Mar@@ ĩ@@ ĩtwa mamwe thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ macenj@@ etio . Jehova nĩrĩo rĩĩtwa rĩa Ngai ta ũrĩa rĩ@@ guũr@@ ĩtio thĩinĩ wa Bibilia . Bibilia yugaga ũũ : “ Ngoro ya mwana ĩ@@ tha@@ ĩk@@ anĩtio na ũrimũ . ” © 20@@ 16 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ( Rora rungu rwa MOR@@ UT@@ ANI MA BIBILIA > MACOKIO MA CIŨRIA CIA BIBILIA ) Ĩ@@ c@@ abĩtwo ĩrĩ gĩcunjĩ kĩa wĩra wa thĩ yothe wa kũruta andũ Bibilia ũrĩa ũtwar@@ ithagio na mbere nĩ mĩhothi ya kwĩyendera . Nĩguo ũrute mĩhothi , no ũhing@@ ũre jw.org / ki . O tiga harĩa h@@ onanĩtio ũndũ ũngĩ - rĩ , Maandĩko marĩa mothe monanĩtio thĩinĩ moimĩte harĩ The Bible in Gi@@ kũ@@ yũ , na New World Translation in K@@ ik@@ u@@ y@@ u ( Mathayo – Kũguũrĩrio ) . “ Ũr@@ itũ ũrĩ ngoro ya mũndũ ũtũmaga ĩ@@ in@@ ame , ĩndĩ kwar@@ ĩrio wega nĩ gũkena gũtũmaga ĩk@@ ene . ” ( Thoma 1 Akorintho 15 : 58 . ) D@@ orok@@ asi “ aat@@ ũire arutaga mawĩra mega , na ak@@ aheanaga indo cia gũtugana . ” Tũkwarĩrĩria ũhoro ũrĩkũ thĩinĩ wa ithomo rĩrĩ , na nĩkĩ ? ( b ) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ ? ( Thoma Thimo 3 : 5 , 6 . ) ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ tũkwarĩrĩria thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkaarĩrĩria thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? ( Kĩam . ( Thoma Ahibirania 11 : 24 - 27 . ) ( b ) Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire gĩk@@ aarĩrĩria ũndũ ũrĩkũ ? “ Nĩ ũndũ Ũhoro wa Ngai wĩ muoyo , na wĩ na ũhoti . ” — AHIB . ( Thoma Mathayo 24 : 37 - 39 . ) ( Thoma 2 Akorintho 1 : 3 , 4 . ) ( Thoma Tito 2 : 3 - 5 . ) ( Thoma Aroma 7 : 21 - 23 . ) ( Thoma Isaia 63 : 11 - 14 . ) ( Thoma Thaburi 1 : 1 - 3 . ) Jesu oigire ũũ : “ Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũũka kũrĩ niĩ at@@ agucĩrĩirio nĩ Ithe witũ ũrĩa wandekirie . ” ( Thoma Aroma 7 : 21 - 25 . ) ( Thoma 2 Petero 2 : 5 . ) ( Thoma Isaia 48 : 17 , 18 . ) ( Thoma Aefeso 4 : 1 - 3 . ) Rĩ@@ c@@ abĩtwo nĩ Aira a Jehova no rĩu nĩ rĩ@@ tig@@ ĩte gũcabwo . Hihi nĩ ũth@@ omete na kinyi icunjĩ cia ica ikuhĩ cia Mũrangĩri ? ( Thoma Ahibirania 13 : 7 , 17 . ) Nĩ wega gũtũma ir@@ ũa rĩr@@ onania atĩ mĩhothi ĩyo ĩrĩ na mĩhaka . Na tondũ mawatho ma mabũrũri na ma kũruta igooti nĩ matiganĩte , harĩ bata kwaranĩria na mũndũ ũĩ wega ũhoro wa watho na igooti ũtan@@ athuura njĩra ĩrĩa njega ya kũho@@ tha . Nyũmba na Mĩ@@ gũnda : Nyũmba na mĩgũnda ĩngĩ@@ end@@ io ĩrĩa ĩ@@ heanagwo kũrĩ rũhonge rũ@@ na rũhũthagĩrũo nĩ Aira a Jehova , hihi irĩ iheo cia ĩmwe kwa ĩmwe kana , angĩkorũo nĩ nyũmba ya gũikara , no marĩk@@ anĩre atĩ mũ@@ heani egũthiĩ na mbere gũikara thĩinĩ wayo hĩndĩ yothe ĩrĩa e@@ gũkorũo muoyo . Marũa ma Kwĩ@@ ga@@ ya na Ũr@@ amati ( W@@ ill@@ s and Tru@@ sts ) : Indo kana mbeca no ciĩ@@ hok@@ erũo rũhonge rũhũthagĩrũo nĩ Aira a Jehova kũgerera marũa ma kĩĩwatho ma kwĩ@@ ga@@ ya kana kũgweta atĩ rũhonge rũu nĩruo rũk@@ aag@@ unĩka nĩ ngir@@ im@@ iti ya ũr@@ amati . O ta ũrĩa ciugo “ mũbango wa kũruta mĩhothi ” ironania - rĩ , mĩhothi ya mĩthemba ĩyo nĩ ĩ@@ bataraga mĩbango harĩ mũ@@ heani . Ta rora kana no ũhote gũcokia ciũria ici : ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? ( Thoma Ahibirania 11 : 17 - 19 . ) Thĩinĩ wa Bibilia , irĩma no ir@@ ũgam@@ ĩrĩre mothamaki , kana thirikari . ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? ( Thoma Aefeso 5 : 15 , 16 . ) Na inyuĩ maithe - rĩ , tig@@ agai kũr@@ akaria ciana cianyu , mũtig@@ atũme igĩe na kĩny@@ iria . ” Nĩguo wone ũhoro makĩria rora gĩcunjĩ gĩa 3 kĩa ibuku rĩrĩ , Bibilia Ĩrutanaga Atĩa Kũna ? rĩrĩa rĩcabĩtwo nĩ Aira a Jehova Aamerire ũũ : “ Nĩ ũndũ ũcio , thi@@ ĩi mũg@@ atũme andũ a ndũrĩrĩ ciothe matuĩke arutwo akwa , . . . na atĩrĩrĩ , niĩ ndĩ hamwe na inyuĩ mĩthenya yothe , o nginya ithirĩro rĩa mahinda maya . ” ( Thoma 2 Timotheo 1 : 7 . ) Nĩguo wone ũhoro makĩria , thoma gĩcunjĩ gĩa 8 kĩa ibuku rĩrĩ , Bibilia ĩrutanaga atĩa kũna ? , rĩrĩa rĩcabĩtwo nĩ Aira a Jehova ( Thoma 1 The@@ s@@ sal@@ on@@ ians 5 : 1 - 6 . ) O ũrĩa wendete Wee , nĩ@@ wĩkagwo gũkũ thĩ , o ta ũrĩa wĩkagwo kũu Igũrũ . ” ( Thoma Luka 21 : 1 - 4 . ) ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? ( Thoma 1 Akorintho 10 : 13 . ) ( Thoma 1 Akorintho 6 : 9 - 11 . ) Hingo ĩo arĩa marĩ Judea nĩ@@ mor@@ ĩre irĩma - inĩ ; nao arĩa marĩ itũũra thĩinĩ , nĩ@@ mo@@ in@@ ĩke me@@ thiĩre ; nao arĩa magakorũo marĩ mĩgũnda - inĩ matikar@@ ĩt@@ onye . ” Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkaar@@ ĩrĩrio gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Niĩ Jehova nĩ niĩ ng@@ eka ũndũ ũcio narua ihinda rĩaguo rĩakinya . ” ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ rĩu tũkwarĩrĩria ? ( Thoma Luka 10 : 29 - 37 . ) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? ( Thoma Kũguũrĩrio 14 : 6 , 7 . ) ( Thoma 1 Athesalonike 2 : 13 . ) No rĩrĩ , athĩni akam@@ atu@@ agĩra cira na ũthingu , nao arĩa ahoreri a gũkũ thĩ amar@@ ũ@@ ĩrĩre na kĩhooto . ” Nĩguo wone ũhoro makĩria thoma gĩcunjĩ gĩa 10 kĩa ibuku rĩrĩ , rĩrĩa rĩcabĩtwo nĩ Aira a Jehova ‘ Arĩa athingu nĩo makagaya thĩ , na gũtũũra mamĩt@@ ũũre o nginya tene . ’ — Thaburi 37 : 29 . “ Wĩtĩkio nĩguo ũmeny@@ ithanagia atĩ maũndũ marĩa mer@@ ĩgĩrĩirũo nĩ ma ma . ” ​ — AHIB . Jesu oigire ũũ : “ Kũrĩa ũtonga waku ũrĩ , nĩkuo ngoro yaku nayo ĩkoragwo ĩrĩ . ” Angĩkorũo nĩ wekire ũguo , ũcio nĩ ũndũ mwega . “ Gũkena no kĩrĩndĩ kĩrĩa Jehova arĩ we Ngai wakĩo . ” — THAB . Tũk@@ aarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? ( Thoma Jakubu 5 : ​ 14 - 16 . ) ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Aandĩkire ũũ : “ Niĩ ny@@ umanĩte na mwĩrĩ , ng@@ end@@ io mehia - inĩ . Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire gĩk@@ aarĩrĩria ũndũ ũrĩkũ ? Mũt@@ ingĩhota gũtungatĩra Ngai o na ũtonga . ” ( Thoma Ahibirania 10 : ​ 24 , 25 . ) ( Thoma 2 Akorintho 8 : ​ 13 - ​ 15 . ) Ĩndĩ , “ Nuhu aarĩ mũndũ mũthingu , na ningĩ aarĩ mũkinyanĩru mari@@ ika - inĩ ma ihinda rĩu rĩake ; . . . nĩ@@ aat@@ ũire e mũth@@ iritũ wa Ngai . ” — Kĩam . Thimo 14 : 15 yugaga ũũ : “ Mũndũ ũtarĩ mũũgĩ etĩkagia ũndũ o wothe , ĩndĩ mũndũ mũbarĩrĩri nĩ@@ ameny@@ agĩrĩra harĩa e@@ gũthi@@ ĩra . ” Maũndũ marĩa mek@@ ĩkĩte nĩ monanĩtie ũma wa ciugo ici cia Bibilia : “ Atĩrĩrĩ , wee Jehova , nĩ@@ njũĩ atĩ gũtirĩ mũndũ wa gũkũ thĩ ũngĩhota gwĩth@@ ondekera mĩthiĩre yake we mwene , o na kana ar@@ ũng@@ ĩrĩrie makinya make njĩra - inĩ ĩrĩa y@@ erek@@ ereire . ” Nĩ gũkorũo icoki rĩakwa nĩ rĩ@@ ny@@ oroku , o na mũrigo wakwa nĩ mũhũthũ . ” Na rĩrĩ , kũngĩt@@ uĩka atĩ riitho rĩaku rĩa ũrĩo nĩ rĩa gũ@@ kũhĩng@@ ithia , rĩk@@ ũũre , ũrĩte . ” NĨ ATĨA ŨNG@@ Ĩ T@@ ŨNGĨ@@ ĨRUT@@ A KUUMA BIBILIA - INĨ ? Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata mũno gũthiĩ na mbere kwendana ta ariũ a nyina ũmwe ? Nĩ kĩĩ gĩatũmire Paulo aandĩk@@ ĩre Akristiano Ahibirania marũa ? ( Thoma Ahibirania 10 : ​ 36 - 39 . ) Twagĩrĩirũo nĩ gwĩciria na ũritũ ũhoro wa ibuku rĩa Ahibirania nĩkĩ ? Rĩandĩko rĩa mwaka ũyũ nĩ rĩrĩkũ , na nĩkĩ nĩ rĩagĩrĩire ? Mũhari ũcio nĩguo rĩandĩko rĩa mwaka ũyũ . Akristiano a ma mat@@ aũkagĩrũo atĩa nĩ ciugo kwendana ta ariũ a nyina ũmwe ? ( a ) Gĩtũmi kĩrĩa kĩnene gĩa kwendana ta ariũ a nyina ũmwe nĩ kĩrĩkũ ? ( b ) Heana gĩtũmi kĩngĩ kĩrĩa kĩronania bata wa gwĩkĩra wendo witũ hinya . Jesu nĩ aatarĩirie ũrĩa ihinda rĩu rĩngĩ@@ akorirũo rĩrĩ iritũ . Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ gwĩka ihinda - inĩ rĩrĩ thĩna ũrĩa mũnene ũtan@@ ambĩrĩria ? ( a ) Nĩ mĩeke ĩrĩkũ tũrĩ nayo ya kuonania atĩ nĩ twend@@ anĩte ta ariũ a nyina ũmwe ? ( b ) Heana ngerekano cia kuonania atĩ andũ a Jehova nĩ mend@@ anĩte ta ariũ a nyina ũmwe . Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩonania atĩ nĩ ‘ tũrar@@ irikana arĩa marĩ njera ’ ? “ R@@ irik@@ an@@ agai arĩa marĩ njera . ” “ Rekei kĩhiko kĩ@@ heagwo gĩtĩo nĩ andũ othe . ” Kũ@@ iganĩra gũteithagia mũndũ atĩa kuonania wendo wa Gĩkristiano ? ‘ Ig@@ an@@ agĩrai nĩ indo iria mũrĩ nacio . ’ Gũkorũo na “ ũmĩrĩru mũnene ” gũtũteithagia atĩa kwendana ta ariũ a nyina ũmwe ? Tũngĩka atĩa nĩguo twĩkĩre hinya wendo witũ wa Gĩkristiano kwerekera athuri a kĩũngano ? “ R@@ irik@@ an@@ agai arĩa matongoragia . ” Tũngĩhota atĩa gũthiĩ na mbere kuonania makĩria atĩ nĩ twend@@ anĩte ta ariũ a nyina ũmwe ? Wendo wa Kristo ũtũtindĩkaga gwĩka atĩa ? Wendo wa Ngai ũtũtindĩkaga atĩa kwenda aarĩ na ariũ a Ithe witũ ? W@@ oh@@ anĩri wa Ngai wagĩrĩirũo gũtũtindĩka nĩkĩ kuoh@@ agĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ ? 1 , 2 . ( a ) ‘ Kĩheo kĩa Ngai kĩrĩa gũtarĩ ciugo ingĩt@@ aarĩria ũrĩa gĩtariĩ ’ kĩh@@ utĩtie maũndũ marĩkũ ? ( Thoma 2 Akorintho 1 : 20 . ) 3 , 4 . ( a ) Ũ@@ iguaga atĩa rĩrĩa wa@@ heo kĩheo ? ( b ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ kĩheo kĩa mwanya kĩngĩtũma ũgar@@ ũrĩre mũtũũrĩre waku ? Kĩheo kĩa Ngai gĩa ũkũũri nĩ kĩa bata makĩria gũkĩra kĩheo kĩngĩ o gĩothe nĩkĩ ? ( a ) Nĩ irathimo irĩkũ cia Jehova wĩriragĩria mũno ? ( b ) G@@ weta maũndũ matatũ marĩa wendo wa Ngai ũtũtindĩkaga gwĩka . Wendo wa Kristo ũtũmaga tũigue atĩa , na ũtũtindĩkaga gwĩka atĩa ? ( Thoma 2 Akorintho 5 : ​ 14 , 15 . ) Nake ũrĩa wothe ũny@@ endete nĩ arĩ@@ end@@ agwo nĩ Awa , na niĩ nĩ ndĩrĩ@@ mwendaga na ng@@ emeny@@ ithania wega harĩ we . ” ​ — Joh . 14 : 21 ; 1 Joh . 5 : 3 . Nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria ihinda - inĩ rĩrĩ rĩa Kĩririkano na macokio ma cio mangĩt@@ ũt@@ indĩka gwĩka atĩa ? ( Thoma 1 Timotheo 2 : ​ 9 , 10 . ) ( a ) Wendo witũ harĩ Jehova na Jesu ũtũteithagia atĩa wĩra - inĩ wa kũhunjia ? ( b ) Wendo witũ ũngĩt@@ ũt@@ indĩka atĩa gũteithia arĩa angĩ kĩũngano - inĩ ? Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩ wendo wa Ngai ũr@@ ĩtũt@@ indĩkaga gwĩka ? Jesu aaigire kĩonereria kĩrĩkũ harĩ kwenda andũ ? Hihi no ũteithie mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ mũkũrũ ũtungata - inĩ ? Ũngĩka atĩa nĩguo won@@ ie arĩa angĩ kĩũngano - inĩ atĩ nĩ ũm@@ endete ? ( Thoma Luka 14 : 12 - 14 . ) 16 , 17 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ngerekano ya Jesu ĩgiĩ mũthamaki na ngombo ? ( b ) Thutha wa gwĩcũrania ũhoro wa ngerekano ĩyo ya Jesu - rĩ , ũtuĩte gwĩka atĩa ? Wendo wa Ngai wateithirie mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe atĩa gũkirĩrĩria kwaga gũkinyanĩra kwa mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ ? Nĩ ndĩriragĩria gũk@@ an@@ am@@ uona arĩ mũkinyanĩru . ” Ũ@@ gũtindĩkwo gwĩka atĩa nĩ ‘ kĩheo kĩrĩa Ngai atũheete kĩrĩa gũtarĩ ciugo ingĩt@@ aarĩria ũrĩa gĩtariĩ ’ ? [ 1 ] ( kĩbungo gĩa 18 ) Mar@@ ĩ@@ ĩtwa thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ macenj@@ etio . Nĩ maũndũ marĩkũ maatũmire mũthenya wa Pentekoste ũkorũo ũrĩ wa mwanya , na maũndũ macio ma@@ ahingirie atĩa ũndũ ũrĩa warathĩtwo ? ( a ) Twagĩrĩirũo gũkenio nĩ maũndũ marĩa meekĩkire hĩndĩ ya Pentekoste nĩkĩ ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ wa bata ũngĩkorũo wek@@ ĩkĩte mũthenya o ta ũcio mĩaka mĩingĩ mbere ĩyo ? Tũmenyaga atĩa atĩ arĩa ma@@ it@@ agĩrĩrio maguta ma@@ it@@ agĩrĩrio na njĩra itiganĩte ? Nĩ kĩĩ Akristiano othe aitĩrĩrie maguta mamũk@@ agĩra , na ũndũ ũcio ũ@@ mahutagia atĩa ? Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta ekũbatara gwĩka atĩa nĩguo agaath@@ iĩ igũrũ ? Petero aataarĩirie ũndũ ũcio ũũ : “ Nĩ ũndũ ũcio ariũ a Ithe witũ - rĩ , mw@@ ĩrut@@ anĩr@@ iei mũno nĩguo mũr@@ ũmie ũhoro wanyu wa gwĩtwo o na gũth@@ uur@@ ũo , tondũ mũngĩ@@ thiĩ na mbere gwĩka maũndũ macio , gũtirĩ hĩndĩ mũga@@ ato@@ orio . Na njĩra ĩyo nĩ mũk@@ aagĩa na kĩrathimo kĩnene gĩa gũtonya thĩinĩ wa Ũthamaki wa tene na tene wa Mwathani na Mũhonokia witũ Jesu Kristo . ” 8 , 9 . ( a ) Nĩkĩ nĩ ũndũ mũritũ andũ aingĩ gũtaũkĩrũo biũ nĩ ũrĩa gũthiaga mũndũ agĩ@@ itĩrĩrio maguta ? ( b ) Mũndũ amenyaga atĩa atĩ arĩ na rĩĩtana rĩa gũthiĩ igũrũ ? Aamerire ũũ : “ Mũti@@ aamũ@@ kĩrire roho wa ũkombo wa gũtũma mwĩ@@ tig@@ agĩre rĩngĩ , no m@@ wamũ@@ kĩrire roho wa kũmũtu@@ a ariũ , roho o ũrĩa ũtũmaga twan@@ ĩrĩre tũk@@ oiga : “ Ab@@ ba , Baba ! ” Roho guo mwene nĩ ũrutaga ũira hamwe na roho witũ atĩ tũrĩ ciana cia Ngai . ” Rĩandĩko rĩa 1 Johana 2 : 27 rĩonanagia atĩa rĩk@@ iuga atĩ Akristiano aitĩrĩrie maguta matir@@ abatara mũndũ ũngĩ wa kũmaruta ? Nĩ kĩũria kĩrĩkũ Mũkristiano mũitĩrĩrie maguta angĩ@@ ĩyũria , no nĩ ũndũ ũrĩkũ at@@ akoragwo na nganja naguo ? Mwĩcirĩrie wa Mũkristiano a@@ itĩrĩrio maguta ũcenj@@ agia atĩa , na nĩ kĩĩ gĩtũmaga ũcenj@@ ie ? Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ Akristiano acio nĩ meriragĩria gũkua ? Nĩ maũndũ marĩkũ mat@@ onanagia atĩ mũndũ nĩ mũitĩrĩrie maguta ? Tũmenyaga atĩa atĩ ti arĩa othe matongoragio nĩ roho wa Ngai makoragwo na rĩĩtana rĩa gũthiĩ igũrũ ? 17 , 18 . ( a ) Andũ aingĩ a Jehova makoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ ? Ũrathi wa Zekaria 8 : 23 ũr@@ ahinga atĩa ? 1 , 2 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova o@@ oigĩte nĩ ũk@@ aah@@ anĩka mahinda - inĩ maya tũratũũra ? ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria ? Nĩkĩ tũtingĩhota kũmenya biũ arĩa magaakorũo itari - inĩ rĩa arĩa 144,000 ? Nĩ mũkaana ũrĩkũ Akristiano aitĩrĩrie maguta magĩrĩirũo nĩ gwĩcũrania na ũritũ , na nĩkĩ ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ Akristiano aitĩrĩrie maguta mater@@ ĩgagĩrĩra , na nĩkĩ ? Twagĩrĩirũo gũkorũo na mawoni marĩkũ harĩ Mũkristiano ũrĩ@@ aga mũgate na ak@@ anyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano ? ( Rora ithandũkũ “ Wendo ‘ Nd@@ ũrĩ R@@ ũtũr@@ ĩko . ’ ” ) Jesu eerire arutwo ake ũũ : “ Iny@@ u@@ othe mũrĩ a Ithe ũmwe . ” Tũngĩonania gĩtĩo atĩa harĩ arĩa aitĩrĩrie maguta ? Nĩ ũgwati ũrĩkũ tũngĩĩthema tũngĩaga ‘ kwĩy@@ end@@ ith@@ ĩrĩria harĩ andũ amwe ’ ? Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gũtangĩka nĩ ũndũ wa wongerereku wa arĩa marĩaga mũgate na makanyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano ? “ Jehova nĩ oĩ arĩa ake . ” Bibilia yugaga atĩa ũhoro - inĩ wĩgiĩ mũigana wa Akristiano aitĩrĩrie maguta arĩa magaakorũo gũkũ thĩ thĩna ũrĩa mũnene ũkĩ@@ ambĩrĩria ? Nĩ maũndũ marĩkũ tũrabatara kũmenya megiĩ arĩa 144,000 ma@@ thuur@@ ĩtwo nĩ Jehova ? Hĩndĩ ya karine ya mbere Jehova aahũthĩrire o Akristiano anini tu aitĩrĩrie maguta kwandĩka Maandĩko ma Kĩngiriki ma Gĩkristiano . ũtũmaga tũku@@ hĩrĩrie Ngai na tũg@@ akuhĩrĩria andũ arĩa angĩ ? O na gũtuĩka Jehova nĩwe Mwathani Ũrĩa Mũnene - rĩ , akoretwo akĩnyita ũgeni araika na andũ meke atĩa ? Nĩ wĩra ũrĩkũ wa bata Jehova aaheire Jesu ? Jehova aaheire Adamu wĩra ũrĩkũ na nĩkĩ ? Kwa ngerekano nĩ aaheire Adamu wĩra wa gũtua nyamũ marĩĩtwa . Nĩ na njĩra irĩkũ andũ amwe maar@@ utith@@ anirie wĩra na Ngai harĩ kũhingia wendi wake ? Nĩ wĩra ũrĩkũ tũkoragwo na itemi thĩinĩ waguo , na hihi no mũhaka Jehova angĩ@@ at@@ ũheire wĩra ũcio ? Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ : “ Tũk@@ ĩr@@ utithania wĩra hamwe na Ngai - rĩ , ningĩ twamũ@@ thaitha atĩ mũti@@ k@@ aa@@ mũk@@ ĩre ũtugi wake mũnene na mw@@ age kũmenya muoroto waguo . ” Mũriũ wa irigithathi wa Ngai aataarĩirie atĩa ũrĩa aaiguaga akĩr@@ utithania wĩra na Ithe ? Wĩra wa kũhunjia ũtũrehagĩra gĩkeno nĩkĩ ? Andũ amwe moigĩte atĩa ũhoro - inĩ wĩgiĩ kũrutithania wĩra na Ngai ? Nake Fran@@ c@@ o ũrĩa ũtungataga o bũrũri - inĩ ũcio oigire ũũ : “ Jehova nĩ atũr@@ irikanagia o mũthenya kũgerera Kiugo gĩake na indo ingĩ cia kĩĩroho iria atũheaga atĩ nĩ atwendete na atĩ maũndũ mothe marĩa tũm@@ wĩkagĩra nĩ ma bata , o na angĩkorũo hihi no tuone ta kĩyo gitũ gĩtarĩ kĩa bata . Nĩkĩo ngenagĩra mũno kũrutithania wĩra na Ngai na ũtũũro wakwa ũk@@ agĩa na muoroto . ” Ũk@@ uruhanu wa Jehova na Jesu wakoragwo ũtariĩ atĩa na nĩkĩ ? Nĩkĩ wĩra wa kũhunjia nĩ ũtũmaga tũku@@ hĩrĩrie Ngai na tũku@@ hĩrĩrie Akristiano arĩa angĩ ? Oigire ũũ : “ Nĩguo makoragwo marĩ kĩndũ kĩmwe o ta ũrĩa ithuĩ tũrĩ kĩndũ kĩmwe . ” Nĩ twĩrutaga bata wa kũmwĩhoka na kũrũmĩrĩra ũtongoria wake . Nĩkĩ nĩ tũg@@ akuhĩrĩria Jehova na aarĩ na ariũ a Ithe witũ makĩria thĩinĩ wa thĩ njerũ ? Mũkristiano ũmwe kuuma Australia aiguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ wĩra wa kũhunjia ? Mũrũ wa Ithe witũ Joel ũrĩa ũikaraga Australia oigire ũũ : “ Wĩra wa kũhunjia nĩ ũnd@@ eithagia kuona maũndũ wega ũrĩa matariĩ . Nĩ ũtũmaga nd@@ irikane mathĩna marĩa andũ marahiũrania namo na ũrĩa ng’@@ un@@ ĩkĩte nĩ ũndũ wa kũhũthĩra mootaro ma Bibilia ũtũũro - inĩ wakwa . Ningĩ nĩ ũnd@@ eithagia gũikara ndĩ mwĩnyihia na ũka@@ he mweke wa kwĩhoka Jehova na kwĩhoka aarĩ na ariũ a Ithe witũ . ” Gũk@@ irĩrĩria gwitũ wĩra - inĩ wa kũhunjia kuonanagia atĩa atĩ tũrĩ na roho wa Ngai ? Hihi no ũhote gũthiĩ na mbere kũruta wĩra ũcio ihinda iraya ? Wĩra wa kũhunjia ũkonainie atĩa na muoroto wa Ngai harĩ andũ ? Wĩra witũ wa kũhunjia ũkonainie atĩa na maathani ma Ngai marĩa manene ? R@@ ĩa kerĩ rĩt@@ ariĩ o ta rĩu , na nĩrĩo rĩrĩ : ‘ No mũhaka wend@@ age mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩy@@ endete wee mwene . ’ ” Wee wonaga atĩa gĩtĩo kĩrĩa tũrĩ nakĩo gĩa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega ? Nĩ ndak@@ ũhe hinya wakwa , Kiugo gĩakwa Bibilia , ndak@@ ũhe ũteithio kuuma igũrũ , andũ a kũrutithania wĩra nao gũkũ thĩ , gĩthomo gĩa gũthiĩ na mbere gũk@@ ũmeny@@ eria , na ũtongoria wa ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire . Nĩ gĩtĩo kĩnene mũno gwĩka ũrĩa Jehova atwĩraga twĩke na kũrutithania wĩra hamwe na Ngai witũ . ” NG@@ ATH@@ ĨT@@ I Ĩ@@ NO , Mũrangĩri , ĩ@@ goocithagia Jehova Ngai , ũrĩa Mũnene wa igũrũ na thĩ . Y@@ ũmagĩrĩria andũ kũgerera ũhoro ũrĩa mwega atĩ Ũthamaki wa Ngai , ũrĩa ũh@@ and@@ ĩtwo igũrũ , ica ikuhĩ nĩ ũkũ@@ n@@ ina waganu wothe na ũtue thĩ paradiso . Ĩ@@ kĩr@@ aga andũ ngoro metĩkie Jesu Kristo , ũrĩa wakuire nĩgetha tũgĩe na muoyo wa tene na tene na ũrĩa rĩu ar@@ athana arĩ Mũthamaki wa Ũthamaki wa Ngai . Ngathĩti ĩno ĩkoretwo ĩ@@ gĩc@@ ab@@ wo kuuma mwaka wa 1879 na ti ya gĩũteti . Bibilia nĩyo mũthingi wa maũndũ marĩa yugaga . Be@@ be nĩ eendete baba wao mũno . Ciugo icio ci@@ aar@@ irio nĩ mũrata wa famĩlĩ yao arĩ na ngoro njega , no handũ ha kũh@@ oreria Be@@ be nĩ kũmũũraga ci@@ amũr@@ agire ngoro . Aa@@ ikaraga akĩ@@ ĩraga atĩ , “ Baba ndar@@ agĩrĩire gũkua . ” Rĩrĩa Be@@ be aandĩkire maũndũ macio ibuku - inĩ thutha wa mĩaka ĩigana ũna , no aarĩ na ihooru . O ta ũrĩa Be@@ be aacokire kuona , ihinda iraihu no rĩ@@ hĩtũke mũndũ atarĩ ar@@ ath@@ irũo nĩ ihooru , makĩria angĩkorũo ũcio ũkuĩte ar@@ arĩ mũrata wake wa hakuhĩ . Thĩinĩ wa Bibilia , gĩkuũ gĩ@@ ĩt@@ ĩtwo “ thũ ya mũico . ” Gĩkuũ gĩ@@ ũkaga ũtũũro - inĩ witũ na tũtingĩhota gũgĩ@@ ĩthema , na o na tũter@@ ĩgĩrĩire gĩgat@@ ũtig@@ ithũk@@ ania na endwa aitũ . Gũtirĩ mũndũ ũngĩ@@ ĩthema moimĩrĩro ma kĩo . Nĩ ũndũ ũcio , tũti@@ batiĩ kũmaka tũngĩona atĩ tũt@@ ira@@ hota kũhiũrania na gĩkuũ na moimĩrĩro ma kĩo . No kũhoteke wan@@ eyũria ũũ : ‘ Mũndũ aikaraga ihinda rĩigana atĩa angĩga@@ ath@@ irũo nĩ ihooru ? Ingĩ@@ ũmĩrĩria andũ arĩa makuĩrĩirũo na njĩra ĩrĩkũ ? Hihi nĩ harĩ kĩĩrĩgĩrĩro harĩ endwa aitũ arĩa makuĩte ? ’ Hihi wan@@ ek@@ ora ũrĩ na ndwari nene kwa ihinda inini ? Kwa ngerekano , ta wĩcirie ũrĩa Iburahimu eekire mũtumia wake akua . Bibilia yugaga atĩ “ Iburahimu akĩambĩrĩria gũc@@ akaya na kũrĩra nĩ ũndũ wake [ Sara ] . ” Kiugo “ akĩambĩrĩria ” kĩronania atĩ nĩ oire ihinda akĩ@@ hiũrania na ihooru rĩa gũkuĩrũo . Nĩ aagĩire na ihooru “ matukũ maingĩ , ” na andũ a famĩlĩ yake nĩ maar@@ emirũo nĩ kũmũ@@ hooreria . Mĩaka ĩigana ũna thutha ũcio , gĩkuũ kĩa Jusufu no gĩatũmaga akorũo na ihooru inene . — Kĩambĩrĩria 23 : 2 ( New World Translation ) ; 37 : 34 , 35 ; 42 : 36 ; 45 : 28 . “ Mũthuri wakwa Robert aakuire Julaĩ 9 , 2008 . O na thutha wa mĩaka ĩtandatũ , no ngoragwo na ruo rũu ngoro - inĩ . Ndig@@ wĩciria nĩ kũrĩ hĩndĩ ngar@@ iganĩrũo nĩ gĩkuũ kĩa Robert . ” — G@@ ail , wa mĩaka 60 . “ O na gũtuĩka mũtumia wakwa aakuire makĩria ma mĩaka 18 mĩhĩtũku , nĩ ndĩriragĩria gũkorũo nake na ngaigua ihooru nĩ ũndũ wa gĩkuũ gĩake . Hĩndĩ ciothe ingĩ@@ ona kĩndũ gĩthaka , nĩ ndĩ@@ mũr@@ irikanaga , na nga@@ ambĩrĩria gwĩciria ũrĩa angĩ@@ akena tũ@@ gĩkĩ@@ ĩr@@ orera nake . ” — E@@ ti@@ enn@@ e , wa mĩaka 84 . Hatarĩ nganja , nĩ ũndũ wa ndũire kũigua ruo ta rũu kwa ihinda iraihu . O mũndũ onanagia ihooru na njĩra yake , na no ũkorũo ũtarĩ ũndũ wa ũũgĩ gũtuĩra mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa ar@@ onania ihooru rĩrĩa aku@@ ĩrũo . Ningĩ , nĩ tũbatiĩ gwĩthema gwĩc@@ ir@@ ithia ithuĩ ene nĩ ũndũ wa kuonania ihooru ihinda inene . O ta ũrĩa gĩcunjĩ kĩa “ Wĩgerekanie na Wĩtĩkio W@@ ao ” kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa ngathĩti ĩno kĩonanĩtie , Isaaka no aarĩ na ihooru o na thutha wa mĩaka ĩtatũ kuuma aaku@@ ĩrũo nĩ nyina , Sara . — Kĩambĩrĩria 24 : 67 . Kwa ngerekano , andũ amwe no mak@@ wĩre ndũk@@ ar@@ ĩre kana ndũk@@ onanie ihooru o na hanini . Nao angĩ no mak@@ wĩre wonanie ũrĩ na ihooru biũ . Bibilia nĩ ĩheanaga ũtaaro ũrĩ na ũigananĩru , ũrĩa ũnyit@@ agwo mbaru nĩ ũthuthuria wa ica ikuhĩ . Thĩinĩ wa ũndũire ũmwe , athuri matiagĩrĩirũo nĩ kũrĩra . No hihi nĩ wagĩrĩirũo nĩ gũcon@@ oka gũita maithori , o na ũrĩ mbere ya andũ ? At@@ aar@@ amu a ũgima mwega wa mwĩrĩ nĩ metĩk@@ anagĩria atĩ kũrĩra nĩ njĩra ĩmwe ya kuonania ihooru . Thutha wa ihinda , kuonania ihooru no gũgũteithie kũhiũrania na gĩkuũ kĩa mũndũ wendete . No kũhing@@ ĩra ihooru nĩ gũthũkia gũth@@ ũkagia maũndũ . Bibilia ndĩ@@ onanagia atĩ nĩ ũũru kũrĩra rĩrĩa ũrĩ na ihooru . Rĩrĩa mũratawe Lazaro aakuire , nĩ aar@@ ĩrire arĩ mbere ya andũ , o na gũtuĩka nĩ aarĩ na ũhoti wa kũr@@ iũk@@ ania . — Johana 11 : 33 - 35 . Kaingĩ ihooru nĩ rĩr@@ eh@@ anage na marakara , makĩria angĩkorũo gĩkuũ gĩ@@ ekĩka hin@@ ah@@ i . Nĩ kũrĩ itũmi nyingĩ ingĩtũma mũndũ ũku@@ ĩrĩirũo aigue ar@@ akarĩte , ta rĩrĩa ciugo it@@ ecir@@ ĩtio wega na itarĩ na mũthingi ciar@@ io nĩ mũndũ ũngĩ@@ he@@ eka gĩtĩo . Mike kuuma South Africa aatarĩirie ũũ : “ Ndaarĩ na mĩaka 14 rĩrĩa baba aakuire . Hĩndĩ ya math@@ iko , mũhunjia wa kanitha wa Ang@@ l@@ ican oigire atĩ Ngai nĩ abataraga andũ ega na nĩkĩo am@@ oyaga o gat@@ ene . * Ũndũ ũcio nĩ watũmire ndak@@ are tondũ nĩ twabataraga baba mũno . Angĩkorũo nĩ ũ@@ hiũranagia na kũigua ũrĩ na mahĩtia na ũrĩ na marakara , nĩ wega ndũk@@ ahing@@ ĩre ũndũ ũcio . Handũ ha ũguo , aria na mũrata waku ũrĩa ũgũ@@ gũthikĩrĩria na aku@@ onie atĩ nĩ ũndũ wa ndũire harĩ andũ arĩa makuĩrĩirũo kũigua ũguo . Bibilia ĩt@@ ũririkanagia ũũ : “ Mũrata wa mũndũ am@@ wendaga o hingo ciothe ; a@@ ciaragwo atuĩke mũrũ wa nyina hingo ya mĩnyamaro . ” — Thimo 17 : 17 . Mũrata ũrĩa mwega mũno wa mũndũ ũrĩa ũku@@ ĩrĩirũo , nĩ Mũũmbi witũ , Jehova Ngai . Mũ@@ itũrũr@@ ĩre ngoro yaku na njĩra ya mahoya tondũ ‘ nĩ akũr@@ ũmbũyagia . ’ Makĩria ma ũguo , nĩ erĩire arĩa othe mekaga ũguo atĩ meciria mao na ngoro ciao nĩ irĩ@@ hoor@@ eragio nĩ “ thayũ wa Ngai ũrĩa ũkĩrĩte ũtaũku wothe . ” Ningĩ , ĩtĩkagĩra ũteithio wa Ngai ũrĩa aheanĩte kũgerera Kiugo gĩake Bibilia , kĩrĩa gĩkoragwo na ciugo cia kũũmĩrĩria . Gwĩcũrania maandĩko ta macio no gũgũteithie , makĩria ũtukũ rĩrĩa ũrĩ wiki na wor@@ ũo nĩ toro . — Isaia 57 : 15 . Mũthuri ũmwe ũrĩa tũ@@ gwĩta J@@ ack ũrĩ na mĩaka 40 , nĩ erĩg@@ ĩte gũkuĩrũo nĩ mũtumia wake thutha wa kũr@@ wara kansa . At@@ aaragĩria ũũ : “ Rĩrĩa nda@@ hoya Jehova ndi@@ iguaga ndĩ wiki . Maita maingĩ nĩ nj@@ ũkagĩra ũtukũ na ngorũo nĩ toro . Thutha wa gũthoma na gwĩcũrania Maandĩko marĩ na ciugo cia kũũmĩrĩria na nga@@ itũrũrĩra Jehova ngoro yakwa kũgerera mahoya , njiguaga nda@@ hoor@@ era na nd@@ agĩa na thayũ ngoro - inĩ na meciria na ng@@ ahota gũkoma . ” Mũirĩtu wĩtagwo Van@@ ess@@ a nĩ aaku@@ ĩrĩirũo nĩ mami wao thutha wa kũr@@ wara . O nake nĩ ateith@@ ĩkĩte nĩ mahoya . Oigaga ũũ : “ Rĩrĩa ndaiguaga nd@@ itũhĩirũo mũno , nda@@ aka@@ yagĩra rĩĩtwa rĩa Ngai na nga@@ ambĩrĩria kũrĩra . Jehova nĩ aath@@ ikagĩrĩria mahoya makwa na hĩndĩ ciothe akahe hinya ũrĩa ndaabataraga . ” Andũ arĩa mat@@ aaraga arĩa makuĩrĩirũo , ma@@ mer@@ aga nĩ ũndũ mwega gũteithia arĩa angĩ na kwĩrutĩra mahinda mao kũruta wĩra wa mũingĩ . Gwĩka ũguo no kũrehe gĩkeno na kũnyih@@ anyihie ihooru . Akristiano aingĩ arĩa makuĩrĩirũo nĩ monete atĩ gũteithia arĩa angĩ nĩ gũtũmĩte mahote kũũmĩrĩria . — 2 Akorintho 1 : 3 , 4 . Ngai nĩ ak@@ ũigu@@ agĩra tha rĩrĩa ũrĩ na ruo rwa ngoro . — Thaburi 55 : 22 ; 1 Petero 5 : 7 . Ngai nĩ athikagĩrĩria mahoya ma ndungata ciake . — Thaburi 86 : 5 ; 1 Athesalonike 5 : 17 . Ngai nĩ eriragĩria kũriũkia arĩa makuĩte . — Ayubu 14 : 13 - 15 . Ngai nĩ eranĩire gũkaar@@ iũkia arĩa makuĩte . — Isaia 26 : 19 ; Johana 5 : 28 , 29 . Hihi nĩ ũrĩ waigua ũrig@@ ĩtwo nĩ ũrĩa ũ@@ gwĩka ũrĩ hakuhĩ na mũndũ ũr@@ ac@@ akaya nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ mũndũ endete ? Rĩmwe no tũr@@ igwo nĩ ũrĩa tũgwĩka kana tũ@@ kuuga , kwoguo tũka@@ umania na gũk@@ ira . No nĩ harĩ maũndũ tũngĩka na tũhote kũmateithia . Kaingĩ ũndũ ũrĩa ũbataranagia nĩ wee gũkorũo hamwe nao na kũmeera ciugo ta “ Nĩ s@@ ori mũno . ” Thĩinĩ wa ũndũire ũtiganĩte , kũh@@ ĩmbĩria mũndũ kana kũmũnyita guoko nĩ njĩra njega ya kũmuonia atĩ nĩ ũr@@ amũr@@ ũmbũiya . Angĩkorũo ũcio ũku@@ ĩrĩirũo nĩ arenda kwaria , mũth@@ ikĩrĩrie na kinyi . Ũndũ wa bata makĩria , teithia famĩlĩ ĩyo ĩk@@ u@@ ĩrĩirũo hihi na njĩra ya kũm@@ arut@@ ĩra wĩra ũrĩa mat@@ ara@@ hota ta kũruga , kũmar@@ orera ciana , kana kũm@@ ateithĩrĩria mĩbango - inĩ ya math@@ iko . Ciĩko ta icio no iteithie mũno o na gũkĩra ciugo njega . Thutha wa ihinda , no warie ũhoro wĩgiĩ ũcio ũkuĩte , hihi war@@ ĩrĩrie ngumo njega iria aarĩ nacio kana maũndũ mw@@ akeneire mũrĩ hamwe . Ndeer@@ eti ta ĩyo no ĩtũme ũcio ũku@@ ĩrĩirũo ac@@ anjamũke . Kwa ngerekano , Pa@@ m ũrĩa wak@@ u@@ ĩrĩirũo nĩ mũthuri wake I@@ an mĩaka ĩtandatũ mĩhĩtũku oigaga ũũ : “ Rĩmwe andũ nĩ manj@@ ĩraga maũndũ mega I@@ an eekire na mamwe o na ndi@@ am@@ oĩ , na magatũma njigue wega ngoro . ” Athuthuria nĩ monete atĩ andũ aingĩ arĩa makuĩrĩirũo maheagwo ũteithio mũingĩ o thikũ - inĩ cia mbere , no thutha ũcio makar@@ iganĩra , na arata ao mag@@ acok@@ erera maũndũ mao ma o mũthenya . Kwoguo , o na thutha ũcio tig@@ agĩrĩra atĩ nĩ ũrar@@ anĩria kaingĩ na mũrata ũcio waku ũku@@ ĩrĩirũo . * Andũ aingĩ arĩa marac@@ akaya nĩ makenagĩra mweke ũcio mũno tondũ kĩeha kĩrĩa makoragwo nakĩo nĩ kĩ@@ nyih@@ anyih@@ aga . Ta wĩcirie ngerekano ya mũirĩtu wa kuuma Japan wĩtagwo Ka@@ ori , ũrĩa wakuire ngoro mũno nĩ gũkuĩrũo nĩ mami wao , na thutha wa mĩeri 15 agĩk@@ u@@ ĩrũo nĩ mwarĩ wa nyina ũrĩa mũkũrũ . Ũndũ ũrĩa mwega nĩ atĩ , arata ake nĩ maathire na mbere kũmũteithia mate@@ kũmũ@@ tiganĩria . Ũmwe wao wĩtagwo R@@ it@@ su@@ ko na nĩ mũkũrũ gũkĩra Ka@@ ori nĩ aatuĩkire mũrata wake wa hakuhĩ . Ka@@ ori oigire ũũ : “ Kwaria ma ũndũ ũcio nd@@ wang@@ enagia . Ndi@@ endaga mũndũ o na ũrĩkũ oe ithenya rĩa mami na ndi@@ eciragia kũrĩ mũndũ ũngĩ@@ haana take . O na kũrĩ ũguo , nĩ ndaiguire nd@@ enda R@@ it@@ su@@ ko mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa aan@@ ũmbũyagia , o na nda@@ amw@@ ĩtaga mami . O kiumia nĩ twathiaga kũhunjia tũrĩ hamwe na tũgathiĩ mĩcemanio ya Gĩkristiano . Nĩ aanyit@@ aga ũgeni tũk@@ any@@ u@@ anĩra c@@ ai hamwe , ak@@ and@@ ehera irio , na akany@@ andĩkĩra marũa na kandi maita maingĩ . Mu@@ onere mwega wa R@@ it@@ su@@ ko nĩ wandeithirie mũno . ” Mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ nĩ mĩhĩtũku kuuma mami wa Ka@@ ori a@@ akua , na ũmũthĩ Ka@@ ori marĩ na mũthuri wake makoragwo marĩ ahunjia a hĩndĩ ciothe . Oigaga ũũ : “ R@@ it@@ su@@ ko no athiaga na mbere kũn@@ ũmbũiya . Rĩrĩa nd@@ acoka mũciĩ , ndi@@ agaga kũmũ@@ ceerera na nĩ ngenagĩra gũkorũo hamwe nake tondũ nĩ anj@@ ĩkagĩra ngoro . ” Ngerekano ya mũndũ ũngĩ wag@@ unĩkire na ũteithio ta ũcio nĩ Pol@@ i , ũrĩa nĩ Mũira wa Jehova bũrũri - inĩ wa Cy@@ pr@@ us . Mũthuri wa Pol@@ i wetagwo So@@ z@@ os , aarĩ mũtugi na nĩ a@@ igire kĩonereria kĩega arĩ mũrĩithi wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano na njĩra ya kũnyit@@ aga ũgeni kaingĩ ciana iria itarĩ aciari na atumia a ndigwa kwao mũciĩ makorũo hamwe na marĩ@@ anĩre . Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ , So@@ z@@ os arĩ na mĩaka 53 nĩ aakuire nĩ ũndũ wa kansa ya tombo . Marĩ kũu makĩambĩrĩria kũnyitanĩra na kĩũngano kĩa Aira a Jehova . Pol@@ i aririkanaga ũũ : “ Arata a kĩũngano kĩu ndaathire matiamenyaga maũndũ marĩa tw@@ akoretwo tũhĩt@@ ũkĩire na moritũ marĩa twarĩ namo . No maũndũ macio mati@@ am@@ ag@@ irĩrĩirie gũtũ@@ ku@@ hĩrĩria na gũtũũmĩrĩria kũgerera ciugo ciao cia wendo na gũtũhe ũteithio . Ũteithio ũcio warĩ wa bata mũno , makĩria ihinda - inĩ rĩu mũriũ wakwa aabataraga ithe . Arĩa maatongoragia kĩũngano - inĩ nĩ monanagia atĩ nĩ maakenagio mũno nĩ Daniel . Ũmwe wao aatig@@ agĩrĩra atĩ Daniel arĩ hamwe nao agĩthiĩ gwĩkenia hamwe na arata kana gũthaka mũbira . ” Ũmũthĩ Daniel marĩ na mami wao marathiĩ na mbere na ũtũũro wao o wega . Ma nĩ atĩ , nĩ kũrĩ njĩra nyingĩ tũngĩhũthĩra gũteithia na kũũmĩrĩria arĩa marac@@ akaya . Bibilia o nayo nĩ ĩt@@ ũũmagĩrĩria kũgerera kĩĩrĩgĩrĩro kĩega mũno kĩa mahinda mokĩte . Amwe o na makoragwo m@@ andĩkĩte t@@ arĩki iria mũndũ ũcio aakuire , nĩguo im@@ ar@@ irik@@ anagie kũũmĩrĩria ũcio wak@@ u@@ ĩrĩirũo , t@@ arĩki - inĩ icio kana hakuhĩ nacio , tondũ kwahoteka nĩrĩo arabatara ũteithio makĩria . G@@ ail ũrĩa ũkũgwetetwo hau mbere , nĩ aarĩ na nganja kana nĩ aka@@ hota kũhiũrania na gĩkuũ kĩa mũthuriwe , Ro@@ b . O na kũrĩ ũguo , nĩ ata@@ anyaga mũno gũk@@ aam@@ uona rĩngĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩa Ngai eranĩire . Nĩ nj@@ iguagĩra tha mũno arĩa makuĩrĩirũo nĩ endwa ao na matiũĩ ũhoro wa kĩĩranĩro kĩu gĩa gũkoona endwa ao rĩngĩ . ” Ica ikuhĩ , Ngai nĩ e@@ gũcokia Ayubu muoyo na andũ angĩ aingĩ rĩrĩa thĩ ĩno ĩk@@ aagar@@ ũrũo ĩtuĩke paradiso . Bibilia ĩtũheaga ũũma ũyũ thĩinĩ wa Atũmwo 24 : 15 , “ Nĩ gũkaar@@ iũkio andũ . ” Jesu oigire ũũ : “ Mũti@@ kag@@ eg@@ io nĩ ũhoro ũcio , nĩ gũkorũo ihinda nĩ rĩroka , rĩrĩa arĩa othe marĩ thĩinĩ wa mbĩrĩra makaigua mũgambo wake na moime kuo . ” Nĩ agakorũo na it@@ anya rĩa gũcok@@ ererũo nĩ “ ũnyinyi ” wake na nyama cia mwĩrĩ wake ‘ ig@@ e@@ thĩ@@ ha kũrĩ cia mwana ’ tene na tene . ( Ayubu 33 : 24 , 25 ) O na arĩa othe monanagia ngatho nĩ ũndũ wa tha cia Jehova cia gũga@@ acokia andũ muoyo thĩinĩ wa thĩ nĩ magakenera ũndũ ũcio . Angĩkorũo nĩ ũrĩ w@@ anyamarĩka nĩ gũkuĩrũo nĩ mũndũ wendete , maũndũ macio twarĩrĩria mahota kwaga gũk@@ weh@@ ereria ihooru biũ . No ũngĩ@@ ĩcũrania ũhoro wĩgiĩ ciĩranĩro cia Ngai iria irĩ thĩinĩ wa Bibilia , no ũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro na hinya wa gũgũteithia ũthiĩ na mbere . — 1 Athesalonike 4 : 13 . Hihi no wende kwĩruta makĩria igũrũ rĩgiĩ ũrĩa ũngĩ@@ hiũrania na ihooru ? Kana hihi nĩ wĩy@@ ũragia ciũria ta “ Ngai etĩkĩrĩtie maũndũ moru na mĩnyamaro nĩkĩ ? ” No ũhing@@ ũre Intaneti thĩinĩ wa jw.org / ki , wone ũrĩa Bibilia ĩheanaga macokio mega ma gwĩkĩra ngoro . ‘ Ngai nĩ ekũmagiria maithori mothe mathire maitho - inĩ mao , na gĩkuũ gĩtig@@ acoka gũkorũo kuo rĩngĩ . ’ — Kũguũrĩrio 21 : 3 , 4 . Ngathĩti ĩno ya Mũrangĩri nĩ ĩrat@@ aarĩria ũrĩa Ngai akaahingia kĩĩranĩro kĩu na ũrĩa kĩ@@ ngĩk@@ ũguna . Nde@@ erire mũthigari ũcio atĩ kũrĩ hĩndĩ ndo@@ ohetwo nĩ ũndũ wa kũrega gũthiĩ mbaara - inĩ . ND@@ AACIAR@@ Ĩ@@ IRŨO Cro@@ ok@@ s@@ v@@ ille , Ohio , United States , mwaka wa 19@@ 26 . O na gũtuĩka baba na mami matiarĩ andũ a ndini , nĩ maat@@ wĩraga tũthiĩ kanitha . Margaret Wal@@ k@@ er ( wa kerĩ kuuma ũmotho ) nĩwe wandeithirie kũmenya ũhoro wa ma Ihinda - inĩ o rĩu , mũtumia ũmwe wa itũũra ritũ wetagwo Margaret Wal@@ k@@ er ũrĩa warĩ Mũira wa Jehova nĩ ambĩrĩirie gũk@@ aga gwitũ kũhunjĩria mami . Ĩndĩ no ndag@@ eragia gũthikĩrĩria ndeereti yao . Thutha wa gũka gwitũ maita maigana ũna - rĩ , Margaret aanj@@ ũririe , “ Nĩ ũĩ ũrĩa Ngai etagwo ? ” Ngĩ@@ mũ@@ cokeria , “ Gũtirĩ mũndũ ũto@@ ĩ atĩ etagwo Ngai . ” Akĩ@@ njĩra , “ Ta oya Bibilia yaku ũthome Thaburi 83 : 18 . ” N@@ gĩthoma na ngĩona atĩ Ngai etagwo Jehova . Ngĩt@@ eng’era kũrĩ arata akwa ngĩ@@ meera , “ M@@ wak@@ inya mũciĩ mũth@@ ome Thaburi 83 : 18 muone ũrĩa Ngai etagwo . ” Nĩ ta ndaambĩrĩirie kũhunjia o hĩndĩ ĩyo . Nde@@ erutire Bibilia na ngĩbatithio 1941 . Kahinda kanini thutha ũcio ngĩ@@ heo wĩra wa gũt@@ ongoragia fun@@ z@@ o la k@@ it@@ abu . Nĩ nde@@ ekĩrire mami na ciana citũ ngoro mok@@ age mũcemanio wa fun@@ z@@ o la k@@ it@@ abu ũrĩa ndaat@@ ongoragia , na makĩambĩrĩria gũka . Rĩmwe na rĩmwe mami arĩ njĩra - inĩ agĩthiĩ mĩcemanio , baba aa@@ mũk@@ iny@@ agĩra na ihenya , akamũ@@ gu@@ cia akamũ@@ cok@@ ithia mũciĩ . No mami aacok@@ aga agat@@ eng’era ak@@ oimĩra mũrango ũngĩ na agathiĩ mĩcemanio . No nĩ nd@@ eerire arĩa maar@@ ũgamagĩrĩra atĩ nd@@ ing@@ ĩtuĩka mũ@@ njeshi . Ciumia igĩrĩ thutha ũcio rĩrĩa nda@@ atwarirũo ĩ@@ go@@ oti - inĩ , nj@@ anji aanjĩrire , “ Korũo nĩ niĩ ndĩr@@ orio , ingĩ@@ aku@@ oha ma@@ isha . Ngĩ@@ mũ@@ cokeria ũũ : “ Mũnene , niĩ ndĩ mũhunjia . * H@@ unj@@ agia nyũmba kwa nyũmba na nĩ hunj@@ ĩirie andũ aingĩ ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki . ” Nj@@ anji akĩra kĩama ũũ : “ Mũt@@ irĩ haha gũtua kana mwanake ũyũ nĩ mũhunjia . * M@@ ũrĩ haha gũtw@@ ĩra kana nĩ eetĩkĩrire kũingĩra njeshi - inĩ . ” Nĩ ndaa@@ hoire Jehova ngĩmwĩra ũũ : “ Nd@@ ingĩhota gũikara the@@ ero mĩaka ĩtano . Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire , thigari ikĩ@@ hing@@ ũrĩra ng@@ iuma nja . Ngĩ@@ thiĩ harĩ mu@@ ohwo ũmwe warĩ na kĩ@@ ũga kĩnene , tũkĩr@@ ũgama nake tũr@@ orete nja ndirica - inĩ . Akĩ@@ nj@@ ũria , “ W@@ o@@ heirũo kĩ ka@@ mũndũ gaka ? ” Ngĩ@@ mũ@@ cokeria , “ Niĩ ndĩ Mũira wa Jehova . ” Ngĩ@@ mũ@@ cokeria , “ Aira a Jehova mat@@ ith@@ iaga mbaara - inĩ na mati@@ ũragaga andũ . ” Ngĩ@@ mwĩra , “ Aca . ” Agĩcoka akĩ@@ njĩ@@ ĩra , “ Kwa ihinda rĩa mĩaka 15 ndaarĩ njera ĩngĩ , na ndĩ kũu nĩ nda@@ athomire mabuku mamwe manyu . ” Ndaarĩ ũmwe wa Aira a Jehova arĩa mo@@ ohetwo Ash@@ land , K@@ en@@ tu@@ ck@@ y nĩ ũndũ wa kũrega kũnyita mbaru mwena o wothe Ũguo nĩguo twa@@ hunjagia na mũbango . Nĩ ndaat@@ angĩkaga mũno nĩ ũndũ wa famĩlĩ itũ tondũ baba aanj@@ ĩrĩte , “ Ingĩ@@ hota gũk@@ weheria - rĩ , aya angĩ matingĩ@@ ne@@ ma . ” Thutha wa kũr@@ ekererio harĩ ũndũ wang@@ enirie mũno . Ngĩ@@ mwĩra ũũ : “ Nĩ wega ũguo , no ndi@@ kũingĩra njeshi . ” Ngĩ@@ mũ@@ gwet@@ era ũrĩa rĩandĩko rĩa 2 Timotheo 2 : 3 riugaga , ngĩcoka ngĩmwĩra , “ Niĩ ndĩ mũthigari wa Kristo . ” Mũthigari ũcio agĩk@@ ira kwa ihinda agĩcoka akĩnjĩra , “ No ũthiĩ . ” Kahinda kanini thutha ũcio , nĩ ndaathire mũcemanio wa arĩa mangĩenda gũtungata Betheli kĩgomano - inĩ kĩmwe kĩarĩ C@@ inc@@ inn@@ at@@ i , Ohio . Nĩ ngĩ@@ ĩte na arata aingĩ Betheli na kĩũngano - inĩ . Nĩ ndĩ@@ ĩrut@@ ĩte hanini Gĩ@@ ĩ@@ chaina na nĩ ngenaga ngĩ@@ hunjĩria andũ a China barabara - inĩ . Rĩmwe rũcinĩ ngĩ@@ hunjia nĩ heanaga ngathĩti 30 kana 40 . Ngĩ@@ hunjĩria andũ a China Brooklyn , New York O na nĩ njok@@ erete mũndũ arĩ o China ! Agĩ@@ ci@@ oya na akĩnjĩra etagwo Kat@@ ie . Kuuma hĩndĩ ĩyo angĩ@@ any@@ onire no mũhaka angĩ@@ okire kũnj@@ arĩria . Nĩ nda@@ amũr@@ utaga marĩĩtwa ma matunda na mb@@ o@@ ga mĩthemba ngũrani na rũthiomi rwa Gĩthũngũ , nake ag@@ acok@@ era thutha wakwa . Ningĩ nĩ ndaa@@ mũt@@ aaragĩria maandĩko thĩinĩ wa Bibilia , na nĩ o@@ oire ibuku rĩa Bibilia Ĩrutanaga . Thutha wa ciumia cigana ũna ngĩ@@ mw@@ aga . Kiumia kĩrĩa kĩar@@ ũmĩrĩire akĩ@@ n@@ engera thimũ yake akĩnjĩra ũũ : “ Ta aria na mũndũ wĩ China . ” Ngĩ@@ mwĩra , “ Ndi@@ ũĩ mũndũ China . ” No akĩ@@ n@@ ingĩrĩria , kwoguo ngĩ@@ oya thimũ ngiuga , “ H@@ all@@ o , ũyũ nĩ Rob@@ ison . ” Ũrĩa wa@@ aragia thimũ - inĩ akiuga , “ Rob@@ by , ũyũ nĩ Kat@@ ie . Mũr@@ ute ta ũrĩa wand@@ utaga . ” Ngĩ@@ mwĩra , “ Kat@@ ie , nĩ ng@@ wĩrut@@ anĩria . Nĩ ngatho nĩ kũmenyithia kũrĩa ũrĩ . ” Kahinda kanini thutha ũcio , nĩ ndaar@@ anĩirie na mwarĩ wa nyina ũcio riita rĩa mũico . Angĩkorũo nĩ wendi wa Ngai , andũ a famĩlĩ na arata arĩa makuĩte nĩ maga@@ acoka muoyo thĩinĩ wa thĩ njerũ . Rĩrĩa rũgano rũrũ rwa@@ haar@@ agĩrio Cor@@ win Rob@@ ison nĩ aakuire arĩ mwĩhokeku . Ũmenyo na maũndũ marĩa Iburahimu eeyoneire meek@@ ĩrire wĩtĩkio wake hinya atĩa ? Iburahimu eekire atĩa nĩguo ekĩre ũrata wake na Jehova hinya ? Ũngĩ@@ ĩgerekania atĩa na Iburahimu harĩ gũkũria ũrata hamwe na Jehova ? 1 , 2 . ( a ) Tũmenyaga atĩa atĩ no kũhoteke andũ magĩe na ũrata na Ngai ? 3 , 4 . ( a ) Nĩ igerio rĩrĩkũ rĩa wĩtĩkio rĩ@@ ngĩkorũo rĩarĩ inene mũno harĩ Iburahimu ? Kwahoteka nũ war@@ utire Iburahimu ũhoro wa Jehova , na ũmenyo ũcio wamũteithirie atĩa ? Tũngĩka atĩa nĩguo ũrata witũ na Jehova ũgĩe na hinya ? 9 , 10 . ( a ) Nĩ kĩĩ kĩbataranagia nĩguo ũrata ũgĩe na hinya makĩria ? ( b ) Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Iburahimu nĩ oonaga ũrata wake na Jehova ũrĩ wa bata , na eekire atĩa nĩguo a@@ wĩkĩre hinya ? Iburahimu nĩ oonaga ũrata wake na Jehova ũrĩ wa bata mũno na nĩ aa@@ ũrũmbũyagia . Iburahimu aat@@ angĩkagĩra Sodomu na Gom@@ ora nĩkĩ na Jehova aamũ@@ teithirie atĩa ? 12 , 13 . ( a ) Ũmenyo na maũndũ marĩa Iburahimu eeyoneire maamũ@@ teithirie atĩa thutha - inĩ ? ( b ) Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Iburahimu aarĩ na wĩtĩkio biũ harĩ Jehova ? Nĩ moritũ marĩkũ ũ@@ hiũranagia namo ũgĩt@@ ungatĩra Jehova , na kĩonereria kĩa Iburahimu kĩngĩgũteithia atĩa ? Nĩ ũgwĩciria ta kũrĩ hĩndĩ Iburahimu eer@@ irire nĩ ũndũ wa gũikara arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova ? Itua rĩaku nĩ rĩrĩkũ , na nĩ maũndũ marĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Rekei o ũmwe witũ atue itua rĩa kwĩgerekania na wĩtĩkio wa Iburahimu . ( Thoma Ahibirania 6 : 10 - 12 . ) Gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ tũkaarĩrĩria cionereria ingĩ ithatũ cia andũ ehokeku arĩa maatuĩkire arata a hakuhĩ mũno a Jehova . Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũrata ũrĩa Ruthu aarĩ naguo na Ngai ? G@@ wath@@ iĩte atĩa Mũthamaki Hezekia agatuĩka mũrata wa hakuhĩ wa Jehova ? Nĩ ngumo irĩkũ ciatũmire Mariamu nyina wa Jesu atuĩke mũrata wa Jehova ? 1 - 3 . ( a ) Tũngĩkorũo na ma atĩa atĩ no tũtuĩke arata a Ngai ? ( b ) Nĩ andũ arĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? Nĩ itua rĩrĩkũ iritũ Ruthu a@@ abatarire gũtua , na rĩarĩ iritũ nĩkĩ ? ( a ) Nĩ itua rĩrĩkũ rĩa ũũgĩ Ruthu aatuire ? ( b ) Nĩkĩ gĩatũmire Boazu oige atĩ Ruthu aac@@ aririe mwĩgitio mathagu - inĩ ma Jehova ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩteithia arĩa magaga kwĩyamũrĩra Jehova ? 9 , 10 . ( a ) Ũngĩ@@ arĩ ũndũ mũhũthũ harĩ Hezekia gũkorũo arĩ mũndũ wa marakara nĩkĩ ? ( b ) Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo nĩ kũrakarĩra Ngai ? ( c ) Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ mũr@@ erere witũ nĩguo wonanagia tũgaakorũo tũrĩ andũ a mũthemba ũrĩkũ ? Andũ aingĩ ethĩ nĩ metĩkagĩra kwĩruta ũhoro wa ma o na mar@@ ereirũo famĩlĩ - inĩ njũru ( Rora kĩbungo gĩa 9 , 10 ) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Hezekia akorũo arĩ ũmwe wa athamaki arĩa ega mũno a Juda ? ( Thoma 2 Athamaki 18 : ​ 5 , 6 . ) O ta Hezekia - rĩ , andũ aingĩ ũmũthĩ monanĩtie atĩa atĩ nĩ arata a Jehova ? Wĩra ũrĩa Mariamu aaheirũo ũngĩ@@ onekire ũrĩ mũritũ mũno nĩkĩ , no aacok@@ eirie Gab@@ uri@@ eli atĩa ? Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Mariamu aarĩ mũth@@ ikĩrĩria mwega ? Maũndũ macio merĩ Mariamu nĩ aa@@ math@@ ikĩrĩirie na kinyi , akĩ@@ ma@@ iga meciria - inĩ na agĩc@@ ũũrania wega ũhoro wamo . ​ — Thoma Luka 2 : ​ 16 - 19 , 49 , 51 . Maũndũ marĩa Mariamu aaririe magu@@ ũragia atĩa ũhoro ũmwĩgiĩ ? Tũngĩĩgerekania na wĩtĩkio wa Mariamu na njĩra irĩkũ ? Tũr@@ ĩkoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ twe@@ g@@ erekania na cionereria cia wĩtĩkio iria irĩ Bibilia - inĩ ? NĨ MŨ@@ THE@@ NYA ũrĩkũ warĩ na gĩkeno kĩnene mũno ũtũũro - inĩ waku ? Hihi nĩ rĩrĩa wa@@ ingĩrire kĩhiko - inĩ kana nĩ rĩrĩa mwana waku wa mbere aaciarirũo ? Kuuma rĩrĩa wabatithirio nĩ ũgĩte na gĩkeno kĩnene ũgĩt@@ ungatĩra Jehova . Tũrĩ na itũmi irĩkũ cia gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova tũrĩ na gĩkeno ? Jesu oigire ũũ : “ Ũk@@ ai harĩ niĩ , inyuothe arĩa mũ@@ nogete na mũt@@ itik@@ ithĩtio mĩrigo , na nĩ ngũ@@ mũh@@ ur@@ ũkia . O@@ y@@ ai icoki rĩakwa mwĩ@@ ig@@ ĩrĩre na mw@@ ĩrute kuuma kũrĩ niĩ , nĩ ũndũ niĩ ndĩ mũ@@ hooreri na mwĩnyihia ngoro - inĩ , na nĩ mũ@@ kũhur@@ ũkio . T@@ ũtungat@@ agĩra Ngai ũrĩa ũtũ@@ heete muoyo , Ngai ũrĩ gĩkeno . Ta wĩcirie ũhoro wa H@@ é@@ c@@ tor ũrĩa wat@@ ungatĩire Jehova arĩ mũrori ũrĩa ũg@@ endaga kwa ihinda rĩa mĩaka 40 . Oigaga ũũ : “ Nĩ ũndũ wa kĩeha mũno kuona ũrĩa mũrimũ ũrathiĩ ũkĩ@@ h@@ inyagĩrĩria mũtumia wakwa . Ningĩ ndũk@@ oretwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kũmũtu@@ mberia . Kũmenya atĩ ndĩ muoyo nĩ ũndũ wa Jehova , ũrĩa wombire mũndũ arĩ na muoroto , nĩ gĩtũmi kĩiganu gĩa gũtũma ndĩ@@ m@@ wende mũno na ndĩ@@ mũtungatĩre na ngoro yakwa yothe . Nĩguo gĩkeno gĩakwa gĩtig@@ athire nĩ ndĩ@@ ĩrutanagĩria gũthiĩ na mbere kũhunjia , na gwĩciria mũno ũhoro wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩa mahinda marĩa maroka . ” Jehova nĩ atũheete igongona rĩa ũkũũri , rĩrĩa rĩt@@ ũmaga tũkorũo na ũtũũro ũrĩ na gĩkeno . “ Ngai nĩ eendire kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ mũno , nginya akĩruta Mũrũ wake wa mũmwe , nĩguo mũndũ o wothe ũrĩ@@ onanagia wĩtĩkio harĩ we ndakan@@ aniinwo no ak@@ aagĩa na muoyo wa tene na tene . ” Jes@@ ú@@ s nĩ aahũth@@ irie ũtũũro wake na agĩt@@ ungatĩra Jehova mĩaka mĩingĩ arĩ na gĩkeno Nde@@ ekaga ũguo no getha tu ngĩe na mbeca nyingĩ makĩria . Thutha ũcio nĩ ndeerutire ũhoro wa Jehova na ũrĩa aarutire Mũriũ wake nĩ ũndũ wa kĩrĩndĩ gĩa thĩ . Ngĩ@@ igua nder@@ irĩria mũno kũmũtungatĩra . Nĩ ũndũ ũcio ngĩ@@ y@@ amũrĩra Jehova , na thutha wa gũkorũo nd@@ utĩire kambuni ĩyo wĩra mĩaka 28 , ngĩtiga wĩra nĩguo ny@@ ingĩre ũtungata - inĩ wa hĩndĩ - ciothe . Hihi nĩ ũr@@ irikanaga ũrĩa ũtũũro waku watariĩ ũtan@@ eruta ũhoro wa Jehova ? Mũtũmwo Paulo eerire Akristiano a Roma atĩ nĩ kũrĩ hĩndĩ maarĩ “ ngombo cia mehia ” magĩcoka magĩtuĩka “ ngombo cia ũthingu . ” “ Mĩaka ĩrĩa ngoretwo na gĩkeno kĩnene nĩ ĩrĩa hũth@@ ĩrĩte ũtungata - inĩ wa Jehova . ” ​ — Ja@@ ime Oigire ũũ : “ Kah@@ ora kahora nĩ ndambĩrĩirie kuona Ngai arĩ Baba ũrĩ wendo na tha . Kũr@@ ũmĩrĩra ithimi cia Jehova gũkoretwo kũrĩ ũgitĩri harĩ niĩ . Korũo ndĩ@@ agarũrũk@@ ire no gũkorũo nĩ ingĩ@@ oragirũo ta arata akwa amwe arĩa twath@@ akaga nao mathako ma ngundi . Mĩaka ĩrĩa ngoretwo na gĩkeno kĩnene nĩ ĩrĩa hũth@@ ĩrĩte ũtungata - inĩ wa Jehova . ” Jonathani mũriũ wa Mũthamaki Saulu oonanirie atĩa aarĩ mwĩhokeku harĩ Jehova ? Tũngĩonania atĩa tũrĩ ehokeku harĩ Ngai angĩkorũo nĩ tũrona ũrĩa ũrat@@ ũtongoria ta at@@ arat@@ ũtongoria wega ? Tũngĩonania atĩa tũrĩ ehokeku harĩ Jehova mũndũ angĩaga gũtaũkĩrũo nĩ ithuĩ kana at@@ wĩke ũru ? Nĩkĩ ũrata wa Jonathani na Daudi nĩ kĩonereria kĩega mũno kĩa wĩhokeku ? Makĩria ma wĩhokeku wake harĩ Daudi - rĩ , nĩ ũndũ ũrĩkũ warĩ wa bata makĩria harĩ Jonathani , na tũmenyaga ũguo nĩkĩ ? ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrĩt@@ ũrehagĩra gĩkeno kĩa ma na kũiganĩra ? ( 4 ) Rĩrĩa atarĩ ũndũ mũhũthũ gũikara tũrĩ ehokeku . Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jonathani aatũũrire arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova ? Tuonanagia atĩa atĩ tũrĩ ehokeku harĩ Ngai rĩrĩa tũra@@ atĩa arĩa matongoragia ? ( Thoma Aroma 13 : ​ 1 , 2 . ) Nĩ kĩĩ gĩateithirie Jonathani kũmenya e@@ gũkorũo arĩ mwĩhokeku harĩ ũ ? Wendo witũ harĩ Ngai ũtũteithagia atĩa gũtua itua rĩa gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ we ? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia kũmenya ũrĩa tũgwĩka rĩrĩa kw@@ oimĩra mathĩna thĩinĩ wa famĩlĩ ? Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa mũrũ wa Ithe witũ angĩt@@ wĩka ũndũ mũru ? Nĩ maũndũ - inĩ marĩkũ twagĩrĩirũo gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Ngai na twĩtheme mwĩyendo ? [ 1 ] ( kĩbungo gĩa 9 ) marĩĩtwa mamwe nĩ macenj@@ etio . Mu@@ onere wa Jonathani kwerekera Daudi warĩ ngũrani mũno na wa Ab@@ in@@ eri nĩkĩ ? Nĩ ngumo irĩkũ irĩt@@ ũteithagia gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Ngai , na nĩ na njĩra ĩrĩkũ ? Daudi onanirie wĩhokeku harĩ Ngai na njĩra ĩrĩkũ ? ( a ) Tũmenyaga atĩa atĩ Daudi aarĩ mwĩhokeku harĩ Ngai ? ( b ) Nĩ cionereria irĩkũ ingĩ tũkwarĩrĩria ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta kuumana na ihĩtia rĩa Abishai ? O na gũtuĩka nĩ ũndũ wa ndũire kuonania wĩhokeku harĩ andũ a famĩlĩ na arata - rĩ , nĩkĩ nĩ harĩ bata kwĩmenyerera ? Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe onanirie wĩhokeku harĩ Ngai atĩa o na akorũo ndwarĩ ũndũ mũhũthũ ? Nĩ ngumo irĩkũ ingĩtũteithia kuonania wĩhokeku harĩ Ngai ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na maũndũ marĩa Ab@@ in@@ eri , Abisalomu , na Baruku meekire ? Ningĩ - rĩ , anga nĩ@@ wĩc@@ aragĩria maũndũ manene hihi ? Taarĩria nĩkĩ tũtingĩkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Ngai angĩkorũo tũrĩ na mwĩyendo . Nĩ ũndũ ũcio akĩra mũthuri ũmwe wa kĩũngano ũrĩ na ũmenyeru ũhoro wa mũirĩtu ũcio . Nathani onanirie wĩhokeku atĩa harĩ Ngai na harĩ Daudi rĩrĩa Daudi eeh@@ irie ? Ũngĩonania atĩa wĩhokeku waku harĩ Jehova na harĩ andũ arĩa wendete ? Hushai aabataraga ũmĩrĩru nĩkĩ nĩguo onanie wĩhokeku harĩ Ngai ? Nĩkĩ nĩ tũbataraga ũmĩrĩru nĩguo tuonanie wĩhokeku ? Nĩ ndaa@@ hoire Jehova ahe ũmĩrĩru nĩguo n@@ ũmie itua rĩakwa . Rĩu mwerekera wao nĩ ũcenj@@ etie na nĩ ndĩ@@ mac@@ eeragĩra kaingĩ . ” ​ — Thoma Thimo 29 : 25 . [ 1 ] ( rora kĩbungo kĩa 7 ) marĩĩtwa nĩ macenj@@ etio . KUUMA NGOTHI - INĨ | NĨ KĨ@@ Ĩ GĨ@@ AT@@ ŨM@@ IRE JESU AN@@ Y@@ AM@@ AR@@ ĨK@@ E NA A@@ KU@@ E ? Mwaka - inĩ wa 33 , Jesu wa Nazarethi nĩ oragirũo . A@@ ath@@ it@@ angĩtwo na njĩra ya maheeni atĩ nĩ aac@@ og@@ agĩra andũ mok@@ ĩrĩre thirikari , akĩh@@ ũrũo ũũru mũno na agĩ@@ cu@@ ur@@ io mũtĩ - inĩ . No Ngai akĩmũr@@ iũkia , na thutha wa thikũ 40 akĩ@@ ambata igũrũ . Ũhoro ũcio wa magegania tũ@@ ũthomaga thĩinĩ wa mabuku mana ma Injiri ma Maandĩko ma Gĩkristiano ma Kĩngiriki , marĩa kaingĩ metagwo Kĩrĩkanĩro Kĩrĩa Kĩerũ . No angĩkorũo maũndũ macio nĩ meekĩkire , andũ marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩega kĩa mahinda mokĩte , kĩrĩa o nawe ũngĩkorũo nakĩo . Kwoguo - rĩ , hihi mabuku macio ma Injiri nĩ ma ma kana nĩ ma maheeni ? Ngũrani na ng’ano cia gwĩt@@ ung@@ ĩra , maandĩko ma Injiri makoragwo na ũhoro mũth@@ uthurie wega nginya tũmaũndũ - inĩ tũnini . Kwa ngerekano , nĩ makoragwo mag@@ wetete marĩĩtwa ma kũndũ , na kũingĩ kũrĩ o kuo nginya ũmũthĩ . Ningĩ nĩ mag@@ wetete marĩĩtwa ma andũ , na athomi a historĩ nĩ mahe@@ anĩte ũira wa atĩ andũ acio maarĩ kuo . ​ — Luka 3 : ​ 1 , 2 , 23 . Jesu nĩ agwetetwo nĩ andĩki a mabuku a karine ya mbere na ya kerĩ . * Ũrĩa Jesu oragirũo , ta ũrĩa mabuku ma Injiri mat@@ aaragĩria nĩ ũt@@ waranaga na njĩra iria Aroma mor@@ agaga arĩa maatu@@ agĩrũo gũkua . Makĩria ma ũguo , mabuku macio nĩ mat@@ aaragĩria ũhoro na njĩra ya ma na wĩhokeku , nginya makonania arutwo amwe a Jesu arĩa meekire maũndũ matarĩ mega . Maũndũ macio maronania kũna atĩ andĩki a mabuku ma Injiri maandĩkire ũhoro wa Jesu ũrĩa kwagĩrĩire marĩ na wĩhokeku . O na gũtuĩka andũ aingĩ nĩ metĩk@@ agia atĩ Jesu aarĩ kuo na agĩkua , amwe mati@@ ĩtĩkĩtie atĩ nĩ aariũk@@ ire . O na atũmwo ake mati@@ etĩkirie rĩa mbere mer@@ ũo atĩ nĩ aariũk@@ ĩte . No nganja ciao ciothe nĩ ciath@@ irire rĩrĩa o , hamwe na arũmĩrĩri angĩ a Jesu maam@@ u@@ onire maita matiganĩte ar@@ iũk@@ ĩte . O na hĩndĩ ĩmwe , andũ makĩria ma 500 nĩ maam@@ u@@ onire . ​ — 1 Akorintho 15 : 6 . Arutwo a Jesu marĩ na ũmĩrĩru nĩ maa@@ hunjagĩria andũ othe ũhoro wa kũriũka kwa Jesu nginya kũrĩ arĩa maamũr@@ agire o na gũtuĩka ũndũ ũcio nĩ watũmaga ma@@ ikio njera na moragwo . Hihi arutwo aingĩ ũguo nĩ mangĩ@@ arĩ na ũmĩrĩru ta ũcio angĩkorũo matiarĩ na ũũma atĩ Jesu nĩ aariũk@@ ĩte ? Ũhoro wa ma nĩ atĩ , kũriũka kwa Jesu nĩkuo gwatũmire Ũkristiano ũkorũo na hinya thĩinĩ wa thĩ hĩndĩ ĩyo na nginya ũmũthĩ . Ũhoro wĩgiĩ gũkua na kũriũka kwa Jesu ũrĩa ũtaarĩirio thĩinĩ wa mabuku ma Injiri , nĩ mũiganu wa gũtũhe maũndũ ma bata megiĩ historĩ yake . Kũ@@ math@@ oma na kinyi nĩ gũgũgũteithia kũgĩa na ma atĩ maũndũ macio nĩ meekĩkire . Na ũndũ ũcio no ũ@@ gwĩkĩre hinya makĩria ũngĩt@@ aũkĩrũo nĩkĩ gĩatũmire maũndũ macio mekĩke . T@@ ac@@ itus ũrĩa wa@@ ciarirũo mwaka wa 55 aandĩkire atĩ “ Christ@@ us , ũrĩa rĩĩtwa [ Akristiano ] ri@@ umanĩte nake , nĩ a@@ anyamar@@ ĩkire mũno arĩ moko - inĩ ma ng@@ avana wetagwo Pon@@ tio Pilato hĩndĩ ya wathani wa T@@ ib@@ erio . ” Ningĩ Jesu nĩ aag@@ wet@@ irũo nĩ Su@@ et@@ on@@ ius ( karine ya mbere ) ; Josephus ũrĩa warĩ mwandĩki wa historĩ Mũyahudi ( karine ya mbere ) ; na P@@ lin@@ y Mũ@@ nini ũrĩa warĩ ng@@ avana wa B@@ ith@@ un@@ ia ( karine ya kerĩ ) . Makĩria ma ũguo , nĩ hinya arĩa maareg@@ anaga na Jesu kwandĩka ũndũ ũngĩ@@ anyitire mbaru riboti ciĩgiĩ Jesu . Petero , ũmwe wa arutwo a Jesu , akĩaria ũhoro wa kũriũka kwa Jesu aataarĩirie ũũ : “ Na mũthenya wa gatatũ Ngai akĩmũr@@ iũkia na agĩtũma oneke nĩ andũ , na ti andũ othe , no nĩ ithuĩ , aira arĩa maath@@ uur@@ ĩtwo nĩ Ngai o mbere , arĩa maar@@ ĩire na makĩny@@ ua hamwe nake hĩndĩ ĩrĩa aariũkirio kuuma kũrĩ arĩa akuũ . ” Injiri ya Mathayo ĩtwĩraga atĩ rĩrĩa thũ cia Jesu cia kĩĩndini cia@@ iguire riboti ĩgiĩ kũriũka gwake , nĩ ci@@ abangire kũgirĩrĩria ũhoro ũcio gũtherema . ​ — Mathayo 28 : ​ 11 - 15 . Hihi ũguo nĩ kuonania atĩ Jesu eendaga ũhoro wĩgiĩ kũriũka gwake ũ@@ igwo ũrĩ th@@ iri ? Aca , tondũ Petero aathiire na mbere kuuga ũũ : “ Ningĩ nĩ aat@@ wathire atĩ tũ@@ hunjĩrie andũ na tũrute ũira kĩh@@ iny@@ io atĩ ũcio nĩwe Ngai aamũrire atuĩke mũtu@@ anĩri cira wa arĩa marĩ muoyo na arĩa akuũ . ” Akristiano a ma nĩ mekĩte ũguo na no marathiĩ na mbere . ​ — Atũmwo 10 : 42 . “ Kũgerera harĩ mũndũ ũmwe [ Adamu ] mehia maat@@ onyire thĩinĩ wa thĩ na gĩkuũ gĩgĩt@@ onya nĩ ũndũ wa mehia . ” ​ — Aroma 5 : 12 Ũngĩ@@ cokia atĩa ũngĩ@@ ũrio ũũ : “ Hihi no wende gũtũũra tene na tene ? ” Kwahoteka andũ aingĩ mangĩ@@ cokia ĩĩ , ĩndĩ mone ta ũndũ ũcio ũtangĩ@@ hot@@ ek@@ eka . Moigaga atĩ gĩkuũ gĩt@@ ũũrĩte kuo na gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũgĩ@@ ĩthema . No kĩũria kĩu kĩngĩ@@ gar@@ ũrũo kĩ@@ ũrio ũũ : “ Hihi nĩ wĩhaarĩirie gũkua ? ” Andũ aingĩ mangĩ@@ cokia aca . Bibilia yonanagia atĩ Ngai ombire andũ marĩ na wendi wa gũtũũra . Yugaga ũũ : “ Nĩ@@ ek@@ ĩrĩte ũhoro wa tene na tene ngoro - inĩ cia andũ . ” ​ — Kohelethu 3 : ​ 11 , Holy Bible in Gĩkũyũ . No ũhoro wa ma nĩ atĩ , andũ matit@@ ũũraga tene na tene . Ningĩ - rĩ , hihi Ngai nĩ ekĩte ũndũ nĩguo athondeke maũndũ ? Macokio ma Bibilia nĩ mat@@ wĩkagĩra ngoro , na nĩ mahutanĩtie ĩmwe kwa ĩmwe na kĩrĩa gĩatũmire Jesu anyamar@@ ĩke na akue . Mĩr@@ ango ya mbere ĩtatũ ya ibuku rĩa Kĩambĩrĩria , ĩtwĩraga atĩ Ngai nĩ aahete mũthuri na mũtumia wa mbere , nĩo Adamu na Hawa , kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra tene na tene na akĩmeera ũrĩa ma@@ abatiĩ gwĩka nĩguo matũũre tene na tene . Ningĩ nĩ ĩtaaragĩria ũrĩa maagire gwathĩkĩra Ngai na magĩte kĩĩrĩgĩrĩro kĩu . Rũgano rũu rũkoragwo rũt@@ aarĩirio na njĩra hũthũ ũũ atĩ andũ amwe mar@@ u@@ onaga rũ@@ haana ta rũgano rwa tene rwa gwĩt@@ ung@@ ĩra . No o ta mabuku ma Injiri , ibuku rĩa Kĩambĩrĩria rĩkoragwo na ũhoro wa ma wĩgiĩ historĩ . Moimĩrĩro ma kwaga gwathĩka kwa Adamu maarĩ marĩkũ ? Bibilia ĩcokagia ũũ : “ Kũgerera harĩ mũndũ ũmwe [ Adamu ] mehia maat@@ onyire thĩinĩ wa thĩ na gĩkuũ gĩgĩt@@ onya nĩ ũndũ wa mehia , na kwoguo gĩkuũ gĩ@@ gĩth@@ erema kũrĩ andũ othe tondũ nĩ meeh@@ ĩtie othe . ” Kwoguo agĩte kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra tene na tene na mũico - inĩ agĩkua . Tondũ tũrĩ njiarũa ciake , nĩ twagaire mehia kuuma harĩ we . No hihi Ngai harĩ ũndũ ekĩte nĩguo athondeke maũndũ ? Ngai nĩ aabangire ũrĩa e@@ gũkũũra kana acokie , kĩrĩa Adamu aat@@ eereire njiarũa ciake , na nĩkĩo kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra tene na tene . Bibilia yugaga ũũ thĩinĩ wa Aroma 6 : 23 : “ Mũ@@ cara wa mehia nĩ gĩkuũ . ” Ũguo nĩ kuuga atĩ gĩkuũ kiumanaga na mehia . O take , nĩ twĩ@@ hagia na kwoguo nĩkĩo tũku@@ aga . No tũ@@ ciaragwo tũrĩ ehia , o na gũtuĩka ti mahĩtia maitũ . Nĩ ũndũ wa wendo , Ngai nĩ aatũmire Jesu , Mũrũ wake , nĩguo akue nĩ ũndũ witũ . Gĩkuũ kĩa Jesu nĩ kĩ@@ hing@@ ũraga njĩra ya ũtũũro wa tene na tene ũrĩ na gĩkeno Tondũ nĩ mũndũ ũmwe mũkinyanĩru wat@@ ũr@@ eheire mehia na gĩkuũ nĩ ũndũ wa kwaga gwathĩka , na nĩwe Adamu , nĩ kũngĩ@@ abatar@@ anirie mũndũ ũngĩ mũkinyanĩru ũrĩa ũngĩ@@ ath@@ ĩkire nginya gũkua gwake nĩguo atũ@@ kũũre kuumana na thĩna ũcio . Bibilia ĩtaaragĩria ũũ : “ Nĩ gũkorũo o ta ũrĩa kwaga gwathĩka kwa mũndũ ũcio ũmwe gwatũmire andũ aingĩ matu@@ wo ehia , no taguo gwathĩka kwa mũndũ ũcio ũmwe gũga@@ atũma andũ aingĩ matu@@ wo athingu . ” O@@ imire igũrũ , agĩtuĩka mũndũ mũkinyanĩru , * na agĩkua nĩ ũndũ witũ . Ũndũ ũcio ũtũ@@ hotithagia gũkorũo na mũrũgamo mwega harĩ Ngai na tũkagĩa na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa muoyo wa tene na tene . No nĩkĩ haarĩ bata Jesu akue nĩguo ahingie ũndũ ũcio ? Na githĩ Ngai Mwene - Hinya - Wothe ndangĩ@@ arek@@ ereirie njiarũa cia Adamu it@@ ũũre tene na tene ? Korũo Ngai ndaar@@ ũmĩrĩire kĩhooto ũndũ - inĩ ũcio , andũ no makorũo na nganja kana no onanie kĩhooto maũndũ - inĩ mangĩ . Kwa ngerekano , hihi nĩ angĩ@@ hũthagĩra kĩhooto agĩthuura nũ harĩ njiarũa cia Adamu wagĩrĩire kũheo muoyo wa tene na tene ? Hihi no ehok@@ wo harĩ kũhingia ciĩranĩro ciake ? Tondũ Ngai aarũmĩrĩire kĩhooto nĩguo atũh@@ onokie , ũndũ ũcio ũtũheaga ũũma atĩ hĩndĩ ciothe ekaga ũrĩa kwagĩrĩire . Kũgerera gĩkuũ kĩa Jesu , Ngai nĩ aahing@@ ũrire njĩra ya muoyo wa tene na tene thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ . Ta rora ciugo cia Jesu iria ciandĩkĩtwo thĩinĩ wa Johana 3 : 16 : “ Nĩ gũkorũo Ngai nĩ eendire kĩrĩndĩ gĩa gũkũ thĩ mũno , nginya akĩruta Mũrũ wake wa mũmwe , nĩguo mũndũ o wothe ũrĩ@@ onanagia wĩtĩkio harĩ we ndakan@@ aniinwo no ak@@ aagĩa na muoyo wa tene na tene . ” Kwoguo gĩkuũ kĩa Jesu gĩti@@ onanagia tu o kĩhooto kĩa Ngai , no makĩria nĩ kĩonanagia wendo wake mũnene kwerekera andũ . O na kũrĩ ũguo - rĩ , nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu anyamar@@ ĩke na akue na njĩra ya ruo ta ũrĩa Maandĩko ma Injiri mat@@ aarĩirie ? Nĩ ũndũ wa Jesu gũikara arĩ mwĩhokeku o na arĩ igerio - inĩ iritũ mũno , nĩ onanirie atĩ Mũcukani aar@@ ĩtie maheeni rĩrĩa oigire atĩ andũ matingĩ@@ ikara marĩ ehokeku harĩ Ngai mangĩ@@ cemania na magerio . ( Ayubu 2 : ​ 4 , 5 ) Ũndũ ũcio nĩ ũngĩ@@ onekire ta ũrĩ wa ma rĩrĩa Shaitani aatũmire Adamu , ũrĩa warĩ mũkinyanĩru e@@ hie . No Jesu , ũrĩa warĩ mũkinyanĩru ta Adamu , aaikarire arĩ mwathĩki o na rĩrĩa aacemanirie na magerio maritũ . Kwoguo akĩonania atĩ o na Adamu nĩ angĩath@@ ĩkĩire Ngai korũo nĩ eendire gwĩka ũguo . Nĩ ũndũ wa Jesu gũkirĩrĩria arĩ magerio - inĩ , agĩt@@ ũ@@ tigĩra kĩonereria gĩa kũrũmĩrĩra . Ngai nĩ aaheire Jesu kĩheo kĩa muoyo ũtangĩkua kũrĩa igũrũ nĩ ũndũ wa wathĩki wake . Jesu nĩ onanirie ũrĩa tũbatiĩ gwĩka rĩrĩa oigire ũũ : “ Naguo muoyo wa tene na tene nĩ atĩrĩ , nĩ mak@@ ũmenye wee Ngai ũrĩa ũmwe wa ma , na mamenye ũrĩa watũmire , nĩwe Jesu Kristo . ” ​ — Johana 17 : 3 . Arĩa mac@@ ab@@ ĩte ngathĩti ĩno nĩ mar@@ akũ@@ nyita ũgeni wĩrute makĩria ũhoro wĩgiĩ Jehova , Ngai ũrĩa wa ma , na Mũrũwe , Jesu Kristo . Aira a Jehova arĩa marĩ hakuhĩ nawe no makene gũ@@ gũteithĩrĩria . Ningĩ no wone ũhoro ũngĩgũteithia Intaneti - inĩ thĩinĩ wa jw.org / ki . Rora “ The Histor@@ ical Char@@ ac@@ ter of Gen@@ es@@ is , ” thĩinĩ wa ibuku rĩa Insight on the Scriptures , Vol@@ ume 1 , karatathi ka 9@@ 22 , rĩrĩa rĩcabĩtwo nĩ Aira a Jehova . Ngai aa@@ tham@@ irie muoyo wa Mũriũ wake kuuma igũrũ akĩ@@ wĩkĩra nda ya Mariamu , na roho mũtheru ũkĩ@@ g@@ itĩra Jesu ndak@@ aga@@ e kwaga gũkinyanĩra kwa Mariamu . ​ — Luka 1 : ​ 31 , 35 . Ũtukũ wa mũico Jesu atan@@ oragwo , nĩ aambĩrĩirie Kĩririkano gĩa gĩkuũ gĩake arĩ na atũmwo ake ehokeku . Aam@@ eerire ũũ : “ Ĩkagai ũũ nĩguo mũnd@@ irikanage . ” Nĩguo Aira a Jehova thĩ yothe maath@@ ĩkĩre watho ũcio , nĩ maririkanaga gĩkuũ kĩa Jesu o mwaka . Mwaka ũyũ , Kĩririkano gĩa gĩkuũ kĩa Jesu gĩ@@ ge@@ ekwo Nju@@ matano , Machi 23 , thutha wa riũa gũth@@ ũa . Gũti@@ k@@ aar@@ ĩ@@ hio kũingĩra na gũtirĩ mĩhothi ĩk@@ ong@@ anio . No ũũrie Aira a Jehova arĩa marĩ hakuhĩ nawe ũhoro wa thaa na kũrĩa mag@@ acemania . Kana ũrore Intaneti - inĩ thĩinĩ wa jw.org / ki . HIHI ŨNG@@ I@@ U@@ GA Mũcukani nĩ . . . Ũ@@ ũru ũkoragwo thĩinĩ wa mũndũ ? Mũcukani nĩ aaririe na Jesu na ‘ akĩ@@ mũg@@ eria . ’ Kĩambĩrĩria - inĩ Mũcukani aarĩ mũraika mwega no “ nde@@ eh@@ and@@ ire wega ũhoro - inĩ ũrĩa wa ma . ” A@@ atuĩkire mũ@@ heenania na akĩr@@ emera Ngai . Araika angĩ nĩ maanyitanĩire na ũremi wa Shaitani . ​ — Kũguũrĩrio 12 : 9 . Mũcukani nĩ atu@@ mumar@@ ĩtie andũ aingĩ meciria nĩguo metĩkie ndakoragwo kuo . ​ — 2 Akorintho 4 : 4 . ANDŨ A@@ MWE MO@@ IG@@ AGA atĩ gũtingĩ@@ hoteka Mũcukani atongorie andũ , nao angĩ me@@ tigagĩra kũ@@ ing@@ ĩrũo nĩ maroho moru . “ Thĩ yothe ĩt@@ ongoragio nĩ ũrĩa mũru . ” Mũcukani nĩ akoragwo na ũgucania mũnene mũno harĩ andũ , no ndat@@ ongoragia andũ othe . Mũcukani ahũthagĩra maheeni nĩguo athiĩ na mbere kũhĩtithia andũ . ​ — 2 Akorintho 11 : 14 . Rĩmwe maroho moru no makorũo magĩt@@ ongoria andũ . ​ — Mathayo 12 : 22 . Kũgerera ũteithio wa Ngai no ũhote ‘ kũregana na Mũcukani . ’ ​ — Jakubu 4 : 7 . 14 : 28 . Kũg@@ imara nĩ kuuga atĩa , na Danieli onanirie atĩa atĩ aarĩ mũgimaru ? Ũngĩhota atĩa kũmenya kana itua rĩaku rĩa kũbatithio rĩr@@ oima ngoro ? Kwĩy@@ amũrĩra Ngai nĩ kuuga atĩa , na gũkonainie atĩa na kũbatithio ? 1 , 2 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrehagĩra andũ a Jehova gĩkeno ũmũthĩ ? ( b ) Aciari Akristiano na athuri a kĩũngano mangĩteithia andũ ethĩ atĩa mataũkĩrũo kũbatithio nĩ kuuga atĩa ? No nyende gũkũũria kĩũria kĩmwe , ‘ Nĩ kĩĩ kĩratũma wende kuoya ikinya rĩu ? ’ ” ( Thoma Luka 14 : ​ 27 - 30 . ) ( a ) Ciugo cia Jesu na cia Petero itũteithagia atĩa kuona bata wa kũbatithio ? ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria , na nĩkĩ ? ( 2 ) Hihi niĩ mwene ndĩ na wendi ũcio ? ( 3 ) Hihi nĩ nda@@ ũkĩirũo wega kwĩyamũrĩra Jehova nĩ kuuga atĩa ? 4 , 5 . ( a ) Nĩkĩ to andũ arĩa akũrũ magĩrĩirũo nĩ kũbatithio ? ( b ) Mũkristiano gũkorũo arĩ mũgimaru nĩ kuuga atĩa ? Thimo 20 : 11 ( Holy Bible in Gĩkũyũ ) yugaga ũũ : “ O na kaana k@@ ameny@@ ekaga nĩ ũndũ wa ciĩko ci@@ ako , gak@@ ameny@@ eka kana mĩtugo y@@ ako nĩ mĩtheru , na kana nĩ mĩ@@ agĩrĩru . ” 6 , 7 . ( a ) Taarĩria moritũ marĩa Danieli aacemanagia namo rĩrĩa aarĩ Babuloni ? Mũndũ mwĩthĩ ũg@@ im@@ arĩte kĩĩroho nd@@ et@@ uaga mũrata wa Ngai arĩ Nyũmba - inĩ ya Ũthamaki , ĩndĩ agakorũo arĩ mũrata wa thĩ arĩ cukuru ( Rora kĩbungo gĩa 8 ) Nd@@ et@@ uaga mũrata wa Ngai o rĩrĩa arĩ Nyũmba - inĩ ya Ũthamaki , ĩndĩ agakorũo arĩ mũrata wa thĩ rĩrĩa arĩ cukuru . 9 , 10 . ( a ) Mũndũ mwĩthĩ angĩ@@ gunĩka atĩa angĩĩ@@ thuthuria ũrĩa akoretwo akĩ@@ hiũrania na magerio ma ica ikuhĩ ma wĩtĩkio ? 11 , 12 . ( a ) Mũndũ ũreciria kũbatithio agĩrĩirũo gũkorũo na ũũma ũrĩkũ ? ( b ) Nĩ kĩĩ gĩ@@ gũgũteithia kũgĩa na mawoni ta ma Jehova megiĩ kũbatithio ? Ũngĩ@@ menya atĩa kana itua rĩaku rĩa kũbatithio nĩ rĩa kuuma ngoro ? Ag@@ ak@@ ũn@@ engera marũa mayo na agak@@ wĩra ũũ : “ Ng@@ ari ĩno nĩ yaku . ” 18 , 19 . ( a ) Maũndũ marĩa mag@@ w@@ etwo nĩ Rose na Christo@@ pher maronania atĩa atĩ kũbatithio nĩ gĩtĩo na nĩ kũrehaga irathimo ? ( b ) Wee wonaga atĩa kũbatithio ? Wĩra ũrĩa nd@@ utagĩra Jehova na ithondeka rĩake nĩ ũnd@@ ehagĩra gĩkeno kĩnene mũno . ” Ciugo “ ũgĩt@@ eithio gwĩtĩkia ” nĩ kuuga atĩa ? ‘ Mĩthiĩre mĩtheru ’ na “ ciĩko cia wĩyamũrĩri Ngai ” nĩ irĩkũ ? Gwĩcũrania igũrũ rĩgiĩ ũkũũri kũngĩgũteithia atĩa wonanie ngatho ciaku harĩ Jehova ? 1 , 2 . ( a ) Ik@@ inya rĩa kũbatithio rĩagĩrĩire kuoywo na ũritũ nĩkĩ ? Andũ ethĩ mangĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria gĩa Timotheo ? Taarĩria ũrĩa Icunjĩ cia “ Bibilia Ĩrutanaga Atĩa ? ” Tinĩnja ũmwe oigire ũũ : “ I@@ tan@@ atua itua rĩa kũbatithio , nderutire Bibilia na ngĩmenya atĩ ĩno nĩyo ndini ya ma . Na o mũthenya thiaga na mbere kũgĩa na ma na ũndũ ũcio . ” Mũkristiano mũbatithie ang@@ ĩrĩg@@ ĩrĩrũo akorũo na mĩthiĩre ĩr@@ atwarana na wĩtĩkio wake nĩkĩ ? Bibilia yugaga ũũ : “ Wĩtĩkio mũtheri ũtarĩ na ciĩko , nĩ mũkuũ . ” Taarĩria ũrĩa ciugo ‘ mĩthiĩre ya ũtheru ’ ciugĩte . Kwa ngerekano - rĩ , ta ikia maitho na thutha mĩeri ĩtandatũ mĩhĩtũku . “ Ciĩko cia wĩyamũrĩri Ngai ” nĩ ta irĩkũ , na wagĩrĩirũo gũci@@ ona atĩa ? Nĩ kĩĩ kĩngĩgũteithia kũgĩa na “ ciĩko cia wĩyamũrĩri Ngai , ” na andũ amwe ethĩ magunĩkĩte atĩa ? “ Nĩ maũndũ marĩkũ wĩrut@@ aga hĩndĩ ya wĩruti waku kĩũmbe ? ” “ Hihi nĩ ũ@@ hunjagia o na akorũo aciari aku mat@@ ira@@ hunjia ? Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe mwĩthĩ wĩtagwo T@@ il@@ da oigire , “ Nĩ nda@@ ahũthĩrire fomu ĩyo kwĩigĩra mĩoroto . Kah@@ ora kahora nĩ nda@@ ahingirie mĩoroto ĩyo na ngĩ@@ agĩrĩra kũbatithio thutha wa kĩndũ mwaka ũmwe . ” Aciari aku mangĩ@@ tiga gũtungatĩra Jehova wee no ũthiĩ na mbere kũmũtungatĩra ? Taarĩria nĩkĩ mũndũ nĩwe wagĩrĩirũo nĩ gwĩtuĩra itua rĩa kwĩyamũrĩra Ngai . 16 , 17 . ( a ) Nĩ kĩĩ kĩagĩrĩirũo gũtind@@ ĩka mũndũ ende gũtuĩka Mũkristiano ? ( b ) Nĩ ngerekano ĩrĩkũ ĩronania ũrĩa mũndũ angĩ@@ onania ngatho harĩ igongona rĩa ũkũũri ? Jesu akĩmũcokeria , “ No mũhaka wende Jehova Ngai waku na ngoro yaku yothe na muoyo waku wothe na meciria maku mothe . ” ( Thoma 2 Akorintho 5 : ​ 14 , 15 ; 1 Johana 4 : ​ 9 , 19 . ) 18 , 19 . ( a ) Nĩkĩ ndwagĩrĩirũo nĩ gwĩtigĩra kwĩyamũrĩra Jehova ? ( b ) Nĩ na njĩra irĩkũ gũtungatĩra Jehova gũgũtũma ũtũũro waku wag@@ ĩre ? Mũndũ mwĩthĩ angĩka atĩa nĩguo akiny@@ ĩre kwĩyamũrĩra Jehova na kũbatithio ? “ Ingĩ@@ agĩria Mahoya M@@ akwa Atĩa ? ” ​ — Novemba 2008 “ Ing@@ ĩka Atĩa Nĩguo Ng@@ en@@ agĩre Gũthoma Bibilia ? ” ​ — Ĩpuro 2009 “ Niĩ nĩ Niĩ Ũ ? ” ​ — Oktomba 2011 “ Ing@@ ĩka Atĩa Nĩguo Ng@@ en@@ agĩre Kwĩruta Bibilia ? ” ​ — Februarĩ 2012 “ Nj@@ agĩrĩirũo G@@ ũthiaga Mĩcemanio ya Gĩkristiano Nĩkĩ ? ” ​ — Ĩpuro 2012 Nĩ na njĩra irĩkũ tũkoragwo na ũrũmwe tũkĩhunjia ũhoro ũrĩa mwega ? Nĩ maũndũ ta marĩkũ tũngĩka nĩguo tũteithie kĩũngano gitũ gĩkorũo na ũrũmwe ? Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia mũthuri na mũtumia gũikara marĩ na ũrũmwe ? Kuuma o kĩambĩrĩria - rĩ , nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkoretwo ũkĩ@@ oneka mawĩra - inĩ ma Ngai ? ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wo@@ onekaga wega thĩinĩ wa kĩũngano gĩa tene gĩa Gĩkristiano ? ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria ? ( Thoma 1 Akorintho 12 : ​ 4 - 6 , 12 . ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũ@@ hingagia nĩ ũndũ wa kũrutithania wĩra tũrĩ na ũrũmwe ? 8 , 9 . ( a ) Nĩ ngerekano ĩrĩkũ Paulo aahũthĩrire kũruta Akristiano maikarage marĩ na ũrũmwe ? ( b ) Tũngĩonania ũnyit@@ anĩri atĩa thĩinĩ wa kĩũngano ? ( Thoma Aefeso 4 : ​ 15 , 16 . ) Ndungata cia kĩũngano iteithagia kĩũngano atĩa gũkorũo na ũrũmwe ? Nĩ kĩĩ kĩr@@ ĩteithagia andũ othe thĩinĩ wa famĩlĩ kũnyitanagĩra ? Angĩkorũo ũrĩa mũhikanĩtie nake nd@@ arat@@ ungatĩra Jehova - rĩ , ũngĩka atĩa nĩguo kĩhiko gĩaku gĩkorũo na ũrũmwe ? Andũ arĩa maa@@ hikanirie tene mangĩteithia arĩa mat@@ aa@@ hikanirie tene atĩa ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ a Jehova mat@@ anyaga ihinda rĩrĩa rĩroka ? Nĩ ũtongoria ũrĩkũ Jehova aaheanire matukũ - inĩ ma Nuhu na ma Musa ? Nĩ ũtongoria ũrĩkũ mwerũ Ngai aaheire Akristiano ? Tũngĩonania atĩa atĩ twĩ@@ hokaga Ngai atũt@@ ongoragie ? 1 , 2 . ( a ) Nĩ mũkaana ũrĩkũ wah@@ onokirie andũ aingĩ ? Andũ maa@@ ingĩr@@ irio njĩra - inĩ ya gĩkuũ atĩa ? ( a ) Nĩkĩ nĩ kwa@@ bataranagia ũtongoria mwerũ thutha wa Mũiyũro ? ( b ) Ũt@@ ongoria ũcio mwerũ wonanirie atĩa mawoni ma Ngai ? Tũ@@ gũthuthuria maũndũ marĩkũ , na nĩkĩ ? Andũ a Ngai maabataraga gwathĩkĩra watho ũrĩa Ngai aamaheire kũgerera Musa nĩkĩ , na maagĩrĩirũo gũkorũo na mwerekera ũrĩkũ ? ( a ) Taarĩria kĩrĩa gĩatũmire Jehova ahe andũ ake ũtongoria . ( b ) Watho warĩ mũtongoria harĩ Aisiraeli na njĩra ĩrĩkũ ? Twagĩrĩirũo gũtongorio nĩ mootaro marĩa marĩ Watho - inĩ wa Musa nĩkĩ ? Nĩ maũndũ marĩkũ ma@@ acenjirie magĩt@@ ũma Ngai aheane ũtongoria mwerũ ? Kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩ@@ aheirũo mawatho merũ nĩkĩ , na maarĩ ngũrani atĩa na marĩa maaheirũo rũrĩrĩ rwa Isiraeli ? Ma nĩ atĩ , “ Ngai ndarĩ mũthutũkanio , no thĩinĩ wa ndũrĩrĩ ciothe , mũndũ ũrĩa ũmwĩ@@ tigĩrĩte na wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire nĩ etĩkĩr@@ ĩkaga nĩ we . ” Nĩ maũndũ marĩkũ merĩ ũtũũro - inĩ wa Mũkristiano mah@@ ut@@ ĩtio nĩ “ watho wa Kristo ” ? 13 , 14 . ( a ) Nĩ maũndũ marĩkũ marĩ thĩinĩ wa “ rĩathani rĩerũ ” rĩrĩa Jesu aaheanire ? ( b ) T@@ wĩrut@@ aga ũndũ ũrĩkũ kuumana na kĩonereria kĩrĩa Jesu aatũigĩire ? ( Thoma Johana 13 : 34 , 35 . ) Nĩ maũndũ marĩkũ macenj@@ etie , na Ngai ar@@ atongoria andũ ake na njĩra ĩrĩkũ ũmũthĩ ? Twagĩrĩirũo kuona atĩa ũtongoria ũrĩa tũheagwo ? Hihi nĩ wonaga ũtongoria ũcio ta uumĩte kũrĩ Ngai ? Nĩ ikũnjo irĩkũ ika@@ ahing@@ ũrũo na ig@@ aat@@ ũteithia atĩa ? Ningĩ nĩ kĩarĩrĩirie wĩra ũrĩa ũkirĩrĩria wagĩrĩirũo nĩ kũhingia thĩinĩ wa o ũmwe witũ . Kĩonereria kĩa Jefitha na mũirĩtu wake kĩngĩtũteithia atĩa kũregana na maũndũ moru ma thĩ ? Nĩ motaaro marĩkũ ma Bibilia mag@@ ũteithagia gũcokia thayũ na arĩa angĩ ? Gĩcunjĩ gĩkĩ gĩ@@ ag@@ ũteithia atĩa kuona bata wa kwĩima nĩ ũndũ wa Ũthamaki ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũritũ Jefitha na mũirĩtu wake maacemanirie naguo ? Kĩonereria kĩa Jefitha na mũirĩtu wake nĩ kĩa bata harĩ ithuĩ nĩkĩ ? 4 , 5 . ( a ) Jehova aath@@ ĩte Aisiraeli meke atĩa ma@@ ingĩra Bũrũri wa Kĩĩranĩro ? ( b ) Thaburi 106 yonanagia Aisiraeli maagĩire na moimĩrĩro marĩkũ nĩ ũndũ wa ũremi wao ? Nĩ maũndũ marĩkũ moru marĩ thĩinĩ wa thĩ ũmũthĩ , na twagĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa ? ( a ) Jefitha eek@@ irũo ũndũ ũrĩkũ nĩ andũ ao ? 8 , 9 . ( a ) Nĩ motaaro marĩkũ Watho - inĩ wa Musa mangĩkorũo maateithirie Jefitha ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ warĩ wa bata mũno harĩ Jefitha ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩr@@ eka motaaro ma Bibilia matũteithie gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire ? Nĩ mwĩhĩtwa ũrĩkũ Jefitha eeh@@ ĩtire , na eendaga kuuga atĩa ? Ciugo cia Jefitha thĩinĩ wa Atiirĩrĩri Bũrũri 11 : 35 cionanagia ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ wĩtĩkio wake ? ( Ndar . Nĩ mwĩhĩtwa ũrĩkũ aingĩ aitũ twĩ@@ hĩt@@ ĩte , na tũngĩonania wĩhokeku atĩa ? Mũirĩtu wa Jefitha aaiyũkirie atĩa mwĩhĩtwa wa ithe ? ( a ) Tũngĩĩgerekania atĩa na wĩtĩkio wa Jefitha na mũirĩtu wake ? ( b ) Rĩandĩko rĩa Ahibirania 6 : 10 - 12 rĩr@@ ag@@ wĩkĩra ngoro atĩa kuona bata wa kwĩima ? Tw@@ eruta atĩa kuumana na rũgano rwa Bibilia rwa Jefitha na mũirĩtu wake , na tũngĩĩgerekania nao atĩa ? ‘ Kũr@@ eka ũkirĩrĩria ũhing@@ ie wĩra waguo ’ nĩ kuuga atĩa ? 1 , 2 . ( a ) Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũkirĩrĩria wa Gideoni na mbũtũ yake ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Kũringana na Luka 21 : 19 ũkirĩrĩria nĩ wa bata mũno nĩkĩ ? Thũ citũ nĩ Shaitani , thĩ yake , na kwaga gũkinyanĩra gwitũ . Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuuma kũrĩ arĩa mak@@ irĩrĩirie ? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ wendo nĩguo ũteithagia mũndũ gũkirĩrĩria ? ( Thoma 1 Akorintho 13 : ​ 4 , 7 . ) Wendo witũ harĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ ũtũteithagia gũkirĩrĩria kwaga gũkinyanĩra kwao . Nĩkĩ Jehova tu nowe wagĩrĩire mũno gũtũteithia gũkirĩrĩria ? Jehova nĩwe ‘ Ngai ũrĩa ũheanaga ũkirĩrĩria na ak@@ om@@ anĩrĩria . ’ Kũringana na Bibilia - rĩ , Jehova ‘ angĩt@@ ũhe njĩra atĩa nĩguo tũhote gũkirĩrĩria ’ ? Heana ngerekano ya kuonania atĩ nĩguo tũhote gũkirĩrĩria nĩ tũrabatara irio cia kĩĩroho . 8 , 9 . ( a ) Kũringana na Ayubu 2 : ​ 4 , 5 nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkoragwo ũgwati - inĩ rĩrĩa twacemania na magerio ? ( b ) Taarĩria mbica ĩrĩa ũngĩ@@ hũũra rĩrĩa wacemania na magerio . Hihi Shaitani nĩ arĩ agar@@ ũrĩra mwĩcirĩrie wake kuuma rĩrĩa aany@@ ũrũr@@ irie Jehova ? Gwĩcũrania maũndũ marĩa monetwo nĩ ‘ arĩa mak@@ irĩrĩirie ’ kũngĩtũteithia atĩa ? Rĩrĩa Adamu na Hawa meeh@@ irie , Jehova nĩ aatũmire aker@@ ub@@ i maigana ũna gũkũ thĩ marute wĩra mat@@ aar@@ ũt@@ ĩte hau kabere . Nĩ kĩĩ gĩateithirie Ayubu ak@@ irĩrĩrie magerio ? 42 : ​ 10 , 17 . Kũringana na 2 Akorintho 1 : ​ 6 , ũkirĩrĩria wa Paulo wateithirie arĩa angĩ atĩa ? ( Thoma 2 Akorintho 1 : 6 . ) 15 , 16 . ( a ) Nĩ “ wĩra ” ũrĩkũ ũkirĩrĩria wagĩrĩirũo nĩ kũhingia ? ( b ) Heana ngerekano cia kuonania ũrĩa ‘ tũngĩr@@ eka ũkirĩrĩria ũhing@@ ie wĩra waguo . ’ Tũngĩk@@ irĩrĩria magerio , ũmũndũ witũ wa Gĩkristiano no wag@@ ĩre makĩria ( Rora kĩbungo gĩa 15 , 16 ) 17 , 18 . ( a ) Heana ngerekano ĩronania bata wa gũkirĩrĩria nginya mũico . ( b ) Tũrĩ na ũma ũrĩkũ o ũrĩa mũico ũrakuhĩrĩria ? Nĩ gũkorũo ndĩ na ũũma atĩ o na gĩkuũ kana muoyo kana araika kana thirikari kana maũndũ marĩa marĩ kuo rĩu kana marĩa mag@@ o@@ oka kana mah@@ inya kana ũraihu kana ũr@@ iku kana ũũmbi ũngĩ o wothe , gũtirĩ kĩndũ kĩngĩ@@ hota gũtũ@@ tig@@ ithũk@@ ania na wendo wa Ngai ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Kristo Jesu Mwathani witũ . ” Ma nĩ atĩ , rĩmwe na rĩmwe nĩ tũrĩ@@ nog@@ aga . [ 1 ] ( kĩbungo gĩa 11 ) Ningĩ nĩ ũ@@ gwĩkĩrũo ngoro wathoma ũhoro wa ũrĩa andũ a Ngai mak@@ irĩrĩirie mahinda - inĩ maya . [ 2 ] ( kĩbungo gĩa 12 ) Bibilia ndi@@ ugĩte nĩ aker@@ ub@@ i aigana maahetwo wĩra ũcio . 2 : 42 . ũrĩa arĩa angĩ magunĩkaga rĩrĩa twathiĩ mĩcemanio . 1 - 3 . ( a ) Akristiano monanĩtie atĩa atĩ nĩ monaga mĩcemanio ĩrĩ ya bata ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ tũkwarĩrĩria ? Twa@@ iguire wĩtĩkio witũ wek@@ ĩrũo hinya mũno . ” Mĩcemanio itũ ĩtũteithagia atĩa kwĩruta ũhoro wa Jehova ? Mĩcemanio ĩ@@ gũteithĩtie atĩa kũhũthĩra mootaro ma Bibilia na kwagagĩria ũtungata waku ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ mĩcemanio itũ ĩt@@ wĩkagĩra ngoro na ĩgat@@ wĩkĩra hinya ? ( Thoma Atũmwo 15 : ​ 30 - 32 . ) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata mũno gũthiĩ mĩcemanio ya kĩũngano ? Akristiano arĩa angĩ magunĩkaga atĩa matu@@ ona mĩcemanio - inĩ , maigua tũgĩ@@ cokia ciũria , na tũkĩ@@ ina ? ( Ningĩ rora gathandũkũ “ A@@ in@@ ũkaga Ak@@ en@@ ete Gũk@@ ĩra Agĩ@@ thiĩ . ” ) 9 , 10 . ( a ) Taarĩria ũrĩa ciugo cia Jesu thĩinĩ wa Johana 10 : 16 itũteithagia kuona bata wa gũthiĩ mĩcemanio . ( b ) Rĩrĩa twathiĩ mĩcemanio tũtegũtĩrĩria , tũngĩteithia atĩa arĩa ma@@ men@@ agwo nĩ andũ a famĩlĩ ciao ? Ũngĩ@@ meny@@ era gũthiaga mĩcemanio ũte@@ gũtĩrĩria , no ũtuĩke ithe , nyina , mũrũ wa nyina , kana mwarĩ wa nyina na andũ ta acio . Gũthiĩ mĩcemanio gũtũteithagia atĩa kũhe Jehova kĩrĩa kĩ@@ mw@@ agĩrĩire ? Jehova aiguaga atĩa rĩrĩa twath@@ ĩkĩra watho wake wĩgiĩ gũthiĩ mĩcemanio ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũku@@ hagĩrĩria Jehova na Jesu rĩrĩa twathiĩ mĩcemanio ? Tu@@ onagia Ngai wathĩki atĩa rĩrĩa twathiĩ mĩcemanio ? 16 , 17 . ( a ) Tũmenyaga atĩa atĩ Akristiano a tene moonaga mĩcemanio ĩrĩ ya bata ? ( b ) Mũrũ wa Ithe witũ George G@@ ang@@ as oonaga atĩa mĩcemanio ya Gĩkristiano ? Kũngĩhoteka ny@@ endaga gũkorũo ndĩ ũmwe wa arĩa makiny@@ aga mbere Nyũmba - inĩ ya Ũthamaki na ngakorũo ndĩ ũmwe wa arĩa mar@@ ĩr@@ ig@@ ia . Nĩ ngenaga mũno ngĩ@@ aria na andũ a Jehova . Rĩrĩa ndĩ hamwe nao ndĩ@@ iguaga ndĩ mũciĩ , thĩinĩ wa paradiso ya kĩĩroho . ” Ũ@@ iguaga atĩa igũrũ rĩgiĩ mĩcemanio itũ , na ũtuĩte itua rĩa gwĩka atĩa ? [ 2 ] ( kĩbungo gĩa 3 ) Rora gathandũkũ “ It@@ ũmi cia Gũthiĩ Mĩcemanio . ” Nĩ makiny@@ agĩrũo nĩ ũhoro mwega rĩrĩa ũrahunjio kũndũ kwa mũingĩ Mũciĩ wa ma@@ sis@@ ta wa Z@@ arag@@ o@@ za , Spain ( ũmotho ) Bibilia ya N@@ á@@ car - Col@@ unga ( ũrĩo ) Ndi@@ amenyaga kana ũrĩa nde@@ ekaga nĩguo kwagĩrĩire . Nĩ ndirikanaga hĩndĩ ĩmwe ngĩhoya , “ Nĩ wega Jehova tondũ nd@@ wand@@ iganĩirie na ningĩ nĩ ũheete mĩeke mĩingĩ ya kuona kĩrĩa nde@@ ethaga ​ — ma ya Bibilia . ” Andũ a mĩc@@ eni yakwa na a famĩlĩ itũ me@@ kũ@@ nyo@@ na atĩa ? ” Ngĩ@@ mũ@@ cokeria , “ Ĩ nake Ngai egũ@@ kuona atĩa ? ” A@@ akuire aatig@@ ĩtie mĩeri ĩĩrĩ abatithio . Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa tũngĩona ũrĩ ũndũ mũritũ kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma gĩũteti ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ndungata njĩhokeku cia Jehova iria ciar@@ egire kũnyita mbaru maũndũ ma gĩũteti ? Tũngĩhota atĩa gwathĩkĩra Ngai na twathĩkĩre thirikari cia andũ ? Tuonanagia atĩa atĩ tũt@@ inyitaga mbaru mwena o na ũrĩkũ maũndũ - inĩ ma gĩũteti ? ( a ) Tũmenyaga atĩa atĩ kũrĩ hingo ũt@@ agaakorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gwĩthema kũnyita mbaru maũndũ ma ũteti ? ( b ) Nĩkĩ nĩ ũndũ mwega kwĩhaarĩria ihinda - inĩ rĩrĩ nĩguo tũtikan@@ any@@ ite mbaru maũndũ ma ũteti ? Twagĩrĩirũo kuona atongoria a thirikari atĩa ? Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ ‘ twĩ@@ hũgĩte ’ na ‘ tũtirĩ na ũũru ’ rĩrĩa atarĩ ũndũ mũhũthũ kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma gĩũteti ? ( Thoma Mathayo 10 : ​ 16 , 17 . ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera rĩrĩa tũr@@ aaria na andũ arĩa angĩ ? Tũng@@ ĩtig@@ ĩrĩra atĩa atĩ tũtir@@ anyita mbaru maũndũ ma gĩũteti rĩrĩa tũrathoma kana tũr@@ erorera mohoro ? 12 , 13 . ( a ) Jehova onaga andũ atĩa ? ( b ) Tũngĩmenya atĩa atĩ nĩ twambĩrĩirie kwĩr@@ ahĩra bũrũri witũ ? Mahoya mangĩtũteithia atĩa , na nĩ ngerekano ĩrĩkũ ya Bibilia yonanagia ũguo ? Bibilia ĩngĩ@@ gũteithia atĩa kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma gĩũteti ? ( Ningĩ rora gathandũkũ “ Bibilia nĩ Y@@ amateithirie Kũr@@ ũmia Itua Rĩ@@ ao . ” ) Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ndungata njĩhokeku cia Jehova iria ciar@@ egire kwĩingĩria maũndũ - inĩ ma gĩũteti ? ( Thoma Danieli 3 : ​ 16 - 18 ) Gũthoma ũhoro wao nĩ gũteithĩtie Aira aingĩ a Jehova kũgĩa na ũmĩrĩru wa kũrega gũthathaiya be@@ ndera cia mabũrũri mao . 18 , 19 . ( a ) Ũngĩt@@ eith@@ ĩka atĩa kuuma kũrĩ andũ thĩinĩ wa kĩũngano kĩanyu ? ( b ) Twagĩrĩirũo gũtua itua rĩrĩkũ ? “ Gwĩcũrania Thimo 27 : ​ 11 , Mathayo 26 : ​ 52 , na Johana 13 : 35 nĩ kwandeithirie kũrũmia itua rĩakwa rĩa kũrega wĩra wa njeshi . Ningĩ maandĩko macio nĩ maandeithirie gũkorũo na thayũ wa ngoro na meciria hĩndĩ ĩrĩa nda@@ acir@@ ithagio ” . ​ — And@@ ri@@ y kuuma Ukraine . “ Rĩandĩko rĩa Isaia 2 : 4 nĩ rĩ@@ andeithirie kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma ũteti . Nda@@ ah@@ ũũraga mbica ũrĩa gũgaakorũo na thayũ thĩinĩ wa thĩ njerũ rĩrĩa gũtarĩ mũndũ ũk@@ aahũthagĩra matharaita kũrũa na arĩa angĩ . ” ​ — W@@ il@@ mer kuuma Col@@ omb@@ ia . 9 : 50 . Jesu aaheanire ũtaaro ũrĩkũ wa gũtũteithia kũniina ngucanio na njĩra ya wendo ? Nĩ ciũria ta irĩkũ Mũkristiano angĩ@@ y@@ ũria rĩrĩa ar@@ atua itua rĩa ũrĩa e@@ kũniina ngucanio na arĩa angĩ ? Mak@@ inya matatũ marĩa magwetetwo thĩinĩ wa Mathayo 18 : 15 - 17 mangĩ@@ hũthĩrũo atĩa kũniina ngucanio imwe ? Nĩ ngucanio irĩkũ igwetetwo thĩinĩ wa Kĩambĩrĩria , na ingĩtũteithia atĩa ? Nĩ mwerekera ũrĩkũ ũtheremete thĩinĩ wa thĩ , na gũkoretwo na moimĩrĩro marĩkũ ? Jesu aarutire andũ ma@@ hiũr@@ anagie atĩa na ngucanio ? 6 , 7 . ( a ) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kũhiũha kũiguana na andũ arĩa angĩ ? ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ andũ othe a Jehova magĩrĩirũo kwĩyũria ? Ithe witũ wa igũrũ nĩ e@@ kũigua na acokie mahoya macio ma wĩnyihia . — 1 Joh . 5 : 14 , 15 . Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa mũndũ angĩt@@ ũr@@ akaria ? ( Thoma Thimo 10 : 12 ; 1 Petero 4 : 8 . ) ( a ) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe aaiguire atĩa nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa maar@@ ĩtio mataarĩ mega ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrĩ Maandĩko - inĩ wamũteithirie gũtũũria thayũ ? 11 , 12 . ( a ) Mũkristiano agĩrĩire gwĩka atĩa angĩkorũo ‘ harĩ ũndũ mat@@ ara@@ iguithania na mũrũ wa Ithe ’ ? Mũrori ũmwe eekire atĩa erũo ciugo itaarĩ njega , na kĩonereria gĩake kĩngĩt@@ ũr@@ uta ũndũ ũrĩkũ ? 14 , 15 . ( a ) Nĩ hĩndĩ ĩrĩkũ tũngĩhũthĩra ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Mathayo 18 : 15 - 17 ? ( b ) Nĩ makinya marĩkũ matatũ Jesu aagwetire , na muoroto wa kũmar@@ ũmĩrĩra ũbatiĩ gũkorũo ũrĩ ũrĩkũ ? Nĩ kĩĩ kĩronania atĩ kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Jesu nĩ njĩra njega na ya wendo ya kũn@@ ina ngucanio ? Nĩ irathimo irĩkũ tũrĩ@@ gĩaga nacio nĩ ũndũ wa ‘ gũ@@ caragia thayũ ’ na arĩa angĩ ? ndũmĩrĩri ĩrĩa mahunjagia na gĩtũmi gĩa kũmĩ@@ hunjia ? Nĩ ciũria irĩkũ ciĩy@@ um@@ ĩragia nĩ ũndũ wa ciugo iria Jesu oigire thĩinĩ wa Mathayo 24 : 14 ? Kũringana na Mathayo 28 : 19 , 20 , nĩ maũndũ marĩkũ mana arũmĩrĩri a Jesu magĩrĩire gwĩka ? Gũtuĩka “ ateg@@ i a andũ ” kũhutĩtie ũndũ ũrĩkũ ? ( Thoma Mathayo 4 : 18 - 22 . ) Nĩ ciũria irĩkũ inya irabatara gũcok@@ io , na nĩkĩ ? Nĩkĩ kĩngĩtũma ũkorũo na ma atĩ Aira a Jehova mahunjagia ndũmĩrĩri ĩrĩa yagĩrĩire ? Tũmenyaga atĩa atĩ atongoria a ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano mati@@ hunjagia ndũmĩrĩri ĩrĩa yagĩrĩire ? Nĩ muoroto ũrĩkũ ũtarĩ mwega wa kũhunjia ? ( Thoma Atũmwo 20 : 33 - 35 . ) Aira a Jehova monanagia atĩa atĩ mahunjagia marĩ na muoroto mwega ? Nĩ njĩra irĩkũ Jesu na arutwo ake maahũthagĩra makĩhunjia ? H@@ akoragwo na ngũrani ĩrĩkũ gatagatĩ ka ndini iria ciĩĩtaga cia Gĩkristiano na Aira a Jehova ũndũ - inĩ wĩgiĩ kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega ? No o tu mahunjagia atĩ Jesu akoretwo agĩathana kuuma mwaka wa 1914 . Ũhoro mwega ũbatiĩ kũ@@ hunjio kũ ? Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Aira a Jehova nĩ mahing@@ ĩtie ũrathi wa Jesu wĩgiĩ kũrĩa kũ@@ batiĩ kũ@@ hunjio ? Ũhoro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Web@@ site itũ wonekaga na thiomi makĩria ma 7@@ 50 . Tũmenyaga atĩa atĩ Aira a Jehova nĩ makoragwo na roho wa Ngai ? 17 , 18 . ( a ) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma biũ atĩ Aira a Jehova nĩo marahunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki ? ( b ) T@@ ũhot@@ aga atĩa gũthiĩ na mbere kũruta wĩra ũcio ? Tondũ tũhunjagia ndũmĩrĩri ĩrĩa yagĩrĩire ya ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki . Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma twage kũgunĩka nĩ irio imwe cia kĩĩroho ? Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũteithia kũgunĩka nĩ icunjĩ ciothe cia Bibilia ? Tũngĩgunĩka atĩa kuumana na ũhoro ũrĩa w@@ andĩk@@ agĩrũo andũ ethĩ kana andũ othe ? 1 , 2 . ( a ) Aira a Jehova monaga Bibilia atĩa ? ( b ) Nĩ gĩcunjĩ kĩrĩkũ kĩa Bibilia wendete ? 3 , 4 . ( a ) Tu@@ onaga mabuku maitũ atĩa ? ( b ) Nĩ mabuku marĩkũ tũkoragwo namo m@@ andĩk@@ ĩirũo gĩkundi kĩna kĩa andũ ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũrĩ na ma naguo atĩ tweka Jehova nĩ e@@ gũkenio nĩguo ? Tũ@@ bataraga gũthoma Kiugo kĩa Ngai tũrĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire nĩkĩ ? 8 , 9 . ( a ) Nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria rĩrĩa tũrathoma Bibilia ? ( b ) T@@ wĩrut@@ aga ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ Jehova kuumana na ithimi iria a@@ igĩire athuri Akristiano ? Ingĩ@@ ũhũthĩra atĩa gũteithia arĩa angĩ ? ’ ( Thoma 1 Timotheo 3 : 2 - 7 . ) 10 , 11 . ( a ) Rĩrĩa tũrathoma ithimi iria ci@@ gĩ@@ irũo athuri - rĩ , tũngĩhũthĩra atĩa ũhoro ũcio ũtũũro - ini witũ ? ( b ) Tũngĩhũthĩra ũhoro ũcio atĩa gũteithia arĩa angĩ ? 12 , 13 . ( a ) Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩ@@ thuthuria tũkĩhũthĩra indo iria tũrĩ nacio ? ( b ) Heana ngerekano ya kuonania ũrĩa kũmenya maũndũ marĩa mathiũrũrũkĩirie ũhoro ũrĩa ũrathoma kũngĩgũteithia kuona maũndũ ũngĩĩruta marĩa mat@@ ey@@ um@@ ĩrĩtie biũ . Ũhoro ũrĩa ũc@@ ab@@ agĩrũo andũ ethĩ ũm@@ ateithagia atĩa , na andũ arĩa angĩ mangĩgunĩka naguo na njĩra ĩrĩkũ ? Nĩkĩ Akristiano agima nĩ magĩrĩirũo gũkenio nĩ ũhoro ũrĩa w@@ andĩk@@ ĩirũo andũ ethĩ ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ĩngĩ mabuku maitũ mateithagia andũ ethĩ ? ( Thoma Kohelethu 12 : 1 , 13 . ) Tũngĩgunĩka atĩa tũngĩ@@ thoma ũhoro ũrĩa w@@ andĩk@@ agĩrũo andũ othe ? Tũngĩonania ngatho citũ atĩa nĩ ũndũ wa indo iria Jehova atũheaga ? Matua maitũ mat@@ ũhutagia na makah@@ utia arĩa angĩ atĩa ? Tũngĩmenya ũndũ ũrĩa ũngĩk@@ enia Jehova atĩa angĩkorũo Bibilia nd@@ ĩt@@ ũheete watho mũna wĩgiĩ ũndũ ũcio Tũngĩt@@ aũkĩrũo wega atĩa nĩ mwĩcirĩrie wa Jehova ? Nĩ mawatho marĩkũ mamwe marĩ Bibilia - inĩ , na kũmath@@ ĩkĩra gũtũ@@ gunaga atĩa ? 2 , 3 . ( a ) Nĩkĩ Bibilia nd@@ ĩtũheaga mawatho megiĩ maũndũ mothe ma ũtũũro witũ ? ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ ik@@ war@@ ĩrĩrio gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? Matua maitũ mat@@ ũhutagia na makah@@ utia andũ arĩa angĩ atĩa ? Harĩa Bibilia ĩt@@ aheanĩte watho wa ĩmwe kwa ĩmwe - rĩ , tũngĩmenya atĩa wendi wa Jehova ũndũ - inĩ ũcio ? Jesu aataũkĩirũo atĩa ũrĩa Jehova eendaga eke ? ( Thoma Mathayo 4 : 2 - 4 . ) T@@ igaga kwĩ@@ ona wee mwene ta wĩ mũũgĩ ; ĩtig@@ agĩre Jehova , ũ@@ themage maũndũ marĩa moru . ” Nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria rĩrĩa tũrathoma kana kwĩruta Bibilia ? Mabuku maitũ na mĩcemanio ingĩtũteithia atĩa kũmenya mwĩcirĩrie wa Jehova maũndũ - inĩ matiganĩte ? Heana ngerekano ĩronania ũrĩa kũmenya mwĩcirĩrie wa Jehova kũngĩtũteithia gũtua itua rĩa ũũgĩ . ( Thoma Luka 18 : 29 , 30 . ) Ũngĩhota kũmenya atĩa kana mwĩhumbĩre mũna nĩ ũkenagia Jehova ? ( c ) Twagĩrĩirũo gũtua matua maritũ atĩa ? ( Thoma Kĩambĩrĩria 6 : 5 , 6 . ) Tũgunĩkaga atĩa tũngĩt@@ ua matua mar@@ akenia Jehova ? Hatarĩ nganja , gũtirĩ hĩndĩ tũt@@ arĩk@@ oragwo na ũndũ mwerũ wa kwĩruta wĩgiĩ Jehova . Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo gũthiĩ na mbere gwĩka mogarũrũku thutha wa kũbatithio ? Nĩ kĩĩ gĩtũmaga Jehova erĩg@@ ĩrĩre twĩkĩre kĩyo nĩguo tũtoorie mĩerekera itũ mĩũru ? Tũngĩka atĩa nĩguo Kiugo kĩa Ngai gĩt@@ ũteith@@ agie gwĩka mogarũrũku mũtũũrĩre - inĩ witũ ? 1 - 3 . ( a ) Nĩ mogarũrũku marĩkũ mangĩt@@ ũritũh@@ ĩra gwĩka thutha wa kũbatithio ? ( b ) Nĩ ciũria ta irĩkũ tũngĩĩyũria rĩrĩa tuona gũthiĩ na mbere gwĩka mogarũrũku arĩ ũritũ kũrĩ ũrĩa tw@@ erĩgagĩrĩra ? Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũremwo gũkenia Jehova hĩndĩ ciothe ? Nĩ mogarũrũku marĩkũ tw@@ ekire mbere ya kũbatithio , ĩndĩ nĩ mĩerekera ĩrĩkũ tũngĩthiĩ o na mbere kũrũa nayo ? 6 , 7 . ( a ) Nĩ kĩĩ gĩt@@ ũhotithagia gũkorũo na ũrata hamwe na Jehova o na gũtuĩka tũtirĩ akinyanĩru ? ( b ) Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩtigĩra kũhoya Jehova atuohere rĩrĩa twe@@ hia ? Tũmenyaga atĩa atĩ no tũhote gũthiĩ na mbere kwĩhumba ũmũndũ mwerũ ? Tũ@@ batiĩ gwĩka atĩa nĩguo tũthiĩ na mbere gwĩka mogarũrũku tũgĩt@@ eithio nĩ Bibilia , na nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria ? Nĩ kĩĩ gĩtũmaga Jehova erĩg@@ ĩrĩre twĩkĩre kĩyo nĩguo tũtoorie mĩerekera itũ mĩũru ? Tũngĩka atĩa nĩguo tũkũrie ngumo iria Jehova endete ? ( Rora gathandũkũ “ Bibilia na Mahoya nĩ Ci@@ agar@@ ũrire Mĩtũũrĩre Y@@ ao . ” ) Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gũkua ngoro tũngĩona atĩ nĩ tũr@@ oya ihinda inene gwĩka mogarũrũku ? Nĩ mweke ũrĩkũ tũng@@ ĩrĩgĩrĩra ihinda rĩũkĩte twathiĩ na mbere gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Jehova ? Tũngĩkorũo na ma atĩa atĩ Bibilia ĩrĩ na hinya wa gũthiĩ na mbere kũgarũra ũtũũro witũ ? [ 1 ] ( kĩbungo kĩa 1 ) Rĩĩtwa nĩ rĩc@@ enj@@ etio . Russell : “ Kũhoya Jehova na gũthoma Bibilia o mũthenya nĩ kwandeithirie . Gwĩcũrania rĩandĩko rĩa 2 Petero 2 : 11 o hamwe na ũtaaro kuuma kũrĩ athuri warĩ ũteithio mũnene . ” Maria Vic@@ toria : “ Ndaa@@ hoire Jehova na kĩyo andeithie ndige kwaragia ndeto ci@@ ene . Ningĩ nĩ ndonire bata wa kwag@@ aga gũthiĩ thiritũ hamwe na andũ arĩa mendete nj@@ ukũ . Ningĩ Thaburi 64 : 1 - 4 nĩ yatũmire nyone atĩ ndingĩ@@ enda gũkorũo ndĩ ũmwe wa arĩa andũ mahoyaga mag@@ it@@ ĩrũo kuumana nao ! Nĩ ndonire nd@@ athiĩ na mbere na nj@@ ukũ ndingĩ@@ akorirũo ndĩ kĩonereria kĩega , na nĩ ingĩ@@ ac@@ amb@@ ithirie rĩĩtwa rĩa Jehova . ” Linda : “ Nĩ nder@@ utanĩirie kũmenya kĩrĩa gĩkoragwo thĩinĩ wa trakti citũ nĩgetha hote gũci@@ heana . Gũkorũo ũtungata - inĩ hamwe na arĩa makenagĩra njĩra itiganĩte cia kũhunjia nĩ kũnd@@ eithĩtie mũno . Na no thiaga na mbere kwĩhoka Jehova kũgerera mahoya . ” Andũ othe no moige kana meke ũndũ ũng@@ ĩtu@@ uria arĩa angĩ . ũrĩa Jehova athuur@@ aga arĩa e@@ gũthondeka ? ũrĩa Ngai ath@@ ondekaga arĩa ma@@ mwĩ@@ nyih@@ agĩria ? Tũngĩ@@ g@@ erekania atĩa na mwerekera ũrĩa warĩ na Aisiraeli arĩa meer@@ irĩte ? Jehova athuur@@ aga atĩa arĩa e@@ kũgucĩrĩria kũrĩ we ? ( Thoma 1 Samueli 16 : 7@@ b . ) G@@ wĩtĩkĩra Jehova arĩ Mũ@@ tũth@@ ondeki kwagĩrĩire gũtũma tũkorũo na muonere ũrĩkũ harĩ ( a ) andũ arĩa tũhunjagĩria ? Thutha ũcio nĩ ndonire famĩlĩ y@@ ang@@ enirie mũno nĩ ũndũ wa mĩtugo yao mĩega . Nĩ ndaa@@ makire mũno rĩrĩa ndamenyire atĩ maarĩ Aira a Jehova . Mĩtugo yao mĩega nĩ yatũmire ndĩ@@ thuthurie kĩrĩa gĩatũmaga m@@ ene Aira a Jehova . Nĩ ndonire atĩ maũndũ marĩa ma@@ atũmĩte ndĩ@@ mam@@ ene nĩ gũkorũo ndi@@ am@@ oĩ wega hamwe na mũhuhu wa andũ . ” ( Thoma Ahibirania 12 : 5 , 6 , 11 . ) Jehova atũr@@ utaga atĩa ũmũthĩ , na ũrutani wake ũgathiĩ na mbere atĩa mahinda mokĩte ? Na nĩ twĩrutĩte kuonia arĩa angĩ wendo . Jesu onanirie atĩa atĩ aarĩ na ũmenyeru na wetereri ta wa Jehova , Mũ@@ tũth@@ ondeki Ũrĩa Mũnene ? ( Thoma Thaburi 103 : 10 - 14 . ) Nĩ na njĩra irĩkũ Daudi onanirie atĩ aatariĩ ta rĩũmba rĩ@@ ororo , na tũngĩĩgerekania nake atĩa ? Jehova atũth@@ ondekaga atĩa akĩhũthĩra roho mũtheru na kĩũngano gĩa Gĩkristiano ? O na gũtuĩka Jehova no eke ũrĩa wothe angĩenda na ithuĩ tũrĩ rĩũmba - rĩ , onanagia atĩa atĩ nĩ at@@ ĩĩte wĩyathi witũ wa gwĩthurĩra ? Arutwo a Bibilia monanagia atĩa atĩ nĩ marenda Jehova a@@ math@@ ondeke ? ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũ@@ gũk@@ enagia wĩgiĩ Jehova gũkorũo nĩwe Mũ@@ gũth@@ ondeki ? ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ tũkaarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Nĩ ngumo irĩkũ ingĩtũma twage kwamũkĩra ũtaaro wa Jehova ? Nĩ ngumo irĩkũ ingĩtũteithia tũthiĩ na mbere gũthondekwo nĩ Jehova ? Nĩ na njĩra irĩkũ aciari Akristiano mangĩonania atĩ Jehova nĩwe Mũ@@ math@@ ondeki ? Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova one Danieli arĩ “ mũndũ mwend@@ eku makĩria , ” na nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩkorũo tũrĩ athĩki ta Danieli ? Thimo 4 : 23 yugaga : “ Makĩria ma wĩ@@ g@@ it@@ ĩri waku wothe , wĩ@@ g@@ it@@ agĩre ngoro , nĩ gũkorũo i@@ humo cia muoyo nĩ na thĩinĩ wayo irĩ . ” ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 26 : 3 - 5 , 16 - 21 . ) Kũngĩthiĩ atĩa tũngĩaga kwĩmenyerera tũtig@@ akũrie mwĩtĩo ? Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe oigire atĩ thutha wa ihinda ndaath@@ umb@@ ũragwo nĩ mĩtugo yake mĩũru . 7 , 8 . ( a ) Aisiraeli moonanirie atĩa atĩ kwaga wĩtĩkio no gũtũme mũndũ om@@ ie ngoro ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta ? Twagĩrĩirũo ‘ gũikaraga tũkĩ@@ g@@ eragia ’ kana tũrĩ na wĩtĩkio nĩkĩ , na tũngĩka ũguo atĩa ? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũkorũo tũtariĩ ta rĩũmba rĩ@@ ororo moko - inĩ ma Jehova ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Jehova angĩhũthĩra kĩũngano gĩa Gĩkristiano gũtũ@@ thondeka kũringana na mabataro ma o mũndũ ? Ũtungata ũngĩtũteithia gũkũria ngumo irĩkũ , na tũgunĩkaga atĩa ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ aciari magĩrĩirũo gwĩka ok@@ orũo nĩ mekwenda gũkorũo na moimĩrĩro mega magĩt@@ eithia ciana ciao ? Aciari mangĩonania atĩa atĩ nĩ mehokete Jehova mwana wao angĩ@@ eherio kĩũngano - inĩ ? ( Thoma 1 Akorintho 5 : 11 , 13 . ) Twagĩrĩirũo gũthiĩ na mbere gwathĩkĩra Jehova nĩkĩ , na moimĩrĩro ma gwĩka ũguo nĩ marĩkũ ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Jehova Ngai witũ ‘ nowe wiki Jehova ’ ? Tũngĩonania atĩa atĩ tũ@@ thathayagia Jehova arĩ ‘ o we wiki ’ ? Tũngĩka atĩa nĩguo tũtũũrie thayũ na ũrũmwe witũ ? ( b ) Nĩkĩ gĩatũmire Musa aar@@ ie ciugo icio ? 4 , 5 . ( a ) Gũkorũo ‘ Jehova nowe wiki ’ nĩ kuuga atĩa ? ( b ) Jehova nĩ ngũrani atĩa na ngai iria i@@ thathay@@ agio nĩ ndũrĩrĩ itiganĩte ? Nĩ atĩa ũngĩ ciugo ‘ Jehova nowe wiki ’ cionanagia , na Jehova onanirie atĩa atĩ ‘ nowe wiki ’ ? 8 , 9 . ( a ) Jehova erĩgagĩrĩra athathaiya ake meke atĩa ? ( b ) Jesu aatĩtĩrithirie atĩa ciugo cia Musa ? ( Thoma Mariko 12 : 28 - 31 . ) 10 , 11 . ( a ) Tũngĩonania atĩa atĩ ũthathaiya witũ harĩ Jehova nĩ wa ngoro yothe ? ( b ) A@@ nake arĩa Ahibirania monanirie atĩa atĩ nĩ meey@@ amũrĩire Jehova na ngoro yothe rĩrĩa maarĩ Babuloni ? Rĩrĩa tũrat@@ ungatĩra Jehova na ngoro yothe , nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera ? Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩ@@ ambĩrĩria kwenda gũkĩra Jehova ? Nĩkĩ gĩatũmire Paulo ar@@ irikanie Akristiano atĩ ‘ Jehova nowe wiki ’ ? 16 , 17 . ( a ) Nĩ ũrathi ũrĩkũ ũr@@ ahinga matukũ - inĩ maya , na moimĩrĩro makoretwo marĩ marĩkũ ? ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩ@@ thũkia ũrũmwe witũ ? 18 , 19 . ( a ) Nĩ ũtaaro ũrĩkũ ũgwetetwo thĩinĩ wa Aefeso 4 : 1 - 3 ? ( b ) Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa nĩguo kĩũngano gĩt@@ ũũrie ũrũmwe ? Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũr@@ ataũkĩrũo atĩ “ Jehova Ngai witũ , we wiki nowe Jehova ” ? Nĩ kũrĩ kũndũ kũingĩ gũte@@ g@@ agĩrũo thamaki ic@@ ũa - inĩ cia Tr@@ in@@ id@@ ad na Tob@@ ago . Kaingĩ Aira a Jehova nĩ mathiaga kuo nĩguo ma@@ hunjĩrie ateg@@ i a thamaki Bibilia yonanagia atĩa atĩ ithuothe tũtirĩ akinyanĩru ? Tũngĩka atĩa nĩ ũndũ wa mahĩtia maitũ na ma andũ arĩa angĩ ? Bibilia yarathĩte atĩa ũhoro wĩgiĩ kuongerereka kwa andũ a Jehova ? ( Thoma Mika 4 : 1 , 3 . ) Nĩ ũndũ ũcio ‘ matingĩ@@ ũrio thakame ya mũndũ o na ũmwe . ’ — Atũm . 20 : 26 . Nĩkĩ wongerereku wa andũ a Jehova nĩ ũndũ wa gwĩkĩra ngoro ? Nĩkĩ rĩngĩ na rĩngĩ andũ no mat@@ ũtu@@ urie ? ( Thoma Aroma 5 : 12 , 19 . ) Korũo watũũraga Isiraeli matukũ - inĩ ma Eli na ariũ ake - rĩ , ũngĩ@@ ekire atĩa ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Eli aagire kũrũnga ariũ ake ? Nĩ mehia marĩkũ maritũ Daudi eekire , na Ngai eekire atĩa ? ( a ) Mũtũmwo Petero aagire kũhingia ũrĩa oigĩte atĩa ? ( b ) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova athiĩ na mbere kũhũthĩra Petero o na thutha wake kũhĩtia ? Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ũkorũo na ma biũ atĩ hĩndĩ ciothe Jehova ekaga maũndũ na kĩhooto ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu aataũkĩirũo nĩguo wĩgiĩ mahĩtia ma Judasi Mũ@@ is@@ ikar@@ i@@ ota na Petero ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ Bibilia yarathĩte wĩgiĩ ndungata cia Jehova mahinda - inĩ maya ? Twagĩrĩirũo kuonaga mahĩtia ma andũ arĩa angĩ na njĩra ĩrĩkũ ? 