Andrey alobi boye : “ Nabondelaki Yehova apesa ngai bwanya , mpe ayanolaki na libondeli na ngai . Yehova atombolami Akei na Escuela Nueva , to na Eteyelo ya sika , oyo ezali na programɛ moko ya malamu mpenza mpo na kosalisa bana bámona soki basengeli kozanga mwa mikolo , mingimingi na ntango ya kobuka mbuma . etunaki mokomi moko ya Lamuká ! Kasi , Noa atosaki Nzambe na ye malamumalamu mpe alingaki ye mingi na boye ete ezalaki lokola nde ye ná Yehova batambolaki elongo lokola baninga . Lokola kosukola ezalaki likambo ya ntina mingi na bomoi ya mokolo na mokolo , bato oyo bafandaki kuna bakómaki koyebana mokemoke na banzambe mpe na mangomba ya Loma . Bisika na yango ezongelaki lisusu masolo ya Biblia . Baoyo bazalaki koteya biso bazalaki bato ya mabota oyo baumeli mingi na mabota na bango . Atako Yesu azalaki Tata na ye ya likoló , Yehova asepelaki mingi komona ndenge Mwana na ye andimaki kosala mokano na Ye na ndenge ya polele . Yehova atiki ngai te . ” Atako bongo , Yehova amonisaki ‘ makasi na ye mpe nguya na ye ’ na ndenge atindaki basakoli , mingimingi Hagai ná Zekalia , mpo na kolamusa Bayuda na mikumba na bango . Kutu , “ ntango amonaki ete azali moto , amikitisaki mpe atosaki tii na liwa , ɛɛ , liwa na nzete ya mpasi . ” Ntango nakómaki na mbula 16 , nabandaki koyebisa bato mosusu makambo oyo nayekolaki . Na papye moko ya mpunda oyo ezalaki na pɔtɔpɔtɔ ya pɔtɔpɔtɔ , akɔtisaki bakɛsi ya mikanda na engumba moko oyo ezalaki mosika te , epai batindaki yango na engbunduka na Prague . Ebandaki na mobu 1008 mpe ezali na Biblia mobimba ya Makomami ya Liebele . Ekozala mokolo moko ! Mwa buku ya nkasa 32 oyo tolobeli , oyo ezali na bankama ya minɔkɔ , ezali kaka na mateya 16 . Oyo nde motuya ya kofuta mpo na kobanga Nzambe ! ​ — 2 Samwele 12 : 10 - 14 ; 13 : 10 - 14 ; 15 : 14 . Mark , oyo ayekolaki Swahili , alobi boye : “ Sɛngá bato oyo balobaka malamu básembola mabunga na yo ya minene , mpe na nsima pesá bango matɔndi mpo na kosala yango ! ” Ekoki kozala ete bato ya Fenisia bakakatanaki te mpo na koyangela mokili , kaka mpo na kozwa mbongo . Na nsuka ya lisukúlu , molobi asakolaki kobima ya mokanda ya Yisaya ​ — Pole mpo na bato nyonso , Volimi Two . Babalani mingi bazali kobɛlɛma na elikya ya kobala , ata mpe na bitike . Na nsima , okoki ata komiyoka ete olɛmbi nzoto , mpe kokanisa ete mosaleli ya sembo ya Nzambe asengeli te kokanisa bongo . “ Bakonzi ya mangomba minene , mingimingi baepiskɔpɔ , babɔtɔlamaki na mokumba yango mpe bamonaki ete biro na bango ezali liziba ya lokumu mpe ya nguya . ” Ndenge nini kolónga nyonso ya Klisto ekosala bopusi likoló na bayekoli na ye ya sembo , mpe basengeli kosala nini sikawa ? Kasi , ayebaki makambo nyonso te . Engebene badiksionɛrɛ , miziki ya nsolo kitoko ezali miziki ya nsolo kitoko . ( b ) Nini esalisaka biso tósakola atako botɛmɛli ezali ? Lolenge nini baoyo balingaka boyengebene ya Nzambe bakoki kopɛngola kolamuka na mpela ya bapakano ya Satana lelo oyo ? Oyo nde lokumu monene ! Baklisto ya liboso mpe batumbaki masoló na bango ya maji ntango babandaki kosalela Yehova . ​ — Deteronome 18 : 9 - 12 ; Misala 19 : 19 . Ezali mpe na makambo mosusu ya ntina . MEKÁ KOSALA BOYE : Liloba ya esakweli ya Nzambe esilaka soki moke te Bayekoli ya Biblia bayebaki ete bakokaki te koyebisa bandeko na bango , baninga ya motema , mpe bandimi ya lingomba na bango makambo ya losambo ya lokuta . Moko na bango asalisaki ye na boumeli ya mbula soki 17 ! Baefese 5 : 28 elobi boye : “ Mibali basengeli kolinga basi na bango lokola nzoto na bango moko . ” Diosdado , tata moko ya bana minei , alobi ete mikakatano ya mbongo oyo euti kosalema kala mingi te esalaki ete libota na ye ekokisa bamposa na ye . Lisusu , bato oyo balongaki Chios , oyo bautaki na Baroma mpe bakendaki na Ba - Ottomans . Kasi , tosengeli kondima bopusi ya kozanga kokoka mpe , lokola Biblia emonisi yango , “ mokili mobimba ezali kolala na kati ya nguya ya moto mabe . ” 1 / 1 Ntango ya Eliya ezalaki kala ; mokitani na ye Elisa akufaki na boyangeli ya tata ya Yelobama . Koyeba makambo mingi te na eleko ya molunge ekundwelaka biso mituna oyo Yobo atunaki : “ Nani abotaki matiti mabe ? Mpe ata na ntango wana , moto yango asengeli ‘ kotɛlɛma liboso ya kiti ya kosambisa ya Nzambe . ’ ​ — Baloma 14 : 10 - 12 ; talá Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli ya 15 Novɛmbɛ 1979 , nkasa 31 - 32 . Ebongi mpenza tóyeba ete mabongoli mosusu ya Biblia ya Lingelesi esalelaka mabongoli ndenge na ndenge oyo ekokani na Libongoli ya Mokili ya Sika mpe na bongo , ebongwanaka te . Na libala , lisese yango esengeli kozwa maloba oyo eleki malamu : “ Moninga ya solosolo alingaka ntango nyonso , mpe azali ndeko oyo abotami mpo na ntango ya mpasi . ” ​ — Masese 17 : 17 . Mabaku nini tosengeli komonisa bolingo ya bondeko na Bandako ya Bokonzi na biso ? Ekopesa mpe esengo na mikolo mizali koya ntango Yehova akopesa mbano epai na baoyo bazali kotya matomba na ye mpe baoyo bazali liboso na bango moko . ​ — 1 Timoté 4 : 8 - 10 . SEA YA GALILEE Mokolo yango , nalongaki Alita Chilaule , oyo tata na ye azalaki na kati ya bato ya liboso oyo bazwaki batisimo na Maputo na 1958 . Likambo yango esalemaki na Augusto 1998 . Balobaka ete bomoi ebandaka nsima ya libala . ” Bandakisa ya ndenge wana emonisi ete , na ntango ya kala , basaleli ya Nzambe batɛlɛmi ngwi mpo na oyo ezali malamu , ata soki yango ebimisi matomba nini . Ntango etumba esukaki kaka te na koswana ya basoda oyo bazalaki komonisa bikólo mibale ya botɛmɛli , kobɛtana masasi to mpe kotumba mindoki na etumba , ezalaki mpasi mingi . palata na elilingi ya Tibɛli Ndenge moko mpe lelo oyo , Batatoli ya Yehova batosaka ndɛkɛ ya ekólo oyo bafandi , kasi bakosambela yango te . ​ — Exode 20 : 4 , 5 ; 1 Yoane 5 : 21 . Nzokande , kondima na yo likoló na bilaka ya lokuta ya lobiko ekoki bobele kolɛmbisa . Libala ya makasi ezali na ntina nini , mpe mpo na nini ? Bakangaki ye mpe bakatelaki ye etumbu ya bolɔkɔ na Afrika ya Sudi . Yesu alobaki nini mpo na Bafalisai ? Mpo na nini moto moko te akokaki koloba ete nganga - nzambe mpe Molevi bazalaki na elakiseli ya Mosamalia ya boboto ? Atako bongo , nandimaki koyekola Biblia na bango , kasi nandimaki te ete Biblia ekosalisa ngai na mikakatano na ngai lelo oyo . Mobomi yango akimaki na bituluku ya bato oyo bazalaki pembeni na ye . Nini esalaki ete osɛka ? Mpo na nini Yesu apesaki bandakisa wana mibale ? Atako bongo , Yesu alobaki boye : “ Moto nyonso oyo alingi kokóma monene na kati na bino asengeli kozala ministre na bino , mpe moto nyonso oyo alingi kozala moto ya liboso na kati na bino asengeli kozala moombo na bino . ” “ Likanisi ya liboso ezali malamu mingi . Akóbaki kokosa Eva na kondima ete Nzambe aboyaki eloko moko ya malamu mpe na kolyáká mbuma , alingaki kokóma lokola Nzambe , kozala na lipanda . ​ — Eba . Bósepela ! Ndenge nini bankulutu bakoki komekola Kristo ntango bazali kolendisa basusu básalela Nzambe ? Nzokande , mpo na Kesia , oyo azali sikoyo na mbula 26 , likanisi ya kolongwa na libota ezalaki mokakatano . Kozwa bwanya mpe boyebi ya Nzambe ezali mosala oyo ekoumela , ekosepelisa mpe ekopesa litomba . Zulunalo yango esɛngi ete báyoka ntango bana bazali komiboma , na esika ya kobwaka yango lokola likambo ya moindo to koluka kotya likebi . Nazali komikundola makambo kitoko ya bomwana na ngai na mikolo wana ya esengo . Na ndakisa , yango emonisaki nguya na yango na kolóngáká Etumba ya Liboso ya mokili mobimba . Na ntango wana , Batatoli ya Yehova na Italie bandimaki likambo moko ya ntina mingi . Ya solo , ezali na mwa masolo mpe bavɛrsɛ oyo mikanda na biso elobeli mpenzampenza te . Liloba ya Nzambe ekebisi biso boye : “ Tiká ete bomoi na bino ezala na bolingo ya mbongo te , wana bozali kosepela na makambo ya lelo . ” Biblia eyebisi mibali boye : “ Mokomoko na bino asengeli kolinga mwasi na ye ndenge amilingaka ye moko . ” Bokokani oyo ezali kati na mikolo ya Noa mpe mikolo na biso esengeli kosalisa biso tóyeba malamumalamu ndimbola ya makambo oyo ezali kosalema mpe tókeba na koya ya Yesu mpo na kopesa bato mabe etumbu . Makambo yango emonisi biso nini ? ( 2 ) “ Nalobi ete Baroma bakoki kolonga liteya yango , mwana ya mokonzi . Yango wana , mobali moklisto alukaka kosalisa ye na ndako na ye na makambo ya sikisiki oyo ekoki kosalisa libota mobimba . Lelo oyo , Alex ná Samasona bazali na kimya mpe na bizaleli malamu . Na ndakisa , nkombo Davidi euti na liloba ya Liebele oyo elimboli “ bolingo . ” Na yango , Adama ná Eva basalelaki bonsomi na bango ya kopona mpe basalaki lisumu na ndenge baboyaki kotosa Nzambe . Kolimbisa elimboli kotika kosilika mpe koyoka nkanda na motema . Elakeli mabe oyo Noa apesaki nkɔkɔ na ye Kanana ekokisamaki ntango bato ya Gibona bakómaki kosala mosala . Longola kosangana na mosala ya kosakola ndako na ndako , basakoli bazali sikawa kopesa litatoli na bisika ya mpɛpɔ , na babiro , na bisika ya kolala , na bisi , na balabála , na baparke , na bisika mosusu . “ Bólamuka , bózala makasi na kondima ” Elimo wana ya boyokani mpe ya komipimela ekokanisama ntango nyonso . “ Oyo nalingaka mingi ezali ete batalelaka ngai lokola mosangani ya libota na bango . Flavius Josèphe , moto moko ya mayele na makambo ya kala na ekeke ya liboso , alobaki ete makomi ya Grɛki mpe ya Latin etyamaki likoló na epekiseli yango , ekebisaki bato ya bikólo mosusu ete bákatisa yango te mpo ete bátya makolo te na kati ya biteni mosantu . Kasi moto oyo azali kosala mokano ya Nzambe azali kotikala libela na libela . ” Lokola ntango ya komona Ekaniseli ya liwa ya Klisto ekómi pene , baklisto ya solo basengeli koyeba te ete Yehova “ alingaki biso mpe atindaki Mwana na ye lokola mbeka mpo na masumu na biso . ” ​ — 1 Yoane 4 : 10 . • Tosengeli kosala nini mpo Nzambe apambola biso ? Lelo oyo , bato mosusu bakoki komituna , mpo na nini liteya oyo elobaka ete molimo ekufaka te , mpo na nini liteya yango eteyami , na lolenge moko to mosusu , na mangomba mingi ya mokili ? Na boumeli ya bileko nsambo ( na boumeli ya pɔ́sɔ motoba ya koumela ) na boumeli ya mibu 1990 - 96 , basáli ya bolingo malamu koleka 100 basalaki na esika yango . Ndenge moko mpe , Yehova asepelaka na mosala na yo na molimo na yo mobimba soki basusu bazali kosala mingi to bazali kosala eloko te . ​ — Bagalatia 6 : 4 . Eteyaka mpe te ete bato bazali na molimo oyo ekufaka te to ete baklisto basengeli komanyola na makambo ya politiki . ​ — Ezekiele 18 : 4 ; Yoane 15 : 19 ; 17 : 14 ; Baloma 6 : 23 . Koyeba likambo yango ekoki kolendisa ekateli na yo soki okutani na komekama to na makambo oyo eyokani te na bizaleli ya boklisto , ekoki komonana ete ezali mpasi te mpo na kosala yango . Na 1973 , etumba moko monene esalemaki na Vestmanaeyjar ( bisanga ya Westmann ) . Ntango abwakaki nzoto ya Yona na na likalo na ye , Yehu amonaki ete likambo yango ekokisaki elaka ya Yehova ya kopesa etumbu mpo na koboma Nabota . □ Mokumba nini baboti baklisto basengeli kokokisa ? Sam Roberson , molakisi ya Eteyelo ya Gileadi , asalaki lisolo yango na Yosua mokapo 3 . Atako bongo , Paulo asalelaki liziba ya nkanda na ye mpo na kopesa litatoli malamu . ( Kokanisá na Masese 14 : 30 ; 16 : 24 ; 1 Bakolinti 12 : 26 . ) ( Talá lisolo oyo elandi , nkasa 25 - 6 . ) Tokanisi ete yango ezali bobele mwa ndambo moke ya makambo oyo ekozala lokola kati na mokili ya sika ya Nzambe , elongo na bandeko mibali mpe basi bazali kosalisana mpo ete balingi mpenza . ” ​ — 2 Petelo 3 : 13 . Na 1992 , batata 60 bakɔtaki na bɔmbi moko monene oyo ezalaki na pɔtɔpɔtɔ soki 35 na kati ya bɔmbi mpe na nɔrdi - ɛsti ya Allemagne . Nalingaka ye mingi . Bayebi ete Yehova apesaki bango “ nguya oyo eleki makasi . ” Tótalela sikoyo masɛngami mitano ya Nzambe . Bato mosusu bakoki komiyoka ete bakangami na makambo ya bomoi na bango , mbala mosusu mpo bazali kofanda na mboka moko oyo etondi na biloko ya mokili to na ekólo moko oyo etondi na bitumba . Monganga yango akanisaki ete azwaki eyano ya kokoka . “ Ntango nyonso oyo nasɛngi ye asala likambo moko , abandi kolobela ndenge ya kobima na yango . ” Na kotaleláká elembo ya nsuka ya ebongiseli ya biloko ya ntango oyo , bato mingi bamizelaka ete mokolo ya Yehova eya , kasi eumelaki te . Mpo tótambola elongo na Yehova , tosengeli mpenza kozala bato ya solo . Mokomoko na biso akoki komituna boye : ‘ Bato balukaka ngai lokola liziba ya kobɔndisa ntango bakutani na mikakatano ? ’ Kaka Bayuda nde batalelaki maloba ya Rashi ? Mbala mingi azalaki kotɛka motó na ye na maninisa mpo na komona makambo oyo ezalaki koleka na makita ! Tozali na bwanya ntango tozali kolanda toli ya Yesu ya kobondela mpo na kosɛnga elimo santu mingi . Nzokande , bisakweli wana ya kozongisama , oyo ekokisamaki mwa moke ntango Bayuda bazongaki na boombo ya Babilone na mobu 537 L.T.B . , ekokisamaki na ndenge oyo Bayisalaele babikisamaki na elimo mpe bazongaki na elimo na 1919 mpe na nsima bakómaki na bozwi mingi na paladiso ya elimo oyo basaleli ya solo ya Yehova bazalaki na yango lelo oyo . Na ndakisa , Nzambe alaki ete akoboma mokili ya Satana . Longola makambo mitano oyo touti kotalela , ezali na “ makambo mosusu oyo emonanaka te ” oyo tolingi ‘ kobatela miso na biso . ’ Wapi mwa makambo oyo esalisaka mpo makita elendisama ? Ata soki ozali na “ libala ya kokoka , ” kokangama na molongani na yo ekoki komemela yo matomba . Na Burma , ekoki kozala ete ebele ya bato ya mboka bakufaki na malaria mpo na komɛla bangi oyo ebundaki te . ( b ) Lobelá lolenge moko oyo Adama asalelaki bonsomi na ye ya kopona . Tokoki kosala nini mpo na kopɛngola mikakatano minene , ata mpe koboma bato , na ntango oyo ya mpasi ? Nsukansuka , ntango bato mingi bazalaki kokosa mpe kokosa , basengelaki kolapa ndai ya makambo ya ntina . Atako tata ya Hizikiya azalaki mosambeli ya bikeko , Hizikiya ‘ apɛtolaki nzela na ye , ’ ekoki kozala bopusi ya bapakano . Drame moko ya elilingi emonisami na Bagalatia 4 : 21 - 26 . 