زیدان در شرق آن قرار دارد. با مساحت ۳۳ هزار هکتار، این منطقه در مجاورت پناهگاه حیات وحش جاسب واقع‌شده است. از گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری منطقه می‌توان به گربه پالاس، پلنگ، کل و بز، قوچ و میش، گراز، گرگ، انواع خزندگان و جوندگان و بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی اشاره کرد.

قم

پل امامزاده عبدالله (پل سپه)

ایران، استان قم، قم، بخش کهک، روستای قلعه‌چم

پل امامزاده عبدالله که با نام پل سپه نیز شناخته می‌شود، متعلق به دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش کهک، روستای قلعه‌چم قرار دارد. روی کتیبه سنگی پل تاریخ ساخت آن به‌صورت حک‌شده دیده می‌شود. همچنین در شمال غربی پل دیواره‌ای سنگی به طول ۱۳ ٫ ۷۰ متر و عرض ۱ ٫ ۶۰ متر جهت استحکام‌بخشی به این پل الحاق شده است. این اثر به‌عنوان یکی ازدیدنی‌های قمشناخته می‌شود و در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۶۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. عکس از سایت قم‌شناسی (عکاس: مهیار موسوی)

قم

مقبره شاه‌عباس

قم

مقبره شاه‌عباس دوم در قم در جنوب غربی حرم واقع‌شده است. این مقبره که ازجاذبه‌های گردشگری قمبه شمار می‌رود، از لحاظ معماری و به کارگیری سنگ‌های مرمر، جلوه جالب و زیبایی دارد. کتیبه این بنا به خط محمدرضا امامی نوشته‌شده و تاریخ سال ۱۰۷۷ هجری قمری را دارد. شاه‌عباس دوم در آرامگاه مخصوصی در قم که به‌گفته ژان باتیست تاورنیه فرانسوی، شاه‌عباس در حیاتش برای خود ساخته بود به خاک سپرده شد.

قم

آب‌انبار سلماسی قم

قم, استان قم, ایران

آب‌انبار سلماسی ازمکان‌های دیدنی قماست که با توجه به کتیبه‌ی موجود در این اثر تاریخی، قدمت ساخت آن به سال ۱۳۶۵ هجری قمری بازمی‌گردد. این آب‌انبار کهن نیز همانند دیگر آب انبارهای قم از بخش‌های مختلفی همچون سردر ورودی، راه‌پله، بادگیر و مخزن تشکیل‌شده و به شکل مربع طراحی و ساخته‌شده است.

ایلام

آبشار آما ایلام

ایلام، پشت سد ایلام، روستای اما

آبشار آما در نزدیکی روستای آما و پشت سد ایلام واقع است. آبشار این محل در میان دره‌ای واقع‌شده که آب آن به سمت دریاچه سد ایلام در حرکت است. زیبایی این آبشار در کنار دیواره‌های پوشیده از خزه و سرخس پرسیاوشان صد چندان شده و آن را به یکی از مقاصد وجاذبه‌های گردشگری ایلامتبدیل کرده است.

ایلام

دینار کوه

ایلام-بین آبدانان و دهلران

دینارکوه ازدیدنی‌های ایلامدر نواحی جنوبی آن به شمار می‌رود و منطقه‌ای کوهستانی است که بین شهرستان‌های آبدانان و دهلران قرار دارد. این منطقه را به عنوان منطقه حفاظت‌شده جنگلی تعیین کرده‌اند. جنس این کوه گچی و فاقد نقاط سنگی است. آب‌های منطقه نیز تلخ و شور هستند. ناحیه‌ی دینارکوه گرمسیری است و در نیمه‌ی دوم بهمن‌ماه هر سال ارتفاع نباتات علوفه‌ای در آن‌جا به نیم متر می‌رسد. ‌

ایلام

آبشار چم آو

ایران، ایلام، فاصله‌ی ۱۸ کیلومتری مسیر ایلام به صالح، حد فاصل روستای چم آو و منطقه عمومی ماربره

آبشار چم‌آو در دامنه کوه برآسمان و در امتداد رود چم آو در فاصله ۱۸ کیلومتری مسیر ایلام- صالح‌آباد و در حدفاصل روستای چم آو و منطقه ماربره قرار دارد. آب این آبشار پس از طی مسافت کوتاهی به رودخانه گدار خوش می‌ریزد. در ادامه مسیر چم‌آو و پس از گذشتن از روستا، آبشار فصلی وجود دارد که در فصول مناسب سال منظره جالبی را به وجود می‌آورد و به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی ایلام، میزبان گردشگران می‌شود. این آبشار سه پله‌ای، در فصل تابستان به مرور خشک می‌شود.

ایلام

غار بره زرد

ایران، ایلام، ۴۵ کیلومتری مسیر ایلام-دره‌شهر، کوه سیوان

غار بره زرد که با نام‌های کنا تاریکه و کنا نام نیز شناخته می‌شود، با ابعادی عظیم، ازجاهای دیدنی ایلامدر ارتفاعات کوه سیوان است. ارتفاعات سیوان در ۳۵ کیلومتری مسیر ایلام-دره‌شهر و در نزدیکی روستای پاکل قرار دارد. با پا گذاشتن به درون غار می‌توان پرده‌های سنگی به‌همراه ستون و مجسمه‌های استالاکتیتی و استالاگمیتی بسیار زیبا را دید. ارتفاع بعضی از تالار‌های داخل غار به ۱۲ متر می‌رسد. با عمق ۳۵۰ متر، یک حوضچه آبی نیز در غار وجود دارد و هوای داخل آن به شدت سرد است. با وجود میزان مناسب اکسیژن، به دلیل سرمای زیاد هیچ موجود زنده‌ای در غار بره زرد زندگی نمی‌کند.

ایلام

موزه تاریخ طبیعی ایلام

ایلام بلوار خلیج‌فارس، جنب پارک کوثر

موزه تاریخ طبیعی ایلام از موزه‌های بزرگ وجاهای دیدنی ایلاماست که در دو طبقه واقع‌شده است. در این موزه فسیل‌هایی از دوران مختلف زمین و همچنین حیوانات تاکسیدرمی شده به نمایش گذاشته شده‌اند.

ایلام

سنگ‌نوشته قوچعلی

ایلام، ورودی شهر، میدان ارغوان

سنگ‌نوشته قوچعلی که قدمت آن به دوران پیش از تاریخ ایران باستان بر می‌گردد، یکی از جاذبه‌های تاریخی و از جملهدیدنی‌های ایلاماست. سنگ‌نوشته زیبای قوچعلی در ضلع جنوبی کوه اناران بر روی صخره‌ای در تنگ قوچعلی و در شمال شهر ایلام قرار دارد و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ایلام

تالاب زمزم

ایران، ایلام، ۷۴ کیلومتری شرق ایلام

تالاب زمزم ازجاذبه‌های گردشگری ایلامدر ۷۴ کیلومتری شرق شهر است. مساحت آن حدود ۱ هکتار و ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد ۶۷۵ متر برآورد می‌شود. آب آن به صورت چشمه و دارای آب دائمی است. پوشش گیاهی اطراف آن چشم‌انداز زیبایی را به‌وجود آورده و زیستگاه بسیار مناسبی برای حیات وحش فراهم نموده است. پوشش گیاهی سطح و حاشیه تالاب علفی است که به صورت گیاهان آبزی در داخل آب رشد کرده است. گیاهان مرتعی، گیاهان علفی و گرامینه تیره جگن و نی از پوشش گیاهی غالب در تالاب به شمار می‌روند. پوشش گیاهی اطراف این تالاب انبوه نیست و به همین دلیل مورد استفاده پرندگان کنار آبزی قرار نمی‌گیرد.

ایلام

کوه بانکول

ایران، استان ایلام، ۱۰ کیلومتری شمال ایلام، ناحیه مهراب

کوه بانکول ازجاذبه‌های گردشگری ایلامدر ناحیه مهراب، در ۱۰ کیلومتری شمال ایلام است. با ارتفاع ۲۳۰۴ متر، رودخانه‌های مورت، کنگیر و آب زنگان از کوه بانکول سرچشمه می‌گیرند. این کوه نیمه‌جنگلی با طول ۳۰ کیلومتر و با عرض متوسط ۶ کیلومتر، از شمال غربی به سمت جنوب شرقی کشیده شده است و در انتها به کوه مانشت متصل می‌شود. راه اتومبیل‌رو کرمانشاه به ایلام از غرب این کوه می‌گذرد.

ایلام

آتشکده سیاهگل

ایران، استان ایلام، ایوان، ۱۵ کیلومتری جنوب غربی روستای سرتنگ، مسیر رودخانه خروشان کنگیر ایوان

آتشکده سیاهگل مربوط به دوره ساسانیان است که در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی روستای سرتنگ و در مسیر رودخانه خروشان کنگیر ایوان قرار دارد. این بنا یکیمکان‌های دیدنی ایلاماست و یکی از سالم‌ترین آتشکده‌های دوران قبل از اسلام در این استان به شمار می‌رود. بنای فوق روی چهارپایه ساخته‌شده و دارای گنبدی یک جداره است.

ایلام

تالاب سیاب درویش

ایران، ایلام، جنوب غربی ملکشاهی

تالاب سیاب درویش در روستای سیاب و دریاچه سد چم گردلان از مهم‌ترین آثار گردشگری طبیعی در شهرستان ملکشاهی وجاهای دیدنی ایلاماست که در جنوب غربی بخش ملکشاهی واقع‌شده است. مساحت آن حدود چهار هکتار و ارتفاع آن ۲۷۴۰ متر از سطح دریاهای آزاد است. حداکثر درجه حرارت در این تالاب ۱۴ درجه سانتی‌گراد و متوسط بارندگی سالیانه آن بیش از ۶۰۰ میلی‌متر است. تالاب فوق‌الذکر دارای آب دایمی و دایره‌ای شکل است. به دلیل قرارگیری در ناحیه کوهستانی جزو منطقه سردسیری و ییلاقی استان به‌شمار می‌رود. این تالاب زیستگاه مناسبی برای حیات جانوری و گیاهی است.

ایلام

آبشار وه ریز

ایران، ایلام، ۵ کیلومتری جنوب ایلام، مجاورت روستای چشمه‌کبود

آبشار وه ریز یکی ازجاهای دیدنی ایلامبه شمار می‌رود. این آبشار در نزدیکی روستای چشمه کبود واقع در ۵ کیلومتری جنوب ایلام در مسیر جاده ارتباطی ایلام به بدره قرار گرفته است و از ارتفاعی بالغ بر ۱۰ متر برخوردار است. این آبشار زیبا از روی صخره‌ای به شکل هلال به پایین ریخته می‌شود و سرچشمه‌ی آن، ارتفاعات کبیرکوه است.

ایلام

گورستان چنار

ایران، ایلام، ایلام، ناحیه چنارباش

گورستان چنار یکی از مکان‌های تاریخی وجاهای دیدنی ایلاماست. این گورستان باستانی در ناحیه چنارباش ایلام واقع‌شده و به هزار سال قبل از میلاد تعلق دارد. در این ناحیه، تعدادی گور کشف‌شده که بنا به رسم آن زمان، مردگان آن درون خمره‌های کوچک و بزرگ دفن شده بودند و لوازم و اشیا مرده نیز کنار او داخل خمره قرار داشته است.

ایلام

فرودگاه ایلام

هشت کیلومتری شهر ایلام

فرودگاه ایلام که با نام «فرودگاه بین‌المللی شهدای ایلام» شناخته می‌شود یکی از پرترافیک‌ترین فرودگاه‌های ایران است که مرز هوایی نیز محسوب می‌شود. فرودگاه ایلام دارای دو ترمینال مسافری –ترمینال پروازهای داخلی و خارجی (در حال ساخت) با ظرفیت سالانه چهار میلیون نفر مسافر است.

ایلام

روستای پاقلا

ایران، ایلام

روستای پاقلا یکی از روستاهای نیمه‌گرمسیری وجاذبه‌های گردشگری ایلاماست. پاقلا یعنی روستایی که در دامنه قلعه‌ای بزرگ قرار گرفته باشد. این روستا از توابع بخش چوار است، اما فاصله آن تا مرکز بخش بسیار زیاد است. پاقلا در محدوده‌ی گرمسیری بخش چوار قرار داشته و راه ارتباطی آن هم از طریق جاده ایلام-صالح آباد و مناطق مرزی میسر است. روستای پاقلعه از روستاهای قدیمی استان است که چندین قرن مردم آن در کپر زندگی کرده‌اند تا هنگام کوچ دغدغه‌ی کمتری داشته باشند. اما حدود یک قرن است اهالی آن به ساخت و سازهای مطمین و زیبا مشغول هستند. در شمال روستا و بر فراز تپه‌ی باستانی، قلعه‌ای به یادگار مانده از دوران ساسانی وجود دارد که سازه‌های آن بر فراز پرتگاه‌های طبیعی بنا شده و برای تامین آب ساکنان در قدیم تونلی زیر زمینی ساخته‌اند که در اثر ریزش‌های متوالی مسدود شده است. مصالح قلعه عمدتا سنگ و گچ نیم‌کوب است که با شرایط طبیعی منطقه سازگاری فراوانی دارد.

ایلام

کوه شره زول

ایران، استان ایلام، ۲۳ کیلومتری شمال غربی ایلام

کوه شره زول ازجاهای دیدنی ایلامدر ۲۳ کیلومتری شمال غربی آن است. ارتفاع این کوه حدود ۲۰۵۰ متر است و به‌صورت رشته نسبتا طویلی به درازای ۴۱ کیلومتر و پهنای متوسط ۱۵ کیلومتر، از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد و گسترش می‌یابد. دهستان چوار در جنوب و دهستان‌های سهراب و مرکزی در دامنه‌های شمالی این کوه جای گرفته‌اند. بخش شمال غربی آن از جنگل‌های بلوط پوشیده شده است. رودخانه‌های کنگیر، گلال رود، کزاب و مورت از این کوه سرچشمه می‌گیرند.

ایلام

آسیاب‌های آبی قدیمی ایلام

ایران، استان ایلام، شهرستان سیروان، شهر هلیلان، دهستان هلیلان، ۲ کیلومتری غرب روستای کهره

آسیاب‌های آبی قدیمی ایلام شامل بقایای ده‌ها آسیاب قدیمی می‌شود که تعدادی از آن‌ها در حال حاضر نیز مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. آسیاب‌های قبا، کاظم بگه تنوره خان، کلای، چگاوزنه، یوسف، قبادبگ، باوی گمار، گریان، خندان و نادریژ در مناطق ایلام و بانقلان، آسیاب‌های موسی، حلاج آباد و چم‌آب در منطقه چم آب و آسیاب‌های دیزله، چم‌سارد، رحمان، چم‌بور، ملکشاهی، میراختیار، بولی‌ها، کوله، سرنی، میمه، گلان، شیخ مکان و سراب کلان در مناطق چوار و صالح‌آباد، دره‌شهر، شیروان و چرداول از مهم‌ترین آسیاب‌های قدیمی و تاریخی استان محسوب می‌شوند و در شمارجاهای دیدنی ایلامقرار دارند.

ایلام

روستای حیدرآباد ایلام

ایران، ایلام، ۳۰ کیلومتری ایلام، روستای حیدر آباد

روستای حیدرآباد در دهستان میش خاص قرار دارد و از ۳۰ کیلومتری شهر ایلام شروع‌شده و تا ارتفاعات طولاب در نزدیکی روستا امتداد می‏یابد. آمیختگی جنگل و باغ‏های میوه، به‌خصوص درختان گردو، همراه با چشمه‏ها و رودهای خروشان، چشم‏اندازی زیبا به این دره ییلاقی بخشیده و آن را تبدیل به یکی ازجاهای دیدنی ایلامکرده است. این دره هم از نظر جذب گردشگر و هم از نظر تولید محصولات باغی، از جمله منابع درآمدزا و مهم استان و روستاییان به شمار می‏آید. بافت این روستا دارای نکات جالب توجهی است، زیرا این روستا کوچه‌بندی شده و هر کوچه یک اسم دارد و موزاییک شدن کوه‌ها و تمیزی روستا نشان دهنده‌ی این امر است که طرح هادی تا حدود زیادی در آن اجرا شده است. در این روستا ایستگاه مطبوعاتی، سطل زباله‌های مخصوص، سرویس بهداشتی، آب‌سردکن و… وجود دارند و این روستا از جمله مناطقی در استان ایلام است که مردم در توسعه و اجرای طرح‌های مختلف آن مشارکت فعال دارند اما برای جذب گردشگر در روستا نیاز به کار بیشتری است. درختان زردآلود در این روستا بی‌شمار هستند و هر ساله در دهه سوم خرداد، جشن برداشت زردآلود در آن‌جا برگزار می‌شود. در این جشن بهترین محصول و باغ‌دار نمونه معرفی می‌شود.

ایلام

مسجد والی

ایلام - ایلام میدان ۲۲ بهمن، بالاتر از تقاطع بیگلریان و ولایت، نرسیده به پارک کودک

مسجد والی قدیمی‌ترین مسجد ایلام است که قدمتش به ۹۰ سال پیش می‌رسد و امروزه یکی ازدیدنی‌های ایلاممحسوب می‌شود. از آنجا که این مسجد به وسیله والی پشتکوه بنا شده، به همین نام نیز معروف است.

ایلام

قلعه توت

ایران، استان ایلام، شهرستان ایلام، روستای بانقلان

قلعه‌ها و برج‌های بسیاری در سراسر ایران وجود دارد که از گذشته‌های دور برجای مانده‌اند و هر کدام بازگو کننده تمدن هر نقطه از ایران هستند. کمتر شهر و روستایی در ایران را می‌توان سراغ گرفت که از وجود قلعه و برج بی‌نصیب باشد. برخی از این قلعه‌ها کارکرد نظامی داشته و برخی دیگر به عنوان محل اسکان والی یک شهر یا ایالت بودند. برخی دیگر از این قلعه‌ها، مکان‌هایی برای اداره شهر محسوب می‌شدند. جایگاه و موقعیتی که قلعه در آن بنا می‌شود، می‌تواند نشانی بر کارکرد آن باشد. قلعه‌های خارج از شهر و روستا که موقعیت کوهستانی دارند، کارکردهای نظامی و دفاعی داشته و برای مقابله با دشمن و به قصد دفاع از مردم ساخته شده‌اند. قلعه توت در ایلام نیز که بر روی تپه‌ای در خارج از شهر بنیاد شده نیز به احتمال بسیار قلعه‌ای نظامی بوده که بر اثر گذشت زمان و تخریب از بین رفته است. عکس از تراورسروستای بانقلانقلعه توت در روستای باقلان در شهر ایلام واقع‌شده استقلعه توت ازجاهای دیدنی ایلاماست که در روستای بانقلان قرار دارد. بانقلان روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان ایلام است که در دهستان ده پایین واقع‌شده است. این روستا دارای کشتزارها، مزارع کشاورزی و باغ‌های گردوی زیادی است که در میان آنها، بر روی تپه‌ای، قلعه تاریخی قلعه توت قرار گرفته است. بخش عمده قلعه توت بر اثر فرسایش و تخریب تدریجی از بین رفته است. امروز در بنای این قلعه پلان مشخصی دیده نمی‌شود. فعالیت‌های نامتعارف کشاورزی در سطح تپه، دامنه‌های بافت و بنای قلعه را در هم ریخته است. عکس از ایرانگردقلعه توتآثار قلعه توت بر روی یک تپه باستانی و در میان کشتزارها واقع‌شده استقلعه یا دژ توت در ناحیه جنوب روستای بانقلان در میان کشتزارها و باغ‌های کشاورزی و بر فراز یک تپه باستانی که از گذشته بر جای مانده قرار گرفته و به نام قلعه توت معروف است. آثار تخریب‌شده قلعه توت بر فراز تپه باستانی ملاحظه می‌شود. ارتفاع تپه از سطح زمین‌های اطراف آن، در حدود ۱۵ متر اندازه‌گیری شده است. امروز در بنای قلعه توت پلان مشخصی دیده نمی‌شود. بخش عمده بنا بر اثر فرسایش و تخریب تدریجی از بین رفته است. سنگ‌های به کار رفته در معماری قلعه، به تدریج برای حصارکشی باغ‌ها و مزارع کشاورزی پیرامون انتقال داده‌شده که همین مسئله موجب شده است تا از معماری قلعه اثری باقی نماند، اما این اثر به عنوان یک تپه باستانی قابل مطالعه است. تپه قلعه توت در شهرستان ایلام و روستای بانقلان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۴۴۰ به‌عنوان یکی از آثار تاریخی ایران به ثبت ملی رسیده است. عکس از تراورسقلعه توت در اثر تخریب از بین رفته و تپه‌ای که جایگاه قلعه بوده، با نام تپه قلعه توت ثبت ملی شده استآثار تخریب‌شده قلعه توت بر فراز تپه باستانی قلعه توت به وضوح قابل‌مشاهده است. سنگ‌های بکار رفته در معماری قلعه، به تدریج برای حصارکشی باغ‌ها و مزارع کشاورزی پیرامون انتقال داده‌شده است که همین مساله سبب شده تا از معماری قلعه اثری باقی نماند، اگرچه معماری قلعه قابل‌تشخیص نیست اما تپه باستانی آن یک تپه تاریخی محسوب شده و قابل تحقیق است. این تپه نیز با نام تپه قلعه توت شهرت پیدا کرده است. در تپه قلعه توت، تکه‌های متراکم سفال و ابزار‌های سنگی دیده می‌شود. سفال‌های به دست آمده همگی بدون لعاب بوده و اکثرا دارای پوشش گلی نخودی و آجری هستند. پخت سفال‌ها ناقص بوده و از مواد گیاهی، شن و ماسه برای شاموت آن‌ها استفاده‌شده است. اکثر سفال‌ها از نوع سفال‌های خشن خمره‌ای، چرخ‌ساز و دارای تزیینات افزوده دور کمر یا روی شانه ظروف هستند. تاریخ و زمان مورد استفاده قلعه به طور دقیق مشخص نیست. اما ابزارهای سنگی به دست آمده و نوع سفال‌ها و سنگ‌های به کار برده شده در قلعه، این احتمال را به ذهن نزدیک می‌کنند که قلعه دارای قدمت بوده است. شاید انجام تحقیقات بیشتر توسط کارشناسان بر روی تپه در آینده بتواند زمان ساخت قلعه را مشخص کند. از این قلعه تنها یک دیوار سنگی خشکه چین یک متری باقی‌مانده و بقیه تپه را کشتزارهای کشاورزی فرا گرفته استدر سطح تپه و در گوشه جنوب شرقی آن، توده‌ای از قلوه‌سنگ به ارتفاع حدودا یک متر دیده می‌شود، همچنین در حاشیه غربی سطح تپه چند ردیف توده سنگی به صورت خشکه چین مشاهده‌شده است. به احتمال زیاد این سنگ‌ها بقایای معماری قلعه سطح تپه هستند که در گذشته در ساخت دیوارها به کار رفته است. به دلیل فعالیت‌های نامتعارف کشاورزی در سطح تپه و دامنه‌های آن، بافت سطحی تپه و بنای قلعه به هم خورده است. در سطح و سمت جنوب تپه آثار و گچ (و احتمالا کوره گچ) دیده می‌شود. اگر به شهر ایلام سری زدید می‌توانید از بازمانده این قلعه زیبا دیدن کنید. اگرچه اثر خاصی از قلعه باقی نمانده است اما تپه بازمانده از قلعه یک تپه تاریخی محسوب می‌شود و ارزش دیدن دارد. نویسنده: زهرا آذرنیوش

