File size: 39,647 Bytes
da34391
1
Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 PERAN MELAYU TERENGGANU , 1900 - 1941 BODIES MALAY ENTERPRISES BUSINESSES TERENGGANU , 1900 - 1941 Norazilawati Abd Wahab * Universiti Zainal Abidin ( Uni SZA ) ,  iyah Noor * * Universiti Malaya , Ruzaini Sulaiman * * * Universiti Terengganu , Ruhaizan Sulaiman * * * * Universiti Zainal Abidin ( Uni SZA ) , Abstrak main peran cukup jana kese imbang pem bangun . Malah , kembang sesuatu kelompok masya rakat rka wujud . , meru pak salah jen alat peng gerak arah peru masya rakat rsi statik tradisional masya rakat maju progres . , artikel bert juan jauh peran main Bandar Terengganu , Terengganu Arts ( TACS ) , Malayan ( MACS ) , Malayan Agri - ( M A H A ) , British ( B E E )  ning kembang giat peru haan Melayu Terengganu 1900 1941 . Kaji guna kae kuali mel pe ngumpul analisis sumber per Arkib CO 840 / 1 ( Terengganu , 1910 - 1930 ) , CO 840 / 2 ( Terengganu 1931 - 1940 ) , Terengganu British Terengganu . , sek guna jurnal , buku , bab buku majalah uk uh kaji jalan . kaji , wujud pel bagai Terengganu main peran cukup peru haan Melayu Terengganu 1900 1941 . kunci : , , , Melayu , Terengganu bodies . , systems policies . happens 65 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 agents tools changing developed . , aims played bodies Terengganu ( Bandar Terengganu ) , Terengganu Arts ( TACS ) , Malayan ( MACS ) , Malayan Agri - ( M A H A ) , British ( B E E ) industry s Malay activities Terengganu 1900 1941 . collecting analysing sources obtained Archives CO 840 / 1 ( Terengganu , 1910 - 1930 ) , CO 840 / 2 ( Terengganu 1931 - 1940 ) , Terengganu , British Terengganu . , sources , books , chapters , magazines utilised conducted . results bodies Terengganu managed developing Malay enterprises businesses Terengganu 1900 1941 . Keywords : Bodies , Enterprises , Businesses , Malay , Terengganu Kenal Giat peru haan mi peru haan tekstil , tembaga , perahu , ny kering , kanan seb Terengganu meru pak seni peng tangan lang Melayu . tangan , akhir yaks ali aktiv Melayu giat , tani kanan bentuk peru haan . Kesan , dorong aktiv budaya Melayu luas Terengganu memba gelar  Birmingham  lang peng kaji sekitar ke-19 . ikan dapat . lihat peru telah peru haan kembang , memba keber gantung ter per Malah , begitu , mula ambil pel bagai masti giat peru haan stabil . , artikel fokus jauh jaya badan tubuh memba bentuk peru memba kema juan giat peru haan ja lankan Melayu Terengganu 1900 1941 . Kaji Literatur Sekira dil rda peru haan Melayu ter kembang Terengganu , mustahil kong maju . Nyata diso kong olah Maznah Mohamed ngena Melayu giat peru haan . , bantu , diha Melayu tek stil meru pak tangan peng . belia , peran 66 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Arts ( TACS ) , Malayan Agri - ( M A H A ) British ( B E E ) wujud Terengganu dil bentuk capai cukup memba nggak Terengganu terima . 1 Nyata diso kong Syakila Yacob . jel baha kiran , suka Melayu . , main peran cukup masti segala diha Melayu capai . Sekira , kesan wujud sikap wan lang akhir lahir pel bagai berk . Melaui , dapat wujud . 2 Malah , Siti Rahmah . Noor nyata baha peran main maju giat lang Melayu . Malah , main peran cukup berk mut segala bentuk Terengganu Melayu . 3 Latar Belakang Tadbir Terengganu Ringkas Tadbir Terengganu ke-204 anggap agak cabar . Status daulat merdeka langsung masuk fasa Terengganu ja lankan pel bagai mah utama nya nial British . Telah Zainal Abidin III 5 m angkat sekitar 1918 , uk pem erin tahan Terengganu ganti putera Tuan Muda Tengku Muhammad ( 1918 - 1920 ) . 6 24 Mei 1919 , Terengganu tangan janji British pem erin tahan Muhammad . Berkuatkuasanya Artikel II 7 , Terengganu pe gawai British kenal Nasihat British . Nasihat tinggal Terengganu nasihat ngena db iran soal kecuali kait . Nasihat British dil antik . Humphreys . 8 bert uga Ejen British Terengganu mula tugas bila pelant berk seren tak tarikh janji ditandatangani . 9 Walau bagaimana , ting kahan Muhammad Arthur 10 kait babka takht Terengganu . Terengganu tihar letak Muhammad 1920 . ganti , Jemaah mu Tengku Sulaiman , adinda Muhammad Terengganu gelar Sulaiman Badrul Syah ( 1920 - 1942 ) . 11 uk pem erin tahan Terengganu ganti Sulaiman Badrul Syah , ali institu mula lihat jalan lancar rter tradisional moden , British rangga baha meru pak pe meri ntah lemah Muhammad Syah II . Walau bagaimana , per jel lah ngena ngan-pandangan British ter pimpin elit Melayu Terengganu , tetap bentuk peru diba utama nya ter kembang giat peru haan Melayu 1900 - 1941 . eki db iran Terengganu sekitar 1900 , lihat baha 67 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 db iran Terengganu keliling pe gawai British dil antik ja lankan tugas tadbir . , ter pe gawai British diri Nasihat British , Tolong Nasihat British , Pesuruhjaya Jurutera . belas kemudian nya sekitar 1932 , pe gawai British khidmat tambah lap . 