1 / 1 Nalingaki kosalisa ye , kaka mpo tata asepelaki mpenza na mwa makambo moke oyo nasalaki . Lokola babongisi - nzela balekisaka ntango mingi na mosala ya kosakola , bazali na likoki ya kosalisa bato mingi báyeba solo ya Biblia . Na litambwisi ya bakristo oyo batyami mafuta na elimo , ebele monene bazali mpe kolanda ndakisa ya mpiko ya Yesu mpe koyebisa bato polele ete bazali na mposa ya lobiko na bango epai ya Nzambe mpe Kristo . Alobaki boye : “ Moto nyonso oyo akomɛla mai oyo nakopesa ye akozala na mposa ya mai ata moke te , kasi mai oyo nakopesa ye ekokóma na kati na ye liziba ya mai oyo ezali kopela mpo na kopesa bomoi ya seko . ” Ndenge moko mpe , ebongi te ete abongisa mwasi na ye mpe bana na ye mpo na liwa na ye ? Soki mwana moko azali ntango nyonso kolendisa ye asala mpe mosusu , yango ekoki kolóna lokoso kati na moko mpe lolendo . Yango ekómaki likambo ya ntina mingi na mimeseno ya Tahitien . Baselile ya malamu esalisaka mpo na koyeba bato oyo bakɔtaka na mikili mosusu mpe kopesa malako mpo na kobimisa baselile oyo ebundisaka banguna . Kasi , aboyaki kondima mokumba ya kokende na Ninive mpo na kokebisa bato . Afundaka bango liboso ya Nzambe butu na moi ! ( a ) Nyama mabe akosala nini , mpe yango ekosuka ndenge nini ? Makambo oyo ezalaki na kati na yango eutaki epai ya Moize na Sinai ? Kasi , kosukola bana ya Alona elimboli nini ? Kozala sembo epai ya Nzambe esɛngi mpe kozala sembo epai ya ebongiseli na ye . “ Moto moko te asili kolongola yango epai na ngai , kasi nazali kotika yango na likanisi na ngai moko . ” Nzokande , mbala mingi , baklisto bakutanaka na likambo yango te . Na ndakisa , moto oyo akóli na libota moko ya bozwi akoki kozwa ebele ya biloko oyo azali na yango . Kasi na nsima , nakómaki mokɛngɛli - motamboli na ɛsti ya Lublin , mosika te na esika baboti na ngai bazalaki kofanda . Alobi boye : “ Mbongo ekosila mpo na libela . ” Atako azalaki kobunda mpo na kosalela Nzambe atako akutanaki na mikakatano mpe komekama , Asafa amonaki bato mosusu oyo bazalaki kotyola Nzambe bazali kokóma na nguya mingi mpe bazali na bozwi mingi . Ayebaki te , kasi nalekisaki butu mobimba na mbeto na ye . Evanzile ya Matai ezali na bankombo moko ya Yakobo , nzokande Luka alobi ete Yozefe azalaki “ mwana ya Heli . ” “ Na ntembe te , ezali etumba monene mpo na ntaka ya bakilomɛtɛlɛ mingi ya nsuka to mpo na kobima . ” Paulo , ankɛtɛ moko oyo esalemaki na Brésil emonisi ete “ komiboma kati na bilenge 26 likoló na monkama ebakisami . ” Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli elendisaka te lisalisi moko boye . Nzambe apemaki te mpo azalaki na mposa ya kopema to kobongwana , mpamba te Yesu alobaki na biso boye : “ Tata na ngai azali kokoba kosala tii sikoyo , mpe nazali kokoba kosala . ” Asepelaki mpe na botɔ́ndi oyo mwana wana azalaki na yango mpo na bizaleli ya solo . Soki batindi mwana na mosala oyo azali na mwa mateya moke mpe na nsima batindi ye na mosala ya malamu te , ekoki kozala ete akoyekola kosala mosala malamu . Baboti bakoki kobɔndisama na koyeba ete ata molakisi oyo aleki bateyi nyonso awa na mabelé amonaki ete Yuda Mokeliota , moyekoli na ye oyo aumeli mingi , azali kotɛka ye . Mateya mosusu ya Aristote ekɔtaki na mateya ya solo 125 : 4 . Soki maba ezongi , ndako yango esengelaki kobebisama mpe biloko oyo bazalaki na yango . Na nsima , baponaki ngai mokɛngɛli - motamboli mpo na etuluku moko ya masangá ya monɔkɔ ya Yoruba na Nigeria , mpe na nsima mpo na masangá ya monɔkɔ ya Gun . Baroma 5 : 19 elobi boye : “ Ndenge kaka kozanga botosi ya moto moko [ Adama ] ezalaki bato ya masumu , ndenge moko mpe na nzela ya botosi ya moto moko [ Yesu ] bato mingi bakotángama bayengebene . ” Biteni yango esukaka mpe na biloko mingi lokola baordinatɛrɛ , mpɛpɔ , mpɛpɔ , linolée , antifreeze , babomi , babomi - bato , bafɔtɔ , bapapye , bapanzi - nsango , mpe balataka bilamba . Libongoli ya Protesta oyo ebengami King James Version , to Authored Version , elobi boye mpo na bozalisi ya Adama : “ Nzambe asalaki moto mputulu ya mabele , mpe apemaki na mpema ya bomoi ; mpe moto akómaki molimo ya bomoi . ” Tata asengeli komibongisa mpe kopesa bana na ye formasyo mpo na makama oyo bakoki kokutana na yango na mokili oyo etondi na mobulu . Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli ya 1 Augusto 1924 elobaki ete bato 50 bazwaki batisimo na Brésil , mingimingi na Rio de Janeiro . Buku moko ( Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words ) elobi ete liloba ya Greke baʹpti·sma ( batisimo ) elimboli “ kozindisa , motema mawa mpe makasi . ” Biblia ezali na makambo mingi oyo Nzambe asalá mpo na kokokisa mokano yango ya ebandeli . Soki moke te , mokano ya Yehova ekokokisama awa na mabele . Likambo ya esengo , mai ezalaki na kimya . Biblia elobi ete Yesu moto ya Nazarete azalaki na ndeko mobali moko na nkombo Yakobo oyo azalaki kotalela mwana ya Yozefe , mobali ya Malia . Na sanza ya Yanuali 2006 , basalaki milende mpo na kozwa esika oyo ebongi mpo na koyanganisa bankóto ya bato na engumba Tbilisi , mboka - mokonzi ya Géorgie . Na nzela ya masuwa oyo etondaki na bamasuwa , bato oyo bamipesi na bolingo malamu bamekaki esengo ya komema nsango malamu epai ya bato oyo bafandaka na bamboka ya Amerika mpe na bamboka oyo ezali mosika mpe na bisika oyo ezali mosika mpe na bisika mosusu ya bilanga . BR : Mwana na biso asali libunga te . ( a ) Mateya nini Bayekoli ya Biblia bamonisaki polele na oyo etali bomoto ya moto mpe ndenge oyo Biblia elobeli ? LIKAMBO mpe ezaleli ya koboya kondima ​ — bizaleli yango emonisaka ntango na biso mpe emonisaka ete bato mosusu bazali na Biblia . Simbá ete ntango ya mpasi ekozala “ na mikolo ya nsuka ” ya ebongiseli mabe ya Satana oyo . Paulo alandaki nzela nini ntango azalaki na Efese na boumeli ya mwa bambula ? Kotánga Biblia ezali na ntina mingi te . □ Lolenge nini Yesu akokanaki na Adama , mpe lisiko epesaki nzela na nini ? Mama na ye alukaka kolɛmbisa ye . Na 1936 , nakɔtaki na likita mpo na mbala ya liboso , na Iráklion . Na likambo yango , okoki kondimisama ete : Soki ozali koluka na bosembo mpenza Liloba ya Nzambe , okozwa “ boyebi ya Nzambe ” ​ — eloko ya motuya oyo ekobakisa bomoi na yo mobimba . ​ — Masese 2 : 10 - 21 . Mpe tozali mpenza na botɔ́ndi ete kati na biso tozali na esika te ya lolendo mpo na bato ! ​ — Masese 10 : 22 ; Misala 10 : 34 , 35 . Mpo na misala nini ya minene tosengeli kosanzola Yehova ? Vincent , tata moko ya bana minei , alobi boye : “ Mbala mingi tozalaki kosolola na nzela ya matomba mpe kozanga litomba na likambo moko mpo bana na biso bámona matomba oyo eleki malamu . Bato ya mayele “ bayekolaki ndenge oyo banzoi na Afrika ya Sudi ebundisaka mwa nyama moke ya Aethine , oyo ezali na ntaka ya monkama . ” Tokoki kokanisa ete tokoki te kokesenisa makambo ya elimo lokola Moize , Gideona , mpe Davidi , kasi tokoki komekola kondima na bango . Yesu asalaki bongo , kasi asalaki likamwisi te . Kozanga ete bato mabe báboma Caligula mpo eteni moko ya ebele ya bato ekangama mpe bábwakama na banyama . Lapolo yango endimisi likambo yango . Angela , elenge moko ya Grande - Bretagne , akundweli biso boye : “ Ntango okutani na moninga moko ya kelasi na ndako , mbala mingi ozalaka na nsɔmɔ koleka yo ! ” Na yango , ezali na ntina mingi tótala soki nguba na biso ya kondima ezali makasi mpe makambo nini tosengeli kosala mpo na kobatela yango mpe kolendisa yango . Ɛɛ , akoki ! Likambo ya mawa , motema ya Salomo epɛngwaki mpenza epai ya Yehova mpo na bopusi mabe ya basi na ye mingi . Mwana na ye ya liboso akufaki , mpe mwana na ye ya mibale azali na bolɛmbu mpe na maladi . Libongoli ya Mokili ya Sika , epai nkombo Yehova ezali mbala soki 7 000 , ebimisami na mobimba to na ndambo , na minɔkɔ 83 Bayekoli na biso bakoki mbala moko komona ete tolingaka bato nyonso na kati ya lisangá mpe tosalaka makasi mpo na kobatela kimya ? ​ — 1 Petelo 4 : 8 . Koimaima na ekeke ya liboso Atongaki etumbelo mpe asalelaki banyama mosusu oyo Nzambe atalelaki lokola pɛto , oyo bamemaki na “ mabulu nsambo ” mpe apesaki Yehova mbeka ya kotumba . Soki tosali bongo , tokoki komona nguya ya libondeli , ndenge lisolo oyo elobeli yango . Losambo ya solo ezali mpe malamu mpo na yo mpamba te epesaka yo mokano na bomoi . Na yango , mibali mpe basi oyo bayekolaki solo basakolaki na mpiko nyonso nsango wana ya kitoko . ​ — Matai 28 : 19 , 20 . Balobaka ete kaka bato 16 likoló ya monkama nde balobelaki Yesu na Baevanzile mpe na mikanda mosusu . Batisimo ezali ekateli ya monene mpe libaku monene Satana amekaka biso na makambo nini ? Kasi , mbala mingi babuku mpe bafilme elobelaka yango na masolo ya bolingo , mpe na bisika ya ndenge wana ya masano . Ntango asekwisaki motó na ye longwa na pɔtɔpɔtɔ mpo na kotɛlɛma , abimisaki nyoka oyo ebomaki yango ! Bakoki kokosa , koyiba to koyiba mpe na nsima komeka kondimisa biso ‘ tólanda ebele ya bato ’ na kosangisáká bango to na kozipa bango . ( b ) Batisimo elimboli nini ? Kasi , mabongoli mosusu ya kala ezali na “ Mwana te . ” Soki tomoni ete bomoi ekoki te kosepela tii ntango Bokonzi ya Klisto ekoya , tokoboya mpenza kozala na bomoi lokola nde bomoi oyo ezali na nyonso . Tokoki komonisa yango na ndenge mingi . Moto moko ya siansi alobaki boye : “ Tokoki kozala na mposa makasi ya eyano oyo eleki monene , kasi moto moko te azali . ” Mpo na mosala ya kosakola , ebele ya basakoli , bakisa mpe bakapitɛni , mokonzi ya masuwa , mpe mokɛngɛli moko ya kala , bandimaki solo . Sikoyo nde ntango ya komonisa ete okozala . Na 1932 , masangá ezwaki malako na nzela ya Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli mpo na kokóba koponama ya bankulutu mpe ya bademó . Ebongiseli ya biloko ya Théophile , maloba na ye ya ntɔki mpe ya kozongela makambo ya sika ekoki kotika eloko moko oyo ezali na makanisi ya bato mosusu . Kutu , elikya nini eleki liwa ? Kɔtá na yango bayengebene mpe babatelami . ” Moto oyo abomi moto na nkó te asengelaki kosala likambo moko mpo na kozwa ngɔlu , mpe asengelaki kokima na engumba na kobombama oyo ezali pene . Na likambo yango , tótalela liteya ya evolisyo . Na ndakisa , tótalela mpo na nini bilenge mingi basepelaka na miziki yango . ( a ) Bokeseni nini monene ezalaki komonisa tempelo oyo etongamaki lisusu ? Na mokolo yango , na nzela ya elimo na ye , Yehova abimisaki ekólo moko ya sika , elingi koloba Yisalaele ya elimo , “ Yisraele ya Nzambe . ” Bizaleli malamu , losambo ya bapakano , mpe mbeka ya bana epalanganaki mingi na Kanana . Lisolo oyo ekolobela mituna yango . Tii lelo oyo , bato mingi basepelaka kotánga mikanda na monɔkɔ na bango . Lokola Profesɛrɛ David Premack akomi yango , “ gramɛrɛ to elembo ya monɔkɔ ya bato ekeseni mpenza na oyo ya bato . ” MPO na lelo oyo , ayebi nkombo na ye . Kasi , ntango Mefibosete akutanaki na Davidi , ayebisaki mokonzi makambo oyo esalemaki mpenza . Lisosoli na biso ekoki kosalisa biso tókokisa mokano yango . Ekoki kozala esengo kotonga yango , kasi okozala na mikakatano soki ozali koluka kofanda na bango . Kasi , alingaki kolongola ngai mpe koloba ete azalaki na mosala mingi . Na ntembe te , motángo ya baoyo bazali koya liboso na mokakatano yango ezali mpe bongo . Geological Survey . 