url
stringlengths 37
41
| id
stringlengths 1
5
| text
stringlengths 2
134k
| title
stringlengths 1
120
|
|---|---|---|---|
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74203 | 74203 | A-Q
Gilbert Bani (tí wọ́n bí ní August 1, 1986), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì jẹ́ A-Q, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Naijiria àti akọrinsílẹ̀. | A-Q |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74204 | 74204 | Greg Grunberg
Gregory Phillip Grunberg (tí a bí ní ọjọ́ kọkànlá oṣù keje ọdún 1966) jẹ́ òṣèré ọmọ orílẹ̀ èdè Amẹ́ríkà tí ó gbajúmọ̀ fún ipa rẹ̀ gẹ́gẹ́ bi Eric Weiss nínú eré ABC tí àkọlé rẹ̀ jẹ́ "Alias", Matt Parkman nínú eré NBC tí àkòrí rẹ̀ jẹ́ "Heroes", Temmin "Snap" Wexley nínú ' àti ', àti Phil nínú "A Star Is Born". Ó farahàn nínú ọ̀pọ̀lọpọ̀ eré tí J. J. Abrams, ẹni tí ó jẹ́ ọ̀rẹ́ rẹ̀ dárí bi àpẹẹrẹ, "Felicity" nínú Sean Blumberg. Ó tún ṣeré nínú eré Showtime tí àkọ́lé rẹ̀ jẹ́ "Masters of Sex".
Ìpìlẹ̀ rẹ̀.
A bí Grunberg ní ìlú Los Angeles, California, sínú ìdílé Sandy ("née" Klein) àti Gerry Grunberg wọ́n sì tọ dàgbà ní ìlànà Júù. Ó lọ ilé-ìwé University High School ní West Los Angeles. | Greg Grunberg |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74205 | 74205 | Leslie Schofield
Leslie Schofield (tí a bí ní ọjọ́ kejìlá oṣù kejìlá ọdún 1938) jẹ́ òṣèré ọmọ orílẹ̀ èdè Britain tí ó gbajúmọ̀ ní United Kingdom fún ipa rẹ̀ gẹ́gẹ́ bi Jeff Healy nínú soap opera "EastEnders", ó kó ipa yìí láàrin ọdún 1997 sí 2000. Ó farahàn nínú "EastEnders gẹ́gẹ́ bi Brain Wicks" ní ọdún 1988 àti 1989.
Schofield kó ipa Chief Bast nínú eré "" ní ọdún 1977. Ó tún farahàn nínú "Star Wars Holiday Special". Àwọn eré míràn tí ó ti farahàn ni "The Body Stealers" (1969), "Twinky" (1969), "Villain" (1971), "The Ruling Class" (1972), "The Glitterball" (1977), "The Wild Geese" (1978), "Force 10 from Navarone" (1978), "Silver Dream Racer" (1980), "Dead Man's Folly" (1986), "Doctor Who", "The War Games" (1969) "The Face of Evil" (197"àti", "bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ." àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. | Leslie Schofield |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74206 | 74206 | Garrick Hagon
Garrick Hagon (; tí a bí ní ọjọ́ Kẹtàdínlọ́gbọ̀n oṣù kẹsàn-án ọdún 1939) jẹ́ òṣèré ọmọ orilẹ̀-èdè Britain àti Canada, ó gbajúmọ̀ fún ipa rẹ̀ gẹ́gẹ́ bi Biggs Darklighter nínú "Star Wars: A New Hope". Àpẹẹrẹ àwọn eré tí ó ti kópa ni "Batman", "Spy Game", "Me and Orson Welles" àti "The Message". Òun ni ó kópa Ky nínú eré "The Mutants", ó sì kópa Simon Gerrard, ọkọ Debbie Aldridge nínú eré tí àkọ́lé rẹ̀ jẹ́ "The Archers".
Ìpìlẹ̀ àti Iṣẹ́ rẹ̀.
Wọ́n bí Hagon ní London, England, wọ́n sì tọ dàgbà ní Toronto, Ontario, Canada, níbi tí ó ti lọ ilé ìwé UTS àti Trinity College (Hon. English, 1963). Ó ṣeré pẹ̀lú Alec Guinness nínú eré"Richard III" ní Stratford Festival, èyí tí ó mú kí ó gba àmì-ẹ̀yẹ Tyrone Guthrie Award ní ọdún 1963. | Garrick Hagon |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74207 | 74207 | Pernilla August
Pernilla August (; orúkọ tí àwọn òbí rẹ̀ fun ni Mia Pernilla Hertzman-Ericson; tí a bí ní ọjọ́ kẹtàlá oṣù kejì ọdun 1958) jẹ́ òṣèrébìnrin ọmọ orilẹ̀-èdè Sweden. Ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn òṣèrébìnrin tí ó gbajúmọ̀ jùlọ ní Sweden, ó sì ti ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ iṣẹ́ pẹ̀lú Ingmar Bergman, ó gba àmì-ẹ̀yẹ Best Actress ní ayẹyẹ Cannes Film ti ọdún 1992 fún ipa rẹ̀ nínú "The Best Intentions". Ó gbajúmọ̀ káàkiri àgbáyé fún ipa rẹ̀ gẹ́gẹ́ bi Shmi Skywalker nínú eré ' àti '.
Àwọn àmì ẹyẹ tí ó ti gbà.
Díè nínú àwọn àmì ẹyẹ tí Pernilla ti gbà ni Best Actress ní ayẹyẹ Cannes Film ní ọdún 1992, fún ipa rẹ̀ nínú eré Bille August tí àkòrí rẹ̀ jẹ́ "The Best Intentions". Fún eré kan náà, ó gba àmì-ẹ̀yẹ Best Actress ní 28th Guldbagge Awards. | Pernilla August |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74208 | 74208 | Deep Roy
Gurdeep Roy (orúko ibí rẹ̀ ni Mohinder Purba; tí a bí ní ọjọ́ kínní oṣù Kejìlá ọdún 1957), tí ọ̀pọ̀lopọ̀ mọ̀ sí Deep Roy, jẹ́ òṣèré ọmọ orílẹ̀ èdè Kenya àti Britain. Nítorí pé ko ga tàrà(gíga rẹ̀ ko ju lọ, ó ma ń sábà kópa àwọn ènìyàn tí kò ga nínú àwọn eré, bí àpẹẹrẹ gẹ́gẹ́ bi Teeny Weeny nínú "The NeverEnding Story" àti Oompa-Loompas nínú "Charlie and the Chocolate Factory", Keenser in "Star Trek", àti nínú àwọn eré bi "The X-Files", "Doctor Who", àti "Eastbound & Down".
Nípa ayé àti Iṣẹ́ rẹ̀.
Wọ́n bí Roy ní ọjọ́ kínní oṣù Kejìlá ọdún 1957 níNairobi sínú ìdílé India(àwọn òbí rẹ̀ jẹ́ ọmọ orílẹ̀-èdè India). Ó lọ ilé-ìwé láti kọ́ nípa ìṣirò ní London kí ó tó fi ilé ìwé sílè nígbà tí ó jẹ́ ọmọ ọdún méjìdínlógún. Ó padà lọ The Slim Wood. Ó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ òṣèré perewu ní ọdún 1976 nínú ìsòrí kẹrindínlọ́gọ́rin eré "The New Avengers", tí àkọ́lé rẹ̀ jẹ́ "Target!", ó kópa gẹ́gẹ́ bi Klokoe. Ó ṣeré ní ọdún kan náà nínú eré "The Pink Panther Strikes Again". Àwọn eré míràn tí ó ti farahàn láti ìgbà náà ni "Doctor Who," ', ', "Planet of the Apes" (2001), "Big Fish" (2003), "Corpse Bride" (2005), "Charlie and the Chocolate Factory" (2005)., "The X-Files", "Flash Gordon", "Return to Oz" (gẹ́gẹ́ bi Tin Woodman), "The Dark Crystal", "The NeverEnding Story", "Alien from L.A.", ', "Return of the Jedi" gẹ́gẹ́ bi Droopy McCool., ' (2009), "Star Trek", "Star Trek Into Darkness" àti "Star Trek Beyond" àti àwọn eré míràn. | Deep Roy |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74209 | 74209 | Blaqbonez
Emeka Akumefule, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Blaqbonez, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Blaqbonez |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74210 | 74210 | Chinko Ekun
Oladipo Olamide Emmanuel (tí wọ́n bí ní 13 September 1993), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì jẹ́ Chinko Ekun, jẹ́ olórin àti akọrin sílẹ̀ orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó kẹ́kọ̀ọ́ gboyè látiObafemi Awolowo University. | Chinko Ekun |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74211 | 74211 | Da Emperor
Fasasi Mobolaji Gaius, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Da Emperor, jẹ́ olórin, òṣèrékùnrin àti akọrinsílẹ̀ tó wá láti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Da Emperor |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74212 | 74212 | Dj AB
Haruna Abdullahi (tí wọ́n bí ní 30 December 1993), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ DJ AB, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Dj AB |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74213 | 74213 | Illbliss
Tobechukwu Ejiofor tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ illbliss, jẹ́ olórin àti oníṣòwò ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Òun sì tún ni adarí àgbà fún ilé-iṣẹ́ 'The Goretti Company'. | Illbliss |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74215 | 74215 | Ian Jazzi
Ian Frederick Oshodi (tí wọ́n bí ní 30 March 1986), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì ń jẹ́ Ian Jazzi, jẹ́ ọmọ orílẹ̀-èdè Ghana, tótan mọ Nàìjíríà, jẹ́ olórin, òṣèrẹ́kùnrin àti oníṣòwò. | Ian Jazzi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74216 | 74216 | Ladipoe
Ladipo Eso tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Ladipoe tàbí Poe jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè NàìjíríàNÍ 28 February 2017, Ladipoe tẹwọ́bọ̀wé láti darapọ mọ́ ẹgbé-olórin Mavin Records. | Ladipoe |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74217 | 74217 | Lyrikal
Jesse James Enoch (tí wọ́n bí ní 14 September 1983), tí orúkọ ìnagijẹ̀ rẹ̀ jẹ́ Lyrikal, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, agbórinjáde àti akọrinsílẹ̀. | Lyrikal |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74218 | 74218 | Mode 9
Babatunde Olusegun Adewale(tí wọ́n bí ní June 14, 1975), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Modenine, jẹ́ olórin. Ní ọdún 2014, ó ṣàgbéjáde orin kan, tí àkọ́lé rẹ̀ ń jẹ́ "Super Human" pẹ̀lú akọrin ti orílẹ̀-èdè Jamaica kan, tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Canibus. | Mode 9 |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74219 | 74219 | Canibus
Canibus jẹ́ orúkọ ìnagijẹ́ fún Germaine Williams (tí wọ́n bí ní December 9, 1974) jẹ́ olórin | Canibus |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74220 | 74220 | Àtọjọ àwọn olórin tàkásúfèé ilẹ̀ Nàìjíríà | Àtọjọ àwọn olórin tàkásúfèé ilẹ̀ Nàìjíríà |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74221 | 74221 | Odumodublvck
Tochukwu Gbubemi Ojogwu (tí wọ́n bí ní 18 October 1993), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ jẹ́ Odumodublvck jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Odumodublvck |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74222 | 74222 | Pepenazi