1936 , pe gawai British ning 13 nya memba pening 17 1937 . ingin per jel ngena pe gawai British dil antik 1900 1941 . Lantik lihat baha memang nya tambah pe gawai British hampir Terengganu . Walau bagaimana , tetap bantu pegawai Melayu dil antik nasihat Jemaah Nasihat British licin urus tadbir . 12 Lantik lihat db iran kompleks . 13 Ekor pe gawai British pe gawai Melayu maju giat peru haan Melayu Terengganu , lihat pel bagai mula tubuh masti kembang giat peru haan Melayu jalan lancar . - Maju Giat Melayu Terengganu , 1900 - 1941 Bandar Terengganu pe lengkap kema juan masya rakat dalam . 14 wujud pe kerja tumbuh , Bandar mampu memba prasar lengkap masya rakat . , banyak muncul bentuk susun masya rakat khidmat saudagar , , peru haan kraftangan . Malah , dise dia ar-bandar , langsung mampu dorong numpuk giat peru haan meru pak . 15 Kembang memba buk ku ku bila buh Bandar Terengganu sekitar 1917 . 16 Bandar diri pe gawai Melayu misal nya Hamid Bandar Daerah Terengganu Khalid Haji Rahman Bandar Daerah Kemasik gambar baha Terengganu punya lanti Melayu maju . 17 Lantik Hamid Bandar Terengganu telah tamat nya hid pe gawai British Terengganu H S Paterson 1923 . Kesan pelant , mel hal wal masya rakat Terengganu ning $ 12 , 714 1922 $ 13 , 713 1923 . jukka , keba jikan . 18 68 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 campur tangan Inggeris db iran Daerah Kemam 1924 1930 , segala db iran kait kema juan bersih Chukai , dile tak sep enuh nya lola db iran daerah . Malah , db iran kendal ikan langsung Nasihat Britih J W Simmons ( 1925 - 24 April 1927 ) , . Millington ( 1927 - 1928 ) . Sturrock ( 1928 - 1930 ) . Wujud db iran Melayu British punca undang  Municiple Bil . 5 / 1930  Terengganu . enak , Terengganu dile tak db iran lola ( juma  ) kenal  Bandar  . Ahli - ahli diri ahli rasmi penger kenal  Pertua Bandar  British . 19 Lantik memba 286 pe gawai Melayu lelaki pe gawai Melayu db iran Terengganu sekitar 1921 . 20 umum , tugas kendal ikan Bandar nga bersih , jaga selamat sihat duduk projek-projek maju spek mah sosial . 21 bukti bila fungsi padang usa hak salah masya rakat ja lankan giat jual has il-hasil . pe gawai Melayu ter lib E N Dimmock ( Bandar Terengganu ) , Kaya Indra Pahlawan ( Naib Bandar Terengganu ) , Tengku Jaya Pekerma ( Ahli ) , Engku Bijaya ( Ahli ) Haji Kassim ( ) . Ana main pegawai dil antik babka padang Padang Limbong 1935 . padang kurang batu Kastam Terengganu kel 16 ekar . rb anya Padang Limbong , 1934 enuh semak - samun . padang punya kel luas , maka Bandar aktiv lebih giat jalan . 22 Pelan tuju ja lankan Bandar buka padang aktiv kraftangan , langsung lengkap saran arah maju giat peru haan . Peran main Bandar Terengganu punya sama Bandar bila Padang Lumba Kuda teru ja salah tunjuk  barang buat tukang Melayu  1924 . 23 69 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Gambar 1 : Susun Tangan , Tani Bagai Padang Dungun 1940 : 1940 , C L M 191 / 40 lancar aktiv lang Melayu , Bandar kerja Arts Crafts promos ikan produk peru haan . Sekira aktiv promo , peru haan Melayu suka kenal masya rakat . 24 - ja lankan Bandar Terengganu ter usaha maju giat peru haan ter henti memb beras padang , malah pasar rper pe lengkap kema juan peru haan lang Melayu . 25 1935 , Bandar mula Pasar Minggu 26 peru haan lang Melayu . Pasar Minggu dia Kampung Binjai Kemam , Jerteh Besut , Ahad Ayer Puteh Kemam , Bukit Payung Terengganu , Kampung Gelogor Terengganu , Kampung Manir . 27 70 Gambar 2 : Suasana Tunjuk Terengganu Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Padang : Arkib , wujud sekitar lang Melayu , 1936 J E Kempe mula Pasar Minggu Cina 28 tetap Terengganu . , pandang belia Cina punya alam luas aktiv jual . barang biasa dini agak tek stil tembaga . 29 Kesan , tambah Cina Terengganu 7 , 246 1921 : 30  buleh ke-faedahan orang Melayu di-benarkan lain-la bangs - situ . nyata orang Melayu lain-la bangs jual di-dalam pasar mithal-nya orang Melayu biasa pernah jual kain baju - kian di-benarkan Cina jual lah nya ter pulang Melayu . pikir di-dalam Perak pasar lian bangs jual nampak nya orang Melayu jual  .  J E Kempe . 31 Selar kembang , Pasar Minggu Lubok Kemam hampir mbong Nippon . dil sesuai punya infrastru kt api per lengkap jalan , langsung perhati salah kembang . Tambah , banyak jung gerai kunjung kerja lombong . 32 di-pasar wujud semata - 71 ndak jual peru haan ja lankan anak Melayu a-mana kampung Terengganu . 33 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 , 23 Jun 1936 Duli Mulia Sulaiman Badrul Syah dii Hormat Nasihat British J E Kempe pe gawai Melayu ikan kom tranform ada peru haan Jajah . 