ایلام

گورستان کان گنبد

ایران، ایلام، ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی ایلام

گورستان کان گنبد در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ایلام و در مسیر راه ایلام به ارکواز ملکشاهی واقع است. این گورستان در دامنه یکی از پشته‌های کوه شاه نخجیر، از رشته‌های فرعی کبیرکوه، واقع‌شده و طول و عرض تقریبی آن، هر کدام ۳۵۰ متر است. این پشته ترکیبی از صخره و خاک است و گورها عمدتا در بالا و دامنه آن مشاهده می‌شوند. این اثر که به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی ایلامشناخته می‌شود، در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۰۴۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ایلام

کتیبه تخت خان

Ilam, Ilam Province, Iran

کتیبه تخت خان یا سنگ‌نوشته تخت خان از یادگارهای دوره قاجار وجاهای دیدنی ایلاماست و در شهرستان ایلام، بخش صالح‌آباد، روستای بانروشان واقع‌شده است. این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۹۹۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. سنگ‌نوشته تخت‌خان سر راه ایلام به صالح‌آباد در منطقه خوش آب و هوای بان روشان روی قطعه سنگی بزرگ نوشته‌شده است. شکل سنگ‌نوشته یک متوازی‌الاضلاع در ابعاد ۱۴۵ × ۱۹۰ سانتی‌متر بوده که ابتدا آن را حدود دو سانتی‌متر به لحاظ فراهم نمودن یک سطح صاف و یکنواخت تراش داده و آنگاه با تراش دادن مجدد حروف و کلمات را برجسته نموده‌اند.

ایلام

تفرجگاه تجریان

ایران، استان ایلام، ۲۰ کیلومتری جاده چوار، منطقه مورت و بولی

تفرجگاه تجریان یکی از مناطق خوش‌آب‌وهوا ومکان‌های دیدنی ایلاماست که در ۲۰ کیلومتری جاده‌ی چوار و در منطقه‌ای به نام مورت و بولی قرار دارد. شهرت این منطقه به دلیل وجود درختانی دیدنی و متعدد است. این ناحیه از کشور در بیشتر ایام سال میزبان گردشگران بسیاری از سراسر ایران می‌شود.

ایلام

قلعه قیران

ایران، ایلام، ایلام، بالای کوه قیران، ناحیه جنگلی ششدار

قلعه قیران یکی ازقلعه‌های تاریخی ایرانومکان‌های دیدنی ایلاماست و بالای کوه قیران که مشرف به ناحیه جنگلی بسیار زیبایی معروف به ششدار یا ششدان، بنا نهاده شده است. ساختمان قلعه و کوه آن، منظره زیبایی را برای شهر ایلام ایجاد کرده‌اند. قلعه قیران به‌عنوان نمادی برای شهر ایلام به کار می‌رود. این قلعه مربوط به دوره اشکانیان تا دوران‌های تاریخی پس از اسلام است. دسترسی به این قلعه به‌دلیل اینکه بالای کوه قرار دارد، آسان نیست ولی از این قلعه منظره زیبایی از شهر ایلام و جنگل‌های اطراف را خواهید دید. قلعه قیران در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۴۳۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ایلام

دره ییلاقی هفت آب

ایران، استان ایلام، ۳۰ کیلومتری ایلام، روستای جعفرآباد، دره میشخاص

دره ییلاقی هفت آب (میشخاص هفتآو) میشخاص از روستای جعفر آباد در فاصله ۳۰ کیلومتری ایلام شروع می‌شود و تا ارتفاعات طولاب ادامه دارد که در آن جنگل و باغ درهم آمیخته‌اند. درختان گردو، انواع میوه‌ها، چندین روستا در مسیر ییلاقی دره با مردمی مهمان‌نواز و مهربان، نزدیک بودن دره با تفریحگاه جنگلی گاوز و مزارع متنوع آن باعث شده است این منطقه در زمرهجاهای دیدنی ایلامقرار بگیرد و بازدیدکنندگان و گردشگران زیادی به این‌سو جذب شوند. در دو کیلومتری این دره ییلاقی و در طول مسیر جاده اصلی ایلام به دره شهر، جنگل انبوه و زیبای مله پنجاو قرار دارد که بسیار زیبا است. دره ییلاقی هفتاو میشخاص با باغات و مزارع یکی از مناطق سرسبز و دیدنی ایلام است که محصولات آن کیفیت مطلوبی دارند و در داخل و خارج این استان به فروش می‌رسد.

ایلام

قلعه اسماعیل‌خان ایلام

ایران، ایلام، ایلام

قلعه و استحکامات معروف به اسماعیل‌خان ازجاهای دیدنی ایلامبر فراز ارتفاعات انبار آب است که به شهر اشراف دارد. محدوده‌ی قلعه، کوهستانی و دارای صخره‌هایی است که مسیر عبور را دشوار کرده است. در بخش جنوب شرقی، که مسیر ارتباطی قلعه هم بوده، مسیر گذر مناسب‌تر است. این قلعه با سنگ‌های کوهستانی و ملات گچ ساخته‌شده است. با اندکی تراش به سنگ‌ها، آن‌ها را در کنار یکدیگر قرار داده و ردیف‌های نسبتا منظمی ایجاد کرده‌اند.

ایلام

کوه چمن گیر

ایران، ایلام، ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی ایلام، ناحیه شیروان

کوه چمن‌گیر با ۲۵۷۸ متر ارتفاع، ازجاهای دیدنی ایلامدر ناحیه شیروان و در فاصله ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر است. رودخانه‌های گراب و چرداول از این کوه سرچشمه می‌گیرند. به‌عنوان بخشی از رشته کبیرکوه در کوهستان زاگرس، کوه چمن‌گیر از جنوب شرقی به کوه سیوان و از شمال غربی به کوه قلارنگ متصل می‌شود.

ایلام

کوه سامله

ایران، ایلام، ۸۴ کیلومتری شمال ایلام، ناحیه زردلان

کوه سامله ازجاذبه‌های گردشگری ایلامدر ناحیه زردلان، در فاصله ۸۴ کیلومتری شمال ایلام است. ارتفاع این کوه حدود ۲۱۵۰ متر است. رودخانه گشتانی از این کوه سرچشمه می‌گیرد.

ایلام

کوه سرکب

ایران، استان ایلام، ۸ کیلومتری جنوب شرقی ایلام، ناحیه میشخاص

کوه سرکب در ناحیه میشخاص و در فاصله ۸ کیلومتری جنوب شرقی ایلام واقع‌شده است و از جملهجاذبه‌های گردشگری ایلاممحسوب می‌شود. ارتفاع کوه سرکب ۲۱۲۰ متر است و جزو رشته‌کوه کبیرکوه از کوهستان زاگرس به شمار می‌رود. رودخانه آب آفتاب از این کوهستان سرچشمه می‌گیرد و این کوه از منظره‌ای فوق‌العاده برخوردار است.

ایلام

تپه ورکبود

ایران، ایلام، ۲۰ کیلومتری شمال غربی ایلام

تپه ورکبود در نزدیک رود کشکان و در حدود ۲۰ کیلومتری شمال غربی ایلام قرار دارد. باستان‌شناسان در گودال قائمی که در این تپه حفر کرده‌اند، به تعداد زیادی گور دست یافته‌اند که تعدادی از آن‌ها با قلوه‌سنگ‌های نامنظم پوشیده شده بودند. قلوه‌سنگ‌های بزرگی هم در جوانب گورها، برای استواری سقف گورها، چیده شده بودند. اشیا فلزی به‌دست آمده از این تپه، از جنس مفرغ و آهن هستند. تپه ورکبود جزو مکان‌های تاریخی ودیدنی‌های ایلامبه شمار می‌رود.