Opeyemi Gbenga Kayode (tíwọ́n bí ní 16 April 1988), tí oru,́kọ ìnagijẹ rẹ̀ sì jẹ́ Pepenazi, jẹ́ olórin tàkásúfẹ̀é ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Pepenazi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74223 | 74223 | Phyno
Chibuzo Nelson Azubuike (tí wọ́n bí ní 9 October 1986), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ jẹ́ Phyno, jẹ́ olórin, olórin tàkásúfèé àti agbórinjáde ti orílè-èdè Nàìjíríà. Phyno ti kọrin pẹ̀lú àwọn olórin bí i Olamide, Wizkid, Davido, Timaya, Flavour, Ruggedman, Bracket, J. Martins àti Mr Raw. | Phyno |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74224 | 74224 | Flavour
Chinedu Okoli (tí wọ́n bí ní 23 November 1983), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Flavour N'abania tàbí Flavour, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Flavour |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74225 | 74225 | Ibrahim Tahir
Nigerian politician
Ibrahim Tahir (tí ó kú lọ́jọ́ kẹsàn-án oṣù Kejìlá ọdún 2009) jẹ́ onímọ̀ àyíká (sociologist), oǹkọ̀wé àti òṣèlú ọmọ orílẹ̀-èdè ní ètò-òṣèlú ẹlẹ́ẹ̀kejì Nigeria. Bákan náà, ó jẹ́ ọ̀kan gbòógì nínú ẹgbẹ́ alákatakítí Kaduna mafia. Kí ó tó dárapọ̀ mọ́ òṣèlú, ó jẹ́ onímọ̀ àyíká tí ó gbajúmọ̀ nínú òye Traditionalist conservative. | Ibrahim Tahir |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74226 | 74226 | Ruggedman
Michael Ugochukwu Stephens, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Ruggedman, jẹ́ olórin tàkásùféè ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó wá láti Ohafia, Ipinle Abia. | Ruggedman |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74227 | 74227 | Bracket
Bracket jẹ́ olórin orílè-èdè Nàìjíríà méjì kan, tí wọ́n ń kọ orin afropop àti R&B. Oŕkọ àwọn olórin méjèèjì yìí jẹ́ Obumneme Ali "Smash" àti Nwachukwu Ozioko"Vast". | Bracket |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74228 | 74228 | Vector
Olanrewaju Ogunmefun, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Vector, jẹ́ olórin tàkásúfèé orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Vector |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74229 | 74229 | Ycee
Oludemilade Martin Alejo (tí wọ́n bí ní 29 January 1993), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì ń jẹ́ Ycee, jẹ́ olórin tàkásúfèé ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Ycee |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74230 | 74230 | Kaduna mafia
Loose group of businessmen and military officers in Kaduna, Nigeria
Kaduna Mafia (kì í ṣe ẹgbẹ́ ọ̀daràn) bí kò ṣe ẹgbẹ́ àwọn olókowò, òṣìṣẹ́ ìjọba, àwọn onímọ̀ àti àwọn Ológun láti ihà àríwá Nigeria tí wọ́n ń gbé ní Kaduna tàbí tí wọ́n ń ṣòwò ní Kaduna, tí ó jẹ́ olú-ìlú àgbègbè apá àríwá nígbà náà ní ìparí sáà Ètò ìṣèlú eléèkìíní.
Ẹgbẹ́ náà fara jọ Sicilian Mafia, ẹgbẹ́ tí òun náà fi ìṣe jọ ẹ̀yà omertà, ethnicity. Wọ́n gbàgbọ́ pé àtakò ni ó ṣokùnfà dídá ẹgbẹ́ náà sílẹ̀ tí wọ́n sì wá di ìlú-mọ̀ọ́ká àti gbajúmọ̀ tí wọ́n lágbára láwùjọ nítorí ìbáṣepọ̀ tí wọ́n ní pẹ̀lú àwọn aláṣẹ òṣèlú, tí wọ́n gbé agbára ìlú ka àwọn oníṣòwò àdání, capitalism. | Kaduna mafia |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74231 | 74231 | Ado Gwanja
Ado Isah Gwanja (tí wọ́n bí ní 22 January 1990) jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, àti òṣèrékùnrin nínú àwọn fíìmù àgbéléwò ti apa Gúúsù ilẹ̀ Nàìjíríà. | Ado Gwanja |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74232 | 74232 | Ajimovoix Drums
Oguntade Adewale Damola (tí wọ́n bí ní 27 June 1989), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Ajimovoix Drums, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, agbórinjáde, àti elére irinṣẹ́ orin lóríṣiríṣi. | Ajimovoix Drums |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74233 | 74233 | Ali Jita
Ali Isah Jita (tí wọ́n bí ní 15 July 1983), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Ali Jita, jẹ́ olórin Hausa, ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Ali Jita |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74234 | 74234 | Ayra Starr
Oyinkansola Sarah Aderibigbe (tí wọ́n bí ní 14 June 2002), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì ń jẹ́ Ayra Starr, jẹ́ ọmọ orílẹ̀-èdè Nàìjíríà tí wọ́n bí ní orílẹ̀-èdè Benin. Ó jẹ́ olórin tí ó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ rẹ nípa ṣíṣe àkọtúnkọ àwọn orin olórin lórí ẹ̀rọ-ayélujára, kí ó ṣe àgbéjáde orin tirẹ̀ gan-an gan. Orin rẹ̀ yìí ló pe àkíyèsi Don Jazzy, tó mu wọ ẹgbẹ́ orin tirẹ̀ tó ń jẹ́ Mavin Records. | Ayra Starr |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74235 | 74235 | Babyboy AV
Adindu Victor tí wọ́n bí ní 14 March 1999), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì ń jẹ́ Babyboy AV, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó wá láti ìdílé olórin kan tí wọ́n ń pè ní 'The Adindu's' | Babyboy AV |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74236 | 74236 | Dammy Krane
Oyindamola Johnson Emmanuel,tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Dammy Krane, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, àti eléré. | Dammy Krane |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74237 | 74237 | Dekumzy
Derek Osonwa, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Dekumzy, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, atẹ dùrù àti akọrinsílẹ̀. Ó ti ṣiṣẹ pẹ̀lú àwọn olórin bí i Mr Raw, Flavour, Bracket, Dr Alban, Charly Boy àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. | Dekumzy |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74238 | 74238 | Dr Alban
Alban Uzoma Nwapa (tí wọ́n bí ní 26 August 1957), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Dr. Alban, jẹ́ ọmọ orílẹ̀-èdè Nàìjíríà tó tan mọ́ orílẹ̀-èdè Sweden. Ó jẹ́ olórin àti agbórinjáde tó ní ilé-iṣẹ́ tirẹ̀, tó ń jẹ́ Dr. Records. | Dr Alban |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74239 | 74239 | DJ Lambo
Olawunmi Okerayi, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ DJ Lambo, jẹ́ DJ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.
Ní ọdún 2017, DJ Lambo wà lára àwọn DJ tí wọ́n yàn láti ṣeré ní Big Brother Nigeria. | DJ Lambo |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74240 | 74240 | Eddy Wata
Eddy Wata (tí wọ́n bí ní 3 March 1976) jẹ́ olórin ilẹ̀ Nàìjíríà. | Eddy Wata |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74241 | 74241 | Evi Edna Ogholi
Evi Edna Ogholi (tí wọ́n bí ní 6 July 1966) jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó máa ń kọ orin reggae, tó gbajúmọ̀ fún orin rẹ̀ tí àkọ́lé rẹ̀ jẹ́ "Happy Birthday". | Evi Edna Ogholi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74242 | 74242 | Fireboy DML
Adedamola Oyinlola Adefolahan (tí wọ́n bí ní 5 February 1996), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Fireboy DML, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tí ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ọmọ-ẹgbẹ́ YBNL Nation, èyí tó jẹ́ ilé-iṣẹ́ tí Olamide dá sílẹ̀. | Fireboy DML |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74243 | 74243 | Frank Edwards
Frank Ugochukwu Edwards (tí wọ́n bí ní 22 July 1989) jẹ́ olórin ẹ̀mi àti agbórinjáde ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó wá láti Ipinle Enugu. | Frank Edwards |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74244 | 74244 | Harrysong
Harrison Tare Okiri, tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Harrysong, jẹ́ olórin, akọrinsílè àti eléré orin lórí,ṣiríṣi, tó di gbajúmọ̀ lẹ́yìn tó kọ orin ẹ̀yẹ ìkẹyìn fún Nelson Mandela tó sì gba àmì-ẹ̀yẹ The Headies 2013. | Harrysong |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74245 | 74245 | Humblesmith
Ekenedirichukwu Ijemba (tí wọ́n bí ní May 14, 1991), tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ sì ń jẹ́ Humblesmith, jẹ́ olórin afropop ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó di gbajúmọ̀ ní ọdún 2015, lẹ́yì tó ṣàgbéjáde orin rẹ̀, tí àkọ́lé rẹ̀ ń jẹ́ "Osinachi". | Humblesmith |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74246 | 74246 | Jamopyper
Jamiu Damilare Tajudeen (tí wọ́n bí ní 25 October 1995) tí orúkọ ìnagijẹ rẹ̀ ń jẹ́ Jamopyper, jẹ́ olórin Afrobeat ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ní ọdún 2020, Jamopyper tẹwọ́bọ̀wé pẹ̀lú Zlatan ibile, tó ni "Zanku Records". Wọ́n yàn án fún ọ̀kan lára àwọn àmì-ẹ̀yẹThe Headies 2020. | Jamopyper |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74247 | 74247 | Àrùn jẹjẹrẹ ọmú
Cancer that originates in mammary glandsÀrùn jẹjẹrẹ ọmú jẹ àrùn tó jẹyọ láti araàwọn ohun àsopọ tó wà nínú ọmú Lára àwọn àmì àìsàn jẹjẹrẹ ní níní ééwo nínú ọmú, ìyàtọ nínú ìrísí ọmú, níní àwọ̀ tó dàbí èpo ọ̀sàn, kí ìkókó máa kọ omi ọmú, kí omi ọmú máa da láìfọ́mọ lọ́mú, tí orí ọmú bá kojú sínú, kí àwọ máa pọ kó sì máa gbẹ. Nínú àwọn àrùn tó máa ń tàn ká láti ọnà jínjìn, ó ṣeé ṣe kí ìrora wà nínú egungun, kí ibì kan nínú ara máa wú, àìlemí dáadáa, tàbí kí ara máa pọ́.