34 capai nyer taan kurang 400 pe peng aktiv jual ja lankan langsung Sulaiman Badrul Syah jang kema juan Melayu . 35 Gambar 3 : Melayu Jalan Urus Jual Beli Pasar : Muzium Terengganu Terengganu Arts ( TACS ) Tubuh Terengganu Arts ( TACS ) wal 1930 Mrs . Margaret . Dalley , meru pak salah maju giat peru haan Melayu Terengganu . 1930 , TACS mula ambil ja lankan giat promosi peru haan Melayu - Eropah . peru haan begitu arkan tekstil . 36 dil apk peng warna kain berk giat peru haan tek stil sutera kain songket nyela rask patut murah negeri Melayu . 37 Ubah diba peng warna tradisional peng warna berk kimia cepat ering , anggap salah dil masti kain arkan alit . ja lankan TACS sutera kain songket erkan , langsung lihat baha punya kuali  falls  . Konsep peng berkualti , 72 kemas guna benang emas nyata mampu jol kre ativ lang peng Melayu . 38 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 dil TACS , memba masuk tek stil sena rai Industries . 39 , banyak Industries meru pak sentiasa mpero leh anugerah emas perak tanding serta . tekstil , ter Industries tembaga , kelapa kering , ny kering jem matahari , ny kering salai , perahu , padi , kering nya . 40 Gambar 4 : Hasil Tenun Songket Usaha Terengganu : Muzium Terengganu Jaya TACS ada publis promosi dia Melayu memb ukti baha itu langsung dil TACS . Sekira giat peru haan capai duduk , kembang nya stabil akhir kema juan nikmat peng utama nya Melayu . 41 peng ter lib giat ja lankan Inche  Kelsom binti . Rahman ( tenun Kain ) , Inche  Munah binti . Rahman ( tenun Kain Songket ) , Munah binti ( jual kering ) peng . Kesan peng lib dia 1934 , mpero leh $ 4 , 000 . 42 Hubung , TACS , mula TACS gedung ibu pe jual produk peru haan berk . minta Semenanjung Melayu terima , malah minta ja salah dapat . 43 73 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Terengganu , TACS penge tekstil , temba perahu Kemam , Chukai Paka . 44 Terengganu meru pak sy ari ikan fokus peng ang beras temba tek stil berke naan punya poten cukup kembang jana dapat lumayan . 45 peng arah TACS , Mrs . Margaret . Dalley gga lakk Melayu ter lib giat anjur . pandang , taan anjur , mampu memba tumbuh dapat kelas usaha . belia arah maju giat peru haan tangan anjur , belia mula tin mohon $ 319 . 00 dia  benang  $ 302 . 90 mpero leh sutera entah pemba ( ICI ) . Bayar ICI bert juan ja lankan kae pe warna cepat kain sutera . , $ 350 . 00 per Dato  Indra Kaya Indra Pahlawan meru pak Naib Ketua Tunjuk Terengganu . 46 masti tek stil temba nali , Terengganu tuju TACS Scotland 1938 . Sulaiman Badrul meru pak aung TACS , maka saran Terengganu pilih erkan . Baginda nyo ng penuh taan Terengganu dia Scotland . Terima Terengganu bangs langsung peng ktir Rekod Terengganu . 47 Malah , disa $ 2 , 000 dia Scotland Terengganu . 48 1940 , sekali peru haan dia Scotland $ 1641 . 61 . 49 Namun , beza sedikit nya , 17 hela kain sutera songket benang emas erkan Scotland . 50 masti jalan lancar , Sulaiman Badrul tuju antik Pesuruhjaya Gali Terengganu Tengku Wangsa Dato  Endera TACS . - wakil Terengganu gurus segala siap Scotland . 51 , TACS buka taan peng Kraftangan 19 Ogos 1936 . Ikut meru pak belanja guna TACS belanja : 74 Jadual 1 : Belanja Trengganu ( TACS ) Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Bil 1 2 Dahulu Barang Jual 1934 Barang Jual 1935 4 Barang - barang jual 3 barang jual 5  ) 2 , 500 1 , 150 1 , 480 9 , 000 11 , 650 : Kerja Maju Tukang Tangan , SUK . Tr . 811 / 1352 Selar kembang anjur , nyata buka pening ek sutera $ 119 , 818 1934 $ 33 , 919 1933 . 52 1939 , Sulaiman Badrul Syah tuju antik Tengku Bijang Wangsa Dato  Indera Pahlawan meru pak pe gawai Terengganu Ahli diri Melayu TACS . Segala tunjuk mel temba tenun diu . 53 Malayan Agri - ( M A H A ) Mr . . . Dougles ikan sumbang Tubuh Malayan Agri - ( M A H A ) Pesuruhjaya Melayu Shenton Thomas 1930 pelant peng arah ter kembang peru haan lang Melayu . 54 Tubuh M A H A meru pak bert anggun jurk Melayu gga lakk peng lib masya rakat giat peru haan . 55 dil antik M A H A diri . 75 Jadual 2 : Senarai Lantik Malayan Agri - Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 ( M A H A ) Nama Melayu Sekutu Perak Selangor Sembilan Pahang Melayu Sekutu Johor Kedah Lantan Terenggganu Paduka Aziz  Muktassim Billah Hisanuddin ibn - Marhum  idin Sulaiman Tuanku Rahman ibn - Marhum Tuanku Muhammad - Bakar Ri  ayatu  ddin -  - dzam Nama Ibrahim Hamid Halimshah ibn - Marhum Tajudin Mukarramsha Ismail Alyu - Mohamadi ibn - Marhum Mohamed Sulaiman Badrol  ibn - Marhum Zainal Abidin : Malayan Agri - ( M A H A ) Megazine , , 1 - 4 , 1941 . umum , saing ter produk langsung buka gga lakk peng ter lib jurk M A H A 56 M . A H A , saing meru pak salah cara dorong peng sentiasa inovasi . 