6 : 6 - 10 . Ekoki kozala ete mwasi azali ntango nyonso kobosana to mobali azali ntango nyonso kotyola ye . Maloba “ bózala na boboto ” emonisi ete tokoki te kozala na boboto mpe tosengeli kobongisa makambo . Kasi , ntango tozali kozwa bikateli , na komikitisa nyonso , tokotika ete makoki na biso ya kokanisa etambwisama na makanisi ya Yehova oyo eleki malamu . Lolenge mosusu oyo tokoki kozwa litomba uta sikawa na misala ya Nganga Monene na biso , Yesu Klisto , etali masumu na biso , to mabunga na biso . NTANGO Jesse , elenge moko ya mbula 17 ya eteyelo ya ntei , atunaki ye soki bomoi ezali na ntina nini , ayanolaki ete : “ Osepelaka mingi ndenge okoki kosala , ntango nyonso oyo ozali na bomoi . ” Ndenge nini maloba ya Yehova “ ezalaki lokola mamwɛ ” ? * Maloba oyo atindaka moto oyo asali ye mabe ezali lokola mafuta ya nzoi mpe mafuta ya olive . * Mpe soki otaleli lisusu “ Mituna ya batángi ” oyo ebimisami na Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli , na ntembe te , ekopesa yo likoki ya kokanga ntina ya mikapo mosusu . Petrona akutanaki na momeseno yango ntango azalaki mwana moke . 6 HEBRON Elikya na ye ezalaki ete Yehova , oyo alingi kosekwisa bakufi , akozongisa ye na bomoi . ​ — Misala 24 : 15 . □ Lolenge nini tokoki kopɛngola kozimbisama na mateya ya bademó ? Likanisi na yo ya Batatoli ya Yehova etongami likoló na makambo to na makambo mosusu ? Lisusu , Biblia ekoki kosalisa yo okolisa bizaleli malamu . Buku moko ( The Byzantin ) elobi ete mokonzi moko ya libota alakaki mokonzi yango ete “ akosala nyonso oyo alingi , ata soki abuki mibeko te , mpe akoboya kosala eloko moko oyo esepelisaki ye te . ” Soki ozali na kondima epai ya Yesu , ata soki likambo nini ekómeli yo , maloba ya Yesu epai ya Marta ntango ndeko na ye Lazare akufaki etaleli mpe yo : “ Ngai nazali lisekwa mpe bomoi . Azali na bokosi mpo na kosalisa ndeko yango amona makambo polele . Soki te , ntango bana bazali bilenge mpe mbala mosusu bazali kokutana na mikakatano , bakanisaka te ete baboti na bango bazali baninga oyo bakoki kosolola na bango . Soki obateli bolingo na yo mpo na nsango malamu , baoyo ozali koteya bakomona bolingo yango . Na esika ete ekokisama , ‘ bamitɔbɔli bango moko na mpasi mingi . ’ 37 : 32 , 36 . 7 , 8 . ( a ) Kozanga kokɔta na makambo ya politiki elimboli nini , mpe mpo na nini ? Mpe liteya nini tokoki kozwa na kondima na ye lelo oyo ? Ndenge moko mpe , ekoki kozala ete Saulo akutanaki na Bayuda oyo bayinaki Yesu mpe batɛmɛlaki mateya na ye . Lemaire alobi boye : “ Na Yelusaleme na boumeli ya mabota mibale liboso ya mobu 70 T.B . , ezalaki na bato soki 20 oyo bakokaki kobengama ‘ Yakobo / Yakobo , mwana ya Yozefe , ndeko ya Yesu . ’ ” Elobeli ya elimo ya Afrika Longola liloba ya Nzambe oyo ezali na Biblia , No . Biblia elobeli yango na 2 Petelo 3 : 7 - 10 , mpe ebakisi na vɛrsɛ 13 : “ Tozali kozela likoló ya sika mpe mabele ya sika oyo ezali kozela engebene elaka na ye , mpe na kati na yango boyengebene ekozala . ” Kozongisama ezali na ntina mpo na kobatela nzela mpe kobatela yango . Mbala mingi saláká yango . Bobele bongo , ntoma Petelo akomaki ete lokola “ mokili na ntango wana ebomamaki na mai , ” bobele bongo “ mokolo na kosambisama mpe na kobebisama na bato mabe ” ezali kosalema na mokili oyo . ​ — 2 Petelo 3 : 5 - 7 . Mokolo moko , Yesu ayebisaki mobali moko oyo asengelaki kobongola makambo oyo azalaki kotya na esika ya liboso ete asengeli komipesa mobimba na kosakola Bokonzi ya Nzambe . Liso oyo ezali kotɛngatɛnga ekoki kolɛmbisa mposa mabe na likambo oyo , kopesa libaku , moto akoki kosala pite mpe kobungisa ngɔlu ya Nzambe . ​ — Yakobo 1 : 14 , 15 . Basalaki kaka bongo . ” Yango wana , Paulo akebisi biso polele na likambo yango ! Tótalela kaka moko ya mikanda na yango ​ — Nzembo . Bato mosusu mpe balobaka ete Abalayama andimaki kosala bongo mpo alingaki mwana na ye te . Ntango Yehova akosala bongo , ekozala na ntango oyo ebongi . Ekoki nde kozala ete tobatelami na makanisi na biso ​ — na makambo oyo tozali kolikya kozwa na esika ya kozala na biloko oyo ekoki komonana ? Mbala mosusu nasengeli kolukaluka . ” Bomoi na ye ezalaki moko ya bambeka mpe ya botosi epai ya Nzambe . Yango wana , asalaka na boyokani na mitinda ya Nzambe . Makamwisi to bosolo ya Yesu ezali solo ? Na bantango mosusu , makambo oyo tokoki kosala te , na ndakisa kolɔngɔnɔ ya nzoto to bobange , ekoki kopekisa biso tókokisa makambo nyonso oyo motema na biso ezali na mposa ya kosalela Nzambe . Maloba ya Yesu “ soki botikali na kati ya liloba na ngai ” emonisi ete ezali na masɛngami to bandelo mpo na kosikolama na ye . Te , kaka Yoane Mobatisi nde abondelaki Tata na ye . Tósala lokola bamemi - nsango ya kimya ya Nzambe Masolo yango emonisaki ete botosi ya baklisto epai ya bakonzi ekoki kosalema te . Na yango , Yesu ‘ abomamaki na kati ya mosuni , kasi . . abikaki na elimo . ’ Baninga na ngai bazalaki bato ya bozwi mpe ya nguya mingi na mboka na biso . Bato mosusu oyo balingi kosala mosala bakoki te , mbala mosusu mpo na maladi , maladi , to bobange . YESU AZALAKI NTANGO AZALAKI KOSALA MPO NA BISO . ​ — MATAI 14 : 13 - 21 ; MARKO 8 : 1 - 9 ; YOANE 6 : 1 - 14 . Yehova abengaka bango mpe “ bato ” na ye mpe “ baponami . ” ​ — Yis . Maloba “ na ntango oyo ebongi ” na 1 Petelo 5 : 6 emonisi ntina ya koyika mpiko . Bakanisaka ete ekoki kobebisa kimya mpe bomoko na mokili oyo ekabwani . Mpo na etamboli na bango , toli nini ya Petelo Batatoli ya Yehova bazali kolanda ? Ya solo , lokola moklisto azali koyika mpiko na nzela ya bosembo , ezali na bambeka mosusu oyo esengeli kopesama . Na ndakisa , tótalela makambo oyo Nzambe akelá . ( Matai 24 : 14 ) Ntango tozali koyanola na mabondeli na biso , toyebi ete Nzambe azali elongo na biso . Soki tozali kosala makasi mpo na kokosa lisusu te , Nzambe akolimbisa mpe biso ! Na yango , nazalaki na ntango ya kokokisa mikumba na ngai ya sika . Nsima ya koyebisa basoda ya Loma oyo bazalaki kobundisa bango , emonani ete Bayuda ya Yelusaleme bazalaki kokanisa ete makambo ya mombongo ezalaki malamu sikoyo . Atako Nzambe atiki nzela na mabe na ntango ya kala , etikali moke ntango oyo akosukisa kozanga bosembo mpe mabe . Na buku na ye ( Holocaust Politics ) , profɛsɛrɛ John Roth akomaki boye : “ Soki bato mingi bakanisaka ete bizaleli na bango ezali na ntina mingi na ntango wana , ekoki mpe kozala nguba mpo na likama , nguba oyo atyelaka biso likebi mpe amipesi na mosala ya malamu oyo eleki malamu . ” Bikateli na biso ekoki mpe kobebisa bato mosusu . Bizaleli ya ndenge wana ekoki komonana mingi epai ya bilenge oyo bazali babola . Soki olingi kozwa mwa buku ya nkasa 32 Nzambe azali kosɛnga nini epai na biso ? , tindá yango na adrɛsi oyo ezali na lokasa 5 ya zulunalo oyo . Yango ekoki kosalisa yo okanisa makambo oyo ezali na kati ya makanisi na yo . 1 - 3 . ( a ) Makambo nini emonisi ntina ya ndakisa mibale ya Yesu ? Mpo na nini kosalela Yehova ezali lolenge ya bomoi oyo eleki malamu ? ( b ) Na bokeseni , eyano mokomoko ya Yesu emonisi nini ? Bato bazali komona makambo mpe makambo oyo Yesu ná bayekoli na ye balobaki ekomonisa “ mikolo ya nsuka . ” Mokolo mosusu nakanisaki ete nakɔtaki na molili makasi na midi . Soki mobalani moko azali kolona ezaleli ya elimo , boyokani yango ekoki kobonga . Lisusu , ndeko mwasi moko na lisangá abandaki koyekola Biblia na ngai pɔsɔ na pɔsɔ . Na yango , bakonzi ya Lingomba ya Bayuda mpe ya mangomba ya boklisto bazali kopesa foti mpo na kozanga boyebi ya nkombo oyo eleki monene . Mobali ya Elizabe azali mpe nkulutu na lisangá , mpe nazali na esengo ya kozala na bango , bana na bango , mpe bankɔkɔ na ngai minei oyo bazali kofanda pene na ngai na Preston , na Lancashire . Baboti baklisto bayebi ete atako bana bazali likabo ya motuya oyo euti na Nzambe , mpe likabo yango ezali na ntina mingi . Pɔsɔ misato nsima wana Banazi bakɔtaki na Pays - Bas , babimisaki mobeko moko ya kobomba Batatoli ya Yehova . Bandako ya Bokonzi ebandaki kosalema na Mexique mobimba . Ya solo , ntango ozali na mosala moko oyo osengeli kosala mpe ntango ezali kobima , okozala na esengo mingi . Azali moto ya mabe mpe ya pite . Baklisto ya Kolose bazingamaki na bopusi mabe ya makambo oyo mabéngamaki na lokuta nyonso boyebi . 24 : 42 . Na bokeseni na mabota mosusu ya Allemagne , ba Franc batikalaki bapakano . MPO na nini mobulu ya ekólo , koponapona mposo , koponapona , kokabola bato , mpe koboma bato ezali komonana mingi ? Na yango , moklisto asengeli komituna boye : Makambo yango ezali komonisa nini ? Meká komona moko na bikeke mitano liboso ya Klisto . Nini ekómisaka biso makasi ? “ Moto ya mawa ” afandi na makanisi ya mabe ​ — likanisi oyo ezali kosala ete mikolo na ye “ mabe , ” to ezanga ntina . Motángo : 6 176 000 Koboya kotonga bandako ezalaki kaka kobengana mikakatano na nsima . ( King James Version ) Kasi , toyanoli ete : ‘ Boye , tosengeli kondima nini ? Bato ya etúká bakanisaki ete bango nyonso bazalaki bazoba . Komipesa na mosala epesaka esengo ? 55 : 7 . Likanisi ya teokrasi na ntina na boyangeli ya mokili Kasi , Liloba ya Nzambe elobi polele ete : “ Nzambe andimi kosantisa bino , mpo bóboya pite ; mpo moto na moto ayeba ndenge ya kozwa mbɛki na ye moko na kosantisama mpe lokumu . ” ​ — 1 Batesaloniki 4 : 3 , 4 . Na yango , Tata azali Nzambe , Mwana azali Nzambe , mpe Mokonzi Mosantu azali Nzambe . Ya solo , ezala na maloba to na kozanga kokakatana , batombokelaki Nzambe na kolobáká ete ‘ azali na kondima te epai na basaleli na ye ’ mpe ezalaki na ntina te mpo na ye soki Yobo azalaki sembo to te . • Nini ekosalisa biso tólanda kondima mpe koyika mpiko ? Mpe elikya nini ezali mpo na bato oyo bazangi bosembo ? Na mikolo ya ebandeli , Nimerode , moto moko oyo azalaki kotonga engumba mpe “ mobomi - nyama monene na kati ya botɛmɛli ya Yehova . ” Paulo apesaki fungola na maloba na ye ya ntina mingi na ntina na Yesu Klisto : “ Akobombama malamumalamu na kati na ye ezali biloko nyonso ya motuya ya bwanya mpe ya boyebi . ” Okoki komituna mpo na nini lokola nazali mwana - mboka oyo atosaka mibeko , nakozala na bolɔkɔ mpo na koyebisa bato mosusu bindimeli na ngai oyo euti na Biblia mpe epai nayekolaki liboso nsango malamu ya Bokonzi ya Nzambe . Ya liboso , okoki kotánga masolo oyo elobeli mikakatano oyo okutanaki na yango . “ NAZALAKI ntango nyonso kolɔta mosala ya misionɛrɛ . Na ebandeli , tozalaki koyemba na mongongo makasi maloba . “ Bakonzi ya Yuda ” bazali kolobela baoyo bazali kokɛngɛla basaleli ya Nzambe . Ezali boni mpo na yo ? Osepelaka na balakisi ? Na lopango yango , ezalaki esika monene epai banganga basukolaki mabɔkɔ mpe makolo na bango liboso bákɔta na Esika mosantu . Kasi namonaki ete makanisi na ngai ezalaki kosangana . ’ ” Lelo oyo , Batatoli ya Yehova koleka 200 000 na ekólo yango . Na kati ya basaleli ya Nzambe , tozali na ndako , ata soki tokutani na esika nini . Na kati ya bato yango , tokoki kotánga bobola makasi mpe nzala makasi , ata mpe kozanga mbongo . Na ndenge yango , bato babɛlaka maladi lokola typhoïde , maladi ya motema , ata mpe cholera . “ Guru ” ayanolaki ete : “ Nzambe akopangwisa mpisoli nyonso . . mpe liwa ekozala lisusu te mpe mpasi ekozala te ! ” Kasi Noa azalaki moto ya solo , mpe bomoi na