Datasets:

WikiQuality

/

frac_unique_words_hi

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

49293

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%80%E1%89%B5%20%E1%88%8A

ጀት ሊ

ጀት ሊ (1955 አም ተወለደ) ዝነኛ ቻይናዊ የኩንግ-ፉ ፊልም ተዋናይ ነው። አሁን በሲንጋፖር ይኖራልና ኡእሲንጋፖር ዜጋ ሆኗል። የቻይና ሰዎች

20198

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%91%E1%88%AE%20%E1%8A%AB%E1%88%89%E1%89%B5%20%E1%88%98%E1%89%83%E1%89%A5%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%88%9E%E1%89%83%E1%88%8D

ኑሮ ካሉት መቃብር ይሞቃል

ኑሮ ካሉት መቃብር ይሞቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

51247

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%86%20%E1%89%A3%E1%8B%AD%E1%8B%B5%E1%8A%95

ጆ ባይድን

ጆሴፍ ሮቢኔት ባይደን ጁ. 46ኛው የአሜሪካ ፕሬዝዳንት ነው። ህዳር 20,1942 እ.ኤ.አ. ከእናቱ ካቴሪን እና ከአባቱ ጆሴፍ በስክራቶን,ፔንስልቫንያ ተወለደ። የሴኔት ቆይታው የዴላዌር ሴኔተር ሆኖ 4 አስርት አመታትን ማለትም 16 አመታትን በሴኔት ህግ አውጪ ኮሚቴ ሊቀመንበርነትና ሌሎች ማእረጎች ይሰራ ነበር። ዋቢ ምንጮች

16950

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%89%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%89%A2%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%8D%E1%88%A9%20%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8B%88%E1%8C%A3%20%E1%8A%A8%E1%8B%B1%E1%88%A9

ፈርተው ድንጋይ ቢወረውሩ ጅብ ወጣ ከዱሩ

ፈርተው ድንጋይ ቢወረውሩ ጅብ ወጣ ከዱሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ፈርተው ድንጋይ ቢጥሉ ጅብ ወጣ ከዱሩ መደብ :ተረትና ምሳሌ

46159

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%8C%AD%E1%89%86

ብርጭቆ

ብርጭቆ ለመቅረጽ የሚችል፣ ብዙ ጊዜ ግልጽ የሆነ ውኁድ ሲሆን ብዙ ጥቅሞች አገኝቶዋል፤ ለምሳሌ መስኮት በመሥራት ይጠቀማል። ብርጭቆ መጀመርያው በጥንት የተገኘው የሸምበቆ አመድ (አልካሊ) ከቀለጠ አሸዋ (ሲሊካ) ጋራ ሲቀላቀል ነበር። የብርጭቆ ኢንዱስትሪ የጀመረው ምናልባት 1900 ዓክልበ. በፊንቄ ሲሆን፣ ከዚያ አስቀድሞ በተመሳሳይ ዘዴ ሴራሚክ ወይም ሸካክላ በመሥራት በድንገት የተፈጠረ የብርጭቆ ዶቃ አለ። «ልማዱ፣ ነጥሮንን [እንደ ልብስ ሳሙና የጠቀመ ሶዲየም ከሰላ ወይም አምቦ አመድ] የሸከመ አንድ የንግድ መርከብ በዚህ ቦታ (በቤሎስ ወንዝ አፍ ፊንቄ) እየቆመ፣ ነጋዴዎቹም በዳር ላይ መብላቸውን እያዘጋጁ፣ ድስታቸውንም ለማቆም ድንጊያ ባለመኖራቸው፣ ከመርከቡ የነጥሮን አሞሌ ተጠቀሙ፤ ይህም ከዳሩ አሸዋ ጋር ተባብሮ ሲቀላቀል፣ አዲስ ግልጽ የሆነ ፈሳሽ ፈሰሰ፤ የብርጭቆም መነሻ እንዲህ ነበረ።»

47668

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%A2%E1%88%AB%E1%89%A2%E1%88%AE%20%E1%8A%AD%E1%8D%8D%E1%88%88%E1%88%98%E1%8B%B0%E1%89%A5

የቢራቢሮ ክፍለመደብ

የቢራቢሮ ክፍለመደብ () እጅግ ሰፊ የሦስት አጽቄ ክፍለመደብ ነው። ብዙ ዝርያዎች ለቁንጅናቸው ታውቀዋል። ከበርካታ ዝርያዎቹ መካከል ብዙዎች ልብስን የሚበሉ አይነቶች ብል ይባላሉ። ሌሎች ቢራቢሮ ይባላሉ። ቢራቢሮ በሕጻንነቱ በፍጹም የተለየ መልክ አለው፣ ይህም አባ ጨጓሬ ይባላል። እንደ አካለ መጠን ቢራቢሮ ከመሆኑ በፊት ምንም ክንፍ ወይም በረራ የለውም። ከጊዜ በኋላ አባ ጨጓሬ ሲያድግ በልቃቂት ወይም በምድር ተደብቆ ሙሽሬ ይሆናል፤ በኋላም ከዚህ ልቃቂት ወጥቶ አካለ መጠን የሚበርር ቢራቢሮ ነው። ሦስት አጽቄ

3405

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%88%90%E1%88%B4%20%E1%8D%B1

ነሐሴ ፱

ነሐሴ ፱ ቀን በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፫፻፴፱ ኛው ቀን ሲሆን የክረምት ወቅት ፵፬ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በ ዘመነ ሉቃስ ፳፯ ቀናት ሲቀሩ፣ በዘመነ ዮሐንስ፤ በ ዘመነ ማቴዎስ፤ እና በ ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፳፮ ቀናት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፮ ዓ/ም - የአትላንቲክ ውቅያኖስንና ሰላማዊ ውቅያኖስ ለማገናኘት የተቆፈረው የፓናማ ቦይ ሥራው ተጠናቆ አገልግሎት መስጠት ጀመረ። ፲፱፻፴፯ ዓ/ም - ጃፓን በቃል ኪዳን አገሮች ተሸንፋ እጇን ስትሰጥ የሁለተኛው የዓለም ጦርነት ፍጻሜ ሆነ። በዚህ ዕለት ኮሪያም ነጻ ወጣች። ፲፱፻፴፱ ዓ/ም - ለ፫ መቶ ፴፬ ዓመታት በብሪታኒያንጉዛት ሥር በቅኝ ግዛትነት የኖረችው ሕንድ በዚህ ዕለት ነጻነቷን ተቀዳጀች። እስላማዊው የሰሜን-ምዕራብ አካልም በዚሁ ዕለት ተገንጥሎ ፓኪስታን በሚል ስም አዲስ አገር ተፈጠረ። ፲፱፻፵ ዓ/ም - ደቡብ እና ሰሜን ኮሪያ በይፋ ተለያዩ። ፲፱፻፶፪ ዓ/ም - ለሰማንያ ዓመታት በፈረንሳይ ሥር በቅኝ ግዛትነት ይተዳደር የነበረው ኮንጎ ሪፑብሊክ በዚህ ዕለት ነጻነቱን ተቀዳጀ። ፊልበርት ዩሉ የአገሪቱ የመጀመሪያው ፕሬዚደንት ሆኑ። ፲፱፻፷፫ ዓ/ም - ከ፲፰፻፶፫ ዓ/ም ጀምሮ በብሪታኒያ ንጉዛት ትተዳደር የነብረችው፣ በፋርስ ሰላጤ ላይ የምትገኘው ባህሬን በዚህ ዕለት ነጻ ወጣች። ፲፱፻፷፮ ዓ/ም - በኢትዮጵያ አብዮት የሥልጣን ሽግግር፤ ደርግ የንጉሠ ነገሥቱን መንግሥት የጡረታ ሚኒስቴር በቁጥጥሩ ሥር አደረገ። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

16003

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B8%E1%88%9B%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%E1%8A%90%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%8A%95%E1%88%B5%E1%88%80

ሸማን በውሀ ሰውነትን በንስሀ

ሸማን በውሀ ሰውነትን በንስሀ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁለቱን ለማጽዳት እነዚህ ያስፈልጋሉ። ሠው/ቄስ ያስፈልጋል መደብ : ተረትና ምሳሌ

17021

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8A%E1%88%8D%E1%8C%8B%E1%88%98%E1%88%BD

ጊልጋመሽ

ጊልጋመሽ (ወይም ቢልጋመሽ፥ በቅድመኞቹ ሱመርኛ ጽላቶች) የኡሩክ 4ኛው ንጉሥ ነበረ። በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ላይ 126 ዓመታት እንደ ነገሠ ይጠቀሳል። እንዲሁም የጊልጋመሽ ትውፊት የሚባለው ሥነ ጽሑፍ አለ። በዚህ በኩል አባቱ ሉጋልባንዳ ይባላል። ጊልጋመሽም በኡሩክ የነገሰው ከሉጋልባንዳ ተከታይ ከዱሙዚድ፣ አሣ አጥማጁ ቀጥሎ እንደ ነበር ይባላል። በአንዱ ጽላት የኤንመባራገሲ ልጅ የኪሽ ንጉስ አጋ ከጊልጋመሽ ጋር ሲዋጋው፣ ጊልጋመሽ አሸነፈው። ኤንመባራገሲና አጋ ታሪካዊ የኪሽ ነገሥታት መሆናቸው በስነ ቅርስ ረገድ እርግጠኛ ስለ ሆነ፤ ጊልጋመሽ ደግሞ አፈታሪካዊ ብቻ ሳይቀር ታሪካዊ ንጉስ እንደ ሆነ ይገመታል። ሌላ ሰነድ የቱማል ጽሑፍ እንደሚለን፣ ጊልጋመሽ የኒፑር ቤተ መቅደስ ከኪሽ ያዘ። ይህም ቤተ መቅድስ በሱመር ሙሉ ሥልጣን የሰጠ ሆነ። የሱመር ነገሥታት

48761

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%92%E1%8B%9B

ፒዛ

ለጣልያን ከተማ፣ ፒዛ፣ ጣልያንን ይዩ። ፒዛ መጀመርያ በጣልያን አገር አሁንም አለም አቀፍ የሚበላ የምግብ አይነት ነው። ባብዛኛው የሚሰራው ከሊጥ ዳቦ ቂጣ በቲማቲም ወጥና በፎርማጆ ነው፣ ሌሎችም እንደ ጻዕሙ የሚጨመሩ ይዘቶች አሉ። «ፒዛ» የሚለው ቃል በጣልያን «ፒፃ» ከ990 ዓም ጀምሮ ይዘገባል። ዘመናዊው ፒዛ ከነቲማቲም ከ1800 ዓም ግድም ጀምሮ ተሠራ የሮማን ፒዛ ዓይነተኛ የጣሊያን የምግብ አዘገጃጀት መጽሐፍ።

22886

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8D%E1%8A%95%E1%89%A6%E1%89%B5%20%E1%8D%B3%E1%8D%AB

ግንቦት ፳፫

ግንቦት ፳፫ ቀን፣ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፪፻፷፫ኛው ዕለት ሲሆን፤ የፀደይ (በልግ)ወቅት ፶፰ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ፻፫ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፻፪ ቀናት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፯ ዓ/ም - ልጅ ኢያሱ አባታቸውን ራስ ሚካኤልን ደሴ ላይ ንጉሠ ወሎ ወ ትግሬ ብለው አነገሧቸው። ፲፱፻፳፯ ዓ/ም - በዛሬይቷ ፓኪስታን፣ ኬታ በሚባል ሥፍራ የተከሰተ ትልቅ የመሬት እንቅጥቅጥ የ ፵ ሺ ሰዎችን ሕይወት አጠፋ። ፲፱፻፷፪ ዓ/ም - በፔሩ ሰሜናዊ ግዛት የተከሰተው የመሬት እንቅጥቅጥ ያስከተለው የጭቃ ናዳ ዩንጌ የምትባለዋን ከተማ ሲያጥለቀልቅ ፵፯ ሺ ሰዎች ሞተዋል። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች መርስዔ ኀዘን ወልደ ቂርቆስ፣ ዕለታዊ የታሪክ ድርጊት - የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን የመጀመሪያው ፓትረያርክ (፲፱፻፶፩ ዓ/ም)

31331

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AE%E1%89%83%E1%8B%AD%E1%8B%B5%20%E1%88%99%E1%8C%8D%E1%88%9C%E1%8B%B6%E1%8A%95

ዮቃይድ ሙግሜዶን

ዮቃይድ ሙግሜዶን ከ344 እስከ 354 ዓም ያሕል ድረስ የ አየርላንድ ከፍተኛ ንጉሥ ነበር። የቲገርናቅ ዜና መዋዕል (1080 ዓም ተቀነባብሮ) እና ክሮኒኮን ስኮቶሮም (1142 ዓም ተቀነባብሮ) በ344 ዓም እንደ ጀመረ ይመለከታል፣ አመቶቹም 8 ብቻ ይሰጣሉ። ክሮኒኮን ስኮቶሩም ግን ተከታዩ ክሪቨን ማክ ፊዳግ በ354 ዓም ያደርጋል። በሌሎቹ ነገሥታት ዝርዝሮች ደግሞ ለ8 (ወይም 7) ዓመታት ብቻ ገዛ። የአየርላንድ አፈታሪካዊ ነገሥታት

30936

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B2%E1%8A%AE%E1%88%A9%E1%88%B5

ሲኮሩስ

ሲኮሩስ በእስፓንያ አፈ ታሪክ ዘንድ ከአባቱ አትላስ ኪቲም በኋላ በኢቤሪያ ላይ ንጉሥ ነበር። ስሙ ደግሞ ኦሩስ ይባል ነበር። ስሙን ለሴግሬ ወንዝ እንደ ሰጠ፣ እንዲሁም የአሄር መስራች እንደ ነበር ይጻፋል። ልጁ ሲካኑስ ተከተለው። የእስፓንያ አፈታሪካዊ ነገሥታት

14595

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%88%A5%E1%88%AD%20%E1%88%8D%E1%8A%93%E1%88%8D%E1%8D%8D%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

በሥር ልናልፍ ነው

አማኑኤል ሆስፒታል አንድ የአእምሮ ዶክተር እብዶች ወደ ውጭ እየወጡ ያስቸግሩትና በመውጫው በር ወለሉ ላይ መስመር ያሰምርና «ከዚህ በኋላ ማንም ከዚህ መስመር እንዳያልፍ» ይላቸዋል። ትንሽ ቆይቶ ሲመጣ ወለሉ ላይ ሲንፋቀቁ ያያቸውና «ምን እየስራችሁ ነው?» ሲላቸው አንዱ ተነሳና «በሥር ልናልፍ ነው» ብሎ ይመልሳል። ከመስመሩ ሥር መሆኑ ነው። የኢትዮጵያ ቀልዶች

52565

https://am.wikipedia.org/wiki/The%20Flying%20Doctor

The Flying Doctor

(በራሪው ሐኪም) በኢንግላንድ እና በአውስትራሊያ በ1959 እ.ኤ.አ. የተሠራ ቴሌቪዥን ፕሮግራም ሲሆን በአውስትራሊያ ስለ ሠሩት (ንጉሳዊ በራሪ ሐኪም አገልግሎት) ነው። ይሄ በዕውነት በአውሮፕላን ይጓዝ የነበረ የሕክምና ድርጅት በመሆኑ፣ በእውነት የተመሠረተ ታሪክ ነው። ይህም አልፎ አልፎ በአፍሪካ አገራት ተሠራጭቷል። በሙሉ 39 የ30-ደቂቃ ክፍሎች ተሠርተዋል። የቴሌቪዥን ትርዒት ዩናይትድ ኪንግደም ደግሞ ይዩ፦ የአውስትራሊያ ንጉሣዊ በራሪ ሐኪም አገልግሎት

14973

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%8B%9A%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%88%84%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%89%80%E1%8A%90%E1%89%80%E1%8A%90%20%E1%88%88%E1%8C%BD%E1%8B%B5%E1%89%85%20%E1%88%88%E1%8C%8C%E1%89%B3%20%E1%8B%A8%E1%89%80%E1%8A%90%E1%89%80%E1%8A%90%20%E1%88%88%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%89%85

ለእግዚአብሄር የቀነቀነ ለጽድቅ ለጌታ የቀነቀነ ለወርቅ

ለእግዚአብሄር የቀነቀነ ለጽድቅ ለጌታ የቀነቀነ ለወርቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

19556

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%89%A0%E1%8B%8B%E1%8A%93%20%E1%8B%98%E1%8D%88%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%8C%88%E1%8A%93

ነገር በዋና ዘፈን በገና

ነገር በዋና ዘፈን በገና የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

16193

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%A0%E1%8C%8D%20%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%AD%20%E1%8A%A0%E1%88%AE%E1%88%B5%E1%89%B6

የበግ እግር አሮስቶ

የበግ እግር አሮስቶ ለ7 ሰው አስፈላጊ ጥሬ ዕቃዎች - 3 መካከለኛ የበግ እግር ከነአጥንቱ - 4 መካከለኛ ካሮት - 4 ዝንጣፊ ሲለሪ - 2 ቀጫጭን ባሮ ሽንኩርት - 5 መካከለኛ ቀይ ሽንኩርት - 6 የሾርባ ማንኪያ (100 ሚሊ ሊትር) ዘይት - 6 የሾርባ ማንኪያ (100 ሚሊ ሊትር) ቬጅቴብል ስቶክ (የአትክልት መረቅ) - 3 የሾርባ ማንኪያ የወይን ጠጅ - 3 የሾርባ ማንኪያ የፉርኖ ዱቄት - 1 የሻይ ማንኪያ ጨው - 1 የሻይ ማንኪያ ቁንዶ በርበሬ - 5 ትላልቅ ፍሬ ነጭ ሽንኩርት 1. ሥጋውን ማጽዳት፤ 2. ካሮቱንና ቀይ ሽንኩርቱን በቁመቱ አራት ቦታ መቆራረጥ፤ 3. ሲለሪውንና ባሮ ሽንኩርቱን አጥቦ ስምንት ቦታ መቆራረጥ፤ 4. ሥጋውን በቢላዋ እየበሱ ከየዓይነቱ እያደባለቁ በሺሽ ክበብ ሽቦ በመታገዝ ሲለሪ፣ ቀይ ሽንኩርትና ነጭ ሽንኩርት፣ ካሮትና ባሮ ሽንኩርቱን ልጦ ሳይቆራርጡ መክተት፤ 5. በትልቅ ድስት ዘይት አግሎ ሥጋውን በመጨመር ወርቃማ መልክ እስኪያወጣ እያገላበጡ መጥበስ፤ 6. መረቁን አሙቆ ድስቱ ውስጥ ጨምሮ እንዲበስል መተው፤ 7. ሲበስል ስጋውን ማውጣት፤ 8. ከድስቱ ውስጥ ዘይቱን ማጥለልና መረቁን አንተክትኮ መጠኑ እንዲቀንስ ካደረጉ በኋላ ወይኑን ጨምሮ ግማሽ እስኪሆን ማንተክተክ፤ 9. ዱቄቱን ጨምሮ በደንብ ካሹ በኋላ ጨውና ቁንዶ በርበሬ መጨመር፤ 10. ስጋውን በስሱ ቆራርጦ ማባያውን በላዩ ማፍሰስ ወይም ለየብቻ ማቅረብ፤ 11. ከተጠበሰ ድንችና ከክብ ካሮት ወይም በቁመቱ ተቆርጦ ከተቀቀለ ካሮት ጋር ማቅረብ ይቻላል፡፡ የኢትዮጵያ አበሳሰል