57 Banyak anju M A H A mel diu - lantik . 58 , salah M A H A , mustahil Sulaiman Badrul masti Melayu lelaki mah ter lib penuh giat anjur . Tarik , M A H A rus masti segala diha Melayu kenal kenal  M A H A  juan promosi alat muni kasi gemar barang ang Melayu . Majalah jual $ 0 . 30 bert juan ikan maklum hadir . - dil M A H A langsung mended peng benar samping ikan gambar pre stasi capai sem sem penge . 59 76 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Gambar 5 : M A H A : Malayan Agri - ( ) , . IX , . 1 . Januari 1939 Kesan dil M A H A , 1927 , dapat per anju M A H A mence cah $ 8 , 115 . 19 $ 7 , 255 . 15 1926 tambah $ 859 . 24 . Banding nisb sem nisb nya langsung ikan gambar pre stasi sem peru haan . 60 spek guna maklum capai poten , nyata wujud M A H A mampu ikan peng . 61 kelim jurk M A H A 1927 minta lang Melayu Terengganu . peng ter lib M A H A Ali Ismail Omar mahir giat peru haan temba puteh , Jusoh . Rahman mahir buat temba kuning Rahman mahir peru haan perahu , jurk bayar yur $ 5 . 62 77 Gambar 6 : M A H A Sulaiman Badrul Maklum ke-12 1935 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 : Sila DYMM Sulaiman Badrul Syah Tunjuk Belas , SUK . Tr . 58 / 1354 . ikan ter peng , M A H A sekolah - sekolah Melayu salah menge kalk giat peru haan . 63 contoh buh Sekolah Perempuan Tengku Ampu Mariam 4 Mac 1937 Terengganu . Tubuh sekolah bert juan lahir ajar perempuan mahir pel bagai mel peng pe warna tekstil . 64 Kesan ja lankan memba 7 , 136 peng Melayu giat peru haan kain tenun lelaki 168 . jukka baha aktiv langsung Sekolah Tengku Ampu Mariam memba alam cukup bila mula praktik bila habis ajar sekolah . 65 78 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Jadual 3 : - langsung Sekolah Tengku Ampu Mariam celup sutera-sutera guna bert guna benang sutera songket benang emas erat kain daun tumbuh jahit renda bantal ker : Kerja Tukang - Sekolah Perempuan Terengganu , 6 September 1938 , SUK . Tr . 660 / 1357 British ( B E E ) kembang , ikan kanan ter giat peru haan ning dapat Melayu . nya bentuk Terengganu British ( B E E ) 66 utama nya spek pema saran - . 67 B . . Ronald Morell minat segala bentuk tek stil diha Melayu Terengganu . 68 Mewah kain teknik buat kemas bentuk awar B E E Terengganu Wembley , London 1924 . 69 per tuju TACS nyata buka Terengganu promos ikan produk keluar diha peng . 70 , $ 5 , 000 lulus Sulaiman Badrul Syah Wembley , London . 71 minat has il-hasil ang Melayu , B E E minat muzik joget gamelan main Melayu Terengganu . 72 gga lakk peng Terengganu , B E E gga lakk peng - Selat , Melayu Sekutu - Melayu Sekutu . Serta peng negeri ter pilih gabung kategori Malaya . , ter kategori 73 taan pilih . 74 1938 B . . buh Malaya 75 mpa - . Malaya Mr . . . Sands bantu Mr . Norris . - pe gawai dil antik punya alam cukup Agri - Malaya alam , konsep mula pelbagai . 76 Malah , dil tari cahaya kenal Arts Crafts . Arts Crafts erkan tek stil sutera , tenun benang emas kain . 77 pelant , Mr . O T Faulkner meru pak Nasihat Tani Terengganu dil antik pe gawai bert anggun ngumpul barang 79 barang tani , barang seni kraftangan , barang sekolah - sekolah Melayu nya . 78 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 tivit dil bila hela kain sutera kain songket berk diha peng Melayu erkan Teater Fesyen , London . 79 Nyata usaha dil B E E mampu memb ukti baha novas ter lang peng rupay . Jaya peng punya ciri  entreprise  sanggup menang gung barang risi bukti telah tek stil Terengganu ter pilih salah tah dia London . Iktiraf sekali gus lihat baha keluar Terengganu memang nya punya kome . 80 Gambar 7 : Kain - kain Sutera Pamer Malaya 1938 : Malayan , : Caxton LTD , Jil . 27 , 1939 , hlm . 174 .  1941 , buh  Terengganu antik Tengku Muda Mohamed gurus . Matlamat buh bangun a-mana peru haan kurang maju Terengganu . peng bantu maju giat peru haan . meru pak hebat sekitar 1941 mula bantu gurus stok kain kapas benang 80 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 penge tek stil . nya bantu usaha perlu , ikan bantu bulu bir baju sejuk peng . Malah tuju promos ikan 12 22 hela kain diha usaha giat promo . peru haan tenun , ter pem bangun peru haan temba putih tengah . Kembang peru haan daerah Dungun , Besut Terengganu langsung mampu membe kalk pela tani utama nya peng cang kul juan tani . Words has il-hasil penge jual tani pela murah beli . Terengganu , maju peru haan Pulau Kambing . Kembang giat peru haan langsung usaha giat salah dapat . ksport , perkakas - diha minta peral selenggara . 81 Lantik Tengku Muda Mohamed langsung ning kece kapan khidmat . Bayar gaji $ 400 tawar tetap ter tak luk 1941 lara Malaya B M A . Malah , segala keluar bayar patut Malaya . 