ye ezalaki pɛtɛɛ te . Kati na búku na ye Emotional Infidelity , M . Gary Neuman amonisi ntina moko mpo na yango . Azalaki kolobela bato oyo bazali pɛto na kati . Babiblia mosusu ya monɔkɔ ya Italien , oyo ezali na Biblia ya Bruciolien , ebimisamaki na Bakatolike mosusu . Baebele 11 : 6 esengeli kondimisa biso nini ? Ndenge moko mpe , soki tozali koluka kaka matomba na biso moko mpe tozali komipesa na Nzambe , biso mpe tokoki kozala na bomoi ya malamu na miso ya Nzambe . Lokola mbwa ya lingomba ezali na ntina ete bayengebene bákende na likoló mpe na lifelo , ezali na esika te mpo na paladiso awa na mabelé . Na ntango oyo ya nsuka , kobanda 1914 , bakristo mingi oyo batyami mafuta na elimo bakutanaki na makambo ya ndenge wana . Bazalaki Alisitalaka mpe Luka , mokomi ya Misala . ​ — Misala 27 : 1 , 2 . Kasi , zulunalo moko ( The Toronto Star ) epesaki biyano oyo elandi . ( a ) Likambo nini ya sika Nzambe apesaki na boyokani na mokano na ye ya ebandeli ? Nzokande , apesaki toli oyo : “ Bókɛngɛlaka mpo boyebi te mokolo nini Nkolo na bino akoya . . . Kasi , kondima na biso ekoki komekama ntango tozali biso moko , ndenge esalemaki ntango Yesu amekamaki na esobe . Time alobi boye : “ Kasi tozali mpenza na esengo te mpo na yango . Ya liboso , ndenge nini Liloba ya Nzambe esalisaka biso tókóma baministre ? Ekoki mpenza kosalema bongo ? ☞ Ntango ozali kosala mbeto , kamatá na mbeto moko , mpe simbá lobɔkɔ moko ntango okómi na mbeto . Mpo na Davidi , esika monene ya losambo ya Yehova ezalaki tabenakle na etumbelo ya kwivre na yango , oyo na boumeli ya boyangeli na ye ezalaki na Gibona , na nɔrdi ya Yelusaleme . Lokola azalaki liboso ya bankóto ya Bafilistia , likambo nini asengelaki kosala ? Atako mwasi wana ya bolingo abéngamaki “ Nkumu ” na Yehova ye moko , alingaki te ete básalela ye lokola mokonzi . Ntoma alobaki lisusu boye : “ Moto oyo azali kopusana epai ya Nzambe asengeli kondima ete azali mpe ete akómaka mopesi - mbano ya baoyo bazali koluka ye makasi . ” ​ — Baebele 11 : 6 . Wapi mwa makambo ya ntina mingi oyo baboti basengeli koteya bana na bango ? Mokanda ya Nzambe ezali kotinda bankulutu bábatela ebongiseli na ye pɛto . Makomami emonisi ete na mabaku mingi Nzambe asalelaki te makoki na ye ya koyeba makambo liboso . Tata oyo atombolaki libanga oyo eleki monene azalaki moto oyo alekaki makasi . Bakangami ya mabe , oyo mpo na ntina moko to mosusu bakoki kotɛlɛma te , batikali kaka nsima . ” Yango wana Yehova asambisaki ye moyengebene . “ Naboyaki koyoka esengo na motema na ngai te . ” ​ — Mosakoli 1 : 13 ; 2 : 10 . LISOLO YA BRAZILI Mwa moke liboso akufa , alobaki boye : “ Namoni ebongiseli ya Yehova ezali kokola na mwa ebandeli , ntango namipesaki na Nzambe na mbula ntuku mibale na misato na sanza ya Sɛtɛmbɛ 1900 , epai ya bato ya esengo na mokili mobimba oyo bazali kosakola solo na ye na molende . . . Yehova amonaki malamu koteya biso solo , mpe mbala mosusu apesaki biso mikumba minene na nzela ya ebongiseli na ye , to mpe mbala mosusu asalelaki biso mpo na kokokisa mokano na ye . Bato yango bazangi komikitisa , kasi mbala mingi basalelaka toli ya Biblia te mpo na kolinga bazalani na bango , mpamba te elimo na bango ekoki kolɛmbisa basusu na mayoki ya kozanga ntina mpe ya nsɔni . ​ — Matai 18 : 1 - 5 ; Yoane 13 : 34 , 35 . Kasi , banyama ya pɛto ebatelamaki mpenza te mpo na mokano ya bozalisi . Omituna boye : ‘ Nasalaka nini ? Wana ezali mituna oyo batata ya mabota bakoki kotalela na lolenge ya kotalela kolandana ya ebongiseli ya Teokrasi kati na libota . ​ — 1 Bakolinti 11 : 3 . Soki totye eloko moko ya motuya na wolo , tokoki kotya likebi mingi na mbɛki ya motuya oyo ezali na kati . Tokoki koyekola motema molai soki tomekoli ndenge oyo Yesu azalaki kotalela bayekoli na ye . Mosala ya Batatoli ya Yehova ezalaki mpe kokóla na Rwanda . Yango ezali solo na makambo mosusu koleka kolɔngɔnɔ ya nzoto . Philon alobaki ete Nzambe akoki koyeba te ete kobenga ye na nkombo na ye moko ekoki kosalema te . Kasi osalaki yango . Na bikólo mosusu oyo etondaki na Allemagne , na ndakisa France , Pays - Bas , mpe Suisse , Batatoli ya ngámbo nyonso mibale bakutanaki na likama monene ya kopesa bandeko na bango bandimi bilei ya elimo . Alobaki boye : “ Ezali Motatoli ná mwasi na ye mpe bana minei . ” Zwá biyano na mituna yango , mpe pesá vɛrsɛ oyo ezangi Biblia ( s ) . ( 1 ) Ezela , moto ya mayele , atángaki mpe Noa ná bana na ye ( Shem , Hama , mpe Japhete ) na libota ya Yisalaele . ​ — 1 Ntango 1 : 4 - 17 . Mateya wana ya Nzambe ekoteya biso ndenge ya kofanda na kimya na bato nyonso mpe na boyokani na esika oyo bafandi . Ndenge nini okoki komonisa ete ozali koyoka Yehova ? Ya solo , bamosusu kati na biso bamonaki ete Yehova azali kongɛnga na boumeli ya bambula mingi . Na ndenge yango , biso mpe tokobota mbuma ya malamu . Tángá Matai 24 : 3 - 14 mpe 2 Timote 3 : 1 - 5 mpo na komona makambo oyo emonisi ete ezali solo . Likambo mosusu ya ntina oyo tosengeli kobosana te ezali ntina ya mwasi malamu . Na yango , na sanza ya Yuli 1953 , nazalaki na masuwa oyo babengaki Géorgique , mpe nakendaki na New York . Bazali na kimya elongo na Nzambe . Kasi , na mbala oyo nazwaki ekateli ya kokóma na kimya ya makanisi oyo Biblia elaki . Panic akanisaki te ete etumba moko ya bateroriste esengelaki kopamela mpe ete lipata moko ya ngɛngɛ ebikaki na nzete . Makamwisi na ye ya koleisa bato 5 000 mpe bato 4 000 emonisi ete amibanzabanzaka mpo na bango mpe mokumba na ye . Bakakatanaki te kokende kotala Paulo na bolɔkɔ mpo na kobɔndisa ye mpe kolendisa ye na elimo . Mbala mingi bakonzi ya mangomba ya boklisto basalaka mpe bongo . Moto moko ya mayele na Grèce akomaki boye : “ Na mibeko ya Baroma , mwasi moko azalaki na lotomo te . Mpe ezali na likambo moko oyo ekoki kozala na litomba mingi koleka ? Kasi , nasepelaki na eteyelo mpe masano . Tozali komonisa ezaleli ya koyamba bapaya na mikili mosusu ? Pelowne andimaki kosalela liloba “ Yehova ” mpo eyebanaki malamu . Fabiana , moyekoli moko ya iniversite na Brésil , azalaki komibanzabanza mpo na makambo ya kozanga bosembo ya mokili . Na ndakisa , Ginger azali sikawa kosalelama lokola nkisi oyo epalangani mingi , mingimingi mpo na kopɛngola maladi . Na nsima , na litambwisi ya “ banzete minene ya boyengebene ” yango , na ndakisa , Ezela , mosakoli Hagai ná Zekalia , mpe Nganga - nzambe Monene Yosua , batongaki bisika oyo ebebaki . Lisolo oyo elandi ekolobela ndenge oyo okoki kosala ete libota na yo ezala na likama na mokili oyo etondi na mobulu . Yango ebandaki ntango nini ? Likambo nini mpenza ekoki kopesa esengo mpe esengo ? Buku moko ( A History of Political Theory ) elobi ete abundisaki “ kozanga boyebi mpe kozanga boyokani na bato ya politiki , oyo ezali elakeli mabe ya demokrasi . ” Alobi boye : “ Tii lelo oyo , nasalaka makasi nalinga makanisi na ye to nayina ye mpo aboma ngai . Akómaki koyekola Biblia elongo na mwana na ye ya mwasi . Ya solo , soki tozali kosepela na motema malamu ya Yehova mpe ngɔlu na ye , tokoyembela ye na molimo na biso mobimba . Yango wana , tokoki kokamwa te ete Yesu akutanaki na bakonzi ya mangomba ya Bayuda ya ntango na ye . Tótalela motema molai ya basakoli Na bantango mosusu , basalelaka televizyo mpo na kopalanganisa makambo oyo ebulunganisaka to mpe makambo oyo ezali kotungisa basaleli ya Yehova . Yesu asakolaki boye : “ Bino mpe , ntango bokomona makambo oyo ezali kosalema , boyebi ete bokonzi ya Nzambe ekómi pene . Na mayele nyonso , alobelaki mosala ya mobali na ye na ndenge ya mabe . ​ — Esetele 5 : 1 - 8 ; 7 : 1 , 2 ; 8 : 5 . Bapaya basalaka na “ mokili ” “ Tiká tópesa Nzambe mbeka ya lisanzoli ntango nyonso , elingi koloba , mbuma ya mbɛbu oyo ezali koyambola nkombo na ye . ” ​ — BAEBELE 13 : 15 . Nasepelaki mingi kosalela ye na motema mobimba . Masolo ya Biblia elobeli mpe makambo minene oyo esalemaki na ntango ya Baloma . Mpo akóma “ libanga ya mokonzi , ” asengelaki kosekwa . ​ — w17,12 , nk . Na 1991 , Mr . ná Mrs Lin babandaki koyekola Biblia na Batatoli ya Yehova . Ya mibale , bazalaki na mposa ya kimya ya makanisi . Nzokande , lelo oyo , bato ya siansi bazali kolimbola banzela ya sika . Na ntembe te , omonaki ete bato mingi batalelaka mbongwana na ndenge ya mabe . Mitema na biso etondi na botɔ́ndi mpo na lisungi ya bolingo ya lisangá na biso , mpamba te mosala na biso mokoki kosalema te . Na makambo oyo ateyaki , Yesu amonisaki bolingo ya Yehova mpo na basi . ( b ) Ndenge tolobeli yango , likama nini bilenge basengeli mpenza koboya ? ( b ) Lolenge nini kotambwisa boyekoli ya Biblia ekoki kopesa nzela na mosala ya esengo ? Toyebi ete boyebi ya solosolo ebandaka na makambo oyo Biblia elobi mpo na Yesu Klisto . * Soki totaleli mateya ya bapɛngwi ya mangomba ya boklisto , na ndakisa Bosato , mpe bokosi oyo emonisami na kosopa makila ya Crusades , tokoki kokamwa te ete Maimonides abimisaki lisusu ntembe te na ntina na Masiya ya Yesu . ​ — Matai 7 : 21 - 23 ; 2 Petelo 2 : 2 , 2 . Yango ekoki ata kosala ete okóma na mwa mpasi na nzoto . Ezalaki mokolo ya minei na mpokwa , mwa 31 Marsi , mpe Yesu akufaki mokolo ya mitano na nsima ya midi , 1 Aprili . Kasi ezali boni mpo na baoyo bakosekwa mpo na bomoi awa na mabelé lokola bato ? Nzokande , ezali komonisa mitindá ya Nzambe , makambo matali bomoto na ye oyo bobele bozalisi ekoki koteya te , mpe mokano na ye mpo na bato . Yesu azalaki na mokakatano te mpo na koboya likabo ya Satana ya makonzi nyonso ya mokili . ( b ) Ndenge nini Yehova atalelaki ntembe ya Satana na Edene ? Na yango , na sanza ya Febwali 1962 , na Mercador , na mbala oyo toyambaki Eric ná Hazel ntango bakómaki . Ntango bandeko ya lisangá basalaka oyo bakoki mpo na kosalisa bato ya maladi mpe mibange , bamonisaka ete bazali ‘ baninga ya solosolo oyo balingaka ntango nyonso , mpe bandeko oyo babotami mpo na ntango ya mpasi . ’ — Mas . Na oyo etali bindimeli ya mangomba , bato mingi bazali kokanisa ete na esika ya komeka kokanga ntina na yango , tosengeli kaka kondima yango . SCHRODER , oyo azali na Lisangani ya Mikóló - Bakambi ya Batatoli ya Yehova , asilisaki bomoi na ye awa na mabele na mokolo ya 8 Mársi 2006 . Lelo oyo Biblia ezali na minɔkɔ soki 2 400 . Atako yango ezali solo na lisolo moko ya kosambisa , tótalela ndenge oyo mosala na biso esalemaka . Molobi alendisaki bango báfanda mpe báyoka bango . Elenge moko alobi boye : “ Nazali kokeba ete nalata te makambo oyo ebendaka likebi na ngai . Mobulu na ye ? Kasi Wilson , oyo azali Motatoli ya Yehova , aboyaki koyiba . Bayekoli mingi ya Yesu babɛtaki libaku mpe balobaki ete : “ Maloba oyo ezali kotungisa ; nani akoki koyoka yango ? ” Bayisalaele oyo bazalaki na botɔ́ndi bapesaki bango nyonso mpo na kosunga losambo ya solo Nzokande , bayebi mwango ya libela mpo na maladi mpe liwa ezali epai na Nzambe , ye oyo “ akobikisa basi na yo nyonso . ” ​ — Nzembo 103 : 1 - 3 ; Emoniseli 21 : 1 - 5 ; 22 : 1 , 2 . Na liyangani moko oyo esalemaki na Luxembourg , moto moko oyo azalaki kopesa litatoli na boumeli ya mbula koleka 20 liboso ayaki kotala Magdalena . Likambo moko oyo esalemaki na ekeke ya 18 emonisi ete Moize akomaki Genese 1 : 1 na litambwisi ya elimo ya Nzambe Talá maloba “ Mwana te . ” Apesaki ye dolare mpe masanga ya makasi . Nkɔkɔ na ngai ya mwasi azalaki kobatela ngai na bomwana na ngai mpamba te baboti na ngai bazalaki kosala mosala butu na moi , bazalaki na elikya ya kobomba mbongo mingi mpo na kosomba ndako moko ya kitoko . Ɛɛ , yaká kosomba vinyo mpe miliki kozanga mbongo mpe kozanga ntalo . . . Theodore , oyo azalaki na mbula 27 , alobi boye : “ Na ntango wana , bato mingi bakutanaki na ekilípisi te , yango wana bayebaki mpenza te nini ezalaki kosalema . ( ‘ Eyokisaka ngai mawa mpenza ntango obosani ngai te . ’ ) Kutu , mobateli ya mpate azali kokoba “ tii ntango akomona yango . ” ​ — Luka 15 : 4 . Komikitisa ekoki kosalisa biso tózala na bomoi ya mindɔndɔ te na makambo ya Bokonzi Ndenge nini moto akoki kozwa makasi ya Nzambe ntango azali komiyoka ete alɛmbi to azali ye moko ? Kosala bongo elimbolaki ete na boumeli ya mwa bambula , Yehova asengelaki kotika baninga ya motema elongo na Mwana na ye ya bolingo na likoló . Maloba ya Grɛki elimboli liloba yango lokola “ mposa ya koyekola mpe kotalela likambo na bosembo . ” Likambo eleki malamu oyo tokoki kosala ezali ya kosakola Bokonzi mpe kokómisa bato bayekoli , kosalisa basusu bázwa lobiko . 