17448

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%8C%E1%88%9C

ማሌሜ

ማሌሜ (ስዊድንኛ፦ ፤ አጠራሩን ለማዳመጥ) የቨስትራ ዬታላንድ፣ ስዊድን ከተማ ነው። ከተማው በስካገራክ ወሽመጥ ዳር ይገኛል። 293,909 ሰዎች ገደማ ይኖሩበታል፤ ይህም በሕዝብ ብዛት የስዊድን 2ኛው ከተማ ነው። የተመሠረተው በ1275 ዓ.ም. ነበረ። የስዊድን ከተሞች

14432

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%81%E1%88%89%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%8A%AB%E1%88%8D%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%8C%8D%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%86%E1%8A%95%E1%88%9D

ሁሉም አካል ነው ግን እንደአይን አይሆንም

ሁሉም አካል ነው ግን እንደአይን አይሆንም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁሉም አካል ነው ግን እንደአይን አይሆንም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለየት ያለ ጠቃሚነትን/ፍቅርን የሚያሳይ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

14899

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%82%E1%8C%A1%20%E1%8C%A8%E1%88%AD%E1%89%85%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%89%86%E1%8A%95%E1%8C%86%20%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%A5%E1%88%8B%E1%88%8D

ለቂጡ ጨርቅ የለው ቆንጆ ያባብላል

ለቂጡ ጨርቅ የለው ቆንጆ ያባብላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መሸፈኛ የላት ትከናነበው አማራት መደብ : ተረትና ምሳሌ

48925

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%98%E1%8C%A0%E1%8A%99%20%E1%89%85%E1%8B%B1%E1%88%B3%E1%8A%95

ዘጠኙ ቅዱሳን

ዘጠኙ ቅዱሳን በኢትዮጵያ ታሪክ ጥናት አከፋፈል መሰረት “ ጥንታዊው የታሪክ ዘመን” ተብሎ በሚጠራው ጊዜ ወደ ኢትዮጵያ የገቡት ዘጠኝ የውጭ ሀገር ታላላቅ የክርስትና ሃይማኖት አባቶች ናቸው ፡፡ በየኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን ታላቅ የሆነ መንፈሳዊ አስተዋጽኦን ማለትም በመንፈሳዊ ህይወት ፣ በስብከተ ወንጌል፣ ገዳማዊ እና የምንኩስና ሕይወትን በማስፋፋት ፣ መጽሐፍትን በመተርጎም፣ አበርክተዋል፡፡ ለአገራችን ሥነ-ፅሑፍ እድገት ጉልህ አስተዋፅኦ አድርገዋል፡፡ ከደጋግ ነገስታት ጋር በመሆን ለትምህርት ፣ ለማህበራዊ ኑሮ ወዘተ መሠረት የሆኑ ገዳማትን ከመመስረት ከቤት ክርስቲያን አልፎ ለአገራችን ኢትዮጵያ አያሌ አበርክቶት አድርገው አልፈዋል፡፡ በአገራችን ለቅድስናና ምንኩስና ፣ ለመፈንሳዊነት ትልቅ አብነት አላቸው፡፡ ከሮም ፣ ታናሽ እስያ፣ቁስጥንጥንያ ፣ ቂሳሪያ እና ሌሎች የእስያና ኤሮፓ አገሮች ቢመጡም ግዕዝን አጥንተው የአገሩን ባህልና አኗኗር ለምደው ክርስትናን በምድረ ኢትዮጵያ አስፋፍተዋል፡፡ ክርስትናን ወሰን አይገድበውምና ፣ ክርስቲያን ሃይማኖት እንጂ የድንበር አገር የለውምና የመጡበትን ቦታ ሳይሆን ህዝቡ መንፈሳዊ አባትነታቸውን ተቀብሎ! ቤተክርስቲያንም ውለታቸውን ቆጥራ የቅድስና ማዕረግ ሰጥታ ታከብራቸዋለች፡፡ ዕለት ተሰይሞላቸውም ክብር ይደረግላቸዋል፡፡ ከተለያዩ አካባቢ መምጣታቸውም ከየመጡበት አገር ወደ ግዕዝ መጽሐፍ ቅዱስን ጨምሮ አያሌ መንፈሳዊ መጽሐፍትን እንዲተረጉሙ አስችሏቸዋል፡፡ በዚህች ትንሽ ርዕስ ስለተሰዓቱ ቅዱሳን ይህን ያክል ካነሳን በሚከተለው አንቀጽ ደግሞ ማንነታቸውን እናስተዋውቃልኋለን፡፡ ስም የመጡበት አገር የገደሙበት ቦታ የመታሰቢያቸው ቀን ፩- አቡነ አረጋዊ ሮም ደብረዳሞ ጥቅምት ፲፬ ፪- አቡነ ጰንጤሌዎን ሮም አክሱም ጥቅምት ፮ ፫- አቡነ የማታ ቆስይ ገርዓልታ ጥቅምት ፳፰ ፬- ገሪማ ሮም መደራ/ዓድዋ/ ሰኔ ፲፯ ፭- ድሕማ አንጾኪያ እንደ አባ ድሕማ/ይዲያ ጥር ፲፮ ፮- አፍፄ ታናሽ እስያ የሓ ግንቦት ፳፱ ፯- ሊቃኖስ ቁስጥንጥንያ አክሱም ህዳር ፳፰ ፰- አሌፍ ቂሳርያ ደብረ ሃሌሉያ መጋቢት ፲፩ ፱- አባ ጉባ ኪልቂያ አድዋ አጠገብ ግንቦት ፳፱ የረፉበት ቀን

15988

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%88%AB%20%E1%8B%AB%E1%8C%A3%20%E1%88%98%E1%8A%90%E1%8A%A9%E1%88%B4%20%E1%89%86%E1%89%A1%E1%8A%95%20%E1%89%80%E1%8B%B6%20%E1%8B%AD%E1%88%B0%E1%8D%8B%E1%88%8D

ስራ ያጣ መነኩሴ ቆቡን ቀዶ ይሰፋል

ስራ ያጣ መነኩሴ ቆቡን ቀዶ ይሰፋል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ስራ ማጣት ለማይሆን ስራ ይዳርጋል መደብ : ተረትና ምሳሌ

22506

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%8B%95%E1%88%AB%E1%89%A5%20%E1%88%B6%E1%88%9B%E1%88%8C%20%E1%8B%B2%E1%88%9E%E1%8A%AD%E1%88%AB%E1%89%B2%E1%8A%AD%20%E1%8D%93%E1%88%AD%E1%89%B2

የምዕራብ ሶማሌ ዲሞክራቲክ ፓርቲ

የምዕራብ ሶማሌ ዲሞክራቲክ ፓርቲ የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲ ነው። በምርጫ 2003 የተሳተፉ የኢትዮጵያ ፓርቲዎች የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲዎች

12731

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%90%E1%88%A8%E1%8C%8D%20%28%E1%88%B5%E1%8B%8B%E1%88%B0%E1%8B%8D%29

ሐረግ (ስዋሰው)

ሐረግ ወዲህ ይመራል። ስለ ተክሉ ለመረዳት፣ ሓረግን ይዩ። ሐረግ የሁለት እና ከዚያ በላይ ቃላት ስብስብ ሲሆን ይዘቱ ወይም ትርጉሙ በጅምር የቀረ ከመሆኑ ጋር ተያይዞ ጅምር ዓረፍተ-ነገር ማለት ይቻላል። እንደ ቃላት ሁሉ በሐረግም ላይ የሠዋሰው ባለሙያዎች አለመግባባት ይታያል። ይህም ሉሆን የቻለው አንዳንድ ቃላት ካላቸው ትርጉም እና ቅጥያዎች አንፃር የሐረግ ቅርፅ ይይዛሉ።

18487

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%8A%90%20%E1%89%81%E1%8C%A5%E1%88%AD%20%28%E1%8A%A0%E1%88%AD%E1%89%B2%E1%88%9C%E1%89%B2%E1%8A%AD%29

ሥነ ቁጥር (አርቲሜቲክ)

ነባራዊ ቁጥር ኦይለር ቁጥር የአቅጣጫ ቁጥር ሥነ ቁጥር

19851

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B8%E1%8A%95%E1%8A%96%E1%8A%95%E1%8C%8D

ሸንኖንግ

ሸንኖንግ (ቻይንኛ፦ ) በቻይና ልማዳዊ ታሪክ በኩል ከፉሢ ዘመን ቀጥሎ የነገሠው ንጉሥ ነበረ። በጥንታዊ ዘመን ግብርና እንዳስተማረ የሚል እምነት በአንዳንድ የቻይና መጽሐፍ ሊገኝ ይችላል። እንስሳን ለምግብ መግደል የማያስፈልግ ተግባር ይሆን ዘንድ፣ ሕዝቡን እህልን ለመዝራትና የማረሻ ጥቅም አስተማራቸው ይላል። የ«ሸንኖንግ» ትርጉም «ቅዱስ ገበሬ» ያህል ሲሆን፣ የቤተሠቡ ስም «ጅያንግ» እና የተሰጠው ስም «ሽዕንየን» መሆኑ ተጽፏል። ኋይናንዝዕ በተባለው መጽሐፍ መሠረት ከሸንኖንግ ዘመን አስቀድሞ ሕዝቡ ከረሃብና ከበሽታ ተቸገሩ። ሸንኖንግ ግን ለራሱ ምርመራ አድርጎ፣ ብዙ መቶ አትክልትን ቀምሶ በመሞክሩ፣ የእጽዋት ጥቅም በደንብ አስተማራቸው። በአንዱ ቀን 70 መርዞች በላ ይባላል። ሸንኖንግ በንጻው ጂንግ (የቅዱስ ገበሬ የእጽዋት ጽሁፍ) የተባለውን ጥንታዊ መጽሐፍ እንደጻፈ ደግሞ ይባላል። ይህ 365 መድኃኒቶችን ይዘርዝራል። በተለመደው አቆጣጠር በ2745 ዓክልበ. 70 መርዞችን የሚከላክለውን የሻይ ቅጠል በድንገት ወደ ፍል ውኃው ሲወድቅ መጀመርያው ያገኘው እሱ ነበር። እንዲሁም አክዩፐንክትየር (በመርፌ ለጤና መውጋት) እንደ ፈጠረ ይታመናል። በዘመኑ የቀጥር ገበያ እንዳስቆመ፣ ለ38 ዓመት እንደ ነገሠ ተጽፏል። ከሱ ዘመን በኋላ «የሸንኖንግ ነገድ» ወይም «የነበልባል ነገሥታት» እስከ ኋንግዲ (ቢጫው ንጉሥ) ዘመን ድረስ እንደ ገዙ ይጻፋል። የቻይና አፈታሪካዊ ነገሥታት

43896

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%8B%B3%E1%88%9D%20%E1%88%81%E1%88%B4%E1%8A%95

ሳዳም ሁሴን

ሳዳም ሁሴን ኢራቅን ለረጅም ዓመታት የመራ አምባገነን ነበረ። የመጨረሻዎቹ የሳዳም ቀናቶች ጥቅምት 27,2006 ኩዌትን ወርረው የነበሩት የቀድሞው የኢራቅ መሪ ሳዳም ሁሴን በአገሪቱ ላይ መጠነ ሰፊ ጉዳት ማድረሳቸው ይነገራል፡፡ከ600 በላይ የነዳጅ ጉድጓዶች ላይ በለቀቁት እሳት ያስነሱትን ቃጠሎ ማስቆም የተቻለው የዛሬ 22 ዓመት በዛሬዋ እለት ነበር፡፡ ኢራቅ ኩዌትን እስከወረረችበት ጊዜ ድረስ በነበሩት 10 ዓመታት ከኢራን ጋር ንብረት ደምሳሽና ሕዝብ ጨራሽ ጦርነቶችን አካሄደች፡፡ የዘመኑ የኢራቅ ፕሬዝዳንት ሳዳም ሁሴን በነዳጅ ዘይት የምርት መጠንና ኮታ የተነሳ ከትንሿ ጐረቤታቸው ኩዌት ጋር አተካሮ ውስጥ የገቡት ወዲያውኑ ነበር፡፡ ኩዌት ከተቀመጠላት ኮታ በላይ ነዳጅ ለዓለም ገበያ እያቀረበች ነው ብለው በንዴት ጦፉ፡፡ ሳዳም ሌላም ሰበብ ፈጠሩ፡፡ በድምበር አካባቢ ከሩማይላ ጉድጓዳችን ነዳጃችንን እየዘረፈች ነው ሲሉ ነገር ፍለጋው ከፍ አደረጉት፡፡ ኩዌትን በነብር አየኝ ዛቱባት፡፡ ጦር ሠበቁባት፡፡ እንዳዛቱትም አልቀሩም ኩዌትን አጭር በሚባል ጊዜ ወርረው ያዟት፡፡ ሳዳም በዚህ ብቻ ሳይወሰኑ ኩዌትን 19ኛ ክፍለ ሃገሬ ነች ብለው ከኢራቅ መቀላቀላቸውን አወጁ፡፡ አብዛኛው ዓለም የሳዳምን ወረራ አወገዘው፡፡ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት በፀጥታው ምክር ቤት በኩል ኢራቅ ያለ አንዳች ማንገራገር ኩዌትን ለቃ እንድትወጣ ወሰነ፡፡ ሳዳም ሁሴን ክንዴን ሳልንተራስ እንዲህ አይነቱ ነገር በፍፁም የማይሞከር ነው ሲሉ ፎከሩ፡፡ ዲፕሎማሲያዊ ተማፅኞውን ከቁብ አልጣፉትም፡፡ ከዓለም ዙሪያ ይደርስባቸው የነበረውን ውግዘት ከምንም አልቆጥር አሉ፡፡ አሜሪካ በተባበሩት መንግስታት ውሳኔ ታግዛና የበረከቱ የዓለማችንን አገሮች በአጋርነት አሠልፋ በበረሃው ማዕበል ዘመቻ ኩዌትን ነፃ ወደማውጣቱ ዘመቻ ገባች፡፡ የበረሃው ማዕበል ዘመቻ ኩዌትን ወርሮ ይዞ በነበረው የኢራቅ ጦር ላይ ማዕበል ሆነበት፡፡ የኢራቅ ጦር ማዕበሉን መቋቋም ተሳነው፡፡ ሳይወድ በግዱ ኩዌትን ለቆ የሚወጣ መሆኑን በተረዳ ጊዜ ከ600 በላይ በሆኑት የነዳጅ ጉድጓዶቿ ላይ እሳት ከቁጥጥር ውጭ ሆኖ የከረመው የድፍድፍ ነዳጅ ቃጠሎ ኩዌትን ብቻ ሳይሆን መላ ቀጣናውን በከባድ ጥቁር ጭስ ጭጋግ ሸፈነ፡፡ በተፈጥሮ አካባቢ ላይ ያደረሰው ብክለትም እጅግ ከፍተኛ ነበር ይባላል፡፡ ብዙዎችን ለመተንፈሻ አካል የጤና እክል ዳርጓል፡፡ ቃጠሎው ተጀምሮ እስኪያልቅ በየቀኑ 6 ሚሊዮን በርሜል ነዳጅ በላ፡፡ በገንዘብ ረገድ ኩዌትን 1 ነጥብ 5 ቢሊዮን ዶላር ኪሳራ ቃጠሎው ለ1 ወር ሲዘልቅ የመጨረሻውን ጉድጓድ እሳተ ማጥፋት የተቻለው የዛሬ 22 ዓመት በዛሬዋ እለት ነበር፡፡

14631

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%89%B3%E1%89%A6%E1%88%AD%20%E1%88%86%E1%88%B5%E1%8D%92%E1%89%B3%E1%88%8D