Àwọn okùnfà àrùn jẹjẹrẹ ọmú ní sísanrà jù, àìṣe eré-ìdárayá, ọtí àmujù, lílo ògùn láti máa ṣe nǹkan oṣù nígbà tí èèyàn ti wà ní ọjọ-orí tí kò lè ṣe nǹkan oṣù mọ, títètè bẹ̀rẹ̀ nǹkan oṣù fún ọmọ tí ọjọ́ orí rẹ kéré, pípẹ́ bímọ àti kí èèyàn má bímọ rárá, ọjọ orí, tí àrùn jẹjẹrẹ bá wà nínú ìran, àti nínú ẹbí. Nínú àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tó ti ṣẹlẹ̀ rí. Bí ìdá 5-10% èèyàn ni wọn jogún rẹ, Àyípadà BRCA náà wà níbẹ̀. | Àrùn jẹjẹrẹ ọmú |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74248 | 74248 | Ounje omo
Food made especially for infants
Oúnjẹ ọmọ tàbí Oúnjẹ ìkókó jẹ́ àwọn oúnjẹ tí wọ́n rọ̀, tí wọ́n lè ṣe é jẹ fún àwọn ìkókó yàtọ̀ sí omi ọmú tàbí àwọn oúnjẹ ọmọdé ìgbàlódé tí wọ́n ṣe fún jíjẹ ọmọ jòjòló tí ọjọ́ orí rẹ̀ kò ju ọmọ oṣù mẹ́fà sí ọdún méjì lọ. Àwọn oúnjẹ wọ̀nyí máa ń wà lóríṣiríṣi pẹ̀lú adùn oríṣiríṣi tí wọ́n máa ń rà lọ́wọ́ àwọn tí wọ́n ṣe wọ́n sílẹ̀, tàbí àwọn oúnjẹ tààrà tí wọn lọ̀ fún jíjẹ.
Àkókò tó tọ́ láti fọ́mọ lóúnjẹ ọmọ àti Ìlera ọmọ.
Àkókò tó tọ́ láti fọ́mọ lóúnjẹ ọmọ.
Títí di ọdún 2023, àwọn àjọ ìlera àgbáyé, World Health Organization, UNICEF àti àwọn àjọ mìíràn lórí ìlera dá àbá pé ó dára kí ọmọ ìkòkò tó oṣù mẹ́fà kí àwọn ìyá ọmọ tó máa gbìyànjú láti bẹ̀rẹ̀ sí fún ọmọ lóúnjẹ. Èyí ni wọ́n gbà pé kò pẹ́ tàbí yá jù.
Ìlera ara.
Gẹ́gẹ́ bí àbá àjọ àgbáyé lórí ìlera àwùjọ, àjọ World Health Organization, wọ́n dábàá pé, ọmọdé ni lati fi omi ọyàn nìkan ṣe oúnjẹ fún odidi oṣù mẹ́fà láti lè ní ìdàgbàsókè àti ìlera tí péye, wọn gbà pé ọmọ oṣù mẹ́fà tí dàgbà tó nípa tara àti àyíká láti lè jẹ onírúurú oúnjẹ. Àwọn onímọ̀ tí wọ́n ń gba àjọ ìlera àgbáyé World Health Assembly ní ìmọ̀ràn tí fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ pẹ̀lú ẹ̀rí pé fífún ọmọ tí kò tó oṣù mẹ́fà oúnjẹ òkèlè tàbí oúnjẹ líle lè fa àìlera fún ọmọ ìkòkò, tí ó sì lè ṣàkóbá fún ìdàgbàsókè àti ìlera rẹ̀.
Ọ̀kan lára àwọn àkóbá fífún ọmọ tí kò tó oṣù mẹ́fà lóùnjẹ́ líle ni àìní-áyọ́ọ̀nù tó (iron deficiency). Fúnfún ọmọ lóúnjẹ pọ̀ mọ́ omi ọmú ni kíákíá lè dẹ́kun ebi pípa fún ọmọ, tí yóò sì tún dín bí ọmọ yóò ṣe máa mú ọmú kù, tí yóò sì ṣàkóbá fún bí ọmú ìyá ọmọ yóò ṣe sẹ̀ daadaa sí. Nítorí pé ṣíṣẹ̀dá èròjà oúnjẹ "iron" láti inú ọmú máa a dínkù nígbà tí omi ọmú bá ń pàdé àwọn èròjà oúnjẹ mìíràn nínú ikùn kékeré tí ọmọdé máa ń ní, fúnfún ọmọ lóúnjẹ láti pẹ̀kún omi ọyàn lè ṣokùnfà àìlágbára èròjà oúnjẹ, "iron" àti anemia.
Ní Canada, wọ́n máa ń ṣe àmójútó èròjà oúnjẹ sodium nínú oúnjẹ ọmọdé bíi oúnjẹ tí wọ́n ṣe jáde láti inú èso, ohun mímu láti inú èso, bẹ́ẹ̀ náà wọn kìí jẹ́ kí wọ́n ta àwọn oúnjẹ ọmọdé tí wọ́n fi àgbàdo ṣe tí kò bá ní èròjà oúnjẹ sodium tí ó tó ìwọ̀n gram 0.05 - 0.25 grams fun ìwọ̀n 100 gram nínú, èyí sáàbà máa ń dá lé irú oúnjẹ bẹ́ẹ̀.
Bí a bá ní ọmọ kan tí ó ní ìtàn àtakò àwọn oúnjẹ tí kò bá ara rẹ̀ mu, a lè gbìyànjú láti bẹ̀rẹ̀ sí fún ọmọ ni oúnjẹ ẹyọ kan péré ní ìwọ̀nba, tí wọn á sí fi àlàfo ọjọ́ díẹ̀ sí àárín wọn láti lè mọ irú oúnjẹ tí kò bá ọmọ náà ni ara mú. Nípa èyí, bí ọmọ kan kò bá gba oúnjẹ kan jẹ, à á lè mọ irú oúnjẹ tí ó ń àìlera fún irú ọmọ bẹ́ẹ̀.
Fúnfún àwọn ọmọdé ní àwọn oúnjẹ tí wọn ní àwọn èròjà oúnjẹ tí ọmọ nílò nínú ṣe pàtàkì fún ìdàgbàsókè àti ìlera ọmọ. Fúnfún ọmọ lóúnjẹ lọ́nà àìtọ́ tàbí oúnjẹ tí kò léròjà oúnjẹ pípéye nínú lè fa àìlera ara àti pípé ọpọlọ pípé ọmọ kékeré jòjòló. Àwọn ìpolongo ìkẹ́kọ̀ọ́ tí wọ́n máa ń dáni lẹ́kọ̀ọ́ àsìkò tí ó tọ́ láti fún ọmọ lóúnjẹ líle, irú oúnjẹ tí ó tọ́ fún ọmọ láti jẹ àti ìmọ́ tótó máa ń dára, tí wọ́n sì ń ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ iranlọwọ lórí àṣà funfun ọmọ lóúnjẹ. | Ounje omo |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74249 | 74249 | Infant
infant tàbí ọmọ jòjòlọ́ jẹ́ ọmọdé tí kò tíì pé ọdún kan. Yorùbá ma ń pè wọ́n ní ọmọ titun tàbí ọmọ jòjòlọ́.
Ìrísí wọn.
Èjìká àti ìbàdí ọmọdé ma ń sábà fẹ̀, ikùn wọn ma ń tóbi díẹ̀.
Orí ọmọdé.
Orí ọmọdé ma ń sábà tóbi, òkè orí wọn(ibi tí ọpọlọ wà) sì ma ń tóbi ju ìyókù orí wọn lọ. Orí ọmọ aṣẹ̀ṣẹ̀bí sì ma ń tóbi tó 33–36 cm.
Irun ọmọdé.
Àwọn ọmọdé kọ̀kan ma ń ní irun tí ó rẹwà lára irun yìí ni wọ́n pè ní lanugo. Ènìyàn le ṣàkíyèsí rẹ̀ ní ẹ̀yìn, èjìká, etí àti ojú àwọn ọmọdé tí kò lò iye ọ̀sẹ̀ tàbí oṣù tí ó yẹ kí wọ́n lò nínú ìyá wọn. Lanugo ma kúrò larin ose díẹ̀ lẹ́yìn ìbí. Wọ́n le bí ọmọdé pẹ̀lú irun tí ó kún lórí; àwọn míràn, pàápàá jù lọ àwọn ọmọ òyìnbó ma ń ní àwọn irun tí ó tín-ín-rín tàbí kí wọ́n má ní irun rárá. | Infant |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74250 | 74250 | Omi Ọmú | Omi Ọmú |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74251 | 74251 | Omi Omú | Omi Omú |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74252 | 74252 | Fífún ọmọ lọ́mú
Fífún ọmọ lọ́mú jẹ́ ọ̀nà tí à ń gbà fún ọmọ ọwọ́ ní ọmú tó ń ti igbáàyà obìnrin wá. Wàrà yìí le jẹ́ èyí tó wá láti ọmú tàbí èyí tí a fà sínú ike, tí a sì ń fún ọmọ mu. Àjọ tó ń rí sí ètò ìlera (WHO) dámọ̀ràn pé kí ọmọ ọmú bẹ̀rẹ̀ láàárín wákàtí àkọ́kọ́ tí a bí ọmọ sáyé, kí ó sì máa lọ bẹ́ẹ̀ títí tọ́mọ náà á fi dàgbà. Àwọn àjọ ìlera, pẹ̀lú àjọ WHO, dámọ̀ràn pé ọmọ gbọ́dọ̀ mu ọmú nìkan fún odindin oṣù mẹ́fà gbáko láifi nǹkan kan kún. Èyí túmọ sí pé wọn ò gbọdọ̀ ṣe àfikún oúnjẹ mìíràn tàbí ohun mímu mìíràn pẹlú ọmú náà, yàtọ̀ sí Vitamin D. Àjọ WHO, dámọ̀ràn pé ọmọ gbọ́dọ̀ mu ọmú nìkan fún odindin oṣù mẹ́fà gbáko láifi nǹkan kan kún, lẹ́yìn tí wọ́n lè wá máa ṣàfíkún àwọn oúnjẹ mìíràn kún ọmú náà títí ọmọ náà á fi pé ọdún méjì. Nínú àwọn ọmọ mílíọ́nù 135 tí wọ́n ń bí lọ́dọọdún, 42% nínú wọn ló ń mu ọmú ní kété tí wọ́n bá bí wọn, 38% àwọn ìyá ló ń tèlé ìmòràn pé kí wọ́n máa fún ọmọ lọmú nìkan fún oṣù mẹ́fà àkọ́kọ́, 58% sì ló ń fún ọmọ lọ́mú títí wọ ọdún méjì àti jù bẹ́ẹ̀ lọ.