1 / 1 Na ndakisa , na bamboka mosusu ya Afrika , ezalaka momeseno ya kopesa mbote ntango mokóló azali kotuna ye mpo na bolamu ya molongani na ye mpe ya bana na ye . Christine andimaka mpenza ete ezali bongo . Na siɛklɛ ya minei liboso ya ntango na biso ( L.T.B . ) , Isocrate , moto ya Atene , alobaki na esengo ndenge mimeseno ya Bagrɛki ezalaki kopalangana na mokili . 2 Bafalisai balukaki kokamwisa basusu na komonisáká boyengebene na bango . Ndenge nini tokoki kokima yango ? Kasi , tokoloba boni mpo na motuna ya mibale oyo tolobelaki na ebandeli ? Na maloba wana , mokomi moko ya anonymous amonisi polele ntina ya kopema . Tosengeli kosalela nini ? Bazali komiyoka ndenge nini ? Bolukiluki emonisi ete na mikili mingi , ezali na ntina mingi , kasi te mpo na bana - kelasi ya iniversite , kasi mpo na bato kosala misala mpe misala . Yo mpe okufá , ezala mwana , molongani , ndeko , moboti , to moninga ya motema ? Tokoki kopusana penepene na ye ? Longola bayekoli na ye nyonso , Yesu ayebaki malamu ezaleli mabe ya Zabolo . Kozanga boyebi epesaka motángi likoki ya kokanga ntina ya nkótá ya ebandeli mpe lolenge ya kokanisa . Mokomi moko alobaki boye : “ Moto ya lolendo azwaka litomba na makambo oyo akutaná na yango , moto ya bwanya na makambo ya bato mosusu . ” Na nsima , Yesu amonisaki ndakisa na ye moko : “ Se ndenge Mwana ya moto ayaki , básalela ye te , kasi mpo na kosalela mpe kopesa molimo na ye lisiko na esika ya bato mingi . ” ​ — Mat . Ndeko mobali moko moklisto alobi boye : “ Ntango nazalaki elenge , nazalaki kokende nokinoki na ndako , koloba na ngai ete nakokende mbangu na porte , mpe nakolongwa na ndako , mpe na elikya ete moto moko te akoyoka ngai to akomona ngai . . . Ntango nakɔtaki na Eteyelo ya mosala ya Teokrasi na 1983 , nakanisaki ete mokolo mosusu ekotambwisama na Navajo . Na yango , mpo na nini aboyaki kotosa Yehova ? Bitumba , nzala , koningana ya mabele , mpe kobeba ya bizaleli ya bato ekozala elembo ya makambo oyo Biblia elobi ete ezali “ mikolo ya nsuka . ” To moklisto moko akoki kokanisa makambo oyo ezalaki kotungisa bilenge na bambula ya 1950 . “ Nayebi mabunga na ngai ya kala , kasi nalukaka te kofanda na yango ” Na ntina na maloba na biso , Biblia eyebisi biso na Matai 12 : 34 , 35 ete : “ Lolemo ezali koloba na motema mobimba . Mingimingi tomonisaka ete tolingaka Nzambe mpe bazalani na biso soki tozali kosala mokano ya Nzambe mpe tozali koyebisa basusu “ boyebi ya Nzambe . ” ​ — Masese 2 : 1 - 5 . Ndenge AJOCAD amonisaki yango , mikanda ya Batatoli ya Yehova esalisi bato mingi ya Congolie . Banganga - mayele ya Calvin babimisaki myango oyo baministre ya République République du République du République du République Démocratique . Atako bongo , mitinda ya Biblia etaleli mimeseno ya bato . Na nsima , tosengeli mpenza koyeba sɛkɛlɛ ya esengo ya libota . Mpo na komonisa ete babongi na Klisto , bayekoli na ye basengelaki koyika mpiko na botyoli to mpe kosundola mabota na bango . Ayebaki ete nzoto na biso ya kozanga kokoka ekoki kosala biso mabe . Biteni ya papye ekweaki mbala na mbala na ndako na bango . Na nsima batunaki biso soki tolingi kosakola . 1 / 1 Mpo yango nde Yehova Nzambe ya Yisalaele alobaki ete , ‘ Monzoto monene ya farini ekolɛmba te , mpe nzete moke ya mafuta ekozanga te . ’ ” ​ — 1 Mik . Nazalaki mpenza kotyela yango likebi te , kasi na nsima nabandaki kolɛmba nzoto . Kasi , Makomami epesi malako mpo na lolenge nini ya lisalisi ya monganga endimami na baklisto ? Mokolo moko na ntɔngɔ , ndeko Lloyd Barry ayaki na ndako na biso mpo na kobima na mosala ya kosakola . Nini epekisaki elenge moyangeli alanda Yesu ? Makanisi ya Petelo na boyokani na Makomami esalisaki mpo na kondimisa ebele monene ete Yesu azalaki “ Nkolo mpe Klisto . ” “ Yehova ye moko apesaka bwanya ” Na ntango wana , nazalaki kosala mosala ya sekrɛtɛrɛ mpo na Milton Henschel , oyo asalaki elongo na ndeko Knorr na boumeli ya bambula mingi . ( a ) Matomba nini tokozwa soki tozali komanyola likoló na nguya ya Yehova ? Monɔkɔ na ngai ekotánga boyengebene na yo mokolo mobimba , lobiko na yo . ” Sikawa tozali na bankɔ́kɔ misato ​ — Jessica , Latisha , mpe Kalebe ​ — mpe tozali na esengo ya komona baboti na bango ete balingaka Yehova na mitema na bango ya boboto . Tata na ye mpe mama na ye basalelaki mitinda ya Biblia mpo na koteya ye mpe na maloba mpe na ndakisa , esalisaki mwana na bango akóma kolinga Yehova mpe kolinga bazalani na ye . Kasi moto ya kozanga kokoka akoki komonisa mayoki motindo wana ? Emonani ete kondima ya bato ezalaki na ntina mingi mpo na kozala ya Moize . Mpo na nini “ kolala mpɔngi te ” ya Yehova ezali na boyokani na nzete ya almond ? Na boumeli ya sanza minei , akendaki kaka na ekólo yango , atyaki mikanda koleka 6 000 na Afrika , na Lingelesi , mpe na Allemagne . Ntoma Paulo akomaki boye : “ Ntango ozwaki liloba ya Nzambe , oyo oyokaki epai na biso , ondimaki yango lokola liloba ya bato te , kasi , kaka ndenge liloba ya Nzambe ezali mpenza . ” Buku moko ( Reformiertes Forum ) ya ekólo Suisse elobi ete na Suisse , bato bazali kosɛnga Biblia te . Likambo yango esalemaki na Esambiselo monene ya Osaka . Nzokande , na kokokisama na yango ya elimo , Mombóto ya Abalayama ezalaki moto ya kokoka . Otosaka Yehova mpo ondimaka ete kosala makambo ezali malamu koleka nzela na yo ? Mai ya mpiɔ mpe ya malili ekoki te kobima na ngomba moko . Na nsima , toli esengeli kopesama na libaku mosusu , ekondima yango nokinoki . Mpo na komekameka , bakozonga epai na yo . ” ​ — Luka 6 : 38 . LISOLO YA ERNEST PANDACHUK Na lisolo oyo , tokoyekola ndenge oyo tokoki komonisa bolingo mpo na bazalani na biso . Ntango tozali komanyola masolo yango , botɔndi mpe bolingo na biso mpo na ye ekokola . ​ — Baloma 15 : 4 . Yango wana , babɛtaki Paulo ná Silasi fimbo mpe babwakaki bango na bolɔkɔ . Lokola basakoli ya Nzambe bapemamaki na nzela ya elimo na ye , tokoki kozala na kondima ete bilaka nyonso oyo ezali na Liloba na ye ekokokisama . Bakoki kokanisa ete bazwaki ekateli ya malamu , bakanisaki ete ekopekisa bango bápɛngwa na libala oyo ezangi bwanya . Tózwa ndakisa ya Asa , mokonzi ya Yuda . Ya solo , bolamu ya Yehova mpe banzela na ye ya sembo epesaka biso esengo ya ndenge wana oyo tokoki te kotika kolobela ye . Ndenge nini kosalela maloba ya Yesu ekoki kosalisa yo otikala na kati ya bolingo ya Nzambe ? Milende ya bato ya arkeoloji emonisi nini ? Yehova azali na nguya mingi koleka bato wana . Kasi yango ebimisaka mpasi te . Ekoki kozala bongo te ! Mpe matomba nini tokoki kozwa soki tozali na ntango te ? NA NTANGO ya kala , makambo ekoki kobebisa bokolɔngɔnɔ ya mabelé na biso . Tata na ye Lameke akufaki . Lisusu , Yesu ye moko apesaki ndakisa na kosaleláká basusu mpo na kozongela mosolo te . Mpe nazalaki na ntembe makasi mpo na mateya mingi ya lingomba . Ya solo , Paulo akomelaki bango mokanda moko ya makasi , kosaláká bongo “ na mpisoli mingi . ” Kopesa bato mbote mpe kosolola na bango Lokola tozali Batatoli ya Yehova , tozali mpenza komibanzabanza mpo na ebele ya mikakatano oyo ezali kosalema lelo oyo na mokili . Moize asalaki nini ? Ya solo : Bilenge nyonso batombokelaka mibeko ; ezali likambo oyo ekoki kosalema te mpo na bilenge . Mokolo moko , akabolaki babuku motoba , bazulunalo motoba , mwa babuku minei , mpe batrakte minei . Ndeko Arthur Winkler , oyo abɛlaki , azalaki na kati ya bato ya maladi , oyo asalaki mingi mpo mosala ekende liboso na Pays - Bas . Na nsima , na mbula wana , Allemagne ebandaki kobangisa Angleterre . BATO mingi ya siansi oyo bayekolaki molɔ́ngɔ́ mpe mabele na biso bamonaki bilembeteli oyo emonisi ete Mozalisi azali , ete Nzambe azali nsima na yango . Nsukansuka , naboyaki kozala elongo na bango na boumeli ya bambula mingi . Moto moko te asengelaki ‘ komizela ete moto mosusu akóma ndenge mosusu . ’ ( a ) Likambo nini ya kokamwa esalemaki eleki sikoyo mbula soki 3 000 ? d . ․ ․ ․ Soki alongaki , na ntembe te yango elingaki kozala liwa mpo na Salomo . Elobi boye : “ Bósepela na elikya . ” ​ — Yuda 4 , 16 ; Baloma 12 : 12 . ( Masese 18 : 10 ) Soki tozali kotosa mitinda yango , tokomonisa bwanya mpe bolingo na biso mpo na ye . “ Lisolo ya tuberculosis na boumeli ya mbula 30 oyo euti koleka ezali moko ya makambo ya mpasi mpe ya mpasi ​ — bolóngi ya bato ya siansi oyo bapesaki nzela mpo na kopɛngola mpe kosilisa maladi yango , mpe likambo ya mawa oyo epalangani mingi koleka . ” ​ — J . “ Etamboli malamu ya babalani yango ezali kolobelama kati na bato ya mboka . Mpo na bato mosusu , ezali bobele nsango ya nsɔ́mɔ . Lisusu , na boumeli ya mbula koleka 1 500 , Yehova atɛlɛmisaki libota ya Yisalaele ya motó makasi . ​ — Ezek 33 : 11 . Mokanda ya Danyele ezali mokanda oyo mosakoli moko ya Ebre akomaki na boumeli ya ekeke ya nsambo mpe ya motoba L.T.B . Ezalaki na Yizelele nde Mokonzi Ahaba , mokonzi ya bokonzi ya mabota zomi ya nɔrdi ya Yisraele na nsuka ya ekeke ya zomi liboso ya ntango na biso ( L.T.B . ) , atako mokonzi ya basoda azalaki kofanda na Samalia . Pene na bikeke mibale liboso ete Siruse akóma na nguya , Yehova Nzambe alobelaki ye na nkombo mpe asakolaki ete akozala moto oyo akolonga Babilone . Na yango , ntango tozali kotya Yehova na esika ya liboso na bomoi na biso , tozali komibongisa mpo na bomoi na mokili ya sika . ​ — Tángá Matai 6 : 19 - 21 . Mpamba te nzela ya moke epekisami na mibeko mpe mitindá ya Nzambe . Awa , liloba “ kondimisa ” elimboli “ kondimisama mpe kondimisama solo ya eloko moko . ” Mbala mingi , bato 30 to koleka oyo bazalaki kofanda pembeni ya Zimbabwe bazalaki koya mpe bazalaki kosala na bomoko elongo na Batatoli ya mboka yango . Bamisionɛrɛ ya Micronésie Mama azalaki mondimi bobele moko ya lingomba na libota na biso , mpe Biblia na ye ezalaki búku bobele moko kati na ndako na biso . Bandakisa oyo tokotalela ekoki kosalisa kaka bilenge te , kasi baklisto nyonso bálinga oyo azali na yango na elimo . Komá ndenge ozalaki komiyoka ntango ozali koloba , mpe molongani na yo asali mpe bongo . Soki tokutani na mikakatano , Yehova andimaka biso . Nakokaki te kolimbola mikapo ya Biblia epai na ye , kasi mosika te solo ya Biblia ekolaki kati na motema ya moto yango , mpe akólaki kino batisimo . Tosengeli kotya filme na makanisi na biso , kosala makasi mpo na kolongola bapiblisite ya mokili na meko oyo likoki ezali . Ekoki nde kozala ete mɔtɔ ya lifelo ezali elilingi ya kobomama nyonso , to kobomama ? Na yango , boyangeli ya bato mingi ekómaki esaleli oyo pápa akokaki kosalela mpo na koponela bakonzi mpe , soki esengeli , balongolaki yango . Abondelaki Nzambe asalisa ye . Ndenge moko mpe , nzete ya Noele ekozala lisusu te . Tosengeli komitungisa te ! Na yango , lokola na likei , mitungisi oyo eleki makasi etyami likoló na likambo moko te , mpe ngɔmbɛ ekobeba te . ‘ Yehova amonaka te ? Na siɛklɛ ya motoba ya ntango na biso ( T.B . ) , mabota ya Arab ezalaki kotumba Timgad na mabele mpe nsukansuka , na boumeli ya mbula koleka 1 000 . Moto moko te ! ​ — Yisaya 50 : 8 , 9 ; Baebele 4 : 15 , 16 . Swahili ( Lingala ) Nayebaki ete ndeko Bruski , oyo autaki na lisangá na biso na Chojnice , atindamaki na Stutthof , yango wana nazalaki koluka ye . Amosa ​ — Mosungi to mobandisi ya mibange ? Bankóto ya bilenge mibali mpe basi baklisto bazali kondima kotika kobala to bazali kopona kobota bana te , ata sikoyo . Maloba ya Yesu oyo ezali na Matai 10 : 16 ekoki koteya biso nini ? Nakotɛlɛma mpe nakokenda epai ya tata na ngai mpe nakoloba na ye ete : “ Tata , nasali lisumu na likoló mpe na yo ; nabongi lisusu kobengama mwana na yo te ; tiká ngai lokola moko ya bato na yo oyo basombami . ” Kutu , Biblia ezali na liloba ya nguya , to nsango ya Nzambe mpo na bato . Mama , mosuni , mpe mbuma ezalaki na motuya mingi mpo na babola . Yoele asakolaki boye : “ Mokolo ya Yehova ekómi pene ! ” Atako Yesu aboyaki kotosa mibeko ya Bafalisai , atosaki Mibeko ya Moize . ▪ Mokumba nini Nzambe apesi bato ? — Genese 1 : 28 ; 2 : 15 . Na ndakisa , tótalela bwanya ya mwana . ​ — Tángá Masese 30 : 24 , 25 . Azalaki mpenza na elimo . Na ntembe te , bato ya Kapadosi bazalaki lisusu na bomoi te na nzela moko ya ntina mingi . Pɔsɔ ntuku nsambo ya Danyele ezalaki se kobakisama . ” • Wapi mwa bandakisa ya Makomami oyo emonisi ete baklisto basengeli mpe basalisanaka ? Bandeko ya lisangá na biso ya sika bamiyokaka ete balingaka biso mpe bazali na mposa na biso . Samwele amonaki ete Saulo azalaki na makoki mingi , yango wana , mpe sikoyo elikya na ye ebebaki . Na 2003 , bokolɔngɔnɔ na ngai ya nzoto ememaki ngai na biro ya filiale ya Sydney , na Australie . Yango elingi nde koloba ete baklisto nyonso bakoki kokufa mpo na kondima na bango ? Ntango Petro amonaki ete azali moyekoli ya Yesu , azwaki ekateli nini ? Ya liboso , zwá mwa makomi oyo ezali na minɔkɔ yango mibale . Ezali pɛtɛɛ te kondimisa moto moko ya nguya ete banzela na ye ezali mabe mpe asengeli kobongola yango . Kosakola nsango malamu ya Bokonzi ezalaki na ntina mingi na mosala ya Yesu awa na mabele . Baboti na ngai bazalaki ntango nyonso kolobela koyangana na makita mbala na mbala . Na yango , elendiseli ya Yesu ezalaki mobeko ya makasi te . Bazalaki kolata bilamba ya ntalo mingi , bazalaki kofanda na ndako moko ya kitoko , mpe bazalaki na mombongo ya malamu . Moklisto moko oyo azalaki kosala mosala na ye na boumeli ya mbula koleka mwambe abandaki na papye moko na balabala . Bato mingi bakoki ata te kobenga bankɔkɔ na bango minene to koyebisa epai babotamaki mpe bakundamaki . Taleláká ntango nyonso lisalisi mpe litambwisi na ye . TOLI YA BIBLIA : “ Makanisi ekobatela yo , mpe bososoli ekobatela yo . ” ​ — Masese 2 : 11 . Yango ekoki kosala ete ozala likabo ya Yehova , ndenge ezalaki mpo na bato mosusu na ntango ya kala . Nsima ya mbula nkama ya bolukiluki mozindo likoló na ndɛkɛ , bato ya siansi bamemyaka bɔɔngɔ ya ndɛkɛ . Ntoma Paulo alobelaki eleko yango lokola “ mikolo ya nsuka , ” alobaki ete mikolo yango ekozala “ ntango moko ya mpasi mpenza . ” Soki magazini moko ya bilamba ezali na balangi mingi , tokoki kopona makambo oyo eleki malamu . Lelo oyo , tozali na makambo mingi te oyo etali bolɔzi monene , kasi tokoki mpenza koloba ete mpo na biso kokima oyo Yesu alobelaki ekozala na ndimbola moko te . Molobi amonisaki mpe ndenge Batatoli ya Yehova basombaki ba Columbia Heights 97 , esika ya kala ya Margaret Hotel , na balabala ya Betele ya ebandeli . Nzambe alingi ete basambeli na ye ‘ báboya pite . ’ Na nsima , bankulutu mosusu bapakolami basanganaki na bantoma mpo na kotambwisa makambo ya masangá . Biyano na mituna yango ekoki kosalisa biso tólona motema molai mpe tózala na kondima makasi , ata soki emonani ete Yehova azali koumela . Biblia , Liloba ya Nzambe , elaki bomoi ya seko na nse ya ezalela ya kokoka awa na mabelé . 21 Osengeli kofuta mpako ? Osilá kotalela bomoi na yo lokola nde oyebi solo te ? Yerusaleme ezalaki esika oyo “ bakiti ya bokonzi mpo na kosambisama efandi . ” Ndenge nini elimo santu ya Nzambe esalisaki bankulutu mosusu ya Yisalaele ya kala ? Mobali yango apusanaki penepene na Yesu mpe atunaki ye boye : “ Moteyi , na kosaláká nini nakozwa bomoi ya seko ? ” Kasi mateya yango esimbaki motema na ngai te . Na nsima , komipekisa esengeli kosalelama mpo na miso , makanisi , mayoki , mpe bizaleli ya moto . Ezalaka mpasi te Satana aboma bato oyo bandimaka te ete azali . 1 / 1 Alobi boye : “ Libɔndisi eutaka kaka na maloba na biso te , kasi mpe na makanisi na biso . Na ebandeli , Juliza azalaki na makanisi mabe mpo na bomoi na ye . Soki tobateli mitema na biso epai ya Yehova , tokozala na “ kimya ya Nzambe ” oyo eleki makanisi nyonso . ’ ​ — Bafilipi 4 : 6 , 7 . “ Esengo na baoyo bayebi bobola na bango ya elimo , mpo bokonzi ya likoló ezali ya bango . ” Mokano ya Nzambe ezali nini mpo na ntango na biso ? Mpo na nini Yesu atunaki mituna ? Basavoka bakɔtaki na mboka na bango , batongaki banzela mpe bandako ya kobomba biloko . Bilenge basi , oyo bakendaka mpe na kati ya ebele ya maseke mpe basapato , bamɛlaka mabɛlɛ ya bangɔmbɛ , batondisaka biloko na bango ya ntalo mingi . Liteya nini tokoki kozwa na ndenge oyo Yehova Nzambe asalaki liboso ya mikakatano ? NTANGO NINI , SAME PROBLEMS Oyo eleki nyonso , na nzela ya libondeli , okoki kotya motema na lisalisi ya Yehova mpe ya elimo santu na ye . Elongo na bandeko mosusu oyo bazali na Ndako ya Bokonzi , atako bazali na likoki te ya komona mpe koyoka lisolo , ekoki kozala na ntina moko te ya kobɛtisa libaku . ​ — Bafilipi 1 : 9 , 10 . Basalisi mpe bayekoli ya Biblia báyeba mpe báboya mateya mpe misala oyo eyokani te na Makomami . ​ — 1 / 1 , nkasa 8 , 9 . Lelo oyo , ndenge nini moto “ abongi mpo na bomoi ya seko ” azali kokola na elimo ? Amonisaki bwanya ya maloba yango na makambo oyo akomaki na nsima , ndenge 2 Bakolinti 6 : 14 - 18 elobi yango . Na ndakisa , omituna mituna oyo elandi . Lokola bazali basakoli ya lokuta , bango mpe bazali kolobela “ kimya , wana kimya ezali te . ” “ Kokanisa ete Mozalisi na biso , na bwanya mpe na nguya mingi , akokaki komibanzabanza mpo na ngai mpenza ” Yango ezali libɔndisi na ngai kati na mpasi na ngai , mpo ete liloba na yo ebatelaki ngai na bomoi . ” Na yango , Nzambe azalaki na ntina te ya kotyela bango motema . Yesu alingaki nde koloba ete bayekoli na ye basengeli kobuka mobeko mosantu ya Nzambe Mozwi - ya - Nguya - Nyonso ? Alobaki boye : “ Bilei ya mbalakaka ebikisaka mwana . Ntango mabelé ezali kobongwana , katikati ya mabele ekwei na molili . Bato nyonso oyo balingi koyeba Biblia basengeli koyeba ete “ bwanya monene ya Nzambe ” ekoki koyebana kaka na nzela ya nzela ya Yehova ya kosolola , moombo ya sembo mpe ya mayele . ​ — Yoane 6 : 68 . Olendisami na koyekola makambo mingi na ntina na Nzambe ya komikitisa oyo andimi ‘ kotika ’ mpo na kolendisa basambeli na ye na kozanga elikya ? Biblia elobi ete baoyo babalani bakozala na “ mpasi mpe mawa . ” Na makambo nyonso ya bomoi na biso mpe komekama ya kondima na biso , tokoki kobosana ete mikolo etikali ya kotánga . Yesu azalaki ntango nyonso na limemya epai ya bato mosusu . Salá makasi mpo na kokóma na mosala ya malamu , mpe kolɛmba te ntango mikakatano ebimi . Na États - Unis , bansoso 90 likoló na monkama ebimaka mpo na kolya mosuni na bango Na nsima , nsɔni ekoya ; kasi bwanya ezali na bato ya bopɔlɔ . ” ( Febwali 2008 , ebimeli ya Lifalanse ) Nakoki te koyebisa yo ete nasepelaka mingi kozwa lisolo oyo kaka na ntango oyo ebongi ! Soki ezali bongo , toyebi bamisionɛrɛ to baministre ya ntango nyonso oyo bazali kosala na mboka mopaya ? Liloba “ filozofi ” euti na liloba ya Grɛki oyo elimboli “ bolingo ya bato . ” Mpe na nsima , alingaki kolimbola ndenge azwaki nkombo na ye . Ntango akutanaki na masumu minene , andimaki mokumba mpe asɛngaki bolimbisi , alobaki boye : “ Nasaleli Yehova lisumu . ” ​ — 2 Samwele 12 : 13 ; Nzembo 51 : 4 , 9 , 10 . Mosika te , mokili oyo ezangi elikya Jennie , elenge moko ya Grande - Bretagne , alobi boye : “ Moko na makambo ya mabe koleka , ezalaki mpo na baninga na ngai ya kelasi bámona ngai nyonso oyo balataki , bazalaki komema sakosi ya buku moko ​ — nazalaki kotala esika oyo nazalaki kosala na eteyelo . ” Luka alobeli ndakisa monene ya bolingo ya Yesu . Misala 2 : 41 elobi boye : “ Baoyo bayambaki liloba na ye na motema moko bazwaki batisimo . ” Yango wana , tokoki kokamwa te ete Paulo akomelaki Bafilipi boye : “ Nazali na esengo mpe nazali kosepela elongo na bino nyonso . Ezali mpenza likama ete tólala mpɔngi na ngonga oyo ya nsuka ! Kolangwa masanga ememaka mikakatano mosusu , na ndakisa masanga , cirrhosis , mabota oyo ebebá , mpe makama ya mituka . Basantu ya lisangá ya boklisto bazali bafɛti ya “ kondimana ya sika . ” Eteni ya mibale : Dave Kingdon / Index Stock Photography ; vuatire : AP Photo / Martin Seppala • Mpo na nini tosengeli mpenza koyangana na makita pɔsɔ na pɔsɔ ? Atako bato mosusu bandimaka ete elimo , kasi molimo te , Biblia endimaka likanisi yango te . ▪ ‘ Tósilikela Yehova ’ te “ Miso na ye ezali kotambolatambola na mabele mobimba mpo na komonisa makasi na ye mpo na baoyo motema na bango ezali mobimba epai na ye . ” Talá ndenge Paulo amonisaki mayele ya Satana . Okosepela ete osalaki yango . Na makambo mingi oyo ezali kolela yo , ndenge nini okoki koboya kobosana makambo oyo ezali mpenza na ntina ? Kasi , tiká tótalela mwa makambo mosusu oyo ezali na kati ya mabele yango , mingimingi na sudi . Mpo na nini Yesu asalaki likamwisi yango ? [ Etanda / ​ Karte na lokasa 30 ] Yango nde lolenge moko oyo tokoki koboya kowangana bindimeli mpe kondima na biso . Elikya yango epesami na eteni ya nsuka ya mokanda ya Petelo , epai ntoma alobeli “ nsuka ya makambo nyonso . ” ​ — 1 Pe . Ezali mpenza na ntina mpo na Nzambe makambo oyo tondimaka mpe oyo tosalaka ? Eyano ezalaki te . Kasi , mbala mingi , ntango bandeko na biso basali biso mabe , tokoki kolimbisa na ndenge ya kolonga nkanda mpe tokoki kobosana likambo yango mpo na libela te . Asalisaki mwasi moko mokufeli - mobali na nkombo Carol . Koboma libala , kokabwana , konyokwama na makanisi , mpe kobebisa bana ekozala lisusu te . ​ — Yisaya 25 : 8 ; 65 : 17 . Ya solo , makambo makeseni . EXPERTS endimi ete tuberculose ( maladi ya ntolo ) ezali mokakatano monene na mokili mobimba oyo esɛngi kosilisa likambo yango na mokili mobimba . ( Masese 1 : 4 ) Ntango nabandaki kosala bongo , bakangami mosusu babandaki kosɛka ngai . Yebá mpasi yango . ALMASE Tozali libota ya esengo . Na yango , motema mawa ezali na boyokani na motema molai mpe motema molai . Baoyo basalaki bongo babongi kozwa longonya na bosembo nyonso . ​ — Basambisi 11 : 40 ; Nzembo 110 : 3 . Maloba yango esimbaki mpenza motema na ngai mpe nakɔtaki na mosala ya ntango nyonso na mokolo ya 1 Yuli 1957 . Ndenge nini tokoki kobakisa boyebi mpe bwanya na biso soki tozali komanyola Yesu ? ( b ) Bandakisa nini emonisi ete Yesu aponaki kosalela makambo mosusu ? Mpo na Yesu Klisto , yango elimboli kozwa epai ya Nzambe makoki mibale ​ — likoki ya kopesa bato etɛlɛmɛlo malamu na miso ya Yehova mpe nguya ya kopesa bomoi na kosekwisa bakufi . Boyebi na ye ya nsuka ya bozindo ya Yelusaleme mpe ya makambo oyo ezalaki koleka na esambiselo ya bokonzi emonisi ete mbala mosusu asakolaki bitumbu ya Yehova na mboka - mokonzi . ​ — Talá Sefania 1 : 8 - 11 . Nayekolaki mpe ete , lokola Biblia elobi yango , Nzambe akani ‘ koboma liwa libela na libela . ’ Mpe alobaki na bango ete : ‘ Ekeko mpe makomi ya nani ezali oyo ? ’ Yesu amonisaki mpenza motema mawa ya Tata na ye Abandaki koyekola Biblia na Batatoli ya Yehova mpe nsukansuka azwaki batisimo . Atako makambo mingi oyo Luka akomaki ekokani na lisolo ya Matai , bato 59 likoló na monkama bakeseni . Buku moko ( A History of Madagascar ) elobi ete “ motángo ya bato oyo bazwaki batisimo ebundaki na tribinale ya mokonzi , oyo bandimisaki mokonzi - mwasi ete mosala ya kosakola etondaki na ndingisa ya kokenda na Angleterre . ” Ezali mpe bongo mpo na bato mingi na mangomba ya boklisto lelo oyo . ( b ) Matomba nini tokozwa soki totaleli kondima ya Noa , mpe ndenge nini kondima na biso ekoki kozala lipamboli mpo na basusu ? Miso na biso ya mosuni ekoki te kotya makanisi na biso na makambo mibale . Bomoi na ngai ebongwani lokola na eleko ya molunge makasi . ” Elimo ya Nzambe ezali mosungi na biso Bisakweli ​ — makambo oyo ekomamaki liboso na oyo esengelaki kosalema na mikolo mizali koya . Kobosana te ndenge Yehova apambolaki milende na yo lelo oyo . Elanga ya krole ekobika ? Mpe Biblia esaleli liloba yango mpo na kolobela ezalela ya nokinoki ya mabelé , epai bandɛkɛ bazali kopumbwa mpe mipɛpɛ ezali kongala . ​ — Nzembo 78 : 26 ; Matai 6 : 26 . Nzokande , mingimingi tozalaki kosakola ndako na ndako mpe zingazinga ya Stockholm . Kasi , Abrahama abotamaki na mimeseno ya ndenge wana te . Tóboya masumu ya elimo Ya solo , maloba ya Yesu makoki kosalelama awa : “ Mbuma ya kobuka ezali monene , kasi basali bazali moke . Nzokande , Nzembo 121 : 5 elobi ete “ [ Yehova ] azali elili