دره شهر

تنگ بهرام چوبین

ایران، استان ایلام، ایلام، ۸ کیلومتری مسیر دره شهر- پلدختر

تنگ بهرام چوبین در استان ایلام، تنگه‌ای منحصربه‌فرد است که روی صخره‌های آن آثار کنده‌کاری و دیوارهای دژی نظامی از دوره ساسانیان وجود دارد. تنگه بهرام چوبین ازجاذبه‌های گردشگری ایلاممحسوب می‌شود و از آثار ملی ایران و جاذبه‌های طبیعی این استان است. این تنگه در شهرستان دره شهر قرار دارد که علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی به جهت زمین‌شناسی یکی از بزرگ‌ترین ژ‌ئوپارک‌های جهان به شمار می‌آید. این شهرستان در حاشیه رود سیمره و در دامنه کبیر کوه قرار گرفته است. همه آنچه که باید درباره تنگ بهرام چوبین بدانید: تنگ بهرام چوبین کجاست؟ درباره تنگ بهرام چوبینعلت نا‌مگذاری تنگ بهرام چوبینبهرام چوبین کیست؟ جاهای دیدنی تنگ بهرام چوبینبهترین زمان بازدید از تنگ بهرام چوبینشرایط بازدید از تنگ بهرام چوبینتجهیزات سفر به تنگ بهرام چوبیناقامت در تنگ بهرام چوبیندیدنی‌های اطراف تنگ بهرام چوبینتنگ بهرام چوبین کجاست؟ آدرس: استان ایلام، شهرستان دره شهر، هشت کیلومتری مسیر دره شهر به پلدختر، مجاور روستای ارمو (مشاهده روی نقشه) تنگ بهرام چوبین از جاذبه‌های طبیعی استان ایلام وجاهای دیدنی دره شهراست. این تنگه در دامنه کبیر کوه و در نزدیکی روستایی به نام «ارمو» و «شیخ‌مکان» قرار دارد که از توابع شهرستان دره شهر محسوب می‌شود. منبع: گوگل مپ، عکاس: Amir_Rouhaniتنگه بهرام چوبین جاذبه‌ای تاریخی طبیعی است که در ۱۲ کیلومتری دره شهر و ۱۳۷ کیلومتری (دو ساعت و ۱۰ دقیقه) مرکز شهر ایلام قرار دارد و اگر وارد جاده پل‌دختر به دره شهر شوید، آن را در ضلع غربی جاده خواهید دید. فاصله حدودی این تنگه تا شهر پلدختر در استان لرستان ۴۰ کیلومتر (۴۰ دقیقه)، تا شهر اندیمشک در استان خوزستان ۱۴۵ کیلومتر (دو ساعت و ۱۵ دقیقه) و تا خرم‌آباد ۱۵۰ کیلومتر (دو ساعت و ۳۰ دقیقه) است. مسیر دسترسی به تنگه بهرام چوبینبرای بازدید از تنگه بهرام چوبین می‌توانید سفر خود را از شهرهای اندیمشک یا شهر پلدختر در استان لرستان آغاز کنید. اگر نقطه آغاز سفر خود را شهر اندیمشک قرار می‌دهید، باید وارد جاده قدیم اندیمشک به پلدختر شوید و پس از طی ۱۰ کیلومتر مسیر خود را به‌سمت آزادراه اندیمشک به خرم‌آباد تغییر دهید و برای ۸۵ کیلومتر (حدود یک ساعت) در همین آزادراه باقی بمانید؛ سپس در میدان امام حسین از خروجی اول خارج و از زیرگذر «سراب حمام» وارد جاده «شهید غلام آبکتی» شوید و حدود ۳۲ کیلومتر در این مسیر باقی بمانید. در سمت چپ جاده، وارد جاده فرعی چوبینه شوید؛ پس از طی یک کیلومتر به تنگ بهرام چوبین می‌رسید. منبع: گوگل مپ، عکاس: Amir_Rouhaniاگر نقطه آغاز سفر خود به تنگ بهرام چوبین را شهر پلدختر قرار دهید، مسافت کمتری پیش رو خواهید داشت. فقط کافی است خود را به بزرگراه خرم‌آباد به اندیمشک برسانید و بعد از طی مسافتی حدود سه کیلومتر (پنج دقیقه) در میدان امام حسین از خروجی دوم وارد جاده قدیم پلدختر به دره شهر شوید. پس از طی مسافت کوتاهی در این جاده به راست بپیچید و به مسیر خود ادامه دهید. با عبور از زیرگذر سراب حمام، وارد جاده غلام آبکتی خواهید شد و باید حدود ۳۲ کیلومتر در این مسیر پیش برانید. سپس در سمت چپ جاده، به جاده فرعی چوبینه وارد شوید؛ پس از طی یک کیلومتر به تنگ بهرام چوبین خواهید رسید. درباره تنگ بهرام چوبینتنگه بهرام چوبین که آن را با نام دژ چوبینه نیز می‌شناسند، تنگه‌ای کم‌عرض و مرتفع با بقایای دژی تاریخی ازدوره ساسانیاناست. این بنا در شهرستان دره شهر قرار دارد که نام باستانی آن دره مهرگان است. در ورودی تنگه بهرام چوبین دریچه‌ای بسیار باریک می‌بینید که نشان‌دهنده نظارت بر ورود و خروج به این فضا بوده است. در بالاترین نقطه این دیوارهای سنگی، استحکامات نظامی دیده می‌شود که به بهرام چوبین نسبت داده می‌شود. بخش زیادی از این استحکامات باستانی تخریب شده‌اند؛ اما در این میان هنوز می‌توان پلکان و برج و باروهایی با مصالح رایج از دوره ساسانی را مشاهده کرد. منبع: گوگل مپ، عکاس: Hossein_Souriدسترسی به نقطه‌های بالادست و بقایای دژ اصلی تنگه بهرام چوبین به‌سختی امکان‌پذیر است. به عقیده بسیاری این طراحی هوشمندانه به جهت نفوذ‌ناپذیری دژ چوبینه در شرایط جنگ و محافظت از نیروها در زمان حمله بهرام چوبین و شورش او علیه خسرو پرویز بوده است. تنگه بهرام چوبین با وجود ویژگی‌های طبیعی و استحکامات، یکی از نفوذناپذیرترین قلعه‌های باستانی ایران را در خود جای داده است. این بنای تاریخی در ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۹۷۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. علت نا‌مگذاری تنگ بهرام چوبینفضای تنگه بهرام چوبین و دشت‌های اطراف آن محیط بکر و مناسبی برای حیات گونه‌های مختلف حیوانات و پرندگان محسوب می‌شود. بر اساس برخی روایت‌ها علاقه بهرام چوبین، سردار ساسانی، به شکار و خوش‌گذرانی منجر به ساخت استحکامات فعلی در این منطقه شد؛ اما به باور گروهی دیگر از تاریخ‌پژوهان، این دژ پناهگاهی نفوذناپذیر در زمان جنگ و شورش‌ها بوده است. این تنگه به شکارگاه بهرام نیز شهرت دارد. منبع: گوگل مپ، عکاس: Maryam_Noorبهرام چوبین کیست؟ بهرام چوبینشخصیتی برآمده از دل داستان‌های کهن ایرانی است که می‌توان حضور او را در لابه‌لای خطوط تاریخ نیز جست‌وجو کرد. بهرام ششم، پسر وهرام گشنسب، از خاندان مهران (یکی از هفت خاندان معروف دوره اشکانی) و اهل ری بود. در برخی روایت‌های تاریخی از او به‌عنوان فرمانده نظامی قدرتمندی یاد می‌شود که جسور و قد بلند بوده است و لقب چوبین را نیز به‌واسطه قد بلند به وی نسبت داده‌اند. بهرام چوبین در دوران پادشاهی خسرو انوشیروان و هرمزد ساسانی، سپهبد ارمنستان و آذربایجان بود. علاوه بر این او در دوران هرمزد چهارم به‌عنوان فرمانده سپاهیان ایران در جنگ با خاقان ترک منصوب شد و در برابر او به پیروزی رسید. بهرام چوبین از شگردهای نظامی و سلاح‌های ویژه‌ای در برابر حمله ترکان استفاده و به همین واسطه، به نابغه رزم شهرت پیدا کرد. سلاح بهرام چوبین در این جنگ تیرهای شعله‌ور به نفت خام بود. منبع: گوگل مپ، عکاس: mohamad_keshvaryدر برخی روایت‌ها آمده که بهرام در جنگ با ترکان غنایم بسیاری به‌دست آورده است که از آن با عنوان گنج بهرام چوبین یاد می‌کنند. بعضی بر این باور هستند که محل نگهداری این گنج، تنگه بهرام چوبین بوده است؛ اما اسناد تاریخی دقیقی درباره این موضوع وجود ندارد. بهرام چوبین به‌دلیل مهارت‌ها و پیروزی‌های نظامی در میان سپاهیان نیز از جایگاهی ویژه‌ای برخوردار بود. او که خود را شایسته سلطنت بر ایران می‌دانست از همین جایگاه استفاده و علیه هرمزد چهارم شورش کرد. از آنجا که بهرام چوبین شخصی بیرون از خاندان ساسانی بود، شورش او از اهمیت ویژه‌ای در تاریخ ایران برخوردار است. بهرام چوبین در طی این شورش پیروز شد و یک سال بر تخت پادشاهی ایران نشست. یک سال بعد خسرو پرویز (پسر و جانشین هرمزد) که به رم فرار کرده بود با حمایت دولت بیزانس به ایران لشکرکشی کرد و دوباره به قدرت رسید. منبع: گوگل مپ، عکاس: mohammad_ghaednodoomiبهرام چوبین در کنزک آذربایجان در برابر خسرو پرویز قرار گرفت و پس از شکست، به خاقان ترک (نامی از او در تاریخ نیامده است) پناه برد. خسرو پرویز که نگران قدرت‌طلبی دوباره او بود، هدایایی برای خاقان ترک و همسر او ارسال کرد تا خاقان را به قتل بهرام ترغیب کند. در کتاب «بهرام چوبین» نوشته پژوهشگر دانمارکی «آرتور امانوئل کریستینسن» (Arthur Emanuel Christensen) دراین‌باره آمده است: خسرو پرویز تا زمانی که دشمن او بهرام زنده بود نمی‏توانست با آرامش از قدرتی که به‌دست آورده بود لذت ببرد. از این رو نامه‏ای پر از سرزنش برای خاقان فرستاد و نوشت: «تو با دشمن من، یک شورشی، پیوند دوستی بسته‏ای… اگر او را با غل و زنجیر به دربار من بازگردانی من همیشه سپاسگزار تو خواهم بود و تو دوستی مرا به دست خواهی آورد که بسیار به نفع تو باشد؛ اما اگر به عکس آن سگ دیوانه‏ بی‌شرم و ترسو را بر من برگزینی پس بدان که جنگ نزدیک است، جنگی که آهن را ذوب و موی کودکان را خاکستری خواهد کرد. خاقان در پاسخ به او نوشت: «بهرام از من تقاضای حمایت کرد و نزد من پناه جست. من او را پذیرفتم و تحت حمایت خود گرفتم و تا جان در بدن دارم او را به تو نخواهم داد.» در پایان دسیسه‌های خسرو پرویز به نتیجه می‌رسد. بهرام چوبین در سال ۵۹۲ میلادی در خراسان شرقی به دستور خاقان ترک تحقیر و شکنجه شد و در نهایت به ضرب خنجر فردی ترک‌تبار به قتل رسید. قاتل بهرام چوبین فردی به نام «قلون» بود. اطلاعات دقیقی در مورد محل دفن و قبر بهرام چوبین وجود ندارد. «گردیه» یا «گردیا» خواهر بهرام چوبین و از زنان جنگاوری بود که نام او در شاهنامه نیز آمده است. گردیه همسر بهرام سیاوشان (از سرداران ایران در دوره هرمز چهارم) بود که به اشتباه عنوان یا تحریف‌شده که او همسر بهرام چوبین بوده است. جاهای دیدنی تنگ بهرام چوبیندروازه ورودی و پل تاریخیتنگ بهرام چوبین، دژی است که در میان دیواره‌های صخره‌ای کوهستان کنده‌کاری شده است. دروازه ورودی این تنگه بین دو جبهه شرقی و غربی کوه قرار دارد. در گذشته پیش از ورود به دروازه و بر رودخانه سیمره که از کبیر کوه سرچشمه می‌گرفت، پلی وجود داشت که امروز تنها پایه‌های آن باقی‌مانده است. پایه‌های باقی‌مانده از این پل عرض سه متر و ارتفاع چهار متر دارند. منبع: گوگل مپ، عکاس: mohammad_ghaednodoomiبرج و باروی نگهبانیباروی شرقی دژ بهرام چوبین روی دیواره‌ای سنگی به ارتفاع ۲۰۰ متر قرار دارد. این بارو از جنس سنگ و ساروج است که نوعی ملاط ضدآب محسوب می‌شود. امروز از باروی شرقی دژ بهرام چوبین، برج نگهبانی به ارتفاع دو متر باقی‌مانده است که هر دو ورودی جبهه شرقی و غربی با مسیری مارپیچ به داخل آن منتهی می‌شوند. آب‌انبارهای سنگی و ناودانک‌های ارتباطیدر ضلع شرقی دژ بهرام چوبین، چشمه آبی با چهار حوض سنگی خواهید دید که هرکدام از آن‌ها حدود سه یا چهار متر ارتفاع دارند. این آب‌انبارهای سنگی که در دل کوه حفر شده‌اند، برای ذخیره آب، مورد استفاده قرار می‌گرفتند. یکی از آب‌انبارهای دژ بهرام چوبین به نیم‌تنه گاو شباهت دارد. آب‌انبارهای تنگ بهرام چوبین در نقطه‌ای از این دژ قرار دارند که دسترسی به آن‌ها برای دشمن به‌واسطه مسیر پرپیچ‌وخم ناممکن بوده است. این موضوع احتمال هرگونه توطئه‌ای از جانب دشمنان را منتفی می‌کرد. نخستین آب‌انبار و حوضچه به شکلی طراحی‌شده است که آب برف و باران به‌واسطه شیب کوهستان به‌سمت آن هدایت می‌شود و زمانی که لبریز شد از طریق ناودانک‌های ارتباطی به حوضچه بعدی منتقل می‌شود. با استفاده از این روش آب‌های سرگردان در میان صخره‌ها جمع‌آوری و از طریق آن آب مورد نیاز مردم در سایر فصل‌ها را تامین می‌کردند. منبع: گوگل مپ، عکاس: Masoud_Naseriقلعه شاه‌نشیندر بالاترین قسمت تنگه بهرام چوبین می‌توان دیوارهای مخروبه‌ای را دید که به گفته برخی پژوهشگران محل استقرار خود او بوده است. در سطوح میانی این تنگه نیز می‌توان سازه‌های سنگی را مشاهده کرد که به سکونتگاه‌هایی شباهت دارند. علاوه بر این در اطراف دژ بهرام چوبین، سفالینه‌هایی بدون لعاب با نقش و نگار‌های مختلف یا ساده یافت شده است. منبع: گوگل مپ، عکاس: mohamad-keshvaryنیایشگاه آناهیتادر ضلع غربی تنگه بهرام چوبین رو‌به‌روی دست‌کند‌ها، ۱۰ متر بالاتر از سطح زمین نیایشگاهی وجود دارد که طبق برخی اسناد، متعلق به الهه ایرانی، آناهیتا است. در این نیایشگاه اتاقی در مرکز و دو اتاق در کنار آن واقع شدند. نقش و نگارها و پلکان سنگیآثاری از پلکان سنگی در ورودی تنگه بهرام چوبین دیده می‌شود. این پلکان روی صخره‌های سنگی شیب‌دار به‌صورت دست‌کند ایجاد شده‌اند تا افراد را به سطوح بالایی دژ هدایت کنند. منبع: گوگل مپ، عکاس: reza_karamiدر بخش‌هایی از تنگه بهرام چوبین نقش و نگارهایی شامل تصاویر انسان‌ها، گیاهان و حیوانات دیده می‌شود که متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی هستند. تصویر بز در حکاکی دیوارهای این منطقه مشخص است. بز در گذشته نمادی از باروری و ادامه نسل بشر بود. بهترین زمان بازدید از تنگ بهرام چوبینبهترین فصل برای سفر به ایلام و بازدید از دژ بهرام چوبین بهار است. در این فصل هوا رو به خنکی می‌رود؛ سراسر منطقه سرسبز می‌شود و چهره‌ای بهاری به خود می‌گیرد. علاوه بر این به‌واسطه ذوب‌شدن برف‌ها و بارش‌های بهاری، آب‌انبارهای سنگی دژ بهرام نیز پرآب خواهند بود. اواخر تابستان و ابتدای پاییز هم می‌توانید در سفر به تنگه بهرام چوبین شرایط مشابهی را تجربه کنید. منبع: گوگل مپ، عکاس: S Sشرایط بازدید از تنگ بهرام چوبینتنگ بهرام چوبین در دامنه کبیر کوه و در دل طبیعت قرار دارد. بازدید از این اثر باستانی شرایط ویژه‌ای ندارد و نیازی به پرداخت هزینه و تهیه بلیط نیست. از آن‌جایی که تنگ بهرام چوبین در میان طبیعت قرار گرفته است، بهتر است پیش از شروع سفر خود از مساعدبودن شرایط آب و هوایی منطقه اطمینان حاصل کنید تا در صورت امکان بتوانید تجربه خوبی از پیک‌نیک و برپایی کمپ داشته باشید. تجهیزات سفر به تنگ بهرام چوبینبرای سفر و بازدید از برخی بخش‌های تنگ بهرام چوبین، باید تجهیزات کافی به‌همراه داشته باشید. بخش پایانی مسیر منتهی به این تنگه جاده‌ای سنگ‌فرش است و شما می‌توانید تا نزدیکی آن را با ماشین طی کنید و ماشین خود را در پارکینگ مجموعه قرار دهید. اگر قصد برپایی کمپ یا شب‌مانی در دشت‌های اطراف آن را دارید، علاوه بر به‌همراه داشتنتجهیزات کمپ، کفش و لباس مناسب فصل، از مساعدبودن هوا اطمینان حاصل کنید. در پارکینگ مجموعه چشمه آب وجود دارد و شما می‌توانید بخشی از آب مورد نیاز خود را از این طریق تامین کنید. منبع: گوگل مپ، عکاس: Saeid_Ghاگر قصد دارید از بخش‌های فوقانی تنگ بهرام چوبین یا آب‌انبارهای سنگی این دژ دیدن کنید، باید از توانایی جسمانی بالاتری برخوردار باشید و در برخی موارد توان و تجهیزات کوهنوردی و سنگ‌نوردی داشته باشید. در صورتی که تمایل دارید زمان طولانی را در دامنه و ورودی دژ بهرام چوبین سپری کنید، کرم ضد‌آفتاب، عینک و کلاه به‌همراه داشته باشید. اقامت در تنگ بهرام چوبینبرای اقامت در تنگ بهرام چوبین علاوه بر برپایی کمپ و شب‌مانی در دشت‌های اطراف می‌توانید به روستای ارمو و دره شهر سفر کنید. روستای ارمو در فاصله ۶ کیلومتری (۱۰ دقیقه‌ای) تنگ بهرام چوبین قرار دارد و می‌توانید در هتل‌هایی همچون جهانگیر و بوم‌گردی‌هایی مانند لرستانی و چوبینه اقامت کنید. منبع: گوگل مپ، عکاس: mohamad_keshvaryعلاوه بر اقامتگاه‌های روستای ارمو می‌توانید به دره شهر بروید و در هتل آپارتمان باران در ۱۱ کیلومتری (۱۵ دقیقه)، مجتمع اسدیان در ۱۲ کیلومتری (۱۵ دقیقه)، اقامتگاه بوم‌گردی چهار طاقی ۱۵ کیلومتری (۲۰ دقیقه) تنگ بهرام چوبین یا سایر بوم‌گردی‌های روستاهای اطراف این شهر ساکن شوید. دیدنی‌های اطراف تنگ بهرام چوبینشهر باستانی سیمرهآدرس: شهرستان دره‌شهر، حاشیه شرقی شهر دره‌شهر (مشاهده روی نقشه) فاصله از تنگ بهرام چوبین:۱۵ کیلومتر (حدود ۲۰ دقیقه) شهر باستانی سیمره در شهرستان دره شهر از جاهای دیدنی استان ایلام محسوب می‌شود. این اثر تاریخی ارزشمند ازقدیمی‌ترین شهرهای ایراناست که آن را با نام ماداکتو نیز می‌شناسند. شهر باستانی سیمره که روی ویرانه‌های شهر عیلامی «ماداکتو» (Madakto) با ۲ , ۵۰۰ سال قدمت بنا شده است، در سال ۱۳۱۰ خورشید در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. منبع: گوگل مپ، عکاس: mohammad ghaednodoomiشهر باستانی سیمرهبا مساحت ۲ , ۰۰۰ , ۰۰۰ متر مربع (۲۰۰ هکتار) یکی از وسیع‌ترین سایت‌های تاریخی استان ایلام است. قدمت سازه‌های تاریخی باقی‌مانده در این شهر به دوره ساسانی می‌رسد. شهر باستانی ماداکتو در سال ۶۴۵ پیش از میلاد طی حمله دولت آشور به دولت عیلام تخریب و تا دوره ساسانیان و ساخت شهر سیمره روی ویرانه‌های آن فراموش شد. بر اساس برخی پژوهش‌های تاریخی، شهر باستانی سیمره مرکز ولایت «مهرگان کدک» بوده است که در سال ۹۴۵ میلادی با وقوع زلزله‌ای مهیب کاملا ویران می‌شود و پس آن برای همیشه خالی از سکنه باقی می‌ماند. پل گاومیشانآدرس: شهرستان دره شهر، جاده پل‌دختر به دره‌شهر (مشاهده روی نقشه) فاصله از تنگ بهرام چوبین:۱۰ کیلومتر (حدود ۱۵ دقیقه) پل گاومیشان بر رودخانه سیمره و پس از تلاقی آن با رودخانه کشکان بنا شده است. این اثر تاریخی که در محدوده شهرستان دره شهر محسوب می‌شود، در مرز میان دو استان لرستان و ایلام قرار دارد. با وجود اینکه بخش بیشتری از این پل در استان لرستان قرار گرفته است، این اثر تاریخی در ۳ اسفند ۱۳۷۷ خورشیدی به نام استان ایلام در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. منبع: گوگل مپ، عکاس: S Sپل باستانی سیمره ۱۷۵ متر طول و حدود هشت متر عرض و چشمه اصلی آن حدود ۳۳ متر عرض دارد. در حال حاضر تنها ۶ طاق از این پل باستانی باقی‌مانده است. عریض‌ترین دهانه پل گاومیشان با عرض بیش از ۵۰ متر، یکی از بزرگ‌ترین دهانه‌های پل‌های کشور محسوب می‌شود. در ساخت این پل از مصالحی همچون آجر، سنگ و ساروج استفاده‌شده است. قدمت این پل به دوره ساسانیان می‌رسد و آثار مرمت و بازسازی در دوره‌هایصفویهوقاجارروی آن مشهود است. قلعه پور اشرفآدرس: شهرستان دره شهر، روستای شیخ مکان (مشاهده روی نقشه) فاصله از تنگ بهرام چوبین: هشت کیلومتر (۱۰ دقیقه) دره شهر که قدمت آن به دوران عیلامی پیش از هخامنشیان می‌رسد، به جهت وجود قلعه‌های تاریخی متعدد به «شهرقلعه‌های ایران» شهرت دارد. در فاصله ۶ کیلومتری دره شهر، در روستای «شیخ‌مکان» قلعه‌ای وجود دارد که برخی آن را به دوره ساسانی نسب می‌دهند؛ اما بر اساس اطلاعات درج‌شده روی کتیبه‌ای در ورودی قلعه پور اشرف، ساخت آن در اواخر دوره قاجار و اوایلدوره پهلویو در سال ۱۳۳۵ خورشیدی صورت گرفته است. منبع: گوگل مپ، عکاس: Hossein Souriقلعه پور اشرف توسط شخصی به نام «میر سید محمدخان پور اشرف»، حاکم وقت منطقه در دوره قاجار و ملقب به «اشرف‌العشایر» در سه‌طبقه و مربع‌شکل ساخته‌شده است. این بنا با ۱ , ۴۷۰ متر مربع مساحت، پنج برج و ۳۰ اتاق دارد. در ورود به این قلعه پس از عبور از هشتی مستطیل‌شکل آن و دالان ورودی، به حیاطی خواهید رسید. این حیاط به اصطبل، حیاط مرکزی و طبقه دوم که محل زندگی خان بوده، متصل است. در طبقه همکف قلعه پور اشرف بخش‌های ادارای و نظامی قرار دارد و آشپرخانه و اتاق‌هایی که محل سکونت نظامیان بوده است، در ضلع جنوب غربی قرار گرفته‌اند. زیرزمین این قلعه نیز به بازداشتگاه اختصاص داشت. آتشکده چهار طاقیآدرس: شهرستان دره شهر، حاشیه جنوبی روستای سرخ آباد، محله تنوره سرخ گچی، جاده دره شهر به آبدانان (جنوب به شمال) (مشاهده روی نقشه) فاصله از تنگ بهرام چوبین:۱۵ کیلومتر (۲۰ دقیقه) آتشکده چهار طاقی که در روستای سرخ آباد شهرستان دره شهر قرار گرفته است، به ۱۴۰۰ سال پیش تعلق دارد. این چهار طاقی با پلانی مربع‌شکل به طول پنج متر روی تپه تنوره سرخ واقع‌شده است. در بخش جنوبی بنا پلکانی با طول ۱۰ متر و عرض یک متر وجود دارد که با شیب ملایمی به فضای داخلی این آتشکده منتهی می‌شود. ارتفاع طاق آتشکده چهار طاقی از سطح زمین حدود ۷۰ سانتی‌متر و ضخامت دیوارهای آن ۸۰ سانتی‌متر است. در بالای گنبد قوسی‌شکل بنا دریچه‌ای وجود داشت که در طی مرمت‌ها مسدود شده است. آتشکده چهار طاقی که با نام‌های چهار قاپی، آتشکده تنوره سرخ، چهار در سرخ آباد و چهار طاقی در سرخ آباد نیز شناخته می‌شود، در ۲۲ تیر سال ۱۳۷۹ خورشیدی فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. منبع: گوگل مپ، عکاس: Mostafa Nazariاگر تجربه سفر به دره شهر و بازدید از تنگ بهرام چوبین را دارید، نظرات خود را با ما و دیگر همراهانکجاروبه اشتراک بگذارید. منبع عکس کاور: گوگل مپ، عکاس: amin_aliyan (تنگ بهرام چوبین) پرسش‌های متداولتنگ بهرام چوبین کجاست؟ تنگ بهرام چوبین در استان ایلام، شهرستان دره شهر، هشت کیلومتری مسیر دره شهر به پلدختر، در مجاورت روستای ارمو قرار دارد. مسیر دسترسی تنگه بهرام چوبین چگونه است؟ از پلدختر خود را به بزرگراه خرم‌آباد به اندیمشک برسانید و از خروجی دوم میدان امام حسین وارد جاده قدیم پلدختر به دره شهر شوید. پس از مسافت طی کوتاهی به راست بپیچید. با عبور از زیرگذر سراب حمام، به جاده غلام آبکتی می‌رسید؛ پس از حدود ۳۰ کیلومتر، در سمت چپ جاده، به جاده فرعی چوبینه وارد شوید تا به تنگ بهرام چوبین برسید. نویسنده: پویا جوانمرد؛ بازنویسی: شقایق وحیدی