82 , dil  memba wujud nya pel bagai lang Melayu lelaki mah . Jadual 4 : Libat Lelaki Lapang Terengganu 1900 - 1941 Jenis Lelaki  Celup Kain Jahit Pakai Bakul Tikar Buka Kedai Jaja Tukang Besi Tukang 14 74 73 58 1 , 000 265 124 135 11 491 95 1 , 588 1 , 639 1 , 516 - 516 : Banci 1921 ( British Trengganu ) . 81 Simpul Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 bincang , dir mus baha buh Bandar Terengganu , Arts ( TACS ) , Malayan Agri - ( M A H A ) , British ( B E E )  jelas lihat baha cukup Melayu maju giat peru haan . , kiran wujud bertanggungjawab , suka Melayu arkan segala diha kurang . Sulaiman Badrul lulus pel bagai dalam bangs lihat baha arah Melayu giat peru haan . pening , nyata langkah ja lankan sej kembang . Transisi sikap sikap ter main British memba kesan cukup bila wujud ruang kerja , dapat duduk stabil lelaki . Malah , jelas lihat baha peran main elit Melayu pegawai British Terengganu memang nya maju giat peru haan Perang . Harga Tulis ingin lahir harga Negara Keusahawanan , Fakulti Aji Umum Lanjut ( FUPL ) Universiti Zainal Abidin ( Uni SZA ) galak peng artikel . Biodata * Norazilawati Abd Wahab ( ) ( norazilawatiwahab @u nisza edu my ) meru pak Syarah Negara Keusahawanan , Fakulti Aji Umum Lanjut ( FUPL ) , Universiti Zainal Abidin ( Uni SZA ) , Terengganu . * *  iyah Noor ([email protected] ) meru pak . Madya Sejarah , Fakulti Sastera Sains Sosial , Universiti Malaya . * * * Ruzaini Sulaiman ([email protected] ) meru pak Syarah Kanan Negara Tamadun , Lanjut , Universiti Terengganu , Terengganu . * * * * Ruhaizan Sulaiman ( ruhaizan @un za edu my ) meru pak Syarah Kanan Negara Keusahawanan , Fakulti Aji Umum Lanjut ( FUPL ) , Universiti Zainal Abidin ( Uni SZA ) , Terengganu . : 24 Mei 2022 Reviewed : 30 Mei 2022 : 6 Jun 2022 Nota 1 Maznah Mohamad , Malay Handloom Weavers  , Singapore : Stamford Pte . Ltd , 1996 . 2 Syakila Parween Yacob ,  Sejarah Keusahawanan : Halatuju Histiografi  ,  iyah Noor ( eds ) , Persada Jauhari , : Terbit Universiti Malaya , 2012 . 82 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 3 Siti Rahmah . Noor , Sejarah Kembang  Industries  Trengganu Abad - 18 1970 - , Latih Ilmiah , B A , Sejarah , Universiti Bangsa , Bang , 1977 / 1978 . 4 Telah Baginda Omar ( 1839 - 1876 ) gkat , uk pem erin tahan Terengganu ganti II ( 1876 - 1881 ) ; kemudian nya ke-20 ganti Zainal Abidin III ( 1881 - 1918 ) ; Muhammad Syah II ( 1918 ) ; Sulaiman Badrul Syah ( 1918 - 1942 ) . keter ang lanjut sila juk  iyah Noor ,  Naskhah Omar Salasilah Sultan Terengganu  , Rogayah . Hamid & Mariyam Salim ( eds ) , Sultan Melayu Terengganu , : Bahasa Pustaka , 2006 , hlm . 18 - 22 . 5 pem erin tahan Zainal Abidin III , Terengganu peng uh British . Pengaruh British db iran Terengganu koran berk tangan 10 Mac 1909 Siam Britain . Artikel 1 baha Siam Terengganu ( Lantan , Kedah Lis ) Britain . Siam apk tarikh British ambil ali negeri Melayu ; Terengganu 24 Julai 1909 , Lantan 19 Julai 1909 Kedah 19 Ogos 1909 . keter ang lanjut sila juk Zakaria Ghazali , Tadbir Tentera Thai Terengganu 1942 - 1945 , : Terbit Universiti Malaya , 1996 , hlm . 9 - 10 . 6 Zainal Abidin III angkat 26 November 1918 usia 55 tahun , 2 , 25 hari . Telah kem angkat baginda , uk pem erin tahan Terengganu ganti Tengku Muhammad gelar Tuan Muda . keter ang lanjut sila juk Shaharil Talib Robert ,  Trengganu  , JMBRAS , Jil . 50 , . 2 , 1977 , hlm . 413 : Rujuk Muhammad Yusoff Hashim , Terengganu Darul Iman : Tradisi Sejarah , : Bahasa Pustaka , 1991 , hlm . 117 - 118 : Rujuk Zakaria Ghazali , Istana Badariah , 1910 - 1946 : Khazanah Sultan Terengganu , Wacana Waris , Mandalika , Muzium Terengganu , 30 Oktober 2008 , hlm . 11 - 12 . 7 1919 memba Artikel II 1910 ganti artikel bunyi  Terengganu recive British called British Advisers , Terengganu , asked acted matters effecting Muhammad  : keter ang lanjut sila juk Terengganu 1919 , hlm . 15 . 8 J L Humphreys meru pak Nasihat British Terengganu dil antik telah berkuatkuasanya 24 Mei 1919 . pelant , gelar  wakil  pegawai British Terengganu tukar  Nasihat  memba maksud , nya luas tetap rda  wakil  . Berkuatkuasanya janji langsung lihat baha wujud bentuk Terengganu British . Lantik memba ian gaji Nasihat British $ 857 . 14 . keter ang lanjut sila juk Terengganu 1915 , hlm . 6 . Rujuk Mahadzir Ibrahim , 365 Sejarah , Jil . 1 ( Januari - ) , Selangor : Ilmu Publications Sdn , 2010 , hlm . 691 . 9 Arthur Muhammad , 16 Jun 1919 , M B O F 203 / 1338 . 10 Arthur meru pak Pesuruhjaya - Melayu Sekutu bentuk Suruhanjaya Suruhanjaya Bucknill diri Alexander Strachey Bucknill ( tuai siasat ) , Hayes Marriot Frederick Mitchell Elliot . Bantu diri J W Simmons , Pesuruhjaya Gali Johor dil antik ; Dr . Argyll , Profesor Sekolah Ubat Edward VII , Ubat ; N M Hashim , Terjemah Kanan Bahasa Melayu , Terjemah Bahasa Melayu J T N , Sulit keran bir Daerah Kemam ; bir Penjara Mati - Salah Penjara ; indak Terengganu ter Muhammad salah Tengku Selamah . 