ደብረ ታቦር ሆስፒታል

በ፲፱፻፳፰ ዓ/ም ላይ በልዑል ራስ ካሣ ኃይሉ አማላጅነት የሰባት ቀን አድቬንቲስት ሚሲዮኖች በደብረ ታቦር ከተማ ሆስፒታል እንዲሠሩ ተፈቀደ። ይህም ከኢትዮጵያ መንግሥት ሰፊ መሬትና ፴ሺ ማሪያ ጠሬዛ ጠገራ ብር የፈጀ ሥራ ነበር። ልዑል ራስ ካሣም ለድሃ ታካሚወች የሚውል ህንጻ በሆስፒታሉ ግቢ እንዲሠራ ከራሳቸው ፲ሺ ማሪያ ጠሬዛ ጠገራ ብር በእርዳታ ሰጡ። የስዊድኑ ጉድሙንድሰን ከአዲስ አበባ ደብረታቦር አስፈላጊ እቃወችን ጭኖ በገበያ ቀን ደረሰ። የከተማይቱ አስተዳዳሪ ደጃዝማች ወንድወሰን ካሣ ለሚስዮኑ ጉድሙንድሰን በአውሮጳውያን የምግብ አይነት የተዘጋጀ እራት ግብዣ አደረጉ። ጉድመንድሰን የሆስፒታሉን ሥራ ለ፪ ዓመት በኃላፊነት ተቆጣጥሮ ፯ ህንጻወችን አቆመ። ለዚህ ስራ ፹፰ አህዮች፣ ፵፭ በቅሎዎች፣ ፬ ግመሎች እቃ ለማመላለስ ሲጠቅሙ ከአካባቢው ኖራን ለማምጣት ፰ ቀን ወስዶ ነበር። በዚህ ወቅት አዲስ አበባ በቴሌግራም ለመገናኘት ፵ ቀናት ይወስድ ነበር፣ መልዕክተኛ ደግሞ ፬ ሳምንት። ኤሪክ ፓልም የተሰኘ ሚስዮናዊ ከህንጻው መጠናቀቅ በኋላ የሚስዮኑ አላፊ ሆኖ አገለገለ። ለዚህ ሆስፒታል መሠራት አነሳሽንተን ወስደው አስተዋጽዖ ያደረጉ ጉድሙንድሰን፣ ዶክተር አንደርሰን፣ ቄስ ስትራህል እና የገንዘብ ኃላፊው ፔደርሰን ነበሩ። ደብረ ታቦር

17194

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8B%9D%E1%89%A5

ህዝብ

ህዝብ የሰው ልጅ የብዙ ቁጥር ማሳያ ነው። የሰው ልጅ ጥናት

14796

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%85%20%E1%8D%8E%E1%8C%88%E1%88%AB%20%E1%8B%B1%E1%88%A9%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ለማያውቅ ፎገራ ዱሩ ነው

ለማያውቅ ፎገራ ዱሩ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ፎገራ ጥንታዊ ለጥ ያለ ሜዳ ወረዳ ነው። በዚህ ምክንያት አባይን ያላየ ምንጭ ያመሰግናል ከሚለው ጋር ይሄዳል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

13790

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%85%E1%8B%B1%E1%88%B5%20%E1%8D%94%E1%89%B5%E1%88%AE%E1%8A%92%E1%8B%AE%E1%88%B5%20%28Michelangelo%29

ቅዱስ ፔትሮኒዮስ (Michelangelo)

የቅዱስ ፔትሮኒዮስ ሐውልት የተሰራው በማይክል አንጄሎ ቡናሮቲ ነው ከእምነ በረድ ቁመቱም 64 ሴ/ሚ ነው። አሁን የሚገኘው በሳን ዶሜኒኮ ቤተ ክርስቲያን በቦሎኛ ጣልያን ነው። ስሙም ቅዱስ ፔትሮኒዮስ የቦሎኛ ጳጳጽ ነበር። የማይክል አንጄሎ ሐውልቶች

13565

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%A8%E1%8C%8B%E1%8A%B8%E1%8A%9D%20%E1%8B%88%E1%88%AB%E1%88%BD

አረጋኸኝ ወራሽ

አረጋኸኝ ወራሽ የኢትዮጵያ ታዋቂ ዘፋኝ ሲሆን ብዙ ዘመናዊ የሙዚቃ ስራወችን በማቅረብ ይታወቃል። የህይወት ታሪክ የተወለደው ወሎ ወልዲያ አካባቢ ነው። የስራ ዝርዝር የኢትዮጵያ ዘፋኞች

17199

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%88%8B

ጥላ

ጥላ በመሰናክል አካል ምክንያት ብርሀን የማያገኝ ቦታ ነው። ይህ ቦታ ብርሀን አስተላላፊ ካልሆነ አካል በስተጀርባ ይገኛል። ይህ ጥላ የሚፈጥረው ቅርፅ ብርሀን እንዳያልፍ ያደረገውን አካል ግልብጥ ምስል ነው።

20455

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%88%E1%89%85%20%E1%8B%AB%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%89%A3%E1%88%AD%E1%89%A3%20%E1%89%80%E1%8A%91%20%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%83%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%8B%88%E1%89%85%20%E1%8B%AB%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%89%A3%E1%88%AD%E1%89%A3%20%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8A%91

እወቅ ያለው ባርባ ቀኑ ያውቃል አትወቅ ያለው ባርባ ዘመኑ

እወቅ ያለው ባርባ ቀኑ ያውቃል አትወቅ ያለው ባርባ ዘመኑ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

4047

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A0%E1%8A%95%E1%8C%8A%E1%88%BD%20%E1%89%BE%E1%8A%A9%E1%88%B1

ዠንጊሽ ቾኩሱ

ዠንጊሽ ቾኩሱ (ኪርጊዝኛ፦ ፤ ቻይንኛ፦ /ቶሙር ፌንግ/፤ ሩስኛ፦ /ፒክ ፖቤዲ/) ቲአን ሻን የተራሮች ሰንሰለት አባል የሆነ ተራራ ነው።

15544

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%89%B5%E1%8B%88%E1%88%8D%E1%8B%B5%20%E1%89%A5%E1%88%8B

ሳትወልድ ብላ

ሳትወልድ ብላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ልጅ የማሳደግ ሃላፊነትን ከባድነት ያሳያል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

53136

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%A1%E1%89%A0%E1%8A%A8%E1%88%AD%20%E1%8A%93%E1%88%B5%E1%88%AD

አቡበከር ናስር

አቡበከር ናሲር አህመድ ( የካቲት 23 ቀን 2000 ተወለደ) በፕሪሚየር እግር ኳስ ሊግ እና በኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን ፊት ለፊት በማሜሎዲ ሰንዳውንስ ፊት ለፊት የሚጫወት ኢትዮጵያዊ ፕሮፌሽናል እግር ኳስ ተጫዋች ነው። ቀደም ሲል በኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ ለኢትዮጵያ ቡና አ.ማ. የክለብ ሥራ ናስር በ2016 የመጀመሪያውን ክለቡን ሀረር ከተማን ለቆ ወደ ቋሚ ሀያል ክለብ ኢትዮጵያ ቡና ተቀላቅሏል። ናሲር መጀመሪያ ላይ ከክለቡ ቢ ቡድን ጋር ተጫውቶ በፍጥነት ወደ ከፍተኛ ቡድኑ ከመግባቱ በፊት ነበር። በ2020 ናሲር ከኢትዮጵያ ቡና ጋር እስከ 2025 ድረስ በክለቡ የሚያቆየውን የኮንትራት ማራዘሚያ ፈርሟል በ2021 የካይዘር ቺፍስ እና የዲኤስቲቪ ፕሪሚየርሺፕ ማሜሎዲ ሰንዳውንስ ኢትዮጵያዊውን ድንቅ አቡበከር ናሲርን ፍለጋ አጠናክረው ቀጥለዋል ተብሏል። በተጨማሪም ናሲርን ለማስፈረም ፍላጎት ያላቸው የአልጄሪያ እና የግብፅ ክለቦች ቻይፍ እና ሰንዳውንስ ብቻ አይደሉም። እንደ ኪክ ኦፍ ዘገባ ከሆነ ቡና ለአጥቂው ተጨባጭ ቅናሾችን ካቀረበ በኋላ ከታንዛኒያው አልባሳት የቀረበለትን ጥያቄ ውድቅ አድርጓል። ሕትመቱ ናሲር በጆርጂያ እና በስፔን እግር ኳስ ዝቅተኛ ምድቦች ውስጥ ቅናሾች እንዳሉት ዘግቧል። ዓለም አቀፍ ሥራ ዓለም አቀፍ ግቦች ውጤት እና ውጤት የኢትዮጵያን የጎል ብዛት ይዘረዝራል።

15603

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B4%E1%89%B5%20%E1%89%A5%E1%89%B3%E1%8B%8D%E1%89%85%20%E1%89%A0%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%89%85

ሴት ብታውቅ በወንድ ያልቅ

ሴት ብታውቅ በወንድ ያልቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሴቶች ሃሳብ ያፈልቃሉ ወንዶች ይተገብራሉ ከሚል የቆየ አስተያየት የፈለቀ መደብ : ተረትና ምሳሌ

46929

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%93%E1%88%9D

ጓም

ጓም በፓሲፊክ ውቅያኖስ የሚገኝ የአሜሪካ ግዛት የሆነ ደሴት ነው። የአሜሪካ ተባባሪ ክፍላገሮች

15259

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8D%E1%8C%85%E1%8A%93%20%E1%8C%A6%E1%8C%A3%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%8C%A3

ልጅና ጦጣ ውሀ ይጠጣ

ልጅና ጦጣ ውሀ ይጠጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ልጅና ጦጣ ውሀ ይጠጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ልጅና ጦጣ ውሀ ይጠጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለልጅ እትጨንቁለት እንደ ዕድሉ ያድጋል። ምንጭ፦ አዲሱ የምሳሌያዊ አነጋገሮች መጽሐፍ ፣ ገጽ ፫፮ ተረትና ምሳሌ

17635

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%BB%E1%88%95%E1%8D%8D%E1%89%B5%20%E1%89%A4%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%88%A8%E1%8C%83%20%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5

የመጻሕፍት ቤትና የመረጃ ጥናት

የመጻሕፍት ቤትና የመረጃ ጥናት () የሚባለው የጥናት መስክ የተለያዩ እንደ አመራር፣ የመረጃ ጥናት እና ትምህርት የመሳሰሉ የጥናት ዘርፎችን ከ[[በተ መጻሕፍት ጥናት ጋር የሚያዛምድ ሳይንስ ነው።

46687

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%88%B5%E1%8A%AB%E1%89%B8%E1%8B%88%E1%8A%95

ሰስካቸወን

ሰስካቸወን በካናዳ የሚገኝ ክፍላገር ነው። ዋና ከተማው ረጃይና ነው። የካናዳ ክፍላገራት

49476

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%8C%83%E1%8B%9D%E1%88%9B%E1%89%BD%20%E1%8A%A8%E1%89%A0%E1%8B%B0%20%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%88%9B

ደጃዝማች ከበደ ተሰማ

ደጃዝማች ከበደ ተሰማ የራስ ቢትወደድ ተሰማ ናደው ልጅ ሲሆኑ ራስ ቢትወደድ ተሰማ ናደው ደገሞ የሊቀ መኳስ ናደው እና የወይዘሮ ቆንጅት ድብነህ ልጅ ናቸው። የኢትዮጵያ ሰዎች

17859

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A81974%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.%20%E1%8D%8A%E1%8D%8B%20%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8B%8B%E1%8A%95%E1%8C%AB

የ1974 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ

የ1974 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ ፲ኛው የፊፋ የዓለም ዋንጫ ሲሆን ከሰኔ ፮ እስከ ሰኔ ፴ ቀን ፲፱፻፷፮ ዓ.ም. በምዕራብ ጀርመን (ምዕራብ በርሊንንም ጨምሮ) ተካሄዷል። ያሁኑ የዓለም ዋንጫ ለመጀመሪያ ጊዜ የተሸለመው በዚህ ውድድር ነው። ምዕራብ ጀርመን ኔዘርላንድስን ፪ ለ ፩ በመርታት ለሁለተኛ ጊዜ ዋንጫውን ወስዳለች። ፊፋ የዓለም ዋንጫ

17283

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%88%8D%E1%89%A3%20%E1%89%A0%E1%89%85%E1%89%A3%20%E1%8A%91%E1%8C%8D%20%E1%88%88%E1%88%B0%E1%88%9A%E1%8B%8D%20%E1%8C%8D%E1%88%AB%20%E1%88%88%E1%89%A0%E1%8B%AD%E1%8B%8D%20%E1%88%98%E1%88%8D%E1%8A%AB%E1%88%9D%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ተልባ በቅባ ኑግ ለሰሚው ግራ ለበይው መልካም ነው

ተልባ በቅባ ኑግ ለሰሚው ግራ ለበይው መልካም ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ :ተረትና ምሳሌ

3544

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B6%E1%8B%B6

ሶዶ

ሶዶ ወይም ወላይታ ሶዶ በኢትዮጵያ የደቡብ ብሄር ብሄረስቦችና ሕዝቦች ክልል ከተማ ሲሆን በወላይታ ዞን እና በሶዶ ዙሪያ ወረዳ ይገኛል። ሶዶ የወላይታ ዞን አስተዳደር ማዕከል ሆኖ ያገለግላል። ከተማው ከባሕር ጠለል በላይ 1,600 እስከ 2,100 ሜትር ከፍታ ያለው ሲሆን የኬንትሮስ መስመርና ርዝመት ያለው 6°54′ሰ 37°45′ም ነው። ሶዶ ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኙ ዋና ዋና የጤናና ትምህርት ተቋማት ማዕከል ነው። ሶዶ ክርስቲያን ሆስፒታል በአፍሪካ ከሚገኙ 10 የቀዶ ህክምና ማሰልጠኛ ማዕከላት አንዱ ነው። ሆስፒታሉ ኦርቶፒዲክእና ጄኔራል፣ ማህፀን እና ህፃናት መርጃን ጨምሮ የተለያዩ የህክምና፣ የቀዶ ህክምና ና የቀዶ ህክምና አገልግሎት ይሰጣል። ወላይታ ሶዶ ዩኒቨርሲቲ ትምህርተ ሪፈራል ሆስፒታልም በዚህ ከተማ የሚገኝ ሲሆን ሁለት ሚሊዮን አካባቢ ሰዎችንም ያገለግላል። በሆስፒታሉ የነበሩት አልጋዎች ጠቅላላ ቁጥር 200 ነበር፤ ከእነዚህ ውስጥ 60 አልጋዎች በማህፀንና በማህፀን ሕክምና ክፍል ውስጥ ይገኙ ነበር ። በ1930ዎቹ መጀመሪያ ላይ በዎላይታ አከባቢ ከተማ ተብሎ ሊጠራ የሚገባው ብቸኛ አካባቢ ሶዶ መሆኑ ነበር። የቅዳሜ ገበያ፣ ወደ ዋና ከተማው የሚላክ የስልክ መስመር እንዲሁም በየሳምንቱ የፖስታ መልእክት የሚልክ ሰው ነበረው። የጣሊያን የምድር ጦር ሶዶ ጥር 27 ቀን 1929 ዓ.ም በቁጥጥር ስር አዋለ፤ ሁለት የጣሊያን ጄኔራሎች በጥቂቱ ከተቃውሞ በኋላ ግንቦት 22 ቀን 1933 ዓ.ም. እጃቸውን እስከሰጡበት ጊዜ ድረስ እዚያው ነበሩ። በ1958 ዓ.ም. ሶዶ በኢትዮጵያ አንደኛ ደረጃ ላይ ከሚገኙ 27 ቦታዎች አንዱ ነበር። ከ1965-68 ባለው ጊዜ ውስጥ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ቅርንጫፍ ተቋቋመ። የሶዶ ዙሪያ ወረዳ አስተዳዳሪ እና የሆነ ጊዜ ተማሪዎች አብዮት አራማጅ መላኩ ጌብሬ ኤግዚያበር በ1967 ዓ.ም. ታሰሩ። ገበሬዎችና የከተማ ድሀዎች በከተማ ውስጥ በዝባዦች ላይ እንዲነሱ በማበረታታቸው ምክንያት ነበር የታሰሩት። በ1984 በዚያ ዓመት በረሃብ ለተጎዱ ሰዎች የስደተኞች መጠለያ ተቋቋመ። ከ1997 ዓ.ም. የኢትዮጵያ ጠቅላላ ምርጫ በፊት፣ የካቲት 22 ቀን 1997 ዓ.ም. በሶዶ በወያኔ ሕግ ታስረው ከነበሩ 200 ሰዎች መካከል አንዳንድ የተባበሩት የኢትዮጵያ ዴሞክራሲያዊ ኃይሎች የፖለቲካ ፓርቲ አባላት እንደሚገኙ አምነስቲ ኢንተርናሽናል ዘግቧል። አምነስቲ ኢንተርናሽናል ይህንን አጋጣሚ በተቃዋሚ ፓርቲ አራማጆች ላይ በተከታታይ መንግስት ከፈፀመባቸው ማስፈራሪያዎች ውስጥ አንዱ ነው። የህዝብ ቁጥር በማዕከላዊ ስታስትክ አጀንሲ የ2018 የህዝብ ብዛት ትምብያ ላይ መሠረት, ሶዶ ከተማ በአጠቃላይ 254,294 ነዋሪዎች አሉት, ከእነዚህ ውስጥ 125,855 ወንዶች ሲሆኑ 128,439 ደግሞ ሴቶች ናቸው። የኢትዮጵያ ከተሞች የወላይታ ከተሞች

52803

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%88%9B%E1%88%8C%20%E1%8A%A0%E1%8C%A5%E1%89%A2%E1%8B%AB%E1%89%B5%20%E1%89%A4%E1%89%B0%20%E1%8A%AD%E1%88%AD%E1%88%B5%E1%89%B2%E1%8B%AB%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%8A%85%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%89%B5

በማሌ አጥቢያት ቤተ ክርስቲያናት ኅብረት

የማሌ ቃለ ህይወት አጥቢያ ቤተ ክርስቲያናት ህብረት

9326

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%88%B5%E1%88%93%20%E1%8A%A0%E1%8C%A5%E1%88%8B%E1%8B%8D

ፍስሓ አጥላው

ኢንጂኔር ፍሥሓ አጥላው መጀመርያውን የግዕዝ ኢትዮጲክ / ፊደል ሶፍትዌር እንደ አውሮፓ አቆጣጠር በ1980 ዎቹ ሊቅ ናቸው። የውጭ መያያዣ የኢትዮጵያ ሰዎች

46904

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%8D%E1%8A%AB%E1%8A%96%E1%89%BD

ባልካኖች

ባልካኖች በአውሮፓ ደቡብ-ምሥራው የሚገኝ ትልቅ አውራጃ ነው። ስሙ ከባልካን ተራሮች ተወሰደ። በመልክዓምድር ረገድ፣ ባልካኖች ማለት ከዳኑብ ወንዝና ከሳቫ ወንዝ ደቡብ እስከ ባህር ድረስ ማለት ነው። በባህል ጥናት ረገድ፣ ግሪክ አገርና ቱርክ እንደ «ባልካኖች» አይቆጠሩም፣ ሮማኒያ፣ ሰርቢያ፣ ክሮኤሽያና ስሎቬኒያ በሙሉ «ባልካን አገራት» ይባላሉ።