Fífún ọmọ lọ́mú ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àǹfààní sí ìyá àti ọmọ, ó sì máa ń fún ọmọ ní àwọn ohun tó ṣaláìní. Fífún ọmọ lọ́mú máa ń ṣe ìdínkù sí àìsàn bí i ikó ìfe, àrù etí, ikú àìtọ́jọ́, àti ìgbẹ́ gbuuru ní orílẹ̀-èdè tó ti dàgbà àti èyí tó ṣì ń dàgbà lọ́wọ́. | Fífún ọmọ lọ́mú |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74253 | 74253 | World Alliance for Breastfeeding Action
Àjọ World Alliance for Breastfeeding Action (WABA) jẹ́ akójọ àwọn ènìyàn tí wọ́n ń ṣiṣẹ́ ní agbáyé láti dẹ́kun ìdènà tí ó débá ifọ́mọlọ́mú kí wọ́n lè mú ìlọsíwájú bá ìpolówó fífún ọmọ lọ́mú. Akójọpọ̀ àwọn ènìyàn wọ̀nyí ń lo àwọn ọ̀nà oríṣiríṣi bíi: Jíjẹ́ ìyá, ẹ̀tọ́ àwọn ònrà láti fẹsẹ̀ ìpolongo yí múlẹ̀ àti fífún omi ọmú, ìkànsíni ati bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ.
Lára àwọn ènìyàn pàtàkì ati lájọ-lájọ tí wọ́n ń kópa nínú ìpolongo yí ni WABA, Derrick and Pat Jelliffe,paediatrics àti ajọ ìlera ọmọdé, ni parapọ̀ láti fi ìpìlẹ̀ ìpolongo yí lélẹ̀ ní Ibẹ̀rẹ̀.
Àjọ WABA ni ó gbé ìpolongo "World Breastfeeding Week" kalẹ̀ ní ọjọ́ kínní oṣù kẹjọ títí di ọjọ́ keje oṣù kẹjọ gbogbo ọdún káàkiri àgbáyé, ìpolongo yí ń wáyé ní àwọn orílẹ̀-èdè ọgọ́rùn-unléláadọ́rin.
Ìpolongo.
Oríṣiríṣi ìpolongo ni àjọ WABA ń gbé kalẹ̀, láti 1991 títí di òní, lára rẹ̀ ni Baby Friendly Hospital Initiative (BFHI) tí wọ́n jọ gbé kalẹ̀ pẹ̀lú àjọ UNICEF àti World Health Organization, tí wọ́n fojú sun ilé ìwòsàn tí síṣe àti ìmúlò àwọn ìlànà ohun tí wọ́n ń pè ní Innocenti Declaration.
Ní ọdún 1933, ìpolongo yí gbé ìgbésẹ̀ lórí ìṣòro tí ó ma ń jẹyọ àwọn obìnrin tí wọ́n ń tọ́mọ lọ́wọ́ níbi iṣẹ́ wọn látàrí ibọ́mọdọ́rẹ̀ẹ́ tí àwọn abiyamọ ma ń ṣe. Ohun tí eọ́n fẹ́ níbi iṣẹ́ ni wípé kí abiyamọ ó pa itọ́jú ọmọ àti iṣẹ́ rẹ̀ pọ̀ láì bìkítà ewu tí o lè tibẹ̀ jáde.
Ní ọdún 1994, ohun tó jẹ́ afojúsùn àwọn àjọ wọ̀nyí ni wípé kí wọ́n ṣe ìpolongo lórí pàtàkì bí ẹ̀tọ́ àwọn abiyamọ yóò ṣe di òfin nínú ààtò òfin International Code of Marketing of Breast-milk Substitutes jákè-jádò agbáyé láti lè mú itura bá àwọn abiyamọ. | World Alliance for Breastfeeding Action |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74254 | 74254 | Omu sise
Release of milk from the mammary glands
Omú Sísẹ̀ ṣe àpèjúwe ìtújáde wàrà láti àpò wàrà tí wọ́n ń pè ní Mammary Gland, àti ìgbà tí ìyá ọmọ bá ń fún ìyá ní wàrà mu ní èyí jẹ́. Ìlànà náà máa wáyé ní ọnà àrà ní ará ẹni tí ó bá jẹ́ obìnrin tàbí abo tí ó ti bàlágà. ìlànà tí àwọn abo máa ń gbà fún àwọn ọmọ ní wàrà ní a ń pẹ̀ ni Ìtọ́mọ, bákan náà ni àwọn tí ó bá ń tọjú ni à ń pẹ̀ ní "Ìfọ́mọlọ́mú". Àwọn ọmọ ìkókó tí a ṣẹ̀sẹ̀ bí gan á máa mu wàrà láti inú ará wọn, èyí tí a lè pè ní colloquially tàbí "witch's milk"
Ní ará àwọn ẹdá mìíràn tí ó wà, Ọmú ṣíṣẹ̀ jẹ́ àmì pé Ọmọ obìrin tàbí àbò tí ní oyún rí ni ìgbà kàn láyé rẹ, amò ní ara ẹ̀yà àwọn èèyàn àti àwọn ewúrẹ, èyí lẹ̀. Wáyé láì sí oyún rárá. A lé sọ pé Gbogbo ọ̀sìn ni ó ní Orí Ọmú; yàtọ̀ sí àwọn ọ̀sìn tí wọ́n ń pẹ̀ ní "Monotremes", àwọn ọ̀sìn tí wọ́n máa ń yé ẹyin, èyí tí ó jẹ́ pé dípò ṣíṣẹ̀ wàrà láti ọmù, wàrà a máa jáde nínú ikú nípasẹ̀ ducts. Ọ̀sìn kan tí ó máa ṣé èyí tí ó sí jẹ́ Akọ ní Dayak Fruit bat tí ó jẹ́ Àdán tí a lè rí ní Apa gúúsù oòrùn Asia.
"Galactopoiesis" jẹ́ ìtọ́jú ìselọ́pọ̀ wàrà. Ìpele yìí nílò Prolactin. Oxytocin jẹ́ ohun tí ó ṣe pàtàkì fún ṣíṣẹ̀ wàrà fún mímú àwọn ìkókó. Galactorrhea jẹ́ ìṣelọ́pọ̀ wàrà kò ní nǹkan ṣe pẹ̀lú ìtọ́mọ. Nítorí èyí lè wáyé láàrin àwọn ọ̀sìn yálà abo tàbí akọ èyí jẹ́ bẹ́ẹ̀ nítorí àwọn àìsedédé Hòmónì (hormones) tí Wọ́n, ń pè ní hyperprolactinaemia.
Láàrin àwọn èèyàn.
boilerplate seealso">Ẹ tún wo: Breastfeeding àti Lactation consultant
Àwọn ipá Hòmónù.
Látí ọ̀sẹ̀ Kejìdínlógún tí à bá tí ní Oyún, láàárín ipele Kejì àti kẹta oyún níní, ará Obìnrin yóò máa sún àwọn Hòmónù kàn èyí tí ó máa ń jékí ìdàgbàsókè wà ní ibì tí wàrà tí ń sẹ̀ nínú õmú igbáyà obìnrin.
Èyí tún jẹ̀ ohun tí ó sẹsẹ́sẹ́ ní ọmú ṣíṣẹ̀ láìsí oyún, tàbí nigba tí oyun bá wà nipasẹ̀ lílọ àwọn oògùn lórísirísi bí Birth Control pills, galactagogue, àti fífa wàrà jáde pẹ́lù .breast pump. | Omu sise |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74255 | 74255 | Àìsàn ikú òjijì ọmọdé (SIDS)
Sudden unexplained death of a child of less than one year of age
Sudden infant death syndrome (SIDS) tí ó túmọ̀ sí àrùn Àìsàn ikú òjijì ọmọdé jẹ́ àrùn abàmì tí ó máa ń jásí ikú òjijì ọmọdé tí ọjọ́-orí kò ju ọdún kan lọ. Àwọn ikú òjijì báyìí ni a kì í mọ ìṣẹ̀lẹ̀ tí ó fà wọ́n, kódà, bí àwọn onímọ̀ bá ṣe àyẹ̀wò ohun tí ó fà ìṣẹ̀lẹ̀ ikú òjijì náà. Àìsàn ikú òjijì ọmọdé, SIDS sáàbà máa ń ṣẹlẹ̀ láti ojú orun. Typically death occurs between the hours of midnight and 9:00 a.m. Kìí sáàbà máa ń sí ariwo tàbí ẹ̀rí ìjaporó. Àìsàn ikú òjijì ọmọdé, SIDS jẹ́ àrùn kan tí ó máa ń pa àwọn ọmọdé julọ àwọn orílẹ̀ èdè ńlá àgbáyé, ó kó ìdáméjì nínú ikú tí ó ń pa àwọn ọmọdé.
The exact cause of SIDS is unknown. Wọ́n tí ṣàlàyé àwọn nǹkan tí ó máa ń ṣokùnfà àrùn ikú òjijì ọmọdé, lára àwọn nǹkan náà ni àwọn àsìkò tí àrùn lè wora fún ènìyàn, àwọn àsìkò idagbasoke kan, àti àwọn nǹkan tí ó wà ní àyíká àgbègbè wa. Àwọn ìnira àgbègbè bẹ́ẹ̀ lè jẹ́ súnsùn sórí ikùn tàbí ẹgbẹ́, oru púpò lápọ̀jù, àti gbígbóòórùn sìgá. ìfúnrapọ̀ lórí ibùsùn tàbí ìjàmbá nípa pínpín ibùsùn lò máa ń fà á. Nǹkan mìíràn tí ó máa ń fà á ní bíbí ọmọ láìtò ọjọ́. Bí àpẹẹrẹ, bíbí ọmọ ṣáájú oṣù kẹsàn-án. SIDS makes up about 80% of sudden and unexpected infant deaths (SUIDs). Àwọn ìdá ogún tó kù tí ó máa ń fa àrùn ikú òjijì sáàbà máa ń jẹ́ àrùn àrànmọ́, àìṣedede ara òbí, àti àrùn ọkàn. Nígbà mìíràn ẹ̀wẹ̀, ṣíṣe àbùkù ọmọdé nípa híhá wọn gogo ni àṣìṣe àyẹ̀wò máa ń tọ́ka sí pé ó fà á, èyí kò sí rí bẹ́ẹ̀ rárá, èyí ni wọ́n gbà pé ó máa ń fa ìdá márùn-ún àrùn ikú òjijì ọmọdé.
Ọ̀nà kan tí ó dára jù lọ láti dẹkùn àrùn ikú òjijì ọmọdé ni rírí i dájú pé a tẹ́ ọmọdé tí ọjọ́ orí rẹ̀ kò tó ọdún kan láti sùn kàkà. Awon ọ̀nà mìíràn tún ni ibùsùn tìmùtìmù tó rọ̀ díẹ̀, tí ó sì jìnnà díẹ̀ sí olùtọ́jú ọmọ, tí ó gbọ́dọ̀ lápá tí kọ́ni fi jẹ́ kí ọmọ wo ṣubú, ní ibùgbé tó dára fún orun, èyí tí ọmọdé kò ní fi gbọ́ oòrùn sìgá. Breastfeeding and immunization may also be preventive. Lára àwọn ọ̀nà àbáyọ tí kò wúlò ni, àwọn nǹkan láti tẹ́ ọmọ sípò ibùsùn kan, àti baby monitors. Evidence is not sufficient for the use of fans. Ìbákẹ́dùn àwọn ìdílé tí ọfọ̀ àrùn ikú òjijì ṣẹ̀ pàtàkì, nítorí gbogbo wa là mọ̀ pé ikú òjijì ọmọdé kò dára rárá, tí kìí sáàbà máa ń ní ẹlẹ́rìí, síbẹ̀, tí ìwádìí sì máa ń wáyé.
