image
imagewidth (px)
54
1.27k
text
stringlengths
4
75
meta
dict
path
null
mờ, giải thích lệch lạc và thậm chí làm sai lệch các nhận xét về giải
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
phẫu học. Để cho hệ thống Galen hoạt động thì máu phải đi thông từ
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
tim phải sang tim trái. Vì thế, ông ta cho rằng máu trong tim phải có
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
thể đi theo nhiều đường. Một phần máu có chứa các chất không tinh
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
khiết, hoặc “các chất hơi có muội đen”, để thải ra ngoài qua các tĩnh
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
mạch giống như động mạch (động mạch phổi). Máu cũng có thể đi từ
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
tim phải sang tim trái nhờ những lỗ nhỏ ở vách tim. Không thể nhìn
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
thấy được chính các lỗ nhỏ này, nhưng Galen giả định rằng những chỗ
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
lõm thấy ở vách tim là miệng của các lỗ hổng. Ý tưởng cho rằng máu
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
có khả năng phồng hoặc xẹp như thủy triều từ lâu đã nằm trong môn
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
sinh lý học của Galen mặc dù dường như đây là một sự giải thích sai
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
lệch của những phát biểu nói chung thường mơ hồ của Galen về
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
chuyển động của máu trong các mạch máu. Tuy nhiên, hệ thống
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
dường như phụ thuộc vào một chuyển động hai chiều còn chưa rõ của
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
máu qua một số mạch máu nào đó. Sau khi được “tiêu hóa” thích hợp
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
ở phổi, khí hít vào được mang đến tim qua tĩnh mạch phổi. Phần
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
không khí bị biến đổi này được tác động thêm tại tim và được vận
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
chuyển đến các phần khác của cơ thể qua các động mạch. Máu động
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
mạch rất nguyên chất và có chứa hơi nên có thể nuôi dưỡng được
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
phần sinh hồn (vital spirit). Máu được tinh lọc thêm trong các động
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
mạch cấu thành hệ mạng thần kỳ (rete mirabile) — một hệ thống các
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
mạch máu nằm ở đáy não của bò và các động vật khác, nhưng không
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
có ở người. Việc biến đổi máu động mạch thành chất sinh dịch
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
(animal spirits) ở não và khi chất khí đó được phân bố qua thần kinh
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
tức là đã hoàn tất cái hệ thống ba vòng của các chất dịch khí (spirits).
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
Điều rõ ràng là, cái quan niệm về tuần hoàn của máu này sẽ không
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
phù hợp với một sơ đồ trong đó máu được liên tục tổng hợp ở gan để
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
được đồng hóa hoặc tiêu thụ lúc nhiều lúc ít trong các mạch máu. Dĩ
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
nhiên, tự nhiên trong hệ thống của Galen có tính chất rất phức tạp cho
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
nên “rõ ràng là” khó tìm được một từ thích hợp để mô tả cho ngắn
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
gọn. Thay vì làm cho chủ đề trở nên rối rắm thêm, ta hãy bàn đến các
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
tư tưởng của Galen về cách điều trị bệnh.
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
GALEN BÀN VỀ TRỊ LIỆU VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA BỆNH
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
Khi viết về bản chất của trị
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
liệu, Galen cho rằng cần phải có các kiến thức khoa học về nguyên
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
nhân của bệnh thì mới bảo đảm chữa trị thành công. Về tiên lượng,
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
Galen dựa vào các công cụ truyền thống, chẳng hạn như bắt mạch và
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
xem xét nước tiểu và “những ngày nguy hiểm”, một dạng học thuyết
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
của Hippocrates tuy khá cứng nhắc. Giống như Hippocrates, Galen là
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
một nhà lâm sàng xuất sắc và một người có tài chẩn đoán bệnh; ông
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
tin rằng người thầy thuốc phải giải thích bệnh tật theo các nguyên
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
nhân tự nhiên. Ông cảnh báo người đọc “đừng có hỏi các vị thần cách
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
bói ra bệnh mà nên học hỏi từ ông thầy giải phẫu học”. Mọi thứ bệnh
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
đều có nguyên nhân tự nhiên, nhưng Galen sẵn sàng chấp nhận lời
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
khuyên y học do Asclepius, là Thần chữa bệnh. Khi Galen bị đau đớn
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
nhiều vì một áp-xe, Asclepius hiện ra trong giấc mộng và bảo ông
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
này nên rạch vào một động mạch ở bàn tay phải. Sau khi thực hiện
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
cách chữa trị này, ông đã hồi phục hoàn toàn và nhanh chóng.
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
Học thuyết về các chất dịch, được thể hiện trong học thuyết Galen, rõ ràng
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
là có khả năng giải thích sự phát sinh và bản chất của tất cả các thứ
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
bệnh và làm cho phù hợp với lý luận tất cả các dấu chứng lâm sàng.
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
Theo Galen, các chất dịch được hình thành khi chất nóng bẩm sinh
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null
biến đổi các chất nuôi dưỡng; chất nóng này là do sự đốt cháy chậm
{ "path": "", "subset": "font_Zap" }
null