13 , 14 . ( a ) T@@ wag@@ ĩr@@ ĩrĩirũo gũk@@ iranagĩrĩria nĩkĩ ? ( b ) Nĩ kĩĩranĩro kĩrĩkũ twagĩrĩirũo kũririkanaga ? Jesu oigire twagĩrĩire gwĩka atĩa arĩa angĩ mangĩt@@ ũhĩt@@ ĩria ? Ũr@@ ĩkaga atĩa rĩrĩa arĩa angĩ ma@@ kũhĩt@@ ĩria ? ( Thoma Mathayo 5 : 23 , 24 . ) O ta ũrĩa Jehova aamu@@ oheire inyuĩ eyendeire , no mũhaka mw@@ ĩkage o ũguo . ” Macokio ma ciũria icio ti maritũ . Ũndũ ũcio nĩ wonekaga wega thĩinĩ wa Bibilia ĩkĩaria ũhoro wa ũtaũku na ũũgĩ . Thimo 3 : 13 - 15 yugaga : “ Gũkena - rĩ , nĩ mũndũ ũrĩa wonete ũũgĩ - ũrĩa - wa - ma , na mũndũ wĩrut@@ agĩra ũtaũku mũthithũ - inĩ wake . Amu won@@ j@@ oria waguo nĩ mwega kũrĩ won@@ j@@ oria wa betha , uumithio waguo ũg@@ ag@@ ĩkĩra wa thahabu ĩrĩa theru mũno . Mũtumia ũcio ũ@@ gwĩtwo Ũũgĩ - ũrĩa - wa - ma e bata gũkĩra r@@ uru iria ndune , na indo ciothe iria ũngĩ@@ ĩr@@ irĩria gũtirĩ kĩngĩ@@ hota kũg@@ erek@@ anĩka nake . ” Jesu Kristo nĩ a@@ igire kĩonereria kĩega kĩa wĩhokeku . Tondũ nĩ niĩ ndaar@@ ũgamagĩrĩra wĩra kũu , ndeer@@ ĩg@@ agĩrĩrũo he ũrĩa w@@ ong@@ anagia igooti ihaki nĩguo a@@ hith@@ ĩrĩre maũndũ mataarĩ ma wĩhokeku marĩa kambuni ĩyo y@@ ekaga . Kwoguo ndi@@ akoragwo ndĩ mwĩhokeku . No rĩrĩa nderutire ũhoro wa ma nĩ ndaar@@ egire gwĩkaga ũguo , o na gũtuĩka nĩ ndaar@@ ĩh@@ agwo wega . Rĩu ngoragwo nj@@ ũĩkaine ndĩ mũndũ mwĩhokeku nĩ arĩa mong@@ anagia igooti na arĩa tũrutithanagia wĩra nao . ” Aa@@ thamĩire Isiraeli kũrĩa angĩa@@ thatha@@ irie Ngai ũrĩa wa ma . 1 : 16 . Njĩra ĩrĩa nene makĩria Jehova onetie andũ ũtugi mũnene nĩ ĩrĩkũ ? Tũngĩonania atĩa atĩ tũt@@ it@@ ongoragio nĩ mehia no tũt@@ ongoragio nĩ ũtugi mũnene wa Ngai ? Nĩ irathimo irĩkũ tuonaga nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene wa Jehova ? 1 , 2 . ( a ) Taarĩria ngerekano ya Jesu ĩgiĩ mwene mũgũnda wa mĩthabibũ . ( b ) Rũgano rũu ruonanagia atĩa ngumo ya ũtaana na ũtugi mũnene ? Kana nĩ waigua ũiru tondũ nĩ nd@@ eka wega ? ’ ​ — Mat . ( Thoma 2 Akorintho 6 : 1 . ) Jehova onanagia ũtugi mũnene kũrĩ andũ othe nĩkĩ , na am@@ onetie na njĩra ĩrĩkũ ? Gũkorũo ũtugi mũnene wa Jehova “ wonanagio na njĩra itiganĩte ” nĩ kuuga atĩa ? Mũtũmwo Petero aandĩkire ũũ : “ O ũrĩa o mũndũ amũ@@ kĩire kĩheo , kĩ@@ hũth@@ ĩr@@ ei gũtu@@ ngat@@ anĩra mũrĩ aramati ega a ũtugi mũnene wa Ngai ũrĩa wonanagio na njĩra itiganĩte . ” Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ : “ Ithuothe nĩ twa@@ amũ@@ kĩrire ũtugi mũnene kuuma kũrĩ we tondũ we a@@ iyũirũo nĩ ũtugi . ” Tũgunĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene wa Jehova , na tũngĩonania ngatho citũ nĩ ũndũ waguo atĩa ? ( Thoma 1 Johana 1 : 8 , 9 . ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkenagĩra nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene wa Jehova ? Mw@@ eke wa kũmenya ũhoro ũrĩa mwega ( Rora kĩbungo gĩa 11 ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Akristiano aitĩrĩrie maguta mateithĩtie arĩa a “ ng’ondu ingĩ ” gũkorũo marĩ athingu ? Kũ@@ mũku@@ hĩrĩria na njĩra ya mahoya ( Rora kĩbungo gĩa 12 ) Mahoya mahutanĩtie atĩa na ũtugi mũnene wa Ngai ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩona “ ũteithio hĩndĩ ĩrĩa tũrabatara ” nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene wa Jehova ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ũtugi mũnene wa Jehova ũgunaga ngoro citũ ? Nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ tũkoragwo nakĩo nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene wa Jehova ? ( Thoma Thaburi 49 : 7 , 8 . ) Akristiano amwe a karine ya mbere maahũthagĩra ũũru atĩa ũtugi mũnene wa Jehova ? Nĩ mawĩra marĩkũ tũkoragwo namo nĩ ũndũ wa ũtugi mũnene ũrĩa Jehova atuonetie ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũk@@ war@@ ĩrĩrio gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? [ 1 ] ( kĩbungo gĩa 2 ) Rora “ Ũtugi mũnene ” thĩinĩ wa “ Ũ@@ thatha@@ ũri wa ciugo cia Bibilia , ” Bibilia - inĩ njerũ ya New World Translation . 20 : 24 . Ũtugi mũnene wa Jehova ũt@@ wĩkagĩra ngoro gwĩka atĩa ? ‘ Ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki ’ wonanagia atĩa ũtugi mũnene wa Jehova ? Jehova akonania atĩa ũtugi wake mũnene thĩinĩ wa thĩ njerũ ? Mũtũmwo Paulo onanirie atĩa atĩ nĩ a@@ akenagio nĩ ũtugi mũnene wa Ngai ? MŨT@@ Ũ@@ MW@@ O P@@ A@@ U@@ L@@ O oigire ũũ : “ Ũtugi ũcio mũnene [ wa Ngai ] nd@@ onirio ndwarĩ wa tũhũ . ” ( Thoma 1 Akorintho 15 : 9 , 10 . ) ( Thoma Aefeso 3 : 5 - 8 . ) Nĩkĩ no tuuge atĩ ‘ Ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki ’ nĩ ũndũ ũmwe na “ ũhoro ũrĩa mwega wa ũtugi mũnene wa Ngai ” ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũhunjagia ũhoro ũrĩa mwega wa ũtugi mũnene wa Ngai rĩrĩa tũrat@@ aarĩria andũ ũhoro wĩgiĩ ũkũũri ? Nĩkĩ andũ ehia nĩ mabataraga kũigu@@ ithanio na Ngai ? Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ : “ Ũrĩa wonanagia wĩtĩkio harĩ Mũriũ arĩ na muoyo wa tene na tene ; ũrĩa ũt@@ aath@@ ĩkagĩra Mũriũ ndak@@ oona muoyo , ĩndĩ marakara ma Ngai matũũraga igũrũ rĩake . ” 9 , 10 . ( a ) Kristo aaheire arĩa aitĩrĩrie maguta wĩra ũrĩkũ ? Kwoguo - rĩ , ithuĩ tũrĩ ma@@ bar@@ ũthi handũ - inĩ ha Kristo , ta Ngai ara@@ thaith@@ ana kũgerera harĩ ithuĩ . Nĩkĩ andũ kũmenya atĩ no ma@@ hoe Jehova nĩ ũhoro mwega ? Andũ aingĩ mahoyaga tondũ gwĩka ũguo nĩ gũtũmaga maigue wega , no matikoragwo na ma atĩ Ngai nĩ aiguaga mahoya mao . Nĩ marabatara kũmenya atĩ Jehova nĩ “ mũigua wa mahoya . ” Daudi aandĩkire ũũ : “ Wee mũigua wa mahoya - rĩ , arĩa othe me mwĩrĩ mag@@ okaga o harĩ wee . Jesu eerire arutwo ake ũũ : “ M@@ ũngĩ@@ hoya ũndũ o wothe na rĩĩtwa rĩakwa , nĩ ndĩrĩ@@ mũhing@@ agĩria . ” 13 , 14 . ( a ) Arĩa aitĩrĩrie maguta magakorũo na mĩeke ĩrĩkũ ya mwanya mahinda mokĩte ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa magegania arĩa aitĩrĩrie maguta mag@@ ekĩra andũ ? Jehova ak@@ onia arĩa a “ ng’ondu ingĩ ” ũtugi wake mũnene na njĩra ĩrĩkũ mahinda mokĩte ? O na andũ arĩa maakuire matoĩ Ngai nĩ makar@@ iũkio . Johana aandĩkire ũũ : “ Na ngĩona akuũ , arĩa anene na anini , mar@@ ũgamĩte mbere ya gĩtĩ kĩrĩa kĩa ũnene , na ikũnjo ikĩ@@ hing@@ ũrũo . No gĩkũnjo kĩngĩ gĩkĩ@@ hing@@ ũrũo ; nĩkĩo gĩkũnjo kĩa muoyo . Arĩa akuũ magĩtu@@ ĩrũo kuumana na maũndũ marĩa maandĩkĩtwo ikũnjo - inĩ icio kũringana na ciĩko ciao . Narĩo iria rĩk@@ ĩruta akuũ arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo , na gĩkuũ na Mbĩrĩra ik@@ ĩruta akuũ arĩa maarĩ thĩinĩ wacio , na o mũndũ agĩtu@@ ĩrũo kũringana na ciĩko ciake . ” Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kũririkanaga rĩrĩa tũrahunjia ? Bibilia yugaga ũũ : “ Ũũmbi guo mwene nĩ ũga@@ ak@@ ũũrũo kuuma ũkombo - inĩ wa kũ@@ butha na ũheo wĩyathi ũrĩ na riri wa ciana cia Ngai . ” Ningĩ akiuga : “ And@@ ĩka , nĩ gũkorũo ciugo icio nĩ cia kwĩhokeka na nĩ cia ma . ” Rĩrĩa twa@@ hunjia ũhoro ũcio mwega tũrĩ na kĩyo , nĩ tũ@@ goocithagia ũtugi mũnene wa Jehova . “ C@@ arag@@ iai Ũthamaki wake [ wa Ngai ] , namo maũndũ macio mangĩ mothe nĩ mũrĩ@@ ong@@ agĩrĩrũo . ” ​ — LU@@ KA 12 : 31 . . Nĩ ngũrani ĩrĩkũ ĩkoragwo ho gatagatĩ ka indo cia o mũhaka na iria itarĩ cia o mũhaka ? Nĩkĩ nĩ tũ@@ bat@@ aire kwĩmenyerera mwerekera wa kwenda indo cia kĩĩmwĩrĩ ? Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wĩtĩkie atĩ Jehova no akũhe mabataro maku ma o mũthenya ? Shaitani ahũthagĩra “ merirĩria ma maitho ” atĩa ? Ririkana ũrĩa mũtũmwo Johana oigire : “ Thĩ nĩ gũthira ĩr@@ athira o hamwe na merirĩria mayo . ” Nĩ atĩa kũngĩ@@ han@@ ĩka kũrĩ arĩa mahũthagĩra hinya wao mũingĩ gũcaria indo makĩria ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwarĩrĩria , na nĩkĩ ? 8 , 9 . ( a ) Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gwĩtanga mũno nĩ ũndũ wa indo iria tũrabatara ? ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ Jesu aamenyaga megiĩ andũ na mabataro mao ? Rĩrĩa Jesu aarutaga arũmĩrĩri ake ũrĩa mangĩ@@ hoya - rĩ , nĩ ũndũ ũrĩkũ oigire wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ wa bata makĩria ũtũũro - inĩ wao ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ twĩrutaga kuumana na ũrĩa Jehova arũmbũyagia nyoni ? Twagĩrĩirũo ‘ kũrora na kinyi nyoni cia rĩera - inĩ . ’ ( Thab . 147 : 9 ) Ũguo ti kuuga ac@@ it@@ war@@ agĩra irio harĩa irĩ . Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ tũrĩ a bata gũkĩra nyoni cia rĩera - inĩ ? ( Ringithania Luka 12 : 6 , 7 . ) 15 , 16 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ twĩrutaga kuumana na ũrĩa Jehova arũmbũyagia mahũa ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ twagĩrĩirũo kwĩyũria , na nĩkĩ ? Nĩ maũndũ marĩkũ Jehova oĩ mat@@ wĩgiĩ , na nĩ atĩa arĩt@@ wĩkagĩra ? Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo nĩ kũmak@@ io nĩ ũrĩa gũk@@ aah@@ anĩka thutha - inĩ ? Hihi no ũh@@ ũthahũth@@ ie mũtũũrĩre waku nĩguo ũhote gwĩka maũndũ maingĩ ma Ũthamaki ? ( a ) Nĩ muoroto ũrĩkũ ũngĩ@@ igĩra ũtungata - inĩ wa Jehova ? ( b ) Ũngĩka atĩa nĩguo ũh@@ ũthahũth@@ ie mũtũũrĩre waku ? Nĩ kĩĩ gĩ@@ gũgũteithia gũkuhĩrĩria Jehova makĩria ? Heana ngerekano ĩronania nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata kũmenya mahinda marĩa tũratũũra na maũndũ marĩa marekĩka thĩinĩ wa thĩ . Jesu eerire arutwo ake ‘ maikarage meiguĩte ’ nĩkĩ ? Twath@@ ĩkagĩra mũkaana wa Jesu nĩkĩ ? ( a ) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma twĩtĩkie atĩ rĩu Jesu nĩ oĩ rĩrĩa Hari – Magedoni ĩka@@ ambĩrĩria ? ( b ) O na gũtuĩka tũtiũĩ nĩ rĩ thĩna mũnene ũka@@ ambĩrĩria - rĩ , nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩkorũo na ma naguo ? ( Thoma Habakuku 2 : 1 - 3 . ) Heana ngerekano ya kuonania atĩ hĩndĩ ciothe morathi ma Jehova mahing@@ aga ihinda rĩrĩa oigĩte . Mor@@ athi marĩa Jehova ar@@ athaga , hĩndĩ ciothe nĩ mahing@@ aga ihinda rĩrĩa oigĩte . Thutha wa ihinda , Jehova eerire Iburahimu ũũ : “ Menya na ma o ma atĩ mbeũ yaku nĩ@@ ĩgat@@ ũũra ũgeni - inĩ bũrũri w@@ ene , na ĩt@@ ungat@@ agĩre ene kuo ; nao nĩ@@ magatũũra mamĩ@@ nyarir@@ aga mĩaka magana mana . ” ( Kĩam . 15 : 13 ; Atũm . Tũngĩkorũo na ma atĩa atĩ Jehova nĩ akah@@ onokia andũ ake ? 7 , 8 . ( a ) Mahinda - inĩ ma tene mũrangĩri aakoragwo na wĩra ũrĩkũ , na tũreruta atĩa kuumana na ũndũ ũcio ? ( b ) Heana ngerekano ya kuonania ũrĩa kũngĩ@@ athire mũrangĩri angĩ@@ ak@@ omire arĩ wĩra - inĩ . Nĩ ũndũ ũrĩkũ andũ aingĩ ũmũthĩ matoĩ ? 10 , 11 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera , na nĩkĩ ? ( b ) Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wĩtĩkie atĩ Mũcukani nĩ atũmĩte andũ mage gũtindanĩra na morathi ma Bibilia ? Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo kũreka Mũcukani at@@ ũhe@@ en@@ ererie ? Jesu aatũheire mũkaana ũyũ : “ Ikar@@ ai mwĩ@@ haarĩirie , nĩ gũkorũo ithaa rĩrĩa mũt@@ ar@@ ec@@ irĩria - rĩ , nĩrĩo Mũrũ wa mũndũ e@@ gũka . ” Roho wa gũkũ thĩ ũtũmaga andũ meke atĩa , na tũngĩ@@ wĩthema atĩa ? Nĩ mũkaana ũrĩkũ ũkoragwo thĩinĩ wa Luka 21 : 34 , 35 ? ( Thoma Luka 21 : 34 , 35 . ) Gwathire atĩa harĩ Petero , Jakubu na Johana , na kũngĩ@@ han@@ ĩka ũguo atĩa harĩ ithuĩ ? Kũringana na Luka 21 : 36 , Jesu aat@@ ũt@@ aarire atĩa ũhoro - inĩ wĩgiĩ ‘ gũikaraga twĩiguĩte ’ ? Tũng@@ ĩtig@@ ĩrĩra atĩa atĩ nĩ twĩhaarĩirie nĩ ũndũ wa mahinda mokĩte ? [ 1 ] ( kĩbungo gĩa 14 ) Rora gĩcunjĩ kĩa 21 kĩa ibuku Ũthamaki wa Ngai nĩ Ũr@@ athana ! Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe hĩndĩ ya kĩgomano nĩ aanj@@ ũririe kana no nyende kũhunjia . Nĩ twathire gĩcigo - inĩ gĩa kũhunjia na akĩhe tũ@@ buku twar@@ agĩrĩria Ũthamaki wa Ngai . Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe nĩ aat@@ ũrutaga maũndũ ma Bibilia akĩhũthĩra Bibilia na ibuku rĩa The Har@@ p of God . Ndĩ tinĩnja nĩ ndakenagĩra kũhe andũ mwĩhoko ngĩ@@ hũthĩra Bibilia . Mũrũ wa Ithe witũ ar@@ ũgam@@ irie mũithikiri na akĩnjĩra twambe tũikare thĩ . A@@ anj@@ ũririe ũũ : “ Nũ ũkw@@ ĩrĩte ũtu@@ agĩre andũ ? Reke ithuĩ tũrute wĩra wa kũhunjĩria andũ , tũtig@@ ĩre Jehova wĩra wa gũtu@@ anĩra . ” Mũrũ wa Ithe witũ ũngĩ warĩ mũkũr@@ akũrũ nĩ aand@@ utire atĩ nĩguo mũndũ agĩe na gĩkeno gĩa kũheana , rĩmwe nĩ abataraga gũkirĩrĩria arĩ na wetereri . Mĩaka ĩigana ũna thutha ũcio , wetereri wake nĩ wagĩire na maciaro tondũ mũtumia wake nĩ aatuĩkire Mũira wa Jehova . Thutha wa mbaara ĩyo , nĩ ndat@@ ungatire ndĩ painia mĩaka ĩĩrĩ mwena wa mũhuro wa Ireland . Tũti@@ amenyaga atĩ atongoria a ndini maarĩ na ũgucania mũnene . Nda@@ akenire mũno tondũ ndi@@ athiĩte rĩngĩ na meri . Kwa ihinda rĩa mĩaka ĩtano , twa@@ hunjagia mũno icigĩrĩra iria itaarĩ na Aira a Jehova . M@@ ish@@ onarĩ arĩa twarĩ nao tũrĩ thĩinĩ wa S@@ ib@@ ia ( ũmotho nginya ũrĩo ) : R@@ on Par@@ k@@ in , D@@ ick R@@ y@@ de , G@@ ust Mak@@ i , na St@@ an@@ ley Car@@ ter Kaingĩ nĩ mat@@ ũheaga thamaki , mak@@ or@@ ob@@ ia na nj@@ ũgũ . T@@ ũgacoka tũk@@ ah@@ ũũra ng@@ eng@@ ere ya meri hwaĩ - inĩ . Warĩ ũndũ wa gwĩkĩra ngoro mũno kuona ũrĩa amwe ao mo@@ oyaga na ũritũ wĩra ũcio . Twak@@ inya ngĩ@@ cemania na mwarĩ wa Ithe witũ wetagwo Max@@ ine Bo@@ y@@ d ũrĩa warĩ mishonarĩ , na ngĩ@@ m@@ wenda . Nĩ ũndũ ũcio ngĩ@@ ĩra ũũ : ‘ R@@ on@@ ald , ok@@ orũo nĩ ũkwenda mũirĩtu ũyũ , no mũhaka wĩy@@ arie na ihenya . ’ Thutha wa ciumia ithatũ ngĩ@@ mũ@@ ũria kana no ende tũgĩe ndũgũ , na thutha wa ciumia ithathatũ tũkĩhikania . Tũrĩ na Max@@ ine nĩ twaheirũo mweke wa gũtungata o kũu Puerto Rico tũrĩ amishonarĩ , kwoguo ndi@@ athire na meri ĩyo njerũ . Kwa ngerekano , gĩcagi - inĩ gĩa Po@@ t@@ al@@ a Pas@@ ti@@ ll@@ o , kwarĩ na famĩlĩ igĩrĩ cia Aira a Jehova ciarĩ na ciana nyingĩ , na kaingĩ nĩ nda@@ ma@@ hu@@ h@@ agĩra mũ@@ tũr@@ irũ . Nĩ nd@@ oririe kairĩtu kamwe getagwo H@@ il@@ da kana no k@@ ende tũhunjie nako . T@@ ũgĩk@@ ag@@ ũrĩra iratũ na g@@ agĩtĩkĩra tũthiĩ tũka@@ hunjie nako . Aarĩ hakuhĩ gũthiĩ Ecuador kũrĩa a@@ atũmĩtwo . Aat@@ ũũririe , “ Nĩ mũr@@ and@@ irikana ? Nĩ niĩ kairĩtu karĩa gat@@ aarĩ na iratũ ga Pas@@ ti@@ ll@@ o . ” Kĩambĩrĩria - inĩ tũrĩ na L@@ en@@ nar@@ t John@@ son nĩ ithuĩ twarutaga wĩra ũrĩa mũingĩ . Nathan Knorr ũrĩa hĩndĩ ĩyo war@@ ũgamagĩrĩra wĩra wa Aira a Jehova nĩ okire Puerto Rico . Thutha - inĩ nĩ aaheire ũtaaro mũritũ wĩgiĩ gũkoragwo na mĩbango na akiuga nĩ ndamũ@@ ũraga ngoro mũno . Rĩrĩa niĩ na mami tw@@ etĩkĩrire ũhoro wa ma , baba nd@@ etĩkĩrire . Mũtumia wakwa , Max@@ ine , nĩ aakuire mwaka wa 2011 . Nĩ ndĩriragĩria mũno gũk@@ aam@@ uona rĩngĩ rĩrĩa akaar@@ iũkio . Nĩ ũndũ wa gũtungata Puerto Rico ihinda iraihu mũno rĩa mĩaka 60 , ndaa@@ iguaga ta nda@@ ciarĩirũo kuo . Andũ amwe arĩa mokaga kũ@@ nyo@@ na makoragwo makĩenda twarĩrĩrie mathĩna mao kana ma famĩlĩ . Wĩra wothe tũrutaga Betheli nĩ ũtungata mũtheru . Harĩa hothe tũrat@@ ungatĩra Jehova , nĩ tũkoragwo na mĩeke ya kũmũ@@ goocithia . Rũgano rwa ũtũũro rwa Le@@ on@@ ard S@@ m@@ ith rũkoragwo thĩinĩ wa Mnara wa Mlinzi wa Ĩpuro 15 , 2012 . Nĩkĩ no tuuge atĩ kĩhiko nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Ngai ? Ũngĩt@@ aarĩria atĩa historĩ ya kĩhiko kuuma hĩndĩ ya Adamu nginya ya Jesu ? Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia Mũkristiano athuure kana nĩ e@@ kũhikania kana nĩ e@@ kũhika ? 1 , 2 . ( a ) Kĩhiko kĩambĩrĩirie atĩa ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũthuri na mũtumia wa mbere maamenyaga wĩgiĩ kĩhiko ? ( Thoma Kĩambĩrĩria 2 : 20 - 24 . ) 2 : 18 ) Muoroto mũnene wa kĩhiko warĩ kũ@@ iyũria thĩ . Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ũrĩa Adamu na Hawa maacok@@ eirie Jehova ? Ũngĩt@@ aarĩria Kĩambĩrĩria 3 : 15 atĩa ? ( a ) Ũre@@ mi wa Adamu na Hawa watũmire ihiko ikorũo ihaana atĩa ? ( b ) Bibilia ĩ@@ heaga athuri na atumia ũtaaro ũrĩkũ ? I@@ hiko cia@@ haanaga atĩa kuuma hĩndĩ ya Adamu nginya hĩndĩ ya Nuhu ? Jehova eekire atĩa nĩ ũndũ wa waganu ũrĩa warĩ kuo hĩndĩ ya Nuhu , na tũngĩĩruta atĩa ? ( a ) Ũ@@ ndũire - inĩ mũingĩ andũ monaga atĩa ngomanio itagĩrĩire ? ( b ) Iburahimu na Sara maa@@ igire kĩonereria kĩega kĩhiko - inĩ kĩao na njĩra ĩrĩkũ ? ( Thoma 1 Petero 3 : 3 - 6 . ) Watho wa Musa wag@@ itagĩra Aisiraeli atĩa ? ( Thoma Gũcokerithia Maathani 7 : 3 , 4 . ) 12 , 13 . ( a ) Athuri amwe meekaga atumia ao atĩa matukũ - inĩ ma Malaki ? ( b ) Mahinda - inĩ maya - rĩ , moimĩrĩro mangĩkorũo marĩ marĩkũ mũndũ ũbat@@ ithĩtio angĩ@@ th@@ aria acoke ahik@@ anie na mũndũ ũngĩ ? ( a ) Ith@@ imi cia kĩhiko nĩ irĩkũ thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano ? Ong@@ ereire ũũ : “ Angĩkorũo matingĩhota kwĩgirĩrĩria - rĩ , nĩ mahik@@ e kana mahik@@ anie , tondũ nĩ kaba kũhika kana kũhikania gũkĩra kũh@@ ĩah@@ ĩaga nĩ th@@ uti . ” 18 , 19 . ( a ) Mũkristiano agĩrĩire kũhika kana kũhikania na ũ ? ( b ) Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire gĩkwarĩrĩria ũndũ ũrĩkũ ? Nĩ mawĩra marĩkũ Ngai ahe@@ te mũthuri na mũtumia thĩinĩ wa kĩhiko ? Wendo nĩ wa bata mũno nĩkĩ thĩinĩ wa kĩhiko ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Bibilia ĩngĩt@@ eithia kĩhiko kĩngĩkorũo na mathĩna ? O na gũtuĩka kĩhiko kĩ@@ ambagĩrĩria na gĩkeno - rĩ , nĩ ũndũ ũrĩkũ arĩa mahik@@ anagia magĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra ? Nĩ mĩthemba ĩrĩkũ ya wendo arĩa mahikanĩtie magĩrĩire kuonania ? Wendo ũbatiĩ gũkorũo ũtariĩ atĩa thĩinĩ wa kĩhiko ? Paulo aandĩkire ũũ : “ Inyuĩ athuri , thi@@ ĩi na mbere k@@ wendaga atumia anyu , o ta ũrĩa Kristo nake eendire kĩũngano na akĩĩ@@ heana nĩ ũndũ wakĩo . ” ( Thoma Johana 13 : 34 , 35 ; 15 : 12 , 13 . ) 4 , 5 . ( a ) Mũthuri ahe@@ two wĩra ũrĩkũ arĩ mũtwe wa famĩlĩ ? ( b ) Mũtumia agĩrĩirũo kuona atĩa ũtongoria wa mũthuriwe ? ( c ) Nĩ mogarũrũku marĩkũ mũthuri ũmwe na mũtumia wake ma@@ abatarire gwĩka ? No rĩrĩa nda@@ hik@@ ire , nĩ nda@@ abatarire gwĩka mogarũrũku na njĩra ya kwĩruta kũũr@@ agia mũthuri wakwa mawoni make . Nd@@ ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ , no nĩ tũkoretwo na ũrata wa hakuhĩ na mũthuri wakwa nĩ ũndũ wa gwĩka maũndũ na njĩra ya Jehova . ” Thĩinĩ wa kĩhiko , gwĩciria ũhoro wa andũ erĩ ũgĩt@@ ua matua nĩ kũr@@ itũh@@ agia maũndũ . No gũcaria ũtongoria wa Jehova na njĩra ya mahoya o hamwe na gũthikĩrĩria mawoni ma mũtumia wakwa , nĩ kũh@@ ũthahũth@@ ĩtie ũndũ ũcio . Nĩ tũteith@@ anagia mũno ! ” Wendo “ wo@@ hith@@ anagia andũ na njĩra nginyanĩru ” atĩa rĩrĩa mathĩna moim@@ ĩra thĩinĩ wa kĩhiko ? 7 , 8 . ( a ) Bibilia ĩheanaga ũtaaro ũrĩkũ wĩgiĩ ngomanio thĩinĩ wa kĩhiko ? ( b ) Arĩa mahikanĩtie magĩrĩirũo kuonania wendo nĩkĩ ? ( Thoma 1 Akorintho 7 : 3 - 5 . ) Mũndũ ndagĩrĩirũo gũtindĩk@@ ĩrĩrio , no agĩrĩirũo gwĩka ũguo eyendeire . Nĩkĩ kũgucĩrĩrio nĩ mũndũ ũngĩ tiga ũrĩa mũhikanĩtie nake gũti@@ agĩrĩire ? 10 , 11 . ( a ) Ndig@@ ano ik@@ iny@@ ĩte gĩkĩro kĩrĩkũ ũmũthĩ ? ( b ) Bibilia yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ kweher@@ anĩra ? ( c ) Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia arĩa mahikanĩtie matig@@ at@@ eng’@@ erere kweher@@ anĩra ? Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũma andũ mahikanĩtie mecirie kweher@@ anĩra ? Bibilia ĩraga arĩa mahikanĩtie na mũndũ ũtetĩkĩtie atĩa ? ( Thoma 1 Akorintho 7 : 12 - 14 . ) Kana wee mũthuri - rĩ , ũĩ atĩa kana nĩ ũk@@ aah@@ onokia mũtumia waku ? ” 15 , 16 . ( a ) Nĩ ũtaaro ũrĩkũ Bibilia ĩ@@ heaga atumia Akristiano arĩa marĩ na athuri matarĩ etĩkia ? ( b ) Mũkristiano agĩrĩire gwĩka atĩa ũrĩa “ ũtetĩkĩtie angĩ@@ thuura kweh@@ era ” ? Mũtũmwo Petero at@@ aaraga atumia Akristiano menyih@@ agĩrie athuri ao , “ nĩ getha angĩkorũo nĩ harĩ amwe ao mat@@ aath@@ ĩkagĩra kiugo , magu@@ uc@@ ĩrĩrio nĩ mĩthiĩre ya atumia ao o na hatarĩ ciugo , nĩ ũndũ wa kwĩyonera mĩthiĩre yanyu mĩega o hamwe na gĩtĩo kĩnene . ” Ĩ mũndũ ũcio ũtarĩ Mũkristiano angĩ@@ thuura kweh@@ era ? Bibilia yugaga ũũ : “ No ũcio ũtetĩkĩtie angĩ@@ thuura kweh@@ era , nĩ ehere ; kũngĩthiĩ ũguo , mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ to mũhaka a@@ ikar@@ anie nake , no inyuĩ Ngai nĩ amũ@@ heete thayũ wake . ” Nĩ ũndũ ũrĩkũ Akristiano arĩa mahikanĩtie magĩrĩirũo nĩ kũiga mbere ? Nĩkĩ no kũhoteke Akristiano makorũo na kĩhiko kĩrĩ na gĩkeno na kĩga@@ acĩru ? [ 1 ] ( kĩbungo gĩa 5 ) Mar@@ ĩ@@ ĩtwa nĩ macenj@@ etio . [ 2 ] ( kĩbungo gĩa 13 ) Rora ũhoro mu@@ ongerere ibuku - inĩ rĩa “ Mwĩ@@ ig@@ ei Wendo - inĩ wa Ngai , ” “ Mawoni ma Bibilia Igũrũ Rĩ@@ giĩ Ndig@@ ano na K@@ weher@@ anĩra . ” Mũndũ nĩ akenagĩra kũhunjia mathaa ma rũcinĩ rũĩ - inĩ rwa D@@ an@@ u@@ be . Ahunjia aya nĩ mar@@ akenera kũhunjĩria mũndũ ũr@@ akenio nĩ ũhoro wa Ũthamaki , marĩ V@@ ig@@ ad@@ ó S@@ qu@@ are thĩinĩ wa B@@ ud@@ ap@@ est , Hung@@ ary Ũngĩka atĩa nĩguo ũk@@ ũre kĩĩroho ? Ũngĩhota gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho atĩa ũte@@ gũkua ngoro ? Nĩ mogarũrũku marĩkũ ũngĩka nĩguo ũkorũo na moimĩrĩro mega makĩria ũtungata - inĩ ? 1 , 2 . ( a ) Ũrathi wa Isaia 60 : 22 ũhing@@ ĩte atĩa matukũ - inĩ maya ma mũico ? ( b ) Nĩ maũndũ marĩkũ mar@@ abat@@ arĩk@@ ana ithondeka - inĩ rĩa Jehova ? “ NY@@ Ũ@@ MBA ĩrĩa nyinyi nĩ@@ ĩk@@ ongerereka ĩtuĩke andũ ngiri , o nayo ĩrĩa ĩtarĩ andũ aingĩ ĩtuĩke rũrĩrĩ rũĩ hinya mũno . ” ( Isa . Nĩ mĩoroto ĩrĩkũ ya kĩĩroho ũngĩ@@ igĩra ? Andũ ethĩ mangĩhũthĩra hinya wao atĩa ũtungata - inĩ wa Jehova ? 6 - 8 . ( a ) Mwanake ũmwe aac@@ enj@@ irie mawoni marĩa aarĩ namo megiĩ gũtungatĩra Ngai atĩa , na aagĩire na moimĩrĩro marĩkũ ? ( b ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ ‘ tũngĩ@@ cama Jehova tũ@@ one ũrĩa arĩ mwega ’ ? Nĩ ũndũ wa kuona irathimo cia Jehova , njiguaga ndĩ na ngatho mũno na ũndũ ũcio ũgatũma nyende kũhingia maũndũ mangĩ maingĩ ũtungata - inĩ , na ũndũ ũcio ũgatũma ngĩe na irathimo makĩria . ” ( Thoma Thaburi 34 : 8 - 10 . ) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gũkorũo na ngumo ya ‘ wetereri ’ ? Nĩ ngumo irĩkũ cia kĩĩroho tũngĩ@@ ĩrutanĩria gũkũria , na nĩ cia bata nĩkĩ ? Andũ thĩinĩ wa kĩũngano mangĩonania atĩa atĩ nĩ a kwĩhokeka ? Ũngĩr@@ ũmĩrĩra kĩonereria kĩa Jusufu na njĩra ĩrĩkũ ũngĩk@@ wo ũndũ ũtarĩ wa kĩhooto ? Ũngĩka atĩa andũ angĩ mangĩ@@ gwĩka maũndũ matarĩ ma kĩhooto ? 14 , 15 . ( a ) Twagĩrĩirũo ‘ kũmeny@@ agĩrĩra ’ ũrĩa tũhunjagia nĩkĩ ? ( b ) Hihi ũngĩ@@ gar@@ ũrĩra atĩa njĩra cia kũhunjia kũringana na ũrĩa maũndũ marac@@ enjia ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ na gathandũkũ “ Hihi nĩ Wĩ@@ harĩirie Kũg@@ eria Njĩra Ĩ@@ ngĩ ? ” ) Ũngĩka atĩa ũkĩ@@ hunjia kũndũ kwa mũingĩ nĩguo ũkorũo na moimĩrĩro mega ? 17 , 18 . ( a ) Ũngĩ@@ gĩa na ũmĩrĩru wa kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ atĩa ? ( b ) Mu@@ onere wa Daudi wĩgiĩ kũgoocithia Jehova ũngĩgũteithia atĩa rĩrĩa ũrĩ ũtungata - inĩ ? Oigĩte ũũ : “ Hĩndĩ ya ũthathaiya witũ wa famĩlĩ , niĩ na mũtumia wakwa nĩ twĩkaga ũtu@@ ĩria , tũ@@ getha macokio ma ciũria iria andũ mangĩ@@ ũria makĩenda gũkararia , na megiĩ mawoni marĩa andũ mahe@@ anaga . Ningĩ nĩ tũhoyaga ũtaaro kuuma kũrĩ ahunjia arĩa angĩ . ” ( Thoma 1 Timotheo 4 : 15 . ) Me@@ gũtũũra moigaga ũrĩa ũthamaki waku wĩ riri , o magĩt@@ er@@ etaga ũhoro wa ũrĩa wee wĩ na ũhoti ; Maũndũ macio maku ma ũhoti ma@@ mameny@@ ithie ciana cia kĩrĩndĩ , o gwata ũthamaki waku , ma@@ mere ũrĩa ũk@@ aru waguo wĩ riri . ” ( Thab . Ũngĩteithia arĩa angĩ atĩa ũngĩkorũo wĩhok@@ eirũo wĩra ithondeka - inĩ rĩa Jehova ? Rĩu V@@ en@@ ec@@ ia oigaga ũũ : “ Kũhunjia na thimũ nĩ kũrĩ moimĩrĩro mega . ” Mũtumia wakwa aakuire mĩaka ĩtatũ mĩthiru , na mwaka ũcio ũr@@ athirire mwana wakwa nĩ ar@@ akuire nĩ ũndũ wa aksidenti . ” Thutha wa mĩaka ĩĩrĩ , ndĩr@@ amw@@ andĩkĩra marũa maya ndĩ mwarĩ wa Ithe wanyu . ” Twagĩrĩirũo gwĩkĩra arutwo ngoro magĩe na wendi mũnene wa kwĩr@@ utaga Bibilia marĩ oiki nĩkĩ ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩteithia arĩa erũ mahote kũhunjĩria andũ ? Nĩkĩ kĩyo nĩ kĩr@@ abatarania harĩ kũmenyeria arĩa mangĩt@@ ungata marĩ arĩithi a rũũru rwa Ngai ? Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmenyeria arĩa angĩ maũndũ - inĩ ma kĩĩroho ? 3 , 4 . ( a ) Paulo onanirie atĩa ũkuruhanu wa kwĩruta Maandĩko na gũkorũo na moimĩrĩro mega ũtungata - inĩ ? ( b ) Twagĩrĩirũo gũkorũo tũgĩka atĩa mbere ya gwĩkĩra arutwo a Bibilia ngoro merut@@ age Bibilia ? G@@ weta ũndũ ũngĩka nĩguo ũteithie mũrutwo wa Bibilia akoragwo na mũtaratara mwega wa kwĩruta Bibilia . No hihi no wĩyũrie ũũ : ‘ Ingĩ@@ hota atĩa gũteithia mũrutwo wakwa er@@ utage Bibilia ate@@ gũtĩrĩria ? ’ Mw@@ ĩkĩre ngoro athom@@ age ngathĩti ya Mũrangĩri na Ara@@ hũk@@ ai ! ( a ) Ũngĩteithia atĩa mũrutwo waku akũrie wendi wa gũthomaga Bibilia ? ( b ) Kwahoteka mũrutwo wa Bibilia aigue atĩa angĩk@@ ũria wendi wa gũthomaga Bibilia ? Jesu aameny@@ eririe atũmwo ake atĩa ? 8 , 9 . ( a ) Jesu aar@@ anagĩria atĩa na andũ arĩ ũtungata - inĩ ? ( b ) Tũngĩteithia atĩa ahunjia erũ mahote kwaranĩria na andũ ta ũrĩa Jesu eekaga ? 10 - 12 . ( a ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Jesu aakũr@@ irie wendi harĩ arĩa maakenagio nĩ ũhoro ũrĩa mwega ? ( b ) Tũngĩteithia ahunjia erũ atĩa kwagĩria ũhoti wao wa kũrutana Bibilia ? 13 , 14 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũreruta kuumana na cionereria iria irĩ Bibilia - inĩ cia andũ arĩa meer@@ utagĩra mũno nĩ ũndũ wa arĩa angĩ ? ( b ) Nĩ na njĩra irĩkũ ũngĩ@@ menyeria ahunjia erũ na arĩa ethĩ ku@@ onagia Akristiano arĩa angĩ wendo ? Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata athuri a kĩũngano gũkorũo na wendi wa gũteithĩrĩria arũme kĩũngano - inĩ ? 16 , 17 . ( a ) Paulo eekaga atĩa nĩguo ateithie Timotheo gũthiĩ na mbere ? ( b ) Athuri a kĩũngano mangĩ@@ menyeria arĩithi a mahinda mokĩte na njĩra njega atĩa ? Nĩkĩ kũmenyeria arĩa angĩ ũtungata - inĩ wa Jehova kũ@@ batiĩ gũkorũo kũrĩ kwa bata harĩ ithuĩ ? Nĩkĩ nĩ wagĩrĩirũo gũkorũo na ma atĩ kĩyo gĩaku gĩa kũmenyeria arĩa angĩ ũtungata - inĩ wa Jehova nĩ kĩr@@ ĩkoragwo na moimĩrĩro mega ? Ũthathaiya ũrĩa maheaga nĩ wa tũhũ , nĩ gũkorũo marutanaga maathani ma andũ . ’ Inyuĩ mũtig@@ anaga na maathani ma Ngai , mũk@@ anyit@@ ĩrĩra irĩra cia andũ . ” — Mar . 7 : 6 - 8 . 3 ‘ Ndũkanareke M@@ oko M@@ aku Mar@@ eg@@ ere ’ Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Jehova eekĩrire hinya moko ma Musa , Asa , na Nehemia ? Nĩ na njĩra irĩkũ tũng@@ ĩkĩra hinya moko ma aarĩ na ariũ a Ithe witũ ? ( b ) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma moko maitũ mareg@@ ere ? Kwa ngerekano , nĩ ĩgwetaga guoko maita maingĩ . Ũngĩhota atĩa kũgĩa na hinya wa kũũmĩrĩria na ũkorũo na gĩkeno ? No hĩndĩ ĩrĩa moko ma Musa maan@@ og@@ aga aka@@ macok@@ ia thĩ , Aama@@ l@@ eki nao ma@@ ambagĩrĩria kũhootana . ( b ) Jehova aacokirie ihoya rĩa Nehemia na njĩra ĩrĩkũ ? ( Thoma Nehemia 1 : 10 ; 2 : 17 - 20 ; 6 : 9 . ) Hihi nĩ wĩtĩkĩtie atĩ mahinda - inĩ maya Jehova nĩ arahũthĩra ‘ hinya wake mũnene ’ na ‘ guoko gwake kwĩ hinya ’ gwĩkĩra ndungata ciake hinya ? 10 , 11 . ( a ) Nĩ njĩra irĩkũ Shaitani ahũthagĩra nĩguo atũme tũreg@@ erie moko maitũ ? ( b ) Jehova ahũthagĩra kĩĩ gũtũũmĩrĩria na gũtũhe hinya ? A@@ hũthagĩra maheeni na mĩkaana kuuma kũrĩ thirikari , atongoria a ndini , na aregenyũki . 13 , 14 . ( a ) Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe aagĩire na hinya atĩa thutha wa mũtumia wake gũkua ? Mahoya na wĩruti wakwa makoretwo marĩ ta kag@@ ooti karĩa mũndũ ũto@@ ĩ gũtu@@ b@@ ĩra ekagĩra nĩguo nd@@ akar@@ ik@@ ĩre maĩ - inĩ . Ningĩ ũteithio ũrĩa heagwo nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ ũny@@ ũmagĩrĩria mũno . Nĩ nyonete bata wa gũthondeka ũrata mwega na Jehova mbere ya maũndũ maritũ mokĩte . ” Ngai atũmeny@@ eragia atĩa kũrũa na thũ citũ ? Ningĩ nĩ atũteithagia kũgerera mabuku maitũ , mĩcemanio na igomano . Tũngĩka atĩa nĩguo tũtig@@ ato@@ orio nĩ ũũru ? ( b ) Nĩ andũ arĩkũ marĩ Bibilia - inĩ tũkwarĩrĩria ? Nĩ kĩĩ gĩateithirie Jakubu gũkirĩrĩria , na aar@@ athimirũo atĩa ? ( Thoma Kĩambĩrĩria 32 : 24 - 28 . ) Nĩ na njĩra irĩkũ Akristiano erĩ maateith@@ irio kũrũa na merirĩria moru ? ngathĩti - inĩ ya Amkeni ! Mwanake ũcio oigire ũũ : “ Nĩ ũndũ ũcio , o ũrĩa thikũ irathiĩ , nyonaga no hote gũikara ndĩ mwĩhokeku . Nĩ njokagĩria Jehova ngatho mũno nĩ ũndũ wa kũhũthĩra ithondeka rĩake gũtũteithia o mũthenya mũtabarĩre - inĩ ũyũ mũũru . ” Ta wĩcirie ngerekano ĩngĩ ya mwarĩ wa Ithe witũ kuuma Amerika ( US ) . Aandĩkire ũũ : “ Ndĩr@@ enda gũcokia ngatho tondũ hĩndĩ ciothe nĩ tũheagwo kĩrĩa tũrabatara ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire . Kaingĩ nyonaga ũhoro ũrĩa ũkoragwo ngathĩti - inĩ citũ ta arĩ niĩ ngoragwo ny@@ andĩk@@ ĩirũo . Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ nĩ ngoretwo ngĩr@@ ũa na merirĩria ma gwĩka ũndũ Jehova athũire . Rĩmwe njiguaga nginy@@ ĩte mũico . Nĩ njũĩ atĩ Jehova nĩ arĩ tha na nĩ ohanagĩra , no tondũ thĩinĩ wa ngoro yakwa nd@@ ikoragwo th@@ ũire ũndũ ũcio mũũru , nyonaga ta it@@ angĩt@@ eith@@ ĩka . Ũndũ ũcio nĩ ũhutĩtie mũtũũrĩre wakwa wothe . . . . Thutha wa gũthoma gĩcunjĩ kĩ@@ oragia ‘ Hihi Wee Nĩ Ũrĩ “ Ngoro ya Kũmenya ” Jehova ? ’ ngathĩti - inĩ ya Mũrangĩri ya Machi 15 , 2013 , itarĩ na nganja nĩ ndonire atĩ Jehova nĩ endaga mũno kũndeithia . ” ( a ) Paulo aaiguaga atĩa nĩ ũndũ wa mĩerekera mĩũru ĩrĩa aarĩ nayo ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na Watho wa Ngai harĩ Aisiraeli wĩgiĩ mwĩhumbĩre ? Nĩ kĩĩ kĩngĩteithia Akristiano gũtua matua mega megiĩ mwĩhumbĩre ? Nĩ rĩ twagĩrĩirũo kũrora mũno mwĩhumbĩre witũ ? N@@ guo imwe no ci@@ agĩrĩre kũndũ kũmwe no kũngĩ ikorũo itarĩ njega . ( Thoma 1 Akorintho 10 : 32 , 33 . ) Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũma mũrũ wa Ithe witũ athuure kana nĩ ekũr@@ era nderu kana nd@@ ekũr@@ era ? Watho wa Musa nĩ wag@@ irĩtie arũme kwenja nderu . O na ariũ a Ithe witũ amwe makoragwo na mĩeke ya ũtungata kĩũngano - inĩ nĩ makoragwo nacio . O na kũrĩ ũguo , ariũ a Ithe witũ amwe nĩ mathuuraga gũci@@ enja . Mwĩ@@ humbĩre witũ wagĩrĩire kũhutia andũ arĩa angĩ na njĩra ĩrĩkũ ? Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe kuuma Njĩrĩmani aandĩkire ũũ : “ Ar@@ imũ aitũ monaga maũndũ marĩa marĩ Bibilia - inĩ ta arĩ ng’ano cia gwĩt@@ ung@@ ĩra . Mati@@ onaga arĩ ũũru arutwo gwĩtĩkia atĩ indo nĩcio ci@@ eyumĩririe . ” Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe mwĩthĩ kuuma Faranja oigire ũũ : “ Ar@@ imũ a cukuru itũ nĩ mag@@ egaga kuona atĩ nĩ kũrĩ arutwo metĩkĩtie Bibilia . ” na Maswali Mat@@ ano Mu@@ himu Kuh@@ usu Ch@@ an@@ z@@ o cha Uhai , na ibuku Je , Ku@@ na Mu@@ u@@ mba An@@ ay@@ eku@@ j@@ ali ? Ndĩ@@ ci@@ th@@ omete maita maingĩ mũno . ” Nĩ cionanagia atĩ ataar@@ amu nĩ mageragia gũk@@ ob@@ ia ũũmbi no matingĩhota gwĩka ũguo na njĩra nginyanĩru . ” Ngai endaga ũhũthĩre ũhoti waku wa gwĩciria nĩkĩ ? ( Thoma Aroma 12 : 1 , 2 ; 1 Timotheo 2 : 4 . ) Aingĩ ao maat@@ ũraga mahinda matiganĩte na mati@@ oy@@ aine . ” N@@ gĩthoma ũhoro ũcio nĩ ndat@@ ithirie na ngĩ@@ c@@ ũrania ũrĩa Pasaka ĩyo yatariĩ . ” 12 : 1 - 14 ; Mar . 14 : 50 ) Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe mwĩthĩ kuuma Ngeretha oigire ũũ : “ Nĩ hinya mũno kuona mũndũ ũrĩ na wĩhokeku ta ũcio . Ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga tũkorũo na ma atĩ Bibilia nĩ ibuku ri@@ umĩte kũrĩ Jehova . ” ( Thoma Thaburi 19 : 7 - 11 . ) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe mwĩthĩ kuuma Japan aandĩkire ũũ : “ Rĩrĩa andũ a famĩlĩ itũ maambĩrĩirie kũhũthĩra morutani ma Bibilia , nĩ twagĩire na gĩkeno mũno . Nĩ twagĩire na thayũ , ũrũmwe na wendo . ” Amwe nao mat@@ igaga gwĩtĩkia Ngai nĩ tondũ wa kũũragwo ngoro nĩ ndini . Ong@@ ereire ũũ : “ Mũndũ nĩ ag@@ eg@@ agio nĩ ũrĩa nginya tũ@@ nyamũ tũrĩa tũnini tũth@@ ondeketwo na njĩra ya magegania . ” Aandĩkire ũũ : “ Nyũmba o yothe nĩ ĩrĩ ũrĩa wam@@ ĩ@@ akire , no ũrĩa wombire indo ciothe nĩ Ngai . ” Nĩkĩ nĩ harĩ bata kũmenya ciana ciaku wega ? Ciana citũ ith@@ iaga ikĩ@@ gĩaga naguo o kahora . ” A@@ anj@@ ũragia ũũ : ‘ Bibilia yugaga atĩa ? ’ ‘ Nĩ wĩtĩkĩtie ũguo yugaga ? ’ Eendaga hũthĩre ciugo ciakwa ngĩ@@ cokia ciũria icio , no ndik@@ oige ũrĩa we kana mami moigaga . O ũrĩa nda@@ ak@@ ũraga , nĩ ndaabataraga gũtaarĩria macokio makwa . ” Ma@@ acok@@ irie ciũria iria ciothe ndarĩ nacio makĩhũthĩra Bibilia . ” ( Thoma Gũcokerithia Maathani 6 : 5 - 8 ; Luka 6 : 45 . ) Kwoguo - rĩ , angĩkorũo indo nĩ kũgarũrũka ci@@ agarũrũk@@ ire kuuma kũrĩ tũ@@ nyamũ o ũguo , nĩkĩ gĩ@@ agĩt@@ ũmaga tũ@@ nyamũ tũu na nĩ twa tene biũ tũkorũo tũrĩ twa magegania ũguo ? Ũndũ ũcio nĩ wang@@ enirie mũno na tũkĩ@@ warĩrĩria na kamwana gakwa . ” Agĩcoka akĩmeera o mũndũ amũr@@ ug@@ ĩre kah@@ ũa . Mũtumia ũcio aatarĩirie ũũ : “ Maar@@ ug@@ ire na ũbac@@ ĩrĩru mũnene mũno . Rĩrĩa ndaam@@ oririe nĩ kĩĩ gĩ@@ atũma mar@@ uge kah@@ ũa kau na ũbac@@ ĩrĩru mũnene ũguo , moigire nĩ tondũ meendaga kũruga ta karĩa nyendete . N@@ gĩkĩ@@ mat@@ aarĩria atĩ o na Ngai aathondekire rĩera na ũbac@@ ĩrĩru o ta ũcio nĩ ũndũ witũ . ” No ũr@@ ingithanie mũr@@ ur@@ umo wa ndege na ũrĩa nyoni c@@ inaga ? Kwoguo - rĩ , nũ mũũgĩ makĩria , nĩ mũth@@ ondeki wa ndege kana nĩ Mũũmbi wa nyoni ? ” Mũthuri ũmwe oigire ũũ : “ Ndũkan@@ ano@@ ge nĩ kũgeria njĩra itiganĩte ũgĩ@@ cok@@ era maũndũ mwan@@ arĩrĩria . ” Kuuma marĩ anini nĩ ndeerutaga nao ndagĩka 15 o mũthenya , tiga mĩthenya ĩrĩa twakoragwo na mĩcemanio . No thutha wa ihinda , nyingĩ ciacio nĩ ciar@@ ĩrĩirio mĩcemanio - inĩ , hĩndĩ ya ũthathaiya wa famĩlĩ kana wĩruti - inĩ wakwa . Nĩkĩo harĩ bata aciari kwaga gũtigithĩria kũruta ciana ciao . ” R@@ ekaga ciana ciaku ci@@ one atĩ ũkoragwo na ũrata wa hakuhĩ mũno na Jehova . Moigire ũũ : “ T@@ wĩraga mũirĩtu witũ ũrĩa mũkũrũ ũũ : ‘ Wĩ@@ hoke Jehova biũ , korũo na maũndũ ma gwĩka wĩra - inĩ wa Ũthamaki , na ndũg@@ at@@ angĩk@@ age mũno . ’ Ona moimĩrĩro nĩ amenyaga atĩ Jehova nĩ arat@@ ũteithia . Ũndũ ũcio nĩ ũmũ@@ teithĩtie gũkorũo na wĩtĩkio mũrũmu harĩ Ngai na Bibilia . ” Gĩcunjĩ kĩa mbere kĩonanĩtie ũrĩa tũngĩk@@ ũria wĩtĩkio na tũhote kũ@@ ũt@@ ũria . Reke ndaar@@ ĩrie kĩrĩa gĩatũmĩte kũgĩe na ndeereti ĩyo . ND@@ AACIAR@@ Ĩ@@ IRŨO taũni - inĩ ya W@@ ic@@ h@@ ita , K@@ ans@@ as , America ( U.S . ) , Dicemba 10 , 19@@ 36 ndĩ wa mbere harĩ ciana inya . Ndagĩtarĩ ũcio ona mũthigari akĩ@@ hĩt@@ ũkĩra hau , aam@@ wan@@ ĩrĩire akiuga , “ Kaĩ ũtangĩ@@ ũka ũny@@ ite kĩ@@ guoya gĩkĩ ! ” Rĩrĩa mũthigari ũcio onire atĩ aarĩ mũrĩ@@ u , akĩmwĩra , “ We in@@ ũka ũk@@ arĩ@@ ũkwo ! ” Ta@@ ũni - inĩ ya W@@ ic@@ h@@ ita nĩkuo baba aigĩte iny@@ ũthi igĩrĩ , na ndagĩtarĩ ũcio nĩ ho okaga kw@@ enj@@ wo . Tũrĩ na aciari akwa tũgĩthiĩ kĩgomano taũni - inĩ ya W@@ ic@@ h@@ ita mĩaka - inĩ ya 1940 Jehova nĩ aarathimire kĩyo kĩao wĩra - inĩ wa kũhunjia tondũ nĩ kwagĩire na kĩũngano . Mũrũ wa Ithe witũ ũcio nĩ aacokire akĩ@@ endia ngari ĩyo yakwa do@@ la 25 . Thutha - inĩ nĩ tw@@ atũmirũo tũrĩ mapainia a mwanya taũni - inĩ ya Wal@@ n@@ ut R@@ id@@ ge , Ar@@ kans@@ as . Naguo mwaka wa 196@@ 2 , nĩ twakenire mũno rĩrĩa tw@@ etirũo kĩrathi kĩa 37 gĩa cukuru ya Gileadi . Thutha wa ihinda inini nĩ twagĩire na kairĩtu gaitũ ka mbere K@@ imb@@ erly , na thutha wa mwaka ũmwe na nuthu ũguo tũkĩgĩa kairĩtu kangĩ getagwo Steph@@ any . Ningĩ nĩ twathiaga kũndũ tũk@@ anyihia hwaĩ twak@@ ĩtie mwaki , na tũkagĩa na ndeereti njega nao . O na nĩ twa@@ bangĩte ndungata imwe cia mahinda mothe ci@@ ikarage gwitũ mũciĩ . Nĩ cia@@ makire mũno na i@@ kĩambĩrĩria kũrĩra ik@@ iugaga nĩ ik@@ wenda tũth@@ ome . Nĩ ũndũ wa ũteithio wa ithondeka rĩa Jehova nĩ tw@@ ekire ũrĩa wothe tũngĩ@@ ahotire gũcit@@ eithia ciĩ@@ hand@@ e ũhoro - inĩ wa ma . Thutha - inĩ nake K@@ imb@@ erly nĩ aameny@@ anire na Brian L@@ le@@ w@@ el@@ lyn . Kwoguo nĩ me@@ etereire nginya rĩrĩa makiny@@ irie mĩaka 23 . Mwaka - inĩ o ũcio , nao Brian na K@@ imb@@ erly magĩ@@ ĩtwo Betheli ya London na thutha - inĩ magĩt@@ ũmwo wabici ya rũhonge ya Malawi . Mũthenya ũmwe thutha wa gũkinya Watchtower E@@ duc@@ ati@@ on@@ al C@@ enter ĩrĩa ĩkoragwo Pat@@ ter@@ son , Linda nĩ aat@@ ũh@@ ũrĩire thimũ gũtw@@ ĩra atĩ Mami nĩ akua . Twa@@ cokire tũgĩthiĩ kũrutana Z@@ imb@@ ab@@ we na thutha ũcio tũgĩthiĩ Z@@ ambia . Mwaka wa 2006 , Brian na K@@ imb@@ erly nĩ mokire gũikara hakuhĩ na ithuĩ nĩguo mar@@ ere tũ@@ irĩtu t@@ wao twĩrĩ , Mac@@ ken@@ z@@ ie na Elizabeth . Paul na Steph@@ any marĩ o Malawi , na rĩu Paul atungataga Kamĩtĩ - inĩ ya Wabici ya Rũhonge . Twagĩrĩirũo gũcenjia muonere witũ kwerekera andũ tũtoĩ nĩkĩ ? Nd@@ irikanaga tw@@ akinya kũu ng@@ iuma kĩ@@ w@@ anja - inĩ kĩa ndege , nĩ ndaiguire heho ita@@ iguĩte mbere ĩyo , na ũndũ ũcio ũgĩtũma ny@@ ambĩrĩrie kũrĩra . ” Ayahudi arĩa maaragia Kĩngiriki moigaga atĩ atumia a kwao a ndigwa matiar@@ ũmbũy@@ agio na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire . Ithuothe no twĩkore tũkĩĩr@@ ahĩra ũndũire wa kũrĩa tu@@ umĩte tũtek@@ ũmenya kana tũkĩ@@ menyaga . ( Thoma 1 Petero 1 : 22 . ) Twagĩrĩirũo gũkorũo na wetereri rĩrĩa andũ acio marerutanĩria kũmenyera maũndũ ma bũrũri ũrĩa mathamĩire . Kĩambĩrĩria - inĩ , no twage gũtaũkĩrũo biũ nĩ muonere wao wa maũndũ . Nĩ kĩonereria kĩrĩkũ kĩngĩteithia arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ kuonania gĩtĩo na ngatho ? Wa mbere , nĩ onanirie atĩ nĩ aat@@ ĩĩte ũndũire wa kũrĩa aathamĩire tondũ nĩ aahoire rũtha rwa kũha@@ ara ca@@ iri . [ 1 ] ( kĩbungo kĩa 1 ) Rĩĩtwa nĩ rĩc@@ enj@@ etio . Hihi wee ũrĩ ũmwe wa arĩa mar@@ eruta rũthiomi rũngĩ ? ( Thoma Nehemia 13 : 23 , 24 . ) ( b ) Tũng@@ ĩkiny@@ ĩra muoroto ũcio na njĩra ĩrĩkũ ? No mũhaka tũmenye atĩ rĩrĩa tũra@@ haarĩria mĩcemanio , mĩario , kana ũrĩa tũgũthiĩ kuuga ũtungata - inĩ , ti kuuga atĩ nĩ Bibilia tũreruta . Tondũ ng@@ ĩka ũguo ngoragwo ngĩr@@ utith@@ ia meciria makwa wĩra mũritũ - rĩ , ngoro yakwa ndĩ@@ h@@ utagio nĩ maũndũ marĩa ndĩr@@ eruta . Nĩkĩo nj@@ ethaga mahinda ma kwĩruta Bibilia na rũthiomi r@@ wakwa . ” Ser@@ ge oigire ũũ : “ Nĩ aakenagĩra mũno kũhunjia rĩrĩa twa@@ hunjagia na Kĩfaranja , no tw@@ ambĩrĩria kũhunjia na rũthiomi rũg@@ eni ũndũ ũcio nd@@ wa@@ mũkenagia . Rĩrĩa tuonire atĩ gũkorũo kĩũngano - inĩ kĩu gũti@@ amũ@@ teithagia gũkũra kĩĩroho , tw@@ eciririe tũcoke kĩũngano kĩrĩa twarĩ tene . ” Wĩrut@@ anĩrie kwĩruta rũthiomi rwa kĩũngano kĩrĩa ũrĩ na ũnyit@@ age itemi mĩcemanio - inĩ ( Rora kĩbungo gĩa 14 , 15 ) Ningĩ nĩ tũkoragwo na mahinda ma kwĩmenyeria na gũthaka mĩthako ya L@@ ing@@ al@@ a nĩguo ciana citũ ci@@ ĩrute rũthiomi rũu na njĩra ig@@ ũk@@ enera . ” Tig@@ agĩrĩra atĩ ũhoro ũrĩa wa ma nĩ ũrah@@ utia ngoro cia ciana ciaku ( Rora kĩbungo gĩa 16 , 17 ) Ningĩ nĩ twe@@ igĩire muoroto wa gũthiaga mĩcemanio ya Kĩfaranja rita rĩmwe o mweri , na rĩmwe nĩ tu@@ oyaga rũtha nĩguo tũthiĩ igomano cia Kĩfaranja . ” ( Thoma Aroma 15 : 1 , 2 . ) Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ twendete Kiugo kĩa Ngai ? Ariũ a Ithe witũ makĩ@@ hunjĩria mũndũ ngar@@ anji - inĩ thĩinĩ wa gĩcigo kĩa biacara . ( Thoma Kũguũrĩrio 21 : 3 - 6 . ) Iburahimu na famĩlĩ yake maahotire atĩa gũtũũria wĩtĩkio mũrũmu ? ( Thoma 1 Johana 5 : 14 , 15 . ) An@@ abii amwe mak@@ irĩrĩirie maũndũ marĩkũ nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao ? Nao angĩ ta Elija “ makĩ@@ ũr@@ ũra werũ - inĩ , irĩma - inĩ , ngurunga - inĩ o na marima - inĩ ma thĩ . ” Kũringana na kĩonereria kĩa Nuhu - rĩ , tũngiuga gũkorũo na wĩtĩkio nĩ kuuga atĩa ? Tũngĩonania wĩtĩkio na njĩra irĩkũ ? Rĩandĩko rĩa Ahibirania 11 : 1 rĩtaaragĩria wĩtĩkio na njĩra irĩkũ igĩrĩ ? Nd@@ ũkuona atĩ wĩtĩkio nĩ war@@ utire wĩra hamwe na ciĩko ciake . ” Kwa ngerekano , Johana aataarĩirie ũũ : “ Ũrĩa wonanagia wĩtĩkio harĩ Mũriũ arĩ na muoyo wa tene na tene ; ũrĩa ũt@@ aath@@ ĩkagĩra Mũriũ ndak@@ oona muoyo , ĩndĩ marakara ma Ngai matũũraga igũrũ rĩake . ” Nĩ na njĩra ĩrĩkũ wĩtĩkio ũrĩ wa bata ũkĩr@@ ingithanio na wendo ? Jakubu eerire ariũ a Ithe ũũ : “ Na githĩ Ngai nda@@ athuur@@ ire andũ arĩa monagwo marĩ athĩni thĩinĩ wa thĩ nĩguo matuĩke itonga ũhoro - inĩ wa wĩtĩkio na agai a Ũthamaki , o ũcio eerĩire arĩa mamwendete ? ” Rĩrĩa andũ maarĩ toro , thũ yake ĩgĩ@@ ũka na ĩkĩ@@ h@@ ura it@@ ind@@ iĩ [ kana ria ] kũu ngano - inĩ na ĩgĩ@@ thiĩ . Ng@@ ano ĩyo y@@ am@@ era na ya@@ ciara maciaro , it@@ ind@@ iĩ o narĩo rĩkĩ@@ ambĩrĩria kuoneka . ” Jehova eerĩire andũ ake ũndũ ũrĩkũ , na nĩkĩ ũndũ ũcio nĩ ũngĩ@@ onekire ta ũtangĩ@@ ahingire ? Hihi Aisiraeli nĩ mangĩahotire rĩngĩ gũthathaiya Ngai na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire ? Kwoguo tũting@@ iuga atĩ andũ a Jehova maathire ithamĩrio thĩinĩ wa Babuloni Ũrĩa Mũnene mwaka - inĩ wa 1918 . ( Thoma 1 Petero 2 : 9 , 10 . ) ( Thoma Mathayo 13 : 24 , 25 , 37 - 39 . ) Hihi Akristiano a ma nĩ mangĩagĩire na wĩyathi wa gũthathaiya Ngai na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire ? Arĩa aitĩrĩrie maguta maak@@ ũũrirũo kuuma Babuloni rĩ ? Mũrũ wa Ithe Witũ Rutherford nĩ aatwĩrire tũ@@ b@@ ange igomano taũni - inĩ itiganĩte mwena wa rũg@@ ũrũ wa Amerika ( US ) na tũt@@ ũme ariũ a Ithe witũ mag@@ ekĩre aarĩ na ariũ a Ithe witũ ngoro . ” 13 : 15 . M@@ anj@@ ĩraga njĩkaga maũndũ ta mwana , ndirĩ ũndũ nyitaga , na atĩ ndĩ mũ@@ nor@@ u . Rĩrĩa nda@@ mũt@@ aaragĩria ũrĩa ndaiguaga , nĩ aath@@ ikĩrĩirie arĩ na tha . Agĩcoka akĩnjĩra maũndũ mega marĩa nd@@ ahingagia . Ningĩ nĩ aand@@ irikanirie ciugo cia Jesu , atĩ o ũmwe witũ nĩ wa bata gũkĩra tũ@@ nyoni tũingĩ . Nĩ ndirikanaga rĩandĩko rĩu kaingĩ , na no rĩ@@ h@@ utagia ngoro . Tũngĩĩruta atĩa kuumana na Jehova , Jesu na Paulo ũhoro - inĩ wĩgiĩ gwĩkĩra andũ arĩa angĩ ngoro ? ( Thoma Kohelethu 4 : 9 , 10 . ) Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũrĩa Jesu aahiũranagia na atũmwo ake ? Na thutha wa gũtu@@ ĩk@@ anĩria icigo - inĩ icio ciothe akĩ@@ ũmagĩrĩria mũno arĩa maaikaraga kũu , agĩk@@ inya Ngiriki . ” ( Thoma 1 Athesalonike 5 : 12 , 13 . ) Nĩ mat@@ wĩkagĩra ngoro mũno . ” Andre@@ as ũrĩa ũrĩ na ciana igĩrĩ oigire ũũ : “ Rĩrĩa wek@@ ĩra ciana ngoro nĩ ũc@@ iteithagia gũkũra kĩĩroho na kĩĩmeciria . O na gũtuĩka ciana citũ nĩ ci@@ ũĩ maũndũ marĩa mega , imeny@@ eraga gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire nĩ ũndũ wa gũci@@ ĩkagĩra ngoro hĩndĩ ciothe . ” ( Thoma Luka 21 : 1 - 4 ; 2 Akorintho 8 : 12 . ) ( Thoma Kũguũrĩrio 2 : 18 , 19 . ) Ndonire ciugo iria twa@@ aririe nawe na mĩario ĩrĩa war@@ utire irĩ kĩheo nda@@ mũkĩra kuuma kũrĩ Jehova . ” [ 1 ] ( kĩbungo kĩa 1 ) Mar@@ ĩ@@ ĩtwa mamwe nĩ macenj@@ etio . ( b ) Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? Ciũngano ciag@@ unĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra ũtongoria wa kĩama kĩrĩa gĩatongoragia ? ( Thoma 3 Johana 9 , 10 . ) ( Thoma Mathayo 5 : 23 , 24 ; 18 : 15 - 17 . ) Bibilia ĩt@@ wĩrĩte tũthi@@ age mĩcemanio tũtegũtĩrĩria . Hihi nĩ ũkoretwo ũkĩhũthĩra jw.org ũtungata - inĩ na ũthathaiya - inĩ wa Famĩlĩ ? na broshua ya Nĩa Mar@@ eka Wendi wa Jehova Ũmũthĩ ? Tũkoragwo na itũmi irĩkũ cia gũcokagĩria Jehova ngatho ? Nĩ tũkoragwo na itũmi nyingĩ cia gũcokeria Jehova ngatho . Ningĩ nĩ kĩronania ũrĩa gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũgĩa na irathimo gũtũ@@ gunaga . Hĩndĩ ĩyo ndarĩ na mĩaka ĩnana . Baba ndendaga mami and@@ ute maũndũ marĩa eerutaga . O na kũrĩ ũguo , nĩ ndarĩ na wendi wa kwĩruta na nĩ nd@@ oragia ciũria , kwoguo mami and@@ utaga rĩrĩa baba at@@ akoragwo kuo . Nĩ ũndũ ũcio , o na niĩ ngĩtua itua rĩa kwĩyamũrĩra Jehova ũtũũro - inĩ wakwa . No mami akĩnjĩra nyam@@ be nj@@ arie na ndungata ya ariũ a Ithe witũ ( ũrĩa rĩu wĩtagwo mũrori wa mũthiũrũrũko ) . A@@ anjĩrire ũũ : “ Ĩka guo ! ” Thutha wa mĩeri ĩna , nĩ nd@@ ac@@ aririe mũrũ wa Ithe witũ ũrĩa tũngĩ@@ athire kũpainia tũrĩ hamwe . Nake mami na mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ maatungataga marĩ mapainia kĩũngano - inĩ kĩngĩ . Mwaka - inĩ wa 1951 nĩ nda@@ iyũr@@ irie fomu ya gũthiĩ Cukuru ya Bibilia ya Gileadi . Ndĩ kũu njera nĩ nd@@ anyitire marũa ma gũthiĩ kĩrathi kĩa 22 kĩa Gileadi . Ngĩcoka ngĩ@@ ha@@ ica mũgithi na ngĩthiĩ South L@@ ans@@ ing , New York , kũrĩa cukuru ĩyo y@@ ekagĩrũo . Tũngĩ@@ gĩa na “ thayũ wa Ngai ” atĩa ? Kĩũngano kĩngĩgũteithia atĩa kũny@@ ihia mĩtangĩko ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Tũkwarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? Ũngĩka ũguo atĩa ? Mwandĩki wa thaburi , Daudi , aathaithire Jehova ũũ : “ Ngai , te@@ ga matũ , ũigue ihoya rĩakwa . ” Mahoya nĩ ma bata nĩkĩ rĩrĩa tũraigua tũgĩt@@ angĩka ? ( Thoma Mathayo 11 : 28 - 30 . ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu eendaga kuuga rĩrĩa oigire : “ Mũtikan@@ at@@ angĩke ” ? Ũngĩka atĩa angĩkorũo nĩ ũrat@@ angĩka nĩ ũndũ wa maũndũ wekire tene ? 55 : 2 - 5 ) O na kũrĩ ũguo , nd@@ etĩkĩririe mĩtangĩko yake ĩtũme age gũthiĩ na mbere kwĩhoka Jehova . Ũngĩkorũo na ma nĩkĩ atĩ ũrata waku na Jehova nĩ ũgũ@@ kũhe hinya ? ( a ) Tũngĩ@@ ik@@ ĩria Ngai mĩtangĩko itũ na njĩra irĩkũ ? Tũngĩkorũo na ma atĩa atĩ Jehova nĩ arathimaga ndungata ciake ? Jehova aarathimire ndungata ciake cia mahinda ma tene atĩa ? 1 , 2 . ( a ) Wendo na wĩtĩkio ikonainie atĩa ? Gũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa irathimo gũtũ@@ gunaga atĩa ? Jesu onanirie atĩ arutwo ake nĩ mangĩk@@ aar@@ athimwo nĩ ũndũ wa kwĩrutĩra kwao ( Rora kĩbungo gĩa 5 ) Hĩndĩ ĩmwe mũtũmwo Petero nĩ oririe Jesu ũũ : “ Ithuĩ nĩ tũtig@@ ĩte indo ciothe na tũg@@ akũr@@ ũmĩrĩra ; tũkaaheo kĩĩ ? ” Jesu oigire ũũ hĩndĩ ya Mahunjio ma Kĩrĩma - inĩ : “ K@@ enai na mũc@@ anjamũke mũno , nĩ gũkorũo kĩheo kĩanyu nĩ kĩnene kũrĩa igũrũ , tondũ ũguo noguo maany@@ amar@@ agia anabii arĩa maarĩ mbere yanyu . ” Musa eerire rũrĩrĩ rwa Isiraeli ũũ : “ Jehova ndarĩ hingo at@@ ag@@ akũr@@ athima wĩ bũrũri ũrĩa Jehova Ngai waku ak@@ ũheaga ũ@@ wĩ@@ gwatĩre ũtuĩke waku . . . , ũngĩkorũo nĩ@@ ũkar@@ ũmia uuge wa Jehova Ngai waku na kĩyo , o na ũmeny@@ agĩrĩre gwĩka maũndũ mothe marĩa ng@@ ũg@@ wa@@ tha ũmũthĩ . Nĩ gũkorũo Jehova Ngai waku nĩ@@ ag@@ akũr@@ athima , o ta ũrĩa aak@@ wĩrire . ” N@@ ako ga kerĩ agĩ@@ g@@ atua Efiraimu , agĩk@@ iuga atĩrĩ , “ Nĩ tondũ Ngai nĩ@@ atũmĩte ngĩe na rũciaro ndĩ bũrũri ũrĩa ‘ nyarir@@ ĩkĩire . ” ’ Bibilia yugaga ũũ : “ Nĩ ũndũ wa gĩkeno kĩrĩa kĩa@@ igĩtwo mbere yake , aakirĩrĩirie mũtĩ wa kũnyarir@@ ĩrũo na ndaa@@ mak@@ irio nĩ gũcon@@ or@@ ithio . ” Hatarĩ nganja , Jesu nĩ aakenaga mũno nĩ ũndũ wa kũhota gũtheria rĩĩtwa rĩa Ngai . Jehova aiguaga atĩa nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa tũm@@ wĩkagĩra ? “ Mũ@@ igu@@ ĩri arĩa athĩni tha nĩ ng@@ w@@ atio arag@@ wat@@ ia Jehova , na wega ũcio wake , we no ak@@ amũr@@ ĩ@@ ha . ” ( Thim . Rĩandĩko rĩa 1 Johana 3 : 19 , 20 rĩt@@ ũũmagĩrĩria atĩa ? ( Thoma 1 Johana 3 : 19 , 20 . ) Nĩ irathimo irĩkũ tũr@@ akenera mahinda - inĩ maya ? Ndungata cia Jehova ci@@ gu@@ aga atĩa nĩ ũndũ wa irathimo iria cionaga ? Kwa ngerekano , Bi@@ anc@@ a kuuma bũrũri - inĩ wa Njĩrĩmani oigire ũũ : “ Ng@@ oragwo na ngatho nyingĩ mũno kũrĩ Jehova nĩ ũrĩa and@@ eithagia kũhiũrania na mĩtangĩko na ũrĩa akoragwo hamwe na niĩ o mũthenya . Maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa thĩ nĩ moru mũno . No ngĩr@@ utithania wĩra na Jehova , njiguaga ndĩ na ũgitĩri . Rĩrĩa rĩothe ndĩr@@ e@@ ima nĩ getha ndĩ@@ mũtungatĩre , Jehova and@@ ĩh@@ aga na irathimo maita igana . ” Ng@@ oragwo na kabuku ny@@ andĩk@@ aga maandĩko na maũndũ mangĩ ma kũny@@ ũmĩrĩria kuuma mabuku - inĩ maitũ , karĩa thomaga kaingĩ . Nd@@ ĩg@@ etaga ‘ K@@ ab@@ uku ga Kũ@@ ndeithia Ũtũũro - inĩ . ’ Tũngĩ@@ iga meciria maitũ harĩ ciĩranĩro cia Jehova , gũkua ngoro gũkoragwo kũrĩ o gwa kahinda kanini . Hĩndĩ ciothe Jehova akoragwo hamwe na ithuĩ nĩguo atũteithie , o na tũngĩkorũo tũrag@@ erera maũndũ mahaana atĩa . ” O na kũrĩ ũguo , no wĩcirie njĩra itiganĩte iria Jehova akũr@@ athimĩte nacio na akar@@ athima nginya andũ angĩ . Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Paulo hamwe na angĩ maak@@ ũũrirũo kuuma mehia - inĩ na gĩkuũ ? ( Thoma Aroma 6 : 1 , 2 . ) Nĩ itua rĩrĩkũ o ũmwe witũ arabatara gũtua ? ( Thoma Thimo 14 : 5 ; Aefeso 4 : 25 . ) Nĩ mamũk@@ agĩra “ roho ” o ‘ magĩ@@ etagĩrĩra mũno gũtu@@ o ariũ a Ngai , ma@@ kũũrũo kuuma mĩĩrĩ - inĩ yao . ’ ( Thoma Aroma 4 : 20 - 22 . ) ( Thoma Atũmwo 18 : 2 - 4 ; 20 : 20 , 21 , 34 , 35 . ) Ag@@ eni aingĩ nĩ mac@@ eeraga taũni ya A@@ v@@ e@@ iro , mwena wa rũgongo wa Por@@ tu@@ gal kuona marima marĩa cumbĩ ũc@@ ung@@ agĩrũo maĩ . Aira a Jehova a bũrũri ũcio matig@@ agĩrĩra atĩ nĩ ma@@ hunjia ũhoro mwega kũrĩ arĩa mend@@ agia cumbĩ ũcio Nĩ atĩa ũngĩ tũngĩĩruta kuuma Bibilia - inĩ ? © 20@@ 17 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania Gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ , nĩ tũkwĩruta ũrĩa tũngĩt@@ ĩa kĩheo kĩrĩa Ngai atũheete kĩa wĩyathi wa gwĩthuurĩra tũng@@ ĩkĩ@@ hũthĩra na njĩra ĩ@@ gũkenia Mũheani wakĩo . Gĩcunjĩ kĩa mbere gĩtaarĩirie kwaga kwĩĩkĩrĩra nĩ kĩĩ no ti kĩĩ . Jehova erĩgagĩrĩra tũhũthĩre ũhoti witũ na njĩra irĩkũ ? Hatarĩ nganja , Jehova endaga twĩke ũrĩa tũngĩhota nĩguo tũteith@@ ĩke na tũteithie arĩa angĩ . Nuhu aatũũraga thĩinĩ wa thĩ ‘ ya@@ iyũirũo nĩ maũndũ ma ũhinya ’ na waganu . ( Kĩam . Gũk@@ ar@@ ario tũkĩhunjia ( Rora kĩbungo gĩa 6 - 9 ) 6 , 7 . ( a ) Nĩ atĩa Nuhu at@@ angĩahotire gwĩka ? ( b ) Maũndũ maitũ mahanaine atĩa na ma Nuhu ? O na ithuĩ tũratũũra thĩinĩ wa thĩ ĩ@@ iyũirũo nĩ waganu na nĩ tũĩ atĩ Jehova nĩ oigĩte nĩ arĩ@@ mĩ@@ niina . No mbere ya Jehova amĩ@@ ni@@ in@@ ĩte , tũt@@ ingĩt@@ indĩkĩrĩria andũ metĩkĩre “ ũhoro ũyũ mwega wa Ũthamaki ” kĩa hinya . Ũrĩa Nuhu angĩahotire gwĩka : Handũ ha gũkua ngoro nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa at@@ angĩahotire gwĩka , Nuhu a@@ igire meciria make harĩ maũndũ marĩa angĩahotire gwĩka . Rĩrĩa mo@@ imb@@ ũkire - rĩ , Daudi eekire atĩa ? Mehia ma ihinda ihĩt@@ ũku ( Rora kĩbungo gĩa 11 - 14 ) 11 , 12 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Daudi at@@ angĩahotire gwĩka thutha wa kwĩhia ? Ũrĩa Daudi at@@ angĩahotire gwĩka : Daudi ndangĩ@@ agar@@ ũrire ũrĩa ekĩte . A@@ abataraga gũkorũo na ma biũ atĩ tondũ nĩ eer@@ irĩte kuuma ngoro , Jehova nĩ angĩ@@ amu@@ oheire na amũteithie kũũmĩrĩria moimĩrĩro ma ciĩko ciake . 8 : 1 - 3 ) A@@ abataraga gũtig@@ ĩra Jehova ũndũ ũcio . Ta wĩcirie ngerekano ya mũrũ wa Ithe witũ wetagwo Mal@@ col@@ m , ũrĩa wat@@ ũũrire arĩ mwĩhokeku nginya rĩrĩa aakuire mwaka - inĩ wa 2015 . Wĩ@@ cir@@ agie mũno ũhoro wa maũndũ marĩa ũngĩhota kũhingia no ti marĩa ũtangĩhota . ” ( b ) Ũ@@ kũhũthĩra atĩa rĩandĩko rĩa mwaka rĩa 20@@ 17 ũtũũro - inĩ waku ? Rĩandĩko ritũ rĩa mwaka wa 20@@ 17 : “ Wĩhokage o Jehova , na wĩk@@ age wega . ” ​ — Thab . 37 : 3 . Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũr@@ atĩa matua ma arĩa angĩ ? ( Hos . 4 , 5 . ( a ) Nũ warĩ wa mbere kwamũkĩra kĩheo kĩa wĩyathi wa gwĩthuurĩra , na a@@ akĩ@@ hũthĩrire atĩa ? ( b ) Nĩ kĩũria kĩrĩkũ o ũmwe witũ arĩ o mũhaka eyũrie ? Ũtũũro witũ wa tene na tene ihinda rĩũkĩte , no ũkorũo wĩhocetie harĩ macokio ma kĩũria kĩu . Ngai “ agĩcoka agĩ@@ cit@@ wara ciothe kwĩ mũndũ ũcio , nĩguo emeny@@ ere ũrĩa e@@ gũci@@ ĩta . ” Nĩ atĩa tũt@@ agĩrĩirũo gwĩka na wĩyathi witũ wa gwĩthuurĩra ? Ta hũũra mbica ũheete mũrata waku kĩheo kĩa goro mũno . Njĩra ĩmwe twagĩrĩirũo gwĩthema ya kũhũthĩra ũũru wĩyathi witũ nĩ ĩrĩkũ ? ( Thoma 1 Petero 2 : 16 . ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta kuumana na ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Agalatia 6 : 5 ? Ririkana ũtaaro ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wa Agalatia 6 : 5 . Ũ@@ kuonania atĩa atĩ nĩ ũt@@ ĩĩte kĩheo gĩaku kĩa wĩyathi wa gwĩthuurĩra ? ( a ) Andũ aingĩ makoragwo na mawoni marĩkũ ũhoro - inĩ wĩgiĩ kwaga kwĩĩkĩrĩra ? Kwaga kwĩĩkĩrĩra nĩ kĩĩ , no ti kĩĩ ? Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gũtu@@ agĩra andũ arĩa angĩ ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ngerekano ya Jesu rĩrĩa twa@@ heo wĩra mwerũ ? ( Thoma Agalatia 6 : 4 , 5 . ) ( Thoma Kohelethu 11 : 4 - 6 . ) Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtũũria wĩnyihia tene na tene ? Nĩ kĩĩ gĩtũmaga andũ amwe mage kwĩhok@@ era arĩa angĩ mawĩra ? Eerire Nathani ere Daudi ũũ : “ Wee tiwe ũkũ@@ nj@@ akĩra nyũmba atĩ nĩguo ndĩ@@ mĩt@@ ũũre . ” ( Thoma Ndari 11 : 24 - 29 . ) Niĩ - rĩ , nd@@ enda makĩria korũo andũ othe a Jehova nĩ anabii na amahe hinya wa roho wake ! ” ( Thoma Afilipi 2 : 20 - 22 . ) Wabici ya rũhonge yat@@ ũt@@ ũmĩire ngathĩti 800 cia kũhũthĩra tũkĩhunjia . Nĩ nd@@ arut@@ anire taũni - inĩ ya M@@ ana@@ us , Bel@@ é@@ m , For@@ t@@ al@@ e@@ za , Re@@ ci@@ fe , na Salvador . Twak@@ iny@@ ire taũni ya Lis@@ bon , bũrũri - inĩ wa Por@@ tu@@ gal , mweri - inĩ wa Agosti 196@@ 4 . No rĩo tu r@@ ĩrutaga wĩra ũrĩa Jesu aathire arutwo ake mar@@ utage , wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai . ” Mũrũ wa Ithe witũ D@@ oug@@ l@@ as Gu@@ est aakuire arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova Oktomba 25 , 2015 , hĩndĩ ĩrĩa gĩcunjĩ gĩkĩ kĩah@@ arag@@ ĩrio . 6 : 34 ) Na “ roho wa Jehova [ nĩ wak@@ orire ] Daudi na hinya mũno . ” Nĩ kĩĩ gĩatũmaga Ngai ende arĩa maatongoragia Isiraeli maheo gĩtĩo ? ( Thoma Ahibirania 1 : 7 , 14 . ) Bibilia ĩtaga Watho ũrĩa wa@@ heetwo Aisiraeli ‘ Watho wa Musa . ’ 11 , 12 . ( a ) Joshua o hamwe na athamaki arĩa maatongoragia andũ a Ngai meer@@ ĩg@@ agĩrĩrũo meke atĩa ? “ Hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aaiguire ciugo cia ibuku rĩu rĩa watho , agĩt@@ emb@@ ũranga nguo ciake . ” Nĩ kĩĩ gĩatũmaga Jehova arũ@@ ithie atongoria amwe a andũ ake ? Rĩmwe Jehova nĩ aarũ@@ ithagia atongoria acio kana agath@@ uura angĩ ithenya rĩao . Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jesu aat@@ ongoragio nĩ roho mũtheru ? Kahinda kanini thutha wa Jesu kũbatithio , Bibilia yugaga atĩ “ araika [ mokire ] makĩambĩrĩria kũmũtungatĩra . ” Matha@@ a maigana ũna mbere ya gĩkuũ gĩake , “ mũraika [ oimire ] igũrũ na akĩ@@ mw@@ ĩkĩra hinya . ” Kiugo kĩa Ngai gĩat@@ ongoririe ũtũũro wa Jesu na morutani make atĩa ? Ũthathaiya ũrĩa maheaga nĩ wa tũhũ , nĩ gũkorũo marutanaga maathani ma andũ . ” Gũtirĩ o na ũmwe mwega , tiga Ngai . ” “ O hĩndĩ ĩyo mũraika wa Jehova akĩ@@ hũũra Herode na mũrimũ tondũ nda@@ ago@@ ocith@@ irie Ngai , ak@@ ĩrĩ@@ o nĩ igu@@ ny@@ ũ na agĩkua . ” Nĩ maũndũ marĩkũ mek@@ war@@ ĩrĩrio gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ gĩkwarĩrĩria macokio ma ciũria icio . Kwahoteka kĩu kĩarĩ gĩcunjĩ kĩrĩa Musa aandĩk@@ ĩte we mwene . Gũth@@ uur@@ ũo kwa Math@@ ia kwarĩ kwa bata mũno harĩ atũmwo na harĩ Jehova nĩkĩ ? Marĩ ta kĩama kĩrĩa gĩatongoragia , maa@@ heaga ciũngano ciothe ũtongoria . ​ — Atũm . 15 : 2 . 5 , 6 . ( a ) Roho mũtheru wa@@ heaga hinya atĩa kĩama kĩrĩa gĩatongoragia ? ( c ) Kiugo kĩa Ngai gĩ@@ ateithagia kĩama kĩrĩa gĩatongoragia atĩa ? Ũndũ wa mbere nĩ atĩ , kĩama kĩrĩa gĩatongoragia kĩ@@ aheagwo hinya nĩ roho mũtheru . Ũndũ wa gatatũ , Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩatongoragia kĩama kĩrĩa gĩatongoragia . Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Jesu nĩwe watongoragia Akristiano a karine ya mbere ? ( a ) Jesu aathuurire “ ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ ” rĩ ? Mwaka - inĩ wa 1919 , mĩaka ĩtatũ thutha wa Mũrũ wa Ithe Witũ Russell gũkua , Jesu nĩ aamũrire “ ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ . ” Ngathĩti ya Mũrangĩri ya Julaĩ 15 , 2013 yat@@ arĩirie atĩ “ ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ ” nĩ gakundi kanini ka ariũ a Ithe witũ aitĩrĩrie maguta na nĩo Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia . Nĩ ũndũ ũcio - rĩ , tũngĩ@@ cokia atĩa kĩũria gĩkĩ kĩa Jesu : “ Nũ kũna ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ ? ” Roho mũtheru ũteithĩtie atĩa Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia ? ( Thoma 1 Akorintho 2 : 10 . ) Njĩra ĩmwe ya kũririkanaga Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia nĩ ĩrĩkũ ? Ũtu@@ ĩte itua rĩa kũrũmagĩrĩra Jesu , Mũtongoria witũ , nĩkĩ ? Jesu nda@@ atiganĩirie arũmĩrĩri ake rĩrĩa acokire igũrũ . Ica ikuhĩ nĩ e@@ gũtũtongoria muoyo - inĩ wa tene na tene . Kuuma 1955 , rũhonge rũu r@@ ũkoretwo rũ@@ ĩkaine ta Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania . Jehova nĩ atũ@@ ũmagĩrĩria “ magerio - inĩ maitũ mothe ” “ Niĩ - rĩ , nĩ@@ nj@@ ugĩte ũguo , na nĩ@@ nga@@ ũhingia . 1 , 2 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova atũguũr@@ ĩirie ? CI@@ UGO cia mbere thĩinĩ wa Bibilia ci@@ ugaga kaũndũ k@@ angĩ@@ onwo karĩ k@@ ahũth@@ ũ ĩndĩ nĩ ka bata . Ci@@ ugaga , “ O kĩambĩrĩria - rĩ , Ngai aatũmire kũgĩe matu - inĩ na gũkũ thĩ . ” ( Kĩam . ( c ) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ ? Na nĩkĩ igongona rĩa ũkũũri rĩa Jesu nĩrĩo rĩt@@ eithagia kũhinga kwa muoroto wa Ngai ? Nĩ iheo ta irĩkũ Jehova aahete Adamu na Hawa ? Nĩ ta oigaga ũũ : ‘ Ũre@@ nda kuuga mũt@@ ingĩka ũrĩa mũk@@ wenda ? ’ No Jehova nĩ mwĩhokeku , ndag@@ ar@@ araga ithimi ciake . ( Thab . ( Thoma Gũcokerithia Maathani 32 : 4 , 5 . ) Ũkũũri nĩ kĩheo kĩa goro mũno nĩkĩ ? Jehova nĩ aar@@ ĩh@@ ire thogora mũnene mũno nĩguo arute ũkũũri . Nĩ rĩ Jehova agatuĩka “ maũndũ mothe harĩ andũ othe ” ? ( Thoma Thaburi 40 : 8 - 10 . ) Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ twendete rĩĩtwa rĩa Ngai , Jehova ? ( Thoma 1 Petero 1 : 15 , 16 . ) Jehova ahotaga atĩa gũtu@@ ona tũrĩ athingu o na gũtuĩka tũtirĩ akinyanĩru ? Nĩ etĩkagĩra arĩa ma@@ mwĩy@@ amũr@@ agĩra makorũo marĩ athathaiya ake . Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu eendaga kuuga rĩrĩa oigire : “ Wendi waku wĩkwo ” ? Ũkũũri ũgunaga atĩa arĩa makuĩte ? Wendi wa Ngai nĩ ũrĩkũ harĩ “ kĩrĩndĩ kĩnene ” ? ( a ) Nĩ irathimo irĩkũ twamũkagĩra kuuma kũrĩ Jehova rĩu ? ( Thoma Atũmwo 3 : 19 - 21 . ) 3 : 6 ) To kĩheo kĩa muoyo tu atũheete , no nĩ atũheete iheo ingĩ nyingĩ . “ Nĩ tũmenyete na tũg@@ etĩkia atĩ Ngai nĩ atwendete . Hihi nĩ twagĩrĩirũo nĩ kũgarũra itua tũtuĩte ? Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩgũtũteithia kuona macokio ma ciũria icio . Ĩndĩ Jehova onire atĩ athamaki acio maa@@ mũtungatagĩra na ngoro yothe . Hihi Ngai nĩ ek@@ uona atĩ tũ@@ mũtungatagĩra na ngoro yothe o na gũtuĩka nĩ tũhĩt@@ agia ? Twa@@ ikaraga mũgũnda - inĩ mũnini warĩ mwena wa irathĩro wa South D@@ ak@@ ota . Ũ@@ rĩ@@ mi warĩ wa bata ũtũũro - inĩ witũ tũrĩ famĩlĩ , no tiguo warĩ wa bata makĩria . Aciari akwa maarĩ Aira a Jehova na ma@@ abat@@ ithĩtio mwaka - inĩ wa 19@@ 34 . Baba witũ C@@ lar@@ ence , aarutaga wĩra ta ũrĩa ũmũthĩ ũrutagwo nĩ mũt@@ abar@@ ĩri wa kĩama gĩa athuri kĩũngano - inĩ gitũ kĩnini kĩrĩa kĩarĩ C@@ onde , South D@@ ak@@ ota , wĩra ũrĩa wacokire kũrutwo nĩ baba mũkũrũ , Alf@@ red . Tũrĩ na mwarĩ wa maitũ Dor@@ o@@ thy , tw@@ atuĩkire ahunjia a Ũthamaki tũrĩ na mĩaka it@@ andatũ . Igomano ciarĩ cia bata ũtũũro - inĩ witũ . Bibilia yugaga : “ Thi@@ aga thiritũ na andũ arĩa ogĩ , nawe no ũgĩe na ũũgĩ , ” na nĩ kwarĩ na andũ aingĩ ogĩ famĩlĩ - inĩ itũ arĩa maanyitire mbaru itua rĩakwa rĩa gũtuĩka painia . ( Thim . Rĩmwe nĩ maanj@@ ĩtaga thiĩ tũka@@ hunjie nao rĩrĩa marĩ ciũngano - inĩ iria ciarĩ hakuhĩ na gwitũ . Ndĩ mũgeni Betheli na ngari ya mũgũnda Mũ@@ gũnda - inĩ ũcio warĩ St@@ aten Island nĩkuo kwarĩ na ceceni ya redio ya W@@ B@@ B@@ R . No andũ kuuma 15 nginya 20 tu arĩa maatungataga Betheli , maahetwo wĩra mũgũnda - inĩ ũcio . Aingĩ aitũ twarĩ ethĩ na tũti@@ arĩ na ũmenyeru mũnene . Mũrũ wa Ithe Witũ Peter@@ son aarutaga wĩra wake Betheli arĩ na kĩyo , no nda@@ atigan@@ agĩria wĩra wa kũhunjia . Tũrĩ na Ang@@ ela mwaka - inĩ wa 1975 , tũkĩ@@ hoy@@ wo ũhoro TV - inĩ Mĩaka ĩtatũ thutha ũcio tũgĩt@@ wo Betheli . Jehova na Kristo magĩrĩire kũheo gĩtĩo nĩkĩ ? Andũ m@@ ombirũo na “ mũhianĩre o ta wa Ngai . ” 8 , 9 . ( a ) Aira a Jehova monaga atĩa atongoria a thirikari ? ( Thoma 1 Timotheo 5 : 17 . ) Ningĩ , mũtikan@@ ete mũndũ o na ũmwe ithe wanyu gũkũ thĩ , nĩ gũkorũo Ithe wanyu nĩ ũmwe , Ũrĩa ũrĩ igũrũ . O na mũtikan@@ etwo atongoria , nĩ gũkorũo Mũtongoria wanyu nĩ ũmwe , nĩwe Kristo . No ũrĩa mũnene gatagatĩ - inĩ kanyu no mũhaka atuĩke ndungata yanyu . Mũndũ ũrĩa wothe wĩt@@ ũũg@@ agĩria nĩ aka@@ any@@ i@@ hio , na ũrĩa wothe wĩ@@ nyih@@ agia nĩ agaat@@ ũũg@@ ĩrio . ” Nĩkĩ andũ angĩ matiagĩrĩirũo gũtũ@@ tu@@ agĩra matua ? ( a ) Twagĩrĩirũo gũkorũo na wĩtĩkio harĩ kĩĩ nĩguo tũtue matua ma ũũgĩ ? Nĩ kĩĩ kĩr@@ ĩtũteithagia gũtu@@ aga matua mega ? ( Thoma Jakubu 1 : 5 - 8 . ) ( Thoma 2 Akorintho 1 : 24 . ) Athuri a kĩũngano marĩ na wendo nĩ mateithagĩrĩria andũ arĩa angĩ kũmenya ũrĩa mangĩ@@ ĩtu@@ ĩra matua mao ( Rora kĩbungo gĩa 11 ) ( Kĩam . 21 : 9 - 12 ) Athuri a kĩũngano o nao nĩ magĩrĩirũo kuoya mahinda gwĩka ũthuthuria . Nĩ rĩk@@ ũrehe gĩkeno na thayũ famĩlĩ - inĩ yakwa ? Nĩ rĩk@@ u@@ onania atĩ nĩ ndĩ ũkirĩrĩria na tha ? ’ Jehova erĩgagĩrĩra tũtue matua maitũ nĩkĩ ? Gũtungatĩra Jehova na ngoro yothe nĩ kuuga atĩa ? Ũngĩenda kwĩgerekania na mũthamaki ũrĩkũ harĩ acio ana , na nĩkĩ ? ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 14 : 11 . ) Ngoro yaku ĩngĩ@@ gũtind@@ ĩka gwĩka atĩa ? Jehoshafatu , mũrũ wa Asa aarũmĩrĩire “ mĩthiĩre yothe ĩrĩa ithe , Asa , aathiaga nayo . ” ( 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 20 : 2 - 4 . ) ( Thoma Isaia 37 : 15 - 20 . ) ( Thoma 2 Athamaki 20 : 1 - 3 . ) ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 34 : 1 - 3 . ) ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 34 : 18 , 19 . ) Tũ@@ gũthuthuria cionereria cia athamaki ana a Juda nĩkĩ ? ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 16 : 7 - 9 . ) ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 32 : 31 . ) Thutha wa kũm@@ ĩruta , andũ no ma@@ mũg@@ ath@@ ĩrĩrie nĩ ũndũ wa mĩario ĩyo yake . ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 35 : 20 - 22 . ) Bibilia yugaga atĩ ciugo cia N@@ ek@@ o ‘ ci@@ aar@@ ĩtio nĩ Ngai . ’ Rekei twĩcũranie ngerekano icio cia Bibilia na tuonanie ngatho kũrĩ Jehova nĩ ũndũ wacio . Nĩ mĩĩhĩtwa ĩigana wĩ@@ hĩt@@ ĩire Jehova ? Ĩ naguo mwĩhĩtwa waku wa kwĩyamũrĩra Ngai kana wa kĩhiko ? Wĩtĩkio , wĩnyihia , na wĩhokeku witũ no ũg@@ erio rĩrĩa tw@@ ekwo kana tuona ũndũ ũroneka ta ũtarĩ wa kĩhooto . “ Thĩ nĩ gũthira ĩr@@ athira o hamwe na merirĩria mayo , no mũndũ ũrĩa wĩkaga wendi wa Ngai e@@ gũtũũra tene na tene . ” — 1 JO@@ H . 2 : 17 . Jehova ageka atĩa nĩ ũndũ wa andũ arĩa aganu na mathondeka marĩa moru ? Bibilia yugaga atĩ “ thĩ nĩ gũthira ĩr@@ athira . ” Gũtirĩ nduma , kana handũ o na ha@@ irĩte ta gĩkuũ , harĩa eki a waganu mangĩ@@ ĩ@@ hitha na@@ ho . ” ( Ayub . Thĩinĩ wa Thaburi tũthomaga atĩ thutha ũcio “ arĩa athingu nĩo makagaya thĩ , na gũtũũra mamĩt@@ ũũre o nginya tene . ” ( Thab . 37 : 11 , 29 ) “ Arĩa ahoreri ” na “ arĩa athingu ” nĩa ? Nĩkĩ no tũkorũo na ma atĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ nĩ gũgakorũo na mũbango mwega ? Hihi nĩ gũgakorũo na ithondeka o na rĩmwe thĩinĩ wa thĩ thutha wa Hari – Magedoni ? Kwoguo , thĩinĩ wa “ thĩ njerũ ” nĩ gũgakorũo na mĩbango mĩega . Nĩ ciĩko irĩkũ njũru ith@@ eremete mũno kũrĩa ũikaraga , na i@@ kũh@@ utagia atĩa hamwe na famĩlĩ yanyu ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta kuumana na kũniinwo gwa Sodomu na Gom@@ ora ? ( Thoma 2 Petero 2 : 6 - 8 . ) ( Thoma Thaburi 46 : 8 , 9 . ) Maũndũ mamwe marĩa mak@@ eherio biũ thutha wa Hari – Magedoni nĩ marĩkũ ? Taarĩria . ( b ) Tũngĩka atĩa nĩguo tũkorũo na ma atĩ nĩ tũgat@@ ig@@ ara rĩrĩa thĩ ĩno ĩk@@ aniinwo ? “ ŨRĨA Mũtu@@ anĩri wa thĩ yothe - rĩ , githĩ to atu@@ anagĩre o ũrĩa kw@@ erekeire ? ” Nĩ tondũ Jehova nĩwe kĩonereria kĩrĩa kĩega biũ gĩa kĩhooto na ũthingu . Akristiano nĩ merĩgagĩrĩra atĩ no ma@@ cemanie na wagi wa kĩhooto nja wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano . Mwaka - inĩ wa 1946 , nĩ aathire kĩrathi gĩa kan@@ ana gĩa Cukuru ya Gileadi , thĩinĩ wa New York , U.S.A . Thutha wa kũrĩkia cukuru ĩyo , aaheirũo wĩra wa gũtungata arĩ mũrori wa mũthiũrũrũko bũrũri - inĩ wa Switzerland . Tũkwarĩrĩria ngerekano irĩkũ gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ na kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ tũkwarĩrĩria ũhoro wa Jusufu mũc@@ ũkũrũ wa Iburahimu na maũndũ marĩa mek@@ ĩkire gatagatĩ gake na ariũ a ithe . 10 , 11 . ( a ) Nĩ maũndũ marĩkũ mataarĩ ma kĩhooto Jusufu aacemanirie namo ? ( Thoma Mathayo 5 : 23 , 24 ; 18 : 15 . ) Gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Jehova na aarĩ na ariũ a Ithe witũ , no gũtũteithie twĩtheme gwĩka mahĩtia ta macio . Ũndũ wa bata makĩria nĩ atĩ nd@@ etĩkĩririe kwaga gũkinyanĩra kwa arĩa angĩ na maũndũ moru marĩa meekaga mathũkie ũrata wake na Jehova . Nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo gũkuhĩrĩria Jehova makĩria tũngĩk@@ wo ũndũ ũtarĩ wa kĩhooto thĩinĩ wa kĩũngano ? Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ twĩhokete ‘ Mũtu@@ anĩri wa thĩ yothe ’ ? Rora rũgano rwa ũtũũro rwa Will@@ i D@@ ie@@ h@@ l , ‘ Yehova N@@ i Mungu W@@ ang@@ u N@@ it@@ aka@@ y@@ em@@ tu@@ ma@@ ini , ’ thĩinĩ wa ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Novemba 1 , 1991 . ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Nĩ ciũria irĩkũ ig@@ ũcok@@ io gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? Nĩ cionereria njega mũno harĩ athuri na atumia arĩa mathuuraga kwĩ@@ hĩt@@ ĩra Jehova ũmũthĩ . Kwĩ@@ hĩta mwĩhĩtwa harĩ Jehova kwagĩrĩire kuoywo atĩa ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na Jefitha na Hana ? 2 , 3 . ( a ) Kwĩ@@ hĩta nĩ kĩĩ ? ( b ) Maandĩko moigaga atĩa ũhoro - inĩ wĩgiĩ kwĩhĩta mwĩhĩtwa harĩ Ngai ? ( a ) Kwĩ@@ hĩta mwĩhĩtwa harĩ Jehova kwagĩrĩire kuoywo atĩa ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwĩruta wĩgiĩ Jefitha na Hana ? ( a ) Hihi warĩ ũndũ mũhũthũ harĩ Jefitha na mwarĩ kũhingia mwĩhĩtwa wao harĩ Ngai ? Jefitha oigire : “ Nĩ gũkorũo nĩ@@ ndu@@ mũr@@ ĩire Jehova kanua gakwa ngam@@ warĩria , na ndingĩhota kwĩr@@ ic@@ ũkwo . ” ( b ) Mwĩhĩtwa wa Hana wahutirie Samueli na njĩra ĩrĩkũ ? A@@ atwar@@ ire Samueli Shi@@ lo thĩinĩ wa hema - ya - gũtũnganwo , kũrĩ Eli Mũthĩnjĩri - Ngai - Mũnene na akiuga ũũ : “ K@@ aana gaka nĩko nda@@ hoyaga ; nake Jehova nĩ@@ etĩkĩrĩte kũ@@ ’@@ he kĩrĩa ndamũ@@ hoire ; tondũ ũcio , o na niĩ nĩ@@ ndak@@ aam@@ ũrĩra Jehova ; hĩndĩ ĩrĩa yothe ge@@ gũtũũra muoyo - rĩ , ge@@ gũtũũra ge k@@ aamũr@@ ĩre Jehova . ” Mwĩhĩtwa wa kerĩ wa bata mũno mũndũ angĩĩ@@ hĩta nĩ mwĩhĩtwa wa kĩhiko . Bibilia yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ndigano na kweher@@ anĩra ? ( Thoma 1 Akorintho 7 : 10 , 11 . ) Mũthuri ũmwe na mũtumia wake moigire ũũ : “ Kuuma rĩrĩa twambĩrĩirie kwĩruta broshua ĩno , kĩhiko gitũ gĩk@@ oretwo kĩrĩ kĩega gũkĩra hĩndĩ ĩngĩ o yothe . ” Rĩu maũndũ maitũ nĩ mag@@ ĩrĩte . ” 18 , 19 . ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ aciari aingĩ Akristiano mekĩte ? ( b ) Tũngiuga atĩa ũhoro wĩgiĩ arĩa marĩ thĩinĩ wa ũtungata wa mwanya wa mahinda - mothe ? Mwĩhĩtwa wa ũtungata wa mwanya wa mahinda mothe ( Rora kĩbungo gĩa 19 ) Andũ acio tio monagwo marĩ a mwanya , no nĩ ũtungata ũrĩa marutaga . Rora gĩcunjĩ kĩa ũhoro mu@@ ongerere kĩa “ Mawoni ma Bibilia Igũrũ Rĩ@@ giĩ Ndig@@ ano na K@@ weher@@ anĩra ” thĩinĩ wa ibuku rĩa “ Mwĩ@@ ig@@ ei Wendo - inĩ wa Ngai ” . Arĩ ny@@ ong@@ eri angĩ@@ gwata nĩ ũndũ waku kwagĩria mĩthiĩre yaku nĩguo ĩtuĩke mĩk@@ inyanĩru ? ’ ( Ayub . ( b ) Aisiraeli maat@@ o@@ oririe atĩa mbũtũ ya Jab@@ ini ? ( Thoma Atiirĩrĩri Bũrũri 4 : 14 - 16 . ) Rora gĩcunjĩ kĩa “ Mĩtangĩko Ĩ@@ giĩ Mbeca , ” thĩinĩ wa Mũrangĩri wa Julaĩ 1 , 2015 . 1 , 2 . ( a ) Nabothu marĩ na ariũ ake maacemanirie na ũndũ ũrĩkũ ũtaarĩ wa kĩhooto ? ( b ) Nĩ ngumo irĩkũ igĩrĩ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ gĩkĩ ? Nabothu aarĩ mũndũ wa mũthemba ũrĩkũ , na nĩ kĩĩ gĩatũmire ar@@ ege kwend@@ eria Mũthamaki Ahabu mũgũnda wake ? Nabothu aarĩ mwĩhokeku harĩ Jehova o na gũtuĩka ihinda - inĩ rĩu Aisiraeli aingĩ maarũmagĩrĩra kĩonereria kĩũru kĩa Mũthamaki Ahabu na mũtumia wake Jezebeli . Thoma 1 Athamaki 21 : 1 - 3 . Arĩ na gĩtĩo aataarĩirie ũũ : “ Jehova aro@@ ’@@ th@@ ũũra ingĩk@@ ũhe ũ@@ gai ũrĩa a@@ a baba maag@@ aire , atĩ ũtuĩke waku . ” Wĩnyihia ũngĩ@@ agit@@ ĩrire atĩa andũ a famĩlĩ ya Nabothu na arata ? ( Thoma Gũcokerithia Maathani 32 : 3 , 4 . ) ( b ) Wĩnyihia ũngĩt@@ ũgitĩra na njĩra irĩkũ ? Ũngĩka atĩa athuri a kĩũngano mangĩ@@ meny@@ ithania itua ũtar@@ etĩkania narĩo ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwarĩrĩria , na nĩkĩ ? Petero aar@@ ũng@@ irũo atĩa , na nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria ? Ma nĩ atĩ , thutha ũcio nĩ aatongoririo nĩ roho kwandĩka marũa merĩ marĩa maacokire gũtuĩka gĩcunjĩ kĩa Bibilia . 3 Gũteithia “ Ag@@ eni ” Nĩguo ‘ Mat@@ ungatĩre Jehova M@@ akenete ’ Gĩcunjĩ gĩa kerĩ kĩarĩrĩirie ũrĩa kũhũthĩra motaaro ma Bibilia kũngĩt@@ eithia aciari arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ gũtua matua ma kũguna ciana ciao . Tu@@ onaga andũ mat@@ eng’@@ erete makĩr@@ athũk@@ agia ri@@ tha@@ thi . Aciari akwa hamwe na ithuĩ ciana 11 , tu@@ orire nĩguo tũh@@ onokie mĩoyo itũ tũrĩ o na tũ@@ indo tũnini mũno . Jesu na arutwo ake aingĩ maatuĩkire ahoi toro na njĩra ĩrĩkũ ? Oigire ũũ : “ M@@ angĩk@@ aamũ@@ ny@@ arira itũũra - inĩ rĩmwe , ũr@@ ĩr@@ ai itũũra - inĩ rĩngĩ . ” ( b ) marĩ kambĩ - inĩ cia ahoi toro ? Mag@@ ũrũ makwa ma@@ imb@@ ĩte mũno nginya ng@@ ĩra andũ a famĩlĩ itũ mathiĩ mand@@ ige . No baba nĩ aand@@ eith@@ ĩrĩirie tondũ ndangĩ@@ endire kũnd@@ iga kũrĩ areg@@ ani acio . M@@ aaragia mũc@@ ene , makanyua njohi , mag@@ o@@ tha kamarĩ , maka@@ iya , na maarĩ aganu . ” ( Thoma 1 Johana 3 : 17 , 18 . ) ( b ) Tũrabatara kũmateithia tũrĩ na ũkirĩrĩria nĩkĩ ? Nĩ magĩrĩirũo kuona atĩ nĩ tũr@@ amar@@ ũmbũiya . ( b ) A@@ hoi toro mangĩonania ngatho atĩa ? Tũngĩteithia atĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ ahoi toro ? ( a ) Nĩ igerio rĩrĩkũ ahoi toro magĩrĩirũo gwĩthema ? Thutha - inĩ akĩoya mũhu@@ ko ũcio ũtaarĩ kĩndũ na igũrũ , akiuga ũũ akenete : ‘ I@@ ci no@@ cio indo iria mũr@@ abatara . ’ ” ​ ​ — Thoma 1 Timotheo 6 : 8 . Kwoguo , marĩ gatagatĩ - inĩ ka Akristiano arĩa angĩ , nĩ mabataraga kũigua atĩ Jehova nĩ am@@ endete na nĩ amar@@ ũmbũyagia . Mahinda - inĩ maya , ahoi toro aingĩ makoragwo moimĩte mabũrũri marĩa wĩra witũ wa kũhunjia ũg@@ irĩtio . Oigaga ũũ : “ Aarĩ na ariũ a Ithe witũ kũu maat@@ ũnyit@@ ire ta tũrĩ a famĩlĩ yao , mag@@ atũhe tig@@ iti , irio , nguo , na handũ ha gũikara . Nĩa angĩ mang@@ ĩtĩkĩra kũnyita ũgeni andũ matoĩ thĩinĩ wa mĩciĩ yao o tondũ tu ma@@ thathayagia Ngai ũmwe ? No Aira a Jehova tu mangĩka ũguo . ” ​ — Thoma Johana 13 : 35 . A@@ hoi toro makinya o ũguo , athuri magĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ũtongoria ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa ibuku rĩa Ithondeka Rĩrĩa R@@ ĩkaga Wendi wa Jehova gĩcunjĩ gĩa 8 , kĩbungo kĩa 30 . Mbere ya macok@@ eirio marũa macio , no mor@@ ie ciũria cia ũũgĩ ciĩgiĩ kĩũngano kĩa mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũcio mũ@@ hoi toro na ũtungata wake nĩguo mamenye ũrĩa ahaana kĩĩroho . “ Ndirĩ na gĩkeno kĩngĩ gĩk@@ ĩrĩte gĩkĩ : atĩ nj@@ iguage ciana ciakwa nĩ irathiĩ na mbere kũrũmĩrĩra ũhoro ũrĩa wa ma . ” ​ — 3 JO@@ H . 4 . Aciari mangĩ@@ igĩra ciana ciao kĩonereria kĩega na njĩra irĩkũ ? Ci@@ ongo cia famĩlĩ mangĩhota atĩa gũthuura nĩ kĩũngano kĩrĩkũ famĩlĩ ciao i@@ kũnyitanĩra nakĩo ? Akristiano arĩa angĩ mangĩteithia atĩa aciari arĩa mathamĩire bũrũri ũngĩ hamwe na ciana ciao ? 1 , 2 . ( a ) Ciana nyingĩ iria itha@@ mĩire bũrũri - inĩ ũngĩ ic@@ em@@ anagia na thĩna ũrĩkũ ? ( b ) Gĩcunjĩ gĩkĩ gĩkwarĩrĩria ciũria irĩkũ ? No nd@@ ambĩrĩria gũthiĩ cukuru , ngĩambĩrĩria gũkenio nĩ rũthiomi rwa kũrĩa twaikaraga . Thutha wa mĩaka mĩnini maũndũ makĩ@@ gar@@ ũrũka . Ndi@@ anyitaga kĩndũ mĩcemanio - inĩ na ndi@@ ataũkagĩrũo nĩ ũndũire wa aciari akwa . ” 3 , 4 . ( a ) Aciari mangĩ@@ igĩra ciana ciao kĩonereria kĩega na njĩra irĩkũ ? ( b ) Nĩ kĩĩ aciari mat@@ agĩrĩirũo kwĩrĩgĩrĩra kuuma kũrĩ ciana ciao ? Ciana cianyu ci@@ ona mũ@@ gĩc@@ aria “ Ũthamaki wa Ngai mbere , ” nĩ ci@@ kwĩruta kwĩhoka Jehova aci@@ hing@@ ĩrie mabataro ma cio ma o mũthenya . Ndũkan@@ agĩe na mĩhang’o mĩingĩ mũno nginya wage mahinda ma gũkorũo na ciana ciaku . Ciana ciaku ingĩ@@ gunĩka atĩa nĩ ũndũ wa kwĩruta rũthiomi r@@ wanyu ? Aciari , angĩkorũo ciana cianyu nĩ i@@ ha@@ anĩte ũguo - rĩ , hihi no mw@@ ĩrute hanini rũthiomi rwa kũrĩa mũ@@ ikaraga ? Mwana ũr@@ aria wega na rũthiomi rũngĩ o nake abatiĩ kũrũmbũiyo na njĩra o ta ĩyo . Githĩ tiguo ? O na angĩkorũo ũguo nĩguo gũtariĩ harĩ wee , no ũteithie ciana ciaku ik@@ iny@@ ĩre kũmenya Jehova na kũmwenda . No rĩrĩa tuonaga akĩ@@ ĩruta , aka@@ hoya , na ageka ũrĩa wothe angĩahotire nĩguo atongorie ũthathaiya wa famĩlĩ o kiumia , nĩ tw@@ ataũkĩirũo atĩ kũmenya Jehova kwarĩ ũndũ wa bata mũno . ” Aciari mangĩteithia atĩa ciana iria ingĩ@@ batara kwĩruta na thiomi igĩrĩ ? ( a ) Nũ wagĩrĩirũo gũthuura nĩ kĩũngano kĩa rũthiomi r@@ ũrĩkũ famĩlĩ ĩ@@ gũthiĩ ? Ũndũ ũcio no ũr@@ em@@ e angĩkorũo ciana itir@@ ataũkĩrũo wega nĩ rũthiomi . ( Thoma 1 Akorintho 14 : 9 , 11 . ) Macokio matiarĩ ũrĩa ithuĩ tũngĩ@@ endire . No rĩrĩa tuonire atĩ mati@@ ag@@ unĩkaga biũ mĩcemanio - inĩ ya rũthiomi rwitũ , tw@@ atuire itua rĩa gũthamĩra kĩũngano kĩar@@ agia rũthiomi rwa kũrĩa twaikaraga . Twa@@ hunjagia tũrĩ hamwe na tũgathiĩ mĩcemanio hamwe tũtegũtĩrĩria . Ningĩ nĩ tw@@ anyitaga arata ũgeni moke tũrĩ@@ anĩre hamwe kana tũthiĩ tũg@@ ac@@ e@@ ere . Maũndũ macio mothe nĩ maateithirie ciana citũ kũmenya aarĩ na ariũ a Ithe witũ na kũmenya Jehova , to arĩ Ngai wao tu no nĩ nginya arĩ Ithe wao na Mũrata . Ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa tuonaga ũrĩ wa bata mũno gũkĩra ciana citũ kũmenya rũthiomi rwitũ . ” Samuel ongagĩrĩra ũũ : “ Nĩguo tũtũũrie hinya witũ wa kĩĩroho , tũrĩ na mũtumia wakwa ningĩ nĩ twathiaga mĩcemanio ĩrĩa y@@ ekagwo na rũthiomi rwitũ . Ũtũũro witũ wakoragwo na maũndũ maingĩ mũno na nĩ twan@@ og@@ aga . No nĩ tũcokagĩria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa kũr@@ athima kwĩima gwitũ na kĩyo gitũ . Ciana citũ ciothe ithatũ ir@@ at@@ ungatĩra Jehova ũtungata - inĩ wa hĩndĩ - ciothe . ” Mwarĩ wa Ithe witũ wĩtagwo Kris@@ t@@ ina oigaga ũũ : “ Nĩ ndoĩ hanini rũthiomi rwa aciari akwa , no rũthiomi rũrĩa rwa@@ hũthagĩrũo mĩcemanio - inĩ rwarĩ r@@ ũritũ mũno harĩ niĩ . Ndĩ na mĩaka 12 , nĩ nd@@ athire kĩgomano kĩa rũthiomi rũrĩa rwaragio cukuru itũ . Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo rĩarĩ rita rĩakwa rĩa mbere kũmenya atĩ kĩrĩa ndaiguaga kĩarĩ ũhoro wa ma ! Ningĩ ũtũũro wakwa nĩ wag@@ arũrũkire rĩrĩa ndambĩrĩirie kũhoyaga na rũthiomi rũrĩa rwaragio cukuru itũ . Nĩ nda@@ hotaga kwaria na Jehova kuuma ngoro . ” Andũ ethĩ , hihi nĩ mũr@@ ona ta mũngĩenda gũthiĩ kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũrĩa mũ@@ ikaraga ? Nad@@ ia ũrĩa rĩu ũtungataga Betheli , oigaga ũũ : “ Rĩrĩa tw@@ akiny@@ irie mĩaka ya ũtinĩnja , tũrĩ na ciana iria ingĩ citũ nĩ twendaga gũthamĩra kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kũrĩa twaikaraga . ” Nad@@ ia athiĩte na mbere kuuga ũũ : “ Rĩu nĩ tũkenaga tondũ aciari aitũ nĩ meerutanĩirie mũno gũtũruta rũthiomi rwao na magĩt@@ ũ@@ iga kĩũngano - inĩ kĩa rũthiomi rwao . Ũndũ ũcio nĩ ũtũ@@ teithĩtie mũno ũtũũro - inĩ na ũg@@ atũhe mĩeke mĩingĩ ya gũteithia andũ angĩ mamenye Jehova . ” ( b ) Aciari mang@@ ĩruta kũ ũteithio wa kũruta ciana ciao ũhoro wa ma ? ( Thoma Thimo 1 : 8 ; 31 : ​ 10 , 27 , 28 . ) O na kũrĩ ũguo , aciari arĩa matoĩ rũthiomi rwa kũrĩa maikaraga no mabatare ũteithio nĩguo mahote gũkinyĩra ciana ciao ngoro . Aciari o hamwe na ciana ciao nĩ magunĩkaga nĩ ũndũ wa kũnyitanĩra na arĩa angĩ kĩũngano - inĩ ( Rora kĩbungo gĩa 18 , 19 ) ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ arĩ o mũhaka aciari mathiĩ na mbere gwĩka ? Hĩndĩ ciothe rĩrĩa maand@@ eithagia kũhaarĩria icunjĩ ciakwa cia mĩcemanio , nĩ nderutaga maũndũ maingĩ . Na nĩ ndakenagio nĩ maũndũ ma gwĩkenia marĩa twakenagĩra hamwe . ” Aciari , hoy@@ ai Jehova ũteithio na mw@@ ĩke ũrĩa wothe mũngĩ@@ hota . ( Thoma 2 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 15 : 7 . ) R@@ ũmbũyia mũno ũrĩa mwana waku angĩgĩa na ũrata hamwe na Jehova handũ ha kũrũmbũiya maũndũ marĩa wendete . O na kũrĩ ũguo , ndambĩrĩirie gũtaũkĩrũo nĩ ma cia Bibilia mwaka - inĩ wa 1946 . Mũthia - inĩ ngĩmenya rũthiomi rwa kwaria na ciĩko na nĩ ndakenagĩra gũthaka na ciana iria ingĩ . Nĩ eetĩkĩrire kwĩy@@ andĩkithia atũm@@ agĩrũo ngathĩti o mweri na akiuga no ende tũcemanie na mũthuri wake wĩtagwo Gary . Mũthia - inĩ , andũ atano kuuma kĩrathi kĩao nĩ maatuĩkire Aira a Jehova . Hĩndĩ ĩyo aaheire there@@ mende na akĩnj@@ ũria kana no tũtuĩke arata . Rĩrĩa eendaga kũbatithio , aciari ake ma@@ amwĩrire , “ Ũtu@@ ĩke Mũira wa Jehova nawe u@@ ume gũkũ ! ” Aathire na mbere kwĩruta na thutha - inĩ akĩbatithio . Rĩrĩa twa@@ hikanirie mwaka - inĩ wa 1960 , aciari ake mati@@ okire ũhiki witũ . Mũrũ wakwa Nic@@ hol@@ as na mũtumia wake Deborah magĩt@@ ungata Betheli ya London Fa@@ ye na James , Jer@@ ry na Evelyn , S@@ han@@ n@@ an na Ste@@ ven Rĩu tũkoragwo Kĩũngano kĩa Rũthiomi rwa Kwaria na Ciĩko gĩa Cal@@ g@@ ary na no nd@@ ungataga ndĩ mũthuri wa kĩũngano . Tũngĩt@@ ũũria atĩa wendo witũ harĩ Jehova ũrĩ mũrũmu ? Tũngĩr@@ ik@@ ĩria atĩa wendo witũ harĩ ma cia Bibilia ? Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gũkorũo na wendo kwerekera aarĩ na ariũ a Ithe witũ ? Kwahoteka nĩ kĩĩ gĩatũmĩte wendo wa Akristiano amwe ũnyihe ? Ũmũthĩ , wendo wa andũ aingĩ harĩ Ngai ũthiĩte o na mbere kũnyiha . Rĩu nĩrĩo rĩathani rĩrĩa inene mũno na rĩa mbere . ” Onania nĩ wendete Jehova ( Rora kĩbungo gĩa 10 ) ( Thoma Thaburi 119 : ​ 97 - 100 . ) Onania nĩ wendete ma cia Bibilia ( Rora kĩbungo gĩa 14 ) Ũtukũ wake wa mũico gũkũ thĩ Jesu eerire arũmĩrĩri ake ũũ : “ Ndĩr@@ amũhe rĩathani rĩerũ , atĩ mwend@@ anage ; o ta ũrĩa ndĩ@@ m@@ wendete inyuĩ , o na inyuĩ end@@ an@@ agai inyuĩ ene . Nĩ ũndũ ũcio andũ othe nĩ marĩ@@ menyaga atĩ mũrĩ arutwo akwa , mw@@ akorũo na wendo gatagatĩ - inĩ kanyu . ” ​ — Joh . 13 : ​ 34 , 35 . Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ : “ Mũndũ ũrĩa ũ@@ tend@@ ete mũrũ wa Ithe , ũcio onete , ndangĩhota kwenda Ngai , ũcio atarĩ ona . ” Onania nĩ wendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ ( Rora kĩbungo gĩa 17 ) Nĩ njĩra ta irĩkũ tũngĩhũthĩra kuonania wendo ? Thoma 1 Athesalonike 4 : ​ 9 , 10 . 21 : 15 . Agĩcoka akĩmeera : “ ‘ I@@ ki@@ ai n@@ eti mwena wa ũrĩo wa gatarũ na nĩ mũ@@ kũnyita kĩndũ . ’ Kwoguo magĩ@@ ikia n@@ eti , no mati@@ ahotire kũmĩ@@ gu@@ cia nĩ ũndũ wa ũrĩa thamaki ciarĩ nyingĩ . ” ​ — Joh . 21 : ​ 1 - 6 . ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata mũrũ wa Ithe witũ ũmwe kuuma Tha@@ iland eerutire wĩgiĩ wĩra ? Nĩ ũndũ ũcio , wand@@ ig@@ agĩria mahinda manini mũno ma maũndũ ma kĩĩroho . Nĩ ndacokire ngĩmenya atĩ nĩguo nj@@ ige maũndũ ma kĩĩroho mbere , nĩ ndabataraga gwĩka ũgarũrũku wĩra - inĩ wakwa . ” At@@ aarĩirie ũũ : “ Thutha wa kwĩ@@ banga kĩndũ ta mwaka ũmwe , ngĩtua itua rĩa kwambĩrĩria wĩra wa kwend@@ agia ice c@@ re@@ am barabara - inĩ cia taũni . Kĩambĩrĩria - inĩ nĩ ndar@@ itũhagĩrũo mũno kĩĩmbeca na ng@@ akua ngoro . Nd@@ acemania na andũ arĩa twarutaga wĩra nao tene , maa@@ the@@ k@@ agĩrĩra na mak@@ anj@@ ũria nĩ kĩĩ gĩatũmire ndĩ@@ c@@ irie atĩ kwendia ice c@@ re@@ am nĩ kwega gũkĩra kũruta wĩra na kompiuta ndĩ kũndũ kwega kũrĩ na macini cia kũiga rĩera rĩrĩ rĩega . Nda@@ hoire Jehova ngĩ@@ mũ@@ ũria andeithie kũhiũrania na ũndũ ũcio na gũkinyĩra muoroto wakwa wa gũkoragwo na mahinda maingĩ ma maũndũ ma kĩĩroho . Nĩ nd@@ ataũkĩirũo wega nĩ mĩthemba ĩrĩa andũ arĩa nd@@ end@@ agĩria ice c@@ re@@ am mendete na ngĩ@@ hota gũci@@ th@@ ondekaga na njĩra njega makĩria . Thutha wa ihinda inini , gũtirĩ mũthenya nd@@ atig@@ agia ice c@@ re@@ am ciakwa tondũ nd@@ end@@ agia ciothe . O na ũndũ ũngĩ nĩ atĩ , nĩ ndonaga mbeca nyingĩ makĩria ma ũrĩa ndonaga rĩrĩa nd@@ arutaga wĩra wa kompiuta . Wĩra ũyũ nĩ ũtũmĩte ngorũo na gĩkeno tondũ rĩu nd@@ ikoragwo na mĩtangĩko ĩrĩa ndakoragwo nayo rĩrĩa nd@@ arutaga wĩra wa kompiuta . Na ũndũ wa bata makĩria nĩ atĩ rĩu nĩ njiguaga ng@@ uhĩrĩirie Jehova makĩria . ” ​ — Thoma Mathayo 5 : ​ 3 , 6 . Thutha wa kũbatithio oigire ũũ : “ Ũndũ ũrĩa tu ndĩr@@ iraga no atĩ nĩ ndat@@ eire mahinda maingĩ mũno mbere ya menyete atĩ gũtungatĩra Jehova kũr@@ ehagĩra mũndũ gĩkeno kĩnene gũkĩra gũthingata maũndũ ma gwĩkenia ma thĩ ĩno . ” Jesu oigire atĩ “ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtungatĩra athani erĩ . ” Agĩcoka akĩongerera ũũ : “ Mũt@@ ingĩt@@ ungatĩra Ngai na mũtungatĩre Ũt@@ onga . ” ( Thoma 1 Akorintho 2 : 14 . ) Rora gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “ Maũndũ M@@ aku ma G@@ wĩk@@ enia Mat@@ ariĩ Atĩa ? ” Ningĩ nĩ twathiaga ũtungata - inĩ tũtegũtĩrĩria . ” Twarĩ na kĩeha mũno nĩ ũndũ wa gũtiga arutwo aitũ a Bibilia . ” No thutha wa mweri ũmwe , nĩ maamũ@@ kĩrire ũhoro wa kũ@@ mac@@ anjamũra . Miriam oigaga : “ Nĩ twaheirũo marũa ma gũtungata tũrĩ mapainia a mwanya . Kĩarĩ gĩkeno kĩnene mũno kũmenya atĩ nĩ tũngĩ@@ athire na mbere gũikara bũrũri - inĩ ũcio ! ” M@@ eehokire kĩĩranĩro kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa Thaburi 37 : 5 : “ Ũhoro wa njĩra yaku , rek@@ agĩrĩria Jehova ; mwĩhok@@ age o we , nake nĩwe ũrĩ@@ gũth@@ ondek@@ agĩra . ” Ũmũthĩ ũyũ nĩ tũhotaga na gũtirĩ kĩndũ kĩa bata twag@@ aga . ” Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma twĩrĩgĩrĩre atĩ nĩ kũr@@ ĩkoragwo na moritũ kĩhiko - inĩ na thĩinĩ wa ũtũũro wa famĩlĩ ? No tũkorũo na ma atĩ at@@ wend@@ agĩra maũndũ mega o ta ũrĩa e@@ end@@ agĩra ndungata ciake mahinda - inĩ ma tene . — Thoma Jeremia 29 : 11 , 12 . ( Thoma 1 Samueli 1 : 4 - 7 . ) Paul@@ a ataaragĩria ũũ : “ O na gũtuĩka tũti@@ et@@ ain@@ wo na An@@ n , nĩ nd@@ ateith@@ ĩkire mũno nĩ ũndũ wake kũnd@@ eithĩrĩria arĩ na wendo . Ũndũ ũcio nĩ wandeithirie gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova . ” ( Thoma Thaburi 145 : 18 , 19 . ) 12 : 34 . Tũkĩ@@ arĩrĩria gĩcunjĩ gĩkĩ , wĩcũranie ũrĩa ũngĩr@@ ik@@ ĩria wendo waku harĩ mĩth@@ ithũ ĩyo ya kĩĩroho . Hihi nĩ wona ũrĩa r@@ uru ĩyo yarĩ ya goro harĩ we ? ( Thoma Mariko 10 : 28 - 30 . ) ( a ) Nĩ kĩĩ gĩatũmire mũtũmwo Paulo oige atĩ ũtungata witũ ũtariĩ ta ‘ mũthithũ thĩinĩ wa indo cia rĩũmba ’ ? ( Thoma Aroma 1 : 14 , 15 ; 2 Timotheo 4 : 2 . ) Amwe ao matungataga Betheli , angĩ magat@@ ungata marĩ mapainia , na angĩ marĩ athuri a ciũngano . Ir@@ ene oigaga , “ Nd@@ eciria ũhoro wa mĩoroto ĩngĩ ingĩ@@ ath@@ ingatire , ndi@@ onaga ta harĩ o na ũmwe ũngĩ@@ and@@ eheire gĩkeno kĩnene gũkĩra kĩrĩa ndĩ nakĩo . ” Nĩ ‘ mũthithũ ’ ũrĩkũ Jesu aarĩrĩirie thĩinĩ wa Mathayo 13 : 52 , na tũngĩ@@ ũ@@ iyũria atĩa ? ( Thoma Thimo 2 : 4 - 7 . ) Ta wĩcirie ngerekano ya mũrũ wa Ithe witũ wĩtagwo Peter . Nĩguo agerie Peter , mũrutani ũcio aam@@ ũririe , “ Mũriũ , ibuku rĩa Danieli rĩ@@ andĩkirũo na rũthiomi r@@ ũrĩkũ ? ” Rĩrĩa nd@@ ain@@ ũkire na ngĩr@@ ora ngathĩti cia Mũrangĩri na Ara@@ hũk@@ ai ! cia mĩeri ĩrĩa yahĩt@@ ũkĩte , nĩ ndonire gĩcunjĩ gĩat@@ aaragĩria atĩ ibuku rĩa Danieli rĩandĩkĩtwo na rũthiomi rwa Kĩar@@ amu ( rũthiomi rwa Suriata ) . ” ( Dan . Nĩ gũkorũo harĩa mũthithũ waku ũrĩ , hau nĩho ngoro yaku o nayo ĩr@@ ĩkoragwo . ’ — Luk . 12 : 33 , 34 . “ Tũti@@ a@@ igu@@ ithanagia na mũrũ wa Ithe witũ ũmwe twarutaga wĩra nake . Hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa tw@@ akar@@ aranagia , andũ erĩ nĩ ma@@ ingĩrire na magĩt@@ wĩr@@ orera tũkĩ@@ ne@@ gen@@ ania . ” — CH@@ R@@ IS . “ Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe twa@@ hunjagia nake kaingĩ nĩ aatigire kũ@@ hunjagia na niĩ o rĩmwe . Ndi@@ amenyaga nĩkĩ . ” — J@@ AN@@ E@@ T . “ Hĩndĩ ĩmwe twaragia na thimũ tũrĩ atatũ . Ũmwe agĩtu@@ ug@@ ĩra ũhoro na ngĩciria nĩ ar@@ en@@ ga thimũ . Ngĩcoka ng@@ ĩra ũcio ũngĩ maũndũ mataarĩ mega megiĩ ũcio wa mbere it@@ ek@@ ũmenya atĩ ndaar@@ eng@@ ete thimũ . ” — M@@ IC@@ HA@@ EL . “ Mapainia erĩ kĩũngano - inĩ gitũ nĩ maambĩrĩirie kũhĩt@@ ania . Kũ@@ ne@@ gen@@ ania kũu kwao nĩ kwa@@ igu@@ ithagia arĩa angĩ ũũru . ” — G@@ ARY . “ Wĩmeny@@ er@@ ere@@ i mũtig@@ at@@ et@@ anie mũr@@ ũ@@ ĩre njĩra . ” “ Kũndũ gũt@@ arĩ@@ agwo kĩrĩra , math@@ ondek@@ o mak@@ uo nĩ gũth@@ ata math@@ at@@ aga . ” ( Thim . Michael oigaga , “ Mũrũ wa Ithe witũ nĩ aanj@@ oheire kuuma ngoro . ” “ Thiĩi na mbere gũk@@ iranagĩrĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ na kuohanagĩra mwĩy@@ endeire o na angĩkorũo nĩ harĩ mũndũ ũhĩt@@ ĩirio nĩ ũrĩa ũngĩ . ” Rĩu nĩ maigu@@ ithanagia na nĩ marathiĩ na mbere kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega . Ngũrani ta ĩyo no yoneke ĩrĩ o kaũndũ kanini , ĩndĩ no ĩr@@ ehe mathĩna manene mũno . ” O ũrĩa marakara makwa maak@@ ũraga , ngĩambĩrĩria kũm@@ war@@ agĩria na math@@ ara@@ ũ . Nde@@ ĩraga ũũ , ‘ Nd@@ ara@@ he gĩtĩo kĩrĩa kĩ@@ nj@@ agĩrĩire kwoguo o na niĩ ndi@@ kũmũhe gĩtĩo . ’ ” “ Ngĩambĩrĩria kuona mahĩtia makwa na ngĩigua nde@@ mena mũno . Ngĩ@@ ona nĩ njagĩrĩirũo gũcenjia muonere wakwa wa maũndũ . Thutha wa kwĩra Jehova ũndũ ũcio na njĩra ya mahoya , ngĩ@@ g@@ ũrĩra mwarĩ wa Ithe witũ ũcio kĩheo kĩnini na ngĩ@@ mw@@ andĩkĩra kandi ya gũc@@ ũnga mũhera nĩ ũndũ wa mwerekera wakwa mũũru . Tũkĩ@@ h@@ ĩmb@@ anĩria na tũg@@ ĩtĩk@@ anĩria tũ@@ niine kaũndũ kau . Kuuma hĩndĩ ĩyo tũtirĩ twaga kũiguithania rĩngĩ . ” ŨNDŨ ũrĩa mũnene harĩ andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ mbeca . Nĩkĩ no mũhaka thitango ĩgiĩ ũnene wa Jehova ĩcok@@ io ? Gũ@@ tũ@@ ũgĩrio kwa ũnene wa Jehova nĩ kwa bata na gĩkĩro kĩrĩkũ ? Tondũ kuuma o rĩrĩa maithe maitũ ma tene maak@@ omire gĩkuũ - inĩ - rĩ , maũndũ mothe matũire o ta ũrĩa maatariĩ kuuma kĩambĩrĩria kĩa ũũmbi . ” ( Thoma Isaia 55 : 10 , 11 . ) ( Thoma Ayubu 1 : 7 - 12 . ) ( Thoma Ayubu 38 : 18 - 21 . ) ( Thoma Aroma 5 : 3 - 5 . ) Gĩtũmi kĩmwe nĩ atĩ ath@@ anaga na njĩra ya wendo . A@@ tũr@@ ũmbũyagia na njĩra njega o na gũkĩra ũrĩa tũngĩ@@ ĩr@@ ũmbũiya ithuĩ ene . Athuri a ciũngano na ciongo cia famĩlĩ mangĩĩgerekania atĩa na Jehova ? Thaburi 147 ĩkagĩra andũ a Ngai ngoro mag@@ ooc@@ age Jehova . Nĩ ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ Jehova wak@@ enirie mwandĩki wa Thaburi nginya akĩenda Ngai ago@@ oc@@ wo ? Aarĩ na ariũ a Ithe witũ ethĩ nĩ mara@@ ingĩra ũtungata - inĩ wa hĩndĩ - ciothe . 16 : 9 . Tũngĩĩthema atĩa gũtuĩka ngombo cia maũndũ ma biacara ma thĩ ĩno ? Nĩkĩ gũtirĩ hĩndĩ gũka@@ aga andũ athĩni mũtabarĩre - inĩ ũyũ wa maũndũ ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuumana na ũtaaro ũcio wa Jesu ? Tũmenyaga atĩa atĩ maũndũ ma biacara ma thĩ ĩno matiarĩ muoroto - inĩ wa Ngai wa kĩambĩrĩria ? Heana ngerekano ironania ũrĩa amwe monanagia wĩhokeku kũgerera njĩra iria mahũthagĩra ũtonga ũrĩa ũtarĩ wa ũthingu . Nĩ hotaga kuonania ũtaana makĩria ũhoro - inĩ wĩgiĩ kuohanĩra , gũkirĩrĩria arĩa angĩ , gũkirĩrĩria gũkua ngoro na gwĩtĩkĩra kũrũngwo . ” Iburahimu onanirie atĩa atĩ nĩ eehokete Ngai ? ( b ) Tũngĩhũthĩra atĩa ũtaaro ũcio wa Paulo ũmũthĩ ? Thutha wa Paulo gwĩta Timotheo “ mũthigari mwega wa Kristo Jesu , ” ongereire ũũ : “ Gũtirĩ mũthigari wĩ@@ ingĩragia biacara - inĩ cia ũtũũro , tondũ nĩ arenda gwĩtĩk@@ ĩrũo nĩ ũrĩa wa@@ mũtu@@ ire mũthigari . ” Jehova nĩ arathimaga arĩa ‘ makĩr@@ agĩrĩria harĩ gwĩka ciĩko njega . ’ ( Thoma 1 Timotheo 6 : 17 - 19 . ) Mb@@ aũ iria njega biũ , mahiga marĩa mega , na cuma iria njega itik@@ end@@ agio na ik@@ aahũth@@ ĩkaga gwaka mĩciĩ mĩth@@ aka . Ũngĩenda kũruta mũhothi kũgerera Intaneti thiĩ harĩ jw.org / ki mũhuro wa gĩcunjĩ o gĩothe ũ@@ hi@@ h@@ inye “ R@@ uta Mũ@@ hothi nĩ Ũndũ wa Wĩra Witũ wa Thĩ Yothe ” . MW@@ ARĨ WA ITHE WITŨ ũmwe wĩtagwo Sus@@ i oigire ũũ : “ Thutha wa gũkuĩrũo nĩ mũriũ witũ , twa@@ iguire ruo rũnene mũno kwa ihinda rĩa hakuhĩ mwaka ũmwe . ” Hĩndĩ ciothe twa@@ hoya , thayũ wa Ngai nĩ wag@@ itagĩra ngoro na meciria maitũ . ” — Thoma Afilipi 4 : 6 , 7 . Jesu onanirie tha atĩa rĩrĩa Lazaro aakuire ? Ũngĩkorũo ũ@@ gĩc@@ akaya , o nawe no ũmĩrĩrio nĩ maandĩko ta maya : ( Thoma 1 Athesalonike 5 : 11 ) Ũngĩ@@ ũmĩrĩria atĩa arĩa marĩ na “ roho mũth@@ uth@@ ĩku ” ? ( Thim . Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ kũririkana wĩgiĩ gũc@@ akaya ? ( Thim . 14 : 10 ) O na rĩrĩa mũndũ at@@ aarĩria ũrĩa araigua , ti hĩndĩ ciothe ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ arĩa angĩ gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa arag@@ eria kuuga . Ihinda - inĩ ta rĩu nd@@ iguaga ndĩ nyiki kĩeha - inĩ gĩakwa . ” J@@ un@@ ia oigaga ũũ : “ Kwa@@ mũkĩra ndũmĩrĩri nguhĩ ya gwĩkĩra ngoro kana kũnyitwo ũgeni nĩ Akristiano arĩa angĩ ngorũo hamwe nao nĩ kũnd@@ eithagia mũno ũndũ nginya it@@ angĩhota gũtaarĩria . Maũndũ macio matũmaga njigue ny@@ endetwo na ngĩr@@ ũmbũiyo . ” D@@ al@@ ene ataaragĩria ũũ : “ Rĩmwe rĩrĩa aarĩ a Ithe witũ moka kũny@@ ũmĩrĩria nĩ ndĩ@@ mor@@ agia kana no mende kũhoya . Kaingĩ makĩambĩrĩria kũhoya nĩ mar@@ itũhagĩrũo kwaria , no o hĩndĩ , mar@@ ia ciugo cigana ũna , mũgambo wao nĩ ũgĩ@@ aga hinya na maka@@ hoya mahoya ma kuuma ngoro . Wĩtĩkio wakwa nĩ wĩk@@ ĩragwo hinya mũno nĩ wĩtĩkio wao mũrũmu , wendo wao , na ũrĩa man@@ ũmbũyagia . ” “ Mũrata wa mũndũ am@@ wendaga o hingo ciothe ; a@@ ciaragwo atuĩke mũrũ wa nyina hingo ya mĩnyamaro . ” Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe ataaragĩria ũũ : “ Thutha wa mũtumia wakwa gũkua , nder@@ ĩgagĩrĩra mũthenya wa kũririkana mũthenya ũrĩa twa@@ hikanirie ũkorũo ũrĩ wa kĩeha kĩnene na ndwarĩ ũndũ mũhũthũ . No aarĩ na ariũ a Ithe witũ maigana ũna nĩ ma@@ abangire tũcemanie hamwe na arata akwa a hakuhĩ nĩguo ndig@@ akorũo ndĩ nyiki . ” J@@ un@@ ia ataaragĩria ũũ : “ Kaingĩ , gũteithio na gũkorũo hamwe na arĩa angĩ o na rĩrĩa gũtarĩ na ũndũ wa mwanya ũrar@@ irikanwo , no gũkorũo kũrĩ ũndũ mwega mũno . Mahinda ta macio o na mat@@ ab@@ angĩ@@ irũo makoragwo marĩ ma bata mũno na mũndũ nĩ aiguaga omĩrĩirio . ” Nĩ mand@@ eithĩtie ngaigua Jehova anyitĩte na moko make marĩ wendo . ” Nĩkĩ ciĩranĩro cia Jehova nĩ it@@ ũmagĩrĩria mũno ? Ngai eranĩire atĩ ‘ gĩkuũ nĩ kũng’@@ aria ag@@ akĩ@@ ng’@@ aria akĩ@@ niine biũ tene na tene , ningĩ Mwathani Jehova nĩ@@ ak@@ agiria maithori moth@@ iũ mothe . ’ ( Isa . Maandĩko mangĩ mom@@ agĩrĩria andũ aingĩ nĩ Thaburi 20 : 1 , 2 ; 31 : 7 ; 38 : 8 , 9 , 15 ; 55 : 22 ; 121 : 1 , 2 ; Isaia 57 : 15 ; 66 : 13 ; Afilipi 4 : 13 ; na 1 Petero 5 : 7 . Ningĩ rora gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “ W@@ af@@ ar@@ ij@@ i Wal@@ i@@ o@@ fi@@ wa k@@ ama Y@@ es@@ u A@@ li@@ v@@ yo@@ f@@ anya ” ngathĩti - inĩ ya Mnara wa Mlinzi ya Novemba 1 , 2010 . “ Tũti@@ ũĩ nĩ atĩa tũngĩk@@ wĩra tiga atĩ nĩ tũk@@ wendete mũno . Tũt@@ ingĩt@@ aũkĩrũo biũ nĩ ũrĩa ũraigua , no Jehova nĩ arat@@ aũkĩrũo na nĩ egũthiĩ na mbere gũ@@ kũũmĩrĩria . Tũk@@ wĩhoka atĩ mahoya maitũ nĩ me@@ gũgũteithia . ” “ Jehova aro@@ thiĩ na mbere gũ@@ kũũmĩrĩria ihinda - inĩ rĩrĩ iritũ . ” “ Ũ@@ ro@@ thiĩ na mbere kũũmĩrĩrio nĩ kũmenya atĩ ũcio ũr@@ endete mũno agit@@ ĩirũo wega kĩririkano - inĩ kĩa Ngai ũrĩa ũkar@@ irikana ũhoro wothe ũmwĩgiĩ na amũ@@ cok@@ ie muoyo . ” “ O na gũtuĩka ciugo it@@ ingĩhota gũtaarĩria ruo rwa gũkuĩrũo nĩ mũndũ wendete , nĩ tũr@@ erĩgĩrĩra ihinda rĩrĩ mbere rĩrĩa ciugo it@@ aka@@ hota gũtaarĩria gĩkeno kĩrĩa ũgakorũo nakĩo nĩ ũndũ wa Ithe witũ wa igũrũ gũ@@ gũcokeria ũcio ũr@@ endete . ” Hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene , Akristiano mak@@ ehoka Jehova am@@ agitĩre no matik@@ ageria kwĩgitĩra o ene Mũhunjia akĩhe mũruti wĩra ũmwe ndũmĩrĩri ya Bibilia mũgũnda - inĩ wa matunda ma apple gĩcigo - inĩ kĩa Gr@@ ó@@ je@@ c ( b ) Tũngĩĩruta atĩa kuumana na gũthuthuria Thaburi 147 ? Na no gũkorũo na ng@@ al@@ ak@@ s@@ ĩ tir@@ ir@@ i@@ oni nyingĩ . Ndĩr@@ enda ũkenere ũtũũro waku ũrĩ Mũira wakwa . ” ( Thoma Thaburi 147 : 8 , 9 . ) M@@ ut@@ su@@ o oigaga ũũ : “ Ndaiguaga Jehova arĩ hamwe na o ũmwe witũ agĩt@@ ũr@@ ũmbũiya . 