دره شهر

شهر باستانی سیمره

ایران، ستان ایلام، شهرستان دره‌شهر، حاشیه شرقی شهر دره‌شهر

شهر باستانی سیمره در استان ایلام و شهرستان دره شهر واقع‌شده است و از جمله آثار تاریخی ارزشمند ایران و از تماشایی‌ترینجاهای دیدنی ایلامبه شمار می‌رود. این مکان تاریخی که با عنوان ماداکتو نیز شناخته می‌شود، از اولین آثار تاریخی کشور است که در سال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید؛ زمزمه‌هایی نیز حکایت از تلاش برای ثبت جهانی این اثر تاریخی ارزشمند دارد. کارشناسان، سیمره را با وسعتی حدود ۲۰۰ هکتار به‌عنوان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین محوطه تاریخی استان ایلام و ازقدیمی‌ترین شهرهای ایرانمعرفی می‌کنند. منطقه‌ای که به گفته برخی منابع، بر ویرانه‌های شهر عیلامی ماداکتو، با بیش از ۲ , ۵۰۰ سال قدمت بنا شده است و قدمت سازه‌های فعلی آن به زمان حکومت ساسانی می‌رسد. شواهدی نیز وجود دارد که بر اساس آن، اولین مسجد ایران در دوران صدر اسلام، در سیمره ساخته شد. در این نوشتار با تاریخچه این شهر و دیدنی‌های اطراف آن بیشتر آشنا می‌شوید. آنچه از شهر باستانی سیمره در این نوشتار خواهید خواند: شهر باستانی سیمره کجاست؟ تاریخچه شهر باستانی سیمره ایلامنحوه کشف شهر باستانی سیمرهاسامی تاریخی سیمرهوسعت شهر سیمرهشرایط بازدید از شهر باستانی سیمرهبهترین زمان بازدید از شهر باستانی سیمرهجاهای دیدنی اطراف شهر باستانی سیمرهشهر باستانی سیمره کجاست؟ آدرس: استان ایلام، شهرستان دره‌شهر، حاشیه شرقی شهر دره‌شهر (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسشهر باستانی سیمره (Seymareh) که با عنوان ماداکتو (Madakto) نیز شناخته می‌شود، از مهم‌ترین دیدنی‌های تاریخی استان ایلام و بزرگ‌ترین محوطه تاریخی این استان به شمار می‌رود. این شهر از اولین آثار تاریخی است که در شهریور ماه سال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. دره شهر در ۱۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر ایلام قرار دارد و محوطه تاریخی سیمره نیز در حاشیه جنوب شرقی شهر دره‌شهر واقع‌شده است. در واقع، شهر باستانی «ماداکتو» قدیمی‌ترین بخش دره شهر به حساب می‌آید که بر اساس برخی از شواهد موجود، روزگاری شهری آباد و پررونق بود و ناگهان، در زلزله‌ای مهیب (احتمالا بیش از هزار سال پیش) ویران شد. منطقه‌ای با وسعت حدود ۱۲۰ هکتار (و به ادعای برخی منابع بالغ بر ۲۰۰ هکتار) که در شمال «کبیرکوه» بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رشته‌کوه استان ایلام، در دره سیمره و در جنوب رودخانه‎ای به همین نام قرار گرفته است. مسیر دسترسی به دره شهر و شهر باستانی سیمرهمنبع تصویر: behrahبرای بازدید از منطقه تاریخی دره شهر و شهر سیمره، چنانچه از تهران و با خودروی شخصی حرکت را آغاز کنید، سه مسیر پیش روی شما قرار خواهد داشت. در مسیر اول، باید خود را به جاده قم برسانید و پس از عبور از استان‌های قم و اراک، رهسپار استان لرستان و شهر خرم‌آباد شوید. در انتهای این مسیر و از جاده پل‌دختر، می‌توانید به دره شهر برسید. در حاشیه جنوب شرقی دره شهر، بقایای شهر باستانی سیمره قابل‌مشاهده خواهد بود. مسیر دوم از مبدا تهران، از شهر پرند آغاز می‌شود و پس از عبور از ساوه، به استان همدان می‌رسد و با گذر از شهرهای ملایر و بروجرد و خرم‌آباد، به جاده پل‌دختر و در نهایت دره شهر ختم خواهد شد. مسیر سوم نیز از شهر پرند و ساوه می‌گذرد و با عبور از استان‌های همدان و کرمانشاه، به ایلام و سپس شهر دره شهر خواهد رسید. همچنین، اهالی جنوب کشور از شهر دزفول در استان خوزستان و اهالی غرب کشور از خرم‌آباد مرکز استان لرستان، می‌توانند مسیر حرکت خود را به‌سمت ایلام، دره‌شهر و سپس شهر باستانی سیمره در پیش بگیرند. چنانچه قصد سفر با وسایل حمل و نقل عمومی را دارید، خود را به مرکز استان ایلام برسانید. فاصله شهر ایلام تا دره شهر کمتر از ۱۳۰ کیلومتر است و تقریبا با ۱ ٫ ۵ تا دو ساعت رانندگی در جاده (با میانگین سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت)، می‌توان به دره شهر تاریخی و شهر سیمره رسید. تاریخچه شهر باستانی سیمره ایلاممنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسسیمره بزرگ‌ترین محوطه تاریخی استان ایلام است که بنا بر شواهد موجود، در دوره ساسانی بر ویرانه‌های شهر ماداکتو، پایتخت حکومت عیلامیان بنا شد. بر اساس این شواهد، قدمت این شهر به بیش از ۲ , ۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. از شواهد تاریخی چنین بر می‌آید که در جریان نبرد موسوم به «جنگ شوش» در سال ۶۴۵ پیش از میلاد، شهر ماداکتو پس از حمله دولت آشور به دولت عیلام و پیروزی آشور بانیپال، رونق خود را از دست داد و این رکود در زمان هخامنشیان و سلسله‌های بعدی نیز باقی ماند؛ تا اینکه با روی کار آمدن حکومت ساسانی، آبادانی به این منطقه بازگشت و ساسانیان، نام «سیمره» را بر این شهر گذاشتند. مورخان این شهر باستانی را مرکز ولایت مهرگان‌کدک (مهرگان‌کده) می‌دانند که مردمانی از تبار عرب، فارس و کرد در آن سکونت داشتند. برخی بر این عقیده‌اند که در سال ۹۴۵ میلادی زلزله‌ای مهیب در دره سیمره رخ داد و آن را به‌طور کامل تخریب کرد. ادعاهایی نیز وجود دارد که مردم شهر، این زلزله را پیش‌بینی و پیش از وقوع آن، شهر را به‌طور کامل تخلیه کردند. بدین ترتیب، شهر بزرگی که گفته می‌شد ساختمان‌های بسیاری در آن وجود داشت، با وقوع زلزله، برای همیشه خالی از سکنه باقی ماند. هنری راولینسون (Sir Henry Rawlinson) سیاست‌مدار و خاورشناس مشهور انگلیسی و محقق متون میخی ایران، در سفرنامه خود که با نام «گذر از زهاب به خوزستان» به فارسی ترجمه‌شده است، درباره سیمره چنین می‌نویسد: به‌سمت جنوب غربی برای دیدن خرابه‌های شهر سیمره به راه افتادم. فاصله شهر سیمره تا مصب کرخه در حدود ۱۳ کیلومتر است و موقعیت مکانی آن باسیروانیکی است. افزون بر این، چنان شباهتی بین این دو شهر وجود دارد که آنچه درباره سیروان گفته‌ام، درباره سیمره نیز صدق می‌کند. با این حال، یک فرق عمده وجود دارد و آن هم اینکه در اینجا، ساختمان‌های بیشتری وجود دارد که بزرگی شهر را می‌رساند و همچنین، در سیمره ساختمان‌ها به هم فشرده نیستد و ازاین‌رو، مسیر خیابان‌ها، بازارها، محل کاروانسراها و عمارات به‌خوبی آشکار است. نحوه کشف شهر باستانی سیمرهمنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسشهر باستانی سیمره از نخستین آثار تاریخی کشف و ثبت‌شده در استان ایلام به حساب می‌آید؛ اما تاریخ دقیق نخستین کاوش و نحوه کشف آن مشخص نیست. برخی معتقدند «هنری راولینسون» (Sir Henry Rawlinson) انگلیسی، نخستین باستان‌شناسی بود که در سال ۱۸۳۶ میلادی از شهر سیمره بازدید و اقدام به پژوهش در این منطقه کرد. او معتقد بود که ویرانه‌های باقی‌مانده از سیمره به زمان حکومت ساسانی ارتباط دارد. «ژاک دو مورگان» (Jacques de Morgan) باستان‌شناس فرانسوی نیز در سال ۱۸۹۱ میلادی به دیدار سیمره رفت و آن را همان شهر تاریخی ماداکتو معرفی کرد. «اورل اشتاین» (Aurel Stein) مجارستانی، دیگر باستان‌شناسی بود که در ۱۹۳۶ میلادی به شناسایی و کاوش در سیمره همت گماشت. گفته می‌شود تا پیش از سال ۱۴۰۰ خورشیدی، ۹ فصل کاوش باستان‌شناسی در این محوطه تاریخی انجام‌گرفته است. بر اساس این کاوش‌ها، مکان‌هایی چون خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشیه‌نشین شهر کشف شده‌اند. بر اساس شواهد تاریخی و کاوش‌های باستان‌شناسی، اولین مسجد ایرانی دوران صدر اسلام در شهر باستانی سیمره ساخته شدبنا بر کاوش‌های صورت گرفته، اولین مسجد دوران صدر اسلام در ایران با استفاده از سنگ و گچ در شهر باستانی سیمره ساخته شد که دارای حیاط مرکزی، شبستان و ایوان مزین به گچ بری‌های زیبا بود. علاوه بر آن، بقایای مراکز صنعتی شامل سفالگری و شیشه‌سازی (تامین‌کننده بخشی از اقتصاد شهر سیمره) برج‌های نگهبانی، خیابان، سیستم آبکشی و دفع فاضلاب نیز در کاوش‌های باستان‌شناسی به چشم می‌خورد. اسامی تاریخی سیمرهمنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسمنطقه تاریخی سیمره که امروزه با عنوان دره شهر نیز شناخته می‌شود، به اسامی دیگری چون ماداکتو، مهرجان کده، مهرگان کده، مهرگان کدک، مهرگان کذک و مهرجان قذق نیز شهرت دارد. «یاقوت حموی» مورخ و جغرافی‌دان نامدار قرن هفتم هجری قمری، در متاب «معجم‌البلدان» از این شهر چنین نام‌برده است: شهری است در نواحی جبل به سوی خوزستان و آن را مهرجان‌قذق خوانند و آن آبادان و دارای میوه‌ها و آب است. وسعت شهر سیمرهشهر باستانی سیمره عنوان بزرگ‌ترین محوطه تاریخی در سطح استان ایلام (و به زعم برخی بزرگ‌ترین منطقه تاریخی غرب کشور) را به خود اختصاص داده است. کارشناسان مساحت عرصه باقی‌مانده این منطقه تاریخی را بیش از ۱۲۰ هکتار تخمین می‌زنند که این وسعت با احتساب حریم‌های چهارگانه اطراف، بالغ بر ۲۰۰ هکتار عنوان می‌شود. شرایط بازدید از شهر باستانی سیمرهبازدید از شهر باستانی سیمره تابع شرایط و قوانین خاصی نیست و در زمان دلخواه می‌توان به دیدار این اثر تاریخی رفت. بهترین زمان بازدید از شهر باستانی سیمرهمنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسبهترین زمان بازدید از شهر باستانی سیمره را می‌توان فصل بهار و اوایل تابستان دانست؛ چراکه در نیمه اول سال، طبیعت زیبای این منطقه بسیار چشم‌نواز و تماشایی به نظر می‌رسد. با این حال، اوایل فصل پاییز نیز، که دمای هوا نسبتا معتدل است، می‌تواند زمان مناسبی برای سفر به استان ایلام و دیدار از دره شهر تاریخی و مناطق اطراف آن باشد. جاهای دیدنی اطراف شهر باستانی سیمرهپل گاومیشانآدرس: کیلومتر ۲۰ جاده دره‌شهر به پلدختر، روی رودخانه سیمره (مشاهده روی نقشه) فاصله از شهر باستانی سیمره:۲۳ کیلومتر (کمتر از نیم ساعت با ماشین) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسدر میان مکان‌های دیدنی دره شهر، پل گاومیشان از اهمیت بسزایی برخوردار است. این اثر تاریخی که قدمتش به عصر ساسانی بر می‌گردد، یادگار ارزشمندی از هنر معماری دوران باستان به حساب می‌آید که روی رودخانه سیمره ساخته شد. آثاری نیز از مرمت چشمه طاق‌های این پل در دوران صفویه و قاجاریه به چشم می‌خورد. از لحاظ جغرافیایی، پل گاومیشان در مرز بین دو استان لرستان و ایلام واقع‌شده است و در واقع، ۹۰ درصد این سازه در استان لرستان قرار دارد؛ اما در فهرست آثار ملی، پل گاومیشان به‌عنوان یکی از آثار تاریخی استان ایلام به ثبت رسید. گاومیشان از بزرگ‌ترین و مشهورترین پل‌های تاریخی غرب کشور محسوب می‌شود که طول آن حدود ۱۷۸ متر و عرض گذر آن قریب به هشت متر تخمین زده می‌شود. در روزگار کنونی، ۶ چشمه طاق در آن به چشم می‌خورد که پهنای آن‌ها از پنج تا ۲۵ متر متغیر است. دهانه این پل با بیش از ۵۰ متر عرض، بزرگ‌ترین دهانه پل در ایران شناخته می‌شود. وجه تسمیه نام پل گاومیشان را برخی برگرفته از واژه محلی «گومیشه» می‌دانند که به‌معنای «پرورش گاو» است. باور عامیانه‌ای نیز وجود دارد که بر اساس آن در گذشته‌های دور، گاومیش نری در پی یافتن جفت گمشده خود، تمام منطقه را پشت سر گذاشت و در نهایت، او را در غاری در حوالی گاومیشان فعلی یافت و از آن روز، اهالی نام این پل را نیز گاومیشان گذاشتند. بر اساس شواهد موجود، در سال ۱۰۰۸ هجری قمری، فردی به نام «حسین‌خان بزرگ» والی بزرگ و معروف ایلام اقدام به تعمیر پل گاومیشان کرد. با این حال و به گواه عده‌ای از باستان‌شناسان، این پل تاریخی در زلزله‌ای که در سال ۱۳۳۴ هجری قمری روی داد، به‌طور کامل دچار آسیب شد. اولین فصل از مرمت جدید پل گاومیشان نیز در سال ۱۳۸۷ خورشیدی پایان گرفت. پل تاریخی گاومیشان در اسفندماه سال ۱۳۷۷ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و زمزمه‌هایی نیز برای ثبت جهانی آن شنیده می‌شود. آبشار ماربرهآدرس: کیلومتر ۲۰ جاده دره‌شهر به پلدختر، مجاور روستای آرمو (مشاهده روی نقشه) فاصله از شهر باستانی سیمره:۲۰ کیلومتر (کمتر از نیم ساعت با ماشین) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسآبشار ماربره از جمله جاذبه‌های طبیعی و زیبای استان ایلام و شهرستان دره شهر به شمار می‌رود که در ۲۰ کیلومتری جاده دره شهر به‌سمت پل‌دختر و بین دو روستای آرمو و کل سفید قرار گرفته است. این آبشار دائمی زیبا از جمله آبشارهای پرآب و منحصربه‌فرد استان ایلام محسوب می‌شود که در همه فصل‌های سال، جریان دارد و خوشبختانه تاکنون خشکسالی را تجربه نکرده است. برخلاف اغلب آبشارها که از بالای کوه سرازیر می‌شوند، آبشار ماربره از دل صخره‌ای در میان تنگه بیرون می‌آید. ازاین‌رو، از دور قابل‌مشاهده نخواهد بود و برای بازدید از آن، باید به نزدیکی آبشار رسید. این آبشار از سرچشمه‌های مهم رودخانه سزار است و پس از این رودخانه، به رود کرخه سرازیر می‌شود و در نهایت، بهتالاب هورالعظیممی‌پیوندد. پوشش گیاهی خاص اطراف آبشار ماربره نیز بر جذابیت‌های بصری این مکان افزوده است. انواع درختان سر سبز چون انجیر و انگور و گیاهان دارویی چون پرسیاوشان در این مکان به چشم می‌خورد. با وجود اینکه آبشار ماربره در تمام فصول سال تماشایی و زیبا به نظر می‌رسد؛ پیشنهاد می‌شود که بازدیدکنندگان فصول بهار و تابستان و زمان ابتدای صبح را برای دیدار از این جاذبه طبیعی انتخاب کنند. سد سیمرهآدرس: کیلومتر ۳۰ جاده دره‌شهر به ایلام (مشاهده روی نقشه) فاصله از شهر باستانی سیمره:۳۳ کیلومتر (حدود ۴۵ دقیقه با ماشین) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسسد سیمره بزرگ‌ترین سد بتنی ایران است که در مرز میان دو استان ایلام و لرستان و در مسیر رود سیمره قرار دارد. سد بتنی سیمره از نوع دو قوسی است و سالانه به میزان ۶۷۳ گیگاوات ساعت انرژی برق‌آبی تولید می‌کند. طبیعت بکر و زیبای پشت سد سیمره به مکان جذابی برای گردشگران این منطقه تبدیل‌شده است. علاوه بر چشم‌انداز فیروزه‌ای رود سیمره، قایق‌سواری، ماهیگیری و ورزش‌های آبی در این رودخانه نیز از جمله تفریحات مطلوب بازدیدکنندگان محسوب می‌شود. پشت سد سیمره که بهتنگه کافرینیا کافری نیز شهرت دارد، در میان کوه‌های کبیرکوه، دینارکوه و مانشت جای گرفته است و ازاین‌رو، طبیعت کوهستانی جذابی را پیش چشم بازدیدکنندگان به نمایش می‌گذارد. رود سیمره که از سرچشمه‌های مهم رود کرخه به شمار می‌آید؛ خود از ارتفاعات برف‌گیر شمال غرب ایران منشا می‌گیرد و با گذر از کوه‌ها، صخره‌های بکر و دره‌های پرپیچ‌وخم، به طبیعت زیبای شهرستان بدره می‌رسد و در نهایت، پس از پیوستن به رود زال، در پل تاریخی کشکان به رود کرخه می‌ریزد. آتشکده دره شهر (آتشکده چهارطاقی) آدرس: حاشیه جنوبی دره شهر، ابتدای جاده دره شهر به آبدانان (مشاهده روی نقشه) فاصله از شهر باستانی سیمره: کمتر از یک کیلومترمنبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسآتشکده چهارطاقی دره شهر که به عناوین دیگری چون چهارطاقی سرخ آباد، چهاردر سرخ آباد و آتشکده تنوره سرخ نیز شناخته می‌شود؛ از آثار تاریخی استان ایلام به شمار می‌رود که در حاشیه شهر دره‌شهر، در دامنه ارتفاعات مشرف بر جاده دره شهر به آبدانان و در منطقه‌ای موسوم به «تنوره سرخ گچی» واقع‌شده است. بر اساس مصالح و سبک معماری، قدمت آتشکده دره شهر به بیش از ۱۴۰۰ سال پیش و اواخر دوره ساسانی یا اوایل دوره اسلامی می‌رسد و نام آن نیز در فهرست آثار ملی ایران به چشم می‌خورد. با این حال، متاسفانه عدم توجه به این اثر ارزشمند، ریزش دیوارهای بنا، رد پای دود آتش در دیوارها، نوشتن یادگاری بر آن و انبار کردن علوفه دام داخل آتشکده، هویت تاریخی این اثر را در معرض نابودی قرار داده است. ساختمان آتشکده دره شهر چون دیگر آتشکده‌های عصر ساسانی، از لحاظ معماری از اصول خاصی پیروی می‌کند که سادگی حرف اول را در آن می‌زند. بنای چهارطاقی با پلانی مربع شکل و پنج در پنج و متشکل از گچ و قلوه‌سنگ که گنبدی تک‌جداره بر فراز آن وجود دارد؛ بنابراین و از آن جایی که چهارطاقی‌ها را اغلب به‌عنوان آتشکده‌های عصر ساسانی می‌شناسند، این بنا را نیز به آن دوره نسبت می‌دهند. تنگه بهرام چوبینآدرس: کیلومتر ۱۰ جاده دره شهر به پلدختر، بعد از روستای شیخ مکان (مشاهده روی نقشه) فاصله از شهر باستانی سیمره:۱۵ کیلومتر (حدود ۲۰ دقیقه با ماشین) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناستنگه بهرام چوبینچنانچه از نامش بر می‌آید، عنوان خود را از «بهرام» سردار عصر ساسانی به یادگار دارد که ظاهرا روزگاری برای شکار به این منطقه می‌آمد. آثاری نیز از دژهای نظامی منسوب به بهرام چوبین در تنگه به چشم می‌خورد و نقل است که وی در زمان شورش علیه خسرو پرویز، این مکان را برای پناه گرفتن انتخاب کرده بود. از این جهت، تنگه بهرام چوبین ایلام علاوه بر جاذبه زیبای طبیعی، به‌واسطه طراحی دفاعی و نظامی که در آن صورت گرفته است، از مهم‌ترین مکان‌های تاریخی ایران به حساب می‌آید. قلعه بهرام به‌دلیل قرارگیری در فضای تنگه، از خطر دشمن در امان بود و مکان مناسبی برای پناه گرفتن در اختیار بهرام چوبین می‌گذاشتتنگه فضایی تنگ و باریک را برای عبور به‌سمت برج و باروی قلعه در اختیار افراد می‌گذاشت و از این جهت، مسیر دشواری برای سربازان خسرو پرویز و دسترسی گروهی آن‌ها به قلعه فراهم می‌کرد و در نتیجه، بهرام چوبین را از خطر حمله دشمن در امان نگاه می‌داشت. تصاویری نیز از وی بر دیواره صخره‌ها به چشم می‌خورد که بر اساس اسناد تاریخی، به خواست بهرام و توسط سپاه و سربازان هوادار او کنده‌کاری شده است. وی حتی در این مکان، آب‌انبار نیز ساخت تا مایه حیات خویش را برای مدت طولانی ذخیره کند. برای ورود به طبیعت مدافع بهرام چوبین و تماشای کامل فضاهای محافظت‌شده و روش‌های خلاقانه او برای حفظ بقا، به تجهیزات صخره‌نوردی نیاز است. هرچند به بخش‌هایی از این اثر ارزشمند طبیعی تاریخی آسیب وارد شده؛ اما همچنان، شکوه و اقتدار بی‌نظیر خود را در دامنه کبیرکوه به نمایش می‌گذارد. علاوه بر آن، فضای سرسبز و چشم‌نواز طبیعت اطراف تنگه نیز بسیار تماشایی و لذت‌بخش است؛ به‌ویژه برای کسانی که امکان یا فرصت کشف دنیای شگفت‌انگیز بهرام در داخل تنگه را ندارند. منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسچنانچه شما نیز اطلاعاتی از شهر تاریخی سیمره دارید یا به بازدید از اماکن دیدنی اطراف آن رفته‌اید، لطفا نظرات خود را با ما و سایر کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولشهر باستانی سیمره کجاست؟ شهر باستانی سیمره از مهم‌ترین آثار ملی ارزشمند ایران در استان ایلام و بزرگ‌ترین محوطه تاریخی این استان است. نام دیگر سیمره چیست؟ ماداکتوکدام مسجد در سیمره ساخته‌شده است؟ اولین مسجد ایران در دوران صدر اسلامقدمت سیمره چند سال است؟ ۲۵۰۰ سالعکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاس: Hossein Souri) نویسنده: فاطمه حکمت‌شعار

دره شهر

رود سیمره

ایلام، سیمره

رود سیمره یکی از رودهای غرب ایران و ازجاهای دیدنی دره شهراست. این رود از سرشاخه‌های مهم رود کرخه است که از بلندی‌های برف‌گیر شمال غربی ایران سرچشمه گرفته و پس از گذر از شهرستان‌های دره شهر و شیروان چرداول در محل پل گاومیشان به رودخانه کشکان پیوسته و رود کرخه را بوجود می‌آورد. رود سیمره از به هم ریختن دو رود گاماسیاب که از کوه گرین مابین الشتر در استان لرستان و نهاوند در استان همدان سرچشمه می‌گیرد و رود قره‌سو در کرمانشاه که خود از چندین رودخان کوچکتر که در نزدیکی روستای شاه گدار به هم می‌پیوندند و اصلی‌ترین آنها از سراب روانسر سرچشمه می‌گیرد تشکیل می‌شود، پس از عبور از بخش هلیلان در ناحیه‌ای به نام کشکان (پل کشکان) به این رود می‌پیوندد.

دره شهر

پل گاومیشان

ایران، مرز بین لرستان و ایلام، ۳۰ کیومتری دره شهر، روی رودخانه سیمره

پل گاومیشان که ازمکان‌های دیدنی دره شهربه شمار می‌رود، به دوره ساسانیان تعلق دارد. این پل در فاصله ۳۰ کیومتری دره شهر و در مرز بین دو استان لرستان و ایلام، روی رودخانه سیمره واقع‌شده است. در حالی که بیش از ۹۰ درصد سازه این پل در استان لرستان قرار دارد؛ اما این اثر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۷۷ با شماره‌ی ثبت ۲۲۲۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران در محدوده استان ایلام به ثبت رسید.