na yo na lobɔkɔ na yo ya mobali . ” Yango ezali komonisa bososoli na biso na ntina na ntango ya lisese ya Yesu , oyo ezali komonisa ntango bampate mpe bantaba bakosambisama . Na bantango mosusu , bankulutu balekisaka butu mobimba na kobondela mpo na etonga ya Nzambe to mpo na kosalisa bandeko na bango bandimi . Bakoki kobɔndisa biso mpe kosalisa biso na kosaleláká Liloba ya Nzambe mpe kobondela elongo na biso mpe mpo na biso . Akosikolama seko na lisumu mpe liwa mpo na bato na ye awa na mabele ! ​ — Ebr . Mpo na komonisa ete bato bakomeka mosuni na bango na mokili oyo ezangi kufa na nzela ya libala , Tatien akweisi yango makasi . Bwanya na ye lokola mobateli ya mpate esalisaki ye akamba libota ya Yisalaele na motema molai . “ Nani azali elongo na ngai ? Akomaki boye : “ Mbu ezalaki lokola pɔtɔpɔtɔ ya mɔtɔ , nakobosana ata mokolo moko te mokolo oyo moi ebɛtaka na mbu yango . Mwa búku Bomoi ya esengo ​ — Lolenge nini tokoki kozwa yango na nsuka ya mokolo ya mibale ya liyangani . Kasi , nsima ya mwa mikolo , okobanda koluka biloko na yo nyonso . Mpo na bango , solo ya Liloba ya Nzambe , nsango malamu ya Bokonzi ya Nzambe oyo ezali na nsé ya boyangeli ya Yesu Klisto , eleki mpenza makambo nyonso . Komibongisa mpo na makama Paragrafe 3 : Lokola bantoma ya Yesu bakufaki mpe batikali bapakolami awa na mabele bamonisamaki na baombo te , kasi na blé , baombo yango bazali elilingi malamu ya baanzelu . Mikrobe mingi oyo ezali na loposo ezali na mabɔkɔ . Mokanda ya mibale oyo Paulo akomelaki Timote emonisi ete Biblia ezali “ litomba mpo na koteya , kopamela , kosembola makambo . ” Lelo oyo , tokoki koloba nini mpo na likambo wana ya kokamwa oyo esalemaki na ntango ya kala ? Ya solo , ‘ makambo ya kala ekoleka . ’ Ya solo , mpo na bato oyo bateyamaki ete bazali bato ya mposo mosusu , esɛngaka milende mingi mpo na kolongola makanisi ya Satana oyo epemami . Ntango nazalaki koyekola makambo mingi ya siansi , nazalaki komona ete ezali mpasi kondima masapo ya Hindu mpe bonkɔkɔ , na ndakisa losambo ya banyama mpe bililingi . Nzokande , Satana Zabolo azali kobebisa bolingo ya libota yango , oyo esangisi mpe mposa ya kosepelisa bato oyo olingaka . Na nsima , tokotalela bandakisa mosusu ya Makomami oyo emonisi ndenge Yehova asalaki likambo oyo akanisaki te . Na ndakisa , talá vɛrsɛ 14 oyo elobi boye : “ Bozito ya wolo oyo eyaki na Salomo na mbula moko etɛlɛmaki na ntuku motoba na motoba ya wolo . ” Nsukansuka , nazwaki biyano na mituna oyo ezalaki kotungisa ngai banda kala . Na ndakisa , nsima ya kolimbola lisolo moko , bayekoli mosusu balobaki boye : ‘ Kotika te . Talá moto , kasi maladi te Bantoma mpe bayekoli ya Yesu basalelaki nkombo ya Nzambe na mikanda na bango oyo ekomamaki na litambwisi ya elimo santu ? Lolenge eleki malamu ezali ya koluka mpe kosalela toli ya Biblia , mpe mibali basengeli mpenza kosala yango . EMAIN SPIRITUALLY HEALTY Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli elobaki ete soki alingi , Yehova akoki kobebisa boninga na ye na biso . Mpo na nini tosengeli kobatela boyokani na biso na Yehova makasi ? Soki tokanisi ndenge Yehova asalisaki basaleli na ye ya sembo na ntango ya kala , kondima na biso mpe kotyela ye motema elendisaka biso . Mpo na koyeba makambo oyo akɔtisaki , akɔtisaki molɔngɔ́ 30 ya bavolimi na ye . Kasi , kosala bongo elingaki te koyanola na mituna ya bizaleli malamu oyo ebimaki . Ndeko mwasi moko moklisto , oyo tokobenga ye Alexandra , ayaki koyeba mbula zomi nsima ya batisimo na ye na mbula 16 . Ya solo , baninga wana ya kolendisa bazali na ntina ya kopesa Yehova matɔndi , ye oyo apesaka elimo na ye likoki ya kosala yango . ​ — Sefania 3 : 9 ; Baefese 3 : 20 , 21 . Wapi mwa bilembeteli ya nguya monene ya Yehova ? Ngomba moko monene 15 , 16 . ( a ) Nini emonisi ete bosembo ya Nzambe ezali mabe te ? Atako Mokonzi Salomo abandaki malamu , basi na ye balukaki kosalela banzambe ya lokuta na bobange na ye , mpe “ alandaki [ Yehova ] lokola tata na ye Davidi te . ” Na 1970 , mobali moko na nkombo Bernie Battleman , Motatoli ya Yehova moko ayaki kotala biso na ndako mpo na kosolola likambo moko oyo euti na Biblia . Likebisi mpo na koimaima Oma akufaki mpe pene na liwa , mpamba te mbala mingi azalaki kopesa ye bilei na Victory mpo na kopekisa mwana mwasi yango akufa nzala te . Bilenge baklisto mingi balobaka ete koyekola Biblia mbala na mbala ezali na ntina mingi mpo na kosalisa bango bándima solo . Na yango , ntango bamonaki makambo oyo Makomami elobi mpo na liteya ya lifelo mpe Bosato , bato mingi bakokaki kokesenisa solo na lokuta . Kasi , yango elingi koloba te ete elimo esalaka mpe ndenge moko na bato nyonso . Na ndakisa , asikolaki Bayisraele na boombo na Ezipito mpe apambolaki bango mingi . Atako tozali na bantina mingi ya kondima ete nsuka ya ebongiseli ya Satana ekómi pene , ekoki kozala mpasi kozela mokolo yango na motema molai . Lokola Etumba ya Mibale ya kala ezalaki lisusu te , bakonzi mingi ya Leta babimisaki bilikya mpo na kosalisa bato oyo bazalaki na mbongo mingi . Yilimia azalaki kosolola na Yehova Nzambe mbala na mbala , koyebisa ye mayoki na ye mpe kosɛnga ye makasi . Kasi , bandeko bakoki kolendisama ntango baboti bazali koteya bana na bango monɔkɔ na bango , oyo mbala mosusu bayebi minɔkɔ mibale mpe bazali na mimeseno mibale . ​ — 15 / 10 , nkasa 22 - 6 . Tótalela mwa ndambo ya bizaleli yango , elingi koloba bosembo , komipekisa , bosembo , mpe bolingo , mpe ndenge oyo bakoki kokómisa bomoi ya malamu koleka . Pesá moto yango nkombo . Momeseno ya ndenge wana ezali na ntina mingi te . Ndeko mobali moko apesaki ngai nkombo Smille du Royaume mpo nazalaki kosɛka ntango nazalaki koyoka nsɔni . Ntoma Yoane , oyo azwaki Emoniseli , alobaki boye : “ Nayokaki motángo ya bato oyo batyamaki elembo , nkama moko na ntuku minei na minei . ” Yoká moto ya sembo ! Oyo nde bomoi ya malamu koleka oyo ezangi bizaleli mabe motindo wana ! Kozala sembo elimboli te ete tozali bato ya kokoka , kasi emonisi ete tozali kosala makasi mpo na kosala mokano ya Yehova Nzambe . Bana basi wana mibale ya mbula 15 babimaki na tribinale moko ya mabe . Okoboya lisalisi na ye ? Ezali mobeko ya mokonzi . ” Chen alobi ete Daqin ezalaki liloba ya Chinois mpo na bokonzi ya Loma ) . Nzokande , ezali mpasi te koloba ete , “ Nabangaka Nzambe . ” Bakebisaki Bayisraele ete : “ Bókima eloko oyo emipesi mpo na kobebisama , mpo bózala na mposa ” mpe bózwa biloko mosusu na engumba . Soki mabunga ya mobalani mazali kobimisa mikakatano kati na libala , kosala ekobo ezali lolenge ya kosilisa yango te . ​ — Baebele 13 : 4 . Nzokande , kobanda na ekeke ya 12 T.B . , endimamaki ete ‘ Era ya bozalisi ’ ebandaki na mobu 3761 L.T.B . ( mpo na koloba solo , na mokolo ya 7 Ɔkɔtɔbɛ . ) “ Moto ya liboso azalaki kokebisa moto nyonso oyo aboyaki kotosa mikumba ya Bakatolike . • “ Makambo mozindo ya Nzambe ” ezali nini ? • Mpo na nini bampasi ezali mingi boye ? Abakisaki boye : “ Nayebi te moto ya sembo to oyo alingi kozala . ” Mpo na nini boyekoli ya libota ezalaka ntango mosusu mokakatano , mpe ekateli nini baboti basengeli kozala na yango ? Yehova azali Tata ya boboto oyo ateyaka biso , bana na ye , lolenge eleki malamu ya kozala na bomoi . Mbala mingi , bingumba ya kala ezalaki kotongama pembeni ya mai mingi , mpe Loma ezalaki te . Ya solo , Nzambe kaka moko oyo apesaki bikelamu wana nyonso ya zamba likoki ya kokɔta na masuwa akokaki kobatela bango na ezalela ya ndenge wana mpo na kobomama ya Mpela . “ Talá , okozwa zemi na libumu na yo mpe okobota mwana mobali , mpe okobenga nkombo na ye Yesu . Liloba yango ezali mpenza kokamwisa , ata mpe bapaya , na ntango wana ya mpasi ? Ezali boni mpo na Yehoshafate , mwana ya Asa ? Yango wana , mabele eleisaka bato koleka miliare mitano . Bingumba mingi ya Yuda mpe ya Galilai ezalaki na bangomba na esika ya kofanda na mabwaku oyo ezali na nse . Bayekolaki Biblia , mpe yango epesaki bango libaku ya koloba . Likambo moko ya ntina mingi ebimaki Lokola ozali mosaleli ya Yehova , ntango ozali komona mpamela mpe kotyola nkombo ya Nzambe , omoni te ete osengeli kosala oyo okoki kosala mpo na kokesenisa mabe ? Ntoma Yoane alobaki boye : “ Baoyo bazali kokoba kolanda Mwana - Mpate ata soki akei wapi . Na yango , okoki kozala na mposa ya komema Biblia na yo moko , to okoki kosɛnga Motatoli ya Yehova moko Biblia liboso ya makita . Nasalisaki mpe mwasi moko oyo mwana na ye ya mwasi akufaki na mobulu . Kasi , nabangaki mingi na boye ete atako nazalaki na yango liboso na ngai , nazalaki kobanga te komona makambo oyo nazalaki kotánga ! ” Kasi , ndenge moko na bakristo oyo batyami mafuta na elimo , Nzambe nde abongi na yo . ( Tángá Nzembo 37 : 5 . ) Kobanda 1918 tii 1920 , bato soki milio 50 ya Espagne bakufaki . Nzokande , kati na bato misato oyo bandimaka makamwisi , ezali na basi misato oyo balobaka ete bazwaki nsango ya Virgin . Bibongiseli nini Yehova azwi mpo na basaleli na ye ? Na ntembe te , likita yango emonisaki makambo mingi oyo basaleli ya Nzambe basengelaki kosala na boyokani makasi na kondimana ya Mibeko . Ezali na maloba soki 15 000 ya Latin oyo ezali na bokatikati , na ndakisa “ masini ya mabaya ” ( dishwasher ) . Ndenge nini baboti ya sika bakoki komesana na mwa basanza ya liboso ntango mwana oyo abotami sika azali kosɛnga likebi na bango nyonso ? Mwa moke liboso , bakonzi yango balongaki kokweisa Yesu Klisto lokola motɛmɛli mpe babomamaki lokola mosali - mabe . 1 / 1 Kasi , basengelaki koyeba Nzambe malamumalamu mpe mokano na ye mpo na bato . Lisoló na bango limonisami na bolingo ? Lelo oyo , baklisto bapakolami bazali kokoba kosala lokola moombo ya sembo mpe ya mayele oyo na nzela ya Lisangani ya Mikóló - Bakambi , bazali kopesa bilei ya elimo na ntango oyo ebongi . Ya mibale , tosengeli kosala makasi mpo na kolendisa “ ekanganeli ya kimya . ” Yango epalangani mingi , mpe emonanaka na mitindo ndenge na ndenge . Balobaka ete yango ezali “ ezaleli oyo moto azalaka na yango ntango azali naino elenge mpo amimona lokola eloko oyo bato mosusu batyelaka ye likebi . ” Kasi Yehu akangamaki makasi mpo na ye ! 15 : 14 , 15 . Tángá makambo oyo basengeli koloba . Kasi , amekaki kutu te ! Likambo oyo emonanaki ete ezalaki likambo ya ntina mingi mpo na bayangani nyonso ezalaki lisukulu moko ya ntina mingi oyo bandeko ya Niuée , bandeko basi , mpe bana bazalaki koyemba nzembo mpe kobina kotonga Ndako ya Bokonzi . Yehova Nzambe alongaki basaleli na ye na ntango ya kala Yesu atalelaki likambo moko ya mabe , azalaki koyoka mawa mingi na motema na bango Mpo na nini tosengeli kokoba kosalela “ mopanga ya elimo ” na mayele ? Kasi , nini ezali sɛkɛlɛ ya kozala na esengo na ntango wana ? Elikya malamu mpo na mokakatano na yo moko ezali kosalisa bato mosusu na misala . Salomo alobi boye : “ Moto ya gɔigɔi azali na mposa ya eloko moko te , kasi molimo na ye ezali na eloko te . ” Na kotalela likambo yango , tokoki koloba ete Yehova azali mpenza moyambi ya kokoka na makambo mingi . Nzokande , ezaleli ya boboto ya euphorie ebimisaka bato mingi oyo bamelaka likaya mpo bámona mbala na mbala mayoki na bango . Na yango , bato bakokaki kolikya ete mapamboli oyo Yehova akopesa bomoi ekotonda lokola ebale oyo ekozonga na tempelo . Biblia elobi boye : “ Bófungola mitema na bino na mokili mobimba . ” Ezali mpenza na ntina kosala ndai . ” ( b ) Koyeba makambo nini esalisaka biso tóyeba Baroma 5 : 12 ? Mpo na koyeba ntina oyo okoki ntango mosusu kobungisa maloba na yo , meká kosala makambo oyo elandi . Wana ozali kotalela bilembeteli mpe kondima na yo ezali kokóla , okondimisama ete ntango ozali kotánga Biblia , ozali koyoka Mozalisi ye moko . Kotika ete mpo na kozwa likámá mpe nguya ya bopusi ya baninga , mpe makámá makoki kozala monene . ” Soki tozali kobatela bosembo na biso , tokoki kozala na elikya ete boyokani na biso na Yehova ekobeba te , ata soki tozali na ezaleli ya kozanga kokoka , ata soki tozali na maladi ya ndenge nini . Kasi , ekozala malamu tólanda kaka mposa nyonso oyo ekoki kopesa biso mposa ya koyeba makambo ? Ya solo , tótalela likabo yango lokola ebongiseli ya Yehova . Mokolo na mokolo