46369

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B1%E1%8D%90%E1%88%AD%E1%88%9B%E1%8A%95

ሱፐርማን

ሱፐርማን (እንግሊዝኛ: ) የዲሲ ኮሚክስ ሱፐር-ሄሮ ነው፣ እና ምናልባት አንደኛው ሱፐር-ሄሮ ነው። ከ "ክሪፕቶን" ምድር ነው። የቴሌቪዥን ትርዒት ተከታታይ ፊልሞች የአሜሪካ ፊልሞች

44946

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%88%88%E1%8A%AD%20%E1%89%8B%E1%8A%95%E1%89%8B

የፈለክ ቋንቋ

የፈለክ ቋንቋ ( /ሊንግዋ ደ ፕላኔታ/, ) በድሚትሪ ኢቫኖቭና ኣናስታስቲያ ሊሰንኮ በ፳፻፪ ዓ.ም. የተፈጠረ ሰው ሠራሽ ቋንቋ ነው። የጌታ ጸሎት:- ኑይ ፓትራ ኬል ኤስ ፓ ስዋርጋ፣ ሃይ ዩር ናም ሳንቴፋኢ፣ ሃይ ዩር ሬጊንግ ላኢ፣ ሃይ ዩር ቮላ ፉልፊል ኢ ፓ ኣርዳ ኮም ፓ ስዋርጋ. ዳኢ ባ ኣ ኑ ኑይ ፓን ፎ ኢቪ ሴዴይ ኤ ፓርዶኒ ባ ኣ ኑ ኑይ ዴባ፣ ኮም ኑ ፓርዶኒ ቶይ-ላስ ኬል ዴቢ ኣ ኑ. ብዬ ዱክቲ ኑ ኢኑ ቴምታ ኤ ፕሮቴክቲ ኑ ፎን ባዳ. የውጭ መያያዣ ድረ ገጽ ሰው ሠራሽ ቋንቋዎች

46942

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%8B%9D%E1%88%9C%E1%8A%92%E1%8B%AB

ታዝሜኒያ

ታስሜኒያ የአውስትራሊያ ደሴት ክፍላገር ነው።

49993

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%88%AD%E1%8A%A0%E1%89%B0%20%E1%88%9D%E1%8B%B0%E1%89%A3

ሥርአተ ምደባ

ሥርአተ ምደባ (ታክሶኖሚ) በሥነ ሕይወት ሕያዋን ነገሮች በሚጋሯቸው የጋራ ባህሪያት ላይ በመመስረት ስያሜ የመስጠት፣ ባህሪያቸውን የመተንተን እና በተለያዩ ቡድኖች ምደባ የመስጠት ሳይንሳዊ ጥናት ነው፡፡ ሕያዋን ነገሮች በእርከኖዎች ይመደባሉ፤ እነዚህ እርከኖዎች ምደባዊ ደረጃ ይሰጣቸዋል፤ በተወሰነ ደረጃ ላይ የሚገኙ እርከኖዎች ተሰብስበው አንድ ከፍ ያለ ደረጃ ያለው የበለጠ አካታች የሆነ እርከኖ ይፈጥራሉ፡፡ በዚህ መልኩ ምደባዊ ደረጃ ይፈጠራል፡፡ ስዊድናዊው ቦታኒስት ካርል ሊኔውስ ህይወት ያላቸውን ነገሮች በክሌሰም ስያሜ ለመሰየም እና ለመፈረጅ ሊኔአን ታክሶኖሚ የተሰኘ ደረጃዊ ስርአት አዘጋጅቶ ስለነበር ለዘመናዊው ስርዓተምደባ እንደ አባት ይቆጠራል፡፡ በዘመናዊው አጠቃቀም ዋናዎቹ የእርከኖ ደረጃዎች የሚከተሉት ናቸው፡- ስፍን (እንስሳ፣ ዕፅዋት፣ ፈንገስ፣ ፕሮቲስታ እና ባክቴሪያ።) በዘልማድ እነዚህ ደረጆች የሮማይስጥ ስያሜ አላቸው፤ ለምሳሌ የሰው ልጅ /ሆሞ ሳፒየንዝ/ «ጥበበኛ ሰው» ይባላል። ሥነ ሕይወት

2174

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%89%BB%E1%8B%AD%E1%88%B5%20%E1%8A%AB%E1%8B%8D%E1%8A%95%E1%89%B2%E1%8D%A5%20%E1%8A%A0%E1%88%AA%E1%8B%9E%E1%8A%93

ኮቻይስ ካውንቲ፥ አሪዞና

ኮቻይስ ካውንቲ፥ አሪዞና

7209

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8A%E1%8A%93%E1%88%AB%E1%8B%AD%E1%8A%9B

ዊናራይኛ

ዊናራይኛ ( ወይም ) በፊልፒንስ በ3 ሚሊዮን ያሕል ሕዝብ የሚናገር ቋንቋ ነው። ቁጥሮች በዊናራይኛ፦ - ኡሳ - ዱሃ - ቱሎ - ኡፓት - ሊማ - ኡኖም - ፒቶ - ዋሎ - ሲያም - ናፑሎ ምሳሌ ዘይቤዎችና ቃላት መልካም ጥዋት (ቀጥር / ከሰዓት በኋላ / ምሽት): ማውፓይ ንጋ አጋ (ኡድቶ / ኩሎፕ / ጋብ-ኢ) ዊናራይኛ ትችላለህ? : ናካካኢንቲንዲ / ናሳቡት ካ ሂን ዊናራይ? አመሰግናለሁ : ሳላማት እወድሃለሁ : ሂኒሂጉግማ ኮ ኢካው ከየት ነዎት? : ታጋ ዲይን ካ? ይህ ስንት ነው? : ታግ ፒራ ኢኒ? አይገባኝም : ዲሪ አኮ ናካካኢንቲንዲ እኔ እንጃ : ዲሪ አኮ ማአራም ምን : አኖ ማን : ሂን-ኦ የት : ሃይን መቼ (ወደፊት): ሳን-ኦ መቼ (ሀላፊ) : ካካን-ኦ ለምን : ካይ-አኖ አዎ : ኦ አይደለም : ዲረ እዚያ: አድቶ እዚህ: ዲዲ ሌሊት : ጋብ-ኢ ቀን: አድላው ጥሩ: ኡፓይ አውስትሮኔዚያን ቋንቋዎች

32446

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%BD%E1%88%9B%E1%8C%8D%E1%88%8C%E1%8B%8E%E1%89%BD%20%E1%8C%A8%E1%8B%8B%E1%89%B3

የሽማግሌዎች ጨዋታ

የሽማግሌዎች ጨዋታ ሁለት የተወሰነ የእድሜ ልዩነት ያላቸው ሽማግሌዎች ስላሳለፉት የቀደሞ ህይዎታቸው እየተጫወቱ ሳለ በእድሜ አነስ የሚለው ሽማግሌ ጥቂት ለሚበልጠው ሽማግሌ በህይወት ዘመንህ ተመኝተህው የተሳካልህ ነገር አለ? ብሎ ይጠይቀዋል በእድሜ ከፍ ያለው ሽማግሌም ሲመልስ አዎ አለ በልጂነቴ ጥፋት አጥፍቸ እናቴ ጸጉሬን ስትይዘኝ በጣም ስለሚያመኝ ምነው መላጣ በሆንኩ እል ነበር ይሄው አሁን ተሳክቶልኛል አለ ይባላል።

30899

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%89%B5

ህይወት

ሕይወት ወይም ሂወት ሊባል ይችላል፣ ነገሮች ራሳቸውን ችለው እና የህይወት ክንውን አድርገው በራሳቸው እንዲኖሩ የሚያደርግ እና ህይወት ከሌላቸው እንዲለዩ የሚያደርግ ነው። ይህ ሁኔታ ሞት እስከሚከተል ድረስ ወይም ይህንን ሂደት እንዳያደርጉ እክል እስከሚገጥማቸው ድረስ ይቀጥላል። ሥነ-ህይወት የሚባለው የሳይንስ ዘርፍ ስለ ህይወት እና ህይወት ያላቸው ነገሮች የሚያጠና የትምህርት ዘርፍ ነው። የህይወት ያላቸው ነገሮች ህልውና በዋናነት የሚረጋገጠው የነርሱ መሰረት በሆነው ህዋስ መኖር ነው። ቫይረስ ሕዋስ ስለሚያጣ ባብዛኛው እንደ ሕይወት አይቆጠርም። ይህን የሚከራክሩ ግን አሉ። ሥነ ሕይወት

16386

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%BD%E1%8A%95%E1%8A%A9%E1%88%AD%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%A3%E1%88%85%E1%88%AA%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%B8%E1%89%B3%E1%88%8D

ሽንኩርት የባህሪውን ይሸታል

ሽንኩርት የባህሪውን ይሸታል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የተፈጥሮ ባህርይን መቀየር አይቻልም መደብ : ተረትና ምሳሌ

15462

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9A%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%8D%88%E1%89%B5%E1%89%B6%20%E1%8A%AB%E1%88%9B%E1%89%B5%20%E1%88%98%E1%89%80%E1%88%88%E1%89%A5%20%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8D%89%E1%89%85%E1%89%85%20%E1%88%98%E1%88%84%E1%8B%B5

ሚስት ፈትቶ ካማት መቀለብ በእንፉቅቅ መሄድ

ሚስት ፈትቶ ካማት መቀለብ በእንፉቅቅ መሄድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

52066

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%8A%90%E1%89%A5%E1%8B%A9%20%E1%88%98%E1%88%80%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%88%80%E1%88%B0%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8A%93%E1%89%B8%E1%8B%8D%3F

እውን ነብዩ መሀመድ ሀሰተኛ ናቸው?

ቢስሚላህ አልሀምዱሊላህ እውን ነብዩ ሙሀመድ(ሰ.ዐ.ወ) ሀሰተኛ ነብይ ናቸው? ሀሰተኞች አላማቸው አለማዊ ጥቅም ማግኘት ነው ማለትም ለስልጣን፣ ለክብር፣ ለዝና፣ለገንዘብ፣ለሴት.... ብለው ነው ነብይ ሳይሆኑ ነብይ ነኝ ሚሉት። ሙስሊም ያልሆኑ ሰዎች አብዛኞቹ ሚያስቡት ነብዩ ሙሀመድ(ሰ.ዐ.ወ) ነብይ ነኝ ሲሉ ሁሉም ሰው ባንዴ ነብይነታቸውን ተቀብሎ ያመናቸው እና የተከተላቸው አርገው ነው ሚያስቡት። ነገሩ ግን በተገላቢጦሽ ነው የሆነው። ከነብይነታቸው በፊት ታማኙ ሙሀመድ በተባሉበት ምላስ አላህ ነብይ አድርጎ ልኮኛል ሲሉ ተስተባብለዋለ፣ ውሸታም፣ መተተኛ፣ ደጋሚ፣ እብድ.... ተብለዋል። ፊታቸው ላይ ተተፍቶባቸዋል ለፈጣሪ በመስገድላይ እያሉ ፈርስ ተደፍቶባቸዋል እየሱስ መከራን እንደተቀበለው ሁላ ነብዩ ሙሀመድ(ሰ.ዐ.ወ) ያልደረሰባቸው የመከራ አይነት የለም ያውም በወገኖቻቸው ተሰድበዋል ፣ተደብድበዋል ፣በድንጋይ ተወግረዋል ፣መአቀብ ተጥሎባቸዋል፣የግድያ ሙከራ ተደርጎባቸዋል ፣ከሀገራቸው ተባረዋል የተጣለባቸው መአቀብ ለሶስት ዓመታት የቆየ ሲሆን ማንም ሰው ከነብዩ ሙሀመድ እና ከቤተሰቦቻቸው ጋር መገበያየት በጋብቻ መተሳሰር ማናገር ቤታቸው መግባት የሚከለክል ነበር። አስባችሁታል መተዳደሪያው ንግድ ብቻ ለሆነ ማህበረሰብ ለሶስት ዓመታት መሸጥ መለወጥ ሲከለከል ኑሮ እንዴት እንደሚከብድ። ሚላስ ሚቀመስ አጥተው እንዴት እንደተቸገሩ ። የመካ ባላባቶች ለ ነብዩ ሙሀመድ(ሰ.ዐ.ወ) ሙሀመድ ሆይ ክብር ፈልገክ ከሆነ የሁላችንም አለቃ እናድርግህ ያላንተ ፈቃድ ምንም አንፈፅምም ንግስናም ፈልገክ ከሆነ ንጉስ አድርገን እንሹምህ ሀብትም ከሆነ ምትፈልገው ያሻህን ያህል ሀብት እንስጥህ ሴትም ፈልገክ ከሆነ ቆነጃጅትን መርጠን እንዳርልህ ታመክም ከሆነ አለ የተባለ ሀኪም አስመጥተን እናሳክምህ(ሀኪሙ ይፈውስህ) አንተ ብቻ #"አላህ ነብይ አድርጎ ልኮኛል አላህን ብቻ አምልኩ ጣዖታትን ራቁ" ምትለውን ተው ብለው መደራደሪያ አቅርበውላቸው ነበር በዚ ግዜ የነብዩ ሙሀመድ (ሰ.ዐ.ወ)መልስ ፀሀይን በቀኝ እጄ ጨረቃን በግራ እጄ ላይ ብታስቀምጡልኝ እንኳን አላህ የላከኝን መልእክት ለሰው ዘር እስከማደርስ ወይም እስከምሞት ድረስ አላርፍም ብለው ነበር የመለሱት። ታዲያ ሀሰተኛ ነብይ ቢሆኑ ኖሮ ይህን ሁሉ አለማዊ ጥቅም እምቢ ብለው ያን ሁሉ መከራ ይሸከሙ ነበር ? መልሱን ለናንተው ትቸዋለው ሌላም ማባበያ አቅርበውላቸው ነበር እሱም አንተም የኛን ጣዖቶች አምልክ እኛም ያንተን አምላክ እናምልክ መሀል ላይ እንገናኛለን ብለዋቸው ነበር የነብዩ መልስ ለኔም የራሴ እምነት አለኝ ለናንተም የራሳችሁ እምነት አላችሁ የፈለገ ሰው ያሻውን እምነት ይከተል የእምነት ነፃነት ይኑር ብለው ነው የመለሱላቸው። እየሱስም የሀገሩ ሰዎች ከማመን ሲሰናከሉበት ማርቆስ 6 :4 ኢየሱስም፣ “ነቢይ የማይከበረው በገዛ አገሩ፣ በዘመዶቹ መካከልና በቤተ ሰቡ ዘንድ ብቻ ነው” ነብዩ ሙሀመድም (ሰ.ዐ.ወ) የገዛ ዘመዶቻቸው እና የሀገራቸው(የመካ) ሰዎች አናምንህም ብለው አስተባብሏቸው ከዚህም አልፈው ሊገድሏቸው ሲሉ በመጨረሻ ተወልደው ያደጉባትን መካን ትተው ወደ መዲና ተሰደዱ የመዲና ነዋሪኦች በመልካም ተቀበሏቸው እዛ አዲስ መሀበረሠብ ማነፅ ጀመሩ ። ኢሄኔ መካውያን መዲና ላይ የንግድ መአቀብ ጣሉባት ይህም ሳይበቃ ጦርነት አወጁባቸው። ይህ ሁሉ መከራ ነብይ በመሆናቸው ነው። እየሱስም የተሰቃየው በዚው ምክንያት ነው። ብዙ ሚስቶች ማግባታቸው አላማው የሴት ፍላጎት ቢሆን ኖሮ ልጃገረድ የሆኑትን ብቻ ነበር ሚሰበስቡት። ነገር ግን ከአጠቃላይ ሚስቶቻቸው አንዷ ብቻ ናት ልጃገረድ ሌሎቹ አግብተው የፈቱ ባሎቻቸው የሞቱባቸው እድሜያቸው የገፋ ሴቶች ናቸው። አላማው በዘመኑ ከአንድ ጎሳ አባል ጋር በጋብቻ ከተሳሰርክ በአማችነት የተነሳ ያጎሳ ከአንተ ጋር ሰላም ይፈጥራል ከጎንህ ይቆማል ጦርነት አያውጅብህም ። በሌላ ቋንቋ ለሰላም ሲባል ማለት ነው። ለዚህ እና ሌሎች ምክንያቶች በርካታ ሚስቶችን አግብተዋል። ይህ ባይሆንማ ኖሮ በርካታ ኮረዶችን ብቻ ባገቡ ነበር ። ሁሉም በሚያሰኝ መልኩ የሀገሪቱ ሴቶች (ልጃገረዶች) የነብዩ ሚስት መሆንን ይመኙ ነበር። ምክንያቱም ፦ ጀግና፣ ቆንጆ፣ የሀገር መሪ፣ የጥሩ ስነ-ምግባር ባለቤት በዚህ ላይ ተወዳጅ ነብይ ነበሩና ነው። የኛ ከሆነ ከሰል ነጭ ነው ቢልህም ትክክል ነው የነሱ ከሆነ ወተት ነጭ ነው ቢልህም ስተት ነው የሚል አስተሳሰብ አግባብ አይደለም የነገሩንን ብቻ አምኖ መቀበል ሳያሆን እውነቱን ለማወቅ ሁሉንም እውነተነኛ መፅሀፍት በሚዛናዊ አእምሮ በማንበብ አመዛዝኖ እውነታው ላይ መድረስ ነው ያለብን። እየሱስ ነጣቂ የሆኑ ሀሰተኛ ነብዮች እና ሀሰተኛ ክርስቶሶች እንደሚነሱ መናገሩ እንዲሁም እንዳያስቷችሁ ማለቱ እውነት ነው፡፡ ነብዩ ሙሀመድም(ሰ.ዐ.ወ) ሀሰተኛ ነብዮች እደሚነሱ ተናግረዋል #አላህ ከኔ በፊት ብዙ ነብያትን ልኳል እኔ የመጨረሻው ነብይ ነኝ ከኔ ቡሀላ ነብይ አይላክም ነገር ግን ሀሰተኞች ነብይ ነኝ ብለው የሚሉ ሰዎች ይነሳሉ ሀሰተኞች ናቸው እንዳታምኟቸው ብለዋል። ያሉትም አልቀረ ነብዩ ሊሞቱ አቅራቢያ ሁለት ሰዎች ነብይ ነኝ ብለው በተለያዩ ቦታዎች ላይ ተነስተው ነበር አሁንም በየ አዳራሹ ነብይ ነኝ ሚሉ ሀሰተኞች ሞልተዋል። ነብይነት ከፈጣሪ የሚሰጥ እንጂ በህዝብ ድምፅ ወይም ነኝ በማለት የሚገኝ አይደለም። የአላህ ሰላም በነብዩ ሙሀመድ ሰለላሁ አለይሂ ወሰለም ላይ ይሁን። አላህም(ፈጣሪ) እንዲህ ሲል ነብይነታቸውን ገልፇል ሙሐመድ ከወንዶቻችሁ የአንድም ሰው አባት አይደለም፡፡ ግን የአላህ መልክተኛና የነቢዮች መደምደሚያ ነው፡፡ አላህም በነገሩ ሁሉ ዐዋቂ ነው፡፡ (ሱረቱ አል- አሕዛብ - 40) እርሱ ያ መልክተኛውን በመሪ መጽሐፍና በእውነተኛ ሃይማኖት በሃይማኖት ሁሉ ላይ ሊያልቀው የላከ ነው፡፡ መስካሪም በአላህ በቃ፡፡ (ሱረቱ አል ፈትሕ - 28) እነዚያ የካዱ ከአላህ መንገድም የከለከሉ (አላህ) ሥራዎቻቸውን አጠፋባቸው፡፡ (ሱረቱ ሙሐመድ - 1) እነዚያም ያመኑ፣ በጎዎችንም የሠሩ፣ በሙሐመድ ላይም የወረደው እርሱ ከጌታቸው ሲኾን እውነት ስለ ኾነ ያመኑ ከእነርሱ ላይ ኃጢአቶቻቸውን ያባብሳል፡፡ ኹኔታቸውንም ሁሉ ያበጃል፡፡ (ሱረቱ ሙሐመድ - 2) ይህ እነዚያ የካዱት ውሸትን የተከተሉ በመኾናቸውና እነዚያም ያመኑት ከጌታቸው የኾነን እውነት ስለተከተሉ ነው፡፡ እንደዚሁ አላህ ለሰዎች ምሳሌዎቻቸውን ያብራራል፡፡ (ሱረቱ ሙሐመድ - 3)