دره شهر

قلعه پور اشرف

ایران، استان ایلام، شرق شهرستان دره شهر، روستای شیخ مکان

ایران در طول تاریخ، مورد حمله و تاراج بسیاری قرار گرفته است، پس طبیعی خواهد بود که در این کشور قلعه‌های زیادی به جهت دفاع ساخته‌شده باشد. با وجود هزاران قلعه سالم و ویران‌شده در سراسر ایران، تنها یک شهر توانسته است لقب «شهر قلعه‌های ایران» را به دست بیاورد. «دره شهر» که سابقه‌ای از دوران پیش از هخامنشی یعنی عیلامی دارد و در استان ایلام قرار گرفته است. این شهر بی‌جهت به شهرقلعه‌های ایرانمعروف نشده و یکی از معروف‌ترین قلعه‌های آن، قلعه «شیخ مکان پور اشرف» است. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) همان طور که گفته شد، دره‌شهر یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی در ایران است که در گذشته با نام «سیمره» شناخته می‌شد. این شهر بعد از حمله مغول به ایران تا زمان تشکیل استان ایلام همیشه بخشی از استان لرستان بوده است، اما بعد از تصویب قانون تشکیل استان ایلام این شهر از لرستان جدا و بخشی از استان ایلام شد. دره شهر دومین شهر بزرگ استان به‌لحاظ وسعت شهری است و از تعدادی ازدیدنی‌های ایلاممیزبانی می‌کند. مردم این شهر به زبان لری و لکی صحبت می‌کنند. کبیرکوه امتداد جنوبی شهرستان دره‌شهر را در برگرفته است که پوشش جنگلی آن موجب معتدل شدن هوا و زیبایی منطقه به‌ویژه در فصول زمستان و بهار می‌شود. این شهر در فاصله ۲۹۷ کلیومتری مرکز استان، یعنی شهر ایلام و ۱۶۱ کیلومتری مرکز استان لرستان، یعنی شهر خرم‌آباد قرار دارد. در ویرانه‌های به‌جای مانده از یک شهر باستانی در نزدیکی دره‌شهر آثار شهرسازی دوره ساسانی‌ها به چشم می‌خورد. سکه‌های یافت شده در خرابه‌های دره‌شهر هم به خسروی سوم و جانشینان او که از پادشاه‌های ساسانی هستند، تعلق دارد. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) جالب است که بدانید به خاطر سابقه طولانی تمدن در این منطقه، دره‌شهر قلعه‌های بسیاری دارد. همان طور که گفته شد، به‌دلیل وجود قلعه‌های تاریخی بسیار در این منطقه به دره‌شهر لقب «شهر قلعه‌های ایران» را داده‌اند. یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین قلعه‌های دره‌شهر، قلعه زیبای «شیخ مکان پوراشرف» یا همان قلعه «شیخ ماکو» است. قلعه شیخ مکان پور اشرف (شیخ ماخو) قلعه یا دژ در ایران باستان، جایگاه ویژه‌ای داشته است. قلعه‌هایی که در تاریخ پرفراز و نشیب ایران استوار ماندند و الان به نسل ما به امانت سپرده شده‌اند. دژهای محکمی که هزاران راز و حقایق تاریخی را در دل خود در جای داده‌اند. ایران سرزمینی بود که در طول تاریخ همواره مورد تعرض و هجوم دشمنان قرار داشته است، به همین دلیل دژ یا همان قلعه که کاربردی دفاعی دارد، جایگاه ویژه‌ای در معماری این کشور دارد. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) همه قلعه‌ها در تمام دوران تاریخی در دورافتاده‌ترین و مرتفع‌ترین نقطه‌ها ساخته می‌شدند تا به خاطر وجود شیب‌های تند تپه یا کوه، دست‌یابی به آن دشوار باشد و نگهبان‌ها نیز از لحاظ دید به منطقه بزرگی مسلط باشند. در ساده‌ترین شکل تعریف یک قلعه که مورد پذیرش معماران و تاریخ‌شناسان قرار گرفته است، می‌توان گفت که قلعه باید «یک بنای مستحکم با امکانات دفاعی» باشد که صاحب یا فرمانده‌ا‌ی مشخص دارد. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) یکی از قلعه‌های ایران که با تعریف بالا هم‌خوانی دارد، قلعه «شیخ مکان پور اشرف» است که ازجاهای دیدنی دره شهربه شمار می‌رود و در روستای «شیخ مکان» قرار دارد. این قلعه با نام‌های دیگری مثل «قلعه شیخ‌مکان»، «قلعه میر محمدخان اشرف‌العشایر» و «قلعه میر محمدخان پور اشرف» هم معروف است. این قلعه در حدود ۶ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان دره‌شهر در استان ایلام و در مسیر جاده‌ای دره‌شهر به شهر پل‌دختر قرا دارد. این قلعه در سال ۱۳۳۵ هجری قمری به دستور «میر سید محمدخان پور اشرف» حاکم وقت منطقه در دوره قاجاریه ساخته‌شده است. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) این قلعه در ۳ طبقه ساخته‌شده و درمجموع دارای ۵ برج و ۳۰ اتاق است که به آن کاربردی نظامی و مسکونی می‌دهند. ویژگی‌هایی مثل این، قلعه پور اشرف را به یکی از بی‌نظیرترین قلعه‌های دره‌شهر تبدیل کرده است. این قلعه دارای پلان مربع شکل دارد و شامل مکان‌هایی تودرتو با سالن، اتاق دالان‌های برای استراحت، حوضچه‌های آب سرد و گرم، دستشویی و انبار سوخت و مهمات و اتاق‌های محل زندگی است. شهر «دره‌شهر» در استان ایلام به خاطر قلعه‌های فراوانی که دارد به شهر قلعه‌های ایران معروف استبر اساس سنگ‌نوشته نصب‌شده روی دیوار ورودی، این قلعه همان‌طوری که گفته شد در سال ۱۳۳۵ هجری قمری یعنی حدود ۱۵۰ سال پیش‌ساخته شده است. این قلعه مساحتی در حدود ۴۲۵ متر مربع و ۴ برج دیده بانی در چهار گوشه خود دارد که در نوع معماری آن، از معماری قلعه‌ها در دوره ساسانی الهام گرفت شده است. از دیگر بخش‌های قلعه می‌توان به زیرزمین و برج‌های دیده‌بانی اشاره کرد. در کناره‌ها یعنی در محل واقع‌شدن برج‌های دیده‌بانی و در وسط ضلع‌غربی، به فواصل یکسان از برج، محل‌هایی به‌صورت تیرکش وجود دارد که نشانه استفاده نظامی از قلعه در دوره‌های قبلی دارد. نمای بیرون قلعه با ملاتی از گچ و خاک پوشانده و نمای داخلی اتاق‌ها با استفاده از گچ سفیدکاری شده است. از مصالح استفاده‌شده در ساخت این قلعه می‌توان بیشتر به خرده سنگ و در مواردی جزیی آجر برای استفاده تزیینی از جمله در ساخت سردر ورودی و برجستگی‌های روی دیوار اشاره کرد و از گچ هم به‌عنوان ملاط استفاده‌شده است. ارتفاع دیوارهای قلعه خیلی بلند نیست و تنها با ۱۷ پله می‌توان به پشت‌بام آن رسید که از نمای کلی قلعه دیدی مناسب در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) در ورودی شمالی قلعه ۹ بیت شعر روی تخته سنگی حکاکی شده که زمان تعمیر ساختمان با حروف ابجد در آن ذکر شده است. در ساخت بنا از انواع قوس‌های باربر و تزیینی استفاده‌شده و در وسط قلعه دو حوض بزرگ وجود دارد که آب مورد نیاز آن از رودخانه کنار قلعه تامین می‌شد. آب رودخانه از طریق کانالی از رودخانه جدا شده پس از گذر از داخل روستای شیخ‌مکان، از ضلع جنوبی قلعه وارد آن شده و به حوض وسط قلعه می‌رسید و از سمت دیگر قلعه خارج می‌شد. بخشی از این آب برای شست‌و‌شو از طریق کانالی دیگر و به‌شکل جداگانه‌ای از سمت جنوبی قلعه وارد آب‌انبار حمام قلعه می‌شد. سپس از طریق کانال‌هایی که در کف و دیوارهای حمام قرار دارد به داخل چند حوض یا خزینه حمام می‌ریخت. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) از دیگر قسمت‌های قلعه می‌توان به سیاه‌چال در ضلع شرقی بنا که کاربرد زندان داشته است، اشاره کرد. همچنین می‌توان به پله‌های ۱ ٫ ۲ در گردش به پشت‌بام، انبار و محل‌های جمع‌آوری غلات، آشپزخانه، اسطبل در طبقه همکف همچنین خارج از قلعه، چاه آب آشامیدنی در داخل قلعه و تراس رو به ده به در جلوی ضلع جنوبی قلعه اشاره کرد. همان‌طوری که گفته شد، در کنار این قلعه یک رودخانه و تنگه وجود دارد. در داخل تنگه و دقیقا در مقابل قلعه بقایای یک آسیاب آبی باقی‌مانده است. گفته می‌شود این آسیاب در زمان‌های گذشته مورد استفاده اهالی قلعه بوده که در حال حاضر تخریب‌شده است. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) همان طور که گفته شد، بخشی از آب رودخانه که به داخل قلعه آورده می‌شده برای استفاده در حمام به زیرزمین آن برده می‌شده است. در زیرزمین این قلعه فضایی وجود دارد که به آن حمام قلعه پور اشرف می‌گویند و یکی از حمام‌های تاریخی استان ایلام به شمار می‌رود. این حمام در ضلع غربی قلعه پور اشرف ساخته‌شده است. حمام قلعه پور اشرف هم مثل خود قلعه پلان مربع شکل دارد. برای ساخت این حمام حوضچه‌های آب سرد و گرم، اتاق رخت‌کن، دستشویی و انبار هیزم در نظر گرفته شد. عکس از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) این حمام شامل ۳ اتاق، یک راهرو اختصاصی و خرینه است. آب حمام از طریق کانال و تنبوشه‌های (چیزی شبیه به لوله) سفالی از طریف رودخانه کنار قلعه تامین می‌شد و مصالح به کار رفته در ساخت این حمام درست مانند قلعه سنگ و گچ هستند. بخشی زیادی از این قلعه ویران‌شده و تنها قسمت‌هایی از آن قابل بازدید هستند برای همین طرح مرمت قلعه پور اشرف به‌تازگی در دستور کار اداره میراث فرهنگی استان ایلام قرار گرفته است. عکس‌های گالری از خبرگزاری ایرنا (عکاس: مرتضی امین الرعایائی) نویسنده: نسیبه گودرزی

دره شهر

قلعه میرغلام هاشمی

ایران، ایلام، دره‌شهر، روستای هاشم‌آباد

قلعه میرغلام هاشمی که با نام‌های دژ میرغلام هاشمی و قلعه سیکان نیز شناخته می‌شود، به اوایل دوره پهلوی تعلق دارد. این اثر تاریخی که در روستای هاشم‌آباد، از توابع دره شهر واقع‌شده است، در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شماره‌ی ثبت ۲۷۹۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و ازمکان‌های دیدنی دره شهرمحسوب می‌شود. عکس‌ها از مرتضی امین الرعایایی

دره شهر

قبرستان ارمو

ایران، استان ایلام، شهرستان دره‌شهر، روستای ارمو

ارمو از توابع بخش مرکزی شهرستان دره شهر در استان ایلام واقع‌شده است. گورستان ارمو از منحصربه‌فردترین گورستان‌های قرن متاخر اسلامی است که ازجاهای دیدنی ایلامبه شمار می‌شود و در قسمت شرقی دره شهر و در مسیر جاده دره شهر به پل‌دختر قرار دارد. تزئینات روی سنگ قبور به دو صورت کتیبه‌نگار و نقوش متنوع نشان‌دهنده ماهیت و موقعیت اجتماعی و مذهبی متوفیان است؛ که به دو شیوه گود و برجسته بر روی سنگ ایجادشده است. یکی از این محوطه‌های باستانی گورستان ارمو در ضلع جنوبی امام‌زاده بابا سیف‌الدین واقع‌شده است، با توجه به ساخت و سازهای دوران مختلف در امام‌زاده و گسترش محوطه امام‌زاده، بخشی از این گورستان در زیر قسمت‌های مختلف ساختمانی و به‌ویژه غربی مجموعه بناهای خدماتی (متل‌ها، مغازه‌ها) قرار گرفته است. این گورستان که ازجاهای دیدنی دره شهرمحسوب می‌شود، به قبل از دوران امام‌زاده بابا سیف‌الدین (ع) می‌رسد و در زمان حیات خود بابا سیف‌الدین محل دفن مریدان وی بوده است. در آن زمان این قسمت در کنار دروازه ورودی ارمو قرار داشته است. بسیاری از سنگ قبور محوطه گورستان ارمو هنگام ساختن محوطه گورستان شهدای انقلاب اسلامی که در قسمت جنوبی امام‌زاده احداث شد، همراه با سنگ‌های قبرستان‌های دیگر شکسته شدند. مابقی قبور نیز به علل متعدد از جمله باد، باران، عوامل انسانی شکسته شده یا سطح آن‌ها فرسایش یافته است. امروزه شمار اندکی از آن‌ها در محوطه باقی‌مانده است. سنگ‌مزارهای قبرستان ارموسنگ مزارهای قبرستان ارمو به دو نوع خوابیده (افقی) و ایستاده (عمودی) هستند. در بعضی مناطق در یک قبر ترکیبی از این دو هم قابل‌مشاهده است. در نمونه‌های ترکیبی یعنی مواردی که هم سنگ عمودی و هم سنگ افقی با یکدیگر به‌کار رفته‌اند، معمولا به معرفی و شرح‌حال متوفی مربوط می‌شود. بعضی از قبرها دارای سنگ‌های نوشته‌شده با مضامین خاص و نیز متعلق به حداکثر یک قرن پیش هستند. این سنگ‌مزارها یکی از غنی‌ترین گنجینه‌های اعتقادی و معیشت و به‌طورکلی فرهنگ بومی منطقه را به نمایش می‌گذارد فرهنگی که در هیچ‌یک از کتب تاریخی به آن اشاره نشده و به‌راحتی می‌توان زیبایی و سادگی روح زندگی مردمان سال‌های دور این ناحیه را با استفاده از این سنگ‌مزارها بازسازی کرد. حکاکان بومی این سنگ‌مزارها را خلق کرده‌اند، حکاکان هنرمندی که به نظر می‌رسد در همین منطقه زندگی کرده و با توجه به طبیعت منطقه که به لحاظ کوهستانی بودن از مسیر تقاطع فرهنگ‌ها تا حدود بسیار زیادی به دور و غنای بومی خود را حفظ کرده است از نمادهایی بهره برده‌اند که در اقصی نقاط جهان از آنها استفاده می‌شده است. شیوه حکاکی‌ها و ایجاد نقوش به دو صورت برجسته و گود است که در نوع برجسته اطراف نقوش را حکاکی می‌کردند تا نقش جلوه بیشتری داشته باشد و این کار دقت و زمان زیادی را می‌طلبید. در نوع گود هم نقوش را در سنگ حکاکی می‌کردند تا مشخص شود. این روش در مقایسه با نوع برجسته دقت و زمان زیادی نیاز نداشت و بیشتر برای ایجاد قاب‌بندی‌ها و احادیث و نقوش خاص و کوچک مورد استفاده قرار می‌گرفت. سنگ‌قبرهای قرون متأخر اسلامی در کنار سنگ قبور دوره معاصر در این قبرستان گواه بر این است که این قبرستان در دوره‌های بعدی تا زمان حال مورد توجه عمیق بوده است. طرح سنگ‌ها به‌خصوص مقرنس‌های حاشیه‌ای، فرم لچکی، فرم محرابی یادآور عناصر معماری و سایر تزئینات به‌کار رفته در جای‌جای بقعه امام‌زاده است. نقوش سنگ‌قبرهای گورستان محوطه امام‌زاده بابا سیف‌الدین ارمو دره شهر شباهت فراوانی به بیشتر گورستان‌های هم‌دوره خود، از جمله گورستان‌های متأخر دوره اسلامی آبدانان، گورستان سفید چاه بهشهر مازندران، نهارخوران گرگان، نقوش قبرهای محوطه شهیدگاه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و گورستان دارالسلام شیراز، سنگ‌قبر انوشیروان در اردستان، قبور آرامگاه شیخ شهاب‌الدین اهری، در اهر و به‌خصوص سنگ‌قبر خود شیخ (که شباهت بی‌چون و چرایی با برخی از سنگ قبور گورستان ارمو دارد مخصوصا نقش دوایر به شکل بته‌جقه بر روی آن) دارد. همچنین با نقوش سنگ مزارهای بقعه شیخ کلخوران اردبیل (به لحاظ قاب‌بندی و طرح محرابی) شباهت فراوانی دارد. نقوش سنگ قبرهابه طور کلی نقوش به‌کار رفته بر روی سنگ‌قبرهای این گورستان را می‌توان به پنج گروه تقسیم کرد: نقوش گیاهی (استلیزه شده)، حیوانی، هندسی، نمادین، انسانی. نقوش گیاهی که بیشترین و متنوع‌ترین نقوش را شامل می‌شود در واقع نقوش پیچک‌ها، برگ‌های اسلیمی و ختایی هستند. نقوش مزبور یادآور حجاری‌های ایوان بزرگ طاق‌بستان است که در آن گل و برگ‌های نیلوفر از زمین رو به سمت بالا کشیده شده است. در واقع «گل» و «برگ» و «درخت» نشانه سبزی و زندگی و نمایانگر خوش‌یمنی و روزگار نیک است. نقوش هندسی بعد از نقوش گیاهی بیشترین نوع نقوش مورد استفاده روی سنگ قبور ارمو است که شامل نقوش دایره و نقوش شبیه برگ، خطوط زیگزاگ، مارپیچ، مورب، مستطیل، مثلث، امواج و محارب داخلی، خطوط موازی، مورب، دایره، مربع است. به اعتقاد پیشینیان روان مرده به آسمان صعود کرده و در خورشید و ماه و ستاره مسکن می‌گزیند. از اینجا می‌توان علاقه انسان اولیه را به نمایش خورشید و حیوانات منسوب به آن مانند اسب یا قاطر برای سفر آخرت در تزئینات دریافت. همچنین کادرهای سطح قبور که به شکل مربع یا مستطیلی یا طرح محرابی است. نقش خورشید که مظهر نور و گرما و جاودانگی و شکوه سلطنت است بر روی قبور به شکل دایره دیده می‌شود. نقوش انسانی تعداد انگشت‌شماری دارند. این نقوش نشان‌دهنده مذکر بودن متوفی، شهید و همچنین نشان از شکارچی یا جنگجو بودن وی است. نقوش حیوانی نیز مانند نقوش انسانی خیلی کم هستند و شامل اسب یا قاطر است که درواقع نشان از روح حیات متوفی، جان، عبور از یک مرحله یا جهان به دیگری، روح نور، عفت، معصومیت، نجابت، صلح است. همچنین اسب در واقع نشانه میل و عشق به زندگی و گواه ایمانش به از سر گرفتن زندگی در جهان دیگر است. نقوش نمادین از جمله نقوش قابل‌بحث است که کمتر بدان پرداخته‌شده است، در گورستان‌های هم‌دوره و مشابه با گورستان ارمو دره‌شهر، همچون گورستان شهید اقبال زینی‌وند واقع در شهرستان دره‌شهر، گورستان‌های متأخر دوره اسلامی آبدانان، گورستان سفیدچاه بهشهر مازندران، نهارخوران گرگان و دارالسلام شیراز مشابه این نقوش ولی به نسبت کم دیده‌شده است که عمده‌ترین معانی این نقوش به ماهیت و جنسیت و شغل فرد متوفی دلالت دارد. مفهوم کلی نقوش بیانگر طلب جاودانگی، سعادتمندی و پرواز و آزادگی و آمرزش و بارش نور و رحمت الهی برای فرد متوفی است. همچنین وجود علائم نمادین مهر، تسبیح، آب‌پاش نشان از مسلمان و شیعه بودن مردم این منطقه بعد از فتح اسلام است. نویسنده: زهرا صالح نژاد

دره شهر

قلعه سه کسان

ایران، استان ایلام، دره شهر، حدفاصل ارتفاعات کبیر کوه و دشت دره شهر

قلعه سه کسان که با نام قلعه سه کسون نیز شناخته می‌شود، در جنوب غربی دره شهر و روی ارتفاعات صخره‌ای حد فاصل ارتفاعات کبیرکوه و دشت دره شهر قرار دارد. این قلعه یکی از بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین قلعه‌های دوره ساسانی-اسلامی در منطقه و ازجاذبه‌های گردشگری دره شهربه‌شمار می‌رود که دسترسی به آن بسیار مشکل بوده است. مصالح ساخت قلعه قلوه‌سنگ و گچ هستند و دیوارها برای امنیت بیشتر و دسترسی سخت‌تر، روی صخره‌ها ساخته شده‌اند. همچنین این قلعه دارای آب‌انباری کنده‌کاری شده در صخره‌ها بوده است.

دره شهر

آتشکده چهار طاقی دره شهر

ایران، استان ایلام، دره‌شهر، حاشیه روستای سرخ آباد

آتشکده چهار طاقی دره شهر از مکان‌های تاریخی استان ایلام به‌شمار می‌رود و در نزدیکی دره شهر قرار دارد. این اثر بر فراز یک تپه، به صورت بنایی چهارطاقی باقی‌مانده است که مردم محلی به آن طاق می‌گویند. با قدمتی که به دوره ساسانیان بازمی‌گردد، این آتشکده با قلوه‌سنگ و گچ ساخته‌شده و نام آن در فهرست آثار ملی ایران وجاهای دیدنی دره شهربه چشم می‌خورد.