Bí àrùn ikú òjijì ṣe máa ń pọ̀ tó máa ń yàtọ̀ ni ìlọ́po mẹ́wàá ni àwọn orílẹ̀ èdè tí wọ́n ti dàgbà sókè láti ókan nínú ẹgbẹ̀rún kan sí ókan nínú ẹgbẹ̀rún mẹ́wàá. Káàkiri àgbáyé, àrùn ikú òjijì máa ń fà ikú ọmọdé tí ó tó 19,200 ọdún 2015, ó sì fa ikú ọmọdé tó tó 22,000 ọdún 1990. Àrùn ikú òjijì, SIDS jẹ́ àrùn kẹta tí ó burú jù lọ tí ó ń pa àwọn ọmọdé tí ọjọ́ orí wọn kéré sí ọdún kan lórílẹ̀ èdè Amerika lọ́dún 2011. Ó jẹ́ àrùn tí ó ń pa ọmọdé julọ, pàápàá ọmọdé tí ọjọ́ orí rẹ̀ jẹ́ oṣù kan sí ọdún kan. Ó tó ìdá àádọ́rùn-ún, (90%) àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ ikú òjijì ọmọdé ló máa ń ṣẹlẹ̀ kí irú àwọn ọmọ bẹ́ẹ̀ tó tọ́ oṣù mẹ́fà, ó sáàbà máa ń ṣẹlẹ̀ sí ọmọ oṣù méjì sí mẹ́rin. It is more common in boys than girls. Iye tí ikú òjijì ọmọdé ti dín kù ní ìdá ọgọ́rin sí i ní àwọn agbègbè tí idanilekoo oòrùn àlàáfíà sísùn fún àwọn ọmọdé bá wà. | Àìsàn ikú òjijì ọmọdé (SIDS) |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74256 | 74256 | Ibimọ
Ọmọ bíbí tí a tún lè pè ní rírọbí,ìgbésè ìbímọ àti ìbímọ máa ń ṣelẹ̀ nígbà tí oyún bá ti parí tí omọ kan tàbí ju bẹ́ẹ̀ lọ máa ń wáyé nípa ìbímọ ojú ara tàbí ìbímo pẹ̀lú abẹ, . Ni ọdun 2019, a rí 140.11 mílíọ̀nù ìbí ènìyàn ní àgbáyé. Ní àwọn orílẹ̀-èdè́ tó ti ní ìdàgbàsókè, ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn tí wọ́n ń bí omọ máa ń wáyé ní ilé-ìwòsàn, [ ] nígbà tí ní àwọn orílẹ̀-èdè tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbàsókè púpọ̀ nínú wọn a máa bímọ sílé̀..
Ọ̀nà ìbímọ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ ní àgbáye ni ìbímọ pẹ̀lú ojú ara,èyí sì wà ní ipele mẹ́rin ,àkókọ́ ni ìsúkì àti ṣíṣí ojú ara,jíjáde ọmọ ni ipele kejì,yíyọ ibi ọmọ ni ipele kẹta, ìmúládará ìyá àti ọmọ ni ipele kẹrin.Ipele àkọ́kọ́ yìí a máa wá pẹ̀lú inú rírun tàbí ẹ̀yìn ríro tí ó máa ń wáyé láàárín àbọ̀ ìṣẹ́jú ní gbogbo ìṣéjú mẹ́wàá sí ọgbọ̀n,ní àkókò yí rírọbí a máa le si díẹ̀díẹ̀ ìsúkì á sì máa pọ̀ si.Gẹ́gẹ́bí a ti mọ̀ wí pé ìrora ọmọ bíbí a máa jọ ìsúkì ,bẹ́ẹ̀ ìrora yí a máa wá yé léraléra bí ìrọbí ti ń ṣẹlẹ̀ . . . Ipele kejì yóò parí nígbàtí ọmọ bá ti jáde nínú ìyá rẹ̀. Ipele kẹta ni gbígbé ibi ọmọ jáde. Ipele kẹrin ní ṣe pẹ̀lú ìmúláradá ìyá, gígé ìwọ́ àti àbójútó ọmọ tuntun. ítí di 2014[ [update]] </link></link> gbogbo àwọn ilé-iṣẹ́ elétò ìlera pátápátá ni wọ́n gbà wá ní ìmọ̀ràn pàtàkì wí pé lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ lẹ́hìn ìbímọ, láìbìkítà ọ̀nà ìbímọ ó jẹ́ dandan kí a gbé ọmọ tuntun tí a bí sí àyà ìyá rẹ(tí à ń pè ní ì-fi-ara-kan-ara),kí a sún ìtọ́jú ọmọ síwájú fún bíi wákàtí kan sí méjì títí ọmọ yóò fi mu ọmú àkọ́kọ́. | Ibimọ |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74257 | 74257 | Ikú ọmọ ọwó (Infant mortality)
Death of children under the age of 1
Ikú ọmọ ọwọ́ jẹ́ ikú tí ọmọ ọwọ́ máa ń kú kí ó tó tó ọmọ ọdún kan. Iye ìṣẹ̀lẹ̀ ikú ọmọ ọwọ́ nínú ètò ìkànìyàn ni à ń pè lédè òyìnbó ní infant mortality rate (IMR), èyí ni iye àwọn ọmọ ọwọ́ ọjọ́ orí wọn kò tó ọdún kan tí wọ́n fi kú, nínú ẹgbẹ̀rún kan àwọn ọmọ tí wọ́n bí ní àbíyè nínú ọdún kan. Bakan naa, a tún lè pe "iye ikú ọmọ ọwọ́", (Infant mortality rate) ní "iye ikú ọmọ ọwọ́ tó kéré sí ọdún márùn-ún"' (under-five mortality rate) ," ní àfiwé rẹ̀ pẹ̀lú ikú àwọn ọmọ ọwọ́ tí ọjọ́ orí wọn kò tó ọdún márùn-ún. | Ikú ọmọ ọwó (Infant mortality) |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74258 | 74258 | Bíbí ọmọ gboju obo (Vaginal delivery)
Delivery through the vagina
Bíbí ọmọ gbojú obò, (vaginal delivery) ni ọ̀nà ọmọ bíbí gba obò tí àwọn ẹranko afọ́mọlọ́mú àti ènìyàn máa ń bímọ. Wọ́n tún lè pè é ní ọmọ bíbí gbojú ara Ó jẹ́ ọ̀nà ìgbàbímọ́ tí ó wọ́pọ̀ jùlọ káàkiri àgbáyé L. Wọ́n gbà pé òun ló rọrùn julọ láti bímọ ju iṣẹ́-abẹ lọ | Bíbí ọmọ gboju obo (Vaginal delivery) |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74259 | 74259 | Oyun
= Ọmọ inú oyún (foetus ) jẹ́ ọmọ tí a kò i tí bí, tí o ńdàgbà gẹ́gẹ́bi oyún inú nínú ẹranko. Fún ènìyàn, ìdàgbàsókè ọmọ inú oyún maa nbẹ̀rẹ̀ láti ọ́sẹ́ kẹsan lẹ́hìn íbásepọ̀ (tí ọlè bá sọ). Ìpéle ìdàgbàsókè ọmọ inú oyún yoo bèrè sí tẹ̀síwájú títí di ìbímọ . Ídàgbàsóké ọmọ inú oyún ń ìtèsìwájú nígbà gbogbo, láìsí ìyàtò laarin ọlè àti oyún inú. Ọmọ inú oyùn maa n ni gbogbo áwọn ẹ̀yà ara pàtàkì tì ara botìlẹjẹ́pé wọ́n kii yoo ní ìdàgbàsòkè ní kíkún ti o se loo. Àwọn ẹ̀yà ara wọ̀nyí pẹ̀lú kò i tí ní wà ní ipò tí óyẹ fún won láti wà. =
Ìdàgbàsóke nìnú ènìyàn.
Ọ̀sẹ̀ kẹt̀adínlògùn si ọ̀sẹ̀ kẹẹdọgbọn.
Obìnrin tó baa lóyún fún ìgbà àkọ́kọ́ yoo ni ìmọ̀làra ìyìpò padà ọmọ inù rẹ̀ ní ǹkan bii ọ̀sẹ̀ kọkànlélògùn lẹ̀yìn ìgbà tó bà lòyùn. Ní ìpari oṣù karun, ọmọ inù rẹ̀ yoo tì fẹ̀rẹ̀ tò ogun centimetre ní gígùn.
Ọ̀sẹ̀ kẹrìndínlọ́gbọ́n si ọ̀sẹ̀ kejidinlogoji.
Awọn iye ti ara sanra nyara. Awọn ẹdọforo ko dagba ni kikun. Awọn asopọ ti iṣan laarin kotesi ifarako ati thalamus dagbasoke ni ibẹrẹ bi ọsẹ 24 ti ọjọ-ori gestational, ṣugbọn ẹri akọkọ ti iṣẹ wọn ko waye titi di ọsẹ 30, nigbati aiji kekere, ala, ati agbara lati rilara irora farahan.</link> ni idagbasoke ni kikun ṣugbọn tun jẹ rirọ ati rọ. Iron, kalisiomu, ati irawọ owurọ di pupọ sii. Eekanna ika ọwọ de opin ika. Lanugo, tabi irun ti o dara, bẹrẹ lati parẹ titi o fi lọ ayafi lori awọn apa oke ati awọn ejika. Awọn eso igbaya kekere wa ninu awọn mejeeji. Irun ori di isokuso ati ki o nipon. Ibimọ ti sunmọ ati waye ni ayika ọsẹ 38th lẹhin idapọ. Ọmọ inu oyun ni a gba ni kikun-igba laarin ọsẹ 37 ati 40 nigbati o ti ni idagbasoke to fun igbesi aye ni ita ile-ile . O le jẹ ni ipari nigba ti a bi. Iṣakoso gbigbe ni opin ni ibimọ, ati awọn agbeka atinuwa ti o ni idi tẹsiwaju lati dagbasoke titi di igba ti o balaga .
Ìyàtọ̀ nínú idàgbàsókè.
Ọ̀pọ̀lọ̀pọ̀ àwọn ìyàtọ̀ lówà nínú ìdàgbàsókè ọmọ inú oyún.
̀Ètò àjẹsára.