bazali kopalanganisa makanisi ya bapakano mpo na kolendisa pite , likaya , mpe lolenge mosusu ya bizaleli mabe . amperɛrɛ ya Loma abikisaki Zenobie , mpe yango epesaki ye mbano na ndenge alongaki Loma na mobu 274 T.B . Russell ná baninga na ye . Ntango matata ebimi , Yehova asali nokinoki mpo na kosilisa makama ya mabe oyo esalemaki . Na 1916 , ndeko Russell akufaki . Mosala yango esalemaka malamu , ndenge masolo oyo euti na Équateur emonisi yango . Kaka na ntango yango , bakonzi ya engumba Munda , na esanga ya Nouvelle - Géorgie , bapesaki lisangá ya Batatoli ya Yehova esika moko na katikati ya engumba . Yango wana , na 1994 , nakómaki mobongisi - nzela na Moe . Ezali na bato ya ntango na biso oyo bazali mpenza kotosa Lilako Lileki Malamu ? Makambo nyonso wana ezali lokuta mpe ezali bokosi . . . Elimo ya ndenge wana ezali mpenza likama . Akamwaki mingi ntango babalani yango basololaki na ye na monɔkɔ na ye moko . Ntango moninga yango ayanolaki na porte , elenge mwasi yango alobaki boye : “ Nayebi ete lokola mama na ngai akómaki Motatoli , okolinga ye te . Ya solo , azali “ Ye oyo atyaki [ mabele ] na makasi , oyo azalisaki yango mpamba te , oyo asalaki yango mpo bato báfanda wana . ” Yoele 2 : 10 emonisi ete mayoyo mingi ezali lokola lipata oyo ekoki kolongola moi , sanza , mpe minzoto . Ya solo , ezali mpasi te kolaka kimya na esika ya kokokisa yango . Nzambe azali elongo na biso . Paulo ná Silasi bakɔtaki bolɔkɔ na Filipi , kasi na katikati ya butu , koningana monene ya mabele efungwamaki na bolɔkɔ . Soki ozali na boyebi ya liboso ya mpɛpɔ moko oyo ezali koya , okoki kosala likambo moko oyo ekoki kobikisa bomoi na yo . Kosala mobembo na mai monene esalisaki Paulo akokisa mokumba oyo Nzambe apesaki ye lokola “ ntoma epai ya bikólo . ” ​ — Baloma 11 : 13 . Mingimingi asalaki yango na nzela ya Liloba na ye , epai mokomi ya nzembo alobaki na elikya nyonso ete : ‘ Soki tata na ngai mpe mama na ngai batikaki ngai , Yehova ye moko akolɔkɔta ngai . ’ ​ — Nzembo 27 : 10 . Na ndenge oyo Yehova asalá makambo , tondimisami ete mokano na ye ezalaki ete mokili yango ya bapaya ekóma ndako na biso . ▪ Liteya ya Bosato elimbolaka yango , atako ezali na makambo ndenge na ndenge : “ Bato misato ya Nzambe ( Tata , Mwana , Mosantu ) , moto na moto alobaki ete azali libela na libela , moto na moto alobaki ete azali Mozwi - ya - Nguya - Nyonso , moto na moto alobaki ete azali Nzambe , moto na moto alobaki ete azali Nzambe , mpe azali elongo . ” Lisusu , ekoki kozala na bantango mosusu ete esengeli kobongola losambo na kati ya libota mpo na likambo mosusu ya elimo . To mbala mosusu ezalaki na ntango oyo mobalani na yo akufaki . Alingaki koyeba lolenge nini nazalaki kolónga liwa ya Lucía mpe alobaki ete tosalisaka bamama mosusu na makambo motindo wana . Tobotamaka na . . . Yesu “ ayokaki mawa ” mpo na ebele ya bato “ mpamba te balɛmbaki mpe babwakamaki lokola bampate bazangi mobateli . ” Yango wana , ntango esengeli kopesa disipilini , baoyo bazali na bokonzi basengeli ntango nyonso kosala yango na mokano ya kosembola . Bampate bakozwa “ bomoi ya seko . ” Ntoma Paulo akomaki boye : “ Biloko nyonso epɛtolami na makila na kolanda Mibeko , mpe soki makila esopani bolimbisi te . ” ​ — Baebele 9 : 22 . Mpamba te banzete oyo Yoane atyaki ezali banzete ya nsolo kitoko . Buku moko ( Encyclopaedia Judaica ) elobi boye : “ Makambo oyo ekokani na bolingo ya Nzambe mpo na Yisalaele mpo na bolingo ya mobali mpo na mwasi na ye ekoki kosalema kaka na mboka oyo basi bazalaki komemya basi . ” Basangani mingi bayaki nsima ya makita mpe basimbaki mabɔkɔ mpe balobaki ete bazali na boyokani makasi elongo na biso ​ — ete libota lizali na esika monene . Ntango tozali kosala bongo , tózala na ekateli ya kozela Yehova mpo na kosilisa mikakatano nyonso . ​ — Mika 7 : 7 . LOKASA 18 • NZEMBO : 124 , 20 Mpo na komonisa makoki na ye moko , Tyndale abongolaki Makomami mpo na kondimama na Tunstallalles , moko ya mikanda ya Isocrate , makomi ya mpasi . Ya solo , na libaku wana mpe , na lombangu nyonso , bato ya sembo babikisaki bomoi ya sembo . Azali elongo na yo ntango nyonso oyo ozali kokangama na ye . ( a ) Na Yoane 10 : 1 - 18 , ndenge nini Yesu amonisaki boyokani na ye na bayekoli na ye ? Nazali na botɔndi mingi na ndenge elimo na ye ezali na mposa te ya bililingi mpo na kosimba ngai . ” Balapolo emonisi ete kosalisa na ndenge wana ezali likambo ya malamu . Likanisi yango etindaki bango bálanda bomoi oyo ekeseni na oyo ya mokili . Nani azali na makoki ya koyangela bato ? Nandimi ete moko na bantina oyo losambo ya solo ezali kokola nokinoki na Mexique ezali ete mabota nyonso esanganaka na losambo ya solo . Tokotalela mpe oyo bato oyo bazali na kati ya solo na boumeli ya bambula mingi bakoki kosala mpo na kolongola bomoto ya kala . Lelo oyo , Batatoli bazali koleka 4 600 mpe masangá 56 na Turin . Yesu Klisto asakolaki kobomama ya engumba yango , mpe asakolaki makambo oyo ekosalema liboso , na ndakisa bitumba , nzala , koningana ya mabele , mpe kotyola mibeko . Likanisi wana ya elilingi emonisi bosantu ya libondeli . Biloko yango nyonso emonisaka ete Yehova azali Mozalisi na biso mpe emonisaka bizaleli na ye , na ndakisa nguya , bwanya , mpe bolingo . Bokóli : Pɔ́sɔ na pɔ́sɔ , miniti 45 pɔ́sɔ na pɔ́sɔ . Bato ya nguya bandimaka likambo yango mpe basalaka yango . ” Na yango , nabombaki mikanda oyo elimbolaka Biblia ngai moko mpe nabimaki , mbala mosusu mpo na kotɛka ye mwa biloko oyo nasalaki . Ntango ozali koyoka lisukúlu moko ya Biblia to na likita , salá makasi ete okabola makanisi ya ntina mingi . Ya solo , okoki kosala yango mpo Liloba ya Nzambe ekokokisama ntango nyonso . Ndenge oyo moto azali na bomoi atyaka ye na ngámbo moko to mosusu . Talá masolo “ Mekolá kondima na bango ” na Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli ya 1 Yanuali 2008 . Kasi Emoniseli 11 : 7 - 12 elobeli likambo oyo esalemaki na 1919 , mwa etuluku moke ya bandeko bapakolami oyo bazali kokamba basaleli ya Nzambe . Ezalaki na bato mosusu oyo bazalaki kokanisa mingi makanisi na bango moko mpe bazalaki kutu kotɛmɛla bokonzi ya Paulo . Makambo yango mpe makambo mosusu ezalaki kosalisa biso na butu wana . Satana azali na politiki , mombongo , lingomba , mpe kominanola na mokili mobimba . Kasi , mbala mingi tokoki komonisa bolingo na makambo mikemike . Bandeko mosusu ya lisangá basepelaka kosalisa bango ‘ bákende liboso tii na kokɔmela . ’ □ Lolenge nini baklisto bapakolami ya mikolo na biso bamonisaki ete bazali na elimo ya Eliya ? Na vɛrsɛ yango , ntoma Paulo azalaki kolendisa biso tósala makasi mpo na kolongola bolɛmbu nyonso ya elimo oyo ekoki kokómela biso , mpe mokano ya kosala makambo oyo esengeli mpo na kobongisa yango . Bakitani na bango nyonso bakonyokwama mpo na lisumu oyo basangolaki , kozanga kokoka mpe liwa . Na ndakisa , lolenge nini ya bomoi tokoki koloba na ntina na ntango mwana moko na Afrika asengeli koyebisa monganga moko epai na bato 2 569 , nzokande mwana moko na Mpótó azali kosala yango bobele na 289 ? NDENGE BIBLIA EBONGOLI NGAI : Na ntango wana , nakutanaki na Batatoli ya Yehova . Na ndakisa , moto oyo azali mondimi te azali mpenza na mokumba ya kokangama na elimo , to moklisto azali na molende te mpo na koyekola Biblia , koboya koyangana na makita , mpe kosakola mbala na mbala ? ( b ) Banani bazali koyangela mokili , mpe ndenge nini bayekoli ya Yesu basengeli kotalela mokili ? Bososoli ya Abele na elimo mpe Kaina ayebaki yango te ezalaki bokeseni bobele moko te kati na bandeko wana . Bato mosusu bakanisaki ete bapolisi basimbaki kura yango , mpe babimisaki biloko oyo emonanaka . Bato mingi oyo bandimaka te ete Biblia endimaka liteya oyo elobaka ete bikelamu ya bomoi eutá na bikelamu ya bomoi oyo eyebani te mpe na makanisi te . Mpe ezali na makambo mosusu ! Ekoki kozala ete yo mpe omonaki makasi oyo eutaka na lisalisi ya Nzambe na mosala ya kosakola . Mapamboli nini bato oyo bazali kondima pole bazali kozwa ? Mikakatano ya mikolo na biso Wana azalaki kofanda na esobe , Davidi , oyo na nsima akómaki mokonzi ya Yisalaele , elongo na bato na ye babatelaki etonga oyo ezalaki ya mobali ya Abigaili , Nabala . Na mokili mobimba ya Espagnol , ayebanaki lokola motambwisi ya liboso . Tosalaka mpe makasi mpo na kosalisa basusu bákóma na kondima makasi . Elimo ya moto esengeli te kozala makanisi ya mbindo . Kasi , ozali kaka na libaku monene oyo mokomoko na biso akoki kozwa sikoyo : kosakola nsango malamu mpe komema nkombo ya Nzambe . Mpe toyebi ete Yesu akosambisa bato na kolanda ndenge oyo basalelaki bakristo oyo batyami mafuta na elimo oyo bazali naino awa na mabele . 35 : 3 ​ — Na esika nini Yosiya amemaki Sanduku mosantu na tempelo ? • Mpo na nini kopusana penepene na Yehova ezali likambo ya lisɛki te ? Satana alendisaka bizaleli na ye ya mabe . Akomaki kati na búku na ye Imkokufa ya molimo to Lisekwa ya bakufi ete : “ Ezali na bokeseni monene kati na elikya ya lisekwa ya bakufi mpe bindimeli ya Bagreke oyo elobaka ete molimo ekufaka te . . . Kasi , tokoki mpenza kolongola moko ya biloko yango ; moko te kati na biso asengeli kozala na elikya te . Kasi , basaleli ya Nzambe bayebi ete makambo yango ezali mpo na mwa ntango . Nsukansuka , nayekolaki ntina oyo Nzambe atiki bampasi ezala . Likambo nini tosengeli kobosana te ? Soki ozwi batisimo sika , okoki koyekola makambo mingi epai ya baoyo bazali kosakola banda bambula mingi . Ezalaki na likambo moko te ya koloba . Alendisaki bango bátika te mpe alobaki boye : “ Ezali na likambo moko te oyo ekoki kobebisa bosembo na biso soki tozali na Yehova na ngámbo na biso . ” Ekoki kozala ete oyokaki mawa ntango oyokaki ete Seminar alobaki ete maloba oyo Yesu alobaki na ntina na bato 82 likoló na monkama ( 82 % ) ya maloba oyo alobaki na Yesu ezalaki na maloba te . Na yango , bilenge basaleli ya Yehova bamonaka ete esɛngaka mpenza milende mpo na kopɛngola yango mpe kondima likanisi ya Nzambe . 1 / 1 Nakómaki mobongisi - nzela na engumba Cinderford , na Gloucestershire , mpe na nsima na Haverfordwest mpe na Carmarin , na etúká ya Wales . “ Na nsima , ntango nazalaki kokende kotala bandako na balabala , namonaki libota oyo ezalaki kofanda na makolo na bango ya liboso . “ Na nsima , nakómaki kosepela na bizaleli ya Yehova , mingimingi motema mawa na ye , oyo mbala mingi nazalaki kobondela . Ayanolaki ete : “ Ezali bongo te . Moto moko te asepelaka na “ mikolo ya mpasi ” ya bobange . ; Wilburn , R . Nsima ya kotánga buku yango , alobaki na ye ete : ‘ Lingomba oyo ezali eloko oyo nasengeli kotala . ’ Tozwaki ekateli ya kotimola libulu moko monene , kotya yango , mpe komema mai mpo na kotondisa yango . Ndakisa ya Klisto ezali na ntina mingi mpo na bankulutu na lisangá ? Osengeli komekola elimo wana ya komipimela . Emonani polele ete kozala ya bakonzi ezali na nguya nyonso ete ekólo moko oyo ebengami Yisraele ekɔta na mokili ya Kanana mpe ememaki yango . Yango ekamwisaki monganga . Soki ezali bongo mpo na yo , ekozala malamu mpe otalela yango na ndenge oyo okoki kosala yango . NDENGE ya bomoi ya mpasi mpe ya mpasi ekómaki mpo na Matsepang ! Kasi liboso likambo yango esalema , makambo mosusu esengeli kosalema na kolanda ntango mpe bileko ya Yehova . Bwanya oyo euti na likoló epesaka biso mpe motema mawa . Abakisaki boye : ‘ Longola yango , makambo oyo Satana akutanaki na yango na nsima . ’ Toyebi ete kaka ye moko nde apesaka bomoi ya seko . ​ — Luka 12 : 4 , 5 . Ndenge emonisami , nsango moko ekosalema ete “ mwasi ná mobali bapesi mwasi yango likabo . ” Mwasi akoki kososola lokótá mpe kosalela yango kati na libota , kasi akokaki te kosalela yango mpo na kosolola elongo na mobali nyonso . Na bambula oyo euti koleka , Mabota Masangani masili kolónga mikakatano ya mikili mingi . Kutu , mokonzi ya malamu asalaka makambo oyo asakolaka . Atako babikaki te na makambo nyonso oyo lisumu na bango ebimisaki , bomoi na bango ebikaki . Rehoboame , mwana ya Mokonzi Salomo , akanisaki te lisese wana ya ntina mingi na bomoi na ye . Mpo na kotya mosala na ye epai ya Nzambe na esika ya liboso , Yesu alukaki matomba na ye moko te .