آبدانان

دریاچه دوقلو سیاه گاو

ایران، استان ایلام، آبدانان، حدود ۹ کیلومتری آبدانان

آبشار، چشمه، رودخانه، دریاچه و … هر کدام می‌توانند موقعیتی بی‌نظیر را برای سفری به یاد ماندنی در کنار خانواده و دوستان فراهم می‌کنند و در این میان دریاچه‌ها معمولا اکوسیستم‌های غنی‌تری دارند. البته آب دریاچه‌ها بنا به دلایل مختلفی مانند منابع آب دریاچه و نیز چرخه آب شور یا شیرین است؛ همچنین، برخی در مناطق کوهستانی، برخی در دهانه آتشفشان‌ها و برخی دیگر در نقاط پستی مانند دره‌ها یا مناطق جنگلی قرار دارند. بعضی از این دریاچه‌ها دوگانه یا چندگانه هستند و به فاصله کمی در کنار هم قرار گرفته‌اند. این نوع دریاچه‌ها چشم‌اندازهای بی‌نظیری را ارائه می‌دهند که در کمتر جایی می‌توان مشابه آن را یافت. دریاچه دوگانه سیاه گاو از آنجایی که تنها دریاچه‌ی دوقلوی ایران است، موقعیتی بسیار ویژه دارد. این دریاچه ازجاهای دیدنی ایلامبه شمار می‌رود. موقعیت جغرافیایی دریاچهدریاچه سیاه گاو که ازجاهای دیدنی آبداناندر استان ایلام است، در ارتفاعات هشت کیلومتری سراب‌باغ شهرستان آبدانان قرار دارد و می‌توان گفت مهم‌ترین جاذبه این منطقه محسوب می‌شود. ویژگی‌های طبیعی دریاچهعکس: محمد روح‌نوازدریاچه دوقلوی سیاه گاو، آکواریومی طبیعی است که در منطقه‌ای کوهستانی و نسبتا مرتفع قرار دارد. این پدیده طبیعی بسیار نادر، شامل دو دریاچه است که توسط کانالی با عرض حدود ۸ متر و عمق ۴ متر و در نهایت طولی برابر با ۷۰ متر به همدیگر مرتبط شده‌اند که در هر ساعت حدود ۲۴۰ متر مکعب آبدهی دارد. حداکثر قطر دریاچه‌ها ۸۰ متر است ولی هر دو دریاچه عمق‌های متفاوتی دارند. عمق دریاچه اول حداکثر ۳۰ متر و عمق دریاچه دوم در عمیق‌ترین نقطه به ۲۰ متر می‌رسد. نکته جذاب در مورد این دریاچه‌ها این است که آب آن‌ها بسیار زلال و شفاف است، به گونه‌ای که می‌توان تا عمق ۳۰ متری آن‌ها را مشاهده کرد. آب دریاچه از طریق منایع زیرزمینی تامین می‌شود. از عمر این دریاچه‌ها هزاران سال می‌گذرد و متاسفانه بر اثر فرسایش روز به‌روز در حال کوچک‌تر شدن هستند. از آنجایی که این دریاچه‌ها از نوع رودخانه‌ای هستند و آب آن‌ها به طور دائمی در حال حرکت و تازه شدن است می‌توان آن‌ها را در میان دریاچه‌های آب شیرین دسته‌بندی کرد. یکی از این دریاچه‌ها با اختلاف سطح اندکی (حدود ۵ متر) که دارد در بالا دست و دیگری در پایین‌دست قرار دارد. می‌توان گفت دریاچه بالا دست به عنوان منبع پرکننده دریاچه پایین‌دست عمل می‌کند. آب چشمه‌های زیرزمینی پس از پرکردن دریاچه اول از آبراه واسط بین دو دریاچه عبور کرده و دریاچه دوم را پر می‌کند. این آب بعد از پر شدن دریاچه پایین‌دست به رودخانه سیاه گاو می‌ریزد و زمین‌های اطراف را سیراب می‌کند. بنابراین، حیات در این ناحیه تا حد زیادی به این دریاچه‌ها وابسته است. چشمه‌های آب شیرین جوشانی که داخل دریاچه‌ها قرار دارند باعث وارد شدن املاح مختلف و گوگردی درون بستر آن‌ها می‌شوند. البته این چشمه‌ها تنها منبع تامین کننده آب دریاچه‌ها نیستند و آب باران هم در این امر سهم بسزایی دارد. پوشش گیاهی و جانوری دریاچهمتوسط بارندگی در این ناحیه ۳۴۰ میلی‌لیتر است. در اطراف دریاچه گیاهانی چون نی، بید، انجیر، گون، خارشتر، تمشک، ترشک و تنگرس رشد کرده‌اند. همچنین، اقلیم این دریاچه‌ها زیستگاه مناسبی برای حیواناتی همچون گرگ، روباه معمولی، شغال، گراز، کفتار، خرگوش و تشی و پرندگانی مانند حواصیل خاکستری، اگرت بزرگ، عقاب دشتی، عقاب طلایی، زنبورخوار معمولی، آب چلیک تک زی، شبگرد معمولی و ماهی خورک ابلق فراهم کرده است. وجه تسمیه نام دریاچهبنا به گفته کارشناسان نام این دریاچه در واقع «سیاگ او» است که در زبان محلی معنی منطقه سیاه آب می‌دهد. از آنجایی که این دریاچه‌ها از نوع رودخانه‌ای هستند و در اثر قطع شدن مسیر آبکندها و پر شدن آن‌ها با آب، شکلی هلالی مانند شاخ گاو به خود گرفته‌اند و همچنین به دلیل وجود املاح فراوان که رنگ سیاه به دریاچه داده است، نام سیاه گاو به آن اطلاق می‌شود. البته بر اساس باورهای مردم بومی در گذشته‌های خیلی دور درون این دریاچه‌ها اسب آبی زندگی می‌کرد. از آنجایی که مردم آن زمان با این حیوان آشنایی نداشتند به آن گاو سیاه می‌گفتند که در گذر زمان به سیاه گاو تبدیل شد. مسیر دسترسیبرای دیدن این دریاچه از نزدیک ابتدا به ایلام سفر کنید و سپس از آنجا به شهرستان دره شهر بروید. از این شهرستان مسیر خودتان را به سمت آبدانان ادامه داده و از آنجا به سوی مورموری حرکت کنید. بعد از رسیدن به سه‌راهی سراب نقلبه سمت چپ بروید. بعد از طی مسیر و عبور از روستای شوشه گل به یک پل خواهید رسید. از این پل باید حدود ۵۰۰ متر مسیر را به صورت پیاده تا دریاچه طی کنید. از ایلام تا دریاچه باید حدود سه ساعت و نیم راه را طی کنید. فعالیت‌ها و بهترین زمان سفراین دریاچه‌ها بستر نسبتا مناسبی برای رشد ماهیان گوناگون است. بنابراین اگر به ماهیگیری علاقه‌مند هستید تجهیزات مورد نیاز را به همراه داشته باشید. بی‌شک می‌توان در تمام چهار فصل سال از بودن در اطراف این دریاچه و تماشای زیبایی‌های بی‌پایان آن لذت برد. اما بهترین زمان برای سفر اواخر زمستان و فصل بهار است که طبیعت رنگ و بویی نو و با طراوت دارد. لطفا هنگام سفر مراقب طبیعت باشید و از انداختن زباله در اطراف خودداری کنید. نویسندگان: محبوبه رستمی

آبدانان

قلعه هزار درب

ایران، استان ایلام، غرب آبدانان

قلعه‌ها از مهم‌ترین آثار تاریخی و معماری ایران هستند. در ایران قلعه‌ها با کارکردهای مختلف ساخته می‌شدند. برخی کارکرد نظامی داشته و برخی دیگر به عنوان محل اسکان والی یک شهر یا ایالت بودند. برخی دیگر از این قلعه‌ها، مکان‌هایی برای اداره شهر محسوب می‌شدند. جایگاه و موقعیتی که قلعه در آن بنا می‌شود، می‌تواند نشانی بر کارکرد آن باشد. قلعه‌های خارج از شهر و روستا که موقعیت کوهستانی دارند، کارکردهای نظامی و دفاعی دارند و برای مقابله با دشمن و به قصد دفاع از مردم ساخته شده‌اند. قلعه هزار در یکی از قلعه‌های ساخته‌شده با کارکرد نظامی است که امروزه ازجاهای دیدنی ایلامبه شمار می‌رود. این قلعه بدون شک یکی از دیدنی‌ترین و شگفت‌آورترین آثار معماری تاریخ ایران و از جملهجاهای دیدنی آبداناناست که از معماری خاص و طاق‌های هلالی زیبا برخوردار بوده و قدمت آن به دوره ساسانی می‌رسد. موقعیت این قلعه در آبدانان، جنب دبیرستان شریعتی واقع‌شده است. قلعه هزار در در تاریخ ۲۲ تیر ماه ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۷۴۴ به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران به ثبت ملی رسید. معماری قلعه نشان می‌دهد که قلعه هزار در یک دژ یا پادگان نظامی بوده استنمای اصلی این اثر، طاق‌های هلالی شکل است که با توجه به ساختار معماری آن، می‌توان کارکرد قلعه را تشخیص داد. بررسی معماری قلعه نشان می‌دهد که قلعه هزار در به احتمال بسیار قلعه یا پادگان نظامی بوده است. پلان اصلی قلعه، مستطیل شکل است. مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه مستطیل شکل، شامل سنگ‌های تراشیده و قلوه سنگ‌هایی است که در ملات آنها گچ به کار رفته است. راهروهایی طولانی در ۴ جهت قلعه قرار گرفته و به وسیله درگاه‌هایی به اتاق‌های داخل مرتبط می‌شوند. قلعه هزار در دارای زیرزمین، طبقه همکف و طبقه بالا است و نور و تهویه آن از طریق دریچه‌هایی به قطر یک متر در سقف و دالان و اتاق‌ها تامین می‌شده است. سفال‌های به دست آمده از منطقه قلعه هزار در نخودی هستندپی بنا در ۴ سوی ساختمان قلعه جای دارد که حصار قلعه را تشکیل می‌دهد. قطر دیوارها حدود ۵ و نیم متر است. دیوار جبهه شمالی بنا مشرف به یک پرتگاه است و حدود ۴ متر پایین‌تر از دیوار قلعه بنا شده است. آثاری از یک بنا با مصالح یاد شده در دامنه تند جبهه شمالی به سمت زیر قلعه ایجاد شده که کاربرد آن مشخص نیست. سفال‌های محوطه قلعه، غالبا نخودی رنگ هستند. پخت سفال‌ها کافی و تزیینات نقش برجسته، طنابی و نقش کنده دارد. سفال شاخص این منطقه، سفال نیش‌گونی است که به دوره ساسانی تعلق دارد. سبک معماری و مصالح به کار رفته نشان می‌دهد که بنا متعلق به دوره تاریخی و عصر ساسانی است. آثار به جای مانده از قلعه نشان می‌دهد که برج‌های نگهبانی در محل ساخت قلعه وجود داشته‌اند. وجود این برج‌ها نشان می‌دهد که قلعه دارای کارکرد نظامی بوده و با توجه به مصالح به کار رفته مثل گچ پخته‌شده و قلوه سنگ‌های تراشیده که در بنا به کار رفته و آثار به جای مانده در قلعه از جمله برج‌های نگهبانی و شاه‌نشین و اتاق‌های مسکونی، نشان از کارکرد نظامی قلعه دارد. اگر از این قلعه تاریخی دیدن کنید، می‌توانید هزارتویی از طاق‌های هلالی را ببینید که در محوطه مستطیل شکل قرار گرفته‌اند. راهروهای طولانی این قلعه در ۴ جهت آن قرار گرفته و بخش‌های مختلف بنا از طریق چند درگاه به اتاق‌های داخل مرتبط می‌شوند. ظاهر و پی قلعه هزار در نشان می‌دهد این قلعه در طبقات متعدد ساخته‌شده و زیرزمین، طبقه همکف و طبقه بالای آن تا به امروز هم قابل‌مشاهده است. بیشتر این سفال‌ها که از محوطه قلعه به دست آمده است رنگ نخودی دارند و تزیینات نقش برجسته، طنابی و نقش کنده دارند. نویسنده: زهرا آذرنیوش

آبدانان

پشت قلعه آبدانان (دژ پشت کلا)

ایران، استان ایلام، پنج کیلومتری جنوبی آبدانان، شمال غربی روستای پشت قلا

پشت قلعه آبدانان که با نام دژ پشت کلا نیز شناخته می‌شود، در فاصله پنج کیلومتری در ناحیه جنوبی شهرستان آبدانان، روی تپه‌ای بلند واقع‌شده است و رودخانه دویرج از پایین آن می‌گذرد. مصالحی که در ساخت این بنا به‌کار رفته است، شامل سنگ و گچ می‌شود. آثار به‌جای مانده نشان‌دهنده وجود برج‌های نگهبانی، بارو، شاه‌نشین، اتاق‌های مسکونی، پلکان و غیره در این قلعه هستند. باروی بیضوی شکلی که ارتفاع آن به سه متر می‌رسد، محوطه قلعه را محصور کرده است و دیوارهای بیرونی و اصلی قلعه تقریبا سالم مانده‌اند. با قدمتی که به دوره ساسانیان و دوره‌های تاریخی پس از اسلام بازمی‌گردد، در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۹۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در حال حاضر جزوجاهای دیدنی آبدانانمحسوب می‌شود. عکس‌های اول، دوم و سوم از ناصر گل‌نظری

آبدانان

قلعه هزارانی

ایران، استان ایلام، آبدانان، جاده‌ی آبدانان به مورموری، روستای هزارانی

قلعه هزارانی در امتداد جاده آبدانان-مورموری، در ابتدای روستای هزارانی در بخش شمالی جاده قرار دارد و روی یک تپه‌ی طبیعی بنا شده است. این تپه ارتفاعی حدود ۱۰ متر دارد و در ساخت قلعه از مصالح سنگ و گچ استفاده کرده‌اند. بنا به شکل دالان‌های مستطیلی شکل و طویلی است که متاسفانه کاملا تخریب شده‌اند و به صورت مدفون و نیمه‌مدفون مشاهده می‌شوند. قدمت این قلعه به دوره ساسانیان و سده‌های اولیه دوره تاریخی پس از اسلام بازمی‌گردد. قلعه هزارانی در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۴۶۱۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه به‌عنوان یکی ازجاذبه‌های گردشگری آبدانانشناخته می‌شود.

آبدانان

امامزاده سید صلاح‌الدین محمد

ایران، استان ایلام، آبدانان، میدان امامزاده

امامزاده سید صلاح‌الدین محمد به قرون هفتم و هشتم هجری قمری تعلق دارد. این اثر که در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۹۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی آبدانانشناخته می‌شود. در اطراف حرم امامزاده سید صلاح‌الدین محمد، قبرستانی با قدمت زیاد وجود دارد که قبور اکثر اموات مردم این شهرستان در آن جای گرفته‌اند و می‌توان نقوشی مانند بز کوهی، تفنگ، شانه، مهر، تسبیح، قلیان و ابریق را روی سنگ‌قبرهایش دید.

آبدانان

دژ جولیان

ایلام، آبدانان، شمال شرقی شهر باستانی جولیان

دژ جولیان که ازجاذبه‌های گردشگری آبدانانبه حساب می‌آید، در قسمت شمال شرقی شهر باستانی جولیان واقع در دهستان چم کبود در ۱۵ کیلومتری شهرستان ابدانان استان ایلام کشور ایران قرار دارد. جولیان که توسط محلیان با نام «ژیلیو» خوانده می‌شود در دامنه کبیرکوه قرار دارد و دارای قدمتی بیش از ۱۵۰۰ سال است. بر روی تپه ماهور طبیعی مشرف بر این شهر باستانی آثاری از این قلعه قدیمی قرار دارد که بصورت دژی مستحکم ساخته‌شده است. مصالح به کار رفته در معماری بنا، سنگ و گچ است که بیشتر از قلوه سنگ‌های محل استفاده‌شده است. دیوار این دژ با توجه به موقعیت تپه ساخته‌شده و از نظم خاصی برخوردار نیست.

مهران

غار زینگان

ایران، استان ایلام، ۴۱ کیلومتری جنوب‌غربی ایلام، شهر مهران، پنج کیلومتری جنوب شرقی صالح‌آباد