1918 , Arthur nyata Zainal Abidin III buh pe nyias selamat Terengganu . keter eng lanjut sila juk Zakaria Ghazali , Tadbir Tentera Thai Terengganu 1942 - 1945 , : Terbit Universiti Malaya , 1996 , hlm . 13 . Rujuk Zakaria Ghazali ,  Ubah Tadbir Terengganu 1839 - 1941  , Jurnal Satu Sejarah Cawangan Terengganu ( WARIS ) , Jil . 3 , 1982 , hlm . 48 . 11 1920 - 1942 , uk pem erin tahan Terengganu ganti pem erin tahan Sulaiman Badrul Syah . Lantik Terengganu usia agak muda 26 tahun langsung ikan baran agak kuat baginda . keter ang lanjut sila juk Salasilah Baginda Omar , hlm . 14 . 83 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 12 Zakaria Ghazali , Tadbir Tentera Thai Terengganu 1942 - 1945 , hlm . 18 . Terengganu Naib Terengganu 8 Zulkaedah 1342 perih alkan nama bayar gaji ngena pegawai British dil antik db iran Terengganu . keter ang lanjut sila juk Nama - nama Puteh Jawat Trengganu , M B O F 904 / 1342 . 13 Terengganu A H 1438 ( 8th 1929 - 27th 1930 ) , hlm . 16 . 14 Tatiana . Denisova , Refleksi Historiografi Melayu , : Terbit Universiti Malaya , 2011 , hlm . 223 . 15 Kadir Yusoff ,  Budaya : Libat Melayu  , Jurnal Aji Melayu , Jil . 13 , 2003 , hlm . 71 . 16 Trengganu 1917 , hlm . 8 . 17 Trengganu 1917 , hlm . 34 . 18 Trengganu 1917 , hlm . 14 . 19 & States Trengganu 1931 , , Singapore , 1932 , hlm . 2 - 3 . Rujuk Trengganu 1939 , February 1939 . 20 Banci 1921 , S U K Trengganu 463 / 134 . 21 & States Trengganu 1934 , , Singapore , 1935 , hlm . 14 - 15 . 22  Kemam 1935 , hlm . 12 , B A T 989 / 1936 . 23 Ikut meru pak kategori jen giat peru haan ja lankan : ( Kayu ) ; ( Tenun Jahit ) ; Tiga ( ( fibre ) ; Empat ( Tembikar Pasu ) ; Kelima ( Libat Hasil Alat Kebun ) ; Enam ( Tembaga , Logam Perak ) Tujuh ( Hasil Sekolah - sekolah Hasil Perahu Melayu ) : taan Melayu Ipoh serta iah-hadiah lumayan . Contoh peng mampu kain sutera halus buat annya hadiah $ 10 $ 6 . Hadiah per meru pak salah masya rakat rus arkan produk mah . Terang lanjut sila juk Agri - - , SEL . . 2302 / 1924 . 24 Tunjuk Melayu Ipoh 3 6 Ogos 1928 , SUK . Lantan 650 / 1928 . 25 Nyata Jajah Trengganu 1935 , hlm . 2 . SUK . Tr . 683 / 1936 . 26 Tapak asal Pasar Minggu milik peng Kampung Binjai Mamat Suleiman . Kata belia punya kar Terengganu tapak ja Pasar Minggu . mpero leh dapat sewa , maka bayar jual 1 sen 2 sen . keter ang lanjut sila juk Markets Terengganu Kemam , 8 Ogos 1936 , B A T 1028 / 1936 . 27 Tunjuk Kemam 1352 , B A T 318 / 1352 : Rujuk Markets Fairs , C L M 253 / 1352 : Rujuk Jerteh , C L M 306 / 1353 . 28 - Cina hijrah masuk Melayu utama nya . Hubung ter jalin - Melayu Pulau Melayu ke-13 langsung memba kembang Cina . Terengganu , keda tangan Cina 1800 . Tempat utama nya Terengganu kemudian nya memba kembang Terengganu . Datang Cina ter . - lama duduk Cina Terengganu memba ahli keluarga etap Terengganu . Terengganu mula luas . keter ang lanjut sila juk Cheong ,  Sejarah Datang Cina Terengganu 1800 - 1940  , Latih Ilmiah , B A , Sejarah , Fakulti Sains Masyarakat Manusia , Universiti Bangsa Sains , Bang , 1990 / 1991 , hlm . 21 . 29 Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . 30 Benar Melayu ja lankan giat Pasar Minggu Kedah 1936 . , Tengku Yaacob putera Kedah arkan nyata , Melayu Kedah 84 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 arkan berni Pasar Minggu . keter ang lanjut sila juk Markets Terengganu Kemam , B A T 1028 / 1936 . 31 dise dia Rahman Dato  Jaya , Kemam Hormat Trengganu Sejahtera 31 Julai 1936 , Markets Terengganu Kemam , B A T 1028 / 1936 . 32 Dungun Lands & Trenggganu Sejahtera 25 November 1935 , Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . 33 Kemam Commussioner Lands , Trengganu 24 November 1935 , Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . 34 Terengganu Hormat Pesuruhjaya Jajah Kemam Sejahtera 5 Rejab 1355 , Kerja Maju Tukang Tangan , 29 Januari 1934 , SUK . Tr . 811 / 1352 . 35  Kemam 1935 , hlm . 18 , B A T 989 / 1936 : Rujuk Trengganu 1936 , C L M 197 / 1936 : Rujuk Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . 36 Maznah Mohamad , Malay Handloom Weavers  , hlm . 248 . 37 Malayan , : Caxton LTD , Jil . 27 , 1939 , hlm . 367 . 38 . 39 Telah peng lib Terengganu Industries , Lantan Selangor ter lib kemudian nya milik ter jurk . jalan , Lantan Terengganu masya rakat mpa produk muka . Malah , ada , peng minat berk jung produk utama nya tekstil . keter ang lanjut sila rujuk , - Megazine 1927 - 1941 , CPR / 338 ( 323 ) . 40 Malayan Agri - ( ) , 6th Malayan Exibition , 3 - 6 August 1928 , hlm . 