Ibi-ọmọ ń ṣiṣẹ bí ìdènà làti gbógun ti àwon kòkòrò too ń fa àisàn làti ara ìyá sì oyún inù. Nìgbàtí ètò kò bá pèye, àwọn ̀ààrùn lé wáyè laarin ìya sí omọ inù oyùn. | Oyun |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74260 | 74260 | Ìkókó
Ìkókó tàbí ọmọ-ọwọ́ jẹ́ ọmọ tí ó kéré gan-an ti ẹ̀dá ènìyàn . "Ọmọ ìkókó" (láti ọrọ Latin "infans", tí ó túmọ̀ sí 'ọmọ ọwọ́' tàbí 'ọmọ' ) jẹ́ arọ́pò-ọ̀rọ̀ fún ọ̀rọ̀ tí ó wọ́pọ̀ "ọmọ" . Àwọn ọ̀rọ̀ náà lè tún ṣeé lò láti tọ́ka sí ọ̀dọ́. Ọmọ tuntun jẹ́ lílò ọ̀pọ̀, ìkókó tí ó jẹ́ wákàtí nìkan, ọjọ́, tàbí tí ó tó oṣù kan. Tí a bá fojú ìṣègùn wò ó , ọmọ tuntun tabi ọmọ tuntun (láti Latin, "neonatus", ọmọ tuntun) jẹ́ ìkókó ní àwọn ọjọ́ méjìdínlógún àkọ́kọ́ lẹ́hìn ìbímọ; ọ̀rọ̀ náà kàn sí àìtọ́jọ́, ogbó , àti àwọn ọmọ tó pẹ́ nínú .
Ṣáájú ìbímọ, ọmọ ni à ń pè ní ọmọ inú oyún . Ọ̀rọ̀ tí à ń pè ní "ìkókó" ni a fi sọrí àwọn ọmọ láti ọdún kan sí ìsàlẹ̀; síbẹ̀síbẹ̀, àwọn ìtumọ̀ lè yàtọ̀ àti pé ó lè pẹ̀lú àwọn ọmọdé tí ó tó ọdún méjì . Nigbati ọmọ eniyan ba kọ ẹkọ lati rin, wọn ni a npe ni ọmọde ni dipo. | Ìkókó |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74262 | 74262 | Ogedegbe (surname)
Ogedegbe jo oruko idile Naijiria. Iwonyi jo awon eniyan olokiki polu oruko idile:
Awon itokasi.
Yi ni a kukuru article. Jọwọ mu yi. | Ogedegbe (surname) |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74263 | 74263 | Ìrèké Oníbùdó
Ìrèké Oníbùdó jẹ́ ìwé kẹta tí D. O. Fagunwa kọ, tí ó sì sàtẹ̀jáde rẹ̀ ní ọdún 1949, láti ọwọ́ Thomas Nelson. | Ìrèké Oníbùdó |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74267 | 74267 | Estrogen
Estrojíínì tàbí oestrogen jẹ́ àkójọpọ̀ àwọn hòmónù ìbálòpọ̀ tí tí wọ́n ń ṣisẹ́ ìdàgbà-sókè àti ìfètò sí ẹ̀yà ara ìbímọ lára àwọn obìnrin àti ìṣesí ìbálòpọ̀ lára obìnrin. Ìpín mẹ́rin ni a lè pín estrogen si látàrí ìṣesí àti iṣẹ́ wọn nínú ara obìnrin. Àwọn náà ni: estrone (E1), estradiol (E2), àti estriol (E3). Estradiol, tí ó tún ń jẹ́ estrane, ni ó lágbára jùlọ tí ó sì wòpọ̀ jùlọ pẹ̀lú. Bákan náa ni estrogen tí wọ́n ń pè ní estetrol (E4) ni ó ma ń jáde nígbà tí obìnrin bá wà nínú oyún.
Gbogbo ẹranko elégungun àti àwọn kòkòrò abìyẹ́ ni wọ́n ma ní estrogen lára. Tí a bá ní ká fòye mọ̀ọ́, lílọ bíbọ̀ estrogen nínú ará ọkùnrin àti obìnrin kìí fi bẹ́ẹ̀ pọ̀. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ wípé estrogen kìí fi bẹ́ẹ̀ pọ̀ púpọ̀ lára ọkùnrin tó bí ó ṣe wa lára obìnrin, síbẹ̀, ó ní iṣẹ́ pàtàkì tí ó ń ṣe lára ọkùnrin.
Gẹ́gẹ́ bí àwọn steroid hormone ti ń ṣiṣẹ́ ni estrogens náà rin tàbí pàráàro inú àgọ́ ara tí ó fi mọ́ inú àwọn sẹ́ẹ́lì ara. Ní kété tí estrogen bá ti wọ inú sẹ́ẹ́lì ara ni ó ma ń ròpọ̀ tí ó sì ma ń jí ohun tí wọ́n ń pè ní estrogen receptor (ERs) sílẹ̀ ní èyí yóò ma ṣiṣẹ́ ààtò ìtakìjí àwọn jíínì ara lọ́kan-ò-jọ̀kan .
Láfikún, estrogen tún ma ń ṣiṣẹ́ ìjísílẹ̀ àwọn ohun tí wọ́n ń pe ní membrane estrogen receptors (mERs), gẹ́gẹ́ bí GPER (GPR30). | Estrogen |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74270 | 74270 | Kaduna museum
Kaduna Museum jẹ́ museum ní ìlu Kaduna, Nigeria. Wọ́n ṣí mùsíọ́mù náà ní ọdún 1975 ní ìfitọrẹ fún ìlú tí àwọn Northern People's Congress (NPC) tẹ́lẹ̀ rí tí ìjọba ìpínlẹ̀ ti àárín gbùngbùn Àríwá. Mùsíọ́mù Kaduna náà kún fún àkójọpọ̀ àwọn ohun pàtàkì tí ó ní ṣe pẹ̀lú kíkọ́lé, ohun ìṣẹ̀ǹbáyé àti àwọn oríṣiríṣi ohun iṣẹ́ ọnà ó sì ní àwọn ìkànnì iṣẹ́ ọ̀nà tí àwọn oníṣẹ́-ọnà lọ́kùnrin àti lóbìnrin lè máa wò láti kọ́ àwọn iṣẹ́-ọnà náà. | Kaduna museum |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74271 | 74271 | Kanta museum
Museum in Nigeria
Mùsíọ́mu Kanta jẹ́ Mùsíọ́mu ní ìlú Argungu, ní orílẹ̀ èdè Nigeria, tó dẹ̀gbẹ́ kọjú sí ọjà.
Wọ́n kọọ́ ní ọdún 1831, wọ́n sì sọọ́ lórúkọ lẹ́yìn Muhammed Kanta, tí ó tẹ Kebbi Kingdom dó ní ọdún 1515. Tí Yakubu Nabame sì kọọ́, ọba Kebbi, tí ó sì jẹ títí di 1942 tí àwọn aláwọ̀ funfun fi kọ́ ààfin tuntun ní àkókò ìjọba Muhammed Sani. Lẹ́yìn tí ààfin náà ṣófo, ní ọdún 1958, wọ́n ṣíi gẹ́gẹ́ bíi mùsíọ́mù, tí ó ṣàlàyé àránbá tí ó jẹ́ baba ìtàn ti ìpínlẹ̀ Kebbi.
Mùsíọ́mù náà pín sí ìdá mọ́kànlá tí ó sì ní àwọn ohun irinṣẹ́ ogun, tí ó kún fún ògùn, ọ̀pọ̀ ìdàrọ, ọ̀pọ̀ idà,igi, ọ̀pọ̀ òkúta, ọ̀pọ̀ ọfà àti ọ̀pọ̀ àkọ̀, ìbọn àgbélẹ̀rọ àti bákan náà àwọn ìlù fún ìṣàfihàn. | Kanta museum |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74272 | 74272 | Oron Museum
Oron Museum jẹ́ ilé tí àwọn ohun ìṣẹ̀mbáyé lọ́jọ̀ sí tí wọ́n da sílẹ̀ ní ọdún 1958, tí ó wà ní ìlú Oron ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà . Wọ́n da ilé ìṣẹ̀mbáyé yí sílẹ̀ ní ọdún 1958 láti lè kò àwọn ohun ìṣẹ̀mbáyé àtijọ́ tí wọ́n tó ọgọ́rún mẹ́jọ, tí wọ́n ṣe pàtàkì sí àṣà àti ìṣe àwọn ẹ̀yà Oron tí wọ́n gbà wípé wọ́n wà lára àwọn ẹ̀yà tí wọ́n ti pẹ́ jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà tí wọ́n sì jẹ́ ẹ̀yà tí wọ́n mọ iṣẹ́ gbẹ́nàgbẹ́nà ṣe jùlọ ní ilé ilẹ̀ Adúláwọ̀.
Lásìkò ogun kan, wọ́n ṣe ìkọlẹ̀ sí ilé ìṣẹ̀mbáyé náà tí Won sì jí ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn igi tí wọ́n ti ṣiṣẹ́ ọnà sí lára náà kó lọ, tí wọ́n sì ilé ìṣẹ̀mbáyé na jẹ́ pẹ̀lú. ọdún 1975, ìjọba tún ilé ìṣẹ̀mbáyé náà dìde padà tí wọ́n sì ṣe àwọn igi tí wọ́n ti ṣiṣẹ́ alárambarà sí lára tí wọ́n ṣẹ́kù àti àwọn míràn káàkiri orílẹ̀-èdè Nàìjíríà síbẹ̀. Lára àwọn igi tí wọ́n pátá rẹ̀ síbẹ̀ ni odi tí wọ́n fi dáàbò bo àwọn ohun ìṣẹ̀mbáyé náà lásìkò ogun àti àwọn nkan míràn tó kú sínú ìlú náà lẹ́yìn ogun. | Oron Museum |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74273 | 74273 | The Owo Museum
Ilé ìṣẹ̀mbáyé Ìlú Ọ̀wọ̀ jẹ́ ilé ìṣẹ̀mbáyé ńlá kan tí ó wà ní ìlú ìlú Ọ̀wọ̀, ní Ìpínlẹ̀ Òndó ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Wọ́n da ilé ìṣẹ̀mbáyé náà sílẹ̀ ní ọdún 1968 láti lè kó àwọn ohun ìṣẹ̀mbáyé ayé àtijọ́ tí kò sírú rẹ̀ mọ́ síbẹ̀. Inú àgbàlá ààfin Ọlọ́wọ̀ ni Ilé ìṣẹ̀mbáyé yí wà tẹ́lẹ̀. Ilé ìṣẹ̀mbáyé náà ní àwọn ohun mèremère tí wọ́n jẹ́ ohun ayé àtijọ́ nínú.