12 , 13 . ( a ) Nĩ kĩĩ twagĩrĩirũo gwĩthema nĩguo tũgunĩke kuumana na ũteithio wa Ngai ? Ngũrani na ũguo , “ andũ arĩa aaganu [ Ngai ] nĩ kũ@@ har@@ ũrũk@@ ia amah@@ arũrũk@@ agia o nginya tĩri - inĩ . ” “ Jehova - rĩ , aiguaga wega no ũndũ wa arĩa am@@ wĩ@@ tigĩri , o arĩa maikaraga metereire ũtugi wake . ” 15 - 17 . ( a ) Kwahoteka tũigue atĩa rĩmwe nĩ ũndũ wa magerio maitũ , no Jehova ahũthagĩra Kiugo gĩake atĩa gũtũteithia ? Ũmũthĩ , Jehova atũt@@ ongoragia kũgerera Kiugo gĩake , Bibilia . ( Thoma Thaburi 147 : 19 , 20 . ) Nĩ mĩbango ĩrĩkũ ĩngĩt@@ ũma ũk@@ agĩa na gĩkeno ihinda rĩũkĩte ? Ũtungata wa ũpainia ũngĩt@@ ũhe mĩeke ĩngĩ ĩrĩkũ ? IN@@ Y@@ U@@ Ĩ andũ ethĩ , no mw@@ ĩtĩk@@ anie atĩ nĩ ũndũ wa ũũgĩ mũndũ kũbanga kũrĩa arenda gũthiĩ atan@@ ambĩrĩria thabarĩ . Ũtũũro nĩ ta thabarĩ , na ihinda rĩrĩa rĩega rĩa kũbanga kũrĩa ũrenda gũthiĩ nĩ rĩrĩa ũrĩ mwĩthĩ . Ũ@@ menyaga atĩa atĩ Jehova nĩ endaga ũb@@ ange nĩguo ũk@@ aagĩa na ũtũũro ũrĩ na gĩkeno ? Mũ@@ kũ@@ ũmbi nĩ “ Ngai mwene wendo , ” “ Ngai ũrĩa mũk@@ eni , ” ũrĩa wombire andũ na “ mũhianĩre wake we mwene . ” Nĩ ũrĩkoragwo na gĩkeno we@@ gerekanagia na Ngai witũ ũrĩ wendo . Jesu Kristo nĩ aamũ@@ igĩire inyuĩ andũ ethĩ kĩonereria kĩega biũ . 3 : 4 ) Ningĩ Jesu nĩ aaku@@ hĩrĩirie Jehova kũgerera kwĩruta Maandĩko . “ Kũndũ gũt@@ arĩ@@ agwo kĩrĩra , math@@ ondek@@ o mak@@ uo nĩ gũth@@ ata math@@ at@@ aga , no kũrĩa kwĩ na ahe@@ ani aingĩ a kĩrĩra nĩ kũr@@ ũma mar@@ ũmaga . ” ( Thim . O ta wĩra ũngĩ o wothe , nĩ ũkũbatara ihinda nĩguo ũgĩe na ũmenyeru . Kĩambĩrĩria - inĩ ndi@@ ahotaga kwambĩrĩria wĩruti wa Bibilia na mũndũ o na ũmwe , no thutha - inĩ ngĩ@@ thamĩra gĩcigo kĩngĩ na kahinda - inĩ ka mweri ũmwe ngĩambĩrĩria kwĩruta Bibilia na andũ maigana ũna . Mũrutwo ũmwe wa Bibilia nĩ aambĩrĩirie gũka Nyũmba - inĩ ya Ũthamaki . Kwa ngerekano , Jacob kuuma North America , oigĩte ũũ : “ Rĩrĩa ndarĩ na mĩaka mũgwanja , ciana nyingĩ cia kĩrathi gitũ ciar@@ agia rũthiomi rwa Kĩ@@ vi@@ et@@ n@@ am . Nĩ ndendaga kũmeera ũhoro wĩgiĩ Jehova na kwoguo thutha wa ihinda ng@@ ĩka mĩbango ya kwĩruta rũthiomi rũu . Kwa ihinda , nderutaga na njĩra ya kũringithania ngathĩti ya Mũrangĩri ya Gĩthũngũ na ya rũthiomi rwa Kĩ@@ vi@@ et@@ n@@ am . Ningĩ nĩ nde@@ th@@ ire arata kuuma kĩũngano - inĩ kĩarĩ hakuhĩ kĩa rũthiomi rwa Kĩ@@ vi@@ et@@ n@@ am . Rĩrĩa nd@@ akiny@@ irie mĩaka 18 , ngĩambĩrĩria kũpainia . Thutha ũcio ngĩthiĩ Cukuru ya Bibilia ya Ariũ a Ithe Witũ Arĩa Mat@@ ahikanĩtie . Ũndũ ũcio nĩ ũnd@@ eithĩtie ũtungata - inĩ wakwa wa ũpainia gĩcigo - inĩ kĩrĩa nd@@ atũmirũo , kũrĩa nd@@ ungataga ndĩ mũthuri wa kĩũngano gĩkundi - inĩ kĩa rũthiomi rwa Kĩ@@ vi@@ et@@ n@@ am , kĩrĩa gĩt@@ akoragwo na athuri angĩ a kĩũngano . Andũ aingĩ arĩa maragia rũthiomi rwa Kĩ@@ vi@@ et@@ n@@ am nĩ mag@@ egaga nĩ kuona atĩ nĩ ndĩrutĩte rũthiomi rwao . Nĩ manyitaga ũgeni na kaingĩ nĩ nd@@ ĩrutaga Bibilia nao . Amwe nĩ mathiĩte na mbere nginya mag@@ akinyĩra kũbatithio . ” — Ringithania Atũmwo 2 : 7 , 8 . Nĩ ngenagĩra gwĩkĩra ngoro ariũ a Ithe witũ arĩa ethĩ kĩũngano - inĩ na ng@@ akenera kuona magĩthiĩ na mbere kĩĩroho . Thutha wa gũthiĩ Cukuru ya Bibilia ya Ariũ a Ithe Witũ Arĩa Mat@@ ahikanĩtie nĩ nd@@ atũmirũo gĩcigo - inĩ kĩngĩ ndĩ painia . Nĩ ma ndirĩ nd@@ agĩa na mũrutwo ũ@@ gũkinyĩra kũbatithio , no arĩa angĩ man@@ agĩa . Ũtungata wa ũpainia ũngĩt@@ ũhing@@ ũrĩra mĩeke ĩngĩ na njĩra ĩrĩkũ ? Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Kevin oigaga ũũ : “ Kuuma ndĩ kamwana kanini , nd@@ akoretwo ngĩr@@ irĩria atĩ mũthenya ũmwe nĩ ngat@@ ungatĩra Jehova ũtungata - inĩ wa hĩndĩ ciothe . Rĩrĩa nd@@ akiny@@ irie mĩaka 19 , ngĩambĩrĩria ũpainia . Nĩguo hote kwĩr@@ ũgamĩrĩra , nd@@ andĩkĩtwo wĩra nĩ mũrũ wa Ithe witũ warutaga mawĩra ma mĩako tũr@@ utage nake thikũ imwe . Ngĩ@@ ĩruta kũg@@ ita nyũmba , na gwĩkĩra ndirica na mĩrango . Thutha - inĩ , nĩ ndar@@ utith@@ anirie wĩra kwa ihinda rĩa mĩaka ĩĩrĩ na ariũ a Ithe witũ tũgĩt@@ eithia arĩa maag@@ ũmĩirũo nĩ ihu@@ hũkanio wĩra - inĩ wa gwaka rĩngĩ Nyũmba cia Ũthamaki na nyũmba cia aarĩ na ariũ a Ithe witũ . Rĩrĩa ndaiguire atĩ bũrũri - inĩ wa Afrika ya Mũhuro nĩ kwarĩ na wĩra mũingĩ wa mĩako , nĩ nda@@ iyũr@@ irie fomu ya kwĩrutĩra kũu na ng@@ ĩtwo . Rĩu ndĩ gũkũ Afrika , tw@@ akaga Nyũmba ĩmwe ya Ũthamaki ihinda rĩa ciumia cigana ũna na twar@@ ĩkia tũgathiĩ gwaka ĩngĩ handũ hangĩ . Tũ@@ ikaraga hamwe , tũk@@ eruta Bibilia hamwe , na tũk@@ aruta wĩra hamwe . Ningĩ nĩ ngenagĩra kũhunjia hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ a kũrĩa tũrĩ o kiumia . Mĩ@@ bango ĩrĩa nd@@ abangire ndĩ kamwana kanini nĩ ĩ@@ nde@@ heire gĩkeno na njĩra o na itangĩ@@ eciririe . ” Ũtungata wa Betheli nĩ ũtũũro ũrĩ gĩkeno tondũ ũtungata wothe ũrutagwo kũu ũr@@ ut@@ agĩrũo Jehova . Thutha wa mwaka ũmwe na nuthu nĩ nd@@ etirũo Betheli , na ndĩ kũu nĩ nderutire kũhũthĩra macini cia gũcaba na thutha - inĩ ngĩ@@ ĩruta gũthondeka programu cia kompiuta . Ndĩ Betheli nĩ ngenaga kũigua ĩmwe kwa ĩmwe ũhoro wĩgiĩ ũrĩa wĩra wa gũtua andũ arutwo ũrathiĩ na mbere thĩinĩ wa thĩ yothe . Nĩ nyendete gũtungata gũkũ tondũ maũndũ marĩa twĩkaga nĩ mateithagia andũ gũkuhĩrĩria Jehova . ” No ũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ arenda ‘ ũk@@ eg@@ ĩra ’ na gĩkeno ihinda rĩũkĩte . ( Thoma 1 Timotheo 6 : 18 , 19 . ) Ũcoke ũb@@ ange gwĩka maũndũ marĩa mamũk@@ enagia . Nĩ ath@@ omete mĩtugo ya andũ kuuma rĩrĩa mũndũ ombirũo . Kĩu nĩ kĩndũ wagĩrĩirũo gwĩcarĩria . ” na “ Mũ@@ tig@@ etĩkĩrie mamũ@@ ingĩrie thĩna - inĩ ! ” Jesu oigire ũũ : “ Mũ@@ tig@@ etigĩre arĩa mor@@ agaga mwĩrĩ na thutha ũcio matirĩ ũndũ ũngĩ mangĩhota gwĩka . ” ( Thim . 26 : 24 , 25 ) Thik@@ agĩrĩria Jehova na ũm@@ wĩhoke biũ maũndũ - inĩ marĩa mothe wĩkaga . Gĩcunjĩ gĩa kerĩ nakĩo kĩronania ũrĩa Jehova angĩka ũndũ tũter@@ ĩgĩrĩire kũgerera kũhingia maũndũ makĩrĩte o na ũrĩa tũngĩ@@ ĩciria . O ta mũrĩmi , twagĩrĩirũo nĩ gũkorũo na wetereri . Tũngĩĩruta atĩa na kĩonereria kĩa mũnabii Mika ? ( Thoma Mika 7 : 1 - 3 . ) Tũngĩkorũo na wĩtĩkio ta wa Mika , tũrĩ@@ etagĩrĩra Jehova twĩyendeire . Nĩ ũndũ ũcio , ‘ tũm@@ agĩrĩria maũndũ - inĩ mothe tũk@@ irĩrĩirie na tũrĩ na gĩkeno . ’ Iburahimu nĩ a@@ abatarire gweterera mĩaka mĩingĩ mbere ya tũ@@ gu@@ uka tw@@ ake Esau na Jakubu gũciarũo ( Rora kĩbungo gĩa 9 , 10 ) ( Thoma Ahibirania 11 : 8 - 12 . ) No ta wĩcirie gĩkeno kĩrĩa Iburahimu agakorũo nakĩo rĩrĩa akaar@@ iũkio thĩinĩ wa paradiso gũkũ thĩ . Inyuĩ - rĩ , mwa@@ cir@@ ĩire kũnj@@ ĩka ũũru ; no rĩrĩ , Ngai aac@@ ir@@ ĩire ũndũ mwega woneke , nĩ getha gũtu@@ ĩke o ta ũũ gũtariĩ ũmũthĩ , nĩguo andũ aingĩ mahonokio matũũre muoyo . ” ( Kĩam . ( b ) Nĩ kĩĩ gĩateithirie Daudi gweterera akirĩrĩirie ? ( Thoma 2 Petero 3 : 9 . ) Nĩ kĩĩ gĩgũtũteithia gweterera tũrĩ na ũkirĩrĩria ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na maũndũ marĩa maakorire mũtũmwo Paulo arĩ Filipi ? ( Thoma Atũmwo 16 : 8 - 10 . ) Kahinda kanini thutha wa gũkinya Makedonia , eek@@ orire njera . Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova etĩkĩrie ũndũ ũcio ? Marĩ na Sila nĩ “ kũhoya maahoyaga makĩ@@ goocaga Ngai na nyĩmbo . ” 4 , 5 . ( a ) Maũndũ maitũ mangĩ@@ han@@ ana atĩa na ma mũtũmwo Paulo ? ( b ) Maũndũ ma Paulo ma@@ acenjirie atĩa na njĩra ĩt@@ erĩgĩrĩirũo ? Nĩ maũndũ marĩkũ tũkwarĩrĩria ? ( Thoma 1 Petero 5 : 6 , 7 . ) No mũhaka tu@@ oe makinya mar@@ atwarana na mahoya maitũ . Rĩmwe no at@@ wĩkĩre ũndũ tũter@@ ĩgĩrĩire . Jehova aatũmire mũraika ũrĩa w@@ aniinire thigari 18@@ 5,000 cia Senakeribu ũtukũ ũmwe . ( a ) Nĩ atĩa tũngĩĩruta kuumana na maũndũ marĩa Jusufu aacemanirie namo ? 40 : 15 ; 41 : 39 - 43 ; 50 : 20 ) Hatirĩ nganja atĩ ciĩko cia Jehova nĩ ci@@ ak@@ ĩrire ũndũ o wothe Jusufu angĩ@@ erĩgĩrĩire . Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa Sara , cũcũ wa Ithe wa Jusufu . ( Thoma Isaia 43 : 10 - 13 . ) Nĩ tũmenyaga atĩ Jehova nĩ atũrũmbũyagia na nĩ endaga tũga@@ acĩre . Tũngĩ@@ yaũra atĩa na twĩtheme ũmũndũ wa tene ? Gũkinyĩria mwaka wa 1939 kwarĩ na Aira a Jehova 6,000 [ kambĩ - inĩ cia kũnyarir@@ ĩrũo ] . ” Na nĩ mwath@@ eria kĩhaaro wega mũno . No makĩria , inyuĩ mũt@@ irĩ mũthutũkanio . ” No o ũrĩa nde@@ ingĩr@@ anagia na ngomanio icio noguo ndaiguaga itarĩ na ũgitĩri . ” Sak@@ ura aathire na mbere na ũtũũro ũcio nginya rĩrĩa aakiny@@ irie mĩaka 23 . Ũndũ ũcio wathire ũth@@ ũkĩte nginya nd@@ oragia mũtumia ũrĩa twaikaraga nake ang@@ i@@ umĩte nyũmba nĩguo ndĩr@@ orere video cia ũũra - thoni . ” Nĩ kĩĩ gĩateithirie Stephen kweheria marakara na ir@@ umi ? Oigaga , “ Ũtũũro witũ wa famĩlĩ nĩ wag@@ ĩrire mũno . Ũmũthĩ ũyũ , Stephen atungataga arĩ ndungata ya kĩũngano na mũtumia wake akoretwo arĩ painia wa hĩndĩ ciothe kwa ihinda rĩa mĩaka ĩigana ũna . Maandĩko marĩa maanj@@ ĩkĩrire hinya nĩ Isaia 55 : 7 , rĩrĩa riugaga , ‘ Mũndũ ũrĩa mwaganu nĩ@@ atigane na mĩthiĩre ĩo yake , ’ na 1 Akorintho 6 : 11 , rĩrĩa riugaga ũũ igũrũ rĩgiĩ arĩa matiganĩte na mĩthiĩre yao ya wĩhia : ‘ Na ũguo nĩguo amwe anyu mw@@ atariĩ . ’ Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ , Jehova nĩ aandeithirie arĩ na ũkirĩrĩria kũgerera roho wake mũtheru hote kwĩhumba ũmũndũ mwerũ . ” 5 : 17 ) Ningĩ nĩ tũgunĩkaga kuumana na Kiugo kĩa Ngai na roho wake mũtheru rĩrĩa twa@@ haarĩria na twathiĩ mĩcemanio ya kĩũngano . Mar@@ ĩ@@ ĩtwa mamwe thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ macenj@@ etio . Rora gĩcunjĩ kĩa 25 kĩa ibuku rĩa Maswali Amb@@ ayo V@@ ijana Hu@@ uliza — Maj@@ ibu Y@@ af@@ any@@ ayo Ka@@ zi , M@@ buku ya 1 , kana Ũhoro Mu@@ ongerere thĩinĩ wa ibuku rĩa Mwĩ@@ ig@@ ei Wendo - inĩ wa Ngai karatathi ka 2@@ 18 - 2@@ 19 . ( Thoma Akolosai 3 : 10 - 14 . ) Oigire ũũ : “ Gũtirĩ M@@ ũng@@ iriki kana Mũyahudi , mũndũ mũr@@ uu kana ũtarĩ mũr@@ uu , mũndũ wa kũngĩ , Mũ@@ s@@ ik@@ uthi , ngombo , kana mũndũ ũtarĩ ngombo . ” ( a ) Ndungata cia Jehova ciagĩrĩirũo kũhiũrania atĩa na arĩa angĩ ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Moimĩrĩro makoretwo marĩ marĩkũ ? Agĩcoka agĩthiĩ mũcemanio wa Aira a Jehova . Nĩ wĩy@@ onagĩra thiritũ ya ariũ a Ithe witũ ya thĩ yothe na ũk@@ eyonera ũrũmwe wayo wa mwanya ĩmwe kwa ĩmwe . ” Tũngĩ@@ am@@ onirie maandĩko ta Kũguũrĩrio 21 : 3 , 4 kana Thaburi 37 : 10 , 11 , 29 kuuma Bibilia - inĩ yao ya Kĩ@@ por@@ tuguese , maath@@ ikagĩrĩria wega na o na rĩmwe maga@@ ita maithori . ” Nĩ tũcokagĩria Jehova ngatho mũno . ” — Thoma Atũmwo 10 : 34 , 35 . Nĩ kĩonereria kĩrĩkũ kĩega Jesu a@@ igire harĩ kuonania ũhooreri na ũkirĩrĩria ? Agĩcoka akĩongerera ũũ : “ M@@ ũngĩthiĩ na mbere gũkoragwo na mũthutũkanio , nĩ kwĩhia mũr@@ ehia . ” Twagĩrĩirũo kwĩhumba wendo nĩkĩ ? Ningĩ wendo nĩ “ ũk@@ iragĩrĩria na nĩ ũtu@@ g@@ anaga , ” na “ ndũrĩ mwĩtĩo . ” Paulo oigire atĩ atarĩ na wendo aarĩ o “ tũhũ . ” Wendo ũcio ũtariĩ ũũ , ti atĩ nĩ ithuĩ twe@@ endire Ngai , no nĩwe wat@@ wendire na agĩtũma Mũrũ wake arĩ igongona rĩa ũiguano nĩ ũndũ wa mehia maitũ . ” Jesu oigire , “ Gũtirĩ mũndũ ũrĩ wendo ũkĩrĩte ũyũ , atĩ mũndũ ũmwe arute muoyo wake nĩ ũndũ wa arata ake . ” Reke tuone ũrĩa tũngĩka ũguo . Mũtũmwo Johana aandĩkire ũũ : “ Tw@@ ana tũt@@ ũ , ithuĩ tũtiagĩrĩirũo kwendana o na ciugo kana na kanua , ĩndĩ twagĩrĩirũo kwendana na ciĩko na ma . ” No ngĩcoka ngĩ@@ y@@ ũria , ‘ Ingĩ@@ ĩgerekania atĩa na Jesu ngĩ@@ hiũrania na mũndũ ũyũ ? ’ Thutha wa gwĩcũrania ũrĩa Jesu angĩekire , ngĩtua itua rĩa gũtigana na ũndũ ũcio na kwaga kũ@@ ũtu@@ a ũndũ mũnene . Thutha ũcio nĩ ndamenyire atĩ mũtumia ũcio nĩ aahiũranagia na thĩna mũnene wa mwĩrĩ na nĩ aat@@ angĩkaga mũno . Ngĩ@@ ona atĩ kwahoteka ciugo icio aandĩkire ti cio eendaga kuuga . Gwĩcũrania kĩonereria kĩa Jesu gĩa kuonania wendo o na rĩrĩa eek@@ agwo maũndũ moru nĩ kwandeithirie kuonania wendo o ta ũcio harĩ mũtumia ũcio twarutaga wĩra nake . ” Rĩrĩa oimire igũrũ , “ aat@@ igan@@ ire na kĩrĩa gĩothe aarĩ nakĩo ” akĩ@@ ima nĩ ũndũ witũ ‘ nginya agĩkua . ’ THA@@ Y@@ Ũ : ‘ Gũk@@ iranagĩrĩria o mũndũ na ũrĩa ũngĩ tũrĩ na wendo , ’ nĩ gũtũ@@ hotithagia gũkenera ‘ thayũ ũrĩa ũtũ@@ nyit@@ ithanagia . ’ Githĩ to wĩtĩk@@ anie atĩ roho ta ũcio wa thayũ nĩ ũndũ wa mwanya mũno thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩga@@ yũkanĩte ? ( Thab . Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ : “ Wendo nĩ gwaka wak@@ aga . ” Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire , matingĩ@@ aiganĩire harĩa ma@@ acemanĩtie . ” Kĩ@@ anda wa mbica ĩyo haarĩ na ciugo : “ Th@@ arĩkĩro barabara - inĩ cia taũni . ” Andũ 2,@@ 2@@ 6@@ 2,@@ 6@@ 46 nĩ maathire Kĩririkano mwaka - inĩ wa 20@@ 16 bũrũri - inĩ wa Mexico . Rũgano rwa Mathayo rwar@@ ĩrĩirie makĩria maũndũ megiĩ Jusufu . 1 , 2 . ( a ) Kwaga kwĩgirĩrĩria kũngĩkorũo na moimĩrĩro marĩkũ ? Hoya ũheo ũũgĩ wa kwaria kana gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire . Ũngĩ@@ ĩ@@ harĩria atĩa kũregana na magerio ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũrũ wa Ithe witũ ũmwe aacemanirie naguo , na twagĩrĩirũo gwĩciria ũrĩa tũngĩ@@ hiũrania na maũndũ ta macio nĩkĩ ? Nĩ kũgerera njĩra irĩkũ aciari mangĩteithia ciana ciao gũkũria ngumo ya kwĩgirĩrĩria ? Ũngĩteithia ciana ciaku atĩa ik@@ ũrie ngumo ya kwĩgirĩrĩria ? ( b ) Nĩ kĩĩ nĩ ũbatiĩ gũkenio nĩ ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ ũcayanĩri ? ( a ) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jehova atũme araika Sodomu ? ( Thoma Thama 22 : 26 , 27 . ) Bibilia yugaga ũũ : “ Nake Jehova , Ngai wa maithe mao , akĩ@@ matwar@@ ithĩria ũhoro na andũ ake arĩa aar@@ ek@@ agia na kĩyo , o mar@@ ũm@@ anĩria ; nĩ ũndũ nĩ@@ aa@@ iguagĩra andũ ake tha , o na handũ ha ũtũũro wake . ” ( 2 Maũ . ‘ A@@ ambĩrĩirie kũmaruta maũndũ maingĩ . ’ Handũ ha ũguo , twagĩrĩirũo nĩ gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota rĩu gũteithia andũ . Njĩra ĩmwe ya gũtaarĩria kiugo ũcayanĩri nĩ kuuga “ kũnyamarĩka hamwe . ” Andũ ethĩ o hamwe na aciari ao mangĩonania ũmĩrĩru atĩa ? 1 , 2 . ( a ) Nĩ wĩra ũrĩkũ wa bata Suleimani aaheirũo ? Nĩguo Suleimani aga@@ acĩre aabataraga gũkorũo na ũmĩrĩru na arute wĩra ũcio . Nĩ ũndũ ũrĩkũ Suleimani angĩ@@ erutire wĩgiĩ ũmĩrĩru kuuma kũrĩ ithe ? ( Thoma 1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 28 : 20 . ) Ũmĩrĩru wa Jesu wahutirie atĩa atũmwo ake ? Rekei twarĩrĩrie maũndũ merĩ ũtũũro - inĩ tũbataraga kuonania ũmĩrĩru : thĩinĩ wa famĩlĩ na kĩũngano - inĩ . ( b ) Andũ ethĩ mangĩĩgerekania atĩa na kĩonereria kĩa Musa ? Nĩ arĩ@@ mateithagia kũhingĩria famĩlĩ ciao mabataro ma cio . Aandĩkire ũũ : “ N@@ gĩk@@ ũra nĩ ndakoragwo na thoni mũno . Nĩ ndar@@ itũhagĩrũo mũno kwaria na andũ thĩinĩ wa Nyũmba ya Ũthamaki , na kũring@@ ar@@ inga mĩrango ya andũ it@@ oĩ kwarĩ o na kũr@@ itũ makĩria . ” Agĩt@@ eithĩrĩrio nĩ aciari ake hamwe na andũ angĩ thĩinĩ wa kĩũngano , Mũkristiano ũcio mwĩthĩ nĩ aakiny@@ ĩire muoroto wake wa gũtuĩka painia wa hĩndĩ ciothe . Rĩandĩko rĩa Thaburi 37 : 25 na rĩa Ahibirania 13 : 5 mangĩteithia aciari atĩa ? ( Thoma Thaburi 37 : 25 ; Ahibirania 13 : 5 . ) Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe ũkoragwo na ciana igĩrĩ aandĩkire ũũ : “ Aciari aingĩ mahũthagĩra mahinda na mbeca nyingĩ magĩt@@ eithia ciana ciao ik@@ iny@@ ĩre mĩoroto maũndũ - inĩ ta mathako , maũndũ ma gwĩkenia , na gĩthomo . Nĩ ũndũ wa ũũgĩ makĩria kũhũthĩra hinya na mbeca gũteithia ciana citũ ik@@ iny@@ ĩre mĩoroto ĩrĩa ĩ@@ gũcit@@ eithia gũkorũo na mũrũgamo mwega mbere ya Jehova . Nĩ tũiguaga tũiganĩire mũno kuona ciana citũ ig@@ ĩkiny@@ ĩra mĩoroto ya kĩĩroho na gũteith@@ ania hamwe nacio gũkinyĩra mĩoroto ĩyo . ” Heana ngerekano ironania maũndũ marabatara ũmĩrĩru kĩũngano - inĩ gĩa Gĩkristiano . ( a ) Ariũ a Ithe witũ arĩa abatithie mangĩkorũo na ũmĩrĩru atĩa ? ( Thoma Afilipi 2 : 13 ; 4 : 13 . ) Tũr@@ ekĩra ngoro ariũ a Ithe witũ othe arĩa abatithie makorũo na ũmĩrĩru na mar@@ ut@@ ĩre kĩũngano wĩra marĩ na kĩyo ! Nĩ ũndũ ũcio , ‘ gĩa na ũmĩrĩru naguo wĩra ũũr@@ ute . ’ 1 , 2 . ( a ) Ũtũũro ũngĩkorũo ũhaana atĩa gũtarĩ Bibilia ? Mũtũmwo Petero nĩ aagwetire ciugo irĩ thĩinĩ wa Isaia 40 : 8 . ( Thoma 1 Petero 1 : 24 , 25 . ) ( a ) Thi@@ omi icenj@@ agia atĩa thutha wa ihinda ? ( Thoma Kũguũrĩrio 14 : 6 . ) Bibilia iria ci@@ acabirũo thutha - inĩ cia King James Version o nacio nĩ ci@@ ahũthagĩra rĩĩtwa “ MW@@ ATH@@ ANI ” rĩandĩkĩtwo na ndemwa nene mĩhari - inĩ ĩmwe ya Maandĩko ma Gĩkristiano ma Kĩngiriki . Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũcokie ngatho nĩ ũndũ wa New World Translation ? ( b ) Septuagint ya Kĩngiriki nĩ kĩĩ ? ( Thoma Thaburi 119 : 16@@ 2 - 1@@ 65 . ) Rora gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo “ Je , Un@@ ah@@ ita@@ j@@ i Ku@@ j@@ if@@ un@@ za K@@ ie@@ br@@ ania na K@@ ig@@ iriki ? ” thĩinĩ wa ngathĩti ya Mnara wa Mlinzi ya Novemba 1 , 2009 . Kũrĩ Ĩpuro 3 , 20@@ 17 , nĩ kwa@@ hing@@ ũrirũo kũndũ gwa ku@@ onan@@ agĩria Bibilia cia tene wabici - inĩ itũ nene ĩrĩa ĩrĩ Warwick , New York , Amerika . Nyũmba ĩmwe ĩrĩa Bibilia ci@@ onan@@ agĩrio ĩtagwo “ Bibilia na Rĩĩtwa rĩa Ngai . ” Tũr@@ akũ@@ nyita ũgeni ũ@@ ce@@ ere kũu , hamwe na kũndũ kũngĩ ku@@ onanagio indo cia tene wabici - inĩ itũ nene . H@@ ing@@ ũra www.jw.org ũ@@ iy@@ ũrie rĩrĩa ũngĩenda gũceera . Rora rungu rwa ŨHORO WITŨ > WA@@ BI@@ C@@ I NA GŨ@@ C@@ E@@ ER@@ A . A@@ athomire rĩandĩko rĩa 2 Akorintho 1 : 3 , 4 , rĩrĩa riugaga ũũ : “ Ithe witũ mwene tha na Ngai ũrĩa ũmagĩrĩria andũ . . . [ atũ@@ ũmagĩrĩria ] magerio - inĩ maitũ mothe . ” Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũritũ ariũ a Ithe witũ arĩa marutanaga mbere ya andũ mehokeirũo ? Na githĩ tũtikoragwo na ngatho nyingĩ harĩ Jehova nĩ ũndũ wa Kiugo gĩake Bibilia ? Rora gathandũkũ karĩ na kĩongo “ Ũrĩa ‘ Maũndũ Ma@@ agarũrũk@@ ire . ’ ” Hũthĩra ihinda gũtaarĩria , gũthatha@@ ũra na ngerekano , na kuonania ũrĩa mĩhari ĩrĩa wathoma ĩngĩ@@ hũthĩrũo “ Maũndũ maag@@ arũrũkire thutha wa kĩndũ ta mĩaka 15 kuuma nd@@ abatithio . Hĩndĩ ĩmwe mwaria akĩruta mĩario Nyũmba - inĩ ya Ũthamaki . . . , nĩ aagwetire Jakubu 1 : 23 , 24 . Mĩhari ĩyo ĩr@@ ingithanagia Kiugo kĩa Ngai na gĩcicio kĩrĩa kĩngĩtũteithia kwĩyona ta ũrĩa Jehova atu@@ onaga . Ngĩambĩrĩria kwĩyũria kana ũrĩa ndey@@ onaga kwarĩ ngũrani na ũrĩa Jehova aany@@ onaga . Kĩambĩrĩria - inĩ ndi@@ etĩk@@ anagia na rĩciria rĩu rĩerũ . Nd@@ athiaga na mbere kũigua atĩ kwĩrĩgĩrĩra Jehova any@@ ende kwarĩ kwĩrĩgĩrĩra ũndũ mũnene mũno kuuma kũrĩ Jehova . “ Thik@@ ũ nini thutha ũcio , nĩ nd@@ athomire rĩandĩko rĩ@@ acenjirie ũtũũro wakwa . Rĩandĩko rĩu nĩ Isaia 1 : 18 , harĩa Jehova oigĩte ũũ : ‘ Rĩu ũk@@ ai , rekei tũr@@ ũnge maũndũ . . . . O na angĩkorũo mehia manyu matu@@ nĩ@@ h@@ ĩte o ta thakame , nĩ me@@ gũtherio ma@@ haane o ta mbarabu . ’ ( New World Translation ) Ndaiguaga Jehova ta arĩ niĩ aaragĩria , ak@@ anj@@ ĩra : ‘ Ũ@@ ka , V@@ icky , reke tũr@@ ũnge maũndũ . Nĩ ngũĩ , nĩ njũĩ mehia maku , nĩ njũĩ ngoro yaku — na nĩ ng@@ wendete . ’ “ Ndi@@ ahotire gũkoma ũtukũ ũcio . Ndi@@ ath@@ ir@@ ĩtwo nĩ nganja kana Jehova no any@@ ende , ĩndĩ ngĩambĩrĩria gwĩciria ũhoro wĩgiĩ igongona rĩa ũkũũri rĩa Jesu . O rĩmwe ngĩt@@ aũkĩrũo atĩ Jehova aakirĩrĩirie ihinda inene o akĩ@@ ny@@ onagia atĩ nĩ any@@ endete na njĩra nyingĩ mũno . No nĩ ta ndam@@ wĩraga ũũ : ‘ Wendo waku ti mũnene ũndũ ũngĩ@@ ng@@ inyĩra . Igongona rĩa Mũrũ waku rĩt@@ ingĩ@@ igana kũ@@ humbĩra [ mehia makwa ] . ’ Nĩ ta ndo@@ yaga igongona rĩu ng@@ acokeria Jehova . No rĩu , nĩ ũndũ wa gwĩcũrania ũhoro wĩgiĩ kĩheo kĩu kĩa ũkũũri , nĩ ndambĩrĩirie kũigua atĩ Jehova nĩ any@@ endete . ” Icunjĩ ici ir@@ aarĩrĩria kĩoneki gĩa Zekaria gĩa gatandatũ , kĩa mũgwanja , na gĩa kan@@ ana . Reke ny@@ ambĩrĩrie na gũtaarĩria mũtũũrĩre wakwa wa hau kabere . ND@@ A@@ CIAR@@ Ĩ@@ IRŨO taũni - inĩ ya H@@ em@@ s@@ worth , Yor@@ k@@ sh@@ ire , bũrũri - inĩ wa Ngeretha mwaka - inĩ wa 1923 . Mwaka ũrĩa warũmĩrĩire , tũrĩ na Mary Hen@@ shall nĩ tw@@ amũrirũo tũgĩt@@ uĩka mapainia a mwanya . Tw@@ atũmirũo gĩcigo gĩt@@ aahunj@@ agio kaingĩ mwena wa Che@@ sh@@ ire . Nĩ gĩkeno kĩnene kũmenya atĩ rĩu gũkoragwo na Aira a Jehova aingĩ gĩcigo - inĩ kĩu . Mũrũ wa maitũ na mũtumia wake , Lo@@ t@@ tie , maatungataga marĩ mapainia a mwanya kũu Northern Ireland , na mwaka - inĩ wa 1952 tũrĩ ana nĩ twathire kĩgomano kĩa ng’ongo kĩrĩa kĩarĩ Bel@@ fast . Ũtukũ ũcio , ithuothe ana twak@@ omire ngaari - inĩ . Ũndũ wa kũgegania nĩ atĩ nĩ tuonaga handũ ha kũ@@ igaga kanyũmba kau mĩciĩ - inĩ ya arĩmi arĩa maakoragwo na ũrata . Nĩ tw@@ akeneire mũno wĩra wa mũthiũrũrũko . Kĩgomano kĩa mbere gĩa kĩĩmabũrũri gwĩkĩrũo bũrũri - inĩ wa Ireland gĩekĩirũo Dublin mwaka - inĩ wa 1965 . Kwarĩ na andũ 3,@@ 9@@ 48 , na 65 makĩbatithio . Arthur akĩg@@ eithia Nathan Knorr rĩrĩa aakinyire nĩ ũndũ wa kĩgomano kĩa 1965 Arthur akĩ@@ anĩrĩra kũrutwo kwa Ibuku Rĩ@@ akwa rĩa Ng’@@ ano cia Biblia na rũthiomi rwa Ga@@ el@@ ic mwaka - inĩ wa 198@@ 3 Mwaka - inĩ wa 2011 , ũtũũro witũ nĩ wacenj@@ irie biũ rĩrĩa wabici ya rũhonge ya Ngeretha na ya Ireland ci@@ anyit@@ ithanirio na tũgĩt@@ ũmwo Betheli ya London . Mĩaka mĩnini ĩrĩa ĩ@@ hĩt@@ ũkĩte , nĩ ngoretwo ngĩigua gũkua ngoro , gũtangĩka meciria , na ndĩ na kĩeha . Mahinda - inĩ mahĩtũku , Arthur aakoragwo hamwe na niĩ ak@@ and@@ eithia . No rĩrĩa mũndũ ag@@ erera maũndũ ta macio , nĩ aku@@ hagĩrĩria Jehova o na makĩria . “ Tũtiagĩrĩirũo kwendana o na ciugo kana na kanua , ĩndĩ twagĩrĩirũo kwendana na ciĩko na ma . ” — 1 JO@@ H . 3 : 18 . “ Wendo ũtarĩ ũhinga ” nĩ ũrĩkũ ? Jehova onetie andũ wendo atĩa atarĩ na mwĩyendo ? Jehova nĩ onirie andũ wendo o na atan@@ omba Adamu na Hawa . Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩonania wendo wa ma ? 6 , 7 . ( a ) “ Wendo ũtarĩ ũhinga ” nĩ ũrĩkũ ? ( Thoma Mathayo 6 : 1 - 4 . ) Tũngĩonania atĩa wendo wa ma rĩrĩa tũr@@ anyit@@ ana ũgeni ? ( Thoma 1 Johana 3 : 17 . ) ( Thoma Aroma 12 : 17 , 18 . ) Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩonania atĩ wohanĩri witũ nĩ wa ma ? “ Rũ@@ hiũ rwa njora ” rũrĩa Jesu oigire angĩk@@ ar@@ ehe nĩ r@@ ũrĩkũ ? Ũngĩt@@ ũũria wĩhokeku waku harĩ Jehova atĩa angĩkorũo andũ anyu a famĩlĩ nĩ mak@@ araragia ũthathaiya wa ma ? 3 , 4 . ( a ) Mor@@ utani ma Jesu makoragwo na moimĩrĩro marĩkũ ? Jesu oigire ũũ : “ Mũ@@ tig@@ ecirie atĩ nd@@ okire kũrehe thayũ thĩinĩ wa thĩ ; nd@@ okire kũrehe rũhiũ rwa njora , no ti thayũ . Tondũ nd@@ okire kũrehe nyamũkano gatagatĩ ka mũndũ na ithe , mũirĩtu na nyina , na gatagatĩ ka mũtumia na ny@@ a@@ ciar@@ awe . Akristiano mang@@ ĩruta ciana ciao atĩa gũtĩa mũciari ũtarĩ mwĩtĩkia ? Handũ ha ũguo , mat@@ aarĩrie atĩ o mũndũ no mũhaka athuure kana nĩ e@@ gũtungatĩra Jehova . Bibilia yugaga ũũ : “ Ar@@ agiai ciugo njega hingo ciothe . ” ( Thoma 1 Petero 3 : 1 , 2 , 16 . ) Ũngĩ@@ hiũrania atĩa na kũigua ũrĩ na mahĩtia nĩ ũndũ wa kwaga gũkenia andũ anyu ? N@@ IG@@ ER@@ IA Handũ har@@ ũgam@@ agio tũk@@ aari twa kũhunjia kũndũ kwa mũingĩ taũni - inĩ ĩrĩa ĩrĩ andũ aingĩ mũno thĩinĩ wa Afrika , L@@ ag@@ os . Maũndũ ma andũ a Ngai maa@@ haanaga atĩa ihinda - inĩ rĩu ? ( Thoma Zekaria 1 : 3 , 4 . ) Mũr@@ ango wa 5 wa Zekaria w@@ ambagĩrĩria na kĩoneki kĩa magegania . ( Thoma Zekaria 5 : 1 , 2 . ) 8 - 10 . ( a ) Mwĩhĩtwa nĩ kĩĩ ? Nĩ atĩa tũngĩĩruta kuumana na kĩoneki gĩa gatandatũ gĩa Zekaria ? ( Thoma Zekaria 5 : 5 - 8 . ) ( Thoma Zekaria 5 : 9 - 11 . ) Ũ@@ iguaga atĩa nĩ ũndũ wa wĩra mũnene wa mwako ũrĩa ũrathiĩ na mbere ũmũthĩ ? ( Thoma Zekaria 6 : 1 - 3 . ) Jehova no ahũthagĩra araika ake kũgitĩra andũ ake na kũmekĩra hinya 7 , 8 . ( a ) Irĩma iria igĩrĩ irũgamĩrĩire kĩĩ ? ( b ) Irĩma icio ithondeketwo na gĩcango nĩkĩ ? A@@ twarithia a mbarathi nĩ a , na maheetwo wĩra ũrĩkũ ? ( Thoma Zekaria 6 : 5 - 8 . ) ( Thoma Zekaria 6 : 9 - 12 . ) Mũthia - inĩ , ũthathaiya wa ma nĩ ũgakorũo ũcok@@ etio biũ . Jehova nd@@ akar@@ iganĩrũo nĩ wendo ũrĩa tuonanagia nĩ ũndũ wake ! JOH@@ N o hamwe na mami wao na aarĩ na ariũ a nyina atano , maarĩ a ndini ya Gatoreki . Rĩrĩa aa@@ mũkagĩra marũa macio , mũtumia ũcio nĩ onire k@@ aara ka John karĩa ga@@ at@@ em@@ etwo na akĩĩr@@ ũt@@ ĩra kũmũteithia . Aathire kũrĩ mũhunjia wao wa Gatoreki na akĩmũũria ciũria icio igĩrĩ . Ny@@ onia harĩa h@@ andĩkĩtwo Bibilia - inĩ atĩ Jesu ti Ngai . Ny@@ onia harĩa yugaga atĩ ndwagĩrĩirũo gũthathaiya Mariamu ! No twĩrute maũndũ ma bata kuumana na mũbango wa matũũra ma kũũrĩra ma Isiraeli ya tene . Ny@@ ĩmbo ikoragwo na itemi rĩrĩkũ ũthathaiya - inĩ wa ma ? No kũina gũtũmaga a@@ hutio ngoro . ” ( b ) Twagĩrĩirũo kũin@@ ĩra Jehova atĩa , na nĩa magĩrĩirũo gũkorũo marĩ mũhari - inĩ wa mbere ? Thoma ciugo na mũgambo mwega , na wĩke ũguo ũrĩ na ũmĩrĩru . ( a ) G@@ wa@@ tha@@ mia kanua makĩria ma ũrĩa twĩkaga tũkĩaria kũngĩtũteithia atĩa rĩrĩa tũr@@ aina ? ( a ) Nĩ kĩmenyithia kĩrĩkũ kĩ@@ arutirũo hĩndĩ ya mũcemanio wa o mwaka wa 20@@ 16 ? Mwĩ@@ meny@@ er@@ agiei nyĩmbo hĩndĩ ya ũthathaiya wa famĩlĩ ( Rora kĩbungo gĩa 18 ) ( Thoma Ndari 35 : 24 , 25 . ) A@@ ikia maitho na thutha , oigaga ũũ : “ Kwaria ma nĩ ndetigagĩra kwaria na athuri . Aandĩkire ũũ : “ Githĩ mũti@@ kĩ@@ onete ũrĩa kĩeha kĩu kiu@@ manĩte na ũngai gĩtũmĩte mũgĩe na kĩyo kĩnene , mũk@@ orũo mũt@@ arĩ na mahĩtia , mũr@@ akario nĩ maũndũ moru , mwĩ@@ tigĩre Ngai , mũk@@ orũo na wendi mũnene , mũgĩe na kĩyo , na mũr@@ ũnge maũndũ ! ” Mũndũ oherũo , nĩ oherũo . Ũngĩenda kwĩg@@ itia harĩ Jehova nĩkĩ ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩĩgerekania na Jehova harĩ kuonania tha hĩndĩ ĩrĩa arĩa angĩ marenda tũm@@ ohere ? 1 , 2 . ( a ) Jesu onaga Watho wa Ngai atĩa ? ( b ) Ũndũ ũcio ũratũruta atĩa igũrũ rĩgiĩ Jehova ? ( Thoma Atũmwo 20 : 26 , 27 . ) ( Thoma Ndari 35 : 20 - 24 . ) Nĩ ũndũ ũcio - rĩ , thi@@ ĩi mũg@@ atu@@ ĩrie ũrĩa ciugo ici ciugĩte : ‘ Ng@@ wenda mu@@ onanagie tha no ti mũnd@@ ut@@ agĩre magongona . ’ Tondũ ndi@@ okire gwĩta arĩa athingu , no nd@@ okire gwĩta ehia . ” Mati@@ athiĩte kwa Mathayo mũciĩ o kũrĩa tu . Nĩ ũndũ ũrĩkũ w@@ eruta kuumana na matũũra ma kũũrĩra ũngĩenda kũhũthĩra ? Aarĩ a Ithe witũ makĩ@@ hunjĩria mũhũri biacara taũni - inĩ ya T@@ ip@@ it@@ ap@@ a Nĩ ũtaaro ũrĩkũ mũtũmwo Paulo aaheanire wĩgiĩ mwĩcirĩrie wa andũ a gũkũ thĩ ? Ũngĩ@@ heana ngerekano ĩrĩkũ ya mwĩcirĩrie wa gũkũ thĩ na ũrĩa tũngĩr@@ egana naguo ? Mwĩ@@ meny@@ er@@ ere@@ i mũndũ o na ũrĩkũ ndak@@ ana@@ mũt@@ ahe kũgerera ũũgĩ wa andũ na maheeni ma tũhũ kũringana na irĩra cia andũ , na kũringana na maũndũ ma mũthingi ma thĩ ĩno no ti kũringana na Kristo . ” “ No ngorũo ndĩ mũndũ mwega o na ingĩkorũo it@@ etĩkĩtie Ngai . ” “ No ũkorũo na gĩkeno o na ũtarĩ wa ndini . ” Jehova ena kĩhooto gĩa gũtũhe mawatho tondũ nĩwe wat@@ ũmbire . Jesu oigire : “ Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtungatĩra athani erĩ , nĩ gũkorũo e@@ gũthũũra ũmwe na ende ũrĩa ũngĩ kana e@@ gwat@@ anie na ũmwe na any@@ ar@@ are ũcio ũngĩ . ( Thoma 1 Athesalonike 2 : 13 , 19 , 20 . ) “ Andũ no mani@@ ine mathĩna mao . ” Tũngĩhota atĩa kwĩgwatĩra kĩheo tũrĩ famĩlĩ ? ( b ) Nĩ kĩĩ gĩtũteithagia gũtũũra tũc@@ ũthĩrĩirie kĩheo ? Tũngĩhota atĩa kwĩgitĩra tũrĩ maũndũ - inĩ mangĩt@@ ũ@@ ingĩria ũgwati - inĩ ? Ningĩ nĩguo tũũr@@ age merirĩria moru , no mũhaka tũreg@@ ane na maũndũ ma gwĩkenia marĩa marĩ na mĩtugo mĩũru . Thiĩi na mbere gũk@@ iranagĩrĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ na kuohanagĩra mwĩy@@ endeire o na angĩkorũo nĩ harĩ mũndũ ũhĩt@@ ĩirio nĩ ũrĩa ũngĩ . O ta ũrĩa Jehova aamu@@ oheire inyuĩ eyendeire , no mũhaka mw@@ ĩkage o ũguo . ( Thoma Kohelethu 7 : 21 , 22 . ) 10 , 11 . ( a ) Nĩkĩ ũiru nĩ ũgwati ? Kiugo kĩa Ngai kiugaga : “ Wendo nĩ ũk@@ iragĩrĩria na nĩ ũtu@@ g@@ anaga . ( 1 Sam . 23 : 16 - 18 ) Hihi ithuĩ no tuonanie wendo na ũtugi ta Jonathani ? Inyuĩ athuri - rĩ , end@@ agai atumia anyu na mũti@@ k@@ amar@@ akar@@ agĩre mũrĩ na marũrũ . Inyuĩ ciana , ath@@ ĩk@@ agĩrai aciari anyu maũndũ - inĩ mothe , nĩ gũkorũo ũndũ ũcio nĩ ũkenagia Mwathani . Mũthuri Mũkristiano angĩka atĩa angĩkorũo nd@@ ara@@ heo gĩtĩo nĩ mũtumia wake ũtarĩ mwĩtĩkia ? Kiugo kĩa Ngai kiugaga : “ Ũrĩa ũta@@ ingĩh@@ agia ndeto nĩwe wĩ na ũmenyi , mũndũ wa ngoro horo nĩwe mũt@@ aũku . ” Icunjĩ ici nĩ ciagĩrĩire gwĩkĩra wĩtĩkio waku hinya harĩ kũriũkio kwa andũ . 11 : 11 . Nĩ maũndũ marĩkũ mandĩkĩtwo Bibilia - inĩ maateithirie Maritha akorũo na ma atĩ andũ nĩ makaariũkio ? O ta Maritha - rĩ , nĩ ũndũ ũrĩkũ wa gĩkeno wĩriragĩria mũno ? Oigire : “ Nĩ njũĩ atĩ nĩ akaar@@ iũka . ” 17 : ​ 8 - 16 ) Thutha - inĩ , mũriũ wake nĩ aar@@ war@@ ire na agĩkua . ( Thoma 1 Athamaki 17 : 17 - 24 . ) ( Thoma 2 Athamaki 4 : ​ 32 - 37 . ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ Petero aateithirie mũtumia Mũkristiano ũrĩa wak@@ uĩte ? Hĩndĩ ĩmwe , mũtũmwo Paulo nĩ ma@@ acemanĩtie ngor@@ ob@@ a - inĩ thĩinĩ wa itũũra rĩa T@@ ero@@ a , rĩrĩa ũmũthĩ rĩrĩ mwena wa rũgongo wa bũrũri wa Turkey . Mwanake ũmwe wetagwo E@@ ut@@ uk@@ o aath@@ ikagĩrĩria aikarĩte ndirica - inĩ . 4 : ​ 17 , 18 ) Ningĩ Jehova nĩ oigĩte atĩ irathimo ingĩk@@ oneka kũgerera “ Isaaka . ” 12 : 23 ; Thab . 89 : 48 ) No ũguo ti kuuga atĩ Ngai ndangĩr@@ iũkia mũndũ . ( Thoma Ayubu 14 : ​ 13 - 15 . ) ( b ) Nĩkĩ ũrutani wa kũriũkio kwa andũ nĩ wa bata mũno ? No hihi no ũ@@ gw@@ ete kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũriũkio kwa andũ arĩa makuĩte kĩrĩ ũmwe wa maũndũ marĩa wĩriragĩria mũno ? ( Thoma 1 Akorintho 15 : ​ 12 - 19 . ) O na kũrĩ ũguo , nĩ tũũĩ atĩ Jesu nĩ aariũkirio . Jesu ak@@ onainie atĩa na kũhinga gwa Thaburi 118 ? ‘ A@@ aki nĩ maaregire ’ Mesia ( Rora kĩbungo kĩa 7 ) Jesu angĩ@@ atuĩkire atĩa ‘ ihiga rĩrĩa inene rĩa k@@ ona ’ ? Angĩkorũo Jesu nĩ aareg@@ irũo na akĩũragwo - rĩ , angĩ@@ atuĩkire atĩa ‘ ihiga rĩrĩa inene rĩa k@@ ona ’ ? ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ warathĩtwo thĩinĩ wa Thaburi 16 : 10 ? ( Thab . ( Thoma Atũmwo 2 : ​ 29 - 32 . ) ( Thoma Atũmwo 2 : 33 - 36 . ) ( Thoma Atũmwo 13 : ​ 32 - 37 , 42 . ) Nĩ harĩ maũndũ maingĩ megiĩ “ mahinda kana ciath@@ ĩ iria Awa atuĩte we mwene . ” Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ : “ Kristo nĩ ar@@ iũkĩtio kuuma kũrĩ arĩa akuũ arĩ we maciaro ma mbere harĩ arĩa makomete gĩkuũ - inĩ . ” Bibilia nĩ ĩtaarĩirie makĩria igũrũ rĩgiĩ andũ arĩa mar@@ iũk@@ agio na magathiĩ igũrũ . Tondũ angĩkorũo tũrĩ na wĩtĩkio atĩ Jesu nĩ aakuire na akĩr@@ iũka , ũguo no taguo Ngai aga@@ acokia muoyo arĩa makomete gĩkuũ - inĩ . . . Ithuĩ arĩa tũgakorũo muoyo hĩndĩ ya gũkorũo kuo kwa Mwathani - rĩ , gũtirĩ hĩndĩ tũgathiĩ igũrũ mbere ya arĩa makomete gĩkuũ - inĩ ; tondũ Mwathani we mwene aga@@ ikũrũka kuuma igũrũ na mũgambo mũnene , . . . nao arĩa makuĩte marĩ na ũiguano na Kristo nĩo mak@@ amba kũriũka . A@@ itĩrĩrie maguta arĩa magakorũo gũkũ thĩ hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene nĩ ‘ mak@@ oywo mat@@ warũo matu - inĩ . ’ W@@ ona wa@@ coka no ng@@ ũku@@ una magũrũ . ” Ndaa@@ ciarirũo Julaĩ 29 , 1929 , na ngĩr@@ ererũo gĩcagi - inĩ kĩmwe mwena wa Bul@@ ac@@ an bũrũri - inĩ wa Philippines . * Nĩ nda@@ akenagĩra mũno gũthoma Bibilia na makĩria mabuku marĩa mana ma Injiri . Gwĩka ũguo nĩ gwatũmire ndĩr@@ irĩrie kũrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Jesu . ​ — Joh . 