استان ایلام در غرب کشور با آب و هوای خشک و نسبتا گرم و کوهستانی به‌عنوان عروس زاگرس شهرت دارد. این استان دارای جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و طبیعی بسیاری است که هر سال هزاران گردشگر را به‌سمت آن روانه می‌کنند. غار زینگان ازجاهای دیدنی مهرانقطعه‌ای از بهشت گمشده در استان ایلام است؛ مکانی بی‌نظیر که می‌توان ساعت‌ها به دور از هیاهوی شهری در آن زمان سپری کرد. بیشتر افراد با شنیدن کلمه غار، یک مکان سربسته و تاریک در دل کوه‌ها را در ذهن خود تجسم می‌کنند؛ اما باید بدانید که غار زینگان، یک غار سرپوشیده نیست و در واقع بیشتر به یک تنگه شباهت دارد؛ تنگه‌ای که یکی از طولانی‌ترین تنگه‌های شناخته‌شده در ایران است و طول آن به گفته یکی از اهالی بومی منطقه بیش از ۶ کیلومتر است. جالب است بدانید که ایلامی‌ها رسم دارند در دو هفته اول فروردین‌ماه به آغوش طبیعت بروند و با برپایی چادر در کوه و دشت، بهار را در دل کوهستان آغاز کنند. یکی از مناطق گردشگری و محبوب ایلامی‌ها غار طبیعی و روباز زینگان است؛ غاری که از شاخص‌ترین آثار طبیعی استان ایلام به شمار می‌آید و با آب و هوایی خنک، شما را شگفت‌زده خواهد کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با این غار، دیدنیها و امکانات آن آشنا کنیم. عکاس: حسین سوریهرآنچه باید درباره غار زینگان ایلام بدانید: غار زینگان کجاست؟ لقب غار زینگاندیدنیهای غار زینگانامکانات رفاهی اطراف غار زینگانتجهیزات مورد نیاز برای بازدید از غار زینگاننکات بازدید از غار زینگانآیا امکان اقامت در اطراف غار زینگان وجود دارد؟ بهترین زمان بازدید از غار زینگانجاهای دیدنی اطراف غار زینگانغار زینگان کجاست؟ منبع عکس: خبرگزاری تسنیم. عکاس: ناشناسغار طبیعی زینگان در ۴۱ کیلومتری (۵۷ دقیقه‌ای) جنوب‌غربی ایلام در شهر مهران، در میان دشتی وسیع در نزدیکی روستای صالح‌آباد واقع‌شده است. این غار با مرکز شهر مهران، ۶۰ ٫ ۵ کیلومتر (یک ساعت) فاصله دارد و در شمال غربی آن واقع‌شده است. غار زینگان با روستای صالح‌آباد حدود پنج کیلومتر فاصله دارد. فاصله غار زینگان با تهران، ۷۱۲ کیلومتر (۹ ساعت و ۱۲ دقیقه) است. مسیر دسترسی غار زینگانمسیر اول: برای دسترسی به غار زینگان ابتدا باید خود را به شهر ایلام برسانید و سپس از طریق آزادراه شماره ۱۷ حدود ۴۰ کیلومتر (۴۳ دقیقه) به‌سمت جنوب غرب برانید تا به روستای صالح‌آباد برسید. در نزدیکی امامزاده صالح تابلوی بزرگی را خواهید دید که شما را به‌سمت غار زینگان هدایت می‌کند. از ابتدای این روستا تا پارکینگ غار زینگان حدود پنج کیلومتر راه در پیش دارید؛ مسیری خاکی که باید با ماشین‌های آفرود یا تراکتور طی شود. منبع عکس: salargroup. blogsky. com. عکاس: ناشناسمسیر دوم: در این مسیر می‌توانید از شهر ایلام و از طریق آزادراه شماره ۱۷ حدود ۳۰ کیلومتر (۳۵ دقیقه) به‌سمت جنوب غرب برانید تا به خروجی روستای ریکا در سمت راست و جاده‌ای به نام سومار برسید. از ابتدای جاده تا روستای ریکا، ۴ ٫ ۴ کیلومتر (سه دقیقه) راه در پیش دارید. از این روستا یک جاده خاکی به طول ۶ ٫ ۶ کیلومتر (۱۶ دقیقه) پیش روی شما است که برای طی کردن آن باید ماشین دو دیفرانسیل یا آفرود داشته باشید؛ در غیر این صورت، بهتر است مسیر را با تراکتورهای محلی طی کنید. غار زینگان پارکینگ دارد؛ بنابراین می‌توانید با خیال راحت ماشین خود را پارک کنید و تا ورودی اصلی غار پیاده بروید. آدرس: استانایلام، ۴۱ کیلومتری جنوب‌غربی ایلام، شهر مهران، پنج کیلومتری جنوب شرقی صالح‌آباد (مشاهده روی نقشه) لقب غار زینگانمنبع عکس: ویکی لاک. عکاس: ناشناسغار زینگان با نام غار بهشت نیز مشهور استکلمه زینگ به‌معنای «زنده بودن یک شخص» و حروف «الف» و «نون» نشان‌دهنده جمع مثنای عربی برای دو نفر هستند. برخی از اهالی این منطقه بر این باورند که کلمه زینگان اشاره به عرض غار دارد که در بخش‌هایی به‌قدری تنگ و باریک است که تنها دو نفر می‌توانند از آن عبور کنند. غار زینگان یا «زینه گان» چون قطعه‌ای از بهشت در دشتی گرمسیری قرار دارد و به‌دلیل هوای بسیار خنک و مطبوع به آن، غار بهشت می‌گویند. قندیل‌های طبیعی، دهلیزهای آبگیر و آب جاری در میان مسیر از دیگر زیبایی‌های این غار هستند. به احتمال زیاد به‌دلیل فضای تنگ بین کوه و شباهت دیواره‌های آن به غار، این جاذبه با نام غار زینگان شهرت دارد. دیدنیهای غار زینگانمنبع عکس: gardeshgari ۷۲۴. com. عکاس: ناشناسغار زینگان در اصل یک تنگه از دو طرف باز است که بیش از یک کیلومتر طول دارد؛ البته برخی از اهالی طول این غار را ۶ کیلومتر می‌دانند. غار روباز زینگان از همان ابتدا شما را با جذابیت‌های خود شگفت‌زده می‌کند؛ در ابتدای مسیر با ارتفاعات کوتاهی مواجه خواهید شد که روی آن‌ها گل و گیاه، سرخس و جلبک روییده است. پس از کمی پیمایش در غار وارد مسیر رودخانه می‌شوید. این مسیر را ادامه دهید تا به غار برسید. اگر در فصول گرم سال به غار زینگان سفر کردید، وارد آب خنک و زلال رودخانه شوید و از چشم‌انداز آب‌های روان و گیاهان روی دیواره‌ها لذت ببرید. داخل تنگه در برخی بخش‌ها آبچک‌هایی وجود دارند که از بالای کوه‌ها سرچشمه می‌گیرند؛ آبچک‌هایی که قطرات ریز آب از آن‌ها به‌سمت پایین می‌ریزد و به‌دلیل انعکاس نور خورشید حالتی جذاب و شبیه به بارش باران را خلق می‌کند؛ صحنه‌ای که سوژه‌ای زیبا برای عکاسی به شمار می‌آید. به‌علاوه تلفیق آب باران با خاک کف غار بویی شبیه به بوی باران را در فضا می‌پراکند که بسیار دلپذیر است. هوای داخل غار بسیار دلچسب و خنک است و بیش از ۲۰ درجه سانتی‌گراد با هوای بیرون اختلاف دارد؛ پس حتما لباس گرم و کفش مناسب به‌همراه داشته باشید. منبع عکس: salargroup. blogsky. com. عکاس: ناشناسدر غار زینگان دو آبشار به طول سه تا چهار متر وجود داردغار زینگان ایلام دارای دو آبشار به طول سه تا چهار متر است؛ آبشارهایی که از دل سنگ‌ها جاری هستند و منظره حیرت‌انگیزی را خلق کرده‌اند. در این منطقه به‌جز تنگه اصلی که به‌دلیل جاری بودن آب مشهور شده است، تنگه‌های جذاب دیگری نیز وجود دارند. آب جاری، دهلیزهای آبگیر، قندیل‌های متعدد و آبچک‌ها، سرخس‌ها و جلبک‌ها، گل‌ها و گیاهان و گل‌سنگ‌ها، همه و همه از زیبایی‌هایی هستند که در مسیر پرپیچ‌وخم این غار روباز در پیش روی چشمان شما قرار می‌گیرند. امکانات رفاهی اطراف غار زینگانغار زینگان در دل طبیعت و منطقه‌ای بکر قرار دارد؛ بنابراین امکانات خاصی در نزدیکی آن نیست. وسایل ضروری خود را از فروشگاه‌های داخل شهر در طول مسیر تهیه کنید تا دچار مشکل نشوید. منابع عکس‌ها: salargroup. blogsky. com. عکاس: ناشناستجهیزات مورد نیاز برای بازدید از غار زینگانآب آشامیدنی، بارانی و لباس ضدآب، تلفن همراه، داروهای شخصی، حوله، دمپایی و صندل، دوربین، زیرانداز، عینک آفتابی، لباس اضافه، میان‌وعده، کارت شناسایی، کفش اضافه، کلاه آفتابگیر، کوله‌پشتی یک‌روزه، کیسه زباله، کمک‌های اولیه و یک وعده غذای سبک قابل از جمله وسایل و تجهیزات پیشنهادی هستند که باید در زمان بازدید از غار زینگان به‌همراه داشته باشید. نکات بازدید از غار زینگانمنبع عکس: salargroup. blogsky. com. عکاس: ناشناسبرای طی کردن مسیر غار زینگان و گشت‌وگذار در منطقه به مهارت خاص و راهنما نیاز ندارید؛ البته بهتر است قبل از حرکت، شرایط آب و هوایی را بررسی کنید. بازدید از غار زینگان برای عموم افراد با سلامت جسمانی کامل مناسب است؛ اما به افراد توان‌یاب توصیه نمی‌شود؛ زیرا در برخی نقاط از این غار، امکان عبور ویلچر وجود ندارد. کوله‌پشتی سبک به‌همراه داشته باشید تا در زمان پیمایش غار اذیت نشوید. کفش مناسب طبیعت‌گردی و ترجیحا ضد آب به پا داشته باشید؛ زیرا در برخی نقاط ممکن است مجبور باشید از آب رد شوید. حتی در فصول گرم سال، لباس گرم به‌همراه داشته باشید؛ زیرا هوا در داخل غار بسیار خنک‌تر از بیرون است. منبع عکس: salargroup. blogsky. com. عکاس: ناشناسدرون تنگه و در تمام طول مسیر آب زلالی جاری است و در بیشتر قسمت‌ها باید از درون آب عبور کنید. مسیر در قسمت‌هایی بسیار تنگ می‌شود و به‌سختی می‌توان از آن عبور کرد. پیمایش کامل مسیر مساوی با خیس شدن بیشتر قسمت‌های بدن شما است؛ پس با آمادگی کامل به بازدید از این تنگه بروید. مراقب وسایل برقی و الکترونیکی خود باشید و برای جلوگیری از خیس شدن، آن‌ها را درون کیسه قرار دهید تا آسیب نبینند. بازدید از غار زینگان به افرادی که از مکان‌های تنگ و بسته می‌ترسند نیز توصیه می‌شود؛ زیرا این غار، روباز است. بازدید از تنگ زینگان به حدود دو ساعت زمان نیاز دارد. اگر تمایل به استراحت در طول مسیر دارید، لوازم ضروری را فراموش نکنید. در زمان بازدید از تنگ زینگان، زباله‌های خود (زباله‌تر مانند پوست میوه و غذا، پلاستیک، بطری آب معدنی، ته‌سیگار و غیره) را در طبیعت رها نکنید و سعی کنید چیزی جز ردپا از خود باقی نگذارید. فراموش نکنید که طبیعت امانتی برای نسل‌های آینده است و همه ما به‌عنوان یک گردشگر مسئولیت‌پذیر، وظیفه محافظت از آن را بر عهده داریم. آیا امکان اقامت در اطراف غار زینگان وجود دارد؟ منبع عکس: salargroup. blogsky. com. عکاس: ناشناسکمپینگ تنها گزینه اقامتی شما در نزدیکی غار زینگان استدر اطراف غار زینگان هیچ مکانی برای اقامت وجود ندارد؛ بنابراین توصیه ما به شما این است که پیش از غروب آفتاب بازدید از غار را تمام کنید و به اقامتگاه‌های روستاهای اطراف یاهتل‌های شهر ایلامبروید. اگر به کمیپنگ در طبیعت علاقه دارید، با به‌همراه داشتن وسایلی چون چادر، پتو، کیسه خواب، ظروف، وسایل گرمایشی و غیره، در طبیعت اطراف غار زینگان اتراق کنید و شبی به‌یادماندنی زیر آسمان بسازید. بهترین زمان بازدید از غار زینگانمنبع عکس: salargroup. blogsky. com.. عکاس: ناشناسبهار و اوایل تابستان بهترین زمان بازدید از غار زینگان هستند؛ زمانی از سال که رودخانه‌های پرآب و طبیعت سرسبز با آغوشی باز انتظار شما را می‌کشند. در فصل بهار بیشتر طبیعت‌گردان در اطراف غار چادر برپا می‌کنند و در طبیعت زمان می‌گذرانند. توجه داشته باشید که تابستان‌های این منطقه میزبان آب و هوایی بسیار گرم است و دمای بیرون از غار گاهی به ۵۰ درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد؛ اما هوای خنک داخل تنگه بسیاری از افراد را در روزهای گرم به‌سمت این جاذبه می‌کشاند. فصل زمستان در ایلام و مناطق اطراف سرد و بارانی است و خطر بروز سیل وجود دارد؛ پس بهتر است در این زمان از سال به‌هیچ‌وجه به سراغ غار زینگان نروید. برخی گردشگران فصل پاییز را برای سفر به غار زینگان انتخاب می‌کنند؛ زیرا طبیعت در این فصل به‌طرز جادویی زیبا است و هر بیننده‌ای را متحیر می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم که قبل ازسفر در فصل پاییزشرایط آب و هوا را بررسی و در صورت وجود بارندگی شدید سفر را به زمانی دیگر موکول کنید. جاهای دیدنی اطراف غار زینگانسد کنجان چمفاصله از غار زینگان:۳۳ کیلومتر (۳۵ دقیقه) آدرس: استان ایلام، شهر مهران، منطقه امیر آباد (مشاهده روی نقشه) سد کنجانچم از جاذبه‌های دیدنی شهر مهران در ۳۰ کیلومتری شهر مهران قرار دارد. این سد از نوع خاکی با هسته رسی با ۷۹ متر ارتفاع پی است که از بستر رودخانه نیز ۶۸ متر ارتفاع دارد و طول تاج آن ۲۴۰ متر است. دریاچه شکل‌گرفته پشت سد کنجان چم بسیار دیدنی است و گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. قلعه کنجانچمفاصله از غار زینگان:۵۸ ٫ ۶ کیلومتر (یک ساعت) آدرس: استان ایلام، ۱۵ کیلومتری شمال شهر مهران، منطقه امیر آباد (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: سایت گلونیقلعه کنجانچماز آثار ثبت‌شده ملی شهرستان مهران است که در میان تنگه‌ای موسوم به کنجانچم و در نزدیکی رودخانه کنجانچم قرار دارد. این قلعه در جاده ایلام مهران و در مسیر راه کربلا واقع‌شده است و قدمت آن به اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد. قلعه کنجانچم در سال ۱۳۲۶ هجری قمری به دستور غلام‌رضا خان ابوقداره، آخرین والی ایلام ساخته شد تا محل سکونت خاندان والی در فصل زمستان و همچنین مکانی برای گرفتن عوارض و مالیات باشد. قلعه کنجانچم با پلانی مستطیل‌شکل در یک طبقه با زیرزمین و به شیوه چهار ایوانی با سقف‌های قوس‌دار نیم‌دایره و طاق گهواره‌ای بنا شده است. این قلعه شامل اتاق‌های مرتبط به هم، حمام، برج نگهبانی و قسمت مسکونی و دیوان‌خانه می‌شود و سه ورودی و چهار برج دیده‌بانی دارد. نمای خارجی قلعه کنجانچم سنگی است و حمام آن در پشت ساختمان قلعه قرار دارد. این بخش از بنا شامل سه اتاق، یک راهرو اختصاصی و خزینه می‌شود که از طریق کانال و تنبوشه‌های سفالی آب آن تامین می‌شده است. استراحتگاه، اندرونی، حرم‌سرا، اصطبل، سیاه‌چال، حمام، مطبخ و شاه‌نشین و هشتی از دیگر بخش‌های این قلعه هستند. دره ویژدرونفاصله از غار زینگان:۶۰ کیلومتر (۶۳ دقیقه) آدرس: استان ایلام، ۲۰ کیلومتری شهر ایلام، کنار سد چم گردلان (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: خبرگزاری مهر. عکاس لیلا قدرت اللهی فرددره ویژدرون یکی ازجاهای دیدنی ایلاماست که در فاصله ۲۰ کیلومتری شهرستان ایلام و در کنار سد زیبای چم گردلان و در قسمت پایین‌دست خروجی این سد در نزدیکی روستای مهر شهرستان ملکشاهی قرار دارد. «ویژ» در زبان کردی به‌معنای عمیق و «درون» به‌معنای دره است؛ بنابراین ویژدرون به دره‌ای عمیق با ارتفاع زیاد ترجمه می‌شود. البته شاید دلیل دیگر نام‌گذاری این دره، وزش بادهای زیاد این منطقه باشد؛ زیرا ویژ معنای باد نیز می‌دهد. دره ویژدرون مکانی افسانه‌ای و ناشناخته است که با وجود دیواره‌ها، صخره‌های عظیم و بلند و گذرگاه‌های تنگ، باریک و پیچ‌درپیچ شما را میخکوب خواهد کرددره ویژدرون مکانی افسانه‌ای و ناشناخته است که تا چند سال قبل برای مردمان محلی منطقه نیز شناخته‌شده نبود. در این دره شگفت‌انگیز با تماشای دیواره‌ها، صخره‌های عظیم و بلند و گذرگاه‌های تنگ، باریک و پیچ‌درپیچ میخکوب خواهید شد. به‌علاوه وزش بادها در لابه‌لای صخره‌ها، هولناکی این جاذبه را دوچندان می‌کند. دره ویژدرون در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریا قرار دارد و با طول ۶ کیلومتر بسیار بزرگ است. ارتفاع صخره‌های ویژدرون در برخی نقاط به ۲۰۰ متر نیز می‌رسد. سنگ‌های این دره جنس آهکی با ترکیبات کربنات کلسیم دارند و غنی‌ترین مخزن نفتی ایران و خاورمیانه و یکی از غنی‌ترین مخازن کربناته جهان به شمار می‌روند. دره ویژدرون دارای تنوع گیاهی و جانوری فرلوانی است و انواع جانوران مانند خرس، پلنگ، گرگ، گراز و … در آن زندگی می‌کنند. این منطقه در حال حاضر به‌دلیل حمایت و جلوگیری از شکار بی‌رویه حیات وحش و حفظ و گسترش زیستگاه گونه‌های در خطر انقراض، از سال ۱۳۹۶ به‌مدت پنج سال جزو مناطق ممنوعه استان ایلام به شمار می‌رود و شکار و تیراندازی در آن ممنوع است. صخره‌نوردی، دره‌نوردی، شنا، عکاسی و قایق‌سواری از محبوب‌ترین تفریحات در دره ویژدرون هستند. تنگ رازیانه ایلامفاصله از غار زینگان:۸۳ ٫ ۵ کیلومتر (۸۰ دقیقه) آدرس: استان ایلام، دره شهر، محدوده روستای چنار باشی و رود تنگه گرآب (مشاهده روی نقشه) عکاس: امین علیانتنگه رازیانهدر کیلومتر ۵۰ جاده ایلام به دره شهر و در محدوده روستای چنار باشی و رود تنگه گرآب قرار دارد. چشم‌انداز تنگه از غرب به‌سمت قله ۲ , ۷۹۰ متری کبیر کوه و از شرق به‌سمت قله ۱ , ۷۷۲ متر کوه سیوان است. این تنگه پرپیچ و خم، بیش از سه کیلومتر طول دارد و عرض آن در بخش‌های مختلف آن از یک تا ۶ متر متغیر است؛ به‌علاوه ارتفاع دیواره‌های آن نیز به ۱۵ تا ۳۰ متر می‌رسد. دیواره‎های تنگه رازیانه از جنس آهک و ترکیبات کربنات کلسیم هستند. تنگه رازیانه با طبیعتی بی‌نظیر از مناطق ژئوتوریسم استان ایلام به شمار می‌رود و یکی از زیستگاه‌های مناسب برای پرندگان مهاجر و بومی و حیواناتی همچون راسو، سمور، کل، بز، شغال، کاراکال و گربه وحشی است. در سال ۱۳۸۸، ۷۵ هکتار از اراضی تنگه رازیانه به‌عنوان اثر طبیعی ملی به ثبت رسیده است. اگر تاکنون از غار زینگان دیدن کرده‌اید، اطلاعات و نظرات خود را با ما و دیگر کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. نویسنده: نگین توکلیعکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاس: علی رحمتی) پرسش‌های متداولغار زینگان کجاست؟ استان ایلام، شهر مهران، بخش صالح‌آباد، پنج کیلومتری روستای صالح آبادبهترین زمان سفر به غار زینگان کدام فصل است؟ بهار و اوایل تابستاندر اطراف غار زینگان چه امکاناتی وجود دارد؟ این منطقه کاملا بکر است و هیچ امکاناتی در آن نیست. در اطراف غار زینگان کجا اقامت کنیم؟ اقامتگاه‌های بومگردی روستاهای اطراف یا هتل‌های شهر ایلام

مهران

بازارچه مرزی مهران

ایلام، مهران

بازارچه مرزی مهران، با وسعت ۱۴ هکتار در نقطه صفر مرزی بهرام آباد درتیرماه سال ۸۲ راه‌اندازی شد و فعالیت‌های اقتصادی و تردد زوار در این منطقه رسمیت یافت. این بازارچه که ازجاهای دیدنی مهرانبه شمار می‌رود، از سال ۱۳۸۲ با مدیریت فرمانداری شهر مهران عملا فعالیت اقتصادی خود را با کشور عراق شروع کرده است. بازارچه مهران ۱۲۳ غرفه دارد که از این تعداد ۱۱۰ غرفه فعال هستند و ۱۳ غرفه دیگر به دلیل نامناسب بودن بنا مورد استفاده نیستند.

مهران

سد کنجان چم

ایلام، ۳۰ کیلومتری شهر مهران

سد کنجانچم ازجاذبه‌های گردشگری مهراندر ۳۰ کیلومتری شهر مهران واقع‌شده است. این سد از نوع خاکی با هسته رسی است که ۷۹ متر ارتفاع پی دارد که بستر رودخانه نیز ۶۸ متر و دارای طول تاج ۲۴۰ متری است.

مهران

قلعه کنجانچم

ایران، استان ایلام، ۱۵ کیلومتری شمال مهران، جاده ایلام-مهران، مسیر راه کربلا

قلعه کنجانچم ازجاهای دیدنی ایلامبه شمار می‌رود و در ۱۵ کیلومتری شمال شهر مهران در منطقه امیرآباد در میان تنگه‌ای موسوم به کنجانچم و در نزدیکی رودخانه کنجانچم ساخته‌شده است. این قلعه در جاده ایلام-مهران در مسیر راه کربلا قرار دارد. سابقه قلعه کنجانچم به اواخر دوره قاجار می‌رسد. این قلعه در سال ۱۳۲۶ هجری قمری به دستور غلام‌رضا خان ابوقداره آخرین والی ایلام ساخته شد. قلعه مزبور به قصد سکونت خاندان والی در فصل زمستان ساخته شد که مقر حکومتی خود را در آن قرار داد و برای گرفتن عوارض و مالیات از آن استفاده کرد. این اثر در ۲۲ تیر ماه ۱۳۹۷، به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی مهرانبا شماره ثبت ۲۷۴۳ در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت ملی شد. امروزه این قلعه با خلاقیت، ابتکار و بازاریابی مناسب به یکی از مراکز مهم گردشگری کشور تبدیل‌شده است. تلفیق مناظر اطراف با نمای قلعه، جلوه‌ای زیبا به این مکان گردشگری داده است. معماری قلعه کنجانچمقلعه کنجانچم با پلان مستطیل شکل به شیوه چهارایوانی با سقف‌های قوس‌دار نیم‌دایره و طاق گهواره‌ای بنا شده استقلعه کنجانچم دارای ابعاد مستطیلی و در یک طبقه با زیرزمین ساخته‌شده است. قلعه به شیوه چهارایوانی با سقف‌های قوس‌دار نیم‌دایره و طاق گهواره‌ای بنا شده است. قلعه کنجانچم شامل اتاق‌های مرتبط به هم، حمام، برج نگهبانی و قسمت مسکونی و دیوان‌خانه است. قلعه سه ورودی دارد و دارای چهار برج دیده‌بانی است. تمام اتاق‌های قلعه به وسیله درهای تو در تو به هم وصل شده است و ارتباط ورودی به تمام اتاق‌ها و حیات اصلی به وسیله راهروهای پوشیده صورت می‌گیرد. نمای خارجی آن از سنگ تشکیل‌شده است. حمام قلعه کنجانچم نیز در پشت ساختمان قلعه ساخته‌شده است. این بخش از بنا شامل سه اتاق، یک راهرو اختصاصی و خزینه است که از طریق کانال و تنبوشه‌های سفالی آب آن تامین می‌شده است. مصالح به کار رفته در ساخت این حمام سنگ و گچ بوده‌اند. در طراحی قلعه فضاهای مختلف مورد نیاز مثل استراحتگاه، اندرونی، حرمسرا، اصطبل، سیاه‌چال، حمام، مطبخ و شاه-نشین و هشتی در نظر گرفته‌شده است. سرویس بهداشتی در فضای داخل برج نگهبان قرار دارد. مصالح به کار رفته در قلعه تماما بومی بوده و در همان محل تهیه شده‌اند. عکس از خبرگزاری گلونیورودی قلعهقلعه کنجانچم بنایی درون‌گراست با چهار برج دیده‌بانی استدر میانه طول جنوب شرقی قلعه، ورودی زیبایی با کمی شکستگی رو به بیرون وجود دارد که تاکید بیشتری را القا می‌کند. ورودی با نمایی با دو جرز پیش‌آمده در طرفین درگاه و دو طاق‌نمایی که جزرها را به دیواره اصلی قلعه متصل می‌کند زیبایی خاصی دارد. در پس درگاه، ورودی هشتی جای دارد که با چرخشی ۹۰ درجه به دالان ارتباطی منتهی به حیاط، متصل می‌شود. فضای ورودی شامل پیش‌تاق، درگاه، سکو و هشتی و … است. قلعه کنجانچم، دارای معماری درون‌گراست و بیرونی آن کاملا ساده و فاقد هرگونه تزیین ساخته‌شده است. چهار برج دیده‌بانی در چهار راس بنا، ساخته‌شده است. نصب کنگره‌های دیده‌بانی بر روی دیوار، داشتن دست‌انداز بلند دیوار از لبه خارجی و تعبیه نمودن سوراخ‌هایی به صورت اریب برای نگهبانی و حراست از تمامی اضلاع قلعه به خوبی نمایان است و بنا را از یکنواختی خارج کرده است. عکس از سایت گلونیتزیینات قلعهگچ‌بری در نقوش ساده، تلفیق خطوط و گل برگ‌های ریز در اطراف طاق‌نماها و بدنه‌های دیوار قلعه، از تزیین‌های داخلی اتاق‌هاستقاب‌بندی اطراف طاق‌های ورودی قلعه با آجر و سطح داخلی آن به صورت گلچین آجری در نقش حصیری نماکاری شده و در لبه قوس یک گره چینی آجری کار شده است. نمای سر در تمام اتاق‌های قلعه که رو به حیاط مرکزی هستند، به همین روش، قاب‌بندی و تزیین شده‌اند. قاب‌بندی آجری در نمای دیوار هشتی ضلع شمال شرقی و قوس‌های نیم‌دایره از نوع گچی در فضاهای بین قوس‌ها بخش دیگری از تزیین‌های آجری در قلعه است. وجود گچ‌بری در نقوش ساده، تلفیق خطوط و گل‌برگ‌های ریز در اطراف طاق‌نماها و بدنه‌های دیوار قلعه، از تزیین‌های داخلی اتاق‌هاست. عکس از سایت گلونیمرمت قلعهقلعه تاریخی کنجانچم به دستور غلامرضاخان ابوقداره، آخرین والی ایلام به‌عنوان قلعه زمستانی قاجار ساخته شد که بعدها مقر حکومت برای دریافت مالیات و عوارض، مورد استفاده والی قرار گرفتقلعه تاریخی کنجانچم در سال ۱۳۸۵ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مرمت شد. تسطیح و رکلاژ سطوح خاک‌ریزی و خاک‌برداری پی‌ها-پی‌کنی کانال کشی-تهیه و نصب بلوک‌های بتنی جدولی با بندکشی، تهیه و اجرای بتن پشت جدول، تهیه و اجرای کرسی چینی، تهیه و اجرای لوله برق، تهیه و اجرای لوله آب، تسطیح و رگلاژ مسیر دسترسی، آجرفرش اطراف قلعه همراه بندکشی و اجرای آب‌نما از جمله خدمات عملیاتی است که روی این قلعه انجام شد. عملیات مرمت قلعه همچنین شامل دیوارچینی ضلع غربی، تعمیرات داخل اتاق‌ها، مرمت حوض حیات، هدایت آب‌های داخل به خارج قلعه و قسمتی از سقف قلعه می‌شد. نوع مصالح استفاده‌شده برای مرمت قلعه استفاده از سنگ‌های رودخانه‌ای و گچ نیم‌کوب بوده است. قلعه کنجانچم که به دستور غلامرضاخان ابوقداره، آخرین والی ایلام به‌عنوان قلعه زمستانی در عصر قاجار ساخته‌شده بود، به دلیل بارش باران و وقوع سیل در سال ۱۳۹۴ نیز دچار آسیب شد و با وجود استحکام فراوانی که داشت به دلیل برخورد ساعقه به آن، دیوار جنوبی قلعه، به طول ۱۵ متر تخریب شد. عکس از سایت دنیای گردشگریقلعه کنجانچم دارای پتانسیل بالا در زمینه جذب گردشگر است که با سرمایه گذاری بر روی آن می‌توان بخشی از نیازهای اقتصادی شهر مهران را مرتفع کردمهران یکی از شهرستان‌های جنوبی استان ایلام است که آثار ارزشمند تاریخی توام با موقعیت ویژه مرزی از نظر تردد و مبادلات تجاری دارد. با این وجود، مهران همچنان عنوان منطقه محروم را یدک می‌کشد. یکی از آثار ازرشمند در این منطقه قلعه کنجان‌است که مربوط به سلسله محلی والیان پشتکوه است که در اواخر قاجاریه بنا نهاده شده است. این قلعه دارای پتانسیل بسیار بالا برای تبدیل شدن به یک مکان گردشگری است. با سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری تاریخی-فرهنگی امروزه می‌توان بخشی از نیازهای شهرستان در حوزه اقتصاد و اشتغال را مرتفع ساخته و با ورود آثار تاریخی گذشته به زندگی روزمره، می‌توان مهمترین گام را در حفظ و صیانت از این منابع تاریخی ارشمند برداشت. عکس‌های گالری از ایسنانویسنده: زهرا آذرنیوش