44 . 41 Trengganu 1934 , hlm . 31 . 42 British Terengganu Terengganu 22 Februari 1935 , Kerja Maju Tukang Tangan , SUK . Tr . 811 / 1352 . 43 Terengganu 1935 , hlm . 23 . 44 Trengganu 1910 - 1940 , . 840 / 2 ( 27 ) . 45 Trengganu 1933 , Singapore : , 1934 , hlm . 21 . 46 Dato  Indera Tengku Wangsa dil antik Tukang tangan Terengganu . mel peng tar barang tukang tangan Dato  Indera Tengku Wangsa . 47 Indera Tunjuk Glasgow Khazanah Trengganu 2 1938 , Pertunjokan Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . 48 Nasihat British Terengganu , 15 Jun 1938 ( 1357 ) , M B O F , 172 / 1356 . 49 Khazanah Terengganu Hormat Indera Pahlawan 14 Disember 1940 , Pertunjokan Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . 50 S D G E Cator ( Malay Trafalgar London ) Mrs . G A . . Moubray , Hon Trengganu Arts Trengganu Malaya 19th 1940 , Pertunjokan Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . 51 Lands & Trengganu Trengganu Sejahtera , 28 Jun 1938 . Trengganu Tekstil Dol , C L M 153 / 38 . 52 Terengganu 1934 , hlm . 21 . 53 Appointed Committe Trengganu Arts , C L M 177 / 1938 . 54 Malayan Agri - 1930 , S U K Tr . 30 / 1348 . 55 Malayan Agri - ( M A H A ) , 1 , . 1 - 4 II , . 1 , 1927 - 1928 , hlm . 142 . 56 Malayan 1932 , SUK . Kedah . 192 / 1351 . 85 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 57 Nasihat British Terengganu Hormat Sejahtera 18 Jun 1933 , Tunjuk Puluh Semenanjung Melayu , SUK . Tr . 164 / 1352 . 58 Malayan held 1933 , S U K Kedah . 3809 / 1351 . 59 Malayan Agri - ( M A H A ) , 1 , . 1 - 4 II , . 1 , 1927 - 1928 , hlm . 29 . 60 . , hlm . 17 . 61 . , hlm . 29 . 62 . , hlm . 95 . 63 . , hlm . 40 . 64 Hendak Ajar Tenun Sekolah Tengku Ampu Mariam , 10 September 1940 . SUK . Tr . 922 / 1359 : Rujuk Buka Sekolah Perempuan 5 , SUK . Tr . 146 / 1355 . 65 Banci 1921 , S U K Trengganu 463 / 134 . 66 British Empayer ( British ) £ 100 , 000 £ 500 , 000 tahun juan Melayu . keter ang lanjut sila juk British , H C O 1544 / 1920 . 67 Huraian Makna Kata  British  , M B O F 435 / 1352 . 68 Maznah Mohamad , Malay Handloom Weavers  , Singapore : Stamford Pte . Ltd , 1996 , hlm . 246 . 69 Hendak Tunjuk London , M B O F 455 / 1340 : Rujuk J L Humhreys ( British Trengganu ) , British , Trengganu 1924 , hlm . 12 . 70 Nasihat British Terengganu ikan Pesuruhjaya - Melayu 2 November 1922 , tanda tuju kiran Terengganu dia London . keter ang lanjut sila juk Malay States British Held Wembley London October 1924 , H C O Colonies 625 / 1922 : Rujuk . 5 - 1924 , British 1924 , SEL . . 719 / 1924 . 71 Malayan Agri - ( M A H A ) , L O T 41 / 1350 . 72 Omar Ibrahim , Joget Gamelan Terengganu Pahang , : Terbit Budaya , Seni Waris , 2005 , hlm 17 . 73 kategori  . keter ang lanjut sila juk Malay States British Held Wembley London October 1924 , H C O Colonies 625 / 1922 . 74 . Lornie ( Straits ) M E Sherwood ( Malay States , Singapore ) , British Held London 1921 , H C O 589 / 1338 . 75 Malaya apk kategori has barang erkan Glasgow . Contoh kategori Arts Crafts punya tujuh kategori peru haan tembaga , peru haan keris , peru haan bakul , peru haan tekstil , buat perahu nya . per jel sutera buat Terengganu erkan Malaya . Jenis - jenis buat sutera beza . , banyak peru haan sutera Terengganu guna benang emas berk . Buat sutera Terengganu langsung bentuk ter muka erkan London . keter ang lanjut sila juk Malayan , : Caxton LTD , Jil . 27 , 1939 , hlm . 172 . 76 Trengganu 1937 , hlm . 31 . 77 Malaya British 1924 - 1925 , hlm . 5 . 78 . , hlm . 166 . 79 Malayan , hlm . 175 . 80 . , hlm . 167 . Rujuk British Trengganu Hormat Khazanah Terengganu Sejahtera 7 November 1939 , Pertunjokan Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . 81 Publics ,  1936 , B A T 54 / 1936 . 82 Affairs Trengganu , Terengganu , SUK . Tr . 194 / 1945 . 86 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Rujuk Zakaria Ghazali , Tadbir Tentera Thai Terengganu 1942 - 1945 , : Terbit Universiti Malaya , 1996 . Zakaria Ghazali , Istana Badariah , 1910 - 1946 : Khazanah Sultan Terengganu , Kertas Wacana Waris , Mandalika , Muzium Terengganu , 30 Oktober 2008 . Zakaria Ghazali ,  Ubah Tadbir Terengganu 1839 - 1941  , Jurnal Satu Sejarah Cawangan Terengganu ( WARIS ) , Jil . 3 , 1982 . Alir Muda ,  Sejarah Dearah Kemam  , Latih Ilmiah , B A , Sejarah , Universiti Bangsa , Bang , 1977 / 1978 . Centre Opened Malayan Crafts Singapore , SUK . Kedah , 208 / 1349 .  iyah Noor ,  Naskhah Omar Salasilah Sultan Terengganu  , Rogayah . Hamid & Mariyam Salim ( eds ) , Sultan Melayu Terengganu , : Bahasa Pustaka , 2006 . Agri - - , SEL . . 