Ọdún 9169 sí 1971 ni wọ́n kọ́kọ́ wa àwọn ohun ìṣẹ̀mbáyé kan jáde láti ọwọ́ Ekpo Eyo nínú ilẹ̀ ní Ìlú Ọ̀wọ̀ lábẹ́ àbójútó ẹ̀ka ìjọba tí ó ń rí sí ohun àlùmọ́nì ayé àtijọ́. Àwọn ohun tí wọ́n rí wà jáde nínú ilẹ̀ náà ni terracotta sculptures tí wọ́n ti ló tó sẹ́túrì mẹ́ẹ̀ẹ́dógún sẹ́yìn. Ìdíbni wípé, ìlú Ọ̀wọ̀ jẹ́ ìlú tí ó wà ní àárín gbùngbùn Ilé-ifẹ̀ àti Ilẹ̀ Ìbíní. | The Owo Museum |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74274 | 74274 | Ulli Beier Museum
Ulli Beier Museum jẹ́ ilé-iṣẹ́ aṣàfihàn àwòrán àti ilé-ìwé àwòrán ní Òṣogbo Nàìjíríà. Ó jẹ́ ìdásílẹ̀ nípasẹ̀ àwọn aṣàwòrán Ulli Beier àti Susanne Wenger. Lónìí ó jẹ́ ilé-iṣẹ́ aṣàfihàn àwòrán Áfíríkà àsìkò ti ó ṣe pàtàkì, tí ń gbàlejò iṣẹ́ àwọn aṣàwòrán tí ó ní òye àti àwọn tó ṣẹ̀ṣẹ̀ ń dàgbà sínú iṣẹ́ láti agbègbè Òṣogbo àti ní gbogbo orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. | Ulli Beier Museum |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74275 | 74275 | Esiẹ museum
Nigeria museum
Mùsíọ̀mù Esiẹ jẹ́ Mùsíọ̀mù ní ilẹ̀ Esiẹ, ní Ìpínlẹ̀ Kwara, ní orílẹ̀ èdè Nàìjíríà.
Mùsíọ̀mù yìí jẹ́ Alàkọ́kọ́ tí wọ́n kọ́kọ́ dá sílẹ̀ ní orílẹ̀ èdè Nàìjíríà nígbà tí wọ́n ṣíi ní ọdún 1945. Mùsíọ̀mù yìí fẹ̀kàn tẹ́lẹ̀ rí gba ọgọ́rùn-ún àwọn ère olókùúta itẹ́kù tí wọ́n fi dípò àwọn ènìyàn.
Ìwúrí ni láti ní àtòpọ àwọn àwòrán ère olókúta tí ó pọ̀jù lọ lágbàáyé. Láyé òde-òní mùsíọ̀mù Esie tí di gbọ̀ngán ètò ẹ̀sìn àti ibi tí wón ti ń ṣe ayẹyẹ ní oṣù kẹrin gbogbo ọdún. | Esiẹ museum |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74276 | 74276 | National War Museum, Umuahia | National War Museum, Umuahia |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74277 | 74277 | Ile ọnọ Kanta
Kanta Mùsíọ́mù wà ní argungu ni ilú Nàìjíríà, tí ó kọ̀ ojú sì gbàgede ojú ọjà gangan
Ni ọdún 1831 ni a kọ́ kanta Mùsíọ́mù, wọ́n fún ilé náà ní orúkọ lẹ́hìn Muhammed kanta láti lè máa ṣe ìrántí fún - un, ọkùnrin yìí náà bákannáà ni ó dá ìjọba Kebbi sílè ní ọdún 1515. Yakubu Nabame, ní ó fi ilé náà lé lẹ̀, ó jé ọ̀kan lára àwọn Emir tí ó ti jẹ sẹ́yìn ni ọdún 1942 nígbàtí àwọn Gẹ̀ẹ́sì kọ́ ile-iṣẹ ìṣàkóso titun ní àkókò ìjọba Muhammed Sani . Lẹ́hìn tí ilé náà ti wà ní òfo , ní Oṣù Keje, ọjọ kinni, ọdún 1958, wón fi ilé náà ṣí Mùsíọ́mù tí ó fún ní ní òye àwọn ìtàn rúdurùdu tàbí ìwà ipá tí ó ṣẹlẹ̀ ní ìpínlè kebbi
Ipinle Kebbi .
Mùsíọ́mù náà pín sí ìyẹ̀wù mọ́kànlá, ó tún ní ìkójọpọ̀ àwọn ohun ìjà, tí ọ́ ní àwọn ọkọ́, idà, igi, àwọn òkúta, ọfà , àwọn ìbọn ìbílè pẹ̀lú àwọn ìlú tí wón fi ṣe ìfihàn sínú ilé náà . | Ile ọnọ Kanta |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74278 | 74278 | Mùsíọ́mù ti ìlú Benin
Benin city National Museum jẹ́ mùsíọ́mù ní ìlú Benin ní orílẹ̀ èdè nàìjíríà , tí ó wà ní àárín ilu King's Square. Mùsíọ́mù náà ní àwọn ohun-ọ̀ṣọ́ tí ó ṣe pàtàkì sí Ìjọba Benin bíi ìkòkò amọ̀ tàbí àwọn àwòrán tí wọ́n fi amọ̀ yà [[́terracotta],idẹ,àti àwọn irin tí a ti jó pọ̀ . O tún ní àwọn àwòrán àtijọ́ tí ó jẹmọ́ ìgbàanì
The benin city museum wà ní agbègbè ibi kan tí wón ń pè ní Ring Road tí àwọn ara ìlú Benin máa ǹ pè ńi King's Square , ṣùgbọ́n tí Comrade [[Adams Oshiomhole]] yí padà sí Ọba Ovonramwen Square lásìkò tí ó wà ní ipò gómìnà ìpínlè náà. | Mùsíọ́mù ti ìlú Benin |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74279 | 74279 | Peter Thomas King | Peter Thomas King |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74280 | 74280 | Kishore Kumar
Kishore Kumar G ni a bini ọjọ kẹfa dinlogun, óṣu August ni ọdun 1974 jẹ óṣèrè lọkunrin ti ilẹ india ti a mọ si Kishore | Kishore Kumar |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74281 | 74281 | Gidan Makama Museum Kano
Gidan Makama Museum Kano tàbí Kano Museum jẹ́ músíọ́ọ̀mù kan ní Ipinle Kano, ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ilé yìí fìgbà kan jẹ́ ààfin ti Sarakunan Hausa (èyí tó jẹ́ ọba àwọn Hausa) ti Kano, ṣáájú ààfin tó wà níkàlẹ̀ lọ́wọ́lọ́wọ́, ti Gidan Rumfa, ní sẹ́ńtúrì kẹẹ̀ẹ́dógún. Músíọ́ọ̀mù yìí ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn iṣẹ́-ọnà tó lààmìlaaka àti àwọn nǹkan tó wúlò fún ìtàn tí ó tan mọ́ Kano, àti agbègbè rẹ̀. Tí wọ́n ṣàwárí ní sẹ́ńtúrì kẹẹ̀ẹ́dógún, tí wọ́n sì dá mọ̀ bí i ilé ìrántí ti ìjọba Nàìjíríà. Músíọ́ọ̀mù yìí pín sí àwòrán mọ́kànlá, ọ̀kọ̀ọ̀kan pẹ̀lú ìdojúkọ rẹ̀. Díẹ̀ lára àwọn àwòrán yìí ni Zaure tàbí ẹnu ọ̀nà àbáwọlé, pẹ̀lú ìṣàfihàn ohun èlò ìbílẹ̀, àwọn odi ìlú àti máàpù ìpínlẹ̀ Kano, ìtàn-àkọọlẹ̀ ti Kano, Kano ní sẹ́ńtúrì kọkàndínlógún, ogun abélé, ètò ọrọ̀-ajé àti orin.
Àyè kan náà sì ṣí sílẹ̀ nínú mùsíọ́ọ̀mù náà, tó dúró gẹ́gẹ́ bí ìpele iṣẹ́ fún ijó Koroso àti ẹgbẹ́ eré-oníṣe.
Ìtàn.
Sẹ́ńtúrì kẹẹ̀ẹ́dógún ni wọ́n kọ́kọ́ kọ́ ilé yìí, fún Muhammad Rumfa, tó jẹ́ ọmọ-ọmọ Ọba Hausa, tí wọ́n ṣẹ̀ fi jẹ Makama ti Kano nígbà náà. Rumfa pada jẹ ọba, ó sì kó lọ sí aàfin tuntun, àmọ́ àwọn Makama tí wọ́n wá fi jẹ lẹ́yìn ìgbà náà ń gbé ibẹ̀. Lẹ́yìn tí àwọn ìjọba amúnisìn gba ìlú Kano, ní ọdún 1903, iléyìí jẹ́ ibi tí àwọn aláwọ̀ funfun yìí ń gbé.
Mùsíọ́ọ̀mù.
Mùsíọ́ọ̀mù yìí wà ní òpópónà aàfin Emir, tí wọ́n sì pín sí àyè mọ́kànlá tó ní àwòrán, pẹ̀lú ọ̀kọ̀ọ̀kan tí ó ní ohun-ọ̀ṣọ́ ìbílẹ̀ Kanawa, àwòrán, ohun-èlò orin, àti àwọn ohun nèlò lóríṣiríṣi.
Àwọn àwòrán.
Díẹ̀ nínú àwọn ohun ìtàn tí wọ́n tọ́jú ní Gidan Makama | Gidan Makama Museum Kano |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74283 | 74283 | España | España |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74284 | 74284 | Ososo
Ososo jẹ́ ìlú kan ní Agbègbè Ìjọba Ìbílẹ̀ Akoko-Ẹdó, ní Ìpínlẹ̀ Ẹdó, ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó ní ojú-ọjọ́ tó tutù púpọ̀ tí ó jọ ti ìlú Jos, pẹ̀lú ìwọ̀n gíga ti 1236 lókè ìpele òkun. Òkè tí ó ga jùlọ tóbi púpọ̀, tí wọ́n ń pè ní àpáta Oruku.
Àpejúwe.
Ìlú náà jẹ́ ẹlẹ́yà mẹ́rin, tí ń ṣe: Anni, Egbetua, Okhe àti Ikpena. Pẹ̀lú iye ènìyàn tó wọ 100,000 àti àpapọ̀ ìwúwo àwọn olùgbé ti 5,111 fún 7 km radius, ó jẹ́ kí agbègbè yìí jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn ìlú tó tóbi jùlọ ní agbègbè ìjọba ìbílẹ̀ náà. Ososo ní ẹ̀ka èdè tó yàtọ̀, tí wọ́n ń pè ní Ghotuo-Uneme-Yekhee, tó jẹ́ ti ìdílé Edoid.
Ososo pin awọn aala pẹlu Okene si ariwa, Okpella si Iwọ-oorun, Makeke si iwọ-oorun, Ojah si Gusu ati Ogori si ariwa-oorun. O jẹ ilu aala laarin Edo ati Awọn ipinlẹ Kogi . | Ososo |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74285 | 74285 | Koker
Olayiwola Olabanji Kokumo, tí orúkọ ìnagijẹ rè ńj ẹ́ Koker, jẹ́ olórin afro-pop ti orílẹl-èdè Nàìjíríà. Ó tẹwọ́bọ̀wé iṣẹ́ pẹ̀lú.
Ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ayé rẹ̀.