19581

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8A%AB%E1%8A%95%E1%88%BA%E1%8B%8D%20%E1%88%B5%E1%8C%8B%20%E1%8A%A8%E1%8C%A0%E1%89%A3%E1%88%BA%E1%8B%8D

ነገር ካንሺው ስጋ ከጠባሺው

ነገር ካንሺው ስጋ ከጠባሺው የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

3118

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%88%90%E1%88%B4%20%E1%8D%B2%E1%8D%B0

ነሐሴ ፲፰

ነሐሴ 18 ቀን: የባንዲራ ቀን በላይቤሪያ፤ ብሔራዊ በዓል በዩክራይን፣ ሲዬራ ሌዎን... ታሪካዊ ማስታወሻዎች 1825 - ባርነት በእንግሊዝ አገር ግዛቶች ሁሉ ባዋጅ ተከለከለ። 1831 - እንግሊዝ ሆንግኮንግን ማረከ። 1960 - ፈረንሳይ ኑክሊዬር ቦምብ በፈተና በመፈንዳቷ ወደ ንዩክሌር ሃያላት ገባች። 1983 - ዩክሬን ነጻነቱን ከሶቭየት ኅብረት አዋጀ።

2209

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%8A%95%E1%89%B3%20%E1%8A%AD%E1%88%A9%E1%8B%9D%20%E1%8A%AB%E1%8B%8D%E1%8A%95%E1%89%B2%E1%8D%A5%20%E1%8A%A0%E1%88%AA%E1%8B%9E%E1%8A%93

ሳንታ ክሩዝ ካውንቲ፥ አሪዞና

ሳንታ ክሩዝ ካውንቲ፥ አሪዞና

45468

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%88%AB%E1%89%85%20%E1%8A%A0%E1%8D%8D%E1%88%AA%E1%8A%AB%20%E1%8B%A8%E1%88%83%E1%8B%AD%E1%88%8D%20%E1%88%9B%E1%8A%A5%E1%8A%A8%E1%88%8D

የምስራቅ አፍሪካ የሃይል ማእከል

ኢትዮጵያ ለኮሜሳ የሃይል አቅርቦት አይነተኛ ሚና አላት። የተፈጥሮ ሀብቷን በጥቅም ላይ በማዋል በአሁኑ ጊዜ ለጅቡቲና ለሱዳን ንፁህ ሀይል እንደምታቀርብ ይታወቃል። የምስራቅ አፍሪካ የሃይል ማእከል ሙሉ ለሙሉ ሲተረጎም ደግሞ፡ የኢትዮጵያ ሀይል ዘጠኝ የምስራቃዊ አፍሪካ አገሮችን ያቆራኛል። እነዚህም ከጅቡቲና ከሱዳን በተጨማሪ፦ ኬንያ፣ ታንዛኒያ፣ ሩዋዳ፣ ዩጋንዳ፣ ቡሩንዲና የኮንጎ ዴሞክራሲያዊ ረፐብሊክ ሲሆኑ፡ ሰሜናዊና ደቡባዊ አፍሪካ ደግሞ ሊካተቱ እንደሚችሉ እቅድ ተደርጎ እንደተያዘ ይታወቃል። የሃይል ምንጮች የምስራቅ አፍሪካ የሃይል ማእከል ተግባራዊ ሲሆን፡ የኢትዮጵያ ሃይል 45,000 ከውሃ፣ 10,000 ከንፋስ፣ 7,000 ከእንፋሎትና 31 ከኤተኖል፤ በአጠቃላይ 62,031 በአመት ይሆናል። የውጭ መያያዣዎች ዋልታ - የኢትዮጵያ ድርጅቶች

13836

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%89%E1%89%83%E1%88%B5

ሉቃስ

ሉቃስ የሚለው ስም ልዩ ልዩ ትርጉሞች አሉት። ቅዱስ ሉቃስ - የኢየሱስ ተከታይ፣ ሃዋርያው የሉቃስ ወንጌል - ሃዋርያው የጻፉት ወንጌል በአዲስ ኪዳን ዘመነ ሉቃስ - በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር ዓመታት ሁሉ በ4 መደባት ይዞራሉ፤ እነሱም ስለ ሃዋርያት ስሞች ዘመነ ማቴዎስ፣ ማርቆስ፣ ሉቃስና ዮሐንስ ይባላሉ። ሉቃስ ተጨማሪ የጳጉሜ ቀን የሚቀበለው ነው። ሉቃስ (ስም) - ሌሎች ሉቃስ የሚባሉ ሰዎች

16613

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%81%E1%8A%95%E1%8C%AB%20%E1%88%88%E1%89%B5%E1%88%8D%E1%89%85%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%A8%E1%89%B3%E1%88%8D%20%E1%8B%AD%E1%89%A3%E1%88%8B%E1%88%8D

ቁንጫ ለትልቅ ሰው ይበረታል ይባላል

ቁንጫ ለትልቅ ሰው ይበረታል ይባላል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

15532

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%88%98%E1%88%B3%E1%8B%AD%20%E1%89%A0%E1%88%B8%E1%8A%95%E1%8C%8E

ሰው መሳይ በሸንጎ

ሰው መሳይ በሸንጎ የአማርኛ ምሳሌ ነው። አሰምሳይ ሰው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

52684

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8C%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%88%8D%20%E1%88%83%E1%8D%8B%E1%8C%84

ፌሪያል ሃፋጄ

ፌሪያል ሃፋጄ (እ.ኤ.አ. የካቲት 20፣ 1967 ተወለደች) ደቡብ አፍሪካዊ ጋዜጠኛ ነች፣ በተከታታይ የፋይናንሺያል ሜይል ጋዜጣ ዋና አዘጋጅ፣ ሜይል እና ጋርዲያን ፣ ከተማ ፕሬስ (ከጁላይ 2009 እስከ ሐምሌ 2016)፣ ሃፍፖስት ደቡብ አፍሪካ ደቡብ ከዚያም በዴይሊ ማቬሪክ ምክትል አዘጋጅ. አመጣጥ እና ጥናቶች ከህንድ ተወላጅ እና የሙስሊም ሀይማኖት ፣ የአህመድ እና የአየሻ ሃፋጄ ልጅ ፣ ፌሪያል ሃፋጄ ያደገችው በቦስሞንት ፣ በጆሃንስበርግ ባለ ቀለም ከተማ ፣ በዊትዋተርስራንድ ዩኒቨርሲቲ ተምራ በ1989 በኪነጥበብ የመጀመሪያ ዲግሪ ተመረቀች ። ፌሪያል ከተመረቀች በኋላ በዊክሊ ሜይል በሰልጣኝ ጋዜጠኝነት ለሁለት አመታት ሰርታለች ከዚያም በ1991 የደቡብ አፍሪካ ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን ተቀላቅላ በቴሌቪዥን ጋዜጠኝነት እስከ 1994 ድረስ ሰርታለች። እ.ኤ.አ. በ 1994 የፋይናንሺያል ሜይል መጽሔትን ተቀላቀለች እና ለፖለቲካው ክፍል ሀላፊነት ነበረች እና በ 1997 ውስጥ አርታኢ ሆነች ፣ እንደዚህ አይነት ቦታ በመያዝ የመጀመሪያዋ ነጭ ያልሆነች ሴት ነበረች ። እ.ኤ.አ. በ 2003 ሜይል እና ጋርዲያን (የቀድሞ ሳምንታዊ መልእክት) በምክትል አርታኢነት ተቀላቀለች እና ወረቀቱ በዚምባብዌ አሳታሚ ትሬቨር ንኩቤ ከተገዛ ከሁለት ዓመት በኋላ በመጨረሻም በ 2004 ወደ አርታኢ ከፍ ብላ ወጣች ፣ ። እ.ኤ.አ. በ 2006 ሀፋጄ ነቢዩ መሐመድን የሚያሳዩ አወዛጋቢ ካርቶኖችን እንደገና ካተመ በኋላ ዛቻ ደርሶባታል በ2009 የሲቲ ፕሬስ ዋና አዘጋጅ ሆነች። እ.ኤ.አ. በ 2012 ፣ በጃኮብ ዙማ የተሰሩ አስቂኝ ካርቶኖችን አሳትማለች ይህም በራሷ እና በሰራተኞቿ ላይ ጠንካራ ትችት እና ዛቻ ምላሽ እንድትሰጥ አድርጓታል። የመንግስት ሚኒስትር ምስሉን ከድረ-ገጹ ካላነሳው ጋዜጣው እንዲታገድ ጠየቀ። ሁኔታውን ለማቃለል ምስሉን ሰርዛለች, ነገር ግን ይህን በማድረግ በሌሎች ወገኖች ይህን በማድረጋቸው ተተችታለች. ካሰላሰለች በኋላ ለዙማ ደጋፊዎች ስጋት በመገዛቷ ትቆጫለች እና እራሷን እንደ “ ሃሳብን በነፃነት የመግለጽ መሰረታዊ ሰው” በማለት ትቃወማለች ። እ.ኤ.አ. በጥቅምት 2013 ሃፋጄ በአርትኦት ሰራተኞቿ ውስጥ በጥቁር ጋዜጠኞች በትዕቢት እና በዘረኝነት ተከሷታል ምክንያቱም የአርትኦት ክፍሏን በበቂ ሁኔታ ስለማታስተካክል ፣ነገር ግን በወቅቱ 8 ጋዜጠኞች ነበሯት ፣ይህም 5 ጥቁሮች ፣ 3 ነጮች ፣ 4 ሴቶች እና 4 ወንዶች በምላሹም ተቃዋሚዎቿን ጃኮብ ዙማን እንደምታይ አላስተናግድም ብለው የሚከሷት ተቃዋሚዎቿ ራሳቸው ዘረኞች ናቸው ስትል መለሰች። ከዚያም በሃፋጄ ላይ ቅሬታ አቅርበዋል በመጨረሻም አስተያየቱን አቋርጦ ይቅርታ ጠየቀች , ። እ.ኤ.አ. በ 2015 እሷም የደቡብ አፍሪካን ታሪክ እና አሁን ባለው ስሜት ቀስቃሽ ጥያቄን ስትመረምር ደቡብ አፍሪካ ውስጥ ነጮች ባይኖሩስ? ? ጥቁሮች ለተሻለ የሀብት ክፍፍል ምስጋና ይግባቸው (አይደለም ብላ ደመደመች) ሀብታሞች ወይም ድሆች ይሆኑ ነበር። መጽሐፉ ዓመት በኬፕ ታውን ዩኒቨርሲቲ የሴሲል ሮድስን ሐውልት በማፍረስ ረገድ ተሳክቶለታል ፣ የሀገሪቱን ተምሳሌታዊነት እና የአንግሎ-ሳክሰን ባህልን እንዲሁም ስምምነትን እና ሽግግሩን ድርድር ይጠይቃል ። በ1990ዎቹ መጀመሪያ ላይ ከአፓርታይድ መውጣት በተለይም ከአዲሱ የድህረ-አፓርታይድ ትውልድ ጋር እራሷን እንዳጣች ትናገራለች ብላ ታምናለች የነጭነት ፅንሰ-ሀሳብ የተጠናወተው የነጮች መብት እየተባለ የሚጠራውን ውግዘት እና ያለፈው ትውልድ ያመጣውን ስምምነት ውድቅ በማድረግ ነው። , , ። በደቡብ አፍሪካ ሃፊንግተን ፖስት ውስጥ ለሁለት አመታት አጭር ቆይታ ከቆየች በኋላ በ2018 ዴይሊ ማቬሪክን ተቀላቅላለች። ጁሊየስ ማሌማ ፕሬዚደንት ሲሪል ራማፎሳን ለመተቸት ማንም አልፈቀደም ያለው የጋዜጠኞች ስብስብ አካል አድርጎ ለይቷታል፣ ከራንጄኒ ሙኑሳሚ ፣ ማክስ ዱ ፕሬዝ እና ሌሎች ጥቂት ሰዎች ጋር በመጥቀስ ከዚያም እነሱን ለመመርመር እና ለማስፈራራት . የግል ሕይወት ፌሪያል ሃፋጄ ከፖል ስቶበር፣ አምደኛ እና የሜይል እና ጠባቂ ምክትል ዳይሬክተር ጋር አግብቷል። ደቡብ አፍሪካ ውስጥ ነጮች ባይኖሩስ? ? ፣ ፓን ማክሚላን ኤስኤ ፣ 2015 ማስታወሻዎች እና ማጣቀሻዎች ፌሪያል ሀፋጄ ፣ደቡብአፍሪካ፣ሲፒጄ ጋዜጠኞች ሀፋጄን በዘረኝነት ከሰሷቸው፣ የፌሪያል ሀፋጄ የዘረኝነት ስም ማጥፋት ክስ ተጠናቀቀ፣ የስራ ቀን፣ 16 በኤስኤ ውስጥ ነጭ ሰዎች ባይኖሩስ? ፣ ህዳር 27፣ 2015 ሊን ፣ « ደቡብ አፍሪካ ውስጥ ነጭ ሰዎች ባይኖሩስ? »፣ ሱር 8 ዲሴምበር 2015) ዳን ሮድ፣ « ፡ ጸረ-ነጭ ደፋር አዎንታዊ እርምጃ ልዕልት»፣ ሱር (እ.ኤ.አ. ጃንዋሪ 11 ቀን 2021 ደርሷል) ፌሪያል ሀፋጄ ወደ 2018 ይሄዳል ለተቃዋሚዎች ተጠያቂ የሆኑትን የጥላቻ ጋዜጠኞች ማነሳሳትን አውግዟል, ድንበር የለሽ ዘጋቢዎች, ኖቬምበር 28, 2018 የህይወት ታሪክ ፣ በአጭሩ የህይወት ታሪክ የጌጥ አዶ ደቡብ አፍሪካ ፖርታል [[መደብ:የሲፒጄ አለም አቀፍ የፕሬስ ነፃነት ሽልማት አሸናፊዎች]] [[መደብ:1967 ልደት]] [[መደብ:ሕያዋን ሰዎች]] [[መደብ:ከጆሃንስበርግ የመጡ ሰዎች]] [[መደብ:የደቡብ አፍሪካ ጋዜጠኞች]] [[መደብ:የደቡብ አፍሪካ ጋዜጣ አዘጋጆች]] [[መደብ:የደቡብ አፍሪካ ጸሐፊዎች]] [[መደብ:የዊትዋተርስራንድ ዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች]]

16684

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%84%E1%88%B5%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%8C%A0%E1%88%8B%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%89%BD%E1%88%8B

ቄስ ምን ይሻል ጠላ ነገር ምን ይሻል ችላ

ቄስ ምን ይሻል ጠላ ነገር ምን ይሻል ችላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ነገርን ደግሞ ችላ ማለት ጥሩ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

16532

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%89%A0%E1%8A%9B%20%E1%88%9B%E1%88%B0%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%88%8D%E1%89%B6%20%E1%8B%AB%E1%88%B3%E1%8C%A5%E1%88%AB%E1%88%8D

ቀበኛ ማሰሪያውን በልቶ ያሳጥራል

ቀበኛ ማሰሪያውን በልቶ ያሳጥራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

30995

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%92%E1%8A%90%E1%8C%A8%E1%88%AD