2302 / 1924 . Trengganu 1936 , C L M 197 / 1936 : Rujuk Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . - Megazine 1927 - 1941 , CPR / 338 ( 323 ) Omar Ibrahim , Joget Gamelan Terengganu Pahang , : Terbit Budaya , Seni Waris , 2000 . Terengganu 1915 . Terengganu 1919 . Terengganu 1929 . Terengganu 1934 . Terengganu 1935 . Terengganu 1936 . & States Trengganu 1931 , , Singapore , 1932 . 87 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Trengganu 1933 , Singapore : . & States Trengganu 1934 , , Singapore , 1935 . Trengganu 1934 . Trengganu 1937 . Malayan Crafts , SUK . Kedah 1450 / 1346 . Carring Possibilites Malayan Arts , SUK . Lantan 1631 / 1927 . British Held London 1921 , H C O 589 / 1338 . Cheong ,  Sejarah Datang Cina Terengganu 1800 - 1940  , Latih Ilmiah , B A , Sejarah , Fakulti Sains Masyarakat Manusia , Universiti Bangsa Sains , Bang , 1990 / 1991 . Appointed Committe Trengganu Arts , C L M 177 / 1938 . Jerteh , C L M 306 / 1353 . Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . 5 - 1924 , British 1924 , SEL . . 719 / 1924 . Malayan held 1933 , S U K Kedah . 3809 / 1351 . British Malaya 1937 . British Malaya , , London : Waterlow Ltd , 1926 , Jil . XIV . Huraian Makna Kata  British  , M B O F 435 / 1352 . Hendak Tunjuk London , M B O F 455 / 1340 . . . Humhreys ( British Trengganu ) , British , Trengganu 1924 . 88 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Komit Tunjuk Beri Terengganu Tunjuk , L O T 98 / 1340 . Malayan Agri - ( ) , 6th Malayan Exibition , 3 - 6 August 1928 . Malayan Agri - ( M A H A ) , 1 , . 1 - 4 II , . 1 , 1927 - 1928 , hlm . 138 . Malayan Agri - 1930 , S U K Tr . 30 / 1348 . Malayan 1932 , SUK . Kedah . 192 / 1351 . Malayan Agri - ( ) Malayan 17th  30th 1926 . Malayan Agri - ( M A H A ) , 1 , . 1 - 4 II , . 1 , 1927 - 1928 . Maznah Mohamad , Malay Handloom Weavers  , Singapore : Stamford Pte . Ltd , 1996 . Dungun Lands & Trenggganu Sejahtera 25 November 1935 , Markets Fairs , C L M 253 / 1352 . Terengganu Hormat Pesuruhjaya Jajah Kemam Sejahtera 5 Rejab 1355 , Kerja Maju Tukang Tangan , 29 Januari 1934 , SUK . Tr . 811 / 1352 . Nasihat British Terengganu Hormat Sejahtera 18 Jun 1933 , Tunjuk Puluh Semenanjung Melayu , SUK . Tr . 164 / 1352 . . Clayton ( British Lantan Co - Societies , F M S . 3 Januari 1928 , Asks Malayan Agri - ( M A H A ) , L O T 41 / 1350 . Indera Tunjuk Glasgow Khazanah Trengganu 2 1938 , Pertunjokan Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . Hon  ble States Trengganu Malay Centre A R , Trengganu Arts Crafts , SUK . Tr . 554 / 50 . 89 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Khazanah Terengganu Hormat Indera Pahlawan 14 Disember 1940 , Pertunjokan Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . Nama - nama Puteh Jawat Trengganu , M B O F 904 / 1342 . Trengganu Arts Crafts , SUK . Tr . 554 / 50 . Muhammad Yusoff Hashim , Terengganu Darul Iman : Tradisi Sejarah , : Bahasa Pustaka , 1991 . Malay States British Held Wembley London October 1924 , H C O Colonies 625 / 1922 . Nasihat British Terengganu , 15 Jun 1938 ( 1357 ) , M B O F , 172 / 1356 . Tunjuk Barang - barang British Scotland , . 451 / 1937 . Tunjuk Melayu Ipoh 3 6 Ogos 1928 , SUK . Lantan 650 / 1928 . Nyata Jajah Trengganu 1935 , hlm . 2 . SUK . Tr . 683 / 1936 . Tunjuk Kemam 1352 , B A T 318 / 1352 . Publics ,  1936 , B A T 54 / 1936 . British , H C O 1544 / 1920 . Malaya British 1924 - 1925 Tolong Kemam , M B O F 231 / 1341 . Banci 1921 ( British Trengganu ) . Affairs Trengganu , Terengganu , SUK . Tr . 194 / 1945 . Shaharil Talib Robert ,  Trengganu  , JMBRAS , Jil . 50 , . 2 , 1977 . Siti Rahmah . Noor , Sejarah Kembang  Industries  Trengganu Abad - 18 1970 - , Latih Ilmiah , B A , Sejarah , Universiti Bangsa , Bang , 1977 / 1978 .  Kemam 1935 , hlm . 12 , B A T 989 / 1936 . 90 Sejarah : , Malaya ; . 31 ( 1 ) 2022 : 65 - 91 ; ISSN 1985 - 0611 - ISSN : 2756 - 8253 https doi org 10 22452 sejarah . vol31no1 . 4 Mahadzir Ibrahim , 365 Sejarah , Jil . 1 ( Januari - ) , Selangor : Ilmu Publications Sdn , 2010 . Arthur Muhammad , 16 Jun 1919 , M B O F 203 / 1338 .  Kemam 1935 , hlm . 18 , B A T 989 / 1936 Syakila Parween Yacob ,  Sejarah Keusahawanan : Halatuju Histiografi  ,  iyah Noor ( eds ) , Persada Jauhari , : Terbit Universiti Malaya , 2012 . Pohon Benar Wakil Pingat , . 628 / 1358 Tatiana . Denisova , Refleksi Historiografi Melayu , : Terbit Universiti Malaya , 2011 . Malayan , : Caxton LTD , Jil . 27 , 1939 . Malayan Agri - ( ) , , , 1 - 4 , 1941 . Terengganu A H 1438 ( 8th 1929 - 27th 1930 ) . Trengganu 1939 , February 1939 . Trengganu 1910 - 1940 , . 840 / 2 ( 27 ) . Banci 1921 , S U K Trengganu 463 / 134 Markets Terengganu Kemam , 8 Ogos 1936 , B A T 1028 / 1936 . Markets Terengganu Kemam , B A T 1028 / 1936 . Kadir Yusoff ,  Budaya : Libat Melayu  , Jurnal Aji Melayu , Jil . 13 , 2003 . 91