مهران

فرودگاه مهران

ایلام، مهران

شهر مهران به دلیل قرار گرفتن در دشت و زمین‌های حاصل خیز از حدود ۶ دهه قبل بود که نخستین فرودگاه مهران به متراژ ۲۷۴ هکتار با طول باند ۱۵۰۰ متر با کاربری هواپیماهای سمپاشی ساخته شد تا اینکه با منسوخ شدن پرواز این نوع از هواپیماها، کم‌کم این مکان به یک فرودگاه متروکه تبدیل شد. فرودگاه بین‌المللی مهران روی باند مطالعات آبان ماه سال ۹۳ بود که مشاور ارشد رییس‌جمهور در بازدید از این فرودگاه در مرز بین‌المللی مهران خبر از احیا و بازسازی دوباره آن داد.

مهران

منطقه حفاظت‌شده کولک

ایران، استان ایلام، شهرستان مهران‎، بخش صالح‌آباد

منطقه شکار ممنوع کولک ۷۶ هزار هکتار مساحت دارد، که ۵۰ هزار هکتار آن به منطقه حفاظت‌شده ارتقا یافت. منطقه حفاظت‌شده کولک ازمکان‌های دیدنی ایلامبه شمار می‌رود و در ۸۰ کیلومتری جنوب غرب شهر ایلام و ۲۰ کیلومتری شمال شهر مهران قرار گرفته است. این منطقه در حد فاصل رودخانه‌های مرزی کنجانچم و گدارخوش با اکوسیستم‌های کوهستانی و تپه ماهوری واقع‌شده و به دلیل ویژگی‌ها و قابلیت‌های زیستی بالا در دو دوره ۵ ساله شکار ممنوع اعلام شد. این منطقه از نظر چرخه زیستی، و وجود حیات وحش، وجود گونه‌های کل، بز، قوچ و میش بسیار حایز اهمیت است و موقعیت ممتازی جهت تکثیر گونه‌های باارزش در معرض خطر انقراض دارد. نزدیکی به منطقه نمونه گردشگری زینکان و شهر زیارتی صالح‌آباد از یک‌طرف و قرار گرفتن در نوار مرزی با کشور عراق از سوی دیگر از ویژگی‌های ممتاز این منطقه است. منطقه حفاظت‌شده کولکمنطقه حفاظت‌شده کولک منطقه‌ای است که زیستگاه‌های متعددی دارد و وحوش متنوعی را در خود جای داده استمنطقه حفاظت‌شده کولک ازجاهای دیدنی مهرانبه شمار می‌آید و منطقه‌ای است که زیستگاه‌های متعددی دارد و وحوش متنوعی را در خود جای داده است. وحوش منطقه کولک، اغلب در زیستگاه‌های مشرف بر خاک عراق و زیستگاه‌های خارج از مرز از امنیت بیشتری برخوردارند. کوه‌ها و دره‌های این منطقه بهترین زیستگاه‌ها برای انواع وحوش از جمله خرس، گراز، کل و بز، سیاه‌گوش و پلنگ محسوب می‌شوند. وجود مراتع عالی، پناهگاه‌های مناسب، منابع آب کافی، وجود مسیرهای مناسب جهت مهاجرتهای فصلی، وضعیت توپوگرافی و … عواملی هستند که باعث شده‌اند زیستگاه‌های این منطقه علیرغم مورد تهاجم بودن همیشگی از سوی متخلفین و نیروهایی که سهولت امکان تردد و امکان دسترسی و گشت‌وگذار به داخل منطقه (و حتی خارج از مرز) را دارند، هنوز تعداد قابل ملاحظه‌ای از جمعیت کل و بز و قوچ و میش را در خود نگهداری نماید که این مهم به لحاظ موقعیت خاص زیستگاه‌های آن بوده و گرنه امکانات کنترل و نظارت بر این منطقه با توجه به وسعت زیاد آن و محدودیت‌های فراوان، علیرغم تلاش‌های مستمر و دلسوزانه گارد اجرایی محیط‌زیست استان به حدی نیست که جوابگوی نیاز آن باشد. عکس از سایت بیابان‌ها و کویرهای ایرانمنطقه شکار ممنوع کولک به منظور حفظ و تکثیر نسل جانوران وحشی و احیای رستنی‌ها با اعمال محدودیت شکار و تیراندازی به مدت ۵ سال منطقه حفاظت‌شده و تحت کنترل محیط‌زیست ایلام قرار گرفتمنطقه شکار ممنوع کولک به منظور حفظ و تکثیر نسل جانوران وحشی و احیا رستنی‌ها بویژه اعمال محدودیت شکار و صید و تیراندازی برای حفظ اکوسیستم طبیعی به مدت ۵ سال به عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام و تحت نظارت، حفاظت و کنترل ماموران اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان ایلام قرار گرفت. وضعیت ژئومورفولوژی منطقه مورد مطالعه متاثر از روند ساختارهای زمین‌شناسی آن است که از روند کلی زاگرس تبعیت می‌کند. پیچ‌خوردگی رشته‌کوه‌های منطقه به گونه‌ای است که امتداد شمال غرب به جنوب شرق را محورهای طاقدیس‌ها و ناودیس‌ها تشکیل می‌دهند. به این شکل، ارتفاعات موجود در منطقه واجد چنین روندی هستند که در نتیجه تاثیر خود را بر سایر موارد مانند رودخانه‌ها و به طور کلی شبکه زهکشی موجود در منطقه و جهت‌گیری ارتفاعات و دره‌ها باقی خواهند گذارد. اقلیم منطقه کولکبیش از ۵۰ درصد منطقه حفاظت‌شده کولک کوهستانی است. کوه‌های کم ارتفاع و دره‌های متعدد، مناظر زیبا و دلکشی را ایجاد کرده که ارزش گردشگری داردمنطقه حفاظت‌شده کولک منطقه‌ای کوهستانی و دشتی از سلسله جبال زاگرس است که سیمای آن از ارتفاعات و تپه ماهورهای ناهمگن و دره‌های عمیق تشکیل‌شده است. در ارتفاعات مختلف سیمای طبیعی منطقه نیز متفاوت خواهد بود. حداقل ارتفاع منطقه حفاظت‌شده پیشنهادی ۲۰۰ متر از سطح دریا و حداکثر ۱۰۴۰ متر از سطح در ارتفاع دارد. پستی و بلندی منطقه حفاظت‌شده در تمام سطح منطقه یکسان نبوده و بیش از ۵۰ درصد آن کوهستانی است. کوه‌های کم ارتفاع و بریده بریده و دره‌ها متعددی که در سطح منطقه است، مناظر زیبا و دلکشی را ایجاد کرده که ارزش گردشگری و زیبایی‌شناختی دارد. این منطقه به لحاظ داشتن منابع آبی، آثار تاریخی، فرهنگی و آثار فیزیکی - طبیعی جلوه‌های زیبایی را ایجاد کرده که دارای ارزش اکوتوریستی است. در منطقه شکار ممنوع عوامل طبیعی از قبیل افزایش تبخیر و تعریق بالا یک اکوسیستم طبیعی را پدید آورده‌اند. با توجه به رشد جمعیت و افزایش بهره‌وری و فشار بر منابع طبیعی منطقه تخریب‌هایی را سبب شده که نتیجه کلی آن نابودی تدریجی گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری در عرصه طبیعی منطقه است. بهره‌برداری بدون فکر از منابع طبیعی و محیط‌زیست منطقه در گذشته‌های دور و نزدیک، موجب شده محیط‌زیست در گستره مورد نظر به دلیل فشارهای مضاعف که بر آن وارد شود بویژه چرای مفرط احشام و شکار و صید توان واقعی خود را از دست بدهد. از سوی دیگر کشاورزی در زمین‌های شمال شرق و شمال غرب منطقه شخم زدن در امتداد شیب‌ها عاملی جهت زیاد شدن عوامل فرسایش و بروز جریانات سطحی و سیلاب‌ها با شدت بیشتری شده است. به عنوان مثال، کشاورزان مناطق سرنی و صالح‌آباد قسمت‌هایی از مراتع سرسبز حاشیه‌ای مجاور محدوده ممنوعه را شخم زده و آنها را به زمین‌های زراعی کم بازده تبدیل کرده‌اند. گونه‌های حیوانی منطقه کولکمنطقه حفاظت‌شده کولک، زیستگاه‌های متعددی دارد و وحوش متنوعی را در خود جای داده است. وحوش اغلب در زیستگاه‌های مشرف بر خاک عراق و زیستگاه‌های خارج از مرز از امنیت بیشتری برخوردارند. کوه‌ها و دره‌های منطقه بهترین زیستگاه‌ها برای انواع وحوش از جمله خرس، گراز، کل و بز، سیاه گوش و پلنگ هستند. وجود مراتع خوب، داشتن پناه‌گاه‌های مناسب، وجود منابع آب و مسیر مهاجرت فصلی و … عواملی هستند که زیستگاه‌های این منطقه را علیرغم مورد تهاجم بودن، امکان و توان نگهداری گونه‌های مختلف حیوانات را در خود داشته است. عکس از سایت دیده‌بان حقوق حیواناتمنابع آبی منطقه کولکمنابع آبی منطقه حفاظت‌شده کولک از طریق رودخانه‌های فصلی و دائمی تامین می‌شوند. این رودخانه‌ها شامل رودخانه کنجانچم، سرخ‌رود و گدارخوش و چشمه‌های کوچکتر می‌شوندمنابع آبی منطقه از طریق رودخانه‌ها تامین می‌شوند که رودخانه‌های دایمی و فصلی را در بر می‌گیرند. یکی از این رودخانه‌ها، رودخانه گدارخوش است که از ارتفاعات کوه گنو سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه از ۲۵ کیلومتری شمال غرب دشت صالح‌آباد عبور می‌کند. متوسط روان آب رودخانه در ایستگاه تخت خان حدود ۵ متر مکعب در ثانیه و ۱۴۹ میلیون متر مکعب در سال است. رودخانه شور شیرین مرز میانی منطقه حفاظت‌شده کولک را تشکیل می‌دهد و پس از به هم پیوستن انشعابات مختلف در طول مسیر خود زهکش اصلی محورهای شرق و غرب منطقه را در بر می‌گیرد و به سرخ‌رود نیز شهرت دارد. رودخانه کنجانچم از دیگر رودخانه‌هایی است که در مسیر منطقه حفاظت‌شده کولک است و مراتع آن را سیراب می‌کند. سرچشمه این رودخانه در داخل کوه‌های قلارنگ و چمن‌گیر ایلام در نقطه‌ای در شرق روستای طولاب با اختلاف ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دریا و عرض شمالی ۳۳ / ۳۵ و طول شرقی ۴۶ / ۳۳ درجه واقع‌شده و در طول مسیر خود سرشاخه‌های دیگری نیز به آن اضافه می‌شوند. علاوه بر رودخانه‌های مزبور، چشمه‌های بسیار دیگری نیز در داخل و در مجاورت منطقه ممنوعه وجود دارند. این چشمه‌ها به نحوی در سرتاسر محدوده منطقه از لحاظ برخورداری از منابع آب مصرفی هیچ محدودیتی ندارند. منطقه حفاظت‌شده کولک منطقه‌ای بکر و نمونه در زمینه حفظ و تکثیر گونه‌های نایاب گیاهی و حیوانات وحشی است. حفظ این منطقه و نمونه‌های آن از مهم‌ترین اهداف حفظ این منطقه طبیعی است. این منطقه به قصد حفظ این گونه‌های کمیاب، به منطقه‌ای حفاظت‌شده و قابل کنترل تبدیل‌شده است. این منطقه دارای طبیعتی زیبا و چشم‌اندازی رویایی است که هر طبیعت‌گرد و گردشگر علاقمند به این مناطق را به سمت خود جذب می‌کند. نویسنده: زهرا آذرنیوش

مهران

امامزاده سید حسن بن موسی کاظم

ایلام، ۳ کیلومتری جاده مهران–دهلران

آستان متبرک امامزاده سید حسن (ع) فرزند بزرگوار امام موسی کاظم (ع) در سه کیلومتری جاده مهران–دهلران واقع‌شده است. این بقعه بر اساس سنگ نوشته‌ای که در آن وجود دارد مربوط به دوره قاجار و ازجاهای دیدنی مهرانبا هشت شبستان و گنبدهای کوچک و آینه‌کاری است که یک گنبد بر روی ضریح مطهر وجود دارد که با معماری زیبای ایرانی و آینه‌کاری شده ساخته است. این مکان سه در ورودی از ضلع شمالی و شرقی و غربی دارد و در اصلی ضلع شمالی ضریح است که دارای یک ایوان زیبا و کاشی‌کاری شده است.

دهلران

چشمه‌های آبگرم دهلران

ایران، استان ایلام، ۳ کیلومتری دهلران

چشمه‌هایآبگرمدرمانیوگوگردی دهلران ازمکان‌های دیدنی ایلاماست ودر فاصله ۳ کیلومتریاز شهر دهلران در استان ایلام در دامنه کوهسیاهکوه ونزدیکبهغار خفاشقرار دارد. اینچشمه آبگرم بادمایحدود ۵۰ درجهسانتی‌گراددارایچشمه‌هایبهداشتیآبگرم واستخرهایلجندرمانیبوده که ازاهمیتدرمانیخاصیبرخوردار است. آب چشمه‌های آبگرم دهلراندر طول روز با توجه به انعکاسنور خورشیدبهصورتهفترنگخود را نشانمی‌دهد. از خواصدرمانیاینچشمهبرایرماتیسم، حساسیت، دمل، زخم‌هاو همچنینشکستگیاستخوان وکوفتگیبسیار موثر است. اماکسانیکه دچارناراحتی‌هایقلبیهستند به‌علت گوگردزیاددر منطقهبایداز چشمهاستفاده نکنند. هماکنونشهرداریتاسیساتیدر آنجا احداث کرده است کهبهخصوصدرایامبهار و زمستانمورداستفادهقرار می‌گیرد. اینچشمه‌هایآبگرمبهصورترودخانه درپاییندشت سرد شده و به نامسرگرویاسرگراببرایمصارفکشاورزیو گوسفندان استفادهمی‌شودوحتیاینتغییررنگ روزانه آب گرمبهصورتیکضرب‌المثلمحلیدرآمدهکهمیگویندافرادیکهدارایماهیتنیستندمانند آب گرم دهلرانهستیکه روزانه بهچندرنگتغییرمیکند هنوزبررسیعلمیوفراگیریدرباره آنانجامنشدهوهم اکنونحمامیازسویشهرداریدهلران احداثگردیدهولیبا توجه بهاینکهباروش‌هایعلمیانجامنگردیدهدر حالفرسودهشدنبه‌علت گوگردزیاداست. بیشتر اوقاتبهویژهدرهوایمعتدلبویگوگردیاینچشمه‌هافضایشهر رادربرمی‌گیردوجریاناینآبدر جنوبغربیدهلران منطقه شورهزاریرا به وجود آورده کهپوشیدهاز گیاهانگز است. اینمنطقهدر سایتگردشگریشهرستان دهلرانقرار دارد، حتیگل‌هاوگیاهانمنطقه درسایتمربوطهاز شهرستاندهلران تا اطرافچشمه‌هایآبگرم ازاهمیتخاصیبا توجه به وجود آبگرم برخوردار است. اینچشمه‌هادارایآبیاست که با خواصگوگردیاز دلزمینمی‌جوشدو درمسیررودخانهنیزآبمعدنیجریاندارد. سالانهخصوصادرایامنوروز و زمستان هزاران نفر ازاطرافواکنافوشهرستان‌هاواستان‌هایهم‌جوارمنطقه را موردبازدیدقرارمی‌دهند. در چند سال گذشته هم باتجهیزآن و سروسامان گرفتناینآبگرم در جذب گردشگرهرچنداندکاقداماتیمثبتانجامگرفتهاست. نیازاست دولت به کمکسرمایهگذارانخصوصیو مشتاقو در جهتایجادتاسیساتو امکاناترفاهیوتفریحیجهت جذب گردشگرخارجیو داخلیو نزدیکیبهکشور عراقاز آناستفاده مناسب شود. مسیر دسترسی به چشمه‌های آبگرم دهلرانچشمه‌های آبگرم دهلرانازجاهای دیدنی دهلرانمحسوب می‌شوند که در فاصله ۳ کیلومتریاز شهر در دامنه کوهسیاهکوه ونزدیکبهغارخفاشقرار دارد. فاصله دهلران در استان ایلام تا تهران در استان تهران حدود ۷۹۱ کیلومتر است که طی این مسیرحدود ۹ ساعت و ۳۲ دقیقه طولمی‌کشد. در این سفر ساده‌ترین مسیر آن است که مسیر تهران به اراک را در پیش‌گرفته و سپس راهی خرم‌آباد و دزفول شوید. پس از آن خود را به شهر دهلران در جنوب استان ایلام رسانده و با طی مسیری کوتاه به آبگرم دهلران خواهید رسید. عکس‌های گالری از لیلا قدرت‌الهی فردنویسنده: عماد جعفری

دهلران

آبشار آبتاف

ایران، ایلام، دهلران، مسیر میمه به پهله زرین‌آباد، نزدیکی روستای زرآب

آبشار آبتاف در مسیر میمه به پهله زرین‌آباد، شهرستان دهلران واقع‌شده است. از این آبشار به‌عنوان یکی از زیباترین آبشارهای استان ایلام وجاهای دیدنی دهلرانو یکی از آبشارهای بزرگ کشور یاد می‌شود. همچنین فضای پیرامون آبشار آبتاف یکی از تفرجگاه‌های محبوب استان به‌شمار می‌رود.