ኒነጨር

ኒነጨር የግብጽ የቀድሞ ዘመነ መንግሥት ፈርዖን ነበረ። በ2ኛው ሥርወ መንግሥት ውስጥ ምናልባት 3029-3014 ዓክልበ. አካባቢ ነበር። ከፈርዖኑ ነብሬ ቀጥሎ እንደ ተከተለ ይታወቃል። የኒነጨር መቃብርና በርካታ ቅርሶች ተገኝተዋል። በዚሁም ዘመን የሐውልት አሠራር ስራ ገና አዲስ ነበረ፤ ስለዚህ የኒነጨርም መልክ መጀመርያው ከሐውልት የምናውቀው ነው። የጥንታዊ ዘመን ፈርዖኖች መዝገቦች ወይም 'ንጉሣዊ ዜና መዋዕል' በተለይ ከፍርስራሽ ክፍሎች ይታወቃል፤ «የፓሌርሞ ድንጋይ» የተባለው ትልቅ ክፍል ከኒነጨር ዘመን 15 ሳትኖች ያሳያል። እነዚህ ሳትኖች ከኒነጨር 3ኛ ከብት ቁጠራ እስከ 10ኛው ከብት ቁጠራ ያሳያሉ። እንደ ሌሎች ፈርዖኖች ብዙ የአረመኔ ሥነ ስርዓቶች እንዳካሄደ ያሳያል። ብዙ ሊቃውንት እንደሚገመቱ የከብት ቁጠራ በየ፪ አመት ተደረገና በድንጋዩ እያንዳንዱ ሳትን ፩ አመት ነው መስሎዋቸው ብለዋል። እንዲህ ከሆነ፣ ይህ ፍርስራሽ ክፍል ከኒነጨር 7ኛ እስከ 20ኛው ዘመነ መንግሥት ያሳያል ይላሉ። ሆኖም የሔሩ ተከታዮች (የፈርዖን ወገን) የአባይ ሸለቆ ከብት ለመቆጠር የወጡ በየአመቱ ከሆነ፣ በድንጋዩ አንዳንድ ሳትን ስድስት ወር ነውና ከኒነጨር 3ኛ እስከ 10ኛ አመት ያሳያል። ይህ ብቻ ሳይሆን አንዳንድ ሊቃውንት የኒነጨር ዘመን በሌላው ፍርስራሽ ክፍል «የካይሮ ድንጋይ» በተባለው ክፍል እንደሚቀጠል ያምናሉ። በጠቅላላ ኒነጨር 44 ያህል አመት እንደ ገዙ ይገምታሉ። ሆኖም በውነት በዚህ «ካይሮ ድንጋይ» ክፍል አንዳችም ሊነበብ አይቻልም። በሌላ ግመት የኒነጨር ዘመን በፓሌርሞ ድንጋይ ዓመታት 3-10 ያሳያልና እስከ ካይሮ ድንጋይ ክፍል አልዘረጋም፣ በጠቅላላ 15 ዓመት ያህል ገዛ የሚል ነው። ከ1500 ያህል አመት በኋላ በግብጽ አዲስ ዘመነ መንግሥት በተቀነባበሩት ፈርዖኖ ዝርዝሮች፣ የአቢዶስ ፈርዖኖች ዝርዝርና የቶሪኖ ፈርዖኖች ዝርዝር ሲሆኑ፣ ስሙን «ባ-ነጨር» ይሉታል። የቶሪኖ ዝርዝር ለ96 ዓመታት እንደ ገዛ ሲል ይህ አይታመነም። ከዚህም እንደገና 1000 ዓመታት ያህል በኋላ የማኔቶን ፈርዖኖች ዝርዝር «ቢኖጥሪስ» ይለዋል። ማኔቶን እንዳለን፣ ቢኖጥሪስ ለ47 ዓመት ገዝቶ በእርሱ ዘመን «ሴቶች የፈርዖን ማዕረግ ለማግኘት መብቱን ተቀበሉ።» ከኒነጨር በፊት ግን በ1ኛው ሥርወ መንግሥት ንግሥቶች መርኒትና ኒትሆተፕ ታውቀዋል። ከኒነጨር ቀጥሎ ማን እንደ ተከተለው ግልጽ አይደለም። በአንዳንድ አስተሳሰብ የዋጀነስ፣ ወነግ ወይም ሰነጅ መታወቂያ አንድላይ ነበርና ቢያንስ በደቡቡ ኒነጨርን ተከተለው። በስሜኑ ግን ነፈርካሬ እና ነፈርካሶካር በዚያን ጊዜ እንደ ገዙ ይመስላል። ለነዚህም ስሞች ሁሉ፣ ሰረኽ የተባለው ምልክት አልተገኘም፣ ነገር ግን አዲሱ ካርቱሽ የተባለው ንጉሣዊ ምልክት ከኒነጨር በኋላ ሊታይ ጀመረ። ከጦርነት ጊዜ በኋላ የደቂቀ ሴት ወገን በፈርዖን ፐሪብሰን እንደ ተነሣ ይታመናል። የቀድሞ ዘመን ፈርዖኖች

18607

https://am.wikipedia.org/wiki/2%20%E1%8B%A9%E1%89%A3

2 ዩባ

2 ዩባ (60 ዓክልበ. እስከ 15 ዓ.ም. የኖረ) የኑሚዲያ ንጉሥ በኋላም የማውሬታኒያ ንጉሥ ነበረ። 2 ዩባ የኑሚዲያ ንጉሥ 1 ዩባ አንድያ ልጅና ወራሽ ነበረ። እናቱ ማን እንደሆነች አልታወቀም። በ54 ዓክልበ. አባቱ በዩሊዩስ ቄሣር ከተሸነፈ በኋላ ራሱን ገደለ። ያንጊዜ ኑሚዲያ የሮማ መንግሥት ክፍላገር ሆነ። ዩሊዩስ ቄሣር 2 ዩባን ወደ ሮማ አመጣውና ድሉን ለማክበር በሠልፍ አሠለፈው። በሮማ እየቆየ ልጁ ዩባ ሮማይስጥና ግሪክ ይማር ነበረና የሮማ ዜግነት አገኘ። ለትምህርቱ ትጉህ በመሆኑ ከሮማ ሊቃውንት አንዱ ሆነና እድሜው 20 አመት ሲሆን «የሮማ ሥነ ቅርስ» የተባለ መጽሐፍ ጻፈ። አሳዳጊዎቹ ዩሊዩስ ቄሣርና በኋላ ኦክታውያኑስ (ከዚያ ወደፊት አውግስጦስ ቄሣር የተባለውን ስያሜ የወሰደ) ነበሩ። ዩባ ከኦክታውያኑስ ጋር ሲዘመት የመሪነት ልምምድ አገኘ። በ39 ዓክልበ. በአክቲዩም ውግያ በኦክታውያን አጠገብ ተዋጋ። በ33 ዓክልበ. አካባቢ አውግስጦስ ዩባን ወደ ኑሚዲያ ዙፋን መለሰው። ኑሚዲያ ግን ለሮማ መንግሥት ተገዥና ታማኝ ሆኖ ማገልገሉ እርግጥኛ ነው። በ27 ዓክልበ. አካባቢ አውግስጦስ ለ2 ክሌዎፓትራ ሰሌኔ በትዳር ሰጠው፣ ትልቅ ጥሎሽንም ጨምሮ ንግሥቱም ሆና ሾማት። ይች የግብጽ ንግሥት 7 ክሌዎፓትራና የሮማ መሪ ማርክ አንቶኒ ልጅ ነበረች። በዚህ ወቅት አውግስጦስ ከኑሚዲያ ወደ ማውሬታኒያ ዙፋን አዛወራቸው። ዩባና ክሌዎፓትራ በማውሬታኒያ ሲደርሱ ዋና ከተማቸው ቄሣርያ ተባለ (የአሁኑ ሸርሸል፣ አልጄሪያ)። 2 ዩባ የትምህርት፣ ኪነትና ሳይንስ ምርመራ ማዕከል አደረገው። ከዚህ ደግሞ ታላቅ የንግድ ደጋፊ ሆነ። ለውጭ አገር የተላኩት ነገሮች በተለይ ዓሣ፣ ወይን፣ ሉል፣ በለስ፣ እህል፣ የእንጨት እቃ፣ ከዛጎልም አሳ የተለቀመ ሐምራዊ ቅለም ነበሩ። ቲንጊስ (በጂብራልታር ወሽመጥ በሞሮኮ ዳርቻ) ዋና የንግድ ወደብ ሆነ። እንዲሁም አውግስጦስ በጋዲር ላይ (በእስፓንያ በኩል) አለቃ ሆኖ አሾመው። 2 ዩባ እራሱ ብዙ መጽሐፍት ስለ ታሪክ፣ ሥነ ፍጥረት፣ መልክዐ ምድር፣ ስዋሰው፣ ስዕልና ቴያትር በግሪክና በሮማይስጥ ጻፈ። ስለ አረቢያ የጻፈው ጽሑፍ በተለይ በሮማ ይወድድ ነበር። ከጻፋቸው መጽሐፍት ግን ትንሽ ከፊል ብቻ አሁን ይገኛል። በተጨማሪ 2 ዩባ ወደ ካናሪ ደሴቶችና ወደ ማደይራ ተጓዦችን ላከ። አውሬ ውሾች በካናሪ ደሴቶች ስለ ተገኙ፣ ዩባ ስማቸውን «ካናሪዩስ» ('የውሾቹ' ማለት ነው) አላቸው። በ13 ዓ.ም. ዩባ ልጁን ቶሌሚን አብሮ እንዲነግሥ አደረገ፤ በ15 አረፈ። ቶሌሚም ለብቻ የማውሬታኒያ ንጉሥ ሆነ። የ2 ዩባ መሐልቆች የአፍሪካ ጸሓፊዎች የአፍሪካ ታሪክ

48139

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B1%E1%88%9B%E1%89%B5%E1%88%AB

ሱማትራ

ሱማትራ በኢንዶኔዥያ የሚገኝ ታላቅ ደሴት ነው።

17229

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%8D%E1%8A%93%20%E1%88%9A%E1%88%B5%E1%89%B5%20%E1%8A%AB%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%89%A3%E1%88%85%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%89%80%E1%8B%B3%E1%88%8D

ባልና ሚስት ካንድ ባህር ይቀዳል

ተመሳሳይ ጸባይ ያላቸው ሰወችን መሰባሰብ የሚገልጽ መደብ :ተረትና ምሳሌ

15495

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AC%E1%88%B3%20%E1%89%A0%E1%88%9D%E1%8A%91%20%E1%8B%AD%E1%8A%A8%E1%89%A0%E1%88%AB%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%8B%9D%E1%88%9D%E1%89%B3%E1%8B%8D

ሬሳ በምኑ ይከበራል በዝምታው

ሬሳ በምኑ ይከበራል በዝምታው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝምታ ወርቅ ነው መደብ : ተረትና ምሳሌ

14653

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8A%A8%E1%88%A8%E1%88%9D%20%E1%8D%B3%E1%8D%AE

መስከረም ፳፮

መስከረም ፳፮ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፳፮ኛው ዕለት እና የመፀው የመጀመሪያው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ሉቃስ ፫፻፵ ዕለታት ሲቀሩ፤ በዘመነ ዮሐንስ ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፫፻፴፱ ዕለታት ይቀራሉ። የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ዕምነት ተከታዮች "ዘመነ ጽጌ" ወይም "ወርኅ ጽጌ" የሚባለውን የማርያምን ስደት መታሰቢያ የ ፵ ቀን የጽጌ ፆም በዛሬው ዕለት ጀምረው ኅዳር ፮ ቀን ይፈቱታል። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፰፻፹፪ ዓ/ም -ቶማስ ኤዲሶን የተባለው አሜሪካዊ የፈጠራ ሰው የመጀመሪያውን ተንቀሳቃሽ ምስል () አሳየ። ፲፱፻፷፮ ዓ/ም - የግብጽ ሠራዊት በእስራኤል ላይ የ’ረመዳን ጦርነት’ ወይም የ’ዮም ኪፑር’ ጦርነት በመባል የሚታወቀውን የስድስት ቀን ውጊያ ከፈቱ። ፲፱፻፸፬ ዓ/ም - የግብጽ አመጸኛ መኮንኖች ፕሬዚደንታቸውን አንዋር ሳዳትን አደባባይ ላይ በጥይት ደብድበው ገደሏቸው። ዕለተ ሞት ፲፬፻፬ ዓ/ም - በ፲፫፻፸፭ ዓ/ም በኢትዮጵያ ዙፋን ላይ ተቀምጠው ለሃያ ዘጠኝ ዓመት የነገሡትና የጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስን ግማደ መስቀል ወደኢትዮጵያ ያስመጡት ዳግማዊ ዓፄ ዳዊት ፈረሳቸው ረግጧቸው ሞቱ። ፲፱፻፸፬ ዓ/ም የኖቤል የሰላም ሽልማት ተቀባይ እና የግብጽ ሦስተኛው ፕሬዚደንት አንዋር ሳዳት በአመጸኛ መኮንኖች እጅ ተገደሉ። ዋቢ ምንጮች

19368

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%88%8D%E1%8C%A4%E1%8A%9B

ስልጤኛ

ስልጢኛ በኢትዮጵያ የሚነገር ቋንቋ ሲሆን የሴማዊ ቋንቋዎች አባል ነው። የቋንቋው መጠሪያ ስልጢኛ በመባል ሲጠራ ስያሜውን ያገኘውም ከብሄረሰቡ ስም “ስልጤ” ከሚለው ነው።”ስልጤ” በዞኑ በሚገኙ በዋነኛነት አምስት ማኅበረሰቦች ማለትም ስልጢ:መልጋ:ሁልባረግ:አዘርነት በርበሬና አልቾውሪሮ የጋራ መጠሪያ ነው። በማኅበረሰቦቹ በታሪክ: በማኅበራዊ ኑሮ :በባህል: በቋንቋና በሀይማኖት እንዲሁ ተመሳሳይ ናቸው የስያሜውን መነሻ በተመለከተ የተለያዩ መረጃዎች ያሉ ሲሆን ስያሜውን ያገኘው ከሀጂ አሊዬ 5ተኛ ልጅ ከሆኑት ገን- ስልጤ አልያም ሱልጣኔት ከሚለው አረብ ኢስላማዊ መንግስት ጥንታዊነት እንዲሁም ነባር ኢስላማዊ መንግስታትና ማኅበረሰቦች የታሪክ ወራሽነትንበማሰብ ነው የሚለው በስፋት ይገለፃል::☞ስልጢኛ ቋንቋ ከሴማዊያን ቤተሰቦች ይመደባል .. ቋንቋው በስፋት ከሀረሪኛና የዛይ ቋንቋ ጋር በጣም ሲመሳሰል በበርካታ የቃላት ትርጉዋሜ ደረጃ ከአረብኛ: አማርኛ ትግርኛ አርጎቢኛና ኦሮምኛ ጋርም ይገናኛል:: ሌላው ስልጤ የምትጠራባቸው ተጨማሪ ስም “እስላም“ ተብሎሲጠራ ፡ ቋንቋውም”እስላምኛ” በመባል በደቡብ ክፍል እስከ ዛሬ ይታወቃል ።በሰሜኑ የሀገራችን ህብረተሰብ ዘንድ ስልጤ ‘ ጉራጌ` ተብሎ የሚታወቅ ቢሆንም ስልጤ የራሱን ዞን ከመሰረተ ጀምሮ ይህ መጠሪያ ስሙ ላይመለስ ቀርቶዎል።ስልጢኛ ከ6ዐ ዓመት በፊት የአረብኛ ፊደልን በመጠቀም ለጽሑፍ የዋለ ቋንቋ ቢሆንም ከ1967 ዓ/ም ጀምሮ ልዩ ልዩ አዋጆች እና የመሰረተ ትምህርት ማስተማሪያ መጽሐፍት የሳባ ፊደልን በመጠቀም በቋንቋው ተተርጉመዋል፡፡ ከ1987 ዓ/ም ጀምሮ የ1ኛ ደረጃ የመጀመሪያ ሣይክል የመማሪያ መጽሐፍት በቋንቋው ተዘጋጅተዋል፡፡ በአሁኑ ሰዓት የትምህርት ቋንቋ ሆኖ በማገልገል ላይ ይገኛል፡፡ እንደዚሁም የሣባ ፊደልን በመጠቀም የመማሪያ መጽሐፍት፣ የስልጢኛ መዝገበ ቃላት፣ የስልጤ ሕዝብ ታሪክ እና ሌሎች መጽሀፍቶች በቋንቋው ተጽፈው አገልግሎት እየሠጡ መሆናቸው ቋንቋው በማደግ ላይ ያለ ስለመሆኑ የሚገልፁ እውነታዎች ናቸው፡፡ :ጉራግኛ_ሷዴሽ - የወላኔኛ ስልጤኛ ቃላት በውክሽኔሪ ሴማዊ ቋንቋዎች የኢትዮጵያ ቋንቋዎች

43871

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8B%B0%E1%89%B5%20%28%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%89%A0%E1%88%9D%29

ስደት (አልበም)