10 : 27 . Ihinda - inĩ rĩu nĩguo aciari akwa maanj@@ ĩrire njoke mũciĩ . Ũmwe wao warĩ mũkũrũ nĩ okire gwitũ mũciĩ na agĩt@@ ũt@@ aarĩria ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ ‘ matukũ ma kũrigĩrĩria . ’ Nĩ aat@@ ũnyit@@ ire ũgeni nĩguo tũk@@ eer@@ ute Bibilia itũũra - inĩ rĩarĩ hakuhĩ . Twar@@ ĩrĩirie Bibilia hakuhĩ ũtukũ mũgima . Nd@@ acok@@ irie ũũ : “ Ĩĩ nĩ ngwenda . ” Nĩ ndaamenyaga atĩ ndeendaga ‘ gũtungatĩra Mwathi witũ , nĩwe Kristo . ’ Twath@@ iire rũũĩ - inĩ rwarĩ hau hakuhĩ na tũkĩ@@ batithio tũrĩ erĩ Februarĩ 15 , 1946 . Famĩlĩ ya C@@ ru@@ z nĩ y@@ anyitire ũgeni nga@@ ikare kwao Ang@@ at . A@@ arutire mĩario ĩyo na Gĩthũngũ na thutha ũcio ngĩ@@ mĩt@@ aarĩria na njĩra nguhĩ na rũthiomi rwa Tag@@ al@@ og . Nd@@ ateith@@ agĩrĩria ri@@ iko rũcinĩ tene . Thutha wa kũrĩkia , nĩ nd@@ atũmirũo kwa ihinda ndĩ painia wa mwanya mwena wa B@@ ron@@ x , New York City . Kiumia gitũ kĩa mbere thutha wa kũhikania twathire gũceerera kĩũngano kĩmwe Gĩ@@ cigĩrĩra - inĩ kĩa R@@ ap@@ u R@@ ap@@ u . O na nĩ twahotire kũgũra mũgũnda wa mũndũ ũrĩa woigĩte , “ Ithuĩ andũ a China tũti@@ end@@ agia . ” I@@ tu@@ mbĩ rĩu nĩ rĩngĩ@@ akũr@@ ĩire mũk@@ iha - inĩ ( nda ya mũk@@ iha - inĩ ) kana rĩ@@ thiĩ nyũngũ - inĩ ya mwana . Kĩ@@ ongero kĩu no gĩk@@ ue kĩrĩ kĩnini mũno . Ibuku rĩmwe kuuma Eng@@ l@@ and@@ ’s National He@@ al@@ th Service riugaga ũũ : “ Ko@@ iro irĩ na gĩcango kĩingĩ ikoragwo irĩ cia kwĩhokeka na makĩria ma gĩcunjĩ kĩa 99 harĩ igana . Ũguo nĩ kuuga atĩ harĩ atumia igana arĩa mar@@ ahũthĩra koiro , no ũmwe tu ũkũgĩa nda kwa ihinda rĩa mwaka ũmwe . O ũrĩa koiro irĩ na gĩcango kĩnini , noguo itarĩ cia kwĩhokeka mũno . ” ( a ) Ciugo “ ũgĩt@@ eithio gwĩtĩkia ” nĩ kuuga atĩa ? ( b ) Tũmenyaga atĩa atĩ Timotheo nĩ aateith@@ irio gwĩtĩkia ũhoro ũrĩa mwega wĩgiĩ Jesu ? Kwaria ma ndingĩ@@ igua njiganĩire k@@ ang@@ ĩtĩkĩra ũndũ gat@@ ek@@ ũria ciũria . ” Hihi nĩ it@@ aũkagĩrũo nĩ ũrĩa Bibilia yugaga ũndũ - inĩ ũcio ? Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata mũno hĩndĩ ĩrĩa ũr@@ arutana ? Stephanie ũrĩa nĩ mũtumia ũrĩ na airĩtu atatũ oigire ũũ : “ Kuuma rĩrĩa ciana ciakwa ciarĩ nini nĩ ndey@@ ũragia , ‘ Hihi nĩ nj@@ aragia na ciana ciakwa igũrũ rĩgiĩ kĩrĩa gĩtũmaga niĩ njĩtĩk@@ ie Jehova arĩ kuo , wendo wake , na ũrĩa njĩra ciake irĩ njega ? Hihi ciana ciakwa no ci@@ one wega ũrĩa niĩ nyendete Jehova ? ’ Nd@@ ing@@ ĩrĩgĩrĩra ciana ciakwa ci@@ ĩtĩk@@ ie angĩkorũo niĩ ndi@@ ĩtĩkĩtie . ” Ũũgĩ ta ũcio nĩ wa bata nĩguo makaahonokio . Nĩ na njĩra ĩrĩkũ aciari mangĩteithia ciana ciao ‘ ituĩke njũgĩ nĩ getha ik@@ aahonoka ’ ? Rora rungu rwa MOR@@ UT@@ ANI MA BIBILIA > IND@@ O CIA G@@ ŨG@@ ŨT@@ EITH@@ IA KW@@ ĨRUT@@ A BIBILIA . Ũng@@ ĩrutĩra ũhonokio waku wĩra atĩa ? No thutha wa mĩaka ĩigana ũna rĩrĩa agaakorũo hatĩka - inĩ nĩ ũndũ wa merirĩria ma ngomanio , nĩ agĩrĩirũo gũkorũo etĩkĩtie biũ atĩ gwathĩkĩra mawatho ma Jehova nĩrĩo itua rĩrĩa rĩega . ” ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta kuumana na Afilipi 4 : ​ 11 - 13 ? Kũr@@ utĩra ũhonokio waku wĩra ‘ ũgĩ@@ ĩtigagĩra na ũkĩ@@ in@@ ainaga ’ nĩ kuuga atĩa ? Nĩ indo irĩkũ ig@@ ũteithĩtie hĩndĩ ĩrĩa ũreruta ? N@@ ina@@ we@@ za Ku@@ f@@ anya Nini ili N@@ if@@ ur@@ a@@ hie K@@ us@@ oma Biblia ? O na niĩ njagĩrĩirũo kũigua o ũguo . Rĩmwe no ng@@ w@@ ete kaũndũ ta , ‘ Ndĩr@@ arut@@ anaga Bibilia mũthenya ũngĩ , na . . . ’ Ng@@ acoka ng@@ athiĩ na mbere kuuga ũrĩa ng@@ ugaga . O na gũtuĩka ũndũ ũrĩa ngũ@@ gweta hĩndĩ ĩyo ti wa Bibilia , kaingĩ arutwo arĩa angĩ nĩ manj@@ ũragia ũrĩa njĩkaga ng@@ ĩrutana Bibilia . O ũrĩa hũthagĩra njĩra ĩno makĩria noguo nyonaga arĩ ũhũthũ kwaranĩria nao . Na ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga ng@@ ene mũno ! ” No ithuĩ moĩ . Kwoguo ũrĩa twĩkaga maũndũ no gũtũme mat@@ ũth@@ ikĩrĩrie kana mage . Ĩ angĩkorũo nĩ tũrĩ thoni kana guoya kana o na nĩ tũr@@ emagwo kwaria ũhoro wĩgiĩ wĩtĩkio witũ ? Ũndũ ũcio no ũtũme mone ta tũt@@ akenagĩra gũkorũo tũrĩ Aira a Jehova . O na no mage gwĩtĩkĩra ũhoro witũ tondũ tũtirĩ na ũũmĩrĩru . Kwoguo , tũngĩ@@ aria nao tũrĩ na ũũma ũhoro wĩgiĩ wĩtĩkio witũ , o ta ũrĩa twaragia na andũ arĩa angĩ , nĩ ũhũthũ mat@@ ũhe gĩtĩo . ” Jesu oigire ũũ : “ Mũndũ o wothe angĩenda kũn@@ ũmĩrĩra , nĩ er@@ ege na oe mũtĩ wake wa kũnyarir@@ ĩrũo na an@@ ũmagĩrĩre . ” © 2018 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuumana na Isaia 40 : 26 ? Gũtirĩ mũndũ ũrĩ wahota gũtara njata ciothe . Tũngĩkorũo na ma atĩa atĩ Jehova no ahote gũtũhe hinya ? Aacokire akiuga : “ Nĩ mũ@@ kũhur@@ ũkio . No tũiguaga atĩa twa@@ coka ? Y@@ arutirũo na njĩra y@@ ahutirie mũno ũũ atĩ nĩ ndar@@ ĩrire . Ũndũ ũcio wand@@ irikanirie atĩ nj@@ agĩrĩire gũkoragwo mĩcemanio - inĩ . ” Mũtũmwo Paulo eendaga kuuga atĩa rĩrĩa aandĩkire : “ Hĩndĩ ĩrĩa itarĩ na hinya , nĩrĩo ngĩ@@ aga na hinya ” ? A@@ ainire ũũ : “ Amu tondũ waku nda@@ hota gũtharĩkĩra mbũtũ ng’ima ; tondũ wa Ngai wakwa nda@@ hota kũrũ@@ ũga rũ@@ ir@@ igo . ” Kana hihi tũ@@ kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Bibilia wa kũniina mathĩna o na ihenya ? Hihi no wambĩrĩrie na kuuga ũndũ ta , “ No akorũo nĩ ndak@@ araga na ihenya , no rĩrĩa ũr@@ anj@@ arĩirie ira , ndĩr@@ aiguire , . . . Nĩ gũkorũo guoko gwaku nĩk@@ wand@@ itũh@@ agĩra mũthenya o na ũtukũ . ” Aandĩkire ũũ : “ Ngĩt@@ ua gũk@@ ũmeny@@ ithia kũhĩtia gwakwa , . . . nawe ũg@@ ĩkĩ@@ njoh@@ era waganu wa ihĩtia rĩakwa . ” ( Thab . ( 4 ) Nĩ gũgakorũo na Kĩririkano kĩa mũico ? ( Thoma 2 Akorintho 13 : 5 . ) ( Thoma Johana 3 : 16 ; 17 : 3 . ) ( a ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu aahoire mũthenya wa Kĩririkano kĩa mbere ? ( b ) Nĩ kĩĩ kĩronania atĩ Jehova nĩ acok@@ etie mahoya ma Jesu ? ( Thoma Johana 17 : 20 , 21 . ) ( Thoma Ezekieli 37 : 15 - 17 . ) T@@ ũngĩtũma atĩa kũgĩe na ũrũmwe gatagatĩ - inĩ ka ndungata cia Ngai ? Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ ‘ tũk@@ iranagĩrĩria o mũndũ na ũrĩa ũngĩ tũrĩ na wendo ’ ? Tũmenyaga atĩa atĩ nĩ gũgakorũo na Kĩririkano kĩa mũico ? Famĩlĩ igĩrĩ cia mapainia i@@ kĩb@@ ok@@ era mabuku thĩinĩ wa ndege taũni - inĩ ya R@@ iber@@ al@@ ta , gĩcigo - inĩ kĩa B@@ eni . Nĩkĩ Jehova nĩ erĩgagĩrĩra tũhũthĩre indo citũ nĩ ũndũ wa wĩra wake ? Ithondeka rĩa Jehova rĩ@@ hũthagĩra atĩa mbeca iria i@@ ho@@ th@@ agwo ? Ithondeka rĩa Jehova rĩ@@ hũthagĩra atĩa mbeca iria i@@ ho@@ th@@ agwo ? ( Thoma 2 Akorintho 8 : 18 - 21 . ) Mũ@@ hothi waku nĩ ũteith@@ agĩrĩria wĩra witũ thĩinĩ wa thĩ yothe ( Rora kĩbungo gĩa 14 - 16 ) Nĩ ũndũ ũcio rĩmwe nĩ tũiguaga tũrĩ oiki , na nĩ ũndũ mũhũthũ kũriganĩrũo nĩ wĩra wa Jehova ũrĩa ũr@@ arutwo thĩinĩ wa thĩ yothe . No twer@@ orera programu itiganĩte thĩinĩ wa JW Bro@@ ad@@ casting , nĩ tũr@@ irikanaga atĩ tũrĩ gĩcunjĩ kĩa ũrũmwe wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa thĩ yothe . Aarĩ na ariũ a Ithe witũ a gũkũ nĩ makenaga mũno nĩ ũndũ wa JW Bro@@ ad@@ casting . Kaingĩ tũiguaga makiuga atĩ thutha wa kwĩrorera programu ya o mweri nĩ maiguaga marĩ hakuhĩ mũno na Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia . Rĩu nĩ maiguaga makenete nĩ gũkorũo marĩ gĩcunjĩ kĩa ithondeka rĩa Jehova . ” ( Thoma Thimo 11 : 24 , 25 . ) Jesu oigire : “ No mũhaka wend@@ age mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩy@@ endete . ” Mũthuri ũrĩa wendete mũtumia wake nĩwe mwene wĩy@@ endete , tondũ gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũth@@ ũire mwĩrĩ wake mwene , ĩndĩ a@@ ũheaga irio na aka@@ wenda . ” Nĩ atĩa tũngĩĩthema gũkorũo na mwĩyendo ? Paulo aandĩkire atĩ andũ magaatuĩka “ endi mbeca . ” Mĩaka ĩigana ũna mĩhĩtũku , painia ũmwe bũrũri - inĩ wa Ireland nĩ aaririe na mũthuri ũmwe ũhoro wa Ngai . Bibilia yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ũtonga na ũthĩni ? Aandĩkire ũũ : “ Ndig@@ akĩh@@ ũ@@ ne mũno ng@@ ũka@@ ane , nj@@ ũrie atĩrĩ , Jehova akĩrĩ ũ ? ” ( Thim . Rĩmwe aanj@@ ĩraga , ‘ Gũtirĩ mũndũ ũkoragwo na Mũnene mwega ta niĩ ! ’ No rĩu tondũ o na niĩ nĩ ndĩr@@ ap@@ ainia , tũtungatagĩra Mũnene ũmwe , Jehova . ” Nĩ atĩa tũngĩĩthema kwenda mbeca ? Ĩndĩ wonanĩtie atĩ mati@@ endete Ngai o na hanini . ’ Nĩ atĩa tũngĩĩthema kwenda ikeno ? ( Thoma 2 Timotheo 3 : 1 - 5 , 13 . ) Ningĩ nĩ tũĩ atĩ wendo “ nd@@ wĩ@@ ga@@ athaga , ndũrĩ mwĩtĩo . ” Nĩ ndonire atĩ nĩ maan@@ ũmbũyagia , na ũndũ ũcio ũgĩtũma nyende kũmath@@ ĩkĩra . ” ( Thoma Isaia 11 : 6 , 7 . ) No mũhaka tũmeny@@ ithie andũ arĩa angĩ atĩ tũrĩ Aira a Jehova . 3 Wĩgerekanie na Wĩtĩkio na W@@ athĩki wa Nuhu , Danieli , na Ayubu 28 Gĩkeno — K@@ iu@@ managa na Ngai 9 , 10 . ( a ) Tũngĩĩgerekania atĩa na wĩtĩkio na wathĩki wa Nuhu ? ( Thoma Malaki 3 : 17 , 18 . ) ( b ) Jehova onaga Danieli atĩa ? ( b ) Nĩ ũndũ ũrĩkũ aciari mangĩĩruta kuumana na aciari a Danieli ? ( Thoma Ayubu 1 : 9 , 10 . ) 19 , 20 . ( a ) Tũngĩĩgerekania atĩa na wĩtĩkio na wathĩki wa Ayubu ? 1 - 3 . ( a ) Nĩ kĩĩ gĩgũtũteithia tũtũũrie wĩtĩkio harĩ Ngai matukũ - inĩ maya ma kũrigĩrĩria ? ( Thoma Danieli 6 : 7 - 10 . ) ( Thoma Ayubu 31 : 24 - 28 . ) ( Thoma Thaburi 11 : 5 ; 26 : 4 . ) ( Thab . 1 : 1 - 3 ) Nĩ ũndũ ũcio no wĩyũrie ũũ , ‘ Hihi nĩ njũĩ Jehova wega ta Nuhu , Danieli , na Ayubu ? ’ Ningĩ , guka wa guka wa Nuhu wetagwo Enoku “ nĩ@@ aatũũrire e mũth@@ iritũ wa Ngai . ” 22 : 15 - 18 ; Ahib . 11 : 10 ) Jesu oigire : “ Ithe wanyu Iburahimu nĩ aakenagĩra mũno kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kuona mũthenya wakwa . ” Nd@@ ingĩhota gũtaarĩria gĩkeno kĩrĩa tũrĩ nakĩo . ” Nĩ gũkorũo Ngai nĩ ithuĩ aguũr@@ ĩirie maũndũ macio kũgerera roho wake . ” Jesu oigire ũũ : “ Nd@@ am@@ wĩra maũndũ macio , nĩguo gĩkeno gĩakwa gĩkorũo thĩinĩ wanyu nakĩo gĩkeno kĩanyu gĩk@@ iny@@ anĩre . ” ( 3 ) Kĩyo gitũ gĩa kũgĩa na “ meciria ma Kristo ” gĩgũtũteithia atĩa gũtuĩka andũ a kĩĩroho ? ( Thoma 1 Akorintho 2 : 14 - 16 . ) Bibilia yugaga atĩa igũrũ rĩgiĩ andũ a kĩĩroho ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Jakubu ? Tũngĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Mariamu ? ( Thoma Luka 1 : 46 - 55 . ) ( Thoma Isaia 63 : 9 ; Mariko 6 : 34 . ) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wĩtagwo Rachel kuuma Brazil oigire ũũ : “ Nd@@ endete kwĩhumba nguo o ĩrĩa yo@@ ima . Na nĩ ũndũ ũcio , ti kaingĩ nde@@ humbaga nguo njega . No kwĩruta ũhoro wa ma nĩ gwatũmire ndĩrut@@ anĩrie gũtuĩka mũndũ wa kĩĩroho . Gwĩka mogarũrũku gũtiarĩ ũndũ mũhũthũ , no nĩ ndaakenire mũno na ngĩgĩa na muoroto ũtũũro - inĩ . ” Kwoguo kwĩgerekania na Jesu gũtũmaga tũhote kwĩgerekania na Jehova . Moigire ũũ : “ Tũrĩ aira a maũndũ mothe marĩa eekire . ” Gũkorũo na meciria ma Kristo kũngĩgũteithia atĩa ũtũũro - inĩ waku ? Oigire ũũ : “ Ndi@@ ekaga maũndũ moru , no ndekaga maũndũ ma kĩĩroho tondũ ũguo nĩguo nder@@ ĩg@@ agĩrĩrũo njĩke . Nd@@ onagwo ndĩ mũndũ wa kĩĩroho tondũ nĩ ndathiaga mĩcemanio na ng@@ atuĩka painia wa gũteithĩrĩria maita maigana ũna harĩ mwaka . Oigire ũũ : “ Nĩ ta ita@@ ati@@ hagia kĩndũ . Ũguo nĩguo Robert eekire tondũ oigire : “ Nde@@ erutire Bibilia na itan@@ eruta ngĩ@@ ĩruta rĩngĩ nginya ngĩambĩrĩria kũnyita maũndũ . Nĩ nd@@ ataũkĩirũo , na makĩria ma ũguo ngĩgĩa ũrata mwega hamwe na Jehova . ” ( 3 ) Gũkorũo tũrĩ na hinya kĩĩroho kũngĩtũteithia atĩa ũtũũro - inĩ witũ wa o mũthenya ? ( b ) Muoroto witũ wagĩrĩirũo gũkorũo ũrĩ ũrĩkũ rĩrĩa tũreruta na tũg@@ ecũrania ? ( b ) Nĩ kĩonereria kĩrĩkũ kĩa Bibilia tũngĩ@@ g@@ erekania nakĩo ? 12 , 13 . ( a ) Nĩ kĩĩ gĩgũtũteithia nĩguo tũhũthĩre rĩandĩko rĩa Aroma 15 : 5 ? ( Thoma 2 Petero 1 : 5 - 8 . ) Gũkorũo tũrĩ andũ a kĩĩroho kũngĩ@@ hutia ũtũũro witũ atĩa ? “ Ma@@ wĩra marĩa ma tũhũ ” twagĩrĩirũo gwĩthema nĩ marĩkũ ? Hihi matua makwa nĩ me@@ kũndeithia ndĩ@@ igĩre mĩoroto ya kĩĩroho , ? Ũngĩenda gũthiĩ na mbere gũkũra kĩĩroho nĩkĩ ? Mũtũmwo Petero eerire Akristiano a karine ya mbere ũũ : “ Ny@@ itan@@ agai ũgeni mũndũ na ũrĩa ũngĩ . ” Ũk@@ ĩra , ũbatithio . ” — AT@@ Ũ@@ M . 22 : 16 . Aciari Akristiano mendaga gũtigĩrĩra ũndũ ũrĩkũ mbere ya ciana ciao kũbatithio ? B@@ LO@@ S@@ SO@@ M B@@ R@@ AND@@ T agĩtaarĩria maũndũ marĩa meekĩkire akĩenda kũbatithio oigire ũũ : “ Kwa ihinda rĩa mĩeri mĩingĩ nĩ ndeer@@ aga mami na baba atĩ nĩ ndĩrenda kũbatithio na kaingĩ nĩ twar@@ agĩrĩria ũhoro ũcio . Nĩ meendaga kũmenya kana nĩ ndo@@ yaga ũndũ ũcio na ũritũ . 5 , 6 . ( a ) Ũhoro wa Timotheo ũrĩa ũtaarĩirio thĩinĩ wa Bibilia ũtũteithagia kũmenya ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ kũbatithio gwake ? ( Thoma Akolosai 1 : 9 , 10 . ) Nĩ eerire Jehova atĩ nĩ a@@ akenete tondũ kairĩtu gake nĩ ga@@ atuĩte itua rĩa kũm@@ wĩy@@ amũrĩra . ” ( Thoma 1 Petero 3 : 20 , 21 . ) Nĩkĩ tũt@@ it@@ indĩkagĩrĩria mũndũ o na ũrĩkũ abatithio ? Nĩ ciũria irĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ - inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ? Angĩkorũo ũrĩ mũciari , no kũhoteke wan@@ eyũria ũũ : ‘ Hihi mwana wakwa nĩ ehaarĩirie biũ kũbatithio ? Kĩũria kĩa mbere nĩ , “ Thĩinĩ wa mũthingi wa igongona rĩa Jesu Kristo - rĩ , nĩ wĩr@@ irĩte mehia maku na ũk@@ ey@@ amũrĩra Jehova nĩ getha wĩke wendi wake ? ” Tũngĩ@@ nyit@@ ana ũgeni atĩa mĩcemanio - inĩ itũ ya Gĩkristiano ? ( Thoma 3 Johana 5 - 8 . ) Aandĩkire ũũ : “ Kĩambĩrĩria - inĩ nĩ ndetigagĩra tondũ tw@@ akoretwo twa@@ hikania o ũguo na kanyũmba gaitũ karĩ kanini . No nĩ twakenire mũno hĩndĩ ĩyo arutwo maarĩ gwitũ . Tondũ twarĩ erũ kĩhiko - inĩ , nĩ twey@@ oneire ũrĩa mũthuri na mũtumia mangĩ@@ gĩa na gĩkeno rĩrĩa marat@@ ungatĩra Jehova na magath@@ ingata mĩoroto ya kĩĩroho hamwe . ” Nĩkĩ arĩa erũ kĩũngano - inĩ kĩanyu nĩ marabatara kũnyitwo ũgeni ? ( Thoma Luka 10 : 41 , 42 . ) Hwaĩ - inĩ ũmwe mũtumia wakwa nĩ eendaga mũno kũin@@ ũka , no kĩyo gĩakwa gĩa kũmũ@@ iguithia ndag@@ eke ũguo gĩk@@ ĩr@@ inga ihiga . No kũrĩ kĩndũ ta thaa ĩmwe na nuthu cia hwaĩ - inĩ , nĩ twa@@ iguire mũrango witũ war@@ ing@@ aring@@ wo . Nĩ mũrutwo wa Bibilia war@@ ing@@ aring@@ aga , na aatũr@@ eheire mac@@ ung@@ wa matatũ . Ok@@ ĩte kũnyita ũgeni amishonarĩ arĩa maakoretwo moka . Nĩ twamũ@@ nyitire ũgeni na tũkĩ@@ mũhe maĩ . Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũgĩt@@ angĩka igũrũ rĩgiĩ kũnyitana ũgeni , ndũrĩ wiki . Mũthuri ũmwe wa kĩũngano kuuma Ngeretha oigire ũũ : “ Mũndũ no aigue guoya hanini akĩ@@ haarĩria kũnyita andũ ũgeni . No o ta maũndũ marĩa mangĩ twĩkaga tũgĩtungatĩra Jehova , ũguni na kũiganĩra kũrĩa kuu@@ managa na kũnyitana ũgeni nĩ gũk@@ ĩrĩte guoya ũcio mũndũ aiguaga . Nĩ ngenagĩra mũno gũkorũo hamwe na ageni akwa tũkar@@ ang@@ ia tũkĩ@@ ny@@ uaga kah@@ ũa . ” Mũthuri ũmwe wa kĩũngano aandĩkire ũũ : “ Kũ@@ nyita aarĩ na ariũ a Ithe witũ a kĩũngano gitũ ũgeni nĩ kũnd@@ eithagia gũtaũkĩrũo na kũma@@ menya wega na makĩria ũrĩa maamenyire ũhoro wa ma . ” Mũtumia wa mwarimũ ũmwe wa cukuru icio nĩ aatũmire njigue njiganĩire . A@@ anjĩrire atĩ rĩrĩa mũthuri wake aarĩ mũrori wa mũthiũrũrũko , ciumia iria maakenagĩra mũno nĩ rĩrĩa maaikaraga kwa mũndũ wa kĩĩroho ũtarĩ na indo nyingĩ , no wakoragwo na muonere ta wao wa gũtungatĩra Jehova na gũikara ũtũũro mũhũthũ . Ũndũ ũcio wand@@ irikanirie ũrĩa mami aat@@ wĩraga tũrĩ anini : ‘ K@@ aba rũ@@ ĩga rũa ny@@ eni , harĩa harĩ wendo . ’ ” ( Thim . ( Thoma Thimo 25 : 21 , 22 . ) Arĩa manyit@@ anĩte ũgeni nĩ mee@@ har@@ agĩria wega nĩ ũndũ wa ageni ao ( Rora kĩbungo kĩa 20 ) Daudi ũrĩa waandĩkire Thaburi oririe ũũ : “ Jehova , nũ ũ@@ gũtuĩka mũgeni wa gũikaraga hema yaku ? ” Ningĩ nĩ ũndũ wa bata gũtĩa ũndũire . Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata ‘ kũnyit@@ anaga ũgeni mũndũ na ũrĩa ũngĩ ’ ? Ariũ a Ithe witũ makĩ@@ he mũh@@ aki wa rangi trakti ndar@@ aca - inĩ ĩrĩa ĩrĩ mbere ya Ka@@ š@@ ti@@ la@@ c , nyũmba ya@@ akĩtwo karine - inĩ ya 16 , hakuhĩ na taũni ya S@@ pl@@ it ( Thoma Tito 2 : 11 - 14 . ) Mũthuri ũcio aar@@ irikanire ũũ : “ Thĩna wa Gra@@ ham warĩ mwĩtĩo . Nĩ aarutaga mahĩtia athuri arĩa ma@@ ahũth@@ ĩkire kũm@@ weheria kĩũngano - inĩ . Nĩ ũndũ ũcio , tw@@ ambire kwĩruta ũhoro wa mwĩtĩo na moimĩrĩro maguo maita maigana ũna . Gra@@ ham nĩ aambĩrĩirie kwĩyona wega ũrĩa aatariĩ kũgerera Bibilia , na ndaakenire nĩ maũndũ marĩa aamenyire mamwĩgiĩ ! Thutha wa gwĩtĩkĩra atĩ nĩ aatu@@ mumar@@ ĩtio nĩ “ rũ@@ b@@ ito ” rwa mwĩtĩo na atĩ thĩna wake warĩ gũkorũo na mwerekera wa kũrutana mahĩtia , nĩ aambĩrĩirie gwĩka mogarũrũku o na ihenya . Nĩ aambĩrĩirie gũthiaga mĩcemanio ate@@ gũtĩrĩria , kwĩruta Kiugo kĩa Ngai na kĩyo , na aka@@ hoya kaingĩ . Oigire , ‘ Ng@@ oretwo ũhoro - inĩ wa ma mĩaka mĩingĩ , na o na ndan@@ atuĩka painia . Mũtũmwo Petero aandĩkire ũũ : “ Rĩ@@ ithagiai rũũru rwa Ngai rũrĩa mwĩhok@@ eirũo , mũ@@ gĩt@@ ungataga mũrĩ arori , mũt@@ ekũr@@ ing@@ ĩrĩrio , no mwĩy@@ endeire mũrĩ mbere ya Ngai ; ti ũndũ wa kwenda kwĩguna na njĩra ĩtarĩ ya kĩhooto , ĩndĩ na wendo ; no ti gwĩt@@ ua anene igũrũ rĩa andũ arĩa Ngai atuĩte igai rĩake , ĩndĩ mũtuĩke cionereria harĩ rũũru . ” Aciari mangĩr@@ era ciana ciao atĩa na mũtaar@@ ĩre wa Jehova ? ( Thoma Ahibirania 12 : 5 - 11 . ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ mwana angĩ@@ ĩruta kwĩr@@ ũngaga ? 4 , 5 . ( a ) Nĩkĩ kwĩr@@ ũnga nĩ ũndũ wa bata rĩrĩa tũre@@ humba “ ũmũndũ mwerũ ” ? Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩt@@ uĩka arutwo ega a Kiugo kĩa Ngai ? Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe oigire ũũ : “ Nĩ ngenaga mũno nĩ ũrĩa aciari akwa maand@@ erire . ( b ) Famĩlĩ ĩmwe yag@@ unĩkire atĩa nĩ ũndũ wa aciari gwathĩkĩra Jehova ? Thutha wa mĩaka ĩigana ũna , mũirĩtu wao nĩ aacok@@ irio kĩũngano - inĩ . ( b ) Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩt@@ ũma wĩra wa athuri ũkorũo ũrĩ mwega makĩria ? Mati@@ an@@ gũ@@ m@@ aga kana mak@@ and@@ uta mahĩtia ĩndĩ maanj@@ ĩkagĩra ngoro na ngĩgĩa na hinya . O mũcemanio wath@@ ira , gũtekũmakania wĩra ũrĩa maakoragwo naguo , gũti@@ agaga mũthuri ũmwe wanj@@ ũragia ũrĩa ndĩr@@ athiĩ na mbere . Nĩ ũndũ wa ũtũũro wakwa wa hau kabere , ndi@@ onaga ta Ngai angĩ@@ ny@@ enda . O na kũrĩ ũguo , Jehova nĩ ahũthagĩra athuri a kĩũngano kaingĩ kũny@@ onia atĩ nĩ any@@ endete . Nĩ ndĩmũ@@ hoyaga nĩguo ndik@@ an@@ eke ũndũ ũ@@ gũtũma and@@ ig@@ anĩrie . ” Na ningĩ wat@@ uka gĩthiithi nĩkĩ ? Githĩ ũngĩ@@ ĩka wega , ndũngĩ@@ ĩtĩk@@ ĩrũo o nawe ? No ningĩ kũngĩt@@ uĩka atĩ ndũ@@ gwĩka wega - rĩ , wĩhia ũ@@ gũku@@ oh@@ eria o mũromo - inĩ ; nakuo kwĩrirĩria kw@@ aguo nĩ@@ gũkũr@@ orete , no rĩrĩ , wee no nginya ũ@@ ũ@@ hoot@@ age . ” 1 : 24 - 31 ) Kwoguo rekei ‘ tũ@@ iguage ũt@@ aar@@ ani , nĩguo tũ@@ ũh@@ ĩ@@ ge . ’ Andũ thĩinĩ wa thĩ nĩ mendaga maheo wĩyathi makĩria . 15 Wĩgerekanie na Jehova , Ngai Ũrĩa Ũ@@ man@@ agĩrĩria 8 : 36 . ( Thoma 1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 29 : 11 , 12 . ) Nĩguo andũ makenere ‘ ũndũ ũrĩa mwega ’ no mũhaka me@@ hoke Ngai na ma@@ mwath@@ ĩkagĩre . M@@ angĩr@@ ega kũmwathĩkĩra , nĩo marĩ@@ ĩth@@ ur@@ agĩra ũndũ ũrĩa mwega . . . na ũrĩa ũtarĩ mwega . ” O ta mũ@@ tw@@ ari ũcio wa ndege , Adamu na Hawa meendaga gwĩka maũndũ na njĩra yao . Oigire ũũ : “ M@@ ũngĩt@@ ũũra kiugo - inĩ gĩakwa , mũ@@ gũkorũo mũrĩ arutwo akwa kũna , na nĩ mũ@@ kũmenya ũhoro ũrĩa wa ma , naguo ũhoro ũrĩa wa ma ũmũ@@ kũũre ũkombo - inĩ . ” Nĩkĩ wĩyathi ũrĩa Jesu eeranĩire no ũtũme tũkorũo ‘ kũna tũrĩ ak@@ ũũre ’ ? ( Thoma Aroma 8 : 1 , 2 , 20 , 21 . ) ( c ) Tũ@@ gũcokia ciũria irĩkũ ? ( Rora rungu rwa KŨ@@ HO@@ Y@@ AN@@ WO ŨHORO NA MAŨNDŨ MARĨA M@@ ON@@ E@@ T@@ WO > GŨK@@ IR@@ ĨRĨRIA MAG@@ ER@@ IO . ) Maũndũ mothe nĩ metĩk@@ ĩrĩtio nĩ watho , no ti maũndũ mothe ma gwaka . ” Nĩ kĩonereria kĩrĩkũ Nuhu na famĩlĩ yake maat@@ ũigĩire ? Ma@@ atũũraga thĩinĩ wa thĩ ya@@ iyũire maũndũ ma ũhinya na mĩtugo mĩũru . “ Noguo Nuhu ekire ; maũndũ marĩa mothe aath@@ irũo nĩ Ngai eke , noguo ekire . ” Jehova at@@ wath@@ ĩte twĩke atĩa matukũ - inĩ maya ? ( Thoma Luka 4 : 18 , 19 . ) Rĩu nĩ nda@@ ũkĩirũo nĩ ũrĩa Jakubu 4 : 8 yugĩte : ‘ Kuh@@ ĩrĩriai Ngai , nake nĩ e@@ kũmũkuhĩrĩria . ’ Nĩ ndonire ũtũũro ũrĩ na muoroto , na nĩguo nd@@ ac@@ aragia . ” Mapainia a mwanya makĩhunjia gĩcagi - inĩ hakuhĩ na taũni ya B@@ aly@@ k@@ ch@@ y ( b ) Jehova omĩrĩirie Jesu atĩa ? ( Isa . Ing@@ ĩra gĩkeno - inĩ kĩa mwathi waku . ” Hezekia omĩrĩirie anene a ita na andũ a Juda atĩa ? Petero ‘ eekĩrire ariũ a Ithe hinya ’ atĩa ? 22 : 31 , 32 . Nĩa tũrabatara kũũmĩrĩria ũmũthĩ , na nĩkĩ ? Athuri mangĩ@@ heana ũtaaro atĩa na njĩra ya kũũmanĩrĩria ? Aciari , nĩ mũr@@ aruta ciana cianyu kũ@@ ũmagĩrĩria andũ arĩa angĩ ? Ningĩ nĩ aanjĩrire maũndũ marĩa aan@@ acemania namo marĩa maah@@ anaine na marĩa ndag@@ eragĩra , na ngĩigua ndirĩ wiki . ” Mũthamaki Suleimani aandĩkire ũũ : “ Kaĩ nĩ ũndũ wĩ gĩkeno kũheana ic@@ o@@ okia rĩega ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire - ĩ ! Gĩ@@ thi@@ ithi gĩc@@ anjamũku nĩ@@ gĩk@@ enagia ngoro , nacio ndeto njega nĩ@@ itũmaga mũndũ aigue wega . ” Nĩ gũkorũo wee , Jehova , nĩ@@ ũtũmĩte ng@@ ene nĩ ũndũ wa wĩko waku ; nĩ gũkũ@@ ngũ@@ iya ng@@ ũgĩk@@ ũngũ@@ iya nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa moko maku mekĩte . ” ( Thab . Mũtũmwo Paulo oigire ũũ : “ Ngai nda@@ agĩte ũthingu nĩguo ariganĩrũo nĩ wĩra wanyu o na wendo ũrĩa mwan@@ onania nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩake . ” Nd@@ ũrĩ mũnini mũno nĩguo wage kwĩigĩra mĩoroto ya kĩĩroho . Thimo 21 : 5 yugaga ũũ : “ Mĩ@@ bango kana itar@@ anio cia ũrĩa wĩ kĩyo ir@@ e@@ hith@@ agie o ũ@@ the@@ ge@@ i kana kũgaacĩra . ” O ũrĩa ũgũkorũo na mĩbango ya kwĩigĩra mĩoroto tene , noguo ũkũ@@ gaacĩra na ihenya . Ingĩ@@ akorirũo na nd@@ ing@@ ir@@ ii ya watho kuuma yunivasĩtĩ , nĩ ingĩ@@ aheagwo mbeca nyingĩ , no ndingĩ@@ onire wĩra ingĩ@@ arutaga rĩmwe na rĩmwe . ” 17 , 18 . ( a ) Jehova endaga andũ ethĩ meke atĩa matukũ - inĩ maya ? Nda@@ ciarĩirũo gataũni - inĩ kanini mũno getagwo L@@ iber@@ ty , thĩinĩ wa I@@ ndi@@ ana , U.S.A . , na twaikaraga kanyũmba ka rumu ĩmwe ka mbaũ . Thutha ũcio mami nĩ aagĩire ciana ingĩ , anake erĩ na mũirĩtu ũmwe . NDĨ C@@ UK@@ UR@@ U ti maũndũ maingĩ ma@@ acenj@@ agia . Ta@@ ũni ya L@@ iber@@ ty yath@@ i@@ ũrũrũkĩirio nĩ tũm@@ ĩ@@ gũnda tũnini , na mb@@ embe nĩcio andũ aingĩ maah@@ and@@ aga . Aarĩ wa kanitha wa Bapti@@ st , na aathiaga na ithuĩ kuo o Kiumia . M@@ eendaga nd@@ ũũre nd@@ utaga wĩra wa njeshi . Riita rĩrĩ nĩ maanyitire ũgeni thiĩ mũcemanio wa kwĩruta Bibilia wetagwo Wĩruti wa Ibuku wa Kĩũngano , ũrĩa wek@@ agĩrũo kwao mũciĩ . Nda@@ am@@ erire nĩ ng@@ wĩciria ũndũ ũcio . Nĩ ndaag@@ egire mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa ci@@ oĩ maũndũ maingĩ ma Bibilia . Mĩaka mĩingĩ mbere ĩyo , nĩ nd@@ or@@ ĩtie mami ũhoro wĩgiĩ Aira a Jehova , na aanjĩrire ũũ : “ Ma@@ hoyaga mũthuri mũkũrũ wĩtagwo Jehova . ” No rĩu nĩ ndonaga ngĩ@@ hin@@ gũka maitho ! Nda@@ ambĩrĩirie ũpainia mwaka ũrĩa warũmĩrĩire wa 1958 . Gl@@ oria aarĩ wa mwanya hĩndĩ ĩyo , na rĩu no wa mwanya . Twa@@ hikanirie na Gl@@ oria Februarĩ 195@@ 9 . Mũrũ wa Ithe witũ Simon K@@ r@@ ak@@ er nĩwe war@@ irie na ithuĩ . A@@ atw@@ ĩrire atĩ ihinda - inĩ rĩu Betheli ndĩ@@ oyaga andũ arĩa mahikanĩtie . Ma@@ wĩra maingĩ marĩa twarutaga twar@@ ĩh@@ agwo do@@ la ithatũ harĩ mũthenya . O kiumia Gl@@ oria nĩ aathiaga kũh@@ ũrĩra famĩlĩ ĩmwe nguo b@@ athi . Nĩ ngũr@@ irikana hĩndĩ ĩmwe twath@@ iĩte kũnyua maguta . O na kũrĩ ũguo , nĩ twakenagĩra gũkorũo na mahinda mega mũno na aarĩ na ariũ a Ithe witũ , na nĩ twendete ũtungata ! Ihinda - inĩ o rĩu n@@ an@@ iĩ nĩ ndambĩrĩirie kwĩruta Bibilia na mũirĩtu wao marĩ hamwe na mũthuri wake . Mũirĩtu ũcio hamwe na nyina nĩ maatuire itua rĩa gũtungatĩra Jehova na makĩbatithio . Nĩ twarĩ na arata ega mũno kĩũngano - inĩ kĩa ath@@ ũngũ . Gĩkundi kĩmwe gĩk@@ ĩrĩire mũthutũkanio na gũtharĩkĩra andũ gĩtagwo K@@ u K@@ l@@ u@@ x K@@ lan ( K@@ K@@ K ) nĩ kĩ@@ anyitĩte th@@ ing’@@ a mũno hĩndĩ ĩyo . Mwaka - inĩ wa 196@@ 2 nĩ nd@@ etirũo Cukuru ya Ũtungata wa Ũthamaki , ĩrĩa y@@ ekagĩrũo South L@@ ans@@ ing , New York . O na kũrĩ ũguo , nĩ nd@@ or@@ ĩtie wĩra kambuni - inĩ ĩmwe ya thimũ kũu P@@ ine Bl@@ u@@ ff . Mangĩ@@ aheire wĩra ũcio , ingĩ@@ akorirũo ndĩ mũndũ wa mbere mũ@@ irũ kũruta wĩra kuo . Ndi@@ arĩ na mbeca cia gũthiĩ New York na kwoguo nĩ nd@@ eciririe mũno ũhoro wa kwandĩkwo wĩra ndige gũthiĩ cukuru . A@@ anjĩrire ũũ : “ Thiĩ cukuru ũthome maũndũ maingĩ o ũrĩa kwahoteka , ũcoke ũke ũtũr@@ ute ! ” Nĩ ngenaga mũno tondũ ndi@@ athire wĩra ũcio ! Reke Gl@@ oria at@@ aarĩrie ũrĩa aririkanaga ihinda rĩrĩa twa@@ ikarire P@@ ine Bl@@ u@@ ff : “ Nĩ ndendete gĩcigo kĩu mũno ! T@@ wathiaga nyũmba kwa nyũmba rũcinĩ , tũgacoka tũk@@ aruta andũ Bibilia mathaa macio mangĩ , rĩmwe nginya thaa ithano cia ũtukũ . Hĩndĩ ĩyo twa@@ pain@@ iaga P@@ ine Bl@@ u@@ ff , nĩ tw@@ andĩkire marũa ma kũũria kana no tũtuĩke mapainia a mwanya . Mũrũ wa Ithe witũ Le@@ on We@@ av@@ er , ũrĩa rĩu ũrat@@ ungata arĩ mũt@@ abar@@ ĩri wa Kamĩtĩ ya Wabici ya Rũhonge ya Amerika ( US ) , aatuĩkire mũrori wa mũthiũrũrũko ihinda - inĩ o rĩu . Nĩ ndaiguaga guoya gũtuĩka mũrori wa mũthiũrũrũko . Rĩrĩa nd@@ atu@@ irũo mũrori wa mũthiũrũrũko , Mũrũ wa Ithe witũ Tho@@ mp@@ son nĩwe mũrori wa mbere wa ng’ongo ndar@@ utith@@ anirie wĩra nake . Matukũ - inĩ macio mũrori wa mũthiũrũrũko nd@@ on@@ agio kũruta wĩra ũcio ihinda iraihu . Nĩ ngũr@@ irikana ngĩ@@ ũria Gl@@ oria , “ No mũhaka athiĩ ? ” Harĩ hĩndĩ ĩmwe gĩkundi gĩa K@@ K@@ K kĩar@@ ũrũng@@ anĩte taũni - inĩ ĩmwe ya T@@ enn@@ es@@ see tũthi@@ ĩte kuo iceera . Tw@@ ambĩrĩirie gũtungata Betheli mweri ũrĩa warũmĩrĩire . Gl@@ oria aarĩ wa mwanya hĩndĩ ĩyo , na rĩu no wa mwanya Thutha ũcio mwaka - inĩ wa 1999 , nĩ nd@@ amũrirũo gũtuĩka ũmwe wa Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia . Isaia 32 : 17 yugaga : “ Na rĩrĩ , ũndũ ũrĩa ũk@@ oim@@ ana na ũthingu ũcio nĩ thayũ mũtheri , o namo maũndũ marĩa mak@@ oneka moim@@ anĩte naguo nĩ atĩ andũ matũũre mah@@ oreire gũtarĩ ũgwati tene na tene . ” Wa kerĩ , no mũhaka tũhoe Ngai atũhe roho mũtheru . Angĩkorũo nyũmba ĩyo nĩ yagĩrĩire , rekei thayũ wanyu ũgĩe harĩ yo , no angĩkorũo ndĩ@@ agĩrĩire , rekei thayũ wanyu ũmũ@@ cok@@ erere . ” Nĩ ũndũ ũcio ngĩ@@ mũg@@ eithia na ngeithi cia kwao . Nĩ aamakire mũno na akĩnj@@ ũria , ‘ Ũ@@ kwenda ng@@ ũteithie atĩa ? ’ Ngĩ@@ mwĩra na gĩtĩo atĩ ndĩrenda kuona bar@@ ũthi . Nĩ aa@@ mũh@@ ũrĩire thimũ , na rĩrĩa okire a@@ ang@@ eithirie na rũthiomi rwa kwao . Aacokire agĩ@@ thikĩrĩria na kinyi ngĩ@@ mũtaarĩria ũrĩa Aira a Jehova mekaga maũndũ mao marĩ na thayũ . ” 8 : 15 . Nĩ kĩĩ gĩgũtũteithia gũthiĩ na mbere gũciara maciaro tũrĩ na ũkirĩrĩria ? ( Rora mbica kĩambĩrĩria - inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ . ) ( b ) Jesu oigire atĩa igũrũ rĩgiĩ kũhunjia “ itũũra - inĩ rĩa kwao ” ? “ Wĩhokeku wao nĩ ũtũmaga ngĩe na hinya wa gũkirĩrĩria na gũkorũo na ũmĩrĩru ũtungata - inĩ wakwa . ” Nĩ ciũria irĩkũ ithatũ tũkwarĩrĩria ? Na tũ@@ gũciar@@ ĩrĩria nĩkĩ ? No hatirĩ wĩra ũngĩ ingĩenda kũruta handũ - inĩ h@@ aguo . ” Thoma Johana 15 : 1 - 5 , 8 . Nĩ kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai . Thoma Luka 8 : 5 - 8 , 11 - 15 . ‘ Tũ@@ ci@@ araga maciaro tũrĩ na ũkirĩrĩria ’ atĩa ? Tondũ niĩ ndĩ mũira atĩ nĩ makoragwo na kĩyo gĩa gũtungatĩra Ngai , no ti kũringana na ũmenyo wa ma . ” Rĩrĩa twacokire , ahĩt@@ ũki maat@@ ũragia , ‘ Kaĩ gwathire atĩa ? Ũtu@@ ĩte itua rĩa ‘ gũci@@ araga maciaro ũrĩ na ũkirĩrĩria ’ nĩkĩ ? 15 : 8 . ( Thoma Johana 15 : 1 , 8 . ) Jesu eerire arutwo ake ũũ : “ Ũndũ ũrĩa ũgo@@ ocithagia Awa nĩ ũyũ , atĩ mũgĩ@@ age na maciaro maingĩ . ” ( b ) Ũ@@ iguaga atĩa nĩ ũndũ wa gũkorũo ũheetwo mweke wa gũtheria rĩĩtwa rĩa Ngai ? Ũndũ ũcio ũtũmaga nyende gũthiĩ na mbere kũhunjia . ” ( a ) Rĩandĩko rĩa Johana 15 : 9 , 10 rĩ@@ gwetete ũndũ ũrĩkũ ũtũmaga tũhunjie ? Tuonanagia atĩa atĩ nĩ tũrenda gũtũũra twend@@ etwo nĩ Kristo ? Thĩinĩ wa Bibilia , Nuhu et@@ ĩtwo “ mũhunjia . ” ( a ) Rĩandĩko rĩa Mathayo 22 : 39 rĩ@@ gwetete gĩtũmi kĩrĩkũ gĩtũmaga tũhunjie ? Nĩ marabatara kũigua ũhoro ũrĩa mwega . ” 13 , 14 . ( a ) Nĩ kĩheo kĩrĩkũ kĩ@@ gwetetwo thĩinĩ wa Johana 15 : 11 ? ( a ) Nĩ kĩheo kĩrĩkũ kĩ@@ gwetetwo thĩinĩ wa Johana 14 : 27 ? ( a ) Nĩ kĩheo kĩrĩkũ kĩ@@ gwetetwo thĩinĩ wa Johana 15 : 15 ? ( b ) Arutwo mangĩ@@ atũũrire atĩa marĩ arata a Jesu ? ( Thoma Johana 15 : 14 - 16 . ) No tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ acokagia mahoya maitũ twamũ@@ hoya ũteithio ( Rora kĩbungo gĩa 18 ) Mũtũmwo Petero ataaragĩria Shaitani ahaana ta “ mũrũthi ũr@@ arar@@ ama , ” nake Johana ak@@ amw@@ ĩta “ nyoka ” na “ ndamath@@ ia . ” 18 : 11 ) Arĩa metĩk@@ agia maheeni macio mahũthagĩra mĩtũũrĩre yao gũtungatĩra “ Ũt@@ onga ” handũ ha gũtungatĩra Ngai . Nĩ twagĩrĩirũo kũmenya thũ itũ , no tũti@@ batiĩ kũm@@ ĩtigĩra . Tũngĩr@@ egana nake nĩ e@@ gũtũũr@@ ĩra . Indo cia ita cia kĩĩroho nĩ irĩkũ ? Ningĩ ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga aciari akwa na arata akwa manj@@ ĩĩ@@ hoke . ” No hĩndĩ ciothe weka ũguo nĩ ũrĩ@@ gunĩkaga tondũ nĩ ũrĩ@@ gĩaga na ũmĩrĩru , ũg@@ akuhĩrĩria Jehova makĩria , na ũka@@ heo gĩtĩo nĩ arĩa mak@@ wendete . ” Mũ@@ ci@@ b@@ i wa ũhoro ũrĩa wa ma ( Rora kĩbungo gĩa 3 - 5 ) Nĩ ndaiguaga itarĩ na ũmĩrĩru na ng@@ akua ngoro , na ũndũ ũcio nĩ wathire na mbere kwa ihinda . ” Amwe a arĩa ndonaga ta marĩ arata , nĩ maambĩrĩirie kũnyua ndawa cia kũrebia na angĩ magĩtiga cukuru . Warĩ ũndũ wa kĩeha kuona ũrĩa ũtũũro wao wa@@ harag@@ anire . “ Nj@@ ikaraga ngĩ@@ ĩr@@ irikanagia atĩ nj@@ ĩt@@ anĩtio na rĩĩtwa rĩa Jehova na atĩ magerio nĩ njĩra ya Shaitani ya gũ@@ ũth@@ arĩkĩra . Rĩrĩa ndat@@ ooria igerio njiguaga wega mũno . ” G@@ ako ga gĩthũri karĩa ka ũthingu ( Rora kĩbungo gĩa 6 - 8 ) Ũndũ ũcio nĩ ũnd@@ eithagia kũmenya nĩ kĩĩ kĩngĩ@@ mateithia . Rĩrĩa ndĩ@@ haarĩirie , nĩ hotaga kwaria nao ũndũ ũrĩa ũk@@ ũm@@ ateithia . ” Ndig@@ agĩrĩra nĩ nd@@ athoma indo ciothe iria ir@@ utĩtwo nĩ ũndũ wa andũ ethĩ . Gwĩka ũguo nĩ gũtũmaga hote kuonia andũ a riika rĩakwa ũndũ ũngĩ@@ mateithia thĩinĩ wa Bibilia kana thĩinĩ wa jw.org . ” Mag@@ ũrũ - inĩ manyu mwĩ@@ haarĩrie kũhunjia ( Rora kĩbungo gĩa 9 - 11 ) ‘ Mĩ@@ guĩ ĩmwe ĩrĩa ĩrĩ mwaki ’ ya Shaitani nĩ ĩrĩkũ ? O na kũrĩ ũguo , rĩu nĩ haaragĩria mĩcemanio na ng@@ erutanĩria gũcokia maita merĩ kana matatũ . Ti ũndũ mũhũthũ , no rĩrĩa nd@@ acokia nĩ njiguaga wega . Aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ manj@@ ĩkagĩra ngoro mũno . Hĩndĩ ciothe ny@@ umaga mĩcemanio ngĩ@@ menyaga atĩ Jehova nĩ any@@ endete . ” N@@ go ĩrĩa nene ya wĩtĩkio ( Rora kĩbungo gĩa 12 - 14 ) Ngũ@@ bia ya ũhonokio ( Rora kĩbungo gĩa 15 - 18 ) Nĩ nyonete atĩ andũ nĩ math@@ ikagĩrĩria wega mangĩ@@ ona atĩ nĩ wendete Bibilia mũno na nĩ ũr@@ erutanĩria kũmateithia . ” Rũ@@ hiũ rwa roho ( Rora kĩbungo gĩa 19 - 20 ) Kũgerera ũteithio wa Jehova , no tũhote kwĩhanda wega tw@@ ĩt@@ irie Shaitani , thũ itũ .