Wọ́n bí Koker ní ọjọ́ 30, oṣù May, ní ọdún1993, ní Ìpínlẹ̀ Èkó. | Koker |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74286 | 74286 | Lyta
Babatunde Rahim, tí orúkọ ìnagijẹ̀ rẹ̀ ń jẹ́ Lyta, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó tẹwọ́bọ̀wé iṣẹ́ pẹ̀lú YBNL Nation, ní ọdún 2018, àmọ́ ó kúrò lẹ́yìn èdè-àìyedè tó wáyé láàárín òun àti ẹni tó ní ilé-iṣẹ́ náà, ìyẹn Olamide. Ó ṣàgbéjáde àwo-orin olórin márùn-ún, EP "Id," ní ọdún 2019. | Lyta |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74287 | 74287 | May D
Akinmayokun Awodumila (tí wọ́n bí ní ọjọ́ 28, oṣù December, ní ọdún 1984), tí wọ́n tún mọ̀ sí May D, jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdẹ̀ Nàìjíríà. Ó fìgbà kan wà ní ìtẹwọ́bọ̀wé pẹ̀lú R&B àti Square records, èyi tí àwọn P-Square. | May D |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74288 | 74288 | Miraboi
Miracle Kelechi Chike (tí wọ́n bí ní March 24, ọdún 1998) tí àwọn ènìyàn mọ̀ sí Miraboi jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, akọrinkalẹ̀, òṣèrékùnrin, onínúure àti oníṣòwò. Àwọn òbí rẹ̀ wá láti Ipinle Abia, àmọ́ Ìpínlẹ̀ Èkó ló dàgbà sí, níbi tí ó sì ti bẹ̀rẹl iṣẹ́ rẹ̀. | Miraboi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74289 | 74289 | Mr 2kay
Abinye David Jumbo tí wọ́n bí ní (February 11, ọdún 1988), tí ọ̀pọ̀ ènìyàn mọ̀ sí Mr 2Kay, jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó fìgbà kan tẹwọ́bọ̀wé iṣẹ́ pẹ̀lú Grafton Entertainment, àmọ́ ó kúrò ní ọdún 2018, láti lọ ṣe ìdásílẹ̀ ilé-iṣẹ́ orin rẹ̀, tó pè ní Better Life Entertainment. | Mr 2kay |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74290 | 74290 | Niyola
Eniola Akinbo ( ; tí wọ́n bí ọjọ́ 9 oṣù December, ọdún 1985), tí ọ̀pọ̀ ènìyàn mọl sí Niyola, jẹ́ olórin orílè-èdè Nàìjíríà. | Niyola |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74291 | 74291 | Nonso Amadi
Chinonso Obinna Amadi (tí wọ́n bí ní September 1, ọdún 1995) jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, akọrinkalẹ̀ àti agbórinjáde. Ó jẹ́ olórin tó kọ́ ara rẹ̀ níṣẹ́ orin kíkọ, àti bí wọ́n ṣe ń gbórinjáde. Ó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ yìí nígbà tí ó wá ní ilé-ẹ̀kọ́ gíga ti Covenant University, níbi tí ó ti kọ́ ẹ̀kọ́ nípa. | Nonso Amadi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74292 | 74292 | Nonso Bassey
Chukwunonso Anozuma Bassey Iwuchukwu, tí ọ̀pọ̀ ènìyàn mọ̀ sí Nonzo Bassey, tó fìgbà kan jẹ́ Nonso Bassey, jẹ́ olórin orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, akọrinkalẹ̀, òṣèrékùnrini àti módẹ́ẹ̀lì. | Nonso Bassey |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74293 | 74293 | Orezi
Esegine Allen (tí wọ́n bí ní 28 March 1986), tí ọ̀pọ̀ ènìyàn mọ̀ sí Orezi, jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó wá láti Ìpínlẹ̀ Dẹ́ltà. Ó di gbajúgbajà nígbà tó kọ orin tí àkọ́lé rẹ̀ ń jẹ́ "Rihanna" ní ọdún 2013. | Orezi |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74295 | 74295 | Orits Williki
Orits Wiliki jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdè Naijiria, tó máá ń kọ orin reggae. Ó dí gbajúmọ̀ nígbà tí ó gbé orin kan jáde ní ọdún 1989, tí àkọ́lé rẹ̀ ń jẹ́ "Tribulation."
Wiliki tún jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ Musical Copyright Society of Nigeria, èyí tó jẹ́ ẹgbẹ́ olórogún ti Copyright Society of Nigeria. | Orits Williki |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74296 | 74296 | Orlando Julius
Orlando Julius Aremu Olusanya Ekemode, tí gbogbo ènìyàn mọ̀ sí Orlando Julius tàbí Orlando Julius Ekemode (tí wọ́n bí ní 22 September 1943 tó sì ṣaláìsí ní14 April 2022) jẹ́ olórin, afunfèrè, olórí-ẹgbẹ́-orin, àti akọrinkalẹ̀, tó ṣiṣẹ́ pọ̀ pẹ̀lú afrobeat music. | Orlando Julius |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74297 | 74297 | Osita Osadebe
Chief Stephen Osita Osadebe (tí wọ́n bí ní March 17, 1936 tó sì ṣaláìsí ní May 11, 2007), tí ọ̀pọ̀ ènìuàn mọ̀ sí Osita Osadebe, jẹ́ olórin, tó wá láti Atani. Ọ̀kan lára àwọn orin rẹ̀ tó gbajúgbajà tó kọ ní ọdún 1984 tí àkọ́lé rẹ̀ jẹ́ "Osondi Owendi", èyí tó fi ẹsẹ̀ rẹ̀ múlẹ̀ gẹ́gẹ́ bí olórin tó gbajúmọ̀ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó sì jẹ́ ọ̀kan lára àwọn orin oeílẹ̀-èdè yìí tó gbajúmọ̀ jù lọ. | Osita Osadebe |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74298 | 74298 | Fartuun Adan
Fartuun Abdisalaan Adan jẹ́ ajàfẹ́tọ̀ọ́mọnìyàn ti ìlú Somalia. Òun ni adarí àgbà fún Elman Peace and Human Rights Centre.
Ìgbésí ayé rẹ̀.
Adan dàgbà sí ìlú Somalia. Ó fẹ́ Elman Ali Ahmed, tó jẹ́ oníṣòwò àti ajàfẹ́tọ̀ọ́mọnìyàn, tó ń rí sétò àlàáfíà. Wọ́n sì jọ bí ọmọ mẹ́rin. | Fartuun Adan |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74299 | 74299 | Adan Mohammed
Adan Abdulla Mohammed jẹ́ gbajúgbajà òṣìṣẹ́ ilé-ìfowópamọ́ ti ìlú Kenya àti oníṣòwò. Ó fìgbà kan sìn gẹ́gẹ́ bí i adarí àgbà ti Barclays Bank ní Ìwọ̀-oòrùn ti àti West Africa. | Adan Mohammed |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74300 | 74300 | Adán Augusto López Hernández
Adán Augusto López Hernández (tí wọ́n bí ní September 24, 1963) jẹ́ olóṣèlú ilẹ̀ Mexico, agbẹjọ́rò. | Adán Augusto López Hernández |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74301 | 74301 | Adán Jodorowsky
Adán Jodorowsky or Adanowsky (tí wọ́n bí ní 29 October 1979) jẹ́ olórin ti orílẹ̀-èdè Mexico, tó tan mọ́ ìlú Fránsì. Ó sì tún jẹ́ òṣèrékùnrin àti adarí-eré. | Adán Jodorowsky |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74302 | 74302 | Edna Adan Ismail
Edna Adan Ismail (tí wọ́n bí ní born 8 September 1937) jẹ́ agbẹ̀bí, ajàfẹ́tọ̀ọ́mọnìyàn, ó sí tún jẹ́ obìnrin àkọ́kọ́ tó jẹ́ Mínísítà fún ọ̀rọ̀ ilẹ̀ òkèrè, fún orílẹ̀-èdè Somalia láti ọdún 2003 wọ 2006. Òun sì ni ààrẹ ẹgbẹ́ Victims of Torture.
Ìbẹ̀rẹ̀pẹlpẹ̀ ayé rẹ̀.
Ìlú Hargeisa ni wọ́n bí Ismail sí, ní 8 September 1937, ó sì jẹ́ ọmọ oníṣègùn kan. Ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ọmọ márùn-ún tí ìyá rè bí, àmọ́ méjì kú nínú wọn lásìkò ìbí wọn. | Edna Adan Ismail |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74304 | 74304 | Mahathir Mohamad | Mahathir Mohamad |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74305 | 74305 | Raymond Ablack
Raymond Ablack (tí wọ́n bí ní November 12, 1989) jẹ́ òṣèrékùnrin àti apanilẹ́rìn-ín ti orílẹ̀-èdè Canada. Ó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ rẹ̀ ní ọdún 2000, gẹ́gẹ́ bí i òṣèrémọdé, lóri ìtàgé, tó sì ṣe ẹ̀dá-ìtàn Young Simba nínú "The Lion King" ní Princess of Wales Theatre. | Raymond Ablack |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74306 | 74306 | James Acaster
James William Acaster (; tí wọ́n bí ní 9 January 1985) jẹ́ apanilẹ́rìn-ín ti ilẹ̀ Gẹ̀ẹ́sì. | James Acaster |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74307 | 74307 | Kev Adams
Kev Adams tàbí Kev' Adams (tí orúkọ àbísọ rẹ̀ ń jẹ́ Kevin Smadja; 1 July 1991) jẹ́ apanilẹ́rìn-ín ilẹ̀ Fránsì, òṣèrékùnrín, àti aṣàgbéjáde fíìmù. | Kev Adams |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74308 | 74308 | Pamela Adlon
Pamela Fionna Adlon () (tí wọ́n bí ní July 6, 1966) jẹ́ òṣèrébìnrin ti Orílẹ̀ èdè America. Ó gbajúgbajà fún lílo ohùn rẹ̀ láti fi ṣe ẹ̀dá-ìtàn Bobby Hill nínú fíìmù "King of the Hill" (1997–2010). | Pamela Adlon |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74309 | 74309 | Steve Agee
Steven Douglas Agee (; tí wọ́n bí ní February 26, 1969) jẹ́ apanilẹ́rìn-ín ti Orílẹ̀ èdè America, òǹkọ̀wé àti olórin. Ó tún máa ń tẹ dùrù pẹ̀lú ẹgbẹ́ olórin lóríṣiríṣi, ní ọdún 1990, ó sì ti fìgbà kan ṣẹrẹ́ pọ̀, pẹ̀lú Brendon Small. | Steve Agee |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74310 | 74310 | Alex Agnew
Alex Agnew (tí wọ́n bí ní 22 December 1972) jẹ́ apanilẹ́rìn-ín ti ilẹ̀ Belgium, àti olórin. | Alex Agnew |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74311 | 74311 | Rubén Aguirre
Rubén Aguirre Fuentes (]; tí wọ́n bí ní 15 June 1934, tó sì ṣaláìsí ní 17 June 2016) fìgbà kan jẹ́ oṣèrékùnrin àti apanilẹ́rìn-ín ti ilẹ̀ Mexico. | Rubén Aguirre |
https://yo.wikipedia.org/wiki?curid=74312 | 74312 | Dan Ahdoot
Dan Kamyar Ahdoot jẹ́ oṣèrékùnrin, òǹkọ̀wé àti apanilẹ́rìn-ín ti Orílẹ̀ èdè America. | Dan Ahdoot |