ስደት በ2001 እ.ኤ.አ. የወጣ የሐመልማል አባተ አልበም ነው። የዘፈኖች ዝርዝር

1542

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%80%E1%88%90%E1%8B%AD

ፀሐይ

ፀሓይ (ምልክት፦) በምድር ሥርዐተ-ፈለክ መኻል ያለች ኮከብ ናት። ምድር ሞላላ ቀለበት በሚመስል የዑደት ምሕዋር እየተጓዘች ፀሓይን ትዞራታለች። ሌሎች ሰማያዊ አካላትም፣ ፈለኮች፣ ፈለክ-አስተኔዎች፣ ጅራታም ከዋክብት እና ኅዋዊ ብናኞች በፀሓይ ዙሪያ ይዞራሉ። ምድር በፀሓይ ዙሪያ የምታደርገውን አንድ ዙር ጉዞ ለመጨረስ አንድ ዓመት ይፈጅባታል፤ ይህን ጉዞ ስታደርግም በገዛ ራሷ ዘንጎ ወይም ምሽዋር ዙሪያ እየሾረች ነው። ምድር በፀሓይ ዙሪያ የምታደርገው ዙረት ወቅቶች በዓመታዊ ዑደት እንዲለዋወጡ ከሚያደርጉት ምክንያቶች አንዱ ሲኾን፣ በራሷ ዘንጎ ዙሪያ የምታደርገው ሹረት ደግሞ በዕለታዊ ዑደት መዓልት (ቀን) እና ሌሊት ለሚያደርጉት መፈራረቅ ምክንያት ነው። ፀሓይ ለሥርዐተ-ፈለካችን በጣም ብሩህ የኾነ ብርሃን ትሰጣለች። ያለ ፀሓይ ብርሃን ሙቀትም ኾነ ሕይወት በምድር አይኖርም ነበር። ለምሳሌ አረንጓዴ ዕፅዋት ያለ ፀሓይ ብርሃን ሊኖሩ አይችሉም፤ ለህልውናቸው የሚያስፈልጓቸውን ካርቦን ዳይኦክሳይድ እና አልሚ ምግቦች ለማስተጻመር የሚችሉት በፀሓይ ብርሃን ብቻ ነውና። ከምድር ይልቅ ለፀሓይ ይበልጥ ቅርብ የኾኑ ፈለኮች ለከፍተኛ ጨረር እና ግለት የተጋለጡ በመኾናቸው በምድር ላይ ላለው ዐይነት ሕይወት ተስማሚ አይደሉም። ከምድር ጋር ሲነጻጸር ከፀሓይ በጣም ርቀው ያሉ ፈለኮችም ለሕይወት መኖር ምቹ ኹኔታዎች የሏቸውም፤ በቂ ብርሃን እና ሙቀት ካለማግኘታቸው የተነሣ። የፀሓይ አካል ለፍጹም ሉል የቀረበ ቅርጽ አለው፤ ዋልታዎቿን የሚያገናኘው ዳያሜትር ከወገቧ ዳያሜትር የሚያንሰው በ10 ኪሎ ሜትር ብቻ ነውና። ኮከባችን ፀሓይ በሥነ ፈለክ ሊቃውንት እጅግ ብዙ ጥናት ተደርጎባታል። ኾኖም ኮከቢቱን በተመለከተ ብዙ ጥያቄዎች ገና አልተመለሱም። ለምሳሌ በገሃድ የሚታየው የፀሓይ ገጽ ስኂን 6,000 ኬ (ኬልቪን) ኾኖ ሳለ፣ የዳርቻ ከባቢ አየሯ ስኂን ከሚሊዮን ኬ በላይ እንዴት ሊኾን እንደቻለ አይታወቅም። የፀሓይ ዕድሜ በአንዳንድ ሊቃውንት እሳቤ 4.6 ቢሊዮን ዓመት ገደማ ነውና በዕድሜ እኩሌታዋ ላይ የምትገኝ ኮከብ ተደርጋ ትታያለች። የኮከቢቱ መጠነ-ቁስ ጥንቅር 74% ሃይድሮጂን፣ 25% ሂሊየም ሲኾን፣ ቀሪው 1% ደግሞ ክብደት ያላቸው ርዝራዥ የብረቴ ንጥረ-ነገሮች ጥርቅም ነው። ስለ ፀሓይ የሰው ልጅ ቀዳሚ መሠረታዊ ግንዛቤ ብርሃን-ሰጭ ሰማያዊ ጻሕል መኾኗን፣ ደግሞም ከአድማስ በላይ እና በታች በመኾን ለመዓልትና ሌሊት መኖር ምክንያት መኾኗን መረዳት ነበር። በብዙ የቅድመ-ታሪክ እና የጥንት ዘመን ባህሎች ፀሓይ እንደ ብርሃናዊ አምላክ ወይም እንደ ዲበ-ተፈጥሯዊ ክሥተት ትታይ ነበር። የፀሓይ አምልኮ ለምሳሌ የ-ኢንካ (ደቡብ አሜሪካ) እና አዝቴክ (የዛሬዋ ሜክሲኮ) ጥንታዊ ሥልጣኔዎች ዐይነተኛ ገጽታ ነበር። ከፀሓያዊ ክሥትቶች ጋር የተያያዙ ብዙ ጥንታዊ ሐውልቶች ተገንብተው እንደነበር ለማሰብ የሐጋይ ሶልስቲስን ለማስታወቅ የተገነቡትን የድንጋይ ሜጋሊት በምሳሌነት መጥቀስ ይቻላል። (በጣም ጐልተው ከሚታዩ ሜጋሊቶች ውስጥ ጥቂቱ በ ናባታ ፕላያ፣ ግብጽ፣ እና በ ስቶንሄንጅ፣ እንግሊዝ፣ ውስጥ ይገኛሉ።) ከችንክር ከዋክብት አንጻር ስትታይ ፀሓይ የግርዶሽ መስመርን ተከትላ በዞዲያክ ውስጥ በዓመት አንድ ዑደት የምታደርግ ትመስላለች። ስለዚህ በጥንት የግሪክ የሥነ-ከዋክብት ሊቃውንት ዘንድ ፀሓይ ታዋቂ ከነበሩ ሰባት ፈለኮች እንደ አንዱ ትቈጠር ነበር። በአንዳንድ ቋንቋዎች ሰባቱ የሳምንት ዕለታት በነዚህ ፈለኮች ይጠራሉ። በምዕራቡ ዓለም ውስጥ ስለ ፀሓይ ሳይንሳዊ መግለጫ ለመስጠት ከቻሉ ቀዳሚ ሰዎች አንዱ ግሪካዊው ፈላስፋ አናክሳጎራስ ነበር። ፀሓይ በእሳታዊ ነበልባል የምትንቀለቀል እጅግ ግዙፍ የብረት ኳስ እንጂ የሄሊዮስ ሰረገላ እንዳልነበረች በምክንያት የተደገፈ ትንተና አቀረበ። ይህንን እንደ ኑፋቄ የተቈጠረ ሐተታ በማስተማሩም ታሰረ፤ በሞት እንዲቀጣም ተፈርዶበት ነበር፤ በፔሪክልስ አማላጅነት እንዲፈታ ተፈቀደለት እንጂ። የባለሥልጣናት መዓት የወደቀበት ሌላው የሳይንስ ሊቅ ኒቆላዎስ ቆጰርኒቆስ ነበር። በ16ኛው ምእት ውስጥ የኖረው ቆጰርኒቆስ ምድር ፀሓይን በቀለበትማ ምሕዋር ትዞራለች እንጂ፣ ፀሓይ ምድርን አትዞርም የሚል ኀልዮ አቅርቦ ነበር። በ17ኛው ምእት ጋሊሌዮ በቴሌስኮፕ ለታገዘ የፀሓይ ጥናት ፈር-ቀዳጅ ሊቅ ኾነ። አይዛክ ኒውተን ደግሞ በፕሪዝም አማካይነት የፀሓይ ብርሃን ልዩ ልዩ ቀለማት ካላቸው ብርሃናት የተጠናቀረ እንደኾነ አሳየ። 19ኛው ምእት ዊሊያም ኸርሽል የኢንፍራሬድ ጨረር ግኝት ባለቤት የኾነበት፣ በስፔክትሮስኮፕ ስለ ፀሓይ የሚደረገው ጥናትም እጅግ የመጠቀበት ምእት ኾነ። ዛሬ በብዙ አገሮች ልማድ ፀሓይ እንደ ባህላዊ ምልክት ትታያለች። ለምሳሌ በሜክሲኮ ኪነ ጥበብ አበክራ የምትታይ ሞቲፍ በመባል ትታወቃለች። በኛ ሥርዐተ-ፀሓይ ዋናዋ ትልቅ አካል ራሷ ፀሓይ ናት። በመላው ሥርዐተ-ፀሓይ ውስጥ ከሚገኘው ክብደት 99.86% የፀሓይ ነው። ለምሳሌ ከታላቁ ፈለክ ከጁፒተር ሲነጻጸር የፀሐይ ክብደት 1000 ዕጥፍ ይበልጣል። የፀሓይ ክብደት ከምድር 1.3 ሚሊዮን ጊዜ ይበልጣል። በጣም ግዙፍ እና ከባድ የኾነችው ኮከብ ከምድር ያለችበት ርቀት በጣም የሚያስደንቅ ነው። በምድር እና በፀሓይ መካከል ያለው ርቀት የምድርን ዳያሜትር በ12,000 ጊዜ ይበልጣል። ብርሃን ይህን ርቀት ለመጓዝ 8.5 ደቂቃ ይፈጅበታል።

17695

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%8A%AB%E1%88%AD%E1%89%B3%201154

የኢትዮጵያ ካርታ 1154

በአረብ ጂዖግራፊ ተማሪ ፣ መሐመድ አል-እድሪስ በ12ኛው ክፍለ ዘመን (እ.ኤ.አ. 1154 ዓ.ም.) ከተሳለው የአለም ካርታ የተወሰደ። አል እድሪስ ለሲስሊው ንጉስ ዳግማዊ ሮጀር ከ1138 ጀምሮ ለ15 አመት ያለማቋረጥ በጻፈው "ወደ ሩቅ አገራት የተደረጉ መልካም ጉዞወች መጽሃፍ " ኢትዮጵያን "አል አበሻ" በማለት ይሰይመዋል። የመጀመሪያው መጽሃፍ የኢትዮጵያ ካርታ

22550

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%B0%E1%89%A1%E1%89%A5%20%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%8B%B2%E1%88%9E%E1%8A%AD%E1%88%AB%E1%88%B2%E1%8B%AB%E1%8B%8A%20%E1%8A%83%E1%8B%AD%E1%88%8E%E1%89%BD%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B5%E1%8A%90%E1%89%B5

የደቡብ ኢትዮጵያ ዲሞክራሲያዊ ኃይሎች አንድነት

የደቡብ ኢትዮጵያ ዲሞክራሲያዊ ኃይሎች አንድነት የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲ ነው። በምርጫ 2003 የተሳተፉ የኢትዮጵያ ፓርቲዎች የኢትዮጵያ ፖለቲካ ፓርቲዎች

2060

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8B%E1%8D%95%E1%89%B6%E1%8D%95

ላፕቶፕ

ላፕቶፕ ኮምፒውተር እንዲሁም ኖት ቡክ በመባልም የሚጠራው ተንቀሳቃሽ የኮምፒዩተር አይነት ሲሆን ብዙውን ጊዜ ከ 1 እስከ 3 ኪሎ ግራም (ከ2 እስከ 7 ፓውንድ) ክብደት ያለው ለጉዞ የሚመች ትንሽ የግል ኮምፒውተር ነው። ለመሸከም የቀለለ እንዲሁም የባትሪ መያዝ አቅሙ ከ 4 እስከ 8 ሰአት ገደማ ሲሆን ዋጋውም ውድ የሆነ መሣርያ ነው። አንድ ላፕቶፕ ጥሩ የሆነ አቅም የሚኖረው ኮር አይ ፭ ወይም አይ ፯ ሲሆን ነው።

14905

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%A0%E1%8C%8B%20%E1%8C%A5%E1%8C%83%20%E1%8B%8D%E1%88%B5%20%E1%8A%A0%E1%8A%90%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%88%E1%8B%AD

ለበጋ ጥጃ ውስ አነሰው ወይ

ለበጋ ጥጃ ውስ አነሰው ወይ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

14589

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%BE%E1%88%9B%20%E1%8C%BE%E1%88%9B%20%E1%88%88%E1%8C%B8%E1%88%8E%E1%89%B0%20%E1%88%80%E1%88%99%E1%88%B5%20%E1%8A%A5%E1%88%AD%E1%8C%8E%20%E1%89%B5%E1%88%8D%E1%88%B5

ጾማ ጾማ ለጸሎተ ሀሙስ እርጎ ትልስ

ጾማ ጾማ ለጸሎተ ሀሙስ እርጎ ትልስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጾማ ጾማ ለጸሎተ ሀሙስ እርጎ ትልስ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሰርቶ ለፍቶ በመጨረሻ ላይ ስህተት የሚፈጽምን ሰው የሚገልጽ አባባል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

20452

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%AB%E1%88%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%89%B3%E1%8C%8D%E1%88%B6%20%E1%8A%A5%E1%8C%B8%E1%8B%B5%E1%89%85%20%E1%8B%AB%E1%88%88%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8A%A9%E1%88%B6

እካስ ያለ ታግሶ እጸድቅ ያለ መንኩሶ

እካስ ያለ ታግሶ እጸድቅ ያለ መንኩሶ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

52324

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%AA%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8C%8D%20%E1%8A%9B%E1%88%A9%E1%88%9E%E1%8A%95

ቪአንግ ኛሩሞን

ቪአንግ ኛሩሞን (ጣይኛ፦ ) (1992- ዓ.ም.) የታይላንድ ፊልም ተዋናይ ነበረች።

20459

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%8D%E1%88%AD%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%88%80%E1%8A%95%20%E1%8A%90%E1%8C%8B%E1%8B%B4%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%BB%E1%88%8D%20%E1%88%98%E1%8B%B3%E1%8A%95

እውር ምን ይሻል ብርሀን ነጋዴ ምን ይሻል መዳን

እውር ምን ይሻል ብርሀን ነጋዴ ምን ይሻል መዳን የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

9982

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%B3%E1%8B%8D%E1%88%8E%E1%88%B5%20%E1%8A%9E%E1%8A%9E

ጳውሎስ ኞኞ

ደራሲ ጳውሎስ ኞኞ ኅዳር 11 ቀን 1926 ዓ.ም ቁልቢ አካባቢ ተወለደው ድሬዳዋ ከተማ አደጉ። በጣሊያን ወረራ ምክንያት ትምህርታቸውን ከ4ኛ ክፍል በላይ ለመቀጠል አልቻሉም ነበር። ብልህ አዕምሮና የፈጠራ ችሎታ የነበራቸው ሰው ስለነበሩ፤ በልጅነታችው የኢትዮጵያ ጀግኖች አርበኞች ጣሊያንን ሲገድሉ ወይንም ሲማርኩ ሥዕል በመሣል ያሳዩ ነበር። ጳውሎስ ካላቸው የጽሑፍ ጥማት የተነሳ የ«ድምጽ ጋዜጣ» አዘጋጅ በመሆን የብዕር ድምጻቸውን ያሰሙ ነበር። ጋዜጦች ላይ ከጽሑፍ አቅራቢነት እስከ አዘጋጅነት ለበርካታ ዓመታት ሠርተዋል። በተለይ «አንድ ጥያቄ አለኝ» በሚለው የአዲስ ዘመን ጋዜጣ አምዳቸው ላይ ብዙ ታዋቂነትን አግኝተዋል። አቶ ጳውሎስ ኞኞ ከ1955 ዓ.ም ጀምሮ ለኢትዮጵያ ስነ ጽሑፍ ዕድገት የነበራቸውን ተሰጥኦ በአግባቡ በሥራ ላይ ያዋሉ እውቅ ጋዜጠኛና ደራሲ ነበሩ። እኚህ ታዋቂ ሰው በተወለዱ በ58 ዓመታቸው ሞቱ። አቶ ጳውሎስ የጌታችው ሚስቶች በሚል ርዕስ ያሳተሟትን መጽሐፍ፤ «ከታተመችበት ወር አንሥቶ ላንድ ዓመት የመጽሐፌ መብት የግሌ ነው፡ ከአንድ ዓመት በኋል መብቱ የማንኛውም ኢትዮጵያዊ ይሁን፡ ከወሰንኩት ጊዜ በኋላ አሳትሞ ለመሸጥ የፈለገ ሁሉ ከድርሰቴ ሳይቀንስም ሆነ ሳይጨምር ሊያራባው ይችላል። ስሜን ሳይሰርዝ 'አሳታሚውን እገሌ' ብሎ ማንም ኢትዮጵያዊ ከፈለገ እንዲያራባት የደራሲነት መብቴን ልቅቄአለሁ፡ አሳታሚው የግሉን የመግቢያ ሐተታ በስሙ ቢጽፍ እኔም ሆንኩ ወራሼ አንቃወምም።» ብለዋል የጳውሎስ ኞኞ ድርሰቶች ከጋዜጠኝነታቸው ጎን ለጎን በድርሰትና በታሪክ ጸሐፊነታቸውም ፲፱ መጻሕፍት የታተመላቸው ሲሆን ሁለቱ ካረፉ በኋላ የታተሙ ናቸ። ለሕዝብ የሚሆኑ ዕውቀት ተኮር መጻሕፍት በማቅረብ ይታወቁ የነበሩት አቶ ጳውሎስ ኞኞ ካረፉ ከ፳ ዓመታት በኋላ ዳግማዊ ዓፄ ምኒልክ በሀገር ውስጥ የተጻጻፏቸውንና ወደውጭ አገር የላኳቸውን ደብዳቤዎች የሚያሳዩት ሁለት መጻሕፍት በአስቴር ነጋ አሳታሚ ድርጅት አማካይነት ታትመዋል። አጫጭር ልብ ወለዶች ከሴቶቹ አምባ የአራዳው ታደሰ የጌታቸው ሚስቶች የኔዎቹ ገረዶች ታሪካዊ መጻሕፍት አጤ ቴዎድሮስ አጤ ምኒልክ የኢትዮጵያና የኢጣሊያ ጦርነት አስደናቂ ታሪኮች ስለጸሐፊነት ባህሪያቸው ሲጽፉ፦ «'ይምሰል አይምሰል የጠይብ እጅ ከከሰል' እንደሚባለው እጄ እንደልማድ ሆኖበት መሞጫጨርን ይወዳል፡ ያን ሟጫራዬን ደግሜ ካነበብኩ ቀድጄ መጣል ነው፤ ይሰለቸኛል፡ እጠለዋለሁ፡ ስለዚህ አንድ ጊዜ በማርቀቅ የጻፍኳትን እንድትታተም እፈርድባታለሁ። ምናልባት አባጣ ጎባጣ ሆኖ አላስኬድ የሚል ገደላገደል ቢያጋጥማችሁ በደምዳሜ እመር እያላችሁ አላፉት።» የኢትዮጵያ ጸሓፊዎች

16013

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B8%E1%88%AD%E1%88%99%E1%8C%A3%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%8B%88%E1%8B%B0%E1%8B%B0%20%E1%88%8D%E1%89%A5%E1%88%B1%E1%8A%95%20%E1%8C%A5%E1%88%8E%20%E1%8A%A0%E1%89%A0%E1%8B%B0

ሸርሙጣን የወደደ ልብሱን ጥሎ አበደ

ሸርሙጣን የወደደ ልብሱን ጥሎ አበደ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሸርሙጣ ለፍቅር አትሆንም። መደብ : ተረትና ምሳሌ

14829

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%88%9E%E1%8A%9D%20%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%88%A8%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%B0%E1%88%9B%20%E1%89%A5%E1%8B%AC%20%E1%88%88%E1%89%A5%E1%88%8D%E1%88%85%20%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%88%A8%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%B3%E1%89%B0%E1%8B%8D%20%E1%89%A5%E1%8B%AC

ለሞኝ ንገረው ምን ይሰማ ብዬ ለብልህ ንገረው ምን ይሳተው ብዬ

ለሞኝ ንገረው ምን ይሰማ ብዬ ለብልህ ንገረው ምን ይሳተው ብዬ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሞኝ እራሱን እንዲያዳምጥና ብልህ ግን የተባለውን እንዲያዳምጥ ያስረዳል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

16985

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%8B%AC%E1%88%8D%20%E1%89%A0%E1%8C%8D%E1%88%AD%E1%8C%8D%E1%88%AD%20%E1%8A%A5%E1%8A%93%E1%89%B1%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%B0%E1%88%AB%E1%88%8D

ፍዬል በግርግር እናቱን ይሰራል

ፍዬል በግርግር እናቱን ይሰራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ለንፅፅር --> ፍየል ሲቀናጣ እናቱን ይሰራል መደብ :ተረትና ምሳሌ

20409

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%AB%20%E1%89%A0%E1%88%B0%E1%8D%8C%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%88%9E%E1%88%8C%20%E1%89%A0%E1%8C%88%E1%88%98%E1%8B%B5

እንጀራ በሰፌድ አሞሌ በገመድ

እንጀራ በሰፌድ አሞሌ በገመድ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

13041

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%86%E1%88%B5%E1%8C%A3

ቆስጣ

ቆስጣ ወይም እስፒናች ኢትዮጵያ ውስጥ የሚሰራ የምግብ አይነት ሲሆን፣ የሚሰራበት የአትክልት አይነት ነው። የቀይ ስር ቅጠል ጎመን ደግሞ «ቆስጣ» ሊባል ይችላል፤ በሥነ ሕይወት ግን ይህ ሌላ ዝርያ ነው። የኢትዮጵያ አበሳሰል

50389

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%8B%E1%88%BD%20%E1%8C%88%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%8B%AB%E1%88%9D

ነጋሽ ገብረማርያም

ነጋሽ ገ/ማርያም በ፲፱፲፯ ዓ.ም. በሐረርጌ ጠ/ግዛት በጨርጨር አውራጃ በሀብሮ ወረዳ ልዩ ስሟ መቻራ በምትባል አካባቢ ተወለዱ፡፡ ዕድሜያቸው ለትምህርት ሲደርስ በአካባቢያቸው የባህላዊ ትምህርት ተከታትለዋል። ከጣሊያን ወረራ በኋላ የኢትዮጵያዊነት ስሜት ጎልቶ መታየት በመጀመሩ ጣሊያኖችን በብዙ ነገሮች ማውገዝና መቃወም ተጀመረ፡፡ እነሱም እንደ ሲጋራ ማጨስ፣ ሴተኛ አዳሪነትንና የመሳሰሉት ነበሩ፡፡ ነጋሽ ይህን በተመለከተ ሴተኛ አዳሪነትና ምንም እንኳን በጣሊያኖች ጊዜ ይፋ በሆነ መንገድ ቢታይም ከዚያ በፊት እንደነበረም “ሴተኛ አዳሪ” በተሰኘው መጽሐፋቸው ገልጸውታል፡፡ ነጋሽ ገ/ማርያም ችሎታቸውን ያሳዩት “ሴተኛ አዳሪ” የተሰኘ ልብወለድ መጽሐፋቸውን በጻፉበት ጊዜ ነበር፡፡ በአዲስ ዘመን ጋዜጣ ድራማዎች ውስጥ “የአዛውንቶች ክበብ” እና “የድል አጥቢያ አርበኞች” ተጠቃሾች ናቸው፡፡ ምንጭ: የኢትዮዽያ ደራሲያን ማሀበር ለሚሊኒየም ያሳተመው አጀንዳ።

14967

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8A%A5%E1%8A%94%20%E1%8A%A5%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%B0%E1%88%8B%E1%89%B5%20%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%8D%88%E1%88%AD%20%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%8C%AB%E1%8A%90%E1%89%A3%E1%89%B5

ለእኔ እናት ምን ደላት ያም አፈር ያም ድንጋይ ጫነባት

ለእኔ እናት ምን ደላት ያም አፈር ያም ድንጋይ ጫነባት የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

16848

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%8A%E1%8B%A8%E1%88%9D

ታሊየም

ታሊየም የንጥረ ነገሮች ሠንጠረዥ ውስጥ ኬሚካዊ ውክሉ ነው። አቶማዊ ቁጥሩም 81 ነው። የጥንተ፡ንጥር ጥናት (ኬሚስትሪ) ንጥረ ነገሮች

47456

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%86%E1%8A%95%20%E1%88%8C%E1%8A%96%E1%8A%95

ጆን ሌኖን

ጆን ሌኖን (1933-1973 ዓም) የኢንግላንድ ዘፋኝና ከዘ ቢተልስ መሥራቾች አንዱ ነበር። የእንግሊዝ ሰዎች

14870

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8C%A0%E1%88%8B%E1%89%B1%20%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%88%8D%20%E1%8A%A8%E1%89%A4%E1%89%B1

ለሰው ጠላቱ ይወጣል ከቤቱ

ለሰው ጠላቱ ይወጣል ከቤቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ነቢይ በአገሩ አይከበርም ከሚለው አባባል ጋር ይሄዳል። ሰወች በአካባቢያቸው ማንነታቸው ስለሚታወቅ ገናና የመሆን እድላቸው አነስተኛ ነው። በማይታወቁበት አገር ግን ጥፋታቸውና አስተዳደጋቸው ስለማይታወቅ የመግነንና ያልሆኑቱን የመሆን የደጋፊወችም መብዛት ይገጥማቸዋል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

51209

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%AD%E1%8D%8B%E1%89%B5%20%E1%8B%88%E1%88%8B%E1%88%B5%E1%88%9B%20%E1%88%A5%E1%88%AD%E1%8B%88%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%B5%E1%89%B5

የይፋት ወላስማ ሥርወ መንግስት

ሐረር ከአዲስ አበባ ደቡብ ምስራቅ በአምስት መቶ ኪሎሜትር ርቀት ላይ የምትገኝ የምስራቅ ኢትዮጵያ ከተማ ናት። በዘመኑ የአስተዳደር መዋቅር የሃረሪ ክልል ዋና ከተማ ናት። በ1,885 ሜትር ከፍታ ላይ፣ የወይና ደጋ የአይር ጠባይ በተላበሰ ቦታ ላይ አርፋለች። በምድር መጋጠሚያ ውቅር 9°19′ ሰሜን ኬክሮስ እና 42°07′ ምሥራቅ ኬንትሮስ ላይ ናት። በ1987 ዓመተ ምህረቱ የህዝብ ቆጠራ መሰረት ሐረር 76,378 ሕዝብ ይኖርባታል። ሐረር ለዘመናት ከፍተኛ የንግድ ማዕከል ሆና ስትኖር ከመሃል አገር፣ ከአፍሪካ ቀንድ እና ከአረብ አገራት ጋር በንግድ መንገዶች ስትገናኝ ከቀሪው አለም ጋር ደግሞ በቀይ ባህር ወደቦች አማካኝነት ትገናኝ ነበር። የሐረር ጀጎል ግንብ ከ1998 ጀምሮ በዩኔስኮ የዓለም ቅርስ ዝርዝር ውስጥ ይገኛል። በእስልምና ሃይማኖት "4ኛዋ የተቀደሰች ቦታ" ተብላም ስትታወቅ 82 መስጊዶች፤ አንዳንዶቹ ከ10ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ የነበሩ፤ እንዲሁም 102 የቀብር ቦታዎች አሉዋት። ዋግነር፣ ዘ ዲክሽነሪ ኦፍ ኢትዮጵያን ባዮግራፊ፣ ገጽ 1፣ ቮልዩም 1፣ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ የኢትዮጵያ ጥናት ኢንስቲትዩት፣ አዲስ አበባ፣ ኢትዮጵያ።27 መድሃኒያለምና ሙስሊሟ ሀረር እኛ እርስበእርስ ስንናከስ ወይናደጋማዋ ሐረር እርስ በእርሱ ከሚበላላው ጅብ ጋር ሳይቀር ተግባብቶ የሚኖርባት ከተማ ናት፡፡ ሐረር ከአዲስ አበባ ደቡብ ምስራቅ በአምስት መቶ ኪሎሜትር ርቀት ላይ የምትገኝ የምስራቅ ኢትዮጵያ ከተማ ናት። በዘመኑ የአስተዳደር መዋቅር የሃረሪ ክልል ዋና ከተማ ናት። በ1,885 ሜትር ከፍታ ላይ፣ የወይና ደጋ የአይር ጠባይ በተላበሰ ቦታ ላይ አርፋለች። በ1987 ዓመተ ምህረቱ የህዝብ ቆጠራ መሰረት ሐረር 76,378 ሕዝብ ይኖርባታል። ሐረር ለዘመናት ከፍተኛ የንግድ ማዕከል ሆና ስትኖር ከመሃል አገር፣ ከአፍሪካ ቀንድ እና ከአረብ አገራት ጋር በንግድ መንገዶች ስትገናኝ ከቀሪው አለም ጋር ደግሞ በቀይ ባህር ወደቦች አማካኝነት ትገናኝ ነበር። የሐረር ጀጎል ግንብ ከ1998 ጀምሮ በዩኔስኮ የዓለም ቅርስ ዝርዝር ውስጥ ይገኛል። በእስልምና ሃይማኖት "4ኛዋ የተቀደሰች ቦታ" ተብላም ስትታወቅ 82 መስጊዶች፤ አንዳንዶቹ ከ10ኛው ክፍለ ዘመን ጀምሮ የነበሩ፤ እንዲሁም 102 የቀብር ቦታዎች አሉዋት ኣው-ባዲር፣ አው-ባድር፣ አባዲር፦ (ዑመር አርሪዳ) (በግምት ወደ ፲፫ ኛው ክ/ዘ)፦ በ ፲፫ ኛው ክ/ዘመን ውስጥ የተፃፈውና ስለ ሐረር ጥንታዊ አፈታሪካዊ ታሪክ የሚዘክረው 'ፋዝ መዲናት ሐረር' የተባለው ያልታተመ መጽሐፍ እንደሚገልጸው አባድር (ዑመር አርሪዳ) እጅግ ከተከበሩት የሐረር ሼኽዎች ውስጥ አንዱና ዋንኛው ናቸው። በዚሁ መጽሓፍ አገላለጽ መሠረት፡ አባድር ከሌሎች በርካታ ሼኾች ጋር በመሆን ከሂጃዝ በ፮፻፩፪ ሂጅሪያ (1216 እ.ኤ.አ) ተነስተው ሐረር ከገቡ በኋላ በአካባቢው የጎሣ እና ኃይማኖት መሪዎች ተመርጠው ዒማም ሆኑ። የሀረር ህዝብ ታሪክ ፣ ባህል እና ማንነት ከሀረር ከተማ ጋር በእጅጉ የተቆራኘ ነው፡፡ ሀረሪዎች በረዥም ዘመን የስልጣኔ ታሪካቸው ያፈሯቸው ተንቀሳቃሽ እና የማይንቀሳቀሱ እንዲሁም የሚዳሰሱ እና የማይዳሰሱ በርካታ ቁሳዊ እና መንፈሳዊ ቅርሶች ባለቤት ናቸው፡፡ ከእነዚህ ቅርሶች መካከልም የከተማዋ ልዩ መለያ ምልክት ከመሆንም አልፎ እ.ኤ.አ በ2006 በአለም ቅርስነት የተመዘገበው የጀጎል ግንብ በቀዳሚነት ይጠቀሳል፡፡በግንቡ ውስጥም ከ82 በላይ መስኪዶች እና በርከት ያሉ የሀረሪ ባህላዊ ቤቶች ይገኛሉ፡፡ ሀረር ከፍተኛ የስልጣኔ እድገት ደረጃ ላይ በደረሰችበት በ16ኛው ክፍለ ዘመንም በምስራቅ አፍሪካ የእስልምና ሀይማኖት ትምህርት እና የንግድ ማዕከል ሆናም አገልግላለች፡፡ ይህም የበርካታ ታሪካዊ እና ባህላዊ ቅርሶች ባለቤት እንድትሆን አድርጓታል፡፡ የጀጎል ግንብ የሀረሪ ህዝብ የኪነ ህንፃ ችሎታውን የሚያስመሰክር የታሪክ እና የጥበብ መዘክር ነው፡፡ ይህ ግንብ በ16ኛው ክፍለ ዘመን አጋማሽ በአሚር ኑርአማካኝነት እንደተገነባም ይነገራል፡፡ሐረር እንኳን ዛሬ ቀን ዘምኖ ትናንትናም ቢሆን ስንቱ ባህር አቋርጦ የከተመባት፤ ስንቱ ቅጥሯ ገብቶ ለትውልድ የተረፈ ትዝታ ያስቀመጠባት የውበትና የጥበብ መዲና ናት፡፡ የኢትዮጵያ ኢስላማዊ ኪነ ህንጻና ባህል ማንምም ሳይመስል፤ ሃይማኖታዊ መሰረቱን ሳይጥል የነገሰባት መዲና፤ ያው ጀጉልን መዞር ነው፡፡ በየቦታው መቆም፡፡ በየቦታው ማየት….በየቦታው መደምም…ጀጉልን ገብተው ይኖሯታል እንጂ አይጽፏትም፡፡ ጀጉልን ውስጥ ለውስጥ ከጀመርናት መቆሚያ የለውምና ከጊዜ እየተሻማን በበራፍ በበራፍ እንለፍ ሀረር ከቅርስነት ባሻገር እ.ኤ.አ በ2003/4 በሰላም ፣ በመቻቻል ፣ በመፈቃቀር እና በልማት ከተማነት አለም አቀፍ ሽልማት እና እውቅናን አግኝታለች፡፡ ይህም የተለያየ እምነት ፣ ባህል እና ቋንቋ ያላቸው ህዝቦች ለዘመናት በሰላም እና በፍቅር የኖሩባት እና ዛሬም የሚኖሩባት ከተማ በመሆኗ የተቀዳጀችው ክብር እና እውቅና ነው፡፡ ሀረር ዩኔስኮ ዕውቅናን የቸራት በዓለም ቅርስ ብቻ አይደለም፡፡ ከኪነ ህንጻዎቿ ልቀት ባለፈ ህያው ሆኖ ዛሬም እየኖረ ባለው ሰዋዊ እሴት ምርጥ ነሽ ብሏታል፡፡ ፈረስ መጋላ ይሉታል ሀረሮች ከፊት ለፊቱ የአሚር አብዱላሂ አደራሽ አለ፡፡ ሀረር መድኃኒዓለም በር ላይ፡፡ ጀጉል በሀገራችን በርካታ መስጂዶች የሚገኙባት ከተማ ናት፡፡ በግንብ የተከበበው ቅጥሯ ውስጥ የሚገኘው የመድኃኒዓለም ቤተ ክርስቲያን ከተማዋ ዩኔስኮ የተባለውን ዓለም አቀፋዊ ትኩረት ስባ የመቻቻልና የሰላም ተምሳሌት የተባለ እውቅና እንድትቀበል አድርጓታል፡፡ በረዣዥም የመስጂድ ሚናራዎች የታጀበው የሀረር መድኃኒዓለም ቤተ ክርስቲያን በ27 በድምቀት ይነግሳል፡፡ የጀጉል መንገዶች ከጁምአ ዕለት ድምቀት በተጨማሪ በተለየ 27 ነጠላ ለባሾች ከየአሉበት ወደ ቅጥሯ የሚገቡበት ሌላ ትዕይንት ያስተናግዳሉ፡፡ ምዕተ ዓመት የተሻገረው ይህ ቤተ ክርስቲያን ንጉሰ ነገስቱ አጼ ምኒሊክ ኢትዮጵያን በሚመሩበት ራስ መኮንን የሀረርጌ ገዢ በነበሩበት ዘመን የታነጸ ነው፡፡ ያሰሩት ራስ መኮንን ናቸው፡፡ ክቧ ቤተክርስቲያን ውብ ናት፡፡ ዛፎቿ ጥቂት ናቸው ነገር ግን ከግቢዋ ስፋት አኳያ ጥሩ አድርገው አጅበዋታል፡፡ ዛሬ ከሁሉም አቅጣጫ ሰው ወደ ጀጉል እያመራ ነው፡፡ ሐረር ወይም ዱክ በር ከሚባለው በሗላ በተሽከርካሪ ማለፍ አይቻልም፡፡ ይሄ አጋጣሚ ሌላ ትዕይንት ፈጥሯል፡፡ ነጠላ ያጣፉ ጧፍ የያዙናና ሂጃብ የለበሱ መንገደኞች በጋራ እየተሳሳቁ መንገዱን ሞልተውታል፡፡ እጣንና ጧፍ የዘረጉ ነዋየ ቅድሳት የሚሸጡ መንገዱን ዳርና ዳር ይዘውታል፡፡ የኔ ቢጤዎች ስለ መድሐኒያለም እያሉ ይለምናሉ፡፡ መላው የሐረር ህዝብ አቦ እንወድሃለን! ሀገርን ለማጥፋት ለመበታተን ቀን ከሌት የሚተጋ መንግስት መሳይ ጊዜ አንግሶት እየገዛን ቢሆንም አንተም እንደኛው በቁምም በስጋም እየሞትክ ቢሆንም አብሽሩ እኛ አንድ ሆነን ሽ የሆንን ኢትዮጵያውያንነን! የመጣብንን ሰይጣናዊ የጥፋት ውሃ ከአምላክ ጋር አንድ ከሆን እናከሽፈዋለን!!! "ኢትዮጵያ" ማለት መንፈስ ነው፣ እሱም "አንድነት" ማለት ነው፡፡ ኢትዮጵያ የፍቅር ሀገር የመቻቻል ምድር